Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 23 Οκτωβρίου 2017 (OR. en) 13490/17 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: CDN 6 DAPIX 337 DATAPROTECT 163 AVIATION 139 RELEX 882 JAI 948 Για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής 19 Οκτωβρίου 2017 κ. Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης COM(2017) 605 final Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την έγκριση της έναρξης διαπραγματεύσεων για συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Καναδά σχετικά με τη διαβίβαση και τη χρήση δεδομένων από τις καταστάσεις με τα ονόματα επιβατών (PNR) για την πρόληψη και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών μορφών διεθνικού εγκλήματος Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - COM(2017) 605 final. συνημμ.: COM(2017) 605 final 13490/17 sa DGD 1C EL
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 18.10.2017 COM(2017) 605 final Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την έγκριση της έναρξης διαπραγματεύσεων για συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Καναδά σχετικά με τη διαβίβαση και τη χρήση δεδομένων από τις καταστάσεις με τα ονόματα επιβατών (PNR) για την πρόληψη και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών μορφών διεθνικού εγκλήματος EL EL
1. ΣΚΟΠΟΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στη γνωμοδότησή του της 26ης Ιουλίου 2017 1, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάνθηκε ότι η συμφωνία μεταξύ του Καναδά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη διαβίβαση και επεξεργασία δεδομένων από τις καταστάσεις με τα ονόματα των επιβατών (PNR) που υπογράφηκε στις 25 Ιουνίου 2014 δεν μπορεί να συναφθεί υπό τη σημερινή της μορφή. Επομένως, η ΕΕ θα πρέπει να ξεκινήσει νέες διαπραγματεύσεις με τον Καναδά με στόχο τη σύναψη συμφωνίας PNR σύμφωνα με τις απαιτήσεις που ορίζονται στη γνωμοδότηση του Δικαστηρίου. 2. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ Η καναδική νομοθεσία απαιτεί από τους αερομεταφορείς που εκτελούν επιβατικές πτήσεις με προορισμό τον Καναδά να παρέχουν στο Γραφείο συνοριακών υπηρεσιών του Καναδά (Canada Border Services Agency - CBSA) ηλεκτρονική πρόσβαση σε δεδομένα από τις καταστάσεις με τα ονόματα των επιβατών (PNR) πριν από την άφιξη των επιβατών στον Καναδά. Η νομοθεσία αυτή αποσκοπεί στην εξασφάλιση των δεδομένων PNR πριν από την άφιξη μιας πτήσης και ως εκ τούτου ενισχύει σημαντικά την ικανότητα του CBSA να διενεργεί αποτελεσματική και ουσιαστική εκ των προτέρων αξιολόγηση της επικινδυνότητας των επιβατών και να διευκολύνει τα ταξίδια καλή τη πίστει, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την ασφάλεια του Καναδά. Η ΕΕ συνεργάζεται με τον Καναδά για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών μορφών διεθνικού εγκλήματος και θεωρεί τη διαβίβαση δεδομένων PNR στον Καναδά ως ένα μέσο προώθησης της διεθνούς συνεργασίας για την επιβολή του νόμου, η οποία θα επιτευχθεί με την παροχή από τον Καναδά αναλυτικών πληροφοριών που προέρχονται από τα δεδομένα PNR στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, καθώς και στην Ευρωπόλ και την Eurojust, στο πλαίσιο των αντίστοιχων εντολών τους. Οι «PNR» συνιστούν ταξιδιωτικούς φακέλους για κάθε επιβάτη, οι οποίοι περιλαμβάνουν όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την επεξεργασία των κρατήσεων από τους αερομεταφορείς. Για τους σκοπούς της παρούσας σύστασης, ως δεδομένα PNR νοούνται τα δεδομένα που συλλέγονται από τους επιβάτες και περιλαμβάνονται στα αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου κρατήσεων και αναχωρήσεων του αερομεταφορέα. Οι αερομεταφορείς υποχρεούνται να παρέχουν στο CBSA τα δεδομένα PNR τα οποία συλλέγονται και περιλαμβάνονται στα αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου κρατήσεων και αναχωρήσεων των αερομεταφορέων. Η διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από την ΕΕ σε τρίτη χώρα επιτρέπεται μόνον αν η εν λόγω χώρα διασφαλίζει επίπεδο προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών ουσιαστικά ισοδύναμο με αυτό που εξασφαλίζεται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Απαιτείται η εξεύρεση λύσης που θα εξασφαλίζει νομική βάση σε επίπεδο ΕΕ για τη διαβίβαση δεδομένων PNR από την ΕΕ στον Καναδά ως αναγνώριση της αναγκαιότητας των δεδομένων PNR για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών μορφών διεθνικού εγκλήματος. 1 Γνωμοδότηση 1/15 του Δικαστηρίου της 26ης Ιουλίου 2017 (EU:C:2017:592). EL 2 EL
Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα υπέγραψε το 2005 συμφωνία με τον Καναδά σχετικά με τη διαβίβαση και την επεξεργασία δεδομένων PNR βάσει σειράς δεσμεύσεων που ανέλαβε το CBSA σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματός του PNR 2. Η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ στις 22 Μαρτίου 2006 και βασίστηκε σε σειρά δεσμεύσεων που ανέλαβε το CBSA όσον αφορά τον τρόπο χειρισμού των δεδομένων PNR και σε απόφαση καταλληλότητας που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έκρινε ότι οι δεσμεύσεις του CBSA παρείχαν επαρκή προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Τον Νοέμβριο του 2008, η Επιτροπή διενήργησε κοινή επανεξέταση της εφαρμογής της συμφωνίας του 2006, στο πλαίσιο της οποίας διαπιστώθηκε ότι το CBSA εφαρμόζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις δεσμεύσεις του και τους όρους που προβλέπονται σε αυτές. Η ισχύς των δεσμεύσεων του CBSA και της απόφασης καταλληλότητας έληξε στις 22 Σεπτεμβρίου 2009. Οι δεσμεύσεις του CBSA προέβλεπαν ότι, ένα έτος πριν από τη λήξη τους, το CBSA θα ξεκινούσε διαπραγματεύσεις με την Επιτροπή με στόχο την παράταση της ισχύος των δεσμεύσεων με όρους αποδεκτούς και από τα δύο μέρη. Η κυβέρνηση του Καναδά υπέβαλε αίτημα στην Επιτροπή για την έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο μερών με σκοπό είτε την τροποποίηση του υφιστάμενου πλαισίου είτε τη σύναψη νέας συμφωνίας. Το CBSA διαβεβαίωσε επίσης τα κράτη μέλη, την προεδρία και την Επιτροπή ότι θα εξακολουθούσε να εφαρμόζει τις δεσμεύσεις του κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου που θα κρινόταν απαραίτητη για τη διαπραγμάτευση και τη σύναψη μακροχρόνιας συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και του Καναδά. Κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη ανέλαβαν την ευθύνη να μεριμνήσουν για τη συνέχιση της διαβίβασης δεδομένων PNR από τους αερομεταφορείς στον Καναδά κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου. Συνεπώς, η ΕΕ ξεκίνησε διαπραγματεύσεις το 2010 με τον Καναδά με σκοπό την υπογραφή νέας διμερούς συμφωνίας για τη θέσπιση των όρων και του πλαισίου βάσει του οποίου οι αερομεταφορείς θα διαβιβάζουν στο CBSA τα δεδομένα PNR των επιβατών που ταξιδεύουν αεροπορικώς μεταξύ ΕΕ και Καναδά. Το νέο σχέδιο συμφωνίας με τον Καναδά υπεγράφη στις 25 Ιουνίου 2014 και υποβλήθηκε προς έγκριση από το Συμβούλιο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούλιο του 2014. Στις 30 Ιανουαρίου 2015, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπέβαλε αίτημα γνωμοδότησης στο Δικαστήριο σχετικά με το κατά πόσον η προβλεπόμενη συμφωνία PNR με τον Καναδά είναι συμβατή με τις Συνθήκες και με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η οδηγία (ΕΕ) 2016/681 σχετικά με τη χρήση των δεδομένων που περιέχονται στις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR) για την πρόληψη, ανίχνευση, διερεύνηση και δίωξη τρομοκρατικών και σοβαρών εγκλημάτων (η οδηγία PNR της ΕΕ) εγκρίθηκε στις 27 Απριλίου 2016 3 και δημιούργησε τη νομική βάση για τη διαβίβαση δεδομένων PNR από τους αερομεταφορείς στα κράτη μέλη, ενώ παράλληλα θέσπισε τα μέτρα διασφάλισης που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη όσον αφορά την επεξεργασία δεδομένων PNR. Στις 26 Ιουλίου 2017, το Δικαστήριο εξέδωσε την προαναφερθείσα γνωμοδότηση και αποφάνθηκε ότι η προβλεπόμενη συμφωνία PNR μεταξύ του Καναδά και της ΕΕ δεν μπορεί να συναφθεί υπό τη σημερινή της μορφή, δεδομένου ότι πολλές διατάξεις της είναι 2 ΕΕ L 82 της 21.3.2006, σ. 15 και ΕΕ L 91 της 29.3.2006, σ. 49. 3 ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 132. EL 3 EL
ασυμβίβαστες με τα θεμελιώδη δικαιώματα που αναγνωρίζονται από την ΕΕ, και ιδίως με το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων και σεβασμού της ιδιωτικής ζωής. Το Δικαστήριο έκρινε επίσης ότι η νομική βάση μιας τέτοιας συμφωνίας θα πρέπει να είναι ο συνδυασμός του άρθρου 87 παράγραφος 2 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ και του άρθρου 16 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ. Μετά την έκδοση της εν λόγω γνωμοδότησης, το CBSA εξέφρασε την επιθυμία του να ξεκινήσει εκ νέου διαπραγματεύσεις για τον προσδιορισμό όρων αποδεκτών και από τα δύο μέρη που να συνάδουν με τις ανωτέρω διαπιστώσεις του Δικαστηρίου. Ως εκ τούτου, η ΕΕ θα πρέπει να ξεκινήσει εκ νέου διαπραγματεύσεις με τον Καναδά με σκοπό την υπογραφή νέας διμερούς συμφωνίας για τη θέσπιση του πλαισίου και των όρων βάσει των οποίων οι αερομεταφορείς θα διαβιβάζουν στο CBSA τα δεδομένα PNR των επιβατών που ταξιδεύουν αεροπορικώς μεταξύ ΕΕ και Καναδά κατά τρόπο που να συνάδει με τις απαιτήσεις του Δικαστηρίου. Οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να περιοριστούν στις πτυχές που είναι αναγκαίες για να συναχθούν οι συνέπειες της γνωμοδότησης του Δικαστηρίου. Όλα τα άλλα στοιχεία της προβλεπόμενης συμφωνίας που υπογράφηκε στις 25 Ιουνίου 2014 δεν θα πρέπει να επηρεαστούν. 3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ Η γνωμοδότηση του Δικαστηρίου σχετικά με την αρχικά προβλεπόμενη συμφωνία PNR ΕΕ- Καναδά, η οποία αναφέρθηκε ήδη ανωτέρω, ορίζει τις νομικές απαιτήσεις προκειμένου μια τέτοια συμφωνία να συμμορφώνεται με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρούσα σύσταση βασίζεται στο άρθρο 218 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεδομένου ότι στη γνωμοδότησή του το Δικαστήριο διευκρίνισε ήδη ότι η προβλεπόμενη συμφωνία θα πρέπει να βασίζεται στο άρθρο 16 παράγραφος 2 και στο άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο α) της ΣΛΕΕ, αυτές οι νομικές βάσεις αναφέρονται επίσης ως ουσιαστικές νομικές βάσεις. Σύμφωνα με το άρθρο 218 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Επιτροπή ορίζεται ως ο διαπραγματευτής της Ένωσης. EL 4 EL
Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την έγκριση της έναρξης διαπραγματεύσεων για συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Καναδά σχετικά με τη διαβίβαση και τη χρήση δεδομένων από τις καταστάσεις με τα ονόματα επιβατών (PNR) για την πρόληψη και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών μορφών διεθνικού εγκλήματος ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 16 παράγραφος 2 και το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο α), σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφοι 3 και 4, Έχοντας υπόψη τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Θα πρέπει να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με στόχο τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Καναδά σχετικά με τη διαβίβαση και χρήση δεδομένων από τις καταστάσεις με τα ονόματα επιβατών (PNR) για την πρόληψη και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών μορφών διεθνικού εγκλήματος. (2) Η συμφωνία θα πρέπει να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και να τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και συγκεκριμένα το δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή, που αναγνωρίζεται στο άρθρο 7 του Χάρτη, το δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, που αναγνωρίζεται στο άρθρο 8 του Χάρτη, και το δικαίωμα σε ουσιαστική προσφυγή και δίκαιη δίκη, που αναγνωρίζεται στο άρθρο 47 του Χάρτη. Η συμφωνία θα πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με τις εν λόγω αρχές και δικαιώματα. (3) [Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα εν λόγω κράτη μέλη γνωστοποίησαν την επιθυμία τους να συμμετάσχουν στη θέσπιση και την εφαρμογή της παρούσας απόφασης.] Ή [Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, τα εν λόγω κράτη μέλη δεν συμμετέχουν στη θέσπιση της παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύονται από αυτήν ούτε υπόκεινται στην εφαρμογή της.] Ή EL 5 EL
[Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετέχει στη θέσπιση της παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της.] Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ιρλανδία γνωστοποίησε (με την από... επιστολή της) την επιθυμία της να συμμετάσχει στην έκδοση και εφαρμογή της παρούσας απόφασης.] Ή [Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο γνωστοποίησε (με την από... επιστολή του) την επιθυμία του να συμμετάσχει στην έκδοση και εφαρμογή της παρούσας απόφασης. Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, η Ιρλανδία δεν συμμετέχει στην έκδοση της παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της.] (4) Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση της παρούσας απόφασης και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται δια του παρόντος να διαπραγματευτεί, εκ μέρους της Ένωσης, συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Καναδά σχετικά με τη διαβίβαση και χρήση δεδομένων από τις καταστάσεις με τα ονόματα επιβατών (PNR) για την πρόληψη και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών μορφών διεθνικού εγκλήματος. Άρθρο 2 Οι οδηγίες διαπραγμάτευσης παρατίθενται στο παράρτημα. EL 6 EL
Άρθρο 3 Οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται σε διαβούλευση με ειδική επιτροπή που ορίζεται από το Συμβούλιο. Άρθρο 4 Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Επιτροπή. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 7 EL