ΚΡΗΣΗ
Ασ ταξιδϋψουμε ςτην Κρότη Η Κρότη εύναι το μεγαλύτερο νηςύ τησ Ελλϊδασ και το 5ο μεγαλύτερο ςτη Μεςόγειο. Πρωτεύουςα και μεγαλύτερη πόλη τησ εύναι το Ηρϊκλειο. Η Κρότη βρύςκεται περύπου 160 χλμ νότια τησ ελληνικόσ ηπειρωτικόσ χώρασ εκτεινόμενη κατϊ διεύθυνςη Ανατολό - Δύςη, νότια του Αιγαύου πελϊγουσ, του οπούου και αποτελεύ το νότιο φυςικό όριο και βόρεια του Λιβυκού. Αποτελεύ τμόμα τησ περιφερειακόσ διούκηςησ τησ Ελλϊδασ και χωρύζεται ςε τϋςςερισ περιφερειακϋσ ενότητεσ: Ηρακλεύου, Χανύων, Λαςιθύου και Ρεθύμνησ. την Κρότη ϊκμαςε, περύπου από το 3000 π.χ.-1.400 π.χ., ϋνασ από τουσ πρώτουσ πολιτιςμούσ τησ Ευρώπησ, ο Μινωικόσ, με κυριότερα κϋντρα του την Κνωςό, την Κυδωνύα και τη Φαιςτό.
ΥΤΙΚΕ ΟΜΟΡΥΙΕ ΣΟ ΥΑΡΑΓΓΙ ΣΗ ΑΜΑΡΙΑ Σο Φαρϊγγι τησ αμαριϊσ βρύςκεται ςτην Κρότη, ςτο νότιο τμόμα του νομού Χανύων. Με μόκοσ 18 χιλιομϋτρων, εύναι ύςωσ το μεγαλύτερο ςε μόκοσ φαρϊγγι τησ Ευρώπησ μετϊ από το φαρϊγγι του Βερντόν ςτη Γαλλύα. Εύναι Εθνικόσ Δρυμόσ τησ Ελλϊδασ από το 1962 και φιλοξενεύ πολλϊ ενδημικϊ εύδη πουλιών και ζώων, Σο φαρϊγγι εύναι από τα ςημαντικϊ αξιοθϋατα τησ Κρότησ ϋλκοντασ πολλϋσ χιλιϊδεσ τουριςτών που θϋλουν να διαςχύςουν περπατώντασ τη διαδρομό των 18 χιλιομϋτρων από το Ομαλό μϋχρι την Αγύα Ρουμϋλη.
ΥΟΙΝΙΚΟΔΑΟ ΣΟ ΒΑΪ Τν Φοινικόδαζος ζηο Βάι βξίζθεηαη ζε κηα παλέκνξθε θνηιάδα θαη δίπια από ηελ νκώλπκε, ακκώδε παξαιία. Πνιινί θρύλοι ππάξρνπλ γηα ηελ πξνέιεπζή ηνπ. Λέγεηαη όηη ην δεκηνύξγεζαλ Φοίνικες πνπ θαηά κηα δνμαζία απνίθηζαλ πξώηνη ηελ Ίηαλν ελώ θαηά άιιεο εθδνρέο δεκηνπξγήζεθε από θνπθνύηζηα ρνπξκάδωλ πνπ έηξωγαλ Αιγύπηιοι ζηραηιώηες ηνπ Πηνιεκαίνπ ηνπ Φηινκήηνξνο ή ηνπ βαζηιηά ηνπ Πόληνπ Μηζξηδάηε, όηαλ ζην πιαίζην ζπκκαρηώλ είραλ έξζεη ζηελ πεξηνρή ή Σαρακηνοί πειραηές ή επηδξνκείο.
ΕΛΑΥΟΝΗΙ τα νοτιοδυτικϊ τησ Κρότησ, περύ τα 80 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανύων, εκτεύνεται το μαγευτικό Ελαφονόςι, μύα εξωτικό παραλύα με αμμόλοφουσ λευκόσ ϊμμου, καταγϊλανα, ρηχϊ νερϊ και γαλόνιο τοπύο.
ΑΡΦΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΦΩΡΟΙ ΣΟ ΠΑΛΑΣΙ ΣΗ ΚΝΩΟΤ Σο μινωικό ανϊκτορο εύναι ο κύριοσ επιςκϋψιμοσ χώροσ τησ Κνωςού (ό Κνωςςού), ςημαντικόσ πόλησ κατϊ την αρχαιότητα, με ςυνεχό ζωό από τα νεολιθικϊ χρόνια ϋωσ τον 5ο αι. Εύναι χτιςμϋνο ςτο λόφο τησ Κεφϊλασ, με εύκολη πρόςβαςη ςτη θϊλαςςα αλλϊ και ςτο εςωτερικό τησ Κρότησ. Κατϊ την παρϊδοςη, υπόρξε η ϋδρα του ςοφού βαςιλιϊ Μύνωα. υναρπαςτικού μύθοι, του Λαβύρινθου με το Μινώταυρο και του Δαύδαλου με τον Ίκαρο, ςυνδϋονται με το ανϊκτορο τησ Κνωςςού.
Η ΥΟΡΣΕΣΖΑ ΣΟ ΡΕΘΤΜΝΟ ύμφωνα με μύα θεωρύα, ο λόφοσ πϊνω ςτον οπούο χτύςτηκε η Φορτϋτζα, ςτη μακρινό αρχαιότητα όταν νηςύδα, η οπούα ενωνόταν με την Κρότη μϋςω μύασ ςτενόσ λωρύδασ γησ. τη διϊρκεια των αιώνων με προςχώςεισ ενοποιόθηκε με τη ςτεριϊ παύρνοντασ τη μορφό που ϋχει ςόμερα.
Σο ανϊκτορο τησ Ζϊκρου εύναι το τϋταρτο ςε μϋγεθοσ τησ Μινωικόσ Κρότησ. Βριςκόταν ςε ςημαντικό ςτρατηγικό ςημεύο, ςε αςφαλιςμϋνο κολπύςκο, και όταν κϋντρο εμπορικών ανταλλαγών με τισ χώρεσ τησ Ανατολόσ, όπωσ φαύνεται από τα ευρόματα (χαυλιόδοντεσ ελϋφαντα, φαγεντιανό, χαλκόσ κλπ). ΣΟ ΑΝΑΚΣΟΡΟ ΣΗ ΖΑΚΡΟΤ
ΕΘΙΜΑ ΚΡΗΣΗ Κρητικός Γάμος Ο γάμος στα χωριά της Κρήτης ήταν παλιά, αλλά και σήμερα, μεγάλο γεγονός. Οι προετοιμασίες άρχιζαν πολλές μέρες πριν.
τα ορεινά της Κρήτης ζει ένα δεντράκι, η αμπελιτσιά, συγγενικό της φτελιάς που κινδυνεύει με εξαφάνιση. Από το ξύλο της αμπελιτσιάς κατασκευάζονται παραδοσιακά οι μαγκούρες των βοσκών στην Κρήτη. Σο Κρητικό Ραβδί, ή αλλιώς Κατσούνα, αποτελούσε αναπόσπαστο μέρος του σώματος των Κρητικών. Η ΚΑΣΟΤΝΑ
ΣΟ ΕΘΙΜΟ ΣΟΤ ΚΛΗΔΟΝΑ Ο Κλόδονασ εύναι ϋνα πανϊρχαιο ϋθιμο. Η ύδια η λϋξη υπϊρχει από την εποχό του Ομόρου. «Κλόδων» ονομαζόταν ο προγνωςτικόσ όχοσ, και κατ' επϋκταςη το ϊκουςμα ςιωνιςμού ό προφητεύασ, ο ςυνδυαςμόσ τυχαύων και αςυνϊρτητων λϋξεων ό πρϊξεων κατϊ τη διϊρκεια μαντικόσ τελετόσ, ςτον οπούο αποδιδόταν προφητικό ςημαςύα.
ΚΡΗΣΙΚΕ ΜΑΝΣΙΝΑΔΕ
ΠΑΡΑΔΟΙΑΚΕ ΥΟΡΕΙΕ Η κρητική φορεσιά αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της λαογραφίας της Κρήτης. Οι άνδρες φορούν βρήκα με σαλβάρια, τον επενδυτή, γελέκο, μεϊντάνι, ζώνη, καρτσόνια και καπότο, επίσης ασημένιο μαχαίρι στη μέση, βουργίδι και κρατούν κατσούνα. Άλλες φορές αντί βράκα φορούν κυλότα σε τύπο στρατιωτικό που μπαίνει μέσα στα στιβάνια (τις μαύρες μπότες που συμπληρώνουν την ενδυμασία), γελέκο με φαρδιά ζώνη και κρουσάτο μαντίλι. Οι γυναίκες φορούν φούστα με σάκο, κατινάκι (φόρεμα με μπούστο ραμμένο σε πλατιά φούστα), τζεμπέρι στο κεφάλι, μπροστοποδιά, σαλβάρι (μακριά βράκα), ποκαμίσα και μαύρα παπούτσια, καθώς και πολλά χρυσαφικά κυρίως λίρες. Η χειροποίητη κιλότα αποτελεί παραδοσιακή Κρητική ενδυμασία η οποία αντικατέστησε την βράκα μετά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο. Η ενδυμασία αυτή φορέθηκε κατά την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης επί Κρητικής Πολιτείας. Η κιλότα φοριέται με μαύρο πουκάμισο, γιλέκο, πλατιά υφαντή ζώνη, μαύρο μαντίλι στο κεφάλι και στιβάνια.
ΣΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΣΑ ΚΑΙ ΥΑΓΗΣΑ ΚΡΗΣΗ Η κεζνγεηαθή δίαηηα είλαη ηξόπνο δωήο πνπ ραξίδεη καθξνδωία θαη θαιή πγεία. Είλαη δηεζλώο γλωζηό όηη ε θξεηηθή δίαηηα είλαη ην θαιύηεξν παξάδεηγκα κεζνγεηαθήο δηαηξνθήο. Η ζύγρξνλε δηαηηνινγία δηαπίζηωζε όηη νη θάηνηθνη ηνπ λεζηνύ έρνπλ ηνπο κηθξόηεξνπο δείθηεο ζλεζηκόηεηαο ζε παγθόζκηα θιίκαθα από θαξδηαγγεηαθά λνζήκαηα θαη θαξθίλνπο θαη αλαδήηεζε ηε δηαηξνθή πνπ ραξίδεη ζηνπο Κξεηηθνύο απηά ηα εμαηξεηηθά πξνλόκηα πγείαο. Η ηζηνξία ηεο θξεηηθήο δηαηξνθήο μεθηλά από πνιύ παιηά θαη από επξήκαηα ηωλ αξραηνινγηθώλ αλαζθαθώλ θαίλεηαη πωο νη αξραίνη Κξήηεο θαη νη Μηλωίηεο, θαηαλάιωλαλ ηα ίδηα ζρεδόλ πξνϊόληα πνπ θαηαλαιώλνληαη θαη ζήκεξα. Σηα δε αλάθηνξα ηεο κηλωηθήο επνρήο βξέζεθαλ κεγάια πηζάξηα πνπ ρξεζηκνπνηνύληαλ γηα ειαηόιαδν, δεκεηξηαθνύο θαξπνύο, όζπξηα θαη κέιη. Ο αγξνηηθόο πιεζπζκόο εμαθνινπζεί λα αμηνπνηεί ηε θύζε θαη ηα πξνϊόληα ηεο, πνπ απνηεινύλ ηε βάζε ηεο πεξίθεκεο θξεηηθήο παξαδνζηαθήο θνπδίλαο. Τα ηειεπηαία ρξόληα αλαπηύζζνληαη νη βηνθαιιηέξγεηεο ιόγω ηωλ επλνϊθώλ θιηκαηνινγηθώλ ζπλζεθώλ.
φακιανή μυζηθρόπιτα Κρητικός ντάκος Καλτσουνάκια φούρνου με μυζήθρα ΣΟΠΙΚΑ ΥΑΓΗΣΑ ΚΡΗΣΗ