Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 19 Απριλίου 2012 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Οι Προβλέψεις του ΔΝΤ για την ανάπτυξη στην Ελλάδα Στην εαρινή έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για τις οικονομικές προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας (World Economic Outlook, Spring 2012) επαναλαμβάνονται οι γνωστές εκτιμήσεις της Τρόικα, σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα θα βρίσκεται σε βαθειά ύφεση και κατά το 2012, με νέα μεγάλη πτώση του πραγματικού ΑΕΠ κατά -4,7% και πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά - 5,4%, έναντι της πτώσης του πραγματικού ΑΕΠ κατά -6,9% το 2011 (σύμφωνα με τις έως τώρα εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ). Ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με το ΔΝΤ, αναμένεται μετά τα μέσα του επόμενου έτους, με 0,0% αύξηση του ΑΕΠ το 2013. Επίσης, η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί στο 19,4% του εργατικού δυναμικού κατά μέσο όρο το 2013, έναντι 17,3% του εργατικού δυναμικού το 2011. Επιπλέον, το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο μέσος πληθωρισμός στην Ελλάδα, με βάση τον εναρμονισμένο ΔΤΚ (ΕΔΤΚ), που διαμορφωνόταν στο 1,7% στο 1 ο 3μηνο. 12, θα πέσει κατακόρυφα στους επόμενους μήνες και θα διαμορφωθεί σε αρνητικό επίπεδο, στο -0,5% και στο -0,3% αντίστοιχα το 2012 και το 2013. Μάλιστα, το ΔΝΤ εκτιμά ότι μεγαλύτερη πτώση κατά -0,7% θα σημειώσει ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ το 2012, με αποτέλεσμα την μεγάλη πτώση του ονοματικού ΑΕΠ κατά -5,4% το 2012, όπως προαναφέρθηκε. Όσον αφορά στο επόμενα έτη, οι προβλέψεις της Τρόικα το 2014-2017 είναι για μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 2,9%, μετά από μία εξαετία (2008-2013) όπου το ΑΕΠ θα έχει μειωθεί σωρευτικά άνω του 18%, και μετά από την εφαρμογή ενός εκτεταμένου προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων, που θα έπρεπε να προσδώσουν στην ελληνική οικονομία μεγάλη αναπτυξιακή ώθηση. Αντ αυτού, η οικονομία προβλέπεται να λειτουργεί με ρυθμούς ανάπτυξης (2,9%) χαμηλότερους του μέσου όρου της περιόδου 1994-2007 (3,5%), που δημιουργεί ερωτηματικά για την απορρόφηση του εργατικού δυναμικού δεδομένου του σημερινού επιπέδου της υψηλής ανεργίας. Οι προβλέψεις αυτές τείνουν να αυτοεκπληρώνονται. Στο βαθμό που γίνονται πιστευτές, αποδυναμώνουν την οικονομική δραστηριότητα στο παρόν. Διότι ποιος επιχειρηματίας που θα πιστέψει τις εκτιμήσεις της Τρόικα για συνεχιζόμενη ύφεση και αναιμική ανάκαμψη στα επόμενα έτη θα θελήσει να επενδύσει στην Ελλάδα εντός του 2012; Ποιος καταναλωτής θα θελήσει να χρησιμοποιήσει το εισόδημα από την εργασία του ή τις αποταμιεύσεις του για οτιδήποτε, εκτός της απολύτως αναγκαίας κατανάλωσης, δοθείσης της πραγματικής απειλής απώλειας της εργασίας του ή της επιχείρησής του; Από την άλλη πλευρά, με την πλήρη εφαρμογή του 2 ου Πακέτου Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης της Ελλάδος, δημιουργούνται οι αναγκαίες συνθήκες βελτίωσης του οικονομικού κλίματος και των επιχειρηματικώνκαταναλωτικών-επενδυτικών προσδοκιών. Υπάρχει όντως η δυνατότητα, το 2012 και ιδιαίτερα από το 2013 και στα επόμενα έτη, η Ελληνική οικονομία να ανακάμψει ταχύτερα, παρά τις αρνητικές επιπτώσεις που πράγματι υφίσταται από την προαναφερθείσα συνεχή αποδυνάμωση του οικονομικού κλίματος με τις εκτιμήσεις της Τρόικα. Στην ανωτέρω εκτίμηση συμβάλει και το Σχέδιο 30-μέτρων για έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την ύφεση που παρουσίασε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνονται: α) Μέτρα για την στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και για την αντιμετώπιση της ανεργίας κυρίως των νέων. Για τον σκοπό αυτό επισπεύδεται η εκταμίευση στους επόμενους 8-μήνες χρηματοδοτικών πόρων ύψους 4,0 δις που είναι ήδη διαθέσιμα από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ για να διατεθούν για τη χρηματοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) μέσω των ελληνικών τραπεζών. Αυτό θα γίνει μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (που θα ολοκληρωθεί έως τον Σεπτ. 12) και με την αναγκαία προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας για την συγχρηματοδότηση των κεφαλαίων κίνησης των ΜΜΕ. Επίσης, έχει ήδη συσταθεί το Ταμείο Εγγυήσεων για τις ΜΜΕ με χρηματοδότηση 500 εκατ. από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ. Το ποσό αυτό μπορεί να ενισχυθεί με την αποδέσμευση ενός δανείου ύψους 1,0 δις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). β) Μέτρα για την επανεκκίνηση των εργασιών στους 5-μεγάλους αυτοκινητόδρομους της χώρας, οι οποίες έχουν διακοπεί από τις αρχές του 2011. Προβλέπεται να συσταθεί υπό τον συντονισμό της ΕΤΕπ ένας μηχανισμός επιμερισμού των επιχειρηματικών κινδύνων, με στόχο την προσέλκυση και ιδιωτικών κεφαλαίων. Ο μηχανισμός αυτός θα τεθεί σε λειτουργία από τον Μάιο του 2012 και θα διασφαλίσει την ομαλή χρηματοδότηση για την επανεκκίνηση της κατασκευής των 5-αυτοκινητοδρόμων με προοπτική απασχόλησης έως και 30.000 εργαζομένων. γ) Μέτρα για την επιτάχυνση της υλοποίησης του ΕΣΠΑ 2007-2013, όπως αυτό έχει τώρα ανασχεδιαστεί, με ταυτόχρονη χρήση και των μηχανισμών χρηματοδότησης που παρέχει η ΕΤΕπ. δ) Η ιδιωτικοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού θα δώσει την ευκαιρία και την δυνατότητα σε επενδυτές του ιδιωτικού τομέα να εισέλθουν σε έναν εξαιρετικά σημαντικό κλάδο για την Ελλάδα και την Ευρώπη με διενέργεια των αναγκαίων επενδύσεων ύψους άνω των 10 δις έως το τέλος της 10ετίας και με σημαντική αύξηση των παραγωγικών και εξαγωγικών δυνατοτήτων του τομέα. ε) Ώθηση στις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα θα προκύψει και από την υλοποίηση του γενικότερου
προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποιήσεως της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου που ήδη προωθείται από το ΤΑΙΠΕΔ. Παγκόσμια Οικονομία ΔΝΤ: Οι προβλέψεις του ΔΝΤ (Απρίλιος 2012) για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας, είναι τώρα αναθεωρημένες ελαφρά προς τα πάνω σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις του τον Σεπτέμβριο 2011. Ωστόσο η επικεφαλής του ΔΝΤ επισημαίνει ότι ο κίνδυνος επανάκαμψης σημαντικής υποχώρησης της οικονομικής δραστηριότητας παραμένει υψηλός λόγω κυρίως μιας πιθανής έξαρσης της κρίσης χρέους στη ΖτΕ αλλά και των ανησυχιών σε γεωπολιτικό επίπεδο που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απότομη αύξηση στις τιμές του πετρελαίου. Ειδικότερα επισημαίνεται ότι μία αύξηση στις τιμές του πετρελαίου κατά 50% θα είχε ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης κατά 1,25%. Επιπλέον υπάρχει ο κίνδυνος παρατεταμένης οικονομικής επιβράδυνσης και μείωσης του πληθωρισμού σε αρνητικό επίπεδο σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες, αν εφαρμοσθούν εσπευσμένα πολύ περιοριστικά μέτρα για την μείωση των υψηλών δημοσιονομικών ελλειμμάτων τους. Στις ΗΠΑ, το ΔΝΤ προτείνει ουσιαστικά τη συνέχιση της νομισματικής πολιτικής των μηδενικών επιτοκίων και της ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας, αν εμφανιστούν ενδείξεις αναστολής της ανάκαμψης της οικονομίας. Το ΔΝΤ αναγνωρίζει ότι στην Ευρώπη έχουν ληφθεί αποφασιστικά μέτρα, κυρίως με το πρόγραμμα μακροχρόνιας ενίσχυσης των τραπεζών και αγοράς κρατικών ομολόγων που περιόρισαν την κρίση δημοσίου χρέους που επιβαρύνει τα τελευταία δύο έτη τη Ζώνη του Ευρώ. Ωστόσο κρίνονται αναγκαίες περαιτέρω δραστικές ενέργειας, όπως μια πιο δραστική παρέμβαση της ΕΚΤ, με περαιτέρω μείωση των επιτοκίων παρέμβασης, περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές σε επίπεδο κράτους-μέλους, δημοσιονομική εξυγίανση αλλά και αποκατάσταση του τραπεζικού συστήματος, προκειμένου να ξεπεραστεί οριστικά η κρίση. Ειδικότερα, το ΔΝΤ προτείνει την ανακεφαλαίωση των τραπεζών μέσων χρηματοδότησης από τον EFSF ή το ESM και την αποφυγή της κρατικής χρηματοδότησης. Αυτό πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα των φορέων της ΖτΕ γιατί η έλλειψη επαρκών κεφαλαίων μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της πιστωτικής επέκτασης και σε αρνητικές συνέπειες στην πραγματική οικονομία. Το ΔΝΤ προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ: α) Για τις ανεπτυγμένες χώρες κατά 1,4% το 2012 (από 1,2% τον Σεπ. 11) και κατά 2,0% το 2013 (από 1,9%), έναντι 1,6% το 2011. β) Για τις αναδυόμενες οικονομίες προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ 5,7% το 2012 και κατά 6,0% το 2013 (από 5,5% και 5,9% που προέβλεπε αντίστοιχα τον Σεπ. 11). γ) Για την παγκόσμια οικονομία προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,5% το 2012 (από 3,3% τον Σεπ. 11) και κατά 4,1% το 2013, έναντι 3,9% το 2011. Προβλέψεις ΔΝΤ, Απρίλιος 2012 ΑΕΠ Πληθωρισμός 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Παγκόσμια 3,9 3,5 4,1 2,7* 1,9* 1,7* ΗΠΑ 1,7 2,1 2,4 3,1 2,1 1,9 ΖτΕ 1,4-0,3 0,9 2,7 2,0 1,6 Γερμανία 3,1 0,6 1,5 2,5 1,9 1,8 Γαλλία 1,7 0,5 1,0 2,3 2,0 1,6 Ιταλία 0,4-1,9-0,3 2,9 2,5 1,8 Ισπανία 0,7-1,8 0,1 3,1 1,9 1,6 Ιρλανδία 0,7 0,5 2,0 1,1 1,7 1,2 Πορτογαλία -1,5-3,3 0,3 3,6 3,2 1,4 Ελλάδα -6,9-4,7 0,0 3,1-0,5-0,3 Ην. Βασίλειο 0,7 0,8 2,0 4,5 2,4 2,0 Ιαπωνία -0,7 2,0 1,7-0,3 0,0 0,0 Κίνα 9,2 8,2 8,8 5,4 3,3 3,0 Ινδία 7,2 6,9 7,3 8,6 8,2 7,3 Βραζιλία 2,7 3,0 4,1 6,6 5,2 5,0 Ρωσία 4,3 4,0 3,9 8,4 4,8 6,4 * αναπτυγμένες οικονομίες Η ΖτΕ είναι η μόνη ανεπτυγμένη οικονομία που θα εμφανίσει πτώση του ΑΕΠ κατά -0,3% το 2012, από +1,4% το 2011, ενώ το 2013 η ανάκαμψη θα είναι περιορισμένη κατά 0,9%. Ειδικότερα, στη Γερμανία το ΑΕΠ θα αυξηθεί περιορισμένα το 2012 κατά 0,6% από 3,1% το 2011, ενώ στη Γαλλία το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 0,5% το 2012 και κατά 1,0% το 2013. Στις μεγάλες χώρες που εφαρμόζουν αυστηρά προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, προβλέπεται πτώση του ΑΕΠ το 2012 κατά -1,9% στην Ιταλία και κατά -1,8% στην Ισπανία, ενώ προβλέπεται ανάκαμψη στην Ισπανία το 2013 με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,1%, παρά το ότι η δημοσιονομική προσαρμογή στη χώρα αυτή θα πρέπει να συνεχιστεί με μείωση του ελλείμματος της ΓΚ κάτω από το -3,0% του ΑΕΠ το 2013, από -5,3% του ΑΕΠ το 2012 και -8,5% του ΑΕΠ το 2011. Αντίθετα, στην Ιταλία προβλέπεται νέα πτώση του ΑΕΠ κατά -0,3% και το 2013. Η τυχόν επιβεβαίωση αυτών των προβλέψεων θα θέσει νέα εμπόδια στις προσπάθειες των χωρών αυτών για δραστική μείωση των δημοσιονομικών τους ελλειμμάτων και για αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στις αγορές κρατικών ομολόγων τους. Ειδικότερα, η ύφεση θα αυξήσει τα επισφαλή δάνεια των Ισπανικών τραπεζών και θα αυξήσει την ανάγκη για ουσιαστική ανα-κεφαλαιοποίησή τους. Στην Πορτογαλία η πτώση του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο -3,3% το 2012, από -1,5% το 2011, αλλά η χώρα θα σημειώσει θετική ανάπτυξη με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3% το 2013, παρά το ότι η δημοσιονομική προσαρμογή θα συνεχιστεί και κατά το έτος αυτό. Στην Ιρλανδία, ακόμα, η μείωση του διορθωμένου ως προς τον οικονομικό κύκλο ελλείμματος της ΓΚ στο -8,0% του ΑΕΠ το 2011, από -9,9% του ΑΕΠ το 2010, πραγματοποιήθηκε με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7%. Επίσης, η προγραμματισμένη νέα πτώση του ελλείμματος αυτού στο -6,2% του ΑΕΠ το 2012 θα πραγματοποιηθεί με νέα αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,5% και η μείωση του ελλείμματος στο -5,4% του ΑΕΠ το 2013 θα πραγματοποιηθεί με μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,0%. Όλα αυτά θα συμβούν σε μια οικονομία στην οποία η δανειακή επιβάρυνση των εγχώριων νοικοκυριών και επιχειρήσεων υπερβαίνει το 167,8% του ΑΕΠ (έναντι 114,4% στην Ελλάδα) Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 2
και στην οποία το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται στο σύνολό του υπό κρατικό έλεγχο. Ανάλογη με την Ιρλανδία είναι και η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου. Το 2011 πέτυχε μείωση του ελλείμματος της ΓΚ στο -8,7% του ΑΕΠ, από -9,9% του ΑΕΠ το 2010, με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7%. Επίσης, το 2012 προβλέπεται περαιτέρω μείωση του ελλείμματος της ΓΚ στο -8,0% του ΑΕΠ με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7%. Τέλος, η μείωση του ελλείμματος της ΓΚ θα συνεχιστεί και το 2013 με πτώση του στο -6,6% του ΑΕΠ αλλά με μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,0%. Στις ΗΠΑ, το ΔΝΤ προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,1% το 2012 (από 1,8% εκτίμηση τον Σεπ. 11) και 2,4% το 2013. Επίσης, το ΔΝΤ προβλέπει ανάκαμψη το 2012 και στην οικονομία της Ιαπωνίας, με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,0%, μετά την πτώση του κατά -0,7% το 2011, λόγω του καταστροφικού σεισμού. Τέλος, το ΔΝΤ προβλέπει μικρότερη αύξηση του όγκου του παγκόσμιου εμπορίου κατά μόλις 4,0% το 2012 και 5,6% το 2013, από 5,8% το 2011, λόγω κυρίως της επιβράδυνσης της αύξησης των εξαγωγών των ανεπτυγμένων οικονομιών στο 2,3% το 2012 και 4,7% το 2013 (2011: 5,3%) ενώ θα συνεχισθεί η υψηλή αύξηση των εξαγωγών των αναδυόμενων χωρών κατά 6,6% το 2012 και κατά 7,2% το 2013. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2012: Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου, ο Προϋπολογισμός σε δημοσιονομική βάση παρουσίασε έλλειμμα 7,302 δις το 1 ο 3μηνο. 12, έναντι ελλείμματος 4,781 δις το 1 ο 3μηνο. 11 και ελλείμματος 4,371 δις το 1 ο 3μηνο. 10. Το έλλειμμα το 1 ο 3μηνο. 12 ήταν πάντως σημαντικά χαμηλότερο έναντι του στόχου για έλλειμμα 8,596 δις. Η αύξηση του ελλείμματος το 1 ο 3μηνο. 12 οφείλεται αποκλειστικά στην μεγάλη αύξηση των τόκων κατά 3,704 δις το 1 ο 3μηνο. 12 έναντι του 1 ου 3μηνου. 11, γεγονός που οφείλεται κυρίως στις έκτακτες πληρωμές των δεδουλευμένων τόκων των ομολόγων του χρέους που κατείχαν οι ιδιώτες για την ολοκλήρωση του PSI plus. Οι δαπάνες για τόκους αναμένεται να περιορισθούν σημαντικά τους επόμενους μήνες και να διαμορφωθούν συνολικά το 2012 στα 13,050 δις, έναντι 16,35 δις το 2011. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η αύξηση των καθαρών εσόδων του Τ.Π. κατά 2,8% στο 1 ο 3μηνο. 12 (+6,2% τον Μάρτιο 2012) και η σημαντική αύξηση των εσόδων του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων κατά 762 εκατ. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση των πρωτογενών δαπανών του Τ.Π. κατά 1,1% οφείλεται στις αυξημένες επιχορηγήσεις των Ασφαλιστικών Ταμείων στο 1 ο 3μηνο του 2012, ενώ για το έτος ως σύνολο αναμένεται να επιτευχθεί η πτώση αυτών των δαπανών κατά -7,1%. Τέλος, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού περιορίστηκε το 1 ο 3μηνο. 12 από το πλεόνασμα του ΠΔΕ που ανήλθε στα 883 εκατ., έναντι ελλείμματος 68 εκατ. το αντίστοιχο 3μηνο. 11. Γενικά, η εκτέλεση του Π2012 στο 1 ο 3μηνο. 12 είναι ικανοποιητική και σηματοδοτεί την ομαλή εκτέλεση του Π2012 ως συνόλου. Ωστόσο, η προσπάθεια για δημοσιονομική προσαρμογή εξακολουθεί να επιβαρύνεται από την διαφαινόμενη αδυναμία είσπραξης του συνόλου των εσόδων από φόρους και εργοδοτικές εισφορές, αφού οι δαπάνες του Τ.Π. και του ΠΔΕ συνεχίζουν να μειώνονται με γρήγορους ρυθμούς. Εξαίρεση αποτελούν μόνο οι αυξημένες δαπάνες για συντάξεις λόγω των σημαντικά αυξημένων συνταξιοδοτήσεων στη διετία 2010-2011. Σε κάθε περίπτωση η δημοσιονομική προσαρμογή και η εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας δεν νοούνται χωρίς την εξυγίανση του συστήματος είσπραξης των φόρων από τον ΦΠΑ και από τον φόρο εισοδήματος των μη μισθωτών, καθώς και από τις εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία, τομείς στους οποίους παρατηρείται αυξανόμενη φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή ιδιαίτερα κατά το 2 ο 6μηνο του 2011 και κατά το 1 ο 3μηνο του 2012. Ειδικότερα, οι εξελίξεις στα βασικά μεγέθη του Π2012 το 1 ο 3μηνο. 12 έχουν ως ακολούθως: Τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. ανήλθαν στα 11,437 δις το 1 ο 3μηνο. 12 και ήταν αυξημένα κατά 2,8% σε ετήσια βάση, μετά τη σημαντική μείωσή τους κατά -8,0% σε ετήσια βάση το 1 ο 3μηνο. 11. Η επίδοση αυτή δεν ήταν ακόμη ικανοποιητική, αφού τα καθαρά έσοδα το 1 ο 3μηνο. 12 εξακολουθούν να διαμορφώνονται χαμηλότερα του στόχου του αναθεωρημένου Π2012 ( 12,975 δις). Για το έτος ως σύνολο εκτιμάται τώρα αύξηση των καθαρών εσόδων του Τ.Π. κατά 4,9%, στα 52,0 δις, έναντι 51,41 δις που προβλέπει ο Π2012. Οι πρωτογενείς δαπάνες του Τ.Π. αυξήθηκαν στα 12,22 δις το 1 ο 3μηνο. 12, έναντι 12,09 δις το 1 ο 3μηνο. 11, και 12,42 δις το 1 ο 3μηνο. 10, σημειώνοντας αύξηση κατά 0,7% σε ετήσια βάση στο 1 ο 3μηνο. 12, έναντι αύξησής τους κατά 1,5% και στο 1 ο 3μηνο. 11. Ιδιαίτερα αυξημένες ήταν οι καταπτώσεις εγγυήσεων, που ανήλθαν στα 103 εκατ. στο 1 ο 3μηνο. 12, έναντι στόχου για διαμόρφωσή τους στα 1,16 δις το 2012 ως σύνολο. Επίσης, η δαπάνη για εξοπλιστικά προγράμματα ήταν μειωμένη στα 4,0 εκατ. στο 1 ο 3μηνο. 12, ενώ για το έτος 2012 ως σύνολο εκτιμώνται στα 700 εκατ. Τέλος, οι επιχορηγήσεις των νοσοκομείων για κάλυψη χρεών τους ανήλθαν στα 355 εκατ., έναντι προϋπολογισμού για διαμόρφωσή τους στα 400 εκατ. Για το έτος 2012 εκτιμάται τώρα η πτώση των συνολικών πρωτογενών δαπανών του Τ.Π. στα 50,55 δις, (-6,0% σε ετήσια βάση) έναντι της πτώσης τους στα 49,95 δις (-7,1%) που προβλέπει ο Π2012. Οι δαπάνες για τόκους ανήλθαν στα 6,94 δις. στο 1 ο 3μηνο. 12, από 3,234 δις το 1 ο 3μηνο. 11. Ωστόσο, για το έτος ως σύνολο εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 13,05 δις, όπως ακριβώς προβλέπει και ο Π2012. Συνολικά, το Υπ. Οικονομικών από την πλευρά του βεβαιώνει ότι οι δαπάνες του Τ.Π. το 1 ο 3μηνο. 12 ήταν χαμηλότερες κατά 1,461 δις από τον στόχο που είχε τεθεί για το 3μηνο αυτό. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 3
Όσον αφορά τον ΠΔΕ οι δαπάνες ήταν σαφώς χαμηλότερες στα 488 εκατ. το 1 ο 3μηνο. 12, από 677 εκατ. το 1 ο 3μηνο. 11 και 1,516 δις το 1 ο 3μηνο. 10. Όσον αφορά τα έσοδα του ΠΔΕ αυξήθηκαν σημαντικά στα 1,371 δις το 1 ο 3μηνο. 12, έναντι 609 εκατ. το 1 ο 3μηνο. 11. Το 2012 ως σύνολο τα έσοδα του ΠΔΕ εκτιμώνται να είναι σημαντικά αυξημένα στα 4,9 δις, από 3,77 δις το 2011, ενώ οι δαπάνες του ΠΔΕ εκτιμάται ότι θα ανέλθουν τελικά στα 6,8 δις, έναντι 7,3 δις που προβλέπει ο Π2012.. Γενικά, συνεχίζουν να υπάρχουν οι προϋποθέσεις για μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού της κεντρικής κυβέρνησης κάτω από τα 14,14 δις το 2012, από 22,9 δις το 2011 και 20,62 δις το 2010. Απασχόληση-Ανεργία με βάση την μηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού (ΕΕΔ) της ΕΛΣΤΑΤ: Τον Ιαν. 12 σημειώθηκε σχεδόν μηδενική μεταβολή του αριθμού των απασχολουμένων (15 ετών και άνω) σε μηνιαία βάση (Ιαν. 12: 3899,6 χιλ., Δεκ. 11: 3899,3 χιλ.), ενώ σε ετήσια βάση οι απασχολούμενοι μειώθηκαν στα 3.899,6 χιλ. άτομα ή κατά -8,6% (σύμφωνα με τα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία). 22 20 18 16 14 12 10 8 Διάγραμμα: Ποσοστό Συνολικής Ανεργίας Ποσοστό % του Εργατικού Δυναμικού Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Έρευνες Εργατικού Δυναμικού Επίσης, ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε ελαφρά σε 1.090,5 χιλ. τον Ιαν. 12 από 1.033,5 χιλ. τον Δεκ. 11, 1.029,6, με αποτέλεσμα το ποσοστό ανεργίας να διαμορφωθεί στο 21,9% του εργατικού δυναμικού τον Ιαν. 12 από 21,0% τον Δεκ. 11 (Δεκ. 10: 14,8%). Το εργατικό δυναμικό (απασχολούμενοι και άνεργοι) αυξήθηκε οριακά στα 4.990,1 χιλ. άτομα τον Ιαν. 12, έναντι 4.932,8 χιλ. άτομα τον Δεκ. 11, 4.930,9 χιλ. άτομα τον Νοέμ. 11 και 5.024,4 χιλ. άτομα τον Ιαν. 11, καθώς οι μακροχρόνια άνεργοι εξέρχονται από το εργατικό δυναμικό λόγω αποθάρρυνσης για εύρεση εργασίας. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων (έρευνες οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ), για τις βραχυχρόνιες προοπτικές της απασχόλησης παραμένουν σε γενικές γραμμές αρνητικές τον Μάρτ. 12 σε όλους τους βασικούς κλάδους της οικονομίας εκτός εν μέρει της Βιομηχανίας. Ειδικότερα, α) Στις Κατασκευές το 86% των επιχειρήσεων αναμένει (Φεβρ. 12: 78%) μείωση του προγράμματος εργασιών. β) Στο Λιανικό Εμπόριο, οι προβλέψεις βαίνουν δυσμενέστερες, καθώς πάνω από το 50% των επιχειρήσεων (Φεβρ. 12: 41%) κρίνουν ότι οι θέσεις εργασίας θα μειωθούν. γ) Στις Υπηρεσίες, οι προοπτικές απασχόλησης εξασθένησαν, καθώς ο σχετικός δείκτης υποχώρησε στο -35 (Φεβρ. 12: -30). γ) Αντίθετα, στη Βιομηχανία, οι έντονα αρνητικές προβλέπεις για την απασχόληση αμβλύνθηκαν με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στο -25 (Φεβρ. 12: -28). Με βάση τις ανωτέρω εξελίξεις και τάσεις, η ανεργία αναμένεται να διαμορφωθεί περίπου στο 23% το 2012. Όσον αφορά στην ηλικιακή διάρθρωση της ανεργίας, σύμφωνα με την ΕΕΔ, σημειώνονται τα ακόλουθα: α) Το ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες από 15-24 ετών διαμορφώθηκε στο 50,8% τον Ιαν. 12 από 51,1% τον Δεκ. 11, 48,0% τον Νοέμ. 11 και 37,1% τον Ιαν. 11. Επίσης, το ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες 25-34 παρέμεινε στο 28,7% όπως και τον Δεκ. 11 από 27,8% τον Νοέμ. 11 και 20,9% τον Ιαν. 11. β) Το ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες 35-44 ετών διατηρήθηκε επίσης στο 17,9%, όπως και τον προηγούμενο μήνα από 17,8% τον Νοέμ. 11 και 12,2% τον Ιαν. 11, ενώ αντίθετα το ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες 45-54 ετών ανήλθε στο 15,6% τον Ιαν. 12 από 14,8% τον Δεκ. 11, 15,8% τον Νοέμ. 11 και 10,2% τον Ιαν. 11. Επίσης, το ποσοστό ανεργίας των ατόμων 55-64 ετών ανήλθε στο 11,3% τον Ιαν. 12, έναντι 10,1% τον Δεκ. 11, 10,7% τον Νοέμ. 11 και 7,0% τον Ιαν. 11. Τα ποσοστά ανεργίας διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των περιφερειών της χώρας τον Ιαν. 12. Ειδικότερα τα νησιά του Αιγαίου (εκτός των Κυκλάδων) και η περιφέρεια Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδος και Ιονίων Νήσων είχαν ποσοστά ανεργίας 14,9% και 19,7% αντίστοιχα, ενώ η περιφέρεια της Αττικής παρουσιάζει το μεγαλύτερο πρόβλημα ανεργίας (23,2%), ακολουθούμενη από την Ανατ. Μακεδονία και Θράκη (22,6%), την Ήπειρο και τη Δυτ. Μακεδονία (22,5%) και τη Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα (22,5%). Καταθέσεις Ιδιωτών: Οι συνολικές καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα μειώθηκαν τον Φεβρ. 12 στα 164,3 δις, από 168,9 δις τον Ιάν. 12 (Δεκ. 11: 174,1 δις), έναντι 202,8 δις τον Φεβρ. 11, σημειώνοντας μεγάλη πτώση κατά -19,3% σε ετήσια βάση τον Φεβρ. 12, έναντι μείωσης κατά -11,6% τον Φεβρ. 11. Η πτώση των ιδιωτικών καταθέσεων οφείλεται κατά κύριο λόγο στις πολιτικές που οδήγησαν στην κατακόρυφη πτώση του οικονομικού κλίματος και της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Η πτώση των καταθέσεων συνέβαλε στη μεγάλη πτώση της πιστωτικής επέκτασης και στην απότομη επιδείνωση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία στο 4 ο 3μηνο του 2011 και στο 1 ο 3μηνο. 12. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 4
Τόσο η ύφεση όσο και η πτώση των καταθέσεων έχουν λάβει κατά πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις, εξαιτίας της συστηματικής πολιτικής διάβρωσης του οικονομικού κλίματος στη χώρα. Σημειώνεται ότι ακόμα και με μικρή βελτίωση του οικονομικού κλίματος, οι καταθέσεις αυξάνονται, όπως συνέβη τόσο τον Ιούλιο-Αύγουστο του 2011, αλλά κυρίως τον Δεκ. 2011, όταν η αβεβαιότητα μετριάσθηκε μετά την καταβολή της 6 ης δόσης του δανείου των 110 δις, η οποία καθυστερούσε από τον Σεπτ. 11 με ανοικτές απειλές για άτακτη χρεοκοπία της χώρας και για έξοδο από τη Ζώνη του Ευρώ. σε δις 197,2 2007 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Ελλάδα: Καταθέσεις εγχώριων επιχειρήσεων και νοικοκυριών (στοιχεία τέλος περιόδου) 227,3 2008 237,3 2009 209,5 Ωστόσο, η βελτίωση της οικονομικής εμπιστοσύνης, λόγω της δρομολόγησης του 2 ου Πακέτου Χρηματοοικονομικής Ενίσχυσης της Ελλάδος και της ολοκλήρωσης της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στην ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου (PSI plus), καθώς και η επικείμενη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, εκτιμάται ότι θα επηρεάσει ευνοϊκά τη ζήτηση καταθέσεων από τον ιδιωτικό τομέα της χώρας μας. Η εμπιστοσύνη μάλιστα θα ισχυροποιηθεί και θα αποκτήσει θεσμική διάσταση με την αποτελεσματική υλοποίηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015, όπως αυτό έχει σχεδιασθεί σε συμφωνία με την Τρόικα και έχει ψηφισθεί από το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Παγκόσμια Οικονομία 174,1 164,3 ΗΠΑ: Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ (Απρίλιος 2012), η αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ εκτιμάται στο 2,1% για το 2012 και 2,4% το 2013. Τα αντίστοιχα μεγέθη για τον πληθωρισμό είναι 2,1% και 1,9% και για την ανεργία 8,2% και 7,9%. Οι εκτιμήσεις αυτές αντανακλούν ως ένα βαθμό τις συνεχιζόμενες αδυναμίες στους κλάδους της αγοράς ακινήτων και αγοράς εργασίας. Παρά το ότι το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε τον Μάρτ. 12 στο 8,3%, οι εκτιμήσεις για αύξηση της απασχόλησης για το 2012 και 2013 είναι μετριοπαθείς. Ο πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ υποχώρησε στο 2,7% τον Μάρτ. 12 (με το ΔΤΚ να αυξάνεται κατά 0,3% σε μηνιαία βάση), όπως και τον προηγούμενο μήνα από 2,9% τον Φεβρ. 12 και 3,0% τον Δεκ. 11. Ο δομικός 2010 2011 Φεβ. 12 πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 2,3% τον Μάρτ. 12 (με τον σχετικό δείκτη να αυξάνεται κατά 0,1% σε μηνιαία βάση), από 2,2% τον Φεβρ. 12, 2,3% τον Ιαν. 12 και 2,2% τον Δεκ. 11. Αναμένεται πτώση του πληθωρισμού με βάση το ΔΤΚ στο 2,0% μέχρι τέλος του έτους και σύμφωνα με τον στόχο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας. Επίσης, αναμένεται υποχώρηση και του δομικού πληθωρισμού, η οποία, ωστόσο, θα είναι πιο περιορισμένη επειδή αναμένεται και αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Η τιμή της ενέργειας αυξήθηκε κατά 0,9% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ. 12, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 4,6%. Η τιμή των τροφίμων αυξήθηκε κατά 0,2% σε μηνιαία βάση, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ανήλθε στο 3,3%. Όσον αφορά τους βασικούς επιμέρους κλάδους, μηνιαίες μειώσεις τιμών σημειώθηκαν στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (- 0,1%), τον τομέα των επίπλων (-0,2%) και τον καπνό (-0,3%). Αντίθετα, αυξήσεις σημειώθηκαν σε αρκετούς σημαντικούς κλάδους όπως μεταφορές (0,9%), νέα οχήματα (0,2%), ιατρική περίθαλψη (0,3%), φάρμακα (0,3%), υπηρεσίες (0,2%), εμπορεύματα (0,4%), εκπαίδευση (0,2%). Η βενζίνη ενισχύθηκε επίσης κατά 1,7%, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 9,0%. Επίσης, ο πληθωρισμός με βάση το δείκτη τιμών παραγωγού υποχώρησε στο 2,8% τον Μάρτ. 12 από 3,3% τον Φεβρ. 12 και 4,1% τον Ιαν. 12. Ο αντίστοιχος δομικός πληθωρισμός υποχώρησε στο 2,9% τον Μάρτ. 12, έναντι 3,0% τον Φεβρ. 12 και τον Ιαν. 12. Οι λιανικές πωλήσεις ενισχύθηκαν κατά 0,8% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ. 12 (οι αγορές ανέμεναν 0,3%), έναντι 1,0% τον Φεβρ. 12, ενώ σε ετήσια βάση σημείωσαν αύξηση κατά 6,5%. Στην αύξηση των πωλήσεων πάνω από το αναμενόμενο συνέτειναν οι ήπιες καιρικές συνθήκες τον περασμένο μήνα. Ο προσωρινός δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης Reuters/University of Michigan υποχώρησε στο 75,7 τον Απρ. 12 από 76,2 τον Μάρτ. 12, 75,3 τον Φεβρ. 12 και 75,0 τον Ιαν. 12. Ο βασικός λόγος της υποχώρησης είναι η αύξηση της τιμής της βενζίνης. Στον τομέα των εξωτερικών συναλλαγών, οι καθαρές εισροές κεφαλαίου διαμορφώθηκαν στα $ 107,7 δις τον Φεβρ. 12, έναντι $ 3,1 δις τον Ιαν. 12 και $ 98,0 δις τον Δεκ. 11. Tο έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών διαμορφώθηκε στα $ 46,03 δις τον Φεβρ. 12 από $ 52,52 δις τον Ιαν. 12 και $ 45,38 δις τον Φεβρ. 11. Το σωρευτικό έλλειμμα Ιαν-Φεβρ 12 διαμορφώθηκε στα $ 98,55 δις, έναντι $ 92,90 δις στην αντίστοιχη χρονική περίοδο 2011. Θετική εξέλιξη αποτελεί η αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών τον Ιαν-Φεβρ 12 κατά 8,5%, ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 8,0%. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την Κίνα διευρύνθηκε στα $ 45,4 δις τον Ιαν-Φεβρ 12, από $ 42,1 δις το αντίστοιχο χρονικό διάστημα 2011. Στον τομέα των δημοσιονομικών, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού διευρύνθηκε στα $ 198,16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 5
δις τον Μάρτ. 12 από $ 188,15 δις τον Μάρτ. 11. Το σωρευτικό έλλειμμα των πρώτων 6 μηνών του δημοσιονομικού έτους 2012, διαμορφώθηκε στα $ 779,0 δις, έναντι $ 829,4 δις το αντίστοιχα διάστημα 2011. Στην αγορά εργασίας, οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας αυξήθηκαν κατά 13 χιλ. την εβδομάδα που έκλεισε την 07.04.12, σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα και διαμορφώθηκαν στις 380 χιλ. Επίσης, ο μέσος 4 εβδομάδων διαμορφώθηκε στις 368,5 χιλ., κάτω από το κρίσιμο όριο των 400 χιλ., που σηματοδοτεί βιώσιμη ανάπτυξη στην οικονομία. ΖτΕ: Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ η εντονότερη της αναμενόμενης επιβράδυνση της οικονομίας το 4 ο 3μηνο. 11, η κρίση χρέους στις χώρες της περιφέρειας αλλά και την Ιταλία και η ταχεία διάδοση της κρίσης μέσω του τραπεζικού συστήματος, καθώς οι τράπεζες είχαν στην κατοχή τους μεγάλο μέρος κρατικών ομολόγων οδηγεί σε πτώση του ΑΕΠ στη ΖτΕ κατά -0,5% το 1 ο 6μηνο. 12, ενώ αναμένεται σταδιακή ανάκαμψη από το 2 ο 6μηνο. 12. Ήδη σε αρκετές οικονομίες της ΖτΕ, οι δείκτες οικονομικού κλίματος και επιχειρηματικού κλίματος έχουν επανέλθει σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενώ έντονη εξακολουθεί να είναι η ύφεση στην Ελλάδα και τη Πορτογαλία, αλλά και την Ισπανία και την Ιταλία όπου οι αποδόσεις στα 10ετή ομόλογα διατηρούνται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Η ύφεση κατά -0,3% το 2012 θα προέλθει κυρίως από την μείωση της εγχώριας ζήτησης και πιο συγκεκριμένα: α) από την πτώση της κατανάλωσης στη ΖτΕ κατά -0,6% το 2012, από +0,2% το 2011. Στη Γερμανία η κατανάλωση θα αυξηθεί κατά +0,5% το 2012, από 1,5% το 2011, ενώ στη Γαλλία η αύξηση της κατανάλωσης θα είναι σχεδόν μηδενική, κατά 0,1%. Στην Ιταλία έντονη είναι η πτώση της κατανάλωσης κατά -2,1% το 2012, η οποία θα συνεχισθεί και το 2013 (-1,1%). β) από την πτώση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά -1,5% το 2012, από 1,4% το 2011, λόγω κυρίως της μεγάλης πτώσης των επενδύσεων στην Ιταλία (2012: -5,5%) και την Ισπανία (2012: -7,5%). γ) τέλος, ο εξωτερικός τομέας θα συνεχίσει να στηρίζει την ανάπτυξη της οικονομίας καθώς θα διαμορφωθεί στο 0,8% του ΑΕΠ το 2012, από 1,0% του ΑΕΠ το 2011. Όσον αφορά τα στοιχεία σε μηνιαία βάση: Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 0,5% σε μηνιαία βάση τον Φεβ. 12, από 0% τον Ιαν. 12, ενώ σε ετήσια βάση μειώθηκε κατά -1,8% τον Φεβ. 12, από - 1,7% τον Ιαν. 12. Η αύξηση της παραγωγής σε μηνιαία βάση οφείλεται ωστόσο σε εποχικούς παράγοντες, όπως στην πολύ υψηλή αύξηση της παραγωγής προϊόντων ενέργειας κατά 7,7%, ενώ πολύ υψηλή ήταν η αύξηση της παραγωγής στην Ολλανδία κατά 13% σε μηνιαία βάση τον Φεβ. 12, από -0,8% τον Ιαν. 12, εξελίξεις που πιθανότατα δεν θα συνεχισθούν τους επόμενους μήνες. Η παραγωγή διαρκών καταναλωτικών αγαθών μειώθηκε κατά - 2,0% σε μηνιαία βάση επιβεβαιώνοντας την αδυναμία της κατανάλωσης. Πάντως, με τα μέχρι τώρα στοιχεία η βιομηχανική παραγωγή είναι ήδη περίπου 1,9% μειωμένη το 1 ο 3μηνο. 12, έναντι του 1 ου 3μηνου. 11, ενώ αν συνυπολογισθεί και η διαμόρφωση του δείκτη ΡΜΙ στη μεταποίηση σε επίπεδο κάτω του 50 τον Ιαν.-Μάρτ. 12 φαίνεται ότι η πτώση του ΑΕΠ το 1 ο 3μηνο. 12 στη ΖτΕ θα είναι μεγαλύτερη από ότι αναμενόταν αρχικά. Ειδικότερα, σημειώνεται η μείωση της παραγωγής στη Γερμανία, κατά -0,1% σε ετήσια βάση τον Φεβ. 12, από +1,2% τον Ιαν. 12 αν και θετική εξέλιξη είναι η απροσδόκητη βελτίωση του δείκτη κλίματος των επενδυτών ZEW στο 23,4 τον Απρ. 12 (υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούν. 10), από 22,3 τον Μάρτ. 12. Μεγάλη ήταν η πτώση της παραγωγής στην Ισπανία, την Ιρλανδία αλλά και την Πορτογαλία, όπως φαίνεται στον πίνακα: Βιομηχανική Παραγωγή σε επιλεγμένες χώρες της ΖτΕ (% ετήσια μεταβολή) Φεβ. 12 Ιαν. 12 Δεκ. 11 Νοέμ. 11 ΖτΕ -1,8-1,7-1,6 0,0 Γερμανία -0,1 1,2-0,3 4,1 Γαλλία -1,3-2,6-2,1 1,0 Ολλανδία 6,7-5,1-5,5-4,4 Ισπανία -5,1-4,2-3,5-7,0 Ιρλανδία -3,2 0,1-3,9-6,2 Πορτογαλία -6,8-5,3-9,3-3,8 Πηγή: Eurostat Ο πληθωρισμός με βάση τον εναρμονισμένο ΔΤΚ της ΖτΕ παρέμεινε στο 2,7% και τον Μάρτ. 12, λόγω κυρίως της αύξησης της τιμής της ενέργειας κατά 8,5% σε ετήσια βάση τον Μάρτ. 12. Ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε ελαφρά στο 1,6% τον Μάρτ. 12, από 1,5% τον Φεβ. 12 και τον Ιαν. 12. Ωστόσο, η διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλό επίπεδο δεν ελλοχεύει πληθωριστικούς κινδύνους, ενώ αντίθετα κάποια μέλη της ΕΚΤ ανησυχούν για πτώση του πληθωρισμού σε αρνητικό επίπεδο λόγω της παρατεταμένης επιβράδυνσης της οικονομίας της ΖτΕ. Το ΔΝΤ προβλέπει πτώση του πληθωρισμού στο 1,8% το 2012 και 1,4% το 2013. Στον εξωτερικό τομέα, το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ ήταν πλεονασματικό στα 2,8 δις τον Φεβ. 12, από έλλειμμα 7,9 δις τον Ιαν. 12 και έλλειμμα 2,8 δις τον Φεβ. 11. Οι εξαγωγές συνεχίζουν να αυξάνουν πολύ ικανοποιητικά κατά 11% σε ετήσια βάση και τον Φεβ. 12, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 7%, λόγω της αυξημένης ζήτησης για πετρέλαιο από τη Ρωσία εξαιτίας των άσχημων καιρικών συνθηκών τον Φεβ. 12. Τον Ιαν. 12, οι εξαγωγές της ΖτΕ προς την Κίνα αυξήθηκαν κατά 16%, προς την Ρωσία κατά 25%, ενώ οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 14% και προς την Τουρκία μειώθηκαν κατά -1,0%. Το 2μηνο Ιαν.-Φεβ. 12 το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ περιορίσθηκε στα 5,2 δις έναντι 19 δις το αντίστοιχο 2μηνο 2011, λόγω αύξησης των εξαγωγών κατά 11% και των εισαγωγών κατά 5%. Κίνα: Επιβραδύνθηκε περαιτέρω ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στην Κίνα σε 8,1% στο 1 ο 3μηνο. 12 (από 8,3% που προβλεπόταν), από 8,9% στο 4ο 3μηνο 11 και 9,7% το 1 ο 3μηνο. 11. Ο ρυθμός αυτός ήταν ο χαμηλότερος των τελευταίων 3 ετών. Η επιβράδυνση της οικονομίας οφείλεται κυρίως α) στην αρνητική επίπτωση που είχε ο εξωτερικός τομέας στο ΑΕΠ Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 6
κατά -0,8 π.μ. το 1 ο 3μηνο. 12, με τις εξαγωγές να αυξάνουν κατά 7,9% το 1 ο 3μηνο. 12 και τις εισαγωγές κατά 8,2% αντίστοιχα. β) στην επιβράδυνση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου που αυξήθηκαν κατά 20,9% και είχαν θετική συμβολή στο ΑΕΠ 2,7 π.μ. Πάντως, οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω τα επόμενα 3μηνα καθώς η πιο «χαλαρή» νομισματική πολιτική δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για αύξηση των επιχειρηματικών δανείων. γ) στην σημαντική υποχώρηση του κλάδου της οικοδομικής δραστηριότητας καθώς οι επενδύσεις σε κατοικίες αυξήθηκαν κατά 19% το 1 ο 3μηνο. 12, έναντι 30,1% το 2011 και 37,4% το 1 ο 3μηνο. 11. Από την ανάλυση των στοιχείων πάντως προκύπτει ότι η ανάπτυξη προήλθε από την τόνωση της εγχώριας ζήτησης καθώς η κατανάλωση είχε θετική συμβολή στο ΑΕΠ κατά 6,2 π.μ., ενώ το πραγματικό κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στις αστικές περιοχές αυξήθηκε κατά 9,8%. Το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη της οικονομίας κατά 8,2% το 2012 και 8,8% το 2013, από 9,2% το 2011. Η ανάπτυξη θα προέλθει το 2012 από την τόνωση της εγχώριας ζήτησης, παρά την περιορισμένη συμβολή του εξωτερικού τομέα. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα αυξηθεί κατά 2,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2012, και 2,6% το 2013, από 2,8% του ΑΕΠ το 2011. Ο πληθωρισμός τέλος θα υποχωρήσει σημαντικά στο 3,3% το 2012 και 3,0% το 2013, από 5,4% το 2011. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 7
Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 19 Απριλίου 2012 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά)) Ετήσια στοιχεία 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) 4,9 2,9 4,5 4,5 1,1-2,4-3,5 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,7 4,3 4,8 2,8 3,2-2,2-3,6 Δημόσια Κατανάλωση 2,9 1,2 0,0 8,2 1,5 10,3-7,1 Ακαθάριστες Επενδύσεις 0,1-3,6 8,1 5,5-7,7-11,2-15,0 - Κατοικίες -1,9 0,0 29,1-8,6-29,1-21,7-18,4 - Εξοπλισμός 12,7-1,0 14,2 22,3 6,6-11,2-31,7 Μεταποίηση 1,2-0,8 2,0 2,2-4,7-11,2-5,1 Ανεργία (%) 10,5 9,9 8,9 8,3 7,7 9,5 12,5 Συνολική Απασχόληση 1,0 1,3 1,9 1,7 0,2-0,7-3,0 Δείκ της Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 2,9 3,5 3,2 3,0 4,2 1,3 4,7 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος (1995=100) 1,8 3,7 2,3 3,6 6,2 5,0-0,4 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 19,5 21,2 21,1 21,5 15,9 4,2 0,0 Έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -7,4-5,1-5,7-6,4-9,8-15,4-10,4 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (κεφαλαιακές μεταβιβάσεις, % ΑΕΠ) -4,5-6,3-9,6-12,4-13,0-10,1-9,6 Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας 2009 2010 2010 2011-2012 (% μεταβολές σωρευτικής περιόδου) έτος I II III IV έτος διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα (μέσες ποσοστιαίες μεταβολές) Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων και λιπαντικών αυτ/των) -9,3 5,7-0,2-3,9-15,1-6,8-8,7 (12μην) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων -17,4 17,2-15,7-34,0-37,2-37,2-21,0 (Ιαν.12) Οικοδομική Δραστηριότητα -26,5-20,6-24,3-25,0-19,9-23,7-36,9 (10μην) Μεταποίηση -11,2-4,3-4,2-5,0-2,8-5,1-9,5 (12μην) Δείκ της Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 45,3 44,6 42,6 44,3 43,5 43,8 37,7 (Φεβρ.12) Δείκ της Οικονομικού Κλίματος 70,6 78,8 72,3 74,2 74,1 75,1 74,9 (Ιαν.12) Δείκ της Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Μεταποίηση 72,1 74,6 76,9 77,0 74,8 75,8 71,4 (Ιαν.12) Δείκ της Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -45,7-52 -65-65 -72-64 -80,1 (Ιαν.12) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας 4,1 3,5 2,6 1,2-0,2 0,0-3,3 (Ιαν.12) Επιχειρήσεις 5,1 4,2 3,7 2,3 1,0 1,1-1,9 (Ιαν.12) - Βιομηχανία -3,5-1,3 0,4-1,9-2,9-2,0-1,9 (Ιαν.12) - Κατασκευές 2,7 3,4 2,3 3,3 1,9 1,9-7,6 (Ιαν.12) - Τουρισμός 7,8 8,2 3,9 4,5 2,9 2,9-1,9 (Ιαν.12) Νοικοκυριά 3,1 2,7 1,5 0,1-1,4-1,2-4,1 (Ιαν.12) - Καταναλωτική Πίστη 2,0 1,0 0,0-2,1-4,2-4,2-6,6 (Ιαν.12) - Στεγαστικά Δάνεια 3,7 3,5 2,3 1,0-0,4-0,3-3,1 (Ιαν.12) Τιμές Δείκ της Τιμών Καταναλωτή 1,2 3,0 5,2 5,5 5,1 4,7 2,3 (Ιαν.12) Δομικός Πληθωρισμός 2,4 1,7 3,3 3,7 3,3 3,0 1,3 (Ιαν.12) Δείκ της Τιμών Διαμερισμάτων -3,7-1,8-4,7-5,2-7,0-4,7-5,1 (2011) Επιτόκια Ταμιευτηρίου 0,56 0,38 0,37 0,39 0,44 0,45 0,41 (Ιαν.12) Δάνεια προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις 6,07 5,84 6,12 6,39 6,14 5,53 7,86 (Ιαν.12) Καταναλωτικ ών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 11,53 11,13 11,14 12,12 12,17 12,33 11,52 (Ιαν.12) Στεγαστικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 4,08 3,60 3,69 3,97 4,10 4,06 4,31 (Ιαν.12) Euribor 3μηνών 0,70 0,66 0,68 0,84 0,99 0,81 1,36 (Δεκ.) Απόδοση 10-ετούς Ομολόγου 5,17 6,09 8,37 10,48 10,68 8,95 31,52 (Δεκ.) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές (μέσα επίπεδα) -2,0-0,7-5,1-5,7-6,6-4,5-7,3 (2 ο 3μην) Κατανάλωση Νοικοκυριών -2,2 1,0-5,0-5,6-8,6-4,5-6,8 (2 ο 3μην) Επενδύσεις -11,2-5,0-17,1-7,1-19,4-16,5-17,9 (2 ο 3μην) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -20,1 2,2 3,2-0,9 12,8 3,8-1,4 (2 ο 3μην) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -18,6 0,5-8,4-8,9-3,2-4,8-7,6 (2 ο 3μην) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δις, (μέσα επίπεδα) Εξαγωγές Αγαθών 15,3 3,5 7,8 12,2 17,1 17,1 20,2 (12μην) Εισαγωγές Αγαθών 46,1 11,8 23,1 34,5 45,4 45,4 47,5 (12μην) Εμπορικό Ισοζύγιο -30,8-8,3-15,3-22,3-28,3-28,3-27,2 (12μην) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 6,1-1,5 0,9 5,9 6,3 6,3 8,8 (12μην) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εμπορικό Έλλειμμα 19,8% 18,1% 5,9% 26,6% 22,3% 22,3% 32,4% (12μην) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. μεταβιβ.) -24,7-9,8-14,4-16,3-22,0-22,0-18,4 (12μην) Άμεσες Επενδύσεις (καθ. μεταβολή ροής) 1,1 0,9 0,9 0,4 0,7 0,7 0,025 (12μην) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. μεταβολή ροής) 27,1 4,9-5,0-18,3-20,9-20,9-17,3 (12μην) Χρηματιστήριο (τέλος περιόδου) Γενικός Δείκτης Τιμών ΧΑ 2.196,0 2.067,0 1.434,0 1.471,0 1.414,0 1.413,9 796,02 (Ιαν.'12) (% μεταβολή ΓΔ) 22,9 22,7-35,1-44,7-35,6-35,6-50,0 Χρηματιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 34,6 32,8 23,4 24,4 23,3 23,3 12,2 Πηγή: Τράπ εζα της Ελλάδος και ΕΛ. ΣΤΑΤ.