Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd ΤΟΜΕΑΣ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ
Η Παράγραφος και η Δομή της
Ορισμός: Σύνολο προτάσεων που συνδέονται μεταξύ τους (νοηματικά και λεκτικά) για να αναπτύξουν ένα κοινό νόημα. Χρησιμότητα: - (για τον συγγραφέα) Οριοθέτηση της ανάπτυξης - (για τον αναγνώστη) Παρακολούθηση της συλλογιστικής πορείας του κειμένου. Κριτήρια διάκρισης: - Έκταση: περίπου 100 έως 150 λέξεις. - Αυτονομία: ανάπτυξη του κοινού θέματος του κειμένου κάτω από μία συγκεκριμένη οπτική γωνία. Δομή: θεματική πρόταση - λεπτομέρειες - κατακλείδα 3
Τα επιχειρήματα, που αναγορεύουν τον γλωσσικό δανεισμό σε υπέρτατο κίνδυνο για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, είναι σε μεγάλο βαθμό αβάσιμα. Όσον αφορά τη «μιγαδοποίηση» μιας γλώσσας, αυτή δεν κρίνεται από τη μεταβολή στο λεξιλόγιό της, αλλά από τη μεταβολή στο γραμματικό της σύστημα. Τέτοιου τύπου, όμως, μεταβολή δε διαπιστώνεται για τη νέα ελληνική, η οποία διατηρεί σταθερό εδώ και πάρα πολλά χρόνια το φωνολογικό, μορφολογικό, συντακτικό και σημασιολογικό της σύστημα. Όσον αφορά το επιχείρημα ότι η γλωσσική υποδούλωση προκαλεί την εθνική υποδούλωση, η Ιστορία μάς διδάσκει ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η εθνική υποδούλωση έχει ως συνέπεια τη γλωσσική υποδούλωση. Οφείλουμε επίσης να μη λησμονούμε ότι οι Έλληνες, ακόμη και υποδουλωμένοι για τετρακόσια χρόνια και χωρίς επίσημη εκπαίδευση, διατήρησαν παρ όλα αυτά τη γλώσσα τους. Επομένως, η γλώσσα μας δεν κινδυνεύει από την είσοδο ξένων λέξεων στο λεξιλόγιό της. 4
Η Θεματική Πρόταση
Ορισμός: Πρόταση που αποκαλύπτει το «θέμα» της παραγράφου. Θέση: - Φυσική θέση: αρχή της παραγράφου. - Σπανιότερα: στη μέση ή στο τέλος. - Συχνά απουσιάζει ως ευκόλως εννοούμενη. Δομή: - βασική ιδέα (γενικό θέμα) - κατευθυντήρια ιδέα (σκοπός του συγγραφέα) Αρετές: σαφήνεια στη διατύπωση. 6
Τα επιχειρήματα, που αναγορεύουν τον γλωσσικό δανεισμό σε υπέρτατο κίνδυνο για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, είναι σε μεγάλο βαθμό αβάσιμα. Όσον αφορά τη «μιγαδοποίηση» μιας γλώσσας, αυτή δεν κρίνεται από τη μεταβολή στο λεξιλόγιό της, αλλά από τη μεταβολή στο γραμματικό της σύστημα. Τέτοιου τύπου, όμως, μεταβολή δε διαπιστώνεται για τη νέα ελληνική, η οποία διατηρεί σταθερό εδώ και πάρα πολλά χρόνια το φωνολογικό, μορφολογικό, συντακτικό και σημασιολογικό της σύστημα. Όσον αφορά το επιχείρημα ότι η γλωσσική υποδούλωση προκαλεί την εθνική υποδούλωση, η Ιστορία μάς διδάσκει ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η εθνική υποδούλωση έχει ως συνέπεια τη γλωσσική υποδούλωση. Οφείλουμε επίσης να μη λησμονούμε ότι οι Έλληνες, ακόμη και υποδουλωμένοι για τετρακόσια χρόνια και χωρίς επίσημη εκπαίδευση, διατήρησαν παρ όλα αυτά τη γλώσσα τους. Επομένως, η γλώσσα μας δεν κινδυνεύει από την είσοδο ξένων λέξεων στο λειξιλόγιό της. 7
Οι Λεπτομέρειες
Ορισμός: σύνολο προτάσεων που υποστηρίζουν / αναπτύσσουν τη θεματική πρόταση. Είδη: - Μείζονες: αναπτύσσουν άμεσα τη θεματική. - Ελάσσονες: αναπτύσσουν άμεσα τις μείζονες και έμμεσα τη θεματική Αρετές: - Επάρκεια (ποσοτική & ποιοτική) - Ενότητα με το θέμα - Αλληλουχία νοημάτων (συνοχή & συνεκτικότητα) 9
Τα επιχειρήματα, που αναγορεύουν τον γλωσσικό δανεισμό σε υπέρτατο κίνδυνο για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, είναι σε μεγάλο βαθμό αβάσιμα. Όσον αφορά τη «μιγαδοποίηση» μιας γλώσσας, αυτή δεν κρίνεται από τη μεταβολή στο λεξιλόγιό της, αλλά από τη μεταβολή στο γραμματικό της σύστημα. Τέτοιου τύπου, όμως, μεταβολή δε διαπιστώνεται για τη νέα ελληνική, η οποία διατηρεί σταθερό εδώ και πάρα πολλά χρόνια το φωνολογικό, μορφολογικό, συντακτικό και σημασιολογικό της σύστημα. Όσον αφορά το επιχείρημα ότι η γλωσσική υποδούλωση προκαλεί την εθνική υποδούλωση, η Ιστορία μάς διδάσκει ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η εθνική υποδούλωση έχει ως συνέπεια τη γλωσσική υποδούλωση. Οφείλουμε επίσης να μη λησμονούμε ότι οι Έλληνες, ακόμη και υποδουλωμένοι για τετρακόσια χρόνια και χωρίς επίσημη εκπαίδευση, διατήρησαν παρ όλα αυτά τη γλώσσα τους. Επομένως, η γλώσσα μας δεν κινδυνεύει από την είσοδο ξένων λέξεων στο λειξιλόγιό της. 10
Η Κατακλείδα
Ορισμός: η πρόταση που «κλείνει» / ολοκληρώνει την ανάπτυξη. Θέση: - Φυσική θέση: το τέλος της παραγράφου. - Συνήθως απουσιάζει στις παραγράφους που είναι ενταγμένες σε κείμενα. Είδη: - αναδιατύπωση της θεματικής - ανακεφαλαίωση των λεπτομερειών - συμπέρασμα (π.χ. δεοντολογία). 12
Τα επιχειρήματα, που αναγορεύουν τον γλωσσικό δανεισμό σε υπέρτατο κίνδυνο για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, είναι σε μεγάλο βαθμό αβάσιμα. Όσον αφορά τη «μιγαδοποίηση» μιας γλώσσας, αυτή δεν κρίνεται από τη μεταβολή στο λεξιλόγιό της, αλλά από τη μεταβολή στο γραμματικό της σύστημα. Τέτοιου τύπου, όμως, μεταβολή δε διαπιστώνεται για τη νέα ελληνική, η οποία διατηρεί σταθερό εδώ και πάρα πολλά χρόνια το φωνολογικό, μορφολογικό, συντακτικό και σημασιολογικό της σύστημα. Όσον αφορά το επιχείρημα ότι η γλωσσική υποδούλωση προκαλεί την εθνική υποδούλωση, η Ιστορία μάς διδάσκει ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η εθνική υποδούλωση έχει ως συνέπεια τη γλωσσική υποδούλωση. Οφείλουμε επίσης να μη λησμονούμε ότι οι Έλληνες, ακόμη και υποδουλωμένοι για τετρακόσια χρόνια και χωρίς επίσημη εκπαίδευση, διατήρησαν παρ όλα αυτά τη γλώσσα τους. Επομένως, η γλώσσα μας δεν κινδυνεύει από την είσοδο ξένων λέξεων στο λεξιλόγιό της. 13
ΘΠ: «Τα επιχειρήματα, που αναγορεύουν τον γλωσσικό δανεισμό σε υπέρτατο κίνδυνο για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, είναι σε μεγάλο βαθμό αβάσιμα». ΜΛ1: «Όσον αφορά τη «μιγαδοποίηση» μιας γλώσσας» ΕΛ1: «αυτή δεν κρίνεται από τη μεταβολή στο λεξιλόγιό της, αλλά από τη μεταβολή στο γραμματικό της σύστημα». ΕΛ2: «Τέτοιου τύπου, όμως, μεταβολή δε διαπιστώνεται για τη νέα ελληνική, η οποία διατηρεί σταθερό εδώ και πάρα πολλά χρόνια το φωνολογικό, μορφολογικό, συντακτικό και σημασιολογικό της σύστημα». ΜΛ2: «Όσον αφορά το επιχείρημα ότι η γλωσσική υποδούλωση προκαλεί την εθνική υποδούλωση» ΕΛ1: «η Ιστορία μάς διδάσκει ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η εθνική υποδούλωση έχει ως συνέπεια τη γλωσσική υποδούλωση». ΕΛ2: «Οφείλουμε επίσης να μη λησμονούμε ότι οι Έλληνες, ακόμη και υποδουλωμένοι για τετρακόσια χρόνια και χωρίς επίσημη εκπαίδευση, διατήρησαν παρ όλα αυτά τη γλώσσα τους». Κ: Επομένως, η γλώσσα μας δεν κινδυνεύει από την είσοδο ξένων λέξεων στο λειξιλόγιό της. 14
Οι Τρόποι Ανάπτυξης
1) ΟΡΙΣΜΟΣ Σύντομος ορισμός: - οριστέα έννοια - έννοια γένους - ειδοποιός διαφορά Εκτεταμένος ορισμός: - αναλυτικός (χαρακτηριστικά έννοιας) - συνθετικός ή γενετικός (στοιχεία που συνθέτουν / διαδικασία γένεσης μιας έννοιας) 16
Δημοκρατία ονομάζεται το πολίτευμα στο οποίο ο λαός αποτελεί την ανώτατη εξουσία. Πρόκειται δηλαδή για ένα πολίτευμα που βασίζεται στη βούληση των πολλών και στις αρχές της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ισότητας όλων των πολιτών. Στη σύγχρονη τουλάχιστον εκδοχή της δημιουργήθηκε από την απαίτηση της αναδυόμενης τον 18ο αιώνα αστικής τάξης να συμμετάσχει στην άσκηση και τον έλεγχο της εξουσίας. 17
2) ΔΙΑΙΡΕΣΗ Σύντομη διαίρεση: - διαιρετέα έννοια - έννοιες είδους (πηλίκο) - διαιρετική βάση Εκτεταμένη διαίρεση: - ανάλυση των ειδών 18
Η δημοκρατία, ανάλογα με τον τρόπο συμμετοχής των πολιτών στην άσκηση και τον έλεγχο της εξουσίας, διακρίνεται σε άμεση και έμμεση. Στην άμεση οι πολίτες συμμετέχουν αυτοπροσώπως στη διαχείριση των κοινών υποθέσεων, ενώ στην έμμεση μέσω των αιρετών αντιπροσώπων τους. 19
3) ΣΥΓΚΡΙΣΗ - ΑΝΤΙΘΕΣΗ Παρουσίαση των εννοιών που θα συγκριθούν ή/και θα αντιτεθούν. Παρουσίαση των ομοιοτήτων ή/και των διαφορών τους με δύο τρόπους: - σημείο προς σημείο - κατά ομάδες 20
Ένα χάσμα χωρίζει τον Σωκράτη από τους σοφιστές. Ο Σωκράτης ζήτησε τη μία και καθολική έννοια, τη μία και καθολική αλήθεια, ενώ οι σοφιστές υποστήριζαν τις πολλές γνώμες για το ίδιο πράγμα. Επίσης και στον τρόπο της ζωής υπάρχει ριζική αντίθεση μεταξύ των σοφιστών και του Σωκράτη. Οι σοφιστές ήταν έμποροι γνώσεων, ενώ ο Σωκράτης υπήρξε ένας άμισθος δάσκαλος και ερευνητής της αλήθειας. Το μόνο κοινό μεταξύ των σοφιστών και του Σωκράτη ήταν ότι και αυτός και εκείνοι διαπίστωσαν ότι η παραδεδομένη μόρφωση και παιδεία δεν ήταν αρκετή για την εποχή τους. 21
4) ΑΝΑΛΟΓΙΑ Παρουσίαση των ανάλογων εννοιών (αναφορικό και δεικτικό μέρος). Παρουσίαση των χαρακτηριστικών του δεικτικού μέρους και στη συνέχεια των ανάλογων χαρακτηριστικών του αναφορικού μέρους 22
Τα ιδανικά μοιάζουν με φάρο. Όπως ο φάρος καθοδηγεί τον ναυτικό μέσα στη νύχτα και στην καταιγίδα, μακριά από κακοτοπιές, σε απάνεμο λιμάνι, έτσι και τα ιδανικά προσανατολίζουν τον άνθρωπο σταθερά στον δύσκολο δρόμο της ζωής. 23
5) ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Ισχυρισμός / θέση του συγγραφέα. Ερμηνεία (παρουσίαση των αιτίων) του ισχυρισμού. 24
Ο ελεύθερος χρόνος συρρικνώνεται στις μέρες μας ποσοτικά. Η πτώση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων, αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που ταλανίζει τις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες, καθώς και η δημιουργία πλαστών αναγκών, οδηγεί τον εργαζόμενο στην αναζήτηση μιας δεύτερης εργασίας. Αυτή η δεύτερη εργασία θα του προσδώσει βέβαια κάποια επιπλέον έσοδα, θα συρρικνώσει όμως ταυτόχρονα τον ελεύθερο χρόνο του. 25
6) ΑΙΤΙΟ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Ισχυρισμός / θέση του συγγραφέα. Παρουσίαση του/των αποτελέσματος/ -ων του ισχυρισμού 26
Ο ελεύθερος χρόνος συρρικνώνεται στις μέρες μας ποσοτικά. Το αποτέλεσμα είναι να μειώνεται σημαντικά ο χρόνος που διαθέτει ένα άτομο για ανάπαυση και ψυχαγωγία. Έτσι και η προσωπική ζωή του ατόμου βλάπτεται και η παραγωγικότητα της εργασίας του μειώνεται, αφού οι δυνάμεις, ψυχικές και πνευματικές, που αναλώθηκαν κατά τη διάρκεια της εργασίας του δεν αναπληρώθηκαν. 27
7) ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Ισχυρισμός / θέση του συγγραφέα. Τεκμηρίωση του ισχυρισμού με τη χρήση παραδειγμάτων / δεδομένων κτλ. 28
Ο ελεύθερος χρόνος συρρικνώνεται στις μέρες μας ποσοτικά. Για παράδειγμα, ο μέσοςέλληνας εργαζόμενος ξεπερνά πλέον τις 45 ώρες εργασίας εβδομαδιαίως, ενώ την ίδια στιγμή μειώνονται οι αργίες και οι άδειες μετ αποδοχών. 29
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΜΕΘΟΔΩΝ Ισχυρισμός / θέση του συγγραφέα. Τεκμηρίωση του ισχυρισμού με τη χρήση παραδειγμάτων / δεδομένων κτλ. 30
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η τηλεργασία μπορεί να οριστεί ως η μορφή εργασίας που εκτελείται από ένα άτομο κυρίως ή σε ένα σημαντικό μέρος της, σε τοποθεσίες εκτός του παραδοσιακού εργασιακού χώρου, για έναν εργοδότη ή πελάτη, και η οποία περιλαμβάνει τη χρήση των τηλεπικοινωνιών και προηγμένων τεχνολογιών πληροφόρησης ως ένα ουσιαστικό και κεντρικό χαρακτηριστικό της εργασίας. Οι δύο βασικοί τρόποι τηλεργασίας είναι είτε κάποιος να είναι υπάλληλος σε έναν εργοδότη είτε ελεύθερος επαγγελματίας. Στην πρώτη περίπτωση, ο εργαζόμενος είναι μόνιμα συνδεδεμένος με το δίκτυο των εργοδοτών, η εργασιακή του ζωή είναι πολύ περισσότερο ελεγχόμενη μέσω της τεχνολογίας και έχει πολύ λιγότερη ευελιξία ως προς τον τρόπο που θα οργανώσει τον εργάσιμο χρόνο του. Στη δεύτερη περίπτωση, ο εργαζόμενος είναι πολύ περισσότερο ελεύθερος να καθορίσει τον ρυθμό εργασίας του εκτελώντας την εργασία του στον προσωπικό του υπολογιστή και συνδεόμενος μόνο, όταν είναιαπαραίτητο, με το δίκτυο της επιχείρησης, το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά επαγγέλματα. 31
Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd