Περιεχόµενα Λίγα λόγια από τους συγγραφείς...9 Για τον εκπαιδευτή και το γονέα... 11 Αριθµοί και Υπολογισµοί (Numbers and Calculations) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Γνωρίζω το Microsoft Excel...15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Εισάγω και επεξεργάζοµαι δεδοµένα... 24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Επιλέγω κελιά, στήλες, γραµµές, και ζητώ Βοήθεια... 35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Κάνω αλλαγές στα φύλλα εργασίας... 42 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Μορφοποιώ κείµενο και αριθµούς... 54 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μετακίνηση και αντιγραφή δεδοµένων... 69 5
6 Περιεχόµενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Κάνω υπολογισµούς... 77 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Χρησιµοποιώ συναρτήσεις... 84 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Συµπληρώνω δεδοµένα και τύπους...91 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ηµιουργώ γραφήµατα... 98 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Εξετάζω λίστες δεδοµένων...115 Βασικά της Πληροφορικής (Computer Basics) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Προφυλάσσω τον εαυτό µου και τον υπολογιστή... 123 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Οι κατηγορίες των προσωπικών υπολογιστών... 133 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Το υλικό γύρω από τον υπολογιστή... 140 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Το υλικό µέσα στη µονάδα συστήµατος... 150 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Οι µονάδες µέτρησης... 156
Περιεχόµενα 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 Οι συσκευές µόνιµης αποθήκευσης...161 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Το λογισµικό του υπολογιστή...169 Αγγλοελληνικό Λεξικό... 179 Ευρετήριο...181
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Γνωρίζω το Microsoft Excel Όταν θέλεις να κάνεις διάφορες µαθηµατικές πράξεις και υπολογισµούς, όπως για παράδειγµα: Να υπολογίσεις το µέσο όρο των βαθµών σου. Να δεις την εξέλιξη των επιδόσεών σου στη γυµναστική. Να υπολογίσεις τα χρήµατα που έχεις, καθώς και πόσα ξόδεψες σε αγορές που έκανες. Τότε µπορείς να χρησιµοποιήσεις την εφαρµογή υπολογιστικών φύλλων (spreadsheets) Microsoft Excel. Κείµενο Αριθµοί Ηµεροµηνία Πίνακας Υπολογισµοί Γράφηµα Εικόνα 1.1 Παράδειγµα διαφόρων τύπων δεδοµένων στο Microsoft Excel 15
16 ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ (NUMBERS AND CALCULATIONS) Παρατήρησε Τι πληροφορίες σου δίνουν τα δεδοµένα που παρουσιάζονται στον πίνακα της Εικόνας 1.1; Με τον όρο δεδοµένα (data) εννοούµε κείµενο και αριθ- µούς. ηλαδή ό,τι µπορείς να προσθέσεις στα κελιά ενός φύλλου εργασίας. Έχουν σχέση τα δεδοµένα που παρουσιάζονται στον πίνακα µε αυτά του γραφήµατος; Ανοίγω την εφαρµογή υπολογιστικών φύλλων Υπάρχουν δύο τρόποι για να ξεκινήσεις την εφαρµογή Microsoft Excel: All Programs Microsoft Office Micro- Πάτησε στο κουµπί soft Office Excel 2003. Εικόνα 1.2 Εκκίνηση της εφαρµογής Microsoft Excel ιπλοπάτησε στο εικονίδιο της συντόµευσης του προγράµµατος στην επιφάνεια εργασίας. Εικόνα 1.3 Το εικονίδιο συντόµευσης του Microsoft Excel
1 Γνωρίζω το Microsoft Excel 17 Τι βλέπω στο παράθυρο της εφαρµογής Τα βασικά στοιχεία του παραθύρου Microsoft Excel, είναι τα παρακάτω: Γραµµή τίτλου Γραµµή µενού Βασική γραµµή εργαλείων Γραµµή εργαλείων Μορφοποίησης Παράθυρο εργασιών Γραµµή τύπων Φύλλο εργασίας Κατακόρυφη ράβδος κύλισης Οριζόντια ράβδος κύλισης Επιλεγµένο φύλλο εργασίας Εικόνα 1.4 Το παράθυρο του προγράµµατος Microsoft Excel Θυµάσαι; Πώς να χρησιµοποιείς τη γραµµή µενού και τις γραµµές εργαλείων, και πώς να µετακινείσαι µε τις ράβδους κύλισης; Αν έχεις απορίες, κοίταξε το Κεφάλαιο 10 του Τόµου Α πριν προχωρήσεις.
18 ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ (NUMBERS AND CALCULATIONS) Τι είναι το βιβλίο εργασίας και τι το φύλλο εργασίας; Όταν ξεκινάει η εφαρµογή, στην οθόνη σου εµφανίζεται το παράθυρο του προγράµµατος που περιέχει ένα νέο βιβλίο εργασίας (workbook). Το βιβλίο εργασίας είναι το αρχείο στο οποίο αποθηκεύεται το κείµενο, οι αριθµοί, οι υπολογισµοί, και τα γραφήµατα που δηµιουργείς στο Excel. Κάθε νέο βιβλίο εργασίας περιέχει αρχικά τρία φύλλα εργασίας (worksheets). Έτσι µπορούµε να δηµιουργήσουµε διαφορετικούς πίνακες σε κάθε φύλλο, που όµως όλοι να έχουν παρόµοιο θέµα. Το πρώτο φύλλο ονοµάζεται Sheet1 (Φύλλο1), το δεύτερο Sheet2 (Φύλλο2), και το τρίτο Sheet3 (Φύλλο3). Τα ονόµατα των φύλλων εργασίας εµφανίζονται στο κάτω αριστερό µέρος του παραθύρου, ενώ το όνοµα του βιβλίου εργασίας εµφανίζεται στη γραµµή τίτλου. Πάτησε στο όνοµα του φύλλου εργασίας και θα µεταφερθείς σε αυτό. Επιλεγµένο φύλλο εργασίας Εικόνα 1.5 Τα φύλλα εργασίας ενός βιβλίου εργασίας
1 Γνωρίζω το Microsoft Excel 19 Στήλες και γραµµές Κάθε φύλλο εργασίας περιέχει πολλές στήλες (columns) και γραµµές (rows). Στήλη Μόνο λίγες στήλες και γραµµές είναι ορατές στην οθόνη. Συνολικά υπάρχουν όµως 256 στήλες και 65.536 γραµµές σε κάθε φύλλο εργασίας. Γραµµή Εικόνα 1.6 Στήλες και γραµµές ενός φύλλου εργασίας Κάθε στήλη και κάθε γραµµή έχει το δικό της µοναδικό όνοµα. Για την ονοµασία των στηλών το πρόγραµµα χρησιµοποιεί τα αγγλικά κεφαλαία γράµµατα. Έτσι, η πρώτη στήλη ονοµάζεται Α, η δεύτερη Β, η τρίτη C, κ.ο.κ. Για την ονοµασία των γραµµών το πρόγραµµα χρησιµοποιεί αριθµούς. Η πρώτη γραµµή ονοµάζεται 1, η δεύτερη 2, η τρίτη 3, κ.ο.κ. Εργασία Κοίταξε την προηγούµενη εικόνα (Εικόνα 1.6) και απάντησε στις ερωτήσεις: Ποια στήλη έχει µπλε περίγραµµα; Ποια γραµµή έχει µπλε περίγραµµα; Πώς ονοµάζεται η τελευταία στήλη της εικόνας; Πώς ονοµάζεται η πρώτη γραµµή της εικόνας;
20 ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ (NUMBERS AND CALCULATIONS) Κελιά Το φύλλο εργασίας είναι χωρισµένο και σε κελιά (cells). Κελιά ονοµάζουµε τα µικρά ορθογώνια που σχηµατίζονται από τις στήλες και τις γραµµές. Στήλη Κελί Στα κελιά πληκτρολογούµε το κείµενο και τους αριθµούς. Γραµµή Εικόνα 1.7 Κελιά σε ένα φύλλο εργασίας Κάθε κελί του φύλλου εργασίας έχει ένα µοναδικό όνοµα, το οποίο αποτελείται από: Το γράµµα της στήλης και τον αριθµό της γραµµής. Για παράδειγµα, το όνοµα του κελιού της προηγούµενης εικόνας (Εικόνα 1.7) είναι C3 επειδή σε αυτό το σηµείο διασταυρώνονται η στήλη C και η γραµµή 3. Εργασία Γράψε το όνοµα κάθε κίτρινου κελιού, όπως στο παράδειγµα:
1 Γνωρίζω το Microsoft Excel 21 Ενεργό κελί Το κελί που έχει ένα παχύ περίγραµµα γύρω του ονοµάζεται ενεργό κελί (active cell). Το όνοµα του ενεργού κελιού εµφανίζεται στο πλαίσιο ονόµατος. Πλαίσιο ονόµατος Ενεργό κελί Το γράµµα ή ο αριθµός που θα πληκτρολογήσω θα εµφανιστεί στο ενεργό κελί. Εικόνα 1.8 Το ενεργό κελί B5 Εργασία Παρατήρησε την Εικόνα 1.8 και απάντησε στις ερωτήσεις: Ποιο είναι το όνοµα της στήλης στην οποία βρίσκεται το ενεργό κελί; Πώς ονοµάζεται η γραµµή στην οποία βρίσκεται το ενεργό κελί; Ποιο είναι το όνοµα του ενεργού κελιού; Επιλέγω ένα κελί Όταν ο δείκτης του ποντικιού βρίσκεται επάνω στα κελιά, έχει τη µορφή ενός µεγάλου λευκού σταυρού. Τότε µπορείς να επιλέξεις ένα κελί. Τοποθέτησε το δείκτη του ποντικιού επάνω στο κελί που θέλεις να επιλέξεις. Πάτησε το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού. Το κελί γίνεται ενεργό και εµφανίζεται µε παχύ περίγραµµα.
Περιεχόµενα Λίγα λόγια από τους συγγραφείς...9 Για τον εκπαιδευτή και το γονέα... 11 Αριθµοί και Υπολογισµοί (Numbers and Calculations) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Γνωρίζω το Microsoft Excel...15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Εισάγω και επεξεργάζοµαι δεδοµένα... 22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Επιλέγω κελιά, στήλες, γραµµές, και ζητώ Βοήθεια... 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Κάνω αλλαγές στα φύλλα εργασίας... 35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Μορφοποιώ κείµενο και αριθµούς... 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μετακίνηση και αντιγραφή δεδοµένων... 48 5
6 Περιεχόµενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Κάνω υπολογισµούς... 53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Χρησιµοποιώ συναρτήσεις... 58 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Συµπληρώνω δεδοµένα και τύπους... 62 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ηµιουργώ γραφήµατα... 69 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Εξετάζω λίστες δεδοµένων... 77 Βασικά της Πληροφορικής (Computer Basics) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Προφυλάσσω τον εαυτό µου και τον υπολογιστή...81 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Οι κατηγορίες των προσωπικών υπολογιστών... 87 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Το υλικό γύρω από τον υπολογιστή...91 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Το υλικό µέσα στη µονάδα συστήµατος... 98 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Οι µονάδες µέτρησης... 105
Περιεχόµενα 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 Οι συσκευές µόνιµης αποθήκευσης... 108 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Το λογισµικό του υπολογιστή...113
ı ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Γνωρίζω το Microsoft Excel Η εφαρµογή υπολογιστικών φύλλων 1) Στις παρακάτω προτάσεις βάλε ένα στις εργασίες όπου θα χρησιµοποιούσες την εφαρµογή υπολογιστικών φύλλων. ı Να υπολογίσω το βαθµό µου στο σχολείο. ı Να γράψω ένα γράµµα σε ένα φίλο µου. ı Να φτιάξω µια αφίσα για το δωµάτιό µου. Να βρω πληροφορίες για τα βουνά της Ευρώπης. ı Να υπολογίσω τα χρήµατα που υπάρχουν στο ταµείο της τάξης. 2) Κύκλωσε το εικονίδιο της επιφάνειας εργασίας που ξεκινάει την εφαρµογή Microsoft Excel και εµφανίζει ένα νέο κενό βιβλίο εργασίας. 3) Γράψε Σ για σωστό και Λ για λάθος. Ένα βιβλίο εργασίας µπορεί να περιέχει πολλά φύλλα εργασίας. Τα φύλλα εργασίας έχουν γραµµές, στήλες, και κελιά. Για να εµφανίσω τα περιεχόµενα ενός φύλλου εργασίας, πατάω στην εντολή Open του µενού File. Τα ονόµατα των φύλλων εργασίας εµφανίζονται σε καρτέλες κάτω αριστερά στο παράθυρο του προγράµµατος. 15
16 ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ (NUMBERS AND CALCULATIONS) 4) Αντιστοίχισε: Πρόγραµµα Αρχείο Τµήµα αρχείου Βιβλίο εργασίας Υπολογιστικά φύλλα Φύλλο εργασίας 5) Αγγλικό κρυπτόλεξο. α) Ο όρος υπολογιστικά φύλλα στα Αγγλικά β) Έτσι ονοµάζεται η εφαρµογή γ) Με αυτόν τον όρο περιγράφουµε οτιδήποτε µπορούµε να πληκτρολογήσουµε σε ένα κελί δ) Αγγλικό όνοµα για το αρχείο υπολογιστικών φύλλων ε) Κάθε νέο βιβλίο εργασίας περιέχει αρχικά τρία 6) Ξεκίνησε την εφαρµογή υπολογιστικών φύλλων.
1 Γνωρίζω το Microsoft Excel 17 Ονόµασε τα στοιχεία του παραθύρου. 7) Παρατήρησε την εικόνα: α) Πώς ονοµάζεται η εφαρµογή; β) Πώς ονοµάζεται το βιβλίο εργασίας; γ) Πώς ονοµάζεται το ενεργό φύλλο εργασίας;
18 ΑΡΙΘΜΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ (NUMBERS AND CALCULATIONS) Ονοµασία κελιών, γραµµών, και στηλών 1) Χρωµάτισε µε κίτρινο χρώµα µια στήλη και µε πράσινο χρώµα µια γραµµή. Το όνοµα της στήλης είναι: Το όνοµα της γραµµής είναι: 2) Παρατήρησε την παρακάτω εικόνα: α) Ποια είναι η αναφορά του ενεργού κελιού; β) Κύκλωσε το σηµείο όπου εµφανίζεται το όνοµα του επιλεγµένου κελιού. γ) Σε ποια στήλη γράφεται ο αριθµός σελίδων των βιβλίων; δ) Ποια γραµµή περιέχει τα στοιχεία του βιβλίου Μπεν Χουρ;
1 Γνωρίζω το Microsoft Excel 19 3) Βάλε ένα στη φράση που συµπληρώνει σωστά την πρόταση: Το όνοµα ενός κελιού προέρχεται από... ı το γράµµα της στήλης στην οποία βρίσκεται. ı τον αριθµό της γραµµής στην οποία βρίσκεται. ı το γράµµα της στήλης και τον αριθµό της γραµµής στις οποίες βρίσκεται. ı τον αριθµό της γραµµής και το γράµµα της στήλης στις οποίες βρίσκεται. 4) Βρες και γράψε σε ποιο κελί βρίσκεται κάθε ζώο. 5) Γράψε το όνοµα κάθε σκιασµένου κελιού, όπως στο παράδειγµα.