Περίγραμμα Εισηγήσεων Τίτλος Μαθήματος: Αναπτυξιακή ψυχολογία Κωδικός Μαθήματος: 724 Διάλεξη 1 Εισαγωγή στην αναπτυξιακή ψυχολογία πρέπει να γνωρίζουν: τους στόχους και το αντικείμενο της Εξελικτικής Ψυχολογίας τις βασικές κοινές αρχές της ανθρώπινης ανάπτυξης τις μεθόδους με τις οποίες μελετάται η ανθρώπινη ανάπτυξη τα κύρια προβλήματα/ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη ανάπτυξη τις σύγχρονες τάσεις της Εξελικτικής Ψυχολογίας Developmental psychology, research methods in psychology Υποχρεωτική Salkind, N. (1990). Θεωρίες της ανθρώπινης ανάπτυξης. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. Κεφάλαιο 2: Τάσεις και προβλήματα στην ανθρώπινη ανάπτυξη. (σελ. 45-69). Χατζηνεοφύτου, Λ. Δ. (1997). Τα πρώτα έξι χρόνια της ζωής. Αθήνα: Singular Publications. Κεφάλαιο 2: Μελετώντας την ανάπτυξη. (σελ. 23-74. Πρόσθετη Cole, M., & Cole, S.R. (2001). Η ανάπτυξη των παιδιών. Α Τόμος. Αθήνα: Τυπωθήτω. Κεφάλαιο 1: Η μελέτη της ανθρώπινης ανάπτυξης (σελ. 25-94). Cole, M., & Cole, S.R. (2001). Η ανάπτυξη των παιδιών. Β Τόμος. Αθήνα: Τυπωθήτω. Εισαγωγή στην ελληνική έκδοση. (σελ. 29-39). Διάλεξη 2 Τίτλος Μαθσιακοί στόχοι Λέξεις - κλειδιά Εισαγωγή στη γνωστικο-εξελικτική θεωρία του Piaget Μπορούν να αναπτύξουν τις βασικές αρχές γνωστικής ανάπτυξης σύμφωνα με τη θεωρία του Piaget Μπορούν να συζητήσουν την κριτική που έχει δεχτεί η θεωρία γνωστικής ανάπτυξης του Piaget Μπορούν να δώσουν παραδείγματα εφαρμογών των αρχών της γνωστικής ανάπτυξης στην διδασκαλία και ειδικότερα στη φυσική αγωγή Miller, P.H. (1989). Theories of developmental psychology. New York: W.H. Freeman. Κεφάλαιο 1: Piaget s Cognitive stage theory. (σελ. 31-111). Beilin, H. (1995). Η διαρκής συμβολή του Piaget στην αναπτυξιακή ψυχολογία. Στο Κουγιουμτζάκης, Ι. (Επ.), Piaget, cognitivestage theory, cognitive development, schemata, equilibrium 1
(σελ 125-164). Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης. Donaldson, M. (1991). Η σκέψη των παιδιών. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Κεφάλαιο 4: Αποτυχία στο συλλογισμό ή αποτυχία στην κατανόηση; (σελ 57-69). Ενότητα 3 Η ανάπτυξη της ηθικής σκέψης τη σχέση γνωστικής και κοινωνικο/συναισθηματικής ανάπτυξης με την ανάπτυξη της ηθικής σκέψης Development of moral reasoning, morality, stages of moral reasoning το ρόλο των γονέων στην εσωτερίκευση της ηθικής στο παιδί το ρόλο των συνομηλίκων στην ηθική ανάπτυξη του παιδιού Hoffman, M. (1980). Σκέψη, συναίσθημα και συμπεριφορά στο πλαίσιο της ηθικής ανάπτυξης. Στο Βοσνιάδου, Σ. (Επιμ.). (1992). Κείμενα εξελικτικής ψυχολογίας, Τόμος Γ, Κοινωνική ανάπτυξη (σελ. 76-127). Αθήνα: Gutenberg. Ενότητα 4 Βασικοί θεωρητικοί του συμπεριφορισμού Μπορούν να αναπτύξουν τις βασικές αρχές ανάπτυξης και διαμόρφωσης της συμπεριφοράς σύμφωνα με τις συμπεριφοριστικές θεωρίες Μπορούν να συζητήσουν τα σημεία κριτικής των συμπεριφοριστικών θεωριών Μπορούν να δώσουν παραδείγματα σχετικά με το πώς μπορούν να εφαρμοστούν αρχές της θεωρίας του Behaviorism, classical conditioning, operant conditioning, environmental stimuli, reinforcement, punishment συμπεριφορισμού στην εκπαίδευση Salkind, N. (1990). Θεωρίες της ανθρώπινης ανάπτυξης. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. Κεφάλαιο 7: Το μπιχεβιοριστικό μοντέλο.: Βασικοί άξονες και ανάλυση της συμπεριφοράς. (σελ. 176-207). Horowitz, F.D. (1995). Η κληρονομιά του J.B. Watson : Μάθηση και περιβάλλον. Στο Κουγιουμτζάκης, Ι. (Επ.), (σελ. 231-254). Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης. Ενότητα 5 Θεωρίες κοινωνικής Social learning theory, imitation, μάθησης Μπορούν να αναπτύξουν τις βασικές αρχές ανάπτυξης και διαμόρφωσης της συμπεριφοράς σύμφωνα με τις θεωρίες κοινωνικής μάθησης modeling, selfreinforcement Μπορούν να συζητήσουν σημεία κριτικής των θεωριών κοινωνικής μάθησης Μπορούν να δώσουν παραδείγματα σχετικά με το πώς μπορούν να εφαρμοστούν αρχές των 2
θεωριών της κοινωνικής μάθησης στην εκπαίδευση Salkind, N. (1990). Θεωρίες της ανθρώπινης ανάπτυξης. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. Κεφάλαιο 8: Η ανάπτυξη από τη σκοπιά των θεωριών της κοινωνικής μάθησης (σελ. 219-251). Grusek, J.E. (1995). Η θεωρία της κοινωνικής μάθησης και η αναπτυξιακή ψυχολογία: Η κληρονομιά του R.Sears και του Α. Bandura. Στο Κουγιουμτζάκης, Ι. (Επ.), (σελ. 491-522). Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης. Στο Κουγιουμτζάκης, Ι. (Επ.), Αναπτυξιακή ψυχολογία: Παρελθόν, παρόν και μέλλον (σελ. 231-254). Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης. Ενότητα 6 Η ανάπτυξη των κινήτρων το ρόλο των αιτιολογικών προσδιορισμών της απόδοσης στη μάθηση και την επίτευξη το ρόλο άλλων παραγόντων κινήτρων,όπως η αυτοαντίληψη, στη μάθηση και την ακαδημαϊκή Motivation, achievement motivation, attributions, selfconcept and achievement επίτευξη Κωσταρίδου Ευκλείδη, Α. (1995). Ψυχολογία κινήτρων. Κεφάλαιο 10: Θεωρίες αιτιολογικού προσδιορισμού (σελ. 165-191), & Κεφάλαιο 11: Εφαρμογές των θεωριών αιτιολογικού προσδιορισμού στην εκπαίδευση. Συγκολλιτου, Ε. (1998). Εαυτός, κίνητρα, και επίδοση στο σχολείο. Στο Ευκλείδη, Α. (Επ.), Τα κίνητρα στην εκπαίδευση (σελ. 109-124). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Ενότητα 7 Η φύση και η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης τα θεωρητικά ερωτήματα που αναφέρονται στην έννοια του εαυτού και στη φύση της, για τη διάκριση της έννοιας της αυτοαντίληψης από άλλες παρεμφερείς έννοιες τους παράγοντες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της αυτοαντίληψης την ανάπτυξη της αυτοαντίληψης στα παιδιά Self-concept, selfesteem, selfrepresentation Λεονταρή, Α. (1996). Αυτοαντίληψη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Κεφάλαιο 2: Εννοιολογικός χαρακτηρισμός της αυτοαντίληψης (σελ. 72-99) & Κεφάλαιο 3: Διαμόρφωση της αυτοαντίληψης Cole, M., & Cole, S.R. (2001). Η ανάπτυξη των παιδιών. Β Τόμος. Αθήνα: Τυπωθήτω Δαρδανός. Κεφάλαιο 14: Μία νέα αίσθηση του εαυτού (σελ. 542-549). Ενότητα 8 Απόκτηση, ανάπτυξη και χρήση της Τα θεωρητικά μοντέλα ερμηνείας της απόκτησης της Language development, Language 3
τη σχέση και σκέψης τις κοινωνικές συνέπειες του τρόπου χρήσης της Acquisition Device, language deprivation, sexism in language Hayes, N. (1998). Εισαγωγή στην ψυχολογία, Τόμος Α. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Κεφάλαιο 6: Γλώσσα και γλωσσική κατάρτιση (σελ. 249-291). Hayes, N. (1998). Εισαγωγή στην ψυχολογία, Τόμος Β. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Κεφάλαιο 6: Η ανάπτυξη της (σελ. 235-258). Ενότητα 9 Το παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία. το ρόλο και τη σημασία του παιχνιδιού στην ανάπτυξη του παιδιού και ποιες λειτουργίες αυτό επιτελεί τις απόψεις του Vygotsky για το ρόλο του παιχνιδιού στην ανάπτυξη και ιδιαίτερα για τη σημασία του συμβολικού παιχνιδιού Play as developmental process, symbolic play Τσιάντης, Ι. (1991). Η σημασία του παιχνιδιού για τη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού. Στο Τσιάντης Ι. Ψυχική υγεία του παιδιού και της οικογένειας (σελ. 55-68). Αθήνα: Καστανιώτης. Vygotsky, L. (1994). Ο ρόλος του παιχνιδιού στην ανάπτυξη. Στο Βοσνιάδου, Σ. (Επιμ.) Κείμενα εξελικτικής ψυχολογίας, Β Τόμος: Σκέψη (σελ. 84-97). Αθήνα: Gutenberg. Ενότητα 10 Η φύση, η ανάπτυξη και η αξιολόγηση της τις σύγχρονες θεωρίες για τη φύση της τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία των τεστ Ιntelligence, intelligence quotient Μόττη Στεφανίδη, Φ. (1999). Αξιολόγηση της παιδιών σχολικής ηλικίας και εφήβων. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Κεφάλαιο 1: Η φύση της και θεωρίες για τη νοημοσύνη. (σελ. 20-41). Sternberg, R.J. (1996). Η νοημοσύνη της επιτυχίας. Αθήνα : Ελληνικά Γράμματα. Κεφάλαιο 3: Τι μας λέει ο δείκτης. (σελ. 63-102). Ενότητα 11 Η ανάπτυξη της συναισθηματικής τι αντιπροσωπεύει η συναισθηματική νοημοσύνη, γιατί θεωρείται σημαντική και ποια η σχέση της με τις γνωστικές ικανότητες πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν τις δεξιότητες της συναισθηματικής Emotional intelligence Regulation of emotions, selfcontrol 4
Sternberg, R.J. (1996). Η νοημοσύνη της επιτυχίας. Αθήνα : Ελληνικά Γράμματα. 4: Τι δεν μας λέει ο δείκτης. (σελ. 102-136). Gottman, J. (1997). H συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Κεφάλαιο 1: Συναισθηματική αγωγή (σελ. 27-43) & Κεφάλαιο 3: Τα πέντε βασικά στάδια της συναισθηματικής αγωγής (σελ. 85-130). Ενότητα 12 Τάσεις στην Αναπτυξιακή Ψυχολογία Την ανάπτυξη διαφορετικών τάσεων στην αναπτυξιακή ψυχολογία σε διαφορετικές χρονικές περιόδους 5