ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΤΟΥΣ 2011

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΙΤΗΡΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΤΟΥΣ 2011 Τ.Θ. 60458, 57001 Θέρμη Θεσσαλονίκη 2310471544, 2310475432 Fax: 2310473024 Ιστοσελίδα: http://www.cerealinstitute.gr

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ i. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2 ii. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 1. ΕΚΤΕΛΟΥΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 1.1. Ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά 1.2. Μακροχρόνια προγράμματα Ινστιτούτου Σιτηρών για τη στήριξη της ελληνικής γεωργίας 1.3. Ερευνητικά προγράμματα κατ ανάθεση 1.4. Ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με άλλους φορείς 1.5. Αυτοχρηματοδοτούμενος πειραματισμός 4 4 4 11 11 11 4 2. ΝΕΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 14 3. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 3.1. Δημοσιεύσεις σε Διεθνή Επιστημονικά Περιοδικά με κρίση 3.2. Δημοσιεύσεις σε Πρακτικά Διεθνών Συνεδρίων 3.3. Δημοσιεύσεις σε Πρακτικά Εθνικών Συνεδρίων 3.4. Άλλες Δημοσιεύσεις 3.5. Συλλογικοί τόμοι ή βιβλία, Κεφάλαια, Μονογραφίες 14 14 14 14 14 15 4. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ-ΗΜΕΡΙΔΕΣ 15 5. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ 15 6. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 15 7. ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 7.1. Παροχή υπηρεσιών 7.2. Παραγωγή σπόρων 8. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ 8.1. Λειτουργικές Δαπάνες 8.2. Έσοδα ανά πρόγραμμα και φορέα χρηματοδότησης 8.3 Λοιπά έσοδα 8.4. Προσωπικό Ινστιτούτου Σιτηρών 16 16 16 17 17 17 18 18 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, στο κτήμα του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ μέχρι τον Οκτώβριο του 2011 και νυν ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ), υπάρχουν οι εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Σιτηρών, ενός ιστορικού Ινστιτούτου, όπως συνηθίζεται να λέγεται. Ιστορικό, γιατί η δραστηριότητά του ξεκινάει από το 1923 και γιατί συνέβαλε ουσιαστικά στη βελτίωση αλλά και στη δημιουργία νέων ποικιλιών και υβριδίων σιτηρών προς όφελος των γεωργών και της Εθνικής Οικονομίας. Ιστορικό, και αναγνωρίσιμο για τα σημαντικά επιτεύγματά του στο χώρο της έρευνας αλλά και στη διάδοση νέων γνώσεων, νέων προϊόντων, νέων ειδών (ποικιλίες σιτηρών, τρόφιμα, τεχνικές κ.λπ.). Παράλληλη υποχρέωση του Ινστιτούτου, εκτός της έρευνας και παραγωγής νέας γνώσης, είναι η παραγωγή και η διατήρηση σπόρων καλλιτερευτή, προβασικών και βασικών σπόρων των ποικιλιών και υβριδίων σιτηρών που διατίθενται στις σποροπαραγωγικές εταιρείες για περεταίρω αναπολλαπλασιασμό, για τις ανάγκες των αγροτών. Ακόμη, το Ινστιτούτο φέρεται και είναι διατηρητής εκτός των καλλιεργουμένων ποικιλιών, γενετικού υλικού και συλλογών από διάφορα είδη σιτηρών (παραδοσιακές και ξένες ποικιλίες και πληθυσμοί) με όλες τις απαιτούμενες ενέργειες και υποχρεώσεις. Στη μακρόχρονη ιστορία του έχει εγγράψει περισσότερες από 110 ποικιλίες και υβρίδια σιτηρών στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών Καλλιεργούμενων Φυτών. Στις αρχές του 2011 το προσωπικό που απασχολείτο στο Ινστιτούτο Σιτηρών αριθμούσε 41 εργαζόμενους, εκ των οποίων τέσσερις ερευνητές. Το τέλος του 2011 βρίσκει το Ινστιτούτο με τους μισούς εργαζόμενους και μάλιστα χωρίς κανέναν ερευνητή. Παρά τη σημαντική μείωση του προσωπικού του Ινστιτούτου, η οποία ακολουθεί ρυθμό γεωμετρικής προόδου, όλες οι δραστηριότητες αλλά και αρκετά ερευνητικά προγράμματα, αυτοχρηματοδοτούμενα ή χρηματοδοτούμενα από τρίτους, υλοποιούνται από το υπόλοιπο επιστημονικό και μη προσωπικό. Πρόσφατα, ξεκίνησε προσπάθεια αναβάθμισης όλων των κτιριακών εγκαταστάσεων και των υλικοτεχνικών υποδομών. Θέλω να τονίσω τη σημαντική προσφορά όλου του προσωπικού σε αυτήν την προσπάθεια. Από τη θέση της Διευθύντριας, τους ευχαριστώ θερμά όλους και έναν έναν προσωπικά. Αναλυτικά οι δραστηριότητες του Ινστιτούτου Σιτηρών για το 2011 παρατίθενται στις επόμενες σελίδες. Η Διευθύντρια Δρ Σοφία Κουρλετάκη - Μπελιμπασάκη Τακτική Ερευνήτρια 3

1. ΕΚΤΕΛΟΥΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 1.1. Ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά Πρόγραμμα 1: Smart on-line water salinity measurement network to manage and protect rice fields Έναρξη: 2011 Λήξη: 2013 Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Δ. Κατσαντώνης Επιστημονική ομάδα: Μ. Ηρακλή, Δρ Σ. Κουτρούμπας Ομάδα Υποστήριξης: Φ. Κλεισιάρης, Π. Παπαγερίδου, Μ. Καλογεροπούλου Προϋπολογισμός: 113.000 Σκοπός: Η δημιουργία και η ανάπτυξη ενός on-line συστήματος παρακολούθησης της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του νερού άρδευσης των ορυζώνων. Το συγκεκριμένο σύστημα θα μπορεί να ενημερώνει και να ειδοποιεί τους παραγωγούς για την έναρξη της έκπλυσης των αγρών, ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος της τοξικότητας από τα άλατα, παράγοντας που είναι ένα από τα σπουδαιότερα προβλήματα της ορυζοκαλλιέργειας στην Ελλάδα καθώς και στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης. Η σωστή διαχείριση του νερού άρδευσης θα μειώσει την ποσότητα του αρδευόμενου νερού, αφού σήμερα ο έλεγχος της αλατότητας γίνεται βάση της εμπειρίας του κάθε παραγωγού. Η μείωση του νερού άρδευσης του ρυζιού έρχεται να συνεισφέρει στη λύση των προβλημάτων που συναντάμε στις περιοχές του Ευρωπαϊκού Νότου κυρίως λόγω της ξηρασίας των τελευταίων δεκαετιών, ενώ η διαχείριση των υδάτινων πόρων αναμένεται να ελέγχονται από τον Ευρωπαϊκό και Εθνικό νόμο. Το Ινστιτούτο Σιτηρών συμμετέχει στην ερευνητική ομάδα του Ευρωπαϊκού προγράμματος SMART-PADDY στο πλαίσιο του FP7 (FP7 -SME-2011-285861). Η ημερομηνία έναρξης είναι η 1-10-2011 και η διάρκειά του 24 μήνες. Από ελληνικής πλευράς στο πρόγραμμα συμμετέχει και η εταιρεία Μπέγκας Α.Ε. Ο πειραματισμός θα πραγματοποιηθεί στο πειραματικό σταθμό του Καλοχωρίου Θεσσαλονίκης, ενώ οι αναλύσεις θα πραγματοποιηθούν στις κεντρικές εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου. Το πρόγραμμα βαθμολογήθηκε με 13,5/15 και η συνολική χρηματοδότηση από την Ε.Ε. ανέρχεται στα 815.140,85, από τα οποία τα 113.000 θα λάβει για τη συμμετοχή του το Ινστιτούτο. Το Ινστιτούτο ηγείται σε 3 από τα 9 Πακέτα Εργασίας (Work Packages 1, 5, 6). 1.2. Μακροχρόνια προγράμματα Ινστιτούτου Σιτηρών για τη στήριξη της ελληνικής γεωργίας Σκοπός των προγραμμάτων: η δημιουργία νέων ποικιλιών και υβριδίων σιτηρών με υψηλές και σταθερές αποδόσεις, ανθεκτικών στους εχθρούς και ασθένειες, με αγρονομικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά σε πολύ ικανοποιητικές τιμές που να μπορούν να ανταγωνίζονται τις ξένες ποικιλίες, η διατήρηση της γενετικής καθαρότητας και ταυτότητας παλιών και νέων ποικιλιών, καθώς και η παραγωγή και διάθεση πολλαπλασιαστικού υλικού κατηγορίας καλλιτερευτή, προβασικού και 4

βασικού σπόρου, στις σποροπαραγωγικές εταιρείες, οι οποίες έχουν συνάψει τις απαιτούμενες συμβάσεις, για την σποροπαραγωγή και προώθηση της καλλιέργειας. Έναρξη των προγραμμάτων: 1-1-1989 Λήξη των προγραμμάτων: Συνεχιζόμενα Φορέας χρηματοδότησης των προγραμμάτων: από τον προϋπολογισμό του Ινστιτούτου Σιτηρών. Συνολικός Προϋπολογισμός των προγραμμάτων: 50.000 Εικόνα 1. Διασταυρώσεις μαλακού σιταριού Έργο 1: Γενετική βελτίωση και σποροπαραγωγή μαλακού σιταριού (T. aestivum L. em. Thell) Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Κ. Μπλαδενόπουλος Επιστημονική ομάδα: Δρ Ι. Τσιάλτας, Ε. Κορπέτης Αποτελέσματα: Δημιουργία νέων και διατήρηση εγγεγραμμένων ποικιλιών στον Εθνικό και Ευρωπαϊκό Κατάλογο Ποικιλιών Καλλιεργουμένων Φυτών. Πραγματοποιήθηκαν καλλιεργητικές εργασίες και λήφθηκαν παρατηρήσεις για την αξιολόγηση διασπώμενου γενετικού υλικού και νέων ποικιλιών που προέκυψαν από γενετικό υλικό του Ινστιτούτου Σιτηρών και από γενετικό υλικό συνεργαζόμενων διεθνών Ιδρυμάτων. Έγιναν διασταυρώσεις (Εικ. 1) μεταξύ διαφόρων ποικιλιών για τη δημιουργία της απαραίτητης γενετικής παραλλακτικότητας και επιλογή φυτών και απογονικών σειρών σε διασπώμενο γενετικό υλικό. Έγινε σποροπαραγωγή σπόρου καλλιτερευτή 3 ποικιλιών. Συγκομίστηκε, καθαρίστηκε, τυποποιήθηκε, απολυμάνθηκε και διατέθηκε προβασικός και βασικός σπόρος 6 ποικιλιών στους οίκους σποροπαραγωγής. Αξιολογήθηκαν τα αποτελέσματα των πειραματικών και προκρίθηκαν 4 ποικιλίες οι οποίες θα εμπλουτισθούν και θα προωθηθούν στη διαδικασία εγγραφής στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών. Το φθινόπωρο εγκαταστάθηκαν 5 ποικιλίες μεταξύ των οποίων θα πραγματοποιηθούν διασταυρώσεις για τη δημιουργία της απαραίτητης γενετικής παραλλακτικότητας. διασπώμενου γενετικού υλικού στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών, Επίσης, πραγματοποιήθηκε εγκατάσταση ενός πειραματικού αγρού αξιολόγησης στα τρία αγροκτήματα του Ινστιτούτου Σιτηρών, του ΣΓΕ Αγίου Μάμαντα και της Νέας Ζωής και ενός σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ελέγχου 5

Ποικιλιών Καλλιεργουμένων Φυτών, σε δύο αγροκτήματα, του Ινστιτούτου Σιτηρών και του ΣΓΕ Αγίου Μάμαντα. Επίσης εγκαταστάθηκαν 1.000 απογονικές σειρές για παραγωγή σπόρου καλλιτερευτή 14 ποικιλιών στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών. Τέλος εγκαταστάθηκαν σποροκαλλιέργειες προβασικού και βασικού σπόρου 6 ποικιλιών σε συνολική έκταση 26 στρεμμάτων στα αγροκτήματα του Ινστιτούτου Σιτηρών και του ΑΠΘ. Εικόνα 2. «Υποσχόμενο» γενετικό υλικό σκληρού σιταριού Έργο 2: Γενετική βελτίωση και σποροπαραγωγή σκληρού σιταριού ( T. turgidum var. durum) Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Κ. Μπλαδενόπουλος Επιστημονική ομάδα: Ε. Κορπέτης Αποτελέσματα: Πραγματοποιήθηκαν καλλιεργητικές εργασίες και λήφθηκαν παρατηρήσεις για την αξιολόγηση διασπώμενου γενετικού υλικού και νέων ποικιλιών που προέκυψαν από γενετικό υλικό του Ινστιτούτου Σιτηρών και από γενετικό υλικό συνεργαζόμενων διεθνών Ιδρυμάτων. Έγιναν διασταυρώσεις μεταξύ διαφόρων ποικιλιών για τη δημιουργία της απαραίτητης γενετικής παραλλακτικότητας και επιλογή φυτών και απογονικών σειρών σε διασπώμενο γενετικό υλικό (F2-F7). Έγιναν οι τεχνολογικές και στατιστικές αναλύσεις του γενετικού υλικού και των πειραματικών. Βάσει των δεδομένων αυτών έγιναν οι απαραίτητες επιλογές και προκρίθηκε το γενετικό υλικό που θα συνεχιστεί στις επόμενες γενεές. Έγιναν οι απαραίτητες καλλιεργητικές εργασίες, καλλιεργητικοί έλεγχοι για ποικιλιακή καθαρότητα, επιλογή, συγκομιδή και καθαρισμός σπόρου καλλιτερευτή 6 ποικιλιών, βασικών και προβασικών σπόρων 4 ποικιλιών. Το φθινόπωρο σπάρθηκαν 8.000 γραμμές καλλιτερευτή 6 ποικιλιών στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών και 32 στρέμματα 6 ποικιλιών για παραγωγή προβασικού και βασικού σπόρου στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών και σε αγρό στη Νίκαια Λάρισας. Εγκαταστάθηκαν 5 πειραματικοί στα τρία αγροκτήματα του Ινστιτούτου Σιτηρών, του ΣΓΕ Αγ. Μάμαντα και της Νέας Ζωής, εκ των οποίων ένας σε συνεργασία με το ΙΕΠΚΦ. Εγκαταστάθηκε φυτώριο διασταυρώσεων 10 ποικιλιών-γονέων και 6.500 γραμμές F1-F8 γενεών (Εικ. 2). 6

Μία νέα ποικιλία ολοκλήρωσε το 2ο έτος δοκιμών, ενώ μία άλλη δόθηκε για 1ο έτος και μία τρίτη για 2ο έτος δοκιμών στο ΙΕΠΚΦ για εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών. Εικόνα 3. Γραμμές καλλιτερευτή κριθαριού Έργο 3: Γενετική βελτίωση και σποροπαραγωγή κριθαριού (Hordeum vulgare L.) Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Κ. Μπλαδενόπουλος Επιστημονική ομάδα: Ε. Κορπέτης Αποτελέσματα: Πραγματοποιήθηκαν διασταυρώσεις μεταξύ έξι ποικιλιών για τη δημιουργία της απαραίτητης γενετικής παραλλακτικότητας και αξιολογήθηκε γενετικό υλικό γενεών F2-F6 σε συνθήκες οργανικής βελτίωσης. Αξιολογήθηκαν 40 ποικιλίες σε τρία πειράματα συγκριτικών αποδόσεων σε τρεις περιοχές, στο Κεντρικό Αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών, στο ΣΓΕ Αγίου Μάμαντα και στη Νέα Ζωή. Αξιολογήθηκε ένα πείραμα καλλιεργητικής τεχνικής στον αγρό του Ινστιτούτου Σιτηρών. Έγιναν καλλιεργητικοί έλεγχοι για καθαρότητα σε 5.000 γραμμές σπόρου καλλιτερευτή διαφόρων ποικιλιών (Εικ. 3) και σε 11 στρέμματα βασικού σπόρου δύο ποικιλιών. Συγκομίστηκαν φυτά F1 γενεάς, διασπώμενο γενετικό υλικό, ποικιλίες σποροπαραγωγής και 9 διατοπικά πειράματα. Πραγματοποιήθηκαν τεχνολογικές και στατιστικές αναλύσεις και έγιναν οι απαραίτητες επιλογές και προκρίθηκε το γενετικό υλικό που θα συνεχιστεί στις επόμενες γενεές. Καθαρίστηκαν και τυποποιήθηκαν σπόροι καλλιτερευτή και βασικού των ποικιλιών που σποροπαράχθηκαν. Το φθινόπωρο σπάρθηκαν έξι ποικιλίες ως γονείς για διασταυρώσεις με σκοπό τη δημιουργία της απαραίτητης γενετικής παραλλακτικότητας, και γενετικό υλικό γενεών F1-F6. 7

Σπάρθηκαν τρία πειράματα συγκριτικών αποδόσεων για την αξιολόγηση των ποικιλιών σε τρεις περιοχές, στα αγροκτήματα του Ινστιτούτου Σιτηρών, του ΣΓΕ Αγίου Μάμαντα και της Νέας Ζωής. Σπάρθηκε καλλιτερευτής έξι ποικιλιών σε 1.500 γραμμές και προβασικός και βασικός σπόρος έκτασης 24 στρεμμάτων, πέντε ποικιλιών κριθαριού, στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών και σε αγρό στην Καρδίτσα. Μία νέα ποικιλία, η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, γράφηκε στον Εθνικό Κατάλογο ποικιλιών, ενώ μία άλλη ολοκλήρωσε το 2ο έτος δοκιμών στο ΙΕΠΚΦ για εγγραφή. Έργο 4: Γενετική βελτίωση και σποροπαραγωγή βρώμης (Avena sativa) Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Κ. Μπλαδενόπουλος Επιστημονική ομάδα: Ε. Κορπέτης Αποτελέσματα: Πραγματοποιήθηκαν καλλιεργητικές εργασίες και λήφθηκαν παρατηρήσεις για την αξιολόγηση διασπώμενου γενετικού υλικού και νέων ποικιλιών που προέκυψαν από γενετικό υλικό του Ινστιτούτου Σιτηρών και από γενετικό υλικό συνεργαζόμενων διεθνών Ιδρυμάτων. Πραγματοποιήθηκαν διασταυρώσεις μεταξύ τριών ποικιλιών, για να δημιουργηθεί η απαραίτητη γενετική παραλλακτικότητα. Αξιολογήθηκαν 8 διασταυρώσεις F1 και F2 γενεάς, 40 γραμμές F3, 8 οικογένειες F4 και 15 οικογένειες F5. Έγιναν καλλιεργητικοί έλεγχοι για καθαρότητα σε 2400 γραμμές ποικιλιών σπόρου καλλιτερευτή (Εικ. 4) και σε βασικό σπόρο μίας ποικιλίας έκτασης 5 στρεμμάτων στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών. Συγκομίστηκαν φυτά F1-F5 γενεάς και ποικιλιών σποροπαραγωγής. Πραγματοποιήθηκαν τεχνολογικές και στατιστικές αναλύσεις, έγιναν οι απαραίτητες επιλογές και προκρίθηκε το γενετικό υλικό που θα συνεχιστεί στις επόμενες γενεές. Καθαρίστηκαν και τυποποιήθηκαν σπόροι καλλιτερευτή και βασικού των ποικιλιών που σποροπαράγονται. Το φθινόπωρο σπάρθηκε γενετικό υλικό γενεών F1-F6. Σπάρθηκε καλλιτερευτής 2.400 γραμμών και προβασικός και βασικός σπόρος έκτασης 21 στρεμμάτων, τριών ποικιλιών στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών και σε αγρό στο Λαγκαδά Θεσσαλονίκης. Εικόνα 4. Γραμμές καλλιτερευτή βρώμης 8

Έργο 5: Γενετική βελτίωση και σποροπαραγωγή Τριτικάλε (X Triticosecale Wittmack) Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Κ. Μπλαδενόπουλος Επιστημονική ομάδα: Δρ Ι. Τσιάλτας, Ε. Κορπέτης Αποτελέσματα: Πραγματοποιήθηκαν καλλιεργητικές εργασίες και λήφθηκαν παρατηρήσεις για την αξιολόγηση διασπώμενου γενετικού υλικού και νέων ποικιλιών που προέκυψαν από γενετικό υλικό του Ινστιτούτου Σιτηρών και από γενετικό υλικό συνεργαζόμενων διεθνών Ιδρυμάτων. Συγκομίστηκε σπόρος καλλιτερευτή δύο νέων ποικιλιών, βασικού και προβασικού σπόρου δύο ποικιλιών συνολικής έκτασης 14 στρεμμάτων, οι οποίοι και καθαρίστηκαν, τυποποιήθηκαν, απολυμάνθηκαν και τέλος ο βασικός και ο προβασικός σπόρος διατέθηκε στους οίκους σποροπαραγωγής. Έγιναν οι τεχνολογικές και στατιστικές αναλύσεις του γενετικού υλικού και των συγκομισθέντων πειραματικών. Βάσει των δεδομένων αυτών έγιναν οι απαραίτητες επιλογές και προκρίθηκε το γενετικό υλικό που θα συνεχιστεί στις επόμενες γενεές. Το φθινόπωρο εγκαταστάθηκε ένας πειραματικός αξιολόγησης νέων ποικιλιών στα αγροκτήματα Ινστιτούτου Σιτηρών, Αγίου Μάμαντα και Νέας Ζωής. Επίσης εγκαταστάθηκαν γραμμές 2 νέων ποικιλιών για απογονικό έλεγχο στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών. Μία νέα ποικιλία δόθηκε για 1ο έτος δοκιμών στο ΙΕΠΚΦ για εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών. Εικόνα 5. Γραμμές καλλιτερευτή τριτικάλε Έργο 6: Γενετική βελτίωση και σποροπαραγωγή Αραβοσίτου (Zea mays L.) Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Γ. Ευγενίδης Αποτελέσματα: Εγκαταστάθηκε ένας πειραματικός, όπου αξιολογήθηκαν οι διασταυρώσεις μεταξύ ελληνικών πληθυσμών. Καταγράφηκαν οι παρατηρήσεις και θα γίνει συνδυασμένη στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων με πειράματα προηγούμενων ετών. Έγινε ανανέωση σπόρου 5 ελληνικών πειραματικών υβριδίων που έχουν επιλεγεί για εξέταση προς εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών. Αξιολογήθηκαν 33 γραμμές S0-S6 γενεάς για τη δημιουργία νέων καθαρών σειρών. 9

Έργο 7: Γενετική βελτίωση και σποροπαραγωγή ρυζιού (Oryza sativa L.) Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Γ. Ευγενίδης Αποτελέσματα: Σπάρθηκε σε σπορείο σπόρος καλλιτερευτή και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε μεταφύτευση των σποροφύτων σε πυκνή σπορά και σε αραιή σπορά προκειμένου να παραχθεί σπόρος καλλιτερευτή. Σπάρθηκαν κατευθείαν στον αγρό τρεις ποικιλίες για παραγωγή σπόρου Α αναπαραγωγής. Απομακρύνθηκαν ζιζάνια, ξένα και μη τυπικά φυτά από όλο το γενετικό υλικό. Συγκομίσθηκαν οι πειραματικοί, το γενετικό υλικό που σπάρθηκε και μεταφυτεύθηκε και οι ποικιλίες σποροπαραγωγής. Το γενετικό υλικό αρχικά αξιολογήθηκε στον αγρό και στη συνέχεια στο εργαστήριο. Καθαρίστηκαν στο σποροκαθαριστήριο οι τρεις ποικιλίες του σπόρου Α αναπαραγωγής, οι οποίες και προωθήθηκαν στους οίκους σποροπαραγωγής που έχουν δικαιώματα εμπορικής εκμετάλλευσης. Έργο 8: Χημική και Τεχνολογική μελέτη και έρευνα της ποιότητας των σιτηρών. Μελέτη και έρευνα της ποιότητας των καλλιεργούμενων ποικιλιών και του γενετικού υλικού του Ινστιτούτου Σιτηρών. Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Κ. Μπλαδενόπουλος Ομάδα Υποστήριξης: Μαρία Ηρακλή, Φώτης Κλεισιάρης Σκοπός: η μελέτη των φυσικών, χημικών και τεχνολογικών χαρακτηριστικών των δημιουργούμενων ποικιλιών του Ινστιτούτου Σιτηρών, προκειμένου να αποτελέσουν κριτήρια για την επιλογή ή απόρριψή τους εφόσον δεν πληρούν τους όρους της επιθυμητής ποιότητας και η εκτίμηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των καλλιεργούμενων ποικιλιών σε διάφορες περιοχές της χώρας μας, και η διάδοση των αποτελεσμάτων στις Διευθύνσεις Γεωργίας, στους Συνεταιρισμούς των αγροτών, αλλά και στις βιομηχανίες μεταποίησης των σιτηρών μέσω της έκδοσης ετήσιου ενημερωτικού δελτίου Αποτελέσματα: Τύποι πραγματοποιηθέντων αναλύσεων: Μαλακό σιτάρι: ποσοστό κόκκων που προσβλήθηκαν από το έντομο Pentatomidae, η τιμή καθίζησης, πρωτεϊνικό περιεχόμενο, φαρινογραφία και εξτενσιογραφία, ποσοστό υγρής γλουτένης, δείκτης γλουτένης, δείκτης Hagberg, πειραματική αρτοποίηση (αμυλογραφικά χαρακτηριστικά, απόδοση σε όγκο του ψωμιού και χρώμα ψίχας και κόρας). Σκληρό σιτάρι: βάρος χιλίων κόκκων, ποσοστό υαλωδών κόκκων, ποσοστό κόκκων με μαύρα στίγματα, τέφρα, πρωτεϊνικό περιεχόμενο, πειραματική σιμιγδαλοποίηση. Σιμιγδάλι: ποσότητα γλουτένης, ο δείκτης γλουτένης και το χρώμα του σιμιγδαλιού. Κριθάρι/Βρώμη: βάρος χιλίων κόκκων, πρωτεΐνη, πάχος των κόκκων (ποσοστό κόκκων με πάχος μεγαλύτερο από 2.5 mm), άμυλο, β-γλυκάνες. Ρύζι: προσδιορισμός πρωτεΐνης και περιεκτικότητας σε αμυλόζη, ιξωδοαμυλογραφία. Καλαμπόκι: προσδιορισμός πρωτεΐνης, λίπους και αμύλου. Στο πλαίσιο της βελτίωσης και δημιουργίας νέων ποικιλιών του Ινστιτούτου Σιτηρών, έγινε ποιοτική αξιολόγηση 331 δειγμάτων σκληρού σιταριού, 36 μαλακού σιταριού και τριτικάλε και 192 κριθαριού και βρώμης, εσοδείας 2011 και 20 δειγμάτων ρυζιού 10

εσοδείας 2010. Τα αποτελέσματα αξιολογήθηκαν σε συνεργασία με τους βελτιωτές του Ινστιτούτου Σιτηρών για την προώθηση νέων ποικιλιών σιτηρών. Διεξήχθησαν αναλύσεις ποιότητας σε 88 δείγματα μαλακού σιταριού, 238 δείγματα σκληρού και 66 δείγματα κριθαριού εσοδείας 2010, τα οποία συλλέχθηκαν από τις κατά τόπους Διευθύνσεις Γεωργίας της Χώρας. Πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση των αποτελεσμάτων τα οποία αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Σιτηρών. 1.3. Ερευνητικά προγράμματα κατ ανάθεση Πρόγραμμα 1: Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων και συμβουλευτική λίπανση στην καλλιέργεια της πατάτας στον νομό Δράμας με κύρια ερευνητική δραστηριότητα του προγράμματος στην ευρύτερη περιοχή Κ. Νευροκοπίου Σκοπός: Η μελέτη της αποτελεσματικότητας των αδειοδοτημένων μυκητοκτόνων της Ελληνικής αγοράς και ορθολογική εφαρμογή τους στην περιοχή του Κάτω Νευροκοπίου, όπου η σημαντικότερη και η εκστατικότερη καλλιέργεια είναι αυτή της πατάτας. Έναρξη: 2010 Λήξη: 2012 Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Θωμάς Γιτσόπουλος (Ινστιτούτο Φυτοπροστασίας) Επιστημονική ομάδα (ΙΣ): Δρ Δ. Κατσαντώνης Προϋπολογισμός: 120.000 Αποτελέσματα: Κατά το έτος 2011 πραγματοποιήθηκε ημερίδα με τα αποτελέσματα του πρώτου έτους του πειραματισμού. Επίσης, εκτελέστηκε ο πειραματισμός αξιολόγησης μυκητοκτόνων στην καταπολέμηση του περονόσπορου της πατάτας (Phytophthora infestans). Τα αποτελέσματα των πειραμάτων παραδόθηκαν στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης με την κατάθεση της τελικής έκθεσης του προγράμματος. 1.4. Ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με άλλους φορείς Πρόγραμμα 1: AgCelence-Διερεύνηση της επίδρασης του μυκητοκτόνου Pyraclostrobin στη φυσιολογία του σιταριού και την αντιμετώπιση των ασθενειών. Σκοπός: Αξιολόγηση της επίδρασης του μυκητοκτόνου Pyraclostrobin σε παραμέτρους σχετικές με τη φυσιολογία του σιταριού και την αντιμετώπιση των ασθενειών. Έναρξη: 2011 Λήξη: 2011 Επιστημονικός υπεύθυνος: Δρ Γεώργιος Καραογλανίδης (ΑΠΘ) Επιστημονικός υπεύθυνος ΙΣ: Δρ Ιωάννης Τσιάλτας Συμμετέχοντες φορείς: ΑΠΘ, Ινστιτούτο Σιτηρών, BASF ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ 1.5. Αυτοχρηματοδοτούμενος πειραματισμός Πρόγραμμα 1: Αξιολόγηση ποικιλιών ρυζιού ως προς αγροκομικά, φυσικοχημικά και αντιοξειδωτικά χαρακτηριστικά καθώς και γενετική διάκριση και ταυτοποίηση 11

τους με τη χρήση απλών επαναλαμβανόμενων αλληλουχιών (SSRs) μοριακών δεικτών Σκοπός: η αξιολόγηση ποικιλιών ρυζιού του ΕΛΓΟ σε σχέση με τις ανταγωνιστικές ποικιλίες που κυκλοφορούν στο εμπόριο και καλλιεργούνται από τους έλληνες ορυζοπαραγωγούς. Έναρξη: 2011 Λήξη: 2012 Επιστημονική ομάδα: Δρ. Δ. Κατσαντώνης, Δρ. Α. Καλύβας, Μ. Ηρακλή. Ομάδα υποστήριξης: Φ. Κλεισιάρης, Π. Παπαγερίδου, Μ. Καλογεροπούλου Προϋπολογισμός: 900 ( χρηματοδοτούμενο από τα υπόλοιπα του προγράμματος EURICE) Πρόγραμμα 2: Ανίχνευση των επιπέδων ραδιοϊσοτόπων καθώς η προέλευσης τους σε δείγματα σιτηρών και εδάφους από όλους τους νομούς της Ελλάδας Σκοπός: Για πρώτη φορά στην Ελλάδα πραγματοποιείται ανίχνευση των επιπέδων ραδιενέργειας σε δείγμα σιτηρών και εδάφους που λαμβάνονται από τις Διευθύνσεις Γεωργίας των Νομαρχιών καθώς και από Γεωργικούς Συνεταιρισμός. Το Ινστιτούτο Σιτηρών έχει την ευθύνη της συλλογής, καταγραφής και προετοιμασίας όλων των δειγμάτων. Η μετρήσεις των επιπέδων ραδιενέργειας πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το με το τμήμα Φυσικής Ιατρικής, της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. Έναρξη: 2009 Διάρκεια: Συνεχιζόμενο και για το 2011 Επιστημονικός υπεύθυνος: Α. Σιούντας (ΑΠΘ) Ομάδα υποστήριξης: Δημήτριος Κατσαντώνης, Μ. Ηρακλή, Φ. Κλεισιάρης Πρόγραμμα 3: Πρόδρομες εργασίες διαχείρισης μεταχειρίσεων αζωτολίπανσης καλλιεργειών με τη χρήση πολυφασματικών εικόνων από μη επανδρωμένο ελικόπτερο Σκοπός: η από κοινού συνεργασία των τριών συμβαλλόμενων μερών, με στόχο τη διερεύνηση της δυνατότητας εκτίμησης της απαιτούμενης κάθε φορά αζωτούχου λίπανσης, με χρήση πολυφασματικών εικόνων, που θα λαμβάνονται από μικρό ύψος, στα διάφορα στάδια ανάπτυξης των υπό μελέτη καλλιεργειών, από ειδικά εξοπλισμένο μη επανδρωμένο ελικόπτερο μικρής κλίμακας. Έναρξη: 29/04/2011 Λήξη: 29/04/2012 Προϋπολογισμός: Λόγω του πρόδρομου χαρακτήρα των εργασιών, των ήδη υφισταμένων απαιτουμένων εγκαταστάσεων και μηχανολογικού εξοπλισμού, η εκτέλεση του έργου έγινε αδαπάνως για τα συμβαλλόμενα μέρη. Τα τυχόν μικροέξοδα, που αφορούσαν την χρήση αναλωσίμων υλικών βάρυναν τους ιδίους πόρους των τριών συμβαλλομένων μερών. Επιστημονικοί Υπεύθυνοι: Σοφία Θεοδωρίδου, Διπλ.-Μηχ. MSc. (ΓΕΩΑΝΑΛΥΣΗ Α.Ε.), Δρ Φρ. Παπαδόπουλος, τακτικός ερευνητής (Ινστιτούτο Εδαφολογίας Θεσ/νίκης), Δρ Δημήτριος Μπαξεβάνος, δόκιμος ερευνητής (Ινστιτούτο Σιτηρών). Ερευνητική ομάδα: Το προσωπικό των τριών φορέων Συμμετέχοντες φορείς: ΓΕΩΑΝΑΛΥΣΗ Α.Ε., Ινστιτούτο Εδαφολογίας Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Σιτηρών Αποτελέσματα: Η εκτίμηση των αναγκών των φυτών σε άζωτο, καθώς και ο καθορισμός της συγκέντρωσης του εδάφους σε νιτρικό άζωτο, με τη μέθοδο της 12

τηλεπισκόπησης, μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση τροφοπενίας ή επάρκειας αζώτου της καλλιέργειας. Η τηλεπισκόπηση προσφέρει τη δυνατότητα να παραλαμβάνονται δεδομένα σχετικά με τις ανάγκες της καλλιέργειας σε άζωτο σε πιο τακτική βάση σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους εργαστηριακής ανάλυσης, εξαιτίας του γεγονότος ότι είναι πολύ πιο οικονομική και λιγότερο χρονοβόρα μέθοδος. Ο καθορισμός των αναγκών της καλλιέργειας σε άζωτο, στα διάφορα στάδια της καλλιέργειας, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα σε σχέση με την παραδοσιακή μέθοδο, λαμβάνοντας κανείς υπόψη ότι συνήθως με την εργαστηριακή εδαφολογική ανάλυση λαμβάνεται ένα δείγμα μόνο στην αρχή της καλλιεργητικής περιόδου (και συγκεκριμένα πριν την εγκατάστα ση της καλλιέργειας). Η ανάλυση του εδαφικού δείγματος, πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας, είναι ένας δείκτης για το επίπεδο των νιτρικών του εδάφους, που υπάρχουν στο έδαφος τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο της λήψης του δείγματος και συνεπώς προσφέρει σημαντική πληροφορία για το επίπεδο της αζωτούχου λίπανσης στα πρώτα στάδια της καλλιέργειας. Ωστόσο δεν λαμβάνει υπόψη το άζωτο, που θα γίνει διαθέσιμο κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας με ανοργανοποίηση από την οργανική ουσία. Έτσι, χρησιμοποιώντας κανείς τη μέθοδο της τηλεπισκόπησης μπορεί να παρεμβαίνει στα διάφορα στάδια της καλλιέργειας με αζωτούχο λίπανση, ακολουθώντας μια spoon feed διαδικασία για το άζωτο στα φυτά, δηλαδή προσφέροντας άζωτο όταν αυτά το χρειάζονται, αποκομίζοντας με τον τρόπο αυτό σημαντικά οφέλη για τη γεωργική παραγωγή (μείωση κόστους αζωτούχου λίπανσης και αποφυγή νιτρορύπανης υπογείων υδάτων). Επίσης, η τηλεπισκόπηση προσφέρει ένα ακόμα πλεονέκτημα σε σχέση με την κλασσική εδαφολογική ανάλυση, όπως ότι μπορεί να καθοριστεί η εδαφική παραλλακτικότητα των νιτρικών και έτσι να γίνει προσαρμοσμένη σύσταση αζωτούχου λίπανσης τοπικά εντός του αγρού. Η παρούσα έρευνα διενεργήθηκε σε καλλιέργειες τριτικάλε και καλαμποκιού, στις οποίες εφαρμόστηκαν τρία και τέσσερα επίπεδα αζωτούχου λίπανσης, αντίστοιχα. Ο δείκτης NDVI (Normalized Difference Vegetative Index), όπως καθορίστηκε από τις πολυφασματικές φωτογραφίες, που ελήφθησαν από το μη επανδρωμένο ελικόπτερο, χρησιμοποιήθηκε για να δημιουργηθούν αλγόριθμοι, οι οποίοι σχετίζουν τη φασματική υπογραφή της καλλιέργειας με το επίπεδο νιτρικών του εδάφους. Το αποτέλεσμα της παρούσας έρευνας επιβεβαίωσε προηγούμενες μελέτες, που έχουν δείξει την υψηλή συσχέτιση της θρεπτικής κατάστασης της καλλιέργειας σε άζωτο με το δείκτη NDVI, αλλά επιπλέον έδωσε ιδιαίτερα ελπιδοφόρες προοπτικές για τη χαρτογράφηση του επιπέδου της συγκέντρωσης των νιτρικών στο έδαφος με μεθόδους τηλεπισκόπησης. Έτσι, τα αποτέλεσμα της έρευνας που διενεργήθηκε, δείχνει ότι ο NDVI παρουσιάζει μια καλή συσχέτιση με τα νιτρικά του εδάφους και έτσι μπορεί, σε συνδυασμό με τη χρήση ενός εναέριου μέσου (μη επανδρωμένου ελικοπτέρου), να χρησιμοποιηθεί για να χαρτογραφηθούν γρήγορα οι συγκεντρώσεις του εδάφους σε νιτρικά. Χρησιμοποιώντας τη συγκεκριμένη μεθοδολογία θα μπορούσε να προσδιοριστεί η έτσι κι αλλιώς μεγάλη υπάρχουσα παραλλακτικότητα των νιτρικών στο έδαφος με σκοπό την εστιασμένη διαχείριση αζωτούχων λιπασμάτων σε μεγάλες καλλιεργούμενες εκτάσεις, ώστε να προλαμβάνονται τυχόν τροφοπενίες και ταυτόχρονα να αποφεύγεται υπερλίπανση σε περιοχές του εδάφους που δεν τη χρειάζονται. 13

2. ΝΕΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 3. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 3.1. Δημοσιεύσεις σε Διεθνή Επιστημονικά Περιοδικά με κρίση Courtois B., Greco R., Bruschi G., Frouin j., Ahmadi N., Droc G., Hamelin C., Ruiz M., Evrard J., Katsantonis D., Oliveira M.M., Negrao S., Cavigiolo S., Lupotto E. and Piffanelli P. (2011). Molecular characterization of the European rice collection in view of association mapping, Plant Genetic Resources 9: 233-235. Ahmadi N., Negrão S., Katsantonis D., Frouin J., Ploux J., Letourmy P., Droc G., Babo P., Trindade H., Bruschi G., Greco R., Oliveira M.M., Piffanelli P. and Courtois B. (2011). Targeted association analysis identified japonica rice varieties achieving Na(+)/K (+) homeostasis without the allelic make-up of the salt tolerant indica variety Nona Bokra. Theoretical and Applied Genetics, 123: 881-895. Irakli M., Samanidou V., Papadoyannis (2011). Development and validation of an HPLC-method for the determination of tocopherols, tocotrienols and carotenoids in cereals after solid-phase extraction. Journal of the Separation Science, 34, 1375-1382 3.2. Δημοσιεύσεις σε Πρακτικά Διεθνών Συνεδρίων Tsochatzis E.D., Tzimou-Tsitouridou R., Menkissoglu-Spiroudi U., Karpouzas D.G., Katsantonis D. (2011). Determination of penoxsulam, tricyclazole and profoxydim levels in paddy soil after laboratory and field application. 7th MGPR International Symposium Paolo Cabras Pesticides in Food and the Environment in Mediterranean Countries, 9-11 November 2011, Thessaloniki, Greece. 3.3. Δημοσιεύσεις σε Πρακτικά Εθνικών Συνεδρίων Hρακλή Μ., Κλεισιάρης Φώτης και Μπλαδενόπουλος Κωνσταντίνος. Αλληλεπίδραση γενότυπου-περιβάλλοντος στον έλεγχο ποιότητας του σκληρού σιταριού στην Ελλάδα. Πρακτικά 21 ο Πανελληνίου Συνεδρίου Χημείας με τίτλο: «Η Χημεία στις συνθήκες κρίσης και οι Προτάσεις της για την ανάπτυξη» 9-12 Δεκεμβρίου 2011, Θεσσαλονίκη. Ηρακλή Μ., Σαμανίδου Β., Μπιλιαδέρης Κ., και Παπαδογιάννης Ι. Aνάπτυξη και επικύρωση μεθόδου ΗPLC για τον προσδιορισμό ελεύθερων και ολικών φαινολικών οξέων στα σιτηρά μετά από εκχύλιση στερεάς φάσης. Πρακτικά 21 ο Πανελληνίου Συνεδρίου Χημείας με τίτλο: «Η Χημεία στις συνθήκες κρίσης και οι Προτάσεις της για την ανάπτυξη» 9-12 Δεκεμβρίου 2011, Θεσσαλονίκη. 3.4. Άλλες Δημοσιεύσεις α. Μπαξεβάνος Δ. 2011. Συνθήκες για την παραγωγή σκληρού σιταριού υψηλής ποιότητας. ΕΘΙΑΓΕ, Τεύχος 43, σελ. 17-19, Ιανουάριος-Φεβρουάριος-Μάρτιος 2011. 14

β. Το ΕΘΙΑΓΕ στην παραγωγή σπόρων Σιτηρών. Έντυπο Δελτίο παρουσίασης εμπορικών ποικιλιών και υβριδίων σιτηρών δημιουργίας ΕΘΙΑΓΕ που σήμερα σποροπαράγονται. 24 σελ. Ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου www.cerealinstitute.gr γ. Δελτίο ποιότητας σκληρού και μαλακού σιταριού εσοδείας 2010. Επιστημονικό Δελτίο αριθμός 7, Νέα Σειρά, Ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου www.cerealinstitute.gr 3.5. Συλλογικοί τόμοι ή βιβλία, Κεφάλαια, Μονογραφίες Koutsika-Sotiriou, Gogas Ch, Evgenidis G and Bladenopoulos K. Wheat breading in Greece. The World Wheat Book. A history of wheat breeding. Volume 2. eds. A. P. Bonjean, W. J. Angus and M. van Ginkel. 4. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 5. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ Συμμετοχή του Δρ Γ. Ευγενίδη στην Τεχνική Επιτροπή Πολλαπλασιαστικού Υλικού (ΤΕΠΥ). 6. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1. Εκπόνηση διδακτορικής διατριβής από τον κ. Νικόλαο Μαριόλη σε αντικείμενο σχετικό με την επιλογή γενοτύπων κατάλληλων για ενεργειακή χρήση στο καλαμπόκι, με επιβλέποντα Καθηγητή τον κ. Γ. Σκαράκη Γ.Π. Αθηνών. Το θέμα της διατριβής είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον για το Ινστιτούτο Σιτηρών και τα πειράματα διεξάγονται στο αγρόκτημα του Ινστιτούτου Σιτηρών. 2. Eκπόνηση διδακτορικής διατριβής της Χημικού του Ιδρύματός μας Μ. Ηρακλή στο τμήμα Χημείας του ΑΠΘ με θέμα: «Ανάπτυξη μεθοδολογίας για την ανάλυση αντιοξειδωτικών ενώσεων σε σιτηρά με την τεχνική της υγρής χρωματογραφίας υψηλής πίεσης ( HPLC)». Τα πειράματα διεξάγονται στο εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Σιτηρών. 3. Εκπόνηση διδακτορικής διατριβής του Γεωπόνου Χρήστου Δράμαλη (BSc. MSc), του τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, με έτος έναρξης το 2010 και με θέμα: «Η επίδραση της αλατότητας στα φυσιολογικά, αγροκομικά και ποιοτικά γνωρίσματα του ρυζιού». Ως επιστημονικός υπεύθυνος για την εκτέλεση του πειραματισμού στο ΕΘΙΑΓΕ, έχει ο οριστεί ο Δρ Κατσαντώνης Δημήτριος. Οι πειραματικές εργασίες τους πρώτου έτους διεξήχθησαν στο αγρόκτημα Καλοχωρίου του Ινστιτούτου Σιτηρών, καθώς και στο εργαστήριο χημείας και ανάλυσης σιτηρών του Ινστιτούτου. Επιπρόσθετα, ως μέρος της διδακτορικής διατριβής, εκτελέστηκαν πειράματα υδροπονικής καλλιέργειας ρυζιού σε ελεγχόμενες συνθήκες, για την αξιολόγηση του γενετικού υλικού της συλλογής του Ινστιτούτου. 15

4. Eκπόνηση δύο προπτυχιακών διατριβών από φοιτητές της Σχολής Γεωπονίας του Α.Π.Θ. με θέμα: «Αξιολόγηση της αρτοποιητικής ικανότητας ορισμένων ποικιλιών κοινού σίτου του Ινστιτούτου Σιτηρών σε συνθήκες ανεμπόδιστης έκφρασης της λειτουργικότητας της γλουτένη». 5. Εκπόνηση πρακτικής άσκησης ενός μήνα (1-7-2011 έως 31-7-2011) της φοιτήτριας Τσιμήτρη Παρασκευής, της Γεωπονικής Σχολής του Τομέα Αγροτικής Οικονομίας του Α.Π.Θ. και του φοιτητή Χαλυβδίδη Ιορδάνη (17-7-2011 έως 14-8- 2011) της Γεωπονικής Σχολής του Τομέα Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας και Οικολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Φώτη Κλεισιάρη (Χημικό Μηχανικό). 6. Συνέχιση της εκπόνηση εξάμηνης πρακτικής άσκησης της φοιτήτριας Τουρμπεσλή Ευανθίας, του τμήματος Βιολογικών Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών και Ανθοκομίας, του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης, με επιστημονικούς υπεύθυνους την κ. Μαρία Ηρακλή (Χημικό) και το Δρ Δημήτριο Κατσαντώνη (φυτοπαθολόγο) από 1-10-2010 έως 31-3-2011. 7. ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 7.1. Παροχή υπηρεσιών Ποιοτικός έλεγχος σιτηρών και προϊόντων του σε 35 δείγματα σκληρού σιταριού, 7 δείγματα μαλακού σιταριού και 3 δείγματα ρυζιού από Μύλους, Συνεταιρισμούς και Εταιρείες Εμπορίας Σπόρων, κλπ). 7.2. Παραγωγή σπόρων Σπόροι καλλιτερευτή κατά φυτό σε κιλά: Καλλιτερευτής Ποικιλίες Βάρος (kg) Μαλακό σιτάρι 3 134 Σκληρό σιτάρι 8 190 Κριθάρι 14 324 Βρώμη 4 71 Σπόροι Προβασικοί, Βασικοί και Α αναπαραγωγής σιτηρών κατά φυτό σε κιλά: Προβασικοί Βάρος (kg) Βασικοί Βάρος (kg) Α αναπαραγωγής Βάρος (kg) Μαλακό σιτάρι 350 10950 - Σκληρό σιτάρι 175 1650 - Κριθάρι - 1120 - Τριτικάλε 950 4075 - Βρώμη - - - Καλαμπόκι - 2900 - Ρύζι - - 8880 16

8. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ 8.1. Λειτουργικές Δαπάνες Α/Α Κατηγορία δαπάνης Σε Ευρώ 1 ΜΗΧ/ΤΑ-ΤΕΧΝ.ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ-ΛΟΙΠΟΣ ΜΗΧ.ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 295,70 2 ΕΠΙΠΛΑ-ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠ/ΣΜΟΣ 1.320,71 3 ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ 1.493,59 4 ΠΕΤΡΕΛ.ΚΙΝΗΣΗΣ+ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ 5.499,14 5 ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 463,61 6 ΑΜΟΙΒΕΣ ΕΛΕΥΘ.ΕΠΑΓΓΕΛΜ. 3.663,75 7 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ FACON 1.009,94 8 ΛΟΙΠΕΣ ΑΜΟΙΒΕΣ(ΦΥΛΑΞΗ ΚΤΙΡΙΩΝ κ.α) 3.007,35 9 ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 4.060,49 10 ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ-COURIER-ΘΥΡΙΔΑ 768,83 11 ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΑ 2.502,11 12 ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΔΑΦ.ΕΚΤΑΣ. 26,47 13 ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ & ΕΓΚΑΤ.ΚΤΙΡ 17.450,91 14 ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ ΜΗΧAΝΗΜ. & ΤΕΧΝ.ΕΓΚ. 5.165,65 15 ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ 849,25 16 ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙΠΛΩΝ & ΛΟΙΠΟΥ ΕΞ 963,75 17 ΔΕΗ 10.668,64 18 ΥΔΡΕΥΣΗ 691,56 19 ΤΕΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ -ΚΤΕΟ-ΚΑΡΤΑ ΚΑΥΣΑΕΡΙΩΝ 1.598,31 20 ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΟΙ 803,22 21 ΕΞΟΔΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ 1.439,29 22 ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ 2.035,97 23 ΕΞ.ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ+ΠΡΟΒΟΛΗΣ 118,20 24 ΕΝΤΥΠΑ & ΓΡΑΦΙΚΗ ΥΛΗ 824,75 25 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ 16.440,20 26 ΕΙΔΗ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ 383,07 27 ΥΛΙΚΑ ΑΜΕΣΗΣ ΑΝΑΛΩΣΕΩΣ 3.205,13 28 ΕΞΟΔΑ ΤΡΑΠΕΖΩΝ 5,70 29 ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ 1.130,79 ΣΥΝΟΛΑ 87.886,08 8.2. Έσοδα ανά πρόγραμμα και φορέα χρηματοδότησης Συνοπτικός Φορείς χρηματοδότησης Ποσό τίτλος έργου Ε.Ε. ΥΠΑΑΤ Άλλοι Φορείς σε Ευρώ Eurigen 19.290,00 0,00 0,00 19.290,00 Bioversity 0,00 0,00 621,00 621,00 Σύνολο 19.290,00 0,00 621,00 19.911,00 17

8.3 Λοιπά έσοδα ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ Α/Α Κατηγορία Εσόδων Σε Ευρώ 1 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΠΟΡΩΝ 23.025,21 2 ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 1.447,87 3 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΧΡΗΣΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ 262,58 4 ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ 119.184,86 5 ΤΟΚΟΙ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ 29,42 Σύνολο 143.949,94 8.4. Προσωπικό Ινστιτούτου Σιτηρών Κατηγορία Εργαζόμενοι Ερευνητές 4 Υπάλληλοι Αορίστου Χρόνου (ΕΘΙΑΓΕ) 24 Αποσπασμένοι υπάλληλοι Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων 5 Αποσπασμένοι υπάλληλοι Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας 5 Αποσπασμένοι υπάλληλοι Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσ/νίκης 2 Προσλήψεις Υπ. Αγρ. Ανάπτυξης & Τροφίμων για λόγους πρακτικής 1 ΣΥΝΟΛΟ 41 Ο παραπάνω πίνακας αφορά το προσωπικό του Ινστιτούτου Σιτηρών που εργαζόταν την 1-1-2011, ενώ ο επόμενος πίνακας αφορά το προσωπικό την 31-12-2011. Κατηγορία Εργαζόμενοι Ερευνητές 0 Υπάλληλοι Αορίστου Χρόνου (ΕΘΙΑΓΕ) 22 Αποσπασμένοι υπάλληλοι Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων 0 Αποσπασμένοι υπάλληλοι Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας 0 Αποσπασμένοι υπάλληλοι Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσ/νίκης 0 Προσλήψεις Υπ. Αγρ. Ανάπτυξης & Τροφίμων για λόγους πρακτικής 0 ΣΥΝΟΛΟ 22 18