Σκέψεις πάνω στο υπό σύσταση Καταναλωτικό Συνεταιρισμό Εργαζομένων και Συνταξιούχων της πρώην Ιονικής Τράπεζας και άλλων εργαζομένων και συνταξιούχων - Του συνάδελφου Ανδρέα Μπάφη Ο ιστορικός συνεταιρισμός μας επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο για να προσφέρει στα μέλη του σημαντικές υπηρεσίες εν μέσω της εκτεταμένης περιόδου οικονομικής κρίσης που διανύουμε. Το Σάββατο 9/4 και ώρα 12:30 μ.μ. (στην Αθήνα, στην έδρα του ΕΒΕΑ, οδός Ακαδημίας 7, 6ος όροφος, αίθουσα ΕΡΜΗΣ ) θα λάβουμε σημαντικές αποφάσεις για την επαναδραστηριοποίησή του που θα σημάνει σημαντικές διευκολύνσεις σε όλα τα μέλη του που θα ελαφρύνουν σημαντικά τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό, συμβάλλοντας κατά αυτόν τον τρόπο σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης. Ο συνάδελφος Ανδρέας Μπάφης δε χρειάζεται πλέον συστάσεις. Γνωρίζετε όλοι τη διορατική του οπτική που καθιστά πάντα επίκαιρες τις παρεμβάσεις απόψεις του που αποτελούν τροφή για σκέψη για κάθε σκεπτόμενο συνάδελφο. Στο άρθρο του που ακολουθεί, ο πολύπειρος συνάδελφος καταγράφει τις σκέψεις του για το δίκτυο των συνεταιρισμών και συνολικά των αντίστοιχων εγχειρημάτων. Στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται για την επαναλειτουργία του
συνεταιρισμού μας σε πλαίσια διαφάνειας και με αποκλειστικό γνώμονα το συμφέρον των συναδέλφων, οι σκέψεις του Ανδρέα Μπάφη πιστεύουμε ότι πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ όψη από όσους λαμβάνουν μέρος σε αυτό το σημαντικό εγχείρημα, σε ένα δυσχερές οικονομικό περιβάλλον που έχει καταστήσει επιτακτική ανάγκη πλέον να δημιουργηθούν νέες οικονομικές δομές αλληλεγγύης, να οργανωθούμε ως πολίτες και εργαζόμενοι σε μορφώματα και συλλογικότητες. Παρόλα αυτά προειδοποιούμε τους συναδέλφους ότι στο τέλος του άρθρου, τους περιμένει μία μεγάλη έκπληξη.. ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΥΠΟ ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ & ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΙΟΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ & ΑΛΛΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ & ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ «Η ΕΝΩΣΗ ΧΡΗΣΤΩΝ ΟΜΟΕΙΔΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ». ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Συνάδελφοι, όλοι μας έχουμε συνειδητοποιήσει τις τελευταίες δεκαετίες ότι η κοινωνία μας είναι μέρος της λεγόμενης νέας οικονομίας.
Νέα οικονομία που χαρακτηρίζεται από : Ø και προϊόντων, Τη διεθνοποίηση των συναλλαγών και την προσφορά αγαθών Ø Διεθνικά οικονομικά ολοκληρώματα με ενιαία νομίσματα, Ø Την κυριαρχία στις συναλλαγές και την προσφορά αγαθών και προϊόντων πολυεθνικών οικονομικών μεγαθηρίων που επιβάλλουν τους όρους τους με την τιμολογιακή πολιτική τους. Ο κόσμος όλος πλέον έγινε μια παγκόσμια αγορά με τις ευκαιρίες της και τους κανόνες της. Ο απλός άνθρωπος, η απλή οικονομική μονάδα, δυσκολεύεται να προσαρμοστεί, να κατανοήσει και να αμυνθεί στους όρους και τους κανόνες αυτούς. Ετσι, ο μόνος δρόμος στον μεμονωμένο απλό άνθρωπο, στη μεμονωμένη οικονομική οντότητα, για να προσαρμοστεί και να αμυνθεί στους νόμους και τους όρους του νέου αυτού τοπίου συναλλαγών, είναι να συνενωθεί σε ενώσεις καταναλωτών. Ø Σε ενώσεις χρηστών ομοειδών προϊόντων και υπηρεσιών. Ø Σε ενώσεις που μπορούν να αναζητήσουν καλύτερους όρους συμμετοχής στην παγκοσμιοποιημένη αγορά, ενισχύοντας έτσι την
αγοραστική τους δύναμη αλλά και δυνατότητες. Μια τέτοια ένωση, όμως, δεν μπορεί παρά να έχει για νομική βάση το δίκαιο περί Συνεταιρισμών, αφού κανένας άλλος συλλογικός θεσμός δεν παρέχει τη δυνατότητα για δράση των μελών του για βελτίωση της οικονομικής τους θέσης και δυνατοτήτων. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ Συνάδελφοι, Οι Συνεταιρισμοί είναι φορείς συλλογικής δράσης που σκοπό έχουν την επίτευξη οικονομιών κλίμακος για τα μέλη τους. Ανήκουν στον Τρίτο Τομέα της οικονομίας ή το Τρίτο Σύστημα. Την λεγόμενη κοινωνική οκονομία. Δεν ανήκουν στο Δημόσιο ή στις ιδιωτικές οικονομικές επιχειρήσεις. Η οργάνωση και η δομή τους είναι διαφορετική. Στο Δημόσιο τομέα κεντρικός οργανωτικός φορέας είναι το Δημόσιο. Στον Ιδιωτικό τομέα είναι ο μέτοχος. Στους συνεταιρισμούς ο κεντρικός φορέας είναι ο συνεταίρος, φθάνει να είναι κάτοχος μιας εταιρικής μερίδας και η ψήφος τους είναι ισότιμη στη Γενική τους Συνέλευση, ανεξάρτητα από το πόσες εταιρικές μερίδες διαθέτει ο καθένας. Οι συνεταιρισμοί είναι φορείς που αναπτύσσονται σε καθεστώς ελεύθερης οικονομίας και είναι αποτελεσματικά εργαλεία προκειμένου να επιτευχθούν οι σκοποί των συνεταίρων που δεν είναι άλλοι από : 1. Την επίτευξη οικονομιών κλίμακος και 2. Το μέγιστο οικονομικό αποτέλεσμα
ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ Στην χώρα μας λειτουργούν πολλά είδη Συνεταιρισμών. Αγροτικοί, οικοδομικοί, επαγγελματικοί, αγροτουριστικοί κλπ. και αρκετοί καταναλωτικοί που έχουν τη μορφή καταστήματος και τα μέλη τους μπορούν να προμηθεύονται σε τιμές ανταγωνιστικές προϊόντα και υπηρεσίες που οι συνεταιρισμοί έχουν προεπιλέξει, με στόχο πάντα την επίτευξη οικονομιών κλίμακας. Επομένως το «κέρδος» του συνεταίρου μέσω του συνεταιρισμού. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία όμως οι συνεταιρισμοί αυτοί έχουν τοπικό χαρακτήρα ή το πολύ να διαθέτουν ένα ή δύο υποκαταστήματα κατά γεωγραφική περιοχή (Βόρεια Ελλάδα, Κρήτη κλπ.), π.χ. των εμπόρων και των ηλεκτρολόγων. Ομως αυτό το μοντέλο είναι αμφισβητούμενης χρησιμότητας πλέον γιατί : 1. Δημιουργούνται μεγάλα έξοδα οργάνωσης και διαχείρισης και ουσιαστικά πέφτουν στη «παγίδα» μεγάλων δαπανών με αποτέλεσμα να ακυρώνουν τον αρχικό τους στόχο. Τις οικονομίες κλίμακας. Δηλαδή κάνουν το ίδιο (σε μικρότερη κλίμακα) που κάνουν οι μεγάλες πολυεθνικές εμπορικές επιχειρήσεις. 2. Ενσωματώνουν στη χρηματοοικονομική τους λειτουργία τα μειονεκτήματα που ήθελαν να αποφύγουν με την δημιουργία τους. Δηλαδή δημιουργούν υψηλό δανεισμό και συγκέντρωση κεφαλαίων σε συγκεκριμένες αγορές ειδών προκειμένου να πετύχουν χαμηλές τιμές. 3. Πολύ λίγο χρησιμοποιούν τις δυνατότητες της τεχνολογίας στη λειτουργία του management με αποτέλεσμα να δημιουργούνται στεγανά με συνέπεια τις φυγόκεντρες
τάσεις των μελών τους. 4. Η τιμολογιακή πολιτική τους είναι ανελαστική για τους πιο δραστηριοποιημένους εταίρους, χωρίς ουσιαστικά να δημιουργούν κίνητρα συσπείρωσης των εταίρων, όταν μάλιστα οι εταίροι αρχίζουν να εντοπίζουν συμφερότερους όρους και άλλες ποικιλίες εκτός Συνεταιρισμού. 5. Δημιουργούν με την εμπειρία που αποκτούν «μονοδρομικές συνήθειες» ως προς τα προσφερόμενα είδη και ποικιλίες αγαθών και υπηρεσιών, χωρίς να ανανεώνονται εύκολα σύμφωνα με τις ανάγκες των συνεταίρων. 6. Οι Συνεταιρισμοί αυτοί δεν μπορούν να αξιοποιήσουν ενισχύσεις από άλλους οργανισμούς (Ε.Ε. κλπ.) όσο μπορούν οι «ενώσεις χρηστών» που έχουν εύκολη πρόσβαση σε τέτοιες ενισχύσεις, αφού τα μέλη τους είναι και οι τελικοί χρήστες των υπηρεσιών τους. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ «ΕΝΩΣΗΣ ΧΡΗΣΤΩΝ» (ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΝΕΟΥ ΤΥΠΟΥ). Επομένως, ο συνεταιρισμός που συζητάμε δεν μπορεί παρά να είναι μια «ένωση χρηστών» προϊόντων και υπηρεσιών και όχι «συνεταιρισμός παλαιού τύπου». Θα έχει όμως σαν βάση το δίκαιο περί συνεταιρισμών γιατί δεν μπορεί να έχει άλλη μορφή (π.χ. Σωματειακή, Εξωραϊστικού Συλλόγου κλπ.) αφού στόχο του θα έχει το οικονομικό αποτέλεσμα. Θα λειτουργεί ως εξής :
Θα διαπραγματεύεται για λογαριασμό των μελών του και των μελών των οικογενειών τους (που αποτελούν τον πληθυσμό του με τις ανάγκες του), καλύτερους όρους και καλύτερες τιμές. Το μέλος θα απολαμβάνει καλύτερη τιμή κατά τη στιγμή της πληρωμής ή της αγοράς με πίστωση και θα αποπληρώνει τον συνεταιρισμό με μηνιαίες δόσεις. Τόσες όσες συμφωνούμε εμείς στον συνεταιρισμό. Έτσι, ο συνεταίρος θα πληρώνει με έκπτωση τις υπηρεσίες και τα αγαθά που θα αγοράζει από τους προμηθευτές, για τα οποία προηγουμένως ο συνεταιρισμός θα έχει έλθει σε συμφωνία. Ένα μέρος της έκπτωσης αυτής θα καρπώνεται ο συνεταίρος κατά τη στιγμή της συναλλαγής και ένα μικρό μέρος θα περιέρχεται στο συνεταιρισμό ως προμήθεια, που στο τέλος της χρήσης και αυτή θα περιέρχεται πάλι στο συνεταίρο ως αποτέλεσμα χρήσης, ανάλογα με την συνεταιριστική του μερίδα ή μερίδες. Και αυτό στην πρώτη φάση λειτουργίας του. Γιατί αργότερα θα καλυφθούν και άλλοι τρόποι συναλλαγών (π.χ. διάθεσης συγκεκριμένων αγαθών σε τιμές κόστους, μαζικές αγορές μέσω Διαδικτύου κλπ.). Μέλος του συνεταιρισμού θα μπορεί να γίνει κανείς αγοράζοντας μία ή περισσότερες άυλες συνεταιριστικές μερίδες σε τιμή που αναφέρεται στο καταστατικό του συνεταιρισμού. Με την εγγραφή του μέλους θα του χορηγείται μαγνητική κάρτα με την οποία θα διενεργεί και τις συναλλαγές του, αυτός και οι οικείοι του. Επιπλέον, με αυτή την κάρτα θα συμμετέχει και στις αποφάσεις του συνεταιρισμού, λαμβάνοντας μέρος σε ψηφοφορίες που θα έχουν ηλεκτρονική μορφή και θα αφορούν θέματα του συνεταιρισμού, όπως προβλέπει το καταστατικό. Έτσι, ο συνεταίρος θα απολαμβάνει και τις μεγάλες ιδιαίτερες εκπτώσεις που θα έχει πετύχει ως μεγάλη μάζα χρηστών καταναλωτών, που θα αποτελούν τα μέλη του συνεταιρισμού και θα συμμετέχει στις αποφάσεις του μέσω της μαγνητικής του κάρτας.
Κάρτα η οποία δεν θα είναι μια ακόμη πιστωτική, αλλά θα λειτουργεί ως μόνιμη εκπτωτική κάρτα διαρκείας, ευρείας χρήσεως. Ο συνεταιρισμός (αυτός) θα διασυνδεθεί και με άλλες καταναλωτικές ενώσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό ώστε ο συνεταίρος να αξιοποιεί ακόμη μεγαλύτερες διευκολύνσεις. Στόχος μας είναι να μειώσουμε τις ετήσιες δαπάνες, του ατομικού και οικογενειακού προϋπολογισμού των συνεταίρων, που αφορούν δαπάνες για καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες. ΤΕΛΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ Η ιδέα του συνεταιρισμού αυτού είναι απλή στη λογική της, όπως απλή θα είναι και η διαδικασία συμμετοχής του καθενός μας. Στηρίζεται στη ιδέα της αξιοποίησης των «αγορών πλήθους». Μπορεί μεν να είναι απλή σαν ιδέα, πλην όμως χρήσιμη και πολύ ωφέλιμη, αφού θα ενισχύσει κατά πολύ την αγοραστική του δύναμη και τις δυνατότητες στη πολυπλοκότητα της νέας παγκόσμιας αγοράς. Διεθνείς οργανισμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Ενωση, έχουν αφιερώσει συνεδριάσεις τους και έχουν πάρει αποφάσεις για μέτρα ενίσχυσης τέτοιων θεσμών. Όλα τα αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν μόνο από «ενώσεις χρηστών» (Νέου τύπου Συνεταιρισμοί). Υ.Γ. Ανδρέας Μπάφης
Ø Αποτελεί το όραμά μου για ένα σύγχρονο Συνεταιρισμό. Ø Η AlphaBank το ιδιοποιήθηκε και εξέδωσε την κάρτα bonus, την οποία και εγκατέλειψε (θα εξηγήσω γιατί σε κάποια συνεδρίαση του Συνεταιρισμού)... Το επίκαιρο άρθρο του συναδέλφου που αναλύει με ευκρινή τρόπο τις βάσεις στις οποίες πρέπει να στηριχτεί ο Συνεταιρισμός, έχει γραφτεί το 1998!