1ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΡΑΦΗΝΑΣ Α Λυκείου «Ερευνητικές Εργασίες» Σχολικό Έτος 2011-2012 (Α Τετράµηνο) Εργασία στο αντικείµενο διδασκαλίας Τα ικαιώµατα του Παιδιού µε θέµα «Παιδική Κακοποίηση και ΜΜΕ.» των Ελένη Βλάχου Στέλλα Βλάχου Χρυσόφη Κατσάµπουλα Εφραιµία Χατζηκυριάκου ιδάσκων Γιώργος Καρράς Ραφήνα 20 Ιανουαρίου 2012 1
Περιεχόµενα Εισαγωγή 4 Πρώτο µέρος 1. Κεφάλαιο 1.1 Αποσαφήνιση των όρων «παιδί» και «δικαίωµα» 5 2. Κεφάλαιο 2.1 Η ιακήρυξη των ικαιωµάτων του παιδιού 5 2.2 Σύµβαση των ικαιωµάτων του παιδιού 7 2.3 Η Συνταγµατική κατοχύρωση των δικαιωµάτων 10 3. Κεφάλαιο 3.1 UNICEF 12 3.2 WELFARE ACTION HELLAS «Πρόγραµµα ΑΓΑΠΩ ΤΑ ΠΑΙ ΙΑ» 14 3.3 Η «ΗΛΙΑΧΤΙ Α» 15 Κεφάλαιο 4.1 Εισαγωγή 16 4.2Σωµατική κακοποίηση 17 4.3Σεξουαλική κακοποίηση 19 4.4Συναισθηµατική κακοποίηση 22 4.5Παραµέληση ανηλίκων 25 5. Κεφάλαιο 5.1 «Βίασαν και κακοποίησαν µωρό ενός µηνούς» 26 5.2 «12χρονος κρεµάστηκε µέσα στο σπίτι του επειδή τον κορόιδευαν 27 5.3«Έπεσε θύµα σεξουαλικής κακοποίησης µε τη βοήθεια του FACEBOOK 27 5.4«Η αρπαγή της άφνης» 28 6. Κεφάλαιο 6.1 Στατιστικά στοιχεία για την κακοποίηση των παιδιών 29 6.2 Έκθεση για την προστασία των δικαιωµάτων του Παιδιού στην Ελλάδα σχετικά µε την κακοποίηση 31 εύτερο Μέρος 1. Κεφάλαιο 1.1Σκοπός έρευνας 33 1.2 Ερευνητικό Υλικό 33 1.3 Ερευνητικά Ερωτήµατα 33 2
2.Κεφάλαιο 2.1 Ανάλυση και επεξεργασία ερευνητ.υλικού (µορφές κακοποίησης) 34 2.1.1 Σεξουαλική κακοποίηση 34 2.1.2 Συναισθηµατική κακοποίηση 34 2.1.3 Σωµατική κακοποίηση 34 2.1.4 Παραµέληση ανηλίκων 34 2.2 Το Φύλο Θύµατος 34 2.3 Το Φύλο του Θύτη 35 2.4 Χώροι κακοποίησης 35 Συµπεράσµατα 35 Βιβλιογραφία 37 Παράρτηµα 38 3
Εισαγωγή Αυτή η εργασία έχει θέµα «Παιδική κακοποίηση και τα ΜΜΕ». Το πρώτο µέρος, το θεωρητικό κοµµάτι, αναφέρεται σε βασικούς όρους όπως το παιδί και το δικαίωµα, ενώ µιλάµε και για την διακήρυξη των δικαιωµάτων του παιδιού, τη Σύµβαση των δικαιωµάτων του παιδιού και πότε κυρώθηκε από την Ελλάδα. Επίσης αναφερόµαστε σε κάποιες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Στην συνέχεια αναλύουµε την κακοποίηση και τις µορφές της και παράλληλα επισηµάνουµε στατιστικά στοιχεία κακοποίησης παιδιών και εκθέσεις από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Στο δεύτερο µέρος γίνεται η έρευνα. Αφού εντοπίσουµε και ερευνήσουµε άρθρα εφηµερίδας αποσαφηνίζουµε το σκοπό και το ερευνητικό υλικό που θα χρησιµοποιήσουµε και θέτουµε τα ερευνητικά ερωτήµατα. Στη συνέχεια τα αναλύουµε για να καταλήξουµε στο συµπέρασµα 4
Πρώτο Μέρος 1.ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΠΑΙ Ι ΚΑΙ ΙΚΑΙΩΜΑ Για την καλύτερη κατανόηση αυτής της εργασίας απαραίτητο είναι να γνωρίζουµε την σηµασία βασικών ορών. Στην ενότητα αυτή επισκοπείται η αποσαφήνιση ορισµένων όρων όπως «παιδί» και «δικαίωµα». Παιδί ονοµάζεται ο άνθρωπος από τη γέννηση µέχρι και την εφηβεία του. Ο νοµικός ορισµός του παιδιού γενικά αναφέρεται στον ανήλικο, δηλαδή σε ένα πρόσωπο µικρότερο από την ηλικία ενηλικίωσης. Η λέξη παιδί µπορεί επίσης να περιγράφει τη σχέση των τέκνων σε σχέση µε τους γονείς τους στα πλαίσια µίας οικογένειας ή να προσδιορίζει την συµµετοχή σε µία φυλή, γενιά ή θρησκεία. Βιολογικά παιδί είναι ο κάθε άνθρωπος που βρίσκεται στο αναπτυξιακό στάδιο της παιδικής ηλικίας, µεταξύ της βρεφικής ηλικίας και της ενηλικίωσης. 1 ικαίωµα λέγεται η υπό του ικαίου παρεχόµενη σε πρόσωπο εξουσία προς προστασία του έννοµου συµφέροντός του. Την εξουσία αυτή του προσώπου που αναγνωρίζει ο νόµος, απορρέει, επιβάλλεται, προστατεύεται και επανορθώνεται (σε περίπτωση προσβολής του) από τον ίδιο τον νόµο. 2 ικαίωµα λοιπόν είναι κάτι που αποδέχεται όλη η κοινωνία, το να ζούµε ελεύθεροι, να µιλάµε, να σπουδάζουµε κλπ. 3 2. ΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ Για την προστασία των δικαιωµάτων του παιδιού έχουν θεσπιστεί η ιακήρυξη και η Σύµβαση των ικαιωµάτων του Παιδιού. 2.1 ιακήρυξη των ικαιωµάτων του παιδιού Τα δικαιώµατα του παιδιού προστατεύονται από την διεθνή Σύµβαση για τα ικαιώµατα του παιδιού. Εκτός όµως αυτής της Σύµβασης η οποία ισχύει έως και σήµερα είχε γίνει και παλαιοτέρα αντίστοιχη προσπάθεια µε σκοπό την προστασία αυτών των δικαιωµάτων µε την ιακήρυξη δικαιωµάτων του παιδιού από των Ο.Η.Ε, στις 20 Νοέµβριου του 1959 ( Απόφαση 1386) Συµφωνά µε αυτή την ιακήρυξη η Γενική Συνέλευση, προκηρύσσει αυτή τη ιακήρυξη των ικαιωµάτων του Παιδιού, που αποσκοπεί στο να µπορεί να έχει µια 1 http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%a0%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%af 2 http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%94%ce%ba5ce5b1%ce%af%cf%89%ce%bc%ce%b1 3 http://egpaid.blogspot.com/2009/03/blog-post_5766.html 5
ευτυχή παιδική ηλικία και ν απολαµβάνει, για το καλό το δικό του και της κοινωνίας, τα δικαιώµατα και τις ελευθερίες που µ αυτή (τη διακήρυξη) θεσπίζονται και καλεί τους γονείς, τους άνδρες και τις γυναίκες ως άτοµα, και τους οργανισµούς εθελοντών, τις τοπικές αρχές και τις εθνικές Κυβερνήσεις να αναγνωρίσουν αυτά τα δικαιώµατα και να αγωνιστούν για την εφαρµογή τους µε νοµοθετικά και άλλα µέτρα που παίρνονται προοδευτικά, σύµφωνα µε τις ακόλουθες αρχές: Αρχή 1. Το παιδί θα απολαµβάνει όλα τα δικαιώµατα που εκτίθενται σε αυτή τη ιακήρυξη. Κάθε παιδί χωρίς καµιά εξαίρεση, θα έχει αυτά τα δικαιώµατα, χωρίς διάκριση ή διαχωρισµό λόγω φυλής, χρώµατος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικής ή άλλης γνώµης, εθνικής ή κοινωνικής καταγωγής, φτώχειας, γέννησης ή άλλης κατάστασης δικής του ή της οικογένειάς του. Αρχή 2. Το παιδί θα απολαµβάνει τα αγαθά της κοινωνικής ασφάλισης. Θα έχει το δικαίωµα να µεγαλώνει και να αναπτύσσεται υγιεινά γι αυτό θα παρέχεται ειδική φροντίδα και προστασία και σ αυτό και στη µητέρα του, περιλαµβάνουσα επαρκή προγεννητική και µεταγεννητική φροντίδα. Το παιδί θα χει το δικαίωµα για επαρκή διατροφή, στέγαση, ψυχαγωγία και ιατρική βοήθεια. Αρχή 3. Στο παιδί που είναι σωµατικά, πνευµατικά η κοινωνικά µειονεκτικό θα παρέχεται ειδική µεταχείριση, εκπαίδευση και φροντίδα που απαιτείται από την ιδιαίτερη κατάσταση του. Αρχή 4. Το παιδί, για την πλήρη και αρµονική ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, χρειάζεται αγάπη και κατανόηση. Θα µεγαλώνει, όπου είναι δυνατό, µε τη φροντίδα και την ευθύνη των γονέων του και, «εν πάση περιπτώσει», σε µια ατµόσφαιρα στοργής και ηθικής και σωµατικής (υλικής) ασφάλειας ένα παιδί τρυφερής ηλικίας δε θα αποχωρίζεται από τη µητέρα του, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις. Η κοινωνία και οι δηµόσιες αρχές θα χουν καθήκον να προσφέρουν ιδιαίτερη φροντίδα σε παιδιά χωρίς οικογένεια και σ αυτά που δεν έχουν επαρκή µέσα υποστήριξης. Κρατική επιχορήγηση και άλλη βοήθεια για την υποστήριξη των παιδιών µεγάλων οικογενειών, είναι επιθυµητή. Αρχή 5. Το παιδί σ όλες τις περιπτώσεις θα είναι µεταξύ των πρώτων που θα απολαµβάνουν προστασία και περίθαλψη. Αρχή 9. Το παιδί θα προστατεύεται από κάθε µορφή αµέλειας, σκληρότητας και εκµετάλλευσης και δε θα είναι το υποκείµενο οποιασδήποτε δοσοληψίας. Το παιδί δε θα επιτρέπεται να εργάζεται πριν από κάποια ελάχιστη ηλικία σε καµιά περίπτωση δε θα γίνεται αιτία ή θα του επιτρέπεται να ασχολείται σε οποιοδήποτε επάγγελµα ή 6
εργοδοσία, που θα ζηµίωνε την υγεία του ή την εκπαίδευσή του ή θα ερχόταν σε σύγκρουση µε τη σωµατική, πνευµατική η ηθική του ανάπτυξη. Αρχή 10. Το παιδί θα προστατεύεται από δραστηριότητες που θα µπορούσαν να δυναµώσουν φυλετική, θρησκευτική και κάθε άλλης µορφής διάκριση. Θα ανατρέφεται σ ένα πνεύµα κατανόησης, ανεκτικότητας, φιλίας ανάµεσα στους λαούς, ειρήνης και παγκόσµιας αδελφοσύνης, και µε πλήρη συνείδηση ότι η ενεργητικότητα και το ταλέντο του θα αφιερώνονται στην εξυπηρέτηση των συνανθρώπων του. 4 2.2Η Σύµβαση για τα ικαιώµατα του παιδιού Μετά την ιακήρυξη των ικαιωµάτων του Ο.Η.Ε ψηφ το 1989 η Σύµβαση για τα ικαιώµατα του Παιδιού. Είναι µια διεθνής συνθήκη ανθρωπίνων δικαιωµάτων που λέει πως όλα τα παιδιά γεννιούνται µε βασικές ελευθερίες και δικαιώµατα. 5 Επίσης ρυθµίζει τις υποχρεώσεις των κρατών για την προστασία και προαγωγή των δικαιωµάτων του παιδιού. 6 Μια τέτοια συνθήκη αποτελεί µια συµφωνία µεταξύ ανθρώπων ή κρατών όπου όλοι συµφωνούν να υπακούουν στον ίδιο νόµο. Η Σύµβαση καθορίζει το εύρος των δικαιωµάτων τα οποία οφείλουν να απολαµβάνουν τα παιδιά οπουδήποτε. Θέτει τις βασικές προϋποθέσεις για την ευηµερία των παιδιών στα διάφορα στάδια της ανάπτυξής τους και είναι ο πρώτος παγκόσµιος, νοµικά δεσµευτικός, κώδικας δικαιωµάτων των παιδιών στην ιστορία. 7 Αποτελείται από 54 άρθρα και ξεκίνησε µε πρωτοβουλία της Πολωνικής κυβέρνησης και της UNICEF, Υιοθετήθηκε οµόφωνα από τη Γεν. Συνέλευση του ΟΗΕ στις 20 Νοεµ. 1989 και τέθηκε σε ισχύ το 1990. 8 Έως σήµερα έχει επικυρωθεί από 193 χώρες, 9 Στην πραγµατικότητα, µόνο δύο χώρες στον κόσµο - η Σοµαλία και οι Ηνωµένες Πολιτείες - δεν έχουν δώσει στη Σύµβαση νοµική ισχύ, αν και οι δύο την έχουν υπογράψει. 10 Στην Ελλάδα κυρώθηκε στις 2 εκεµβρίου του 1992 µε τον Ν.2101/92.Ν. 2101/92 (ΦΕΚ Α' 192) 11 4 http://www.asxetos.gr/entheto/dikaiomata/diakiryxi-toy-oie-gia-ta-dikaiomata-toy-paidioy- 20-noemvrioy-1959.html#ixzz1f86FSmud 5 http://www.unicef.gr/news/2009/crc20.php 6 http://www.0-18.gr/gia-paidia/ta-dikaiomata-soy 7 http://www.unicef.gr/news/2009/crc20.php 8 http://www.unicef.gr/symbs.php 9 http://www.unicef.gr/reports/symb.php 10 http://www.unicef.gr/news/2009/crc20.php 11 http://www.epa.gr/nomothesia-polyteknwn/genika/diethnhs-symbash-gia-ta-dikaiwmata-toypaidioy.html 7
Μέσα στη Σύµβαση βρίσκονται τα δικαιώµατα κάθε παιδιού που αφορούν την κακοποίηση και είναι τα εξής. ΑΡΘΡΟ 1 Καθένας κάτω των 18 έχει αυτά τα διακιώµατα. ΑΡΘΡΟ 9 Έχεις το δικαίωµα να µένεις µε τους γονείς (ή γονέα) σου, εκτός και αν αυτό είναι κακό για σένα. Έχεις το δικαίωµα να ζεις µε µια οικογένεια που νοιάζεται για σένα. ΑΡΘΡΟ 11 Έχεις το δικαίωµα να προστατεύεσαι από απαγωγή. ΑΡΘΡΟ 16 Έχεις δικαίωµα σεβασµού στην ιδιωτική σου ζωή. ΑΡΘΡΟ 18 Έχεις το δικαίωµα να µεγαλώσεις µε τους γονείς (ή γονέα) σου αν αυτό είναι δυνατό. ΑΡΘΡΟ 19 Έχεις το δικαίωµα να προστατεύεσαι από το να πάθεις κακό ή να σε κακοµεταχειριστούν, στο σώµα ή το µυαλό. ΑΡΘΡΟ 20 Έχεις το δικαίωµα σε ειδική φροντίδα και βοήθεια αν δεν µπορείς να ζήσεις µε τους γονείς σου. ΑΡΘΡΟ 21 Έχεις δικαίωµα σε φροντίδα και προστασία αν σε υιοθετήσουν ή σε αναλάβει ανάδοχη οικογένεια. ΑΡΘΡΟ 25 Αν ζεις κάτω από τη φροντίδα άλλων ή σε άλλες καταστάσεις µακριά από το σπίτι σου, έχεις δικαίωµα να εξετάζονται τακτικά οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζεις για να φανερωθεί αν είναι οι πιο κατάλληλες. ΑΡΘΡΟ 33 Έχεις δικαίωµα προστασίας από επιβλαβή ναρκωτικά και από το εµπόριο ναρκωτικών. ΑΡΘΡΟ 34 Έχεις δικαίωµα σε µια ζωή ελεύθερη από σεξουαλική κακοποίηση. ΑΡΘΡΟ 35 Κανείς δεν επιτρέπεται να σε απαγάγει ή να σε πουλήσει. 8
ΑΡΘΡΟ 36 Έχεις δικαίωµα προστασίας από κάθε µορφή εκµετάλλευσης. ΑΡΘΡΟ 37 Κανείς δεν επιτρέπεται να σε τιµωρήσει µε σκληρό ή επιβλαβή τρόπο. ΑΡΘΡΟ 38 Έχεις δικαίωµα σε προστασία και ελευθερία από τον πόλεµο. Παιδιά κάτω των 15 ετών δεν µπορούν να αναγκαστούν να πάνε στο στρατό ή να συµµετέχουν σε πολέµους. ΑΡΘΡΟ 39 Έχεις δικαίωµα σε βοήθεια αν πληγωθείς, αν παραµεληθείς ή αν σε κακοµεταχειρισθούν. ΑΡΘΡΟ 41 Εάν οι νόµοι της χώρας παρέχουν καλύτερη προστασία στα δικαιώµατά σου από ότι τα άρθρα αυτής της Σύµβασης, τότε αυτοί οι νόµοι πρέπει να εφαρµόζονται. 12 Τα άρθρα όµως που περιέχει η Σύµβαση µπορούν να οµαδοποιηθούν σε τέσσερις ευρύτερες κατηγορίες: Τα δικαιώµατα επιβίωσης, τα οποία εξασφαλίζουν την κάλυψη των βασικότερων αναγκών που έχει ο καθένας µας για να µπορεί να επιβιώσει. Μεταξύ άλλων το δικαίωµα στέγης, δηλαδή να έχει το κάθε παιδί ένα µέρος όπου να µπορεί να διαµένει µε ασφάλεια και µε κάποια επαρκή ποιότητα ζωής. Επίσης το δικαίωµα για επαρκή φαγητό και πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες, όταν αυτό είναι αναγκαίο. Τα δικαιώµατα προστασίας. Αυτά τα δικαιώµατα προστατεύουν όλα τα παιδιά από τη βία από ενήλικες, από βασανιστήρια και εκµετάλλευση, αλλά και απαγορεύουν την ανάµειξη παιδιών σε πολέµους και την υποβολή παιδιών σε εργασία... Τα δικαιώµατα ανάπτυξης και εξέλιξης. Τα δικαιώµατα αυτά φροντίζουν ώστε το κάθε παιδί να µπορέσει να εκµεταλλευτεί τις δυνατότητες που έχει και να αναπτυχθεί όσο το καλύτερο δυνατό. Μεταξύ άλλων λοιπόν έχει το δικαίωµα για µόρφωση, για ελευθερία της σκέψης, της θρησκείας, του λόγου και της συνείδησης αλλά και για παιχνίδι και αναψυχή! Τα δικαιώµατα συµµετοχής. Και τα παιδιά είναι παρά της µικρής τους ηλικίας µικροί πολίτες, γι' αυτό και πρέπει να έχουν το δικαίωµα να συµµετέχουν και να εκφέρουν άποψη σε ζητήµατα που τα αφορούν αλλά και σε άλλα θέµατα. 13 12 http://www.unicef.gr/news/2009/crc20.php 9
Όπως αναφέραµε στην αρχή, στην Σύµβαση υπάρχουν άρθρα που αφορούν τα ικαι-ώµατα του Παιδιού.Όµως θα ανφέρουµε µόνο τα άρθρα που σχετίζονται µε την κακοποίηση του παιδιού. 2.3 Συνταγµατική κατοχύρωση των δικαιωµάτων Το ελληνικό Σύνταγµα λαµβάνει µέριµνα για τα δικαιώµατα του ανθρώπου αλλά αναφέρεται και συγκεκριµένα στην προστασία της παιδικής ηλικίας. Τα άρθρα του Συντάγµατος µέσα στα οποία περιλαµβάνονται αυτά τα δικαιώµατα είναι: 'Άρθρο 4: (Ισότητα των Ελλήνων) 1.Oι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόµου. 2.Oι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώµατα και υποχρεώσεις. 3. Έλληνες πολίτες είναι όσοι έχουν τα προσόντα που ορίζει ο νόµος. Επιτρέπεται να αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια µόνο σε περίπτωση που κάποιος απέκτησε εκούσια άλλη ιθαγένεια ή που ανέλαβε σε ξένη χώρα υπηρεσία αντίθετη προς τα εθνικά συµφέροντα, µε τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που προβλέπει ειδικότερα ο νόµος. 4. Mόνο Έλληνες πολίτες είναι δεκτοί σε όλες τις δηµόσιες λειτουργίες, εκτός από τις εξαιρέσεις που εισάγονται µε ειδικούς νόµους. 5. Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δηµόσια βάρη, ανάλογα µε τις δυνάµεις τους. 6. Kάθε Έλληνας που µπορεί να φέρει όπλα είναι υποχρεωµένος να συντελεί στην άµυνα της Πατρίδας, σύµφωνα µε τους ορισµούς των νόµων. 7. Τίτλοι ευγένειας ή διάκρισης ούτε απονέµονται ούτε αναγνωρίζονται σε Έλληνες πολίτες. Άρθρο 5: (Ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, προσωπική ελευθερία) 1. Kαθένας έχει δικαίωµα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συµµετέχει στην κοινωνική, οικονοµική και πολιτική ζωή της Xώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώµατα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγµα ή τα χρηστά ήθη. 2. Όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαµβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιµής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Εξαιρέσεις 13 http://www.medlook.net/kids/childrights.asp 10
επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Απαγορεύεται η έκδοση αλλοδαπού που διώκεται για τη δράση του υπέρ της ελευθερίας. 3. H προσωπική ελευθερία είναι απαραβίαστη. Kανένας δεν καταδιώκεται ούτε συλλαµβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε µε οποιονδήποτε άλλο τρόπο περιορίζεται, παρά µόνο όταν και όπως ορίζει ο νόµος. **4. Απαγορεύονται ατοµικά διοικητικά µέτρα που περιορίζουν σε οποιονδήποτε Έλληνα την ελεύθερη κίνηση ή εγκατάσταση στη Χώρα, καθώς και την ελεύθερη έξοδο και είσοδο σ αυτήν. Τέτοιου περιεχοµένου περιοριστικά µέτρα είναι δυνατόν να επιβληθούν µόνο ως παρεπόµενη ποινή µε απόφαση ποινικού δικαστηρίου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης και µόνο για την πρόληψη αξιόποινων πράξεων, όπως νόµος ορίζει. **5. Καθένας έχει δικαίωµα στην προστασία της υγείας και της γενετικής του ταυτότητας. Νόµος ορίζει τα σχετικά µε την προστασία κάθε προσώπου έναντι των βιοϊατρικών παρεµβάσεων. 'Άρθρο 16: (Παιδεία, τέχνη, επιστήµη) 2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευµατική, επαγγελµατική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες. 3. Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν µπορεί να είναι λιγότερα από εννέα. 4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωµα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθµίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Tο Kράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα µε τις ικανότητές τους. 5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύµατα που αποτελούν νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου µε πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύµατα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωµα να ενισχύονται οικονοµικά από αυτό και λειτουργούν σύµφωνα µε τους νόµους που αφορούν τους οργανισµούς τους. Συγχώνευση ή κατάτµηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυµάτων µπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόµος ορίζει 11
'Άρθρο 21: (Προστασία οικογένειας, γάµου, µητρότητας και παιδικής ηλικίας, δικαιώµατα ατόµων µε αναπηρίες) 2. Πολύτεκνες οικογένειες, ανάπηροι πολέµου και ειρηνικής περιόδου, θύµατα πολέµου, χήρες και ορφανά εκείνων που έπεσαν στον πόλεµο, καθώς και όσοι πάσχουν από ανίατη σωµατική ή πνευµατική νόσο έχουν δικαίωµα ειδικής φροντίδας απο το Kράτος. 4. H απόκτηση κατοικίας από αυτούς που την στερούνται ή που στεγάζονται ανεπαρκώς αποτελεί αντικείµενο ειδικής φροντίδας του Kράτους. **5. O σχεδιασµός και η εφαρµογή δηµογραφικής πολιτικής, καθώς και η λήψη όλων των αναγκαίων µέτρων αποτελεί υποχρέωση του Κράτους. **6. Τα άτοµα µε αναπηρίες έχουν δικαίωµα να απολαµβάνουν µέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονοµία, την επαγγελµατική ένταξη και τη συµµετοχή τους στην κοινωνική, οικονοµική και πολιτική ζωή της Χώρας. 14 3.Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και Σύλλογοι Με κύριο µέληµα την προστασία των δικαιωµάτων του παιδιού έχουν δηµιουργηθεί διάφορες µη κυβερνητικές οργανώσεις και σύλλογοι.κοινός στόχος όλων των οργανώσεων και των συλλόγων είναι να εξασφαλίζονται τα δικαιώµατα κάθε παιδιού. Μερικές από τις κυριότερες οργανώσεις και συλλόγους είναι οι εξής 3.1 UNICEF Η UNICEF, η Οργάνωση των Ηνωµένων Εθνών για τα Παιδιά, ιδρύθηκε στις 11 εκεµβρίου 1946 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωµένων Εθνών και είναι η µοναδική οργάνωση του ΟΗΕ που το έργο της είναι αποκλειστικά αφιερωµένο στα παιδιά. Έχει στόχο να εξασφαλίσει για κάθε παιδί, υγεία, εκπαίδευση, ισότητα και προστασία και προωθεί την έµπρακτη εφαρµογή της Σύµβασης των ικαιωµάτων του Παιδιού. Στηρίζεται αποκλειστικά σε εθελοντικές εισφορές 15 Η Ελληνική Εθνική Επιτροπή όµως της UNICEF ιδρύθηκε το 1977 και µέχρι σήµερα εργάζεται για να ενηµερώσει και να ευαισθητοποιήσει την ελληνική κοινωνία για τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν τα παιδιά στον αναπτυσσόµενο κόσµο καθώς και για να υποστηρίξει ουσιαστικά τα προγράµµατα βοήθειας της UNICEF. 14 http://www.hellenicparliament.gr/vouli-ton-ellinon/to-politevma/syntagma/ 15 http://7gym-zograf.att.sch.gr/mathapof/selidesmath/2006-07/unicef.pdf 12
Το έργο της στηρίζεται κυρίως στην εθελοντική προσφορά του κόσµου και στα έσοδα από τις πωλήσεις των γνωστών σε όλους µας προϊόντων της UNICEF. 16 Η αποστολή της UNICEF συνιστάται στα ακόλουθα: H UNICEF εξουσιοδοτείται από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωµένων Εθνών για την προάσπιση των δικαιωµάτων των παιδιών, για να βοηθά να καλυφθούν οι βασικές τους ανάγκες και για να τους παρέχει τις ευκαιρίες ώστε να αναπτύξουν το πλήρες δυναµικό τους. H UNICEF καθοδηγείται από τη Σύµβαση για τα ικαιώµατα του Παιδιού και προσπαθεί να εδραιώσει τα δικαιώµατα των παιδιών ως πάγιες ηθικές αρχές και διεθνή πρότυπα συµπεριφοράς προς τα παιδιά H UNICEF επιµένει ότι η επιβίωση, η προστασία και η ανάπτυξη των παιδιών είναι παγκόσµιες επιταγές ανάπτυξης που είναι αδιαίρετες από την ανθρώπινη πρόοδο. H UNICEF κινητοποιεί την πολιτική θέληση αλλά και υλικούς πόρους µε στόχο να βοηθά τις χώρες, ιδιαίτερα τις αναπτυσσόµενες, ώστε να θέσουν "ΠΡΩΤΑ ΤΑ ΠΑΙ ΙΑ" και να γίνουν ικανές να διαµορφώσουν την αρµόζουσα πολιτική αλλά και να δηµιουργήσουν την υλικοτεχνική υποδοµή για τη φροντίδα των παιδιών και των οικογενειών τους. H UNICEF είναι αφοσιωµένη στο να εξασφαλίζει ειδική προστασία για τα λιγότερο προνοµιούχα παιδιά - θύµατα πολέµου, φυσικών καταστροφών, εξαιρετικής φτώχειας, κάθε µορφής βίας και εκµετάλλευσης, αλλά και εκείνα µε ειδικές ανάγκες. H UNICEF ανταποκρίνεται σε έκτακτες ανάγκες για να προασπίσει τα δικαιώµατα των παιδιών. Σε συντονισµό µε άλλες οργανώσεις των Ηνωµένων Εθνών και ανθρωπιστικές οργανώσεις, η UNICEF θέτει τις ειδικές εγκαταστάσεις άµεσης επέµβασης που διαθέτει στη διάθεση των συνεργατών της, ώστε να απαλύνουν τα βάσανα των παιδιών αλλά και των οικογενειών τους. H UNICEF δεν µεροληπτεί εθνικά και η συνεργασία της προσφέρεται χωρίς διακρίσεις. Σε οτιδήποτε κάνει, τα λιγότερο προνοµιούχα παιδιά και οι χώρες που βρίσκονται στη µεγαλύτερη ανάγκη έχουν την προτεραιότητα. H UNICEF έχει στόχο µέσω των τοπικών προγραµµάτων της, να προαγάγει την ισονοµία των δικαιωµάτων γυναικών και κοριτσιών και να υποστηρίξει την πλήρη συµµετοχή τους στην πολιτική, κοινωνική και οικονοµική ανάπτυξη των χωρών τους. Η UNICEF εργάζεται µαζί µε όλους τους εταίρους της για την επίτευξη των στόχων 16 http://www.unicef.gr/greece.php 13
της αειφόρου ανθρώπινης ανάπτυξης, που έχουν υιοθετηθεί από την παγκόσµια κοινότητα και για την πραγµάτωση του οράµατος της ειρήνης και της κοινωνικής ανάπτυξης, που είναι χαραγµένα στον Χάρτη των Ηνωµένων Εθνών. 17 3.2 WELFARE ACTION HELLAS "ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΑΠΩ ΤΑ ΠΑΙ ΙΑ" Tο Πρόγραµµα Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Παιδιού και Οικογένειας «Αγαπώ τα Παιδιά» υλοποιείται από την Welfare Action Hellas, µια µη Κερδοσκοπική, µη Κυβερνητική Οργάνωση η οποία δραστηριοποιείται στο χώρο της παιδικής προστασίας από το 1999. Ξεκινώντας τη δράση του σε µια χρονική περίοδο όπου η παραµέληση των παιδιών ήταν εµφανής καθώς ήταν µεγάλος ο αριθµός των παιδιών στο δρόµο (παιδιά των φαναριών, 1999), στράφηκε στη συνέχεια στην προσφορά υπηρεσιών σε κάθε οικογένεια και παιδί, που υπήρξαν αυτόπτες µάρτυρες ή θύµατα παραµέλησης ή και κακοµεταχείρισης. Τα τελευταία 8 χρόνια ο αριθµός των περιστατικών που έχουν δεχθεί τις υπηρεσίες µας υπερβαίνουν τα 400. Το Πρόγραµµα στελεχώνεται από µια οµάδα επαγγελµατιών ψυχικής υγείας και σηµαντικό αριθµό εθελοντών, προσφέρει υπηρεσίες τόσο σε επίπεδο πρόληψης, όπως οµιλίες και εκπαιδευτικά σεµινάρια, όσο και σε επίπεδο αποκατάστασης, µέσω συγκεκριµένων παρεµβάσεων όπως Συµβουλευτική Γονέων, Ψυχολογική Υποστήριξη Παιδιών και Εφήβων, Οµάδες Γονέων, Ψυχοεκπαιδευτικές Οµάδες Παιδιών και Εφήβων. Οι οικογένειες που επιθυµούν να συνεργαστούν ή παραπέµπονται από κάποιους φορείς έχουν ορισµένα κοινά χαρακτηριστικά: ιαθέτουν ιδιαίτερα χαµηλό οικονοµικό υπόβαθρο, πράγµα που καθιστά σχεδόν αδύνατη την αναζήτηση βοήθειας από ιδιωτικούς φορείς Στην οικογένεια τους υπάρχει ένα ή περισσότερα παιδιά, τα οποία υπήρξαν αυτόπτες µάρτυρες ή και θύµατα παραµέλησης- κακοµεταχείρισης. 18 3.3 Η «ΗΛΙΑΧΤΙ Α» Η «ΗΛΙΑΧΤΙ Α» είναι Σύλλογος µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που ιδρύθηκε στην αρχή του έτους 2000. 17 http://www.unicef.gr/mission.php 18 http://www.anthropos.gr/show_mko.asp?id=2044 14
Η "ηλιαχτίδα" ασχολείται εδώ και δέκα χρόνια µε τη στήριξη και ενίσχυση όλων των παιδιών ηθικά, οικονοµικά και ψυχολογικά, όπως και του οικογενειακού περιβάλλοντός τους. Επίσης, µε την ευαισθητοποίηση και ενηµέρωση της κοινής γνώµης σχετικά µε τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν. 19 Οι σκοποί του συλλόγου αυτού είναι: 1. Η στήριξη και ενίσχυση των παιδιών προβληµατικών οικογενειών, των απόρων παιδιών, των παιδιών µε ειδικές ανάγκες καθώς και των παιδιών εθνικών µειονοτήτων µε την παροχή κάθε δυνατής βοήθειας και υποστήριξης, ηθικής, οικονοµικής και ψυχολογικής. 2. Υποστήριξη του οικογενειακού περιβάλλοντος στα προβλήµατα, δικαιώµατα και τις εν γένει ανάγκες του παιδιού και του εφήβου. 3. Ευαισθητοποίηση και ενηµέρωση της κοινής γνώµης σχετικά µε τα παιδιά και τους εφήβους και τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν. Ο Σύλλογος στην επίτευξη των στόχων του δραστηριοποιείται µε: Σύσταση οµάδων µε τη συµµετοχή ειδικών επιστηµόνων για τη διενέργεια οµιλιών, διαλέξεων, ηµερίδων πάνω σε θέµατα κοινωνικά, εκπαιδευτικά, πολιτιστικά. Αρωγή µε ενεργή συνδροµή του συλλόγου σε οικογένειες µε σοβαρά κοινωνικοοικονοµικά προβλήµατα. Συνεργασία µε άλλα σωµατεία, ελληνικά και ξένα, παρεµφερών σκοπών. Συνεργασία µε τον Εθνικό Οργανισµό Μεταµοσχεύσεων µε σκοπό τη διάσωση και ευαισθητοποίηση του κοινού στη ωρεά Οργάνων Μεταµοσχεύσεις. Γιορτές αγάπης παραµονές Χριστουγέννων και Πάσχα για τα παιδιά των προσφύγων µεταναστών καθώς και των Ιδρυµάτων της Ν. Σµύρνης. Βραβεύσεις επιτυχόντων στα Ανώτατα Ιδρύµατα. ΌΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ηµιουργία κέντρου για παιδιά µε παραβατική συµπεριφορά και για µητέρες µε ανάγκη υποστήριξης. 20 4.ΠΑΙ ΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ 4.1Εισαγωγή Ο σκοπός της εργασίας µας είναι να εξετάσουµε την κακοποίηση ανηλίκων, να γνωρίσουµε τις µορφές της, να ανακαλύψουµε τα αίτια, να αναγνωρίσουµε τα 19 http://www.iliachtida.gr/syllogos.html 20 http://www.anthropos.gr/show_mko.asp?id=1904 15
συµπτώµατα, να δούµε τα αποτελέσµατα, να µάθουµε τρόπους αντιµετώπισης και τέλος να ανακαλύψουµε την πραγµατικότητα, µε ιστορίες κακοποιηµένων παιδιών που είναι βγαλµένες από την καθηµερινότητά µας. Η παιδική κακοποίηση είναι διαδεδοµένη και µπορεί να συµβεί σε οποιαδήποτε εθνικότητα, κοινωνία και θρησκεία.«το φαινόµενο της παιδικής κακοποίησης έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις κατά τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ένα ζήτηµα, οι συνέπειες του οποίου έχουν διάρκεια και επηρεάζουν και τη µετέπειτα ζωή του παιδιού, µετατρέποντάς το σε έναν προβληµατικό ενήλικο. ηµιουργεί άτοµα µε έντονα προβλήµατα στις προσωπικές τους σχέσεις, τα οποία δυσκολεύονται να αγαπήσουν και να εµπιστευτούν, έχουν τάση προς καταχρήσεις, εµφανίζουν αγχώδεις διαταραχές, προβλήµατα προσαρµοστικότητας και κατάθλιψη. Επίσης, οι άνθρωποι που υπέστησαν κακοποίηση όταν ήταν παιδιά ενδέχεται να προβούν οι ίδιοι σε κακοποίηση παιδιών όταν ενηλικιωθούν.» 21 Η σηµασία της κακοποίησης(κακός και ποιώ)σύµφωνα µε το λεξικό είναι η µεταχείριση κάποιου ανθρώπου µε εχθρότητα, σκληρότητα και κακία. «Κακοποίηση είναι µία βίαιη και επιθετική συµπεριφορά ή ενέργεια που δηµιουργεί βλάβη, τραύµα, πόνο, φόβο, απειλή, αίσθηµα δυσαρέσκειας, δυσφορίας, αποστροφής ή ενοχής και έχει αρνητική επίδραση στο άτοµο που τη δέχεται. Οι συνηθέστερες µορφές της κακοποίησης είναι οι εξής: Η σωµατική κακοποίηση Η σεξουαλική κακοποίηση Η συναισθηµατική κακοποίηση Η παραµέληση και η έκθεση σε κίνδυνο» 22 4.2Σωµατική κακoποίηση Σε αυτήν την ενότητα θα ασχοληθούµε µε τη σωµατική κακοποίηση, θα µάθουµε τι είναι, θα την αναλύσουµε, θα δούµε τις αιτίες της, τα αποτελέσµατα, θα ερευνήσουµε το ρόλο της οικογένειας και τον ρόλο των εξωτερικών παραγόντων. «Κάθε χρόνο ένας σηµαντικός αριθµός παιδιών, ακόµα και της πιο τρυφερής βρεφικής ηλικίας, παραπέµπονται σε παιδιατρικά νοσοκοµεία µε ανεξήγητους 21 http://www.stirizo.gr/articles/scientific-articles/69-pediki-kakopoiisi.html 22 http://www.stirizo.gr/articles/scientific-articles/69-pediki-kakopoiisi.html 16
σωµατικούς τραυµατισµούς που θέτουν σε κίνδυνο τη σωµατική και ψυχοκοινωνική υγεία τους, αλλά ακόµα και την ίδια τους τη ζωή. Ως σωµατική χαρακτηρίζεται ο εκ πρόθεσης τραυµατισµός του παιδιού από τον γονέα/ κηδεµόνα. Η συγκεκριµένη µορφή κακοποίησης είναι συχνή καθώς οι γονείς αδυνατούν να αντιληφθούν τα όρια στο θέµα επιβολής της τιµωρίας και ελέγχου του εαυτού τους. Η επιβολή σωµατικής τιµωρίας σε βρέφη και µικρά παιδιά αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη σωµατική υγεία ακόµα και τη ζωή.» 23 Ενδεικτικά χαρακτηριστικά αυτής της µορφής κακοποίησης είναι οι πληγές, οι εκδορές, οι µώλωπες, τα εγκαύµατα, τα κατάγµατα, τα σηµάδια από χαστούκια, τα διαστρέµµατα, οι εξαρθρώσεις, οι κακώσεις από τράνταγµα σε βρέφη. Σε συναισθηµατικό επίπεδο µπορεί να εκδηλωθεί µε τάσεις φυγής, µε αποµόνωση, µε φόβο για ενδεχόµενη επικοινωνία µε τους γονείς. «Έχει αναγνωριστεί πως η κακοποίηση παιδιού από τους γονείς του είναι το αποτέλεσµα αλληλεπίδρασης πολλών παραγόντων που σχετίζονται, όχι µόνο µε τους γονείς, αλλά και µε τη δυσλειτουργία της οικογένειας και µε κοινωνικο-οικονοµικούς παράγοντες.» 24 Να µερικά αίτια. Οι γονείς αυτοί µπορεί να χαρακτηρίζονται από σοβαρές ψυχικές δυσκολίες όπως κατάθλιψη, διαταραχή προσωπικότητας και σπανιότερα ψύχωση. Περιορισµένες νοητικές ικανότητες, δυσκολία να ελέγχουν τον εαυτό τους, έντονες ανάγκες για εξάρτηση και προσοχή από τους άλλους τις οποίες καλύπτουν χρησιµοποιώντας τα παιδιά τους ως πηγή φροντίδας αναλαµβάνοντας τα παιδιά τη στήριξη των γονιών τους παραµελώντας τις δικές τους φυσιολογικές ανάγκες για φροντίδα και εξάρτηση-το λεγόµενο σύνδροµο γονεοποιηµένου παιδιού και τέλος κακές σχέσεις µε τους δικούς τους γονείς. Ας αναλύσουµε το ρόλο της οικογένειας και το ρόλο των εξω-οικογενειακών παραγόντων. «Σε οικογένειες που εκδηλώνεται σωµατική κακοποίηση υπάρχουν συχνά διαταραγµένες ανάµεσα στους γονείς(π.χ. µονογονεϊκές οικογένειες, µητέρες που δε στηρίζονται επαρκώς οικονοµικά και συναισθηµατικά από το διαζύγιο), στους γονείς και το παιδί και ανάµεσα στους γονείς και την εκτεταµένη οικογένεια(παππούδες και άλλους συγγενείς.) Επίσης, οι οικογένειες αυτές είναι συνήθως κοινωνικά αποµονωµένες, χωρίς βοήθεια από γείτονες, φίλους ή άλλα κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Η σηµασία των εξω-οικογενειακών παραγόντων αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Τις περισσότερες φορές η 23 http://www.specialeducation.gr/modules.php?op=modload&name=news&file=article&sid=232 24 http://www.specialeducation.gr/modules.php?op=modload&name=news&file=article&sid=232 17
σωµατική κακοποίηση εκδηλώνεται σε οικογένειες χαµηλού µορφωτικού και οικονοµικού επιπέδου. Οι οικονοµικές αντιξοότητες(π.χ. ανεργία, στέρηση υλικών αγαθών) και οι περιορισµένες παροχές και πηγές στήριξης(έλλειψη παιδικών σταθµών κλπ.) αυξάνουν σηµαντικά το στρες και µειώνουν την αντοχή του γονέα στις αναµενόµενες πιέσεις από το παιδί και την ανατροφή του. Ακόµα, οι στάσεις της ευρύτερης κοινωνίας και της τοπικής κοινότητας µπορεί να λειτουργήσουν διευκολυντικά στην εκδήλωση της κακοποίησης. Έτσι, η αποδοχή της σωµατικής τιµωρίας(π.χ. Το ξύλο που βγήκε από τον παράδεισο) µπορεί να ενθαρρύνει την εµφάνιση ακραίας µορφής βίας στα παιδιά για λόγους πειθαρχίας. Ακόµα, πεποιθήσεις όπως ποτέ δεν επεµβαίνω στα ενδο-οικογενειακά ζητήµατα άλλων ενισχύουν την απόκρυψη της σωµατικής κακοποίησης και ενδέχεται να αποτρέπουν τους άλλους από το να παρέµβουν για να προστατέψουν ένα παιδί που κακοποιείται.» 25 Οι επιπτώσεις της σωµατικής κακοποίησης είναι σοβαρές όπως άλλωστε και σε κάθε µορφή κακοποίησης. Ας εξετάσουµε από πού εξαρτώνται. «Τη σοβαρότητα της κακοποίησης Τη συχνότητα της παιδικής σωµατικής κακοποίησης (είναι σοβαρότερες οι επιπτώσεις επανάληψης παιδικής σωµατικής κακοποίησης από ότι ενός επεισοδίου). Την ηλικία του παιδιού Κατά την βρεφική και πρώτη παιδική ηλικία, ως αποτέλεσµα του ψυχικού τραύµατος της κακοποίησης και της διαταραγµένες δυαδικές σχέσης γονέα-παιδιού, το παιδί εκδηλώνει έντονο κλάµα ή εκρήξεις οργής που δεν κατευνάζονται εύκολα. υσκολεύεται εξαιρετικά να αντέξει τη µαταίωση και την καθυστέρηση στην ικανοποίηση των αναγκών του, ενώ δίνει την εικόνα απαιτητικού και ανυπόµονου παιδιού. Έτσι κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, το κακοποιηµένο παιδί εκδηλώνει συναισθηµατικές δυσκολίες, αντιδράσεις και συµπεριφορές όπως αναδεικνύονται παρακάτω. Φοβισµένη και επιφυλακτική στάση απέναντι στους άλλους και απέναντι στο σωµατικό άγγιγµα, κυρίως όταν βλέπει απότοµες κινήσεις(π.χ. σήκωµα χεριού). Το λεγόµενο παγωµένο βλέµµα. 25 http://www.specialeducation.gr/modules.php?op=modload&name=news&file=article&sid=232 18
Έντονη ψυχοκινητική ανησυχία ή και υπερκινητικότητα. Καταθλιπτικά συµπτώµατα όπως χαµηλή αυτοεκτίµηση, θλίψη, στεναχώρια ή ακόµα και απάθεια, απόσυρση. Χαµηλή επίδοση στο σχολείο ως αποτέλεσµα του ψυχικού πόνου ή µαθησιακών δυσκολιών. ιαταραχές συµπεριφοράς. Έντονος θυµός και επιθετικότητα. Στοιχεία ψευδωριµότητας. Το παιδί δείχνει σοβαρό, λιγότερο αυθόρµητο και πιο προβληµατισµένο από τους συνοµηλίκους του. Μπορεί, επίσης, να καταβάλλει υπερβολική προσπάθεια για να γίνει αγαπητό, εκδηλώνοντας υποδειγµατική ή πειθήνια συµπεριφορά, άριστη σχολική επίδοση ή τελειοµανία. Η ψευδής αυτή εικόνα ωριµότητας συνδέεται µε τη χαµηλή αυτοεκτίµηση του κακοποιηµένου παιδιού, το φόβο απόρριψης ή και επανάληψης της κακοποίησης, αλλά και τις αυξηµένες ευθύνες του για τη φροντίδα του γονέα( γονεοποιηµένο παιδί). Σε περιπτώσεις σοβαρής κακοποίησης έχουν παρατηρηθεί και ψυχωτικές αντιδράσεις, όπου χάνεται ή περιορίζεται προσωρινά η επαφή του παιδιού µε την πραγµατικότητα και τους άλλους γύρω του.» 26 4.3Σεξουαλική κακοποίηση «Το φαινόµενο της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης συµβαίνει σε πολύ µεγαλύτερη κλίµακα από όσο γνωρίζουµε όµως καλύπτεται από έντονη µυστικότητα.» 27 Τα τελευταία χρόνια τα Μ.Μ.Ε. γίνονται αποδέκτες καταγγελιών πολύ συχνά για περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, ιδίως µέσα στην οικογένεια. Παρόλο που αυτό το φαινόµενο δεν είναι καινούργιο, τα περισσότερα παιδιά/ έφηβοι δεν το καταγγέλλουν στις Αρχές, δεν αναζητούν βοήθεια από ειδικούς και δεν µιλούν επειδή φοβούνται ή ακόµα ντρέπονται. Η σεξουαλική κακοποίηση είναι για την ακρίβεια, οποιουδήποτε τύπου επαφή ενός ανηλίκου µε ένα παιδί µε στόχο τη σεξουαλική ικανοποίηση του ενηλίκου, ο οποίος έχει πάντα την αποκλειστική ευθύνη γιατί τα παιδιά δεν είναι δυνατόν να συγκατατεθούν σε οποιαδήποτε τέτοια ενέργεια. Εδώ συµπεριλαµβάνονται και η έκθεση του παιδιού σε πορνογραφικό υλικό, γυµνό σώµα-φωτογράφηση του παιδιού, βιασµός. 26 http://www.specialeducation.gr/modules.php?op=modload&name=news&file=article&sid=232 27 http://www.obrela.gr/ekstrateia_paidikh_kakopoihsh.htm 19
«Η πλειοψηφία των δραστών είναι άνδρες και γνωστοί στο θύµα. Οι δράστες µπορεί να είναι από το άµεσο ή το έµµεσο οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον. Συνήθως τα άτοµα αυτά έχουν διαταραγµένη προσωπικότητα και σεξουαλικές αποκλίσεις. Μπορεί να είναι γείτονες, εκπαιδευτικοί, προπονητές- µπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε, ακόµη κι ο φαινοµενικά αξιοσέβαστος πολίτης. Πιο σπάνια τώρα, ο παιδόφιλος (άγνωστο άτοµο στο παιδί) που έχει επιλέξει τυχαία το παιδί στο σχολείο, στο δρόµο ή µέσω διαδικτύου. Αφού έχει µελετήσει πολύ προσεχτικά το πώς θα το προσεγγίσει, το πλησιάζει και το αποµονώνει δηλώνοντας πως είναι κάποιος γνωστός της οικογένειας.» 28 Τα παιδιά συνήθως δε µιλάνε είτε γιατί δέχονται απειλές από τα άτοµα που τα κακοποιούν σεξουαλικά ότι αν µιλήσουν κάτι κακό θα τους συµβεί(τα δωροδοκούν επίσης µε χρήµατα, παιχνίδια, γλυκά), είτε γιατί σκέφτονται τις επιπτώσεις στην οικογένεια και στα ίδια ή ενδεχοµένως να µη γνωρίζουν ότι έχουν δικαίωµα να πουν όχι και να µιλήσουν. Εδώ φαίνεται και ο σηµαντικός ρόλος των ενηλίκων στην αναγνώριση των σηµαδιών που δείχνουν ότι ένα παιδί κακοποιείται. «Προβλήµατα ύπνου, εφιάλτες, τίναγµα και τρόµο. Παλινδρόµηση σε προηγούµενες συµπεριφορές, όπως πιπιλά το δάχτυλο, βρέχει το κρεβάτι του τη νύχτα κλπ. Αδικαιολόγητη ευαισθησία ή µώλωπες στη στοµατική ή γεννητική περιοχή, δυσκολία να καθίσει, εγκυµοσύνη. Ντρέπεται για το σώµα του και αποφεύγει να αλλάζει ρούχα µπροστά σε άλλους. Φοβάται συγκεκριµένα άτοµα ή τοποθεσίες. Ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση, όπως κατάθλιψη κλπ. Ακατάλληλη για την ηλικία του γνώση σεξουαλικών θεµάτων όπως σεξουαλική δραστηριότητα µε αντικείµενα(ή παιχνίδια). Αναφέρει συχνά ένα καινούργιο µεγαλύτερο φίλο ιατροφικές διαταραχές, χρήση ουσιών, αυτό-τραυµατισµοί(κόψιµο, κάψιµο). Φυγή από το σπίτι. Οι συνέπειες της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης είναι πολύ σοβαρές, επηρεάζουν πολλούς τοµείς της ζωής του ατόµου και χωρίς θεραπεία διατηρούνται 28 http://www.obrela.gr/ekstrateia_paidikh_kakopoihsh.htm 20
για µια ολόκληρη ζωή. Η αυτοκτονία, ο εθισµός στα ναρκωτικά, ο αλκοολισµός, η ανορεξία, η βουλιµία, η κατάθλιψη, οι ψυχώσεις, η εξάρτηση από κακοποιητικές σχέσεις, η εµπλοκή σε πορνεία, η αποτυχία στην εργασία και τις προσωπικές σχέσεις αποτελούν συνήθεις συνέπειες στα ενήλικα άτοµα που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικώς ως παιδιά.» 29 «Η σεξουαλική κακοποίηση είναι δυστυχώς συχνή αλλά αν θέλουµε µπορεί να προληφθεί. Η πρόληψη αφορά σε µεγάλο βαθµό την έγκυρη ενηµέρωση για θέµατα σεξουαλικότητας και σεξουαλικής υγείας. Είναι εξαιρετικά σηµαντικό να υπάρχει επιστηµονική ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση τόσο των επαγγελµατιών που ασχολούνται µε τον χώρο της υγείας όσο και των εκπαιδευτικών. Η σωστή ενηµέρωση γονιών και παιδιών σε θέµατα σεξουαλικότητας και διαφυλικών σχέσεων έγκαιρα και έγκυρα µπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά το παιδί.» 30 Μερικοί τρόποι προφύλαξης της σεξουαλικής κακοποίησης αναφέρονται παρακάτω. Ο καλύτερος τρόπος είναι η ενηµέρωσή τους σχετικά µε το σώµα τους και τις λειτουργίες του, η απενοχοποίηση της σεξουαλικότητάς τους µέσα από τη σωστή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και η ανοιχτή επικοινωνία παιδιού-γονιών και παιδιού-δασκάλων, που δοµείται µε εµπιστοσύνη και ειλικρινή διάλογο. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι το σώµα τους και το µυαλό τους, τους ανήκει, είναι δικό τους και πρέπει οι άλλοι να το σέβονται. Η ενηµέρωση ασφαλώς δίνει δύναµη, αλλά δε χρειάζεται να τροµάζουµε υπερβολικά τα παιδιά και να τα κάνουµε να χάσουν παντελώς την εµπιστοσύνη τους στον κόσµο των ενηλίκων. Μάθετε στα παιδιά να λένε «όχι» όταν κάποιος τους ζητήσει κάτι που δεν τους αρέσει ή κάτι που έχουν διαπαιδαγωγηθεί να αποφεύγουν. Υπάρχουν βιβλία σχετικά µε τη σεξουαλική αγωγή των παιδιών, ανάλογα µε την ηλικία που διανύουν, τα οποία µπορεί να δώσουν Το κρισιµότερο όµως και το πιο κατηγορηµατικά αναγκαίο είναι ότι οποιαδήποτε παρενόχληση πρέπει να αντιµετωπίζεται ακαριαία, οφείλουν να αντιληφθούν οι θεσµικά εντεταλµένοι, ότι για καµιά περίπτωση δεν πρέπει να συγκαλύπτεται και ν αποσιωπάται. Οφείλουν να τις λύνουν µε τον καλύτερο τρόπο- όλοι γνωρίζουν επακριβώς, τι πρέπει να γίνεται- και ν αφήσουν κατά µέρος τη νωθρότητα, τη 29 http://www.obrela.gr/ekstrateia_paidikh_kakopoihsh.htm 30 http://www.imop.gr/4c69fce4.el.aspx 21
διστακτικότητα και τις όποιες σκοπιµότητες. Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσµα να υποθάλπουν παρόµοια περιστατικά στο µέλλον. Να σέρνονται οι φήµες µέσα στην αοριστία και να ελλοχεύουν στο συλλογικό υποσυνείδητο, τόσο ως φοβίες όσο και ως πραγµατικός κίνδυνος να επαναληφθούν. 4.4 Συναισθηµατική κακοποίηση Σε αυτήν την ενότητα θα µιλήσουµε για την συναισθηµατική κακοποίηση, θα την αναλύσουµε, θα µάθουµε για τις αιτίες της, θα δούµε τις συνέπειες αλλά και τρόπους αντιµετώπισης. «Η κακοποίηση είναι µια ευρεία έννοια που µπορεί να πάρει πολλές µορφές. Συνήθως οι άνθρωποι ακούγοντας για κακοποίηση ανηλίκων σκέφτονται αρχικά τη σωµατική ή σεξουαλική κακοποίηση. Υπάρχει όµως και το είδος της λεκτικής ή συναισθηµατικής κακοποίησης το οποίο δεν επιφέρει λιγότερο αρνητικές, αν όχι περισσότερες, συνέπειες στα θύµατα της και ιδίως στα παιδιά και δεν είναι λιγότερο καταστρεπτική από τις υπόλοιπες µορφές κακοποίησης. Η συναισθηµατική κακοποίηση, η οποία θέτει την ψυχοσυναισθηµατική ανάπτυξη του παιδιού σε κίνδυνο, µπορεί να επιτελείται µέσω της αγνόησης του παιδιού, φυσικής ή συναισθηµατικής, κάτι που σηµαίνει ότι ο γονιός ή ο κηδεµόνας δεν είναι παρόν φυσικά ή ψυχολογικά. Η απόρριψη του παιδιού και η ενεργής άρνηση της κάλυψης των συναισθηµατικών αναγκών του είναι µια ακόµη µορφή συναισθηµατικής κακοποίησης. Παράλληλα, η αποµόνωση του παιδιού, η εκµετάλλευση του, η εξαπόλυση απειλών, η παραµέλησή του και η κατατροµοκράτησή του στοιχειοθετούν σε µεγάλο βαθµό χαρακτηριστικά της συναισθηµατικής κακοποίησης. Ένα άλλο στοιχείο της κακοποίησης αυτού του είδους έχει να κάνει µε τη λεκτική προσβολή του παιδιού.» 31 Εδώ θα συναντήσουµε µερικά παραδείγµατα που αφορούν την συναισθηµατική κακοποίηση ανηλίκων. «Χαρακτηρισµοί που µειώνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού όπως:είσαι χαζός-η, είσαι άχρηστος-η, είσαι κακό παιδί κλπ. Ταπεινωτικοί χαρακτηρισµοί όπως:είσαι για πέταµα, τι ήθελα και έκανα ένα παιδί σαν κι εσένα κλπ. 31 http://e-psychology.gr/violence-abuse/406-emotional-verbal-abuse-of-children 22
Οι απειλές εγκατάλειψης ή βίας όπως:θα φύγω και θα σε παρατήσω, θα σε κλείσω σε ίδρυµα, θα σε σπάσω στο ξύλο κλπ. Φωνές και κραυγές Η σύγκριση των παιδιών µε άλλα παιδιά, εις βάρος του όπως:δεν αξίζεις τίποτε, ο ξάδελφός σου πάει καλύτερα από σένα κλπ. Αδικαιολόγητες και πολύ αυστηρές τιµωρίες µερικές φορές ακραίες όπως: στέρηση φαγητού και νερού, κλείδωµα σε σκοτεινούς χώρους, δέσιµο κλπ. Κατηγορίες µε σκοπό την παραγωγή ενοχών όπως:θα µε πεθάνεις εσύ, µε έχεις τρελάνει, εσύ φταις για όλα κλπ. Η µηδενική ή ακόµα και η ελάχιστη ένδειξη τρυφερότητας, αγάπης και συναισθηµατικής στήριξης. «Οι αιτίες που οδηγούν στη συναισθηµατική και λεκτική κακοποίηση είναι ποικίλες. Σε µεγάλο βαθµό οι γονείς που κακοποιούν συναισθηµατικά τα παιδιά τους είχαν εισπράξει συναισθηµατική κακοποίηση όταν ήταν οι ίδιοι παιδιά και µε αυτή τη στάση θεωρούν ότι η δική τους διαπαιδαγώγηση είναι η σωστή ή δεν µπορούν να ξεφύγουν από αυτήν και τείνουν να επαναλαµβάνουν αυτά που υπέστησαν. Το στρες, η δυσκολία των γονιών να διαχειριστούν τις δικές τους πηγές άγχους, η κοινωνική αποµόνωση, η έλλειψη δεξιοτήτων, η χαρακτηρολογική ασυµφωνία και διάσταση µεταξύ των γονέων και παιδιών, οι υπερβολικές προσδοκίες των γονιών από τα παιδιά τους, οι λανθασµένες αντιλήψεις για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών» «ή ίσως οι γονείς να πάσχουν από κάποιας µορφής ψυχασθένεια, είναι αλκοολικοί ή χρήστες ουσιών. Ο στόχος ωστόσο του γονέα που κακοποιεί µπορεί να είναι ο έλεγχος του παιδιού του.» 32 «Έχουν καταγραφεί συγκεκριµένα προβλήµατα που αυξάνουν το ενδοοικογενειακό άγχος και καθιστούν περισσότερο πιθανή την άσκηση συναισθηµατικής κακοποίησης. Αυτά είναι:κοινωνικά (ανεργία, φτώχια, διαζύγιο, θάνατος). Υγείας (αρρώστια µέλους της οικογένειας-νοητική ανεπάρκεια, κατάθλιψη).» 33 «Τα αποτελέσµατα της συναισθηµατικής κακοποίησης είναι χρωµατισµένα αρνητικά όπως και κάθε άλλο είδος κακοποίησης. Η ανασφάλεια, η χαµηλή αυτοεκτίµηση, η καταστροφική και αυτοκαταστροφική συµπεριφορά, η κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών, η απόσυρση, η δυσκολία στην ανάπτυξη βασικών 32 http://ariadni144.wordpress.com/2009/09/30/sinaisthimatiki_kai_lektiki_kakopoihsh_anilikon/ 33 http://hamomilaki.blogspot.com/2009/02/blog-post_4733.html 23
δεξιοτήτων, η αυτοκτονία, η δυσκολία στη διαµόρφωση σταθερών διαπροσωπικών και εργασιακών σχέσεων, η ανικανότητα των ατόµων που έχουν κακοποιηθεί να αγαπήσουν και να εµπιστευτούν τους άλλους, η δυσκολία στη σωµατική εγγύτητα στο άγγιγµα και στην οικειότητα και η απουσία δηµιουργικότητας και ενθουσιασµού.» 34 Παρακάτω θα αναφέρουµε κάποιες ιδέες µε τις οποίες η συναισθηµατική και η ψυχολογική κακοποίηση µπορούν να σταµατήσουν να γίνονται «Οι γονείς δεν πρέπει να φοβόνται να ζητήσουν συγνώµη από το παιδί τους όταν για κάποιο λόγο έχασαν την ψυχραιµία τους και είπαν κάτι το οποίο δεν εννοούσαν. Καλό θα ήταν να αποφεύγουν τον αρνητικό χαρακτηρισµό των παιδιών τους. Όταν το παιδί προβαίνει σε µια πράξη βλαπτική ή λανθασµένη, ο γονιός θα πρέπει να συζητάει µε το παιδί του για το λάθος του και αν έχει υπάρξει τιµωρία, το παιδί θα πρέπει να γνωρίζει τον επακριβή λόγο της. Η επιβράβευση θα πρέπει να είναι µέσα στις συζητήσεις µεταξύ γονιών και παιδιών. Όταν ο γονιός δει ότι πάει να χάσει τον έλεγχο, µπορεί να αποµονωθεί σε ένα άλλο δωµάτιο για µερικά λεπτά, να ηρεµήσει παίρνοντας βαθιές ανάσες ή αν δει ότι δεν µπορεί να ζητήσει βοήθεια από ένα άλλο ενήλικα.» 35 4.5 Παραµέληση ανηλίκων Σε αυτήν την ενότητα θα µάθουµε για την παραµέληση, θα αναλύσουµε αυτήν τη µορφή κακοποίησης, θα ερευνήσουµε τις αιτίες, τους υπεύθυνους, τα αποτελέσµατα, θα βρούµε που συνιστάται και τους χώρους στους οποίους γίνεται. «Παραµέληση λοιπόν, ορίζεται η αποτυχία από τους νοµικά υπεύθυνους να παρέχουν τα απαραίτητα για τη φροντίδα και το «καλώς έχει» του παιδιού.» 36 «H παραµέληση συνίσταται από τη σωµατική κακοποίηση που χαρακτηρίζεται από την έλλειψη τροφής, ένδυσης, στέγης, καθαριότητας και υγιεινής, επιτήρησης, καθώς και από την εκπαιδευτική που περιλαµβάνει την απουσία 34 http://ariadni144.wordpress.com/2009/09/30/sinaisthimatiki_kai_lektiki_kakopoihsh_anilikon/ 35 http://e-psychology.gr/violence-abuse/406-emotional-verbal-abuse-of-children 36 http://www.nsalteris.gr/periexomenamenou/diaxeirisisxolikis_taxis/bourdas.pdf 24
εκπαιδευτικού πλαισίου. Επίσης, αποτελείται από την συναισθηµατική παραµέληση που εκφράζεται όταν το παιδί γίνεται µάρτυρας οικογενειακής βίας ή όταν οι γονείς / κηδεµόνες του το αγνοούν, αλλά και όταν το υποτιµούν, το απορρίπτουν, δεν του δείχνουν στοργή, το αποµονώνουν, το τροµοκρατούν ή το εξωθούν σε εγκληµατικές ή ταπεινωτικές συµπεριφορές. Όπως επίσης και στην ιατρική παραµέληση που γίνεται όταν οι γονείς / κηδεµόνες δεν παρέχουν στο παιδί την απαραίτητη ιατρική βοήθεια, µε κίνδυνο αυτό να ασθενήσει, να παρουσιάσει σοβαρά προβλήµατα υγείας ή ακόµα και να πεθάνει.» Ένα παιδί που παραµελείται από τους γονείς / κηδεµόνες του παρουσιάζει τις ακόλουθες κύριες ενδείξεις. Είναι η έλλειψη αύξησης βάρους, η κούραση, η µανιώδης όρεξη, η κλοπή φαγητού, συνήθως βρίσκεται µόνο του, ακόµα και νυχτερινές ώρες, η εξωτερική του εµφάνιση είναι ατηµέλητη και η σωµατική του υγιεινή κακή, ενδεχοµένως πάσχει από χρόνια προβλήµατα υγείας, τα οποία όµως δεν αντιµετωπίζονται, και επιδεικνύει προβλήµατα συµπεριφοράς, αντικοινωνικές τάσεις, καθώς και δυσκολίες παρακολούθησης στο σχολείο. Αυτό το είδος κακοποίησης παρατηρείται συνήθως σε µονογονεϊκές οικογένειες, οικογένειες µε πολύ νέους γονείς ή µε πολλά παιδιά στην εφηβεία, µε γονείς άνεργους ή χαµηλού µορφωτικού επιπέδου, χρήστες ουσιών, µε προβλήµατα ψυχικής υγείας ή συναισθηµατικά προβλήµατα (χαµηλή αυτοεκτίµηση, γονείς που είχαν οι ίδιοι κακή σχέση µε τους δικούς τους γονείς, κ.τ.λ.).» 37 «Συνήθως, η παραµέληση εµφανίζεται µαζί µε άλλες µορφές κακοποίησης. Είναι πανανθρώπινα αναγνωρισµένη η πρωτογενής ανάγκη ενός παιδιού να γνωρίζει ότι υπάρχει τουλάχιστον ένας ενήλικας ο οποίος είναι δίπλα του, διαθέσιµος να προσφέρει αγάπη, στήριξη και καθοδήγηση.» 38 «Για την αντιµετώπιση της παραµέλησης απαιτείται εκπαίδευση των γονέων ως προς τη σωστή διαχείριση του ρόλου τους, αλλά και υποστήριξη από την πολιτεία που θα βασίζεται στην κοινωνική πολιτική.» 39 37 http://www.e- child.gr/content/%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b9%ce%ba%ce%ae- %CE%BA%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7 38 http://www.nsalteris.gr/periexomenamenou/diaxeirisisxolikis_taxis/bourdas.pdf 39 http://www.e- child.gr/content/%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b9%ce%ba%ce%ae- %CE%BA%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7 25
5.ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ Σε αυτήν την ενότητα θα αντικρίσουµε την πραγµατικότητα αφού θα µελετήσουµε καθηµερινές, αληθινές ιστορίες που βγαίνουν από το στόµα µικρών παιδιών, ιστορίες που βγαίνουν στο φως της δηµοσιότητας. Θα δούµε τι γίνεται δίπλα µας, τι γίνεται στον κόσµο, πράγµατα που δεν τα φανταζόµαστε. Ας τις δούµε λοιπόν. 5.1 «ΒΙΑΣΑΝ ΚΑΙ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΑΝ ΜΩΡΟ ΕΝΟΣ ΜΗΝΟΣ!» «Σοκ, φρίκη και απέχθεια προκαλεί η είδηση για το βιασµό και την κακοποίηση ενός µωρού µόλις ενός µηνός. Το µωρό δίνει µάχη για να κρατηθεί στη ζωή όπως αναφέρει η εφηµερίδα Sun, καθώς από τη βιαιότητα που δέχτηκε υπέστη καρδιακή προσβολή. Το αγοράκι έχει τραύµατα σε όλο του το κορµί-σπασµένο χέρι, κόκαλα, διάτρηση και δεκάδες µελανιές. Η φρίκη δεν σταµατάει εκεί. Οι γιατροί διαπίστωσαν πως στο ενός µόλις µηνών µωράκι πραγµατοποιήθηκε σεξουαλική κακοποίηση. Οι αρχές συνέλαβαν έναν 46χρονο ως ύποπτο για την αποτρόπαια πράξη που έγινε στο αγοράκι ενώ κρατείται και µία γυναίκα. Το µωρό µεταφέρθηκε αρχικά στο Darent Valley Hospital στην περιοχή Dartford ενώ µετά έχοντας πάθει καρδιακή προσβολή νοσηλεύεται στο King's College Hospital σε µηχανική υποστήριξη. Η κατάσταση της υγείας του παραµένει κρίσιµη αλλά σταθερή. Η είδηση έχει σοκάρει όχι µόνο τους Άγγλους αλλά και σε όποιο µέρος της γης µεταδόθηκε κάνοντας να αναρωτηθεί κανείς µέχρι που µπορεί να φτάσει η βιαιότητα ενός ανθρώπου.» 40 5.2 «12ΧΡΟΝΟΣ ΚΡΕΜΑΣΤΗΚΕ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ, ΕΠΕΙ Η ΤΟΝ ΚΟΡΟΙ ΕΥΑΝ.» «Ένας 12χρονος κρεµάστηκε µέσα στο σπίτι του επειδή τον κορόιδευε µια παρέα κοριτσιών. Ο Michael Raven, ο οποίος έπασχε από κάποια µορφή 40 http://www.newpost.gr/post/90089/%ce%92%ce%af%ce%b1%cf%83%ce%b1%ce%bd- %CE%BA%CE%B1%CE%B9- %CE%BA%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B1 %CE%BD-%CE%BC%CF%89%CF%81%CF%8C-%CE%B5%CE%BD%CF%8C%CF%82- %CE%BC%CE%B7%CE%BD%CF%8C%CF%82!/ 26
αυτισµού, βρέθηκε νεκρός στο δωµάτιό του στο Burnley του Lancashire τα ξηµερώµατα της ευτέρας. Ήταν µαθητής στο σχολείο St Wilfrid's Church of England Academy στο Blackburn και όπως αναφέρουν αρκετοί στο Facebook τα κορίτσια του σχολείου τον κορόιδευαν. Το σχολείο αρνείται ότι υπήρξε τέτοια συµπεριφορά. Μια γυναίκα, η κόρη της οποίας είχε πέσει επίσης «θύµα» ανάλογης κοροϊδίας στο ίδιο σχολείο δήλωσε τα εξής: «Η κόρη µου µού είπε ότι µια οµάδα κοριτσιών από 8 ετών και πάνω τον πείραζαν για τον αυτισµό». Η Megan O'Rourke έγραψε: «Αναπαύσου εν ειρήνη Michael Raven. Εύχοµαι να µην αισθανόσουν έτσι και να θυµάσαι ότι όλοι σε αγαπούσαν. εν σε γνώριζα αλλά ξέρω ότι θα µας λείψεις». Ο διευθυντής του σχολείου ανακοίνωσε το δυσάρεστο νέο στους µαθητές και τόνισε ότι το προσωπικό δε γνώριζε κάτι σχετικό, αλλά ότι έχει ήδη διαταχθεί να ερευνηθούν οι κατηγορίες.» 41 5.3 «ΕΠΕΣΕ ΘΥΜΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ FACEBOOK.» «Η ΑΣΛΕΙ ΧΟΛ ΘΕΩΡΟΥΣΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΗΣ ΑΡΚΕΤΑ ΩΡΙΜΟ ΚΑΙ ΕΞΥΠΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΦΛΕΡΤΑΡΕΙ ΜΕ ΑΓΝΩΣΤΑ ΑΓΟΡΙΑ ΣΤΟ FACEBOOK. ΣΤΑ 17 ΤΗΣ, ΑΛΛΩΣΤΕ, ΕΝ ΑΠΕΙΧΕ ΠΑΡΑ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΕΝΗΛΙΚΙΩΘΕΙ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑ. ΕΝ ΠΡΟΛΑΒΕ, ΟΜΩΣ. ΒΡΕΘΗΚΕ ΝΕΚΡΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΝΕΑΡΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΦΛΕΡΤΑΡΕ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ. Η 17χρονη Άσλει Χολ γνώρισε τον 19χρονο Πίτερ Τσάπµαν στο Facebook. Το αγόρι στη φωτογραφία ήταν πολύ όµορφος, εποµένως δεν δυσκολεύτηκε να απαντήσει θετικά στο αίτηµα φιλίας του. Ο Πίτερ ήταν αστείος και τροµερά γοητευτικός. Όπως είναι φυσικό, µέσα σε λιγότερο από ένα µήνα η Άσλει µιλούσε καθηµερινά µαζί του, ενώ του είχε δώσει το νούµερο του τηλεφώνου του, ώστε να της στέλνει µηνύµατα κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Τον είχε ερωτευτεί και το ίδιο ακριβώς έλεγε κι εκείνος. Μόλις έκλεισαν ένα µήνα επικοινωνίας, ο Πίτερ της ζήτησε να βρεθούν πιο κοντά.<<είσαι έτοιµη για το πρώτο µας ραντεβού;>>τη ρώτησε κι εκείνη απάντησε θετικά. Ο Πίτερ της είπε ότι θα έστελνε τον πατέρα του να την πάρει µε το αµάξι του 41 http://hamomilaki.blogspot.com/ 27
για το ραντεβού τους, ώστε να αισθάνεται πιο ασφαλής. Και πράγµατι έτσι ένιωθε η Άσλει. Η κοπέλα δεν γύρισε ποτέ στο σπίτι της µετά το ραντεβού. Οι γονείς της που ανησύχησαν, ειδοποίησαν τις Αρχές. Την βρήκαν την επόµενη ευτέρα. Νεκρή. Ο 19χρονος Πίτερ Τσάπµαν δεν ήταν παρά η ψεύτικη ταυτότητα του 33χρονου διεστραµµένου άνδρα ονόµατι Πίτερ Κάρτραιτ. Ο 33χρονος χρησιµοποιώντας µια πλαστή φωτογραφία είχε κάνει την Άσλει να τον εµπιστευτεί και να ακολουθήσει τον ενήλικα που πήγε να την πάρει από το σπίτι της και ο οποίος δεν ήταν άλλος από τον ίδιο. Αφού βίασε την κοπέλα, τη σκότωσε, για να καταδικαστεί ένα χρόνο αργότερα, σε 35 χρόνια φυλάκισης.» 42 5.4 «Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΑΦΝΗΣ» «Ήµουν µε την αδερφή µου τη άφνη στο σούπερ µάρκετ για να ψωνίσουµε κάτι που ήθελε η µαµά. Νόµιζα ότι εκείνο το πρωί την χάσαµε για πάντα, πως δε θα τη ξαναβλέπαµε ποτέ. Μέσα σε πέντε λεπτά πέθανα από τον τρόµο µου και-ευτυχώςαναστήθηκα. Μέσα σε πέντε λεπτά η άφνη είχε χαθεί από πίσω µου ενώ εγώ χάζευα βιβλία σε ένα ράφι. Μέσα σε εκείνο το πεντάλεπτο ούτε που θυµάµαι πόσο δυνατά ούρλιαζα και τι συνέβαινε γύρω µου. Η άφνη είναι 8 χρονών, ένα κοριτσάκι αγγελούδι.[ ]Όταν δεν είδα τη άφνη πίσω µου εκείνο το πρωί στο σούπερ µάρκετ έπαθα πανικό. Άρχισα να φωνάζω το όνοµα της στους διαδρόµους του σούπερ µάρκετ τρέχοντας από δω κι από κει. Πίστευα ότι κάπου γύρω θα ήταν και θα χάζευε σε κάποιο ράφι. Πήγα από τα παιχνίδια τίποτα. Έτρεξα προς τα γιαούρτια(που ξέρω ότι τα λατρεύει) αλλά πουθενά. Προσπαθούσα να θυµηθώ πότε την είδα τελευταία στιγµή, τι έκανε, τι µου είπε. Ξαφνικά θυµήθηκα ότι κάτι µε είχε ρωτήσει όταν ήταν δίπλα µου αλλά δεν της έδωσα σηµασία και της είπα ένα <<άσε µε ρε άφνη τώρα, δε βλέπεις ότι κοιτάζω κάτι; Σε λίγο!>>τι να µε είχε ρωτήσει; Λες να ήθελε να πάει στην τουαλέτα και αυτό να µε ρώτησε; Λες να ήθελε να πάρει κάτι και να άρχισε να ψάχνει τα ράφια γύρω γύρω για να το πάρει µόνη της; Στο µυαλό µου τα πάντα περνούσαν. Ότι έχει κλειστεί σε καµιά αποθήκη, ότι έχει πέσει κι έχει φάει τα µούτρα της σε τίποτα σκάλες[ ]Κι αν βγήκε στο δρόµο; Κι αν την πάτησε κανένα αυτοκίνητο; Κι αν κάποιος την έκλεψε;[ ]Άρχιζαν να φωνάζουν από τα µικρόφωνα για τη άφνη, ότι χάθηκε, πως είναι και τι να κάνει κάποιος αν τη βρει. Την ίδια στιγµή, έκλεισαν όλες οι πόρτες. 42 Περιοδικό Super Κατερίνα 28