Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών

Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Έκδοση της 7/11/2011 ΕΛΛΑΔΑ: Την αρχική αισιοδοξία που δημιούργησε η απόφαση για νέο πακέτο στήριξης της Ελλάδας και η απόφαση για "κούρεμα" 50% και ελάφρυνση -σε εθελοντική βάση- του ελληνικού δημοσίου χρέους κατά 100 δισ. ευρώ στις 26/10/2011, ακολούθησε η διάχυτη ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο που δημιούργησαν η προοπτική ενός δημοψηφίσματος, αλλά και η πολιτική σύγχυση που προηγήθηκε της απόφασης για συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας. Στην νέα κυβέρνηση εναποτίθενται πλέον οι ελπίδες για την υλοποίηση των αποφάσεων της 26 η ς Οκτωβρίου και της εξομάλυνσης των συνθηκών που επικρατούν εντός και εκτός Ελλάδος, αλλά και για την καταβολή της 6 ης δόσης της χρηματοδότησης προς την Ελλάδα που προβλέπεται από τις ισχύουσες συμβάσεις. ΗΠΑ: Άνοδο 2,5% σημείωσε το ΑΕΠ των ΗΠΑ στο γ' τρίμηνο του 2011, έναντι ανόδου 1,3% το προηγούμενο τρίμηνο. Θετικά είναι και τα πρόσφατα στοιχεία για την ανεργία η οποία μειώθηκε στο 9% τον Οκτώβριο από 9,1% τον προηγούμενο μήνα. ΕΥΡΩΠΗ: Αντιμέτωπη με τον φόβο εξάπλωσης της κρίσης χρέους και στην Ιταλία βρίσκεται πλέον η Ευρώπη μετά την αύξηση του κόστους δανεισμού της χώρας η οποία δημιούργησε την ανάγκη επιτήρησης της χώρας από το ΔΝΤ και λήψης νέων δημοσιονομικών μέτρων. Η αστάθεια εντός του κυβερνητικού συνασπισμού εντείνει τους φόβους τροφοδοτούμενη παράλληλα από την αστάθεια που επικρατεί στην Ελλάδα. Οι αποδόσεις των ιταλικών 10ετών ομολόγων πλησιάζουν το 7% καθώς η κυβέρνηση δεν φαίνεται να συγκεντρώνει την απαιτούμενη πλειοψηφία που θα εγκρίνει τα απαιτούμενα νέα δημοσιονομικά μέτρα. Μηνιαία Μεταβολή Δεικτών Διεθνών Χρηματιστηρίων, Οκτώβριος 2011 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 12,0% 14,0% NIKKEI-225 SMI BEL20 CAC 40 DAX 30 FTSE 100 NASDAQ S&P 500 DJ 30 Μηνιαία Μεταβολή Δεικτών Χρηματιστηρίου Αθηνών, Οκτώβριος 2011-40.0% -30.0% -20.0% -10.0% 0.0% 10.0% 20.0% Τραπεζικός FTSE MARKET FTSE SMALL CAP FTSE MIDCAP FTSE ASE 20 Γ.Δ.Χ.Α. Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 1

Παγκόσμια Οικονομία Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης Σε απόφαση για "κούρεμα" 50% και ελάφρυνση -σε εθελοντική βάση- του ελληνικού δημοσίου χρέους κατά 100 δισ. ευρώ κατέληξε η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης μετά από μια μαραθώνια συνεδρίαση στις 26/10. Η απόφαση συνοδεύτηκε από προτάσεις για την στήριξη των τραπεζών αλλά και από σχέδια ενίσχυσης της οικονομικής διακυβέρνησης στην Ευρώπη (βλέπε επίσης το τμήμα Ελλάδα παρακάτω). Όπως συμφωνήθηκε, στόχος είναι να καταστεί βιώσιμο το χρέος της Ελλάδας και να μειωθεί στο 120% έως το 2020. Παράλληλα, η Ευρωζώνη έλαβε πρόνοια για την ισχυροποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Συμφωνήθηκε επίσης, η ενίσχυση του EFSF. Η δανειοδοτική ικανότητα του EFSF θα διαμορφωθεί στο 1,0 τρις (από 440 εκατ.), μέσω μόχλευσης η οποία θα βασίζεται στην ασφάλιση τμήματος των ομολογιακών εκδόσεων ή στη δημιουργία ενός ειδικού επενδυτικού οχήματος με στόχο την προσέλκυση κεφαλαίων και από το ΔΝΤ, αλλά και από τις ισχυρές αναδυόμενες οικονομίες είτε ακόμη και από ιδιώτες επενδυτές. Επιπλέον, οι 27 ηγέτες της Ε.Ε. συμφώνησαν στην ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών. Επί της αρχής, οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα χρειαστούν 106 δισ. ευρώ και τα βασικά ίδια κεφάλαια των τραπεζών θα πρέπει να ανέλθουν στο 9% έως τον Ιούνιο του 2012, προερχόμενα πρωτίστως από τις αγορές. Ακόμα, δεσμεύτηκαν να διασφαλίσουν τη δημοσιονομική πειθαρχία και να επιταχύνουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την μεγέθυνση και την απασχόληση, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στα μέχρι σήμερα επιτευχθέντα βήματα σε Ισπανία, Ιταλία και Ιρλανδία. Επιπλέον, αποφάσισαν την σημαντική ενίσχυση του οικονομικού και δημοσιονομικού συντονισμού και εποπτείας, με πρόθεση να θεσπιστεί δέσμη πολύ εξειδικευμένων μέτρων, που θα υπερβαίνουν τη δέσμη για την οικονομική διακυβέρνηση που υιοθετήθηκε πρόσφατα. Ρυθμός Ανάπτυξης Οικονομικές Εξελίξεις Με βάση τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ για τα προσεχή έτη, το πραγματικό ΑΕΠ των κρατών του G20 θα αναπτυχθεί με ρυθμό 3,9% το τρέχον έτος, 3,8% στο 2012 και 4,6% το 2013. Για τις εν λόγω εκτιμήσεις έχει γίνει η υπόθεση ότι δεν θα προκύψουν σημαντικά γεγονότα. Στην Ευρωζώνη, ειδικότερα, ο ΟΟΣΑ αναμένει αξιοσημείωτη επιβράδυνση της οικονομίας, ενώ σε ορισμένα κράτη μέλη εκτιμά ότι θα σημειωθούν αρνητικοί ρυθμοί ανάπτυξης. Εξασθενημένη θα παραμείνει η οικονομική δραστηριότητα και στις ΗΠΑ τα προσεχή έτη, ωστόσο, από το 2012 η κατάσταση θα αρχίσει να βελτιώνεται. Σε υψηλά επίπεδα αναμένεται να παραμείνει η ανεργία στις ανεπτυγμένες χώρες. Κίνα Μικρή υποχώρηση κατέγραψε ο πληθωρισμός στην Κίνας τον Σεπτέμβριο, εξακολουθώντας να παραμένει ωστόσο σε πολύ υψηλά επίπεδα, παρά τις αλλεπάλληλες κινήσεις σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής από το Πεκίνο. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 6,1% από 6,2% τον προηγούμενο μήνα. Ο δείκτης τιμών των τροφίμων εκτοξεύθηκε κατά 13,4% σε ετήσια βάση. Με τον πληθωρισμό να παραμένει σε υψηλό επίπεδο,η Κίνα δείχνει προβληματισμό ως προς τον τρόπο συνδρομής της στην διεθνή πορεία ανάκαμψης. Τα νέα στοιχεία συνεπάγονται πως η Κίνα δύσκολα θα ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων χωρών που έχουν μειώσει τα επιτόκιά τους, φοβούμενες τις επιπτώσεις στις εξαγωγές τους από την κρίση στην Ευρωζώνη. Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 2

Ισοτιμίες Νομισμάτων Τάσεις υποχώρησης παρουσίασε τον Οκτώβριο το ευρώ έναντι του δολαρίου. Οι πιέσεις που δέχτηκε το ευρωπαϊκό νόμισμα συνδέονται με τις αμφιβολίες που εκφράζονταν για τις διαστάσεις της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, τη διαχείρισή της και την αποτελεσματικότητα των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής. Ως αποτέλεσμα των αποφάσεων αυτών, η ισοτιμία ευρώ δολαρίου έκλεισε στις 28/10 στα 1,4158. Στις αρχές Νοεμβρίου, μετά την απροσδόκητη μείωση του βασικού επιτοκίου δανεισμού από την ΕΚΤ, αλλά και λόγω των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα, η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου συνέχισε να υποχωρεί εκ νέου. Εμπορεύματα Πετρέλαιο Καθ όλη τη διάρκεια του Οκτωβρίου η τιμή του πετρελαίου ήταν ανοδική, ξεκινώντας από 77,61 δολ./βαρέλι στις 3/10 και κλείνοντας στις 31/10 στα 93,19 δολ./βαρέλι σημειώνοντας άνοδο 20%. Η είδηση της ευρωπαϊκής συμφωνίας για το ελληνικό χρέος αλλά και η ανάπτυξη του ΑΕΠ της αμερικανικής οικονομίας με ταχείς ρυθμούς (2,5% για το γ τρίμηνο του έτους), είναι οι βασικοί παράγοντες που διατήρησαν υψηλή την τιμή του πετρελαίου, η οποία εξακολούθησε να κινείται ανοδικά στις αρχές του Νοεμβρίου. Τιμή πετρελαίου Crude, 1/1/2011-4/11/2011 120 115 110 105 100 95 90 85 80 75 70 31/12/10 31/3/11 29/6/11 27/9/11 1.5 1.45 1.4 1.35 1.3 1.25 Ισοτιμία Ευρώ-Δολαρίου, 1/1/2011-4/11/2011 31/12/10 3/3/11 4/5/11 5/7/11 5/9/11 6/11/11 Χρυσός Άνοδο της τάξης του 6% σημείωσε τον Οκτώβριο η τιμή του χρυσού. Τις τελευταίες ημέρες του μήνα και έπειτα από την ευρωπαϊκή συμφωνία για το χρέος, την απρόσμενη μείωση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ και την ανάκληση της απόφασης του δημοψηφίσματος από την ελληνική κυβέρνηση, η τιμή του πολύτιμου μετάλλου ενισχύθηκε περαιτέρω και έκλεισε στα 1.758,35 δολ./ουγγιά. 2000 1900 1800 1700 1600 1500 1400 Τιμή χρυσού, 1/1/2011-4/11/2011 1300 31/12/10 31/3/11 29/6/11 27/9/11 Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 3

ΗΠΑ Ρυθμός Ανάπτυξης Άνοδο 2,5% σημείωσε το ΑΕΠ των ΗΠΑ στο γ' τρίμηνο του 2011, έναντι ανόδου 1,3% το προηγούμενο τρίμηνο. Οι αναλυτές προέβλεπαν ότι η ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας κατά το γ τρίμηνο θα ήταν μεγαλύτερη, στο 2,8%. Τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι καταναλωτικές δαπάνες που αυξήθηκαν κατά 2,4% και οι επιχειρηματικές επενδύσεις που εκτοξεύτηκαν κατά 16,3%. Ανεργία Αν και οι νέες θέσεις εργασίας αυξήθηκαν λιγότερο απ όσο αναμενόταν τον Οκτώβριο στις ΗΠΑ, το ποσοστό της ανεργίας υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο έξι μηνών, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Εργασίας. Το ποσοστό της ανεργίας διαμορφώθηκε στο 9% έναντι 9,1% τον προηγούμενο μήνα και οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 80.000. Τα μεγέθη για την δημιουργία θέσεων του Σεπτεμβρίου αναθεωρήθηκαν κι έδειξαν μεγαλύτερη αύξηση, της τάξης των 158.000. Ευρωζώνη-Ευρωπαϊκή Ένωση ΕΚΤ - Επιτόκια Κατά τη συνεδρίαση της 3/11/2011 το εκτελεστικό συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να μειώσει τα επιτόκια της κατά 25 μονάδες βάσης, διαμορφώνοντάς τα στο 1,25% γεγονός που προκάλεσε έκπληξη στις αγορές. Η απόφαση δεν ήταν αναμενόμενη, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των αναλυτών περίμενε ότι ο κ. Ντράγκι, κατά την παρθενική του παρουσία στο συμβούλιο καθορισμού της πιστωτικής πολιτικής, θα προτιμούσε να τηρήσει στάση αναμονής. Πληθωρισμός Αμετάβλητος στο 3% έμεινε ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη τον Οκτώβριο. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή αποδεικνύεται υψηλότερος από τις προβλέψεις των αναλυτών. Η διατήρησή του σε υψηλά επίπεδα ενισχύει το δίλημμα για τον νέο επικεφαλής της ΕΚΤ κ. Μάριο Ντράγκι, για μείωση των επιτοκίων, καθώς επιδεινώνονται οι οικονομικές προοπτικές της Ευρωζώνης. Αγορά Κατοικιών Σημαντική άνοδο, άνω των εκτιμήσεων, κατέγραψαν οι πωλήσεις νεόδμητων κατοικιών στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο, ενώ το επίπεδο των τιμών έχει υποχωρήσει κοντά σε ιστορικά χαμηλά. Όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Εμπορίου, οι πωλήσεις νέων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 5,7% σε 313.000 τον Σεπτέμβριο, έναντι 296.000 τον Αύγουστο. Ωστόσο, οι πωλήσεις βρίσκονται ακόμα κατά 0,9% χαμηλότερα σε σχέση με πέρυσι, ενώ η μέση τιμή πώλησης των νέων κατοικιών υποχώρησε κατά 3,1% στα 204.400 δολάρια, που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Οκτώβριο. Καταναλωτική Εμπιστοσύνη Σύμφωνα με την έρευνα του Conference Board το καταναλωτικό κλίμα στις ΗΠΑ για τον Οκτώβριο διαμορφώθηκε στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2009. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης σημείωσε πτώση στις 39,7 μονάδες, από 46,4 μονάδες τον Σεπτέμβριο. Στις ΗΠΑ, η καταναλωτική εμπιστοσύνη διανύει περίοδο διαρκούς καμπής, υπό το βάρος των φόβων νέας ύφεσης, υψηλής ανεργίας και έντονης χρηματιστηριακής μεταβλητότητας. Με την κατανάλωση να αντιπροσωπεύει το 70% του αμερικανικού ΑΕΠ, τα στοιχεία του Οκτωβρίου καθιστούν εξαιρετικά επιφυλακτικές τις προβλέψεις για το άμεσο μέλλον. Ιταλία Έντονοι κλυδωνισμοί παρουσιάζονται στην κυβερνητική πλειοψηφία της Ιταλίας καθώς καλείται να περάσει κρίσιμες μεταρρυθμίσεις, την στιγμή που το κόστος δανεισμού της χώρας κινείται άνω του 6%. Σύντομα μετά την υπαγωγή της χώρας σε καθεστώς εποπτείας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διεμήνυσε ότι εάν η ιταλική κυβέρνηση δεν εφαρμόσει τα μέτρα, για τα οποία έχει δεσμευθεί, η ΕΚΤ δεν θα συνεχίσει να αγοράζει ιταλικά κρατικά ομόλογα. Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 4

Ανεργία Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurostat, η ανεργία στην ευρωζώνη διαμορφώθηκε τον Σεπτέμβριο στο 10,2%, έναντι του 10,1% τον Αύγουστο, ενώ στην ΕΕ διαμορφώθηκε στο 9,7% τον Σεπτέμβριο, από 9,6% τον Αύγουστο του 2011 και έναντι ποσοστού 9,6% τον Σεπτέμβριο του 2010. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας, 23,264εκ. άνθρωποι στην ΕΕ των «27», από τους οποίους οι 16,198εκ. στην ευρωζώνη, ήταν άνεργοι το Σεπτέμβριο 2011. Τα υψηλότερα επίπεδα ανεργίας καταγράφηκαν στην Ισπανία (22,6%), την Ελλάδα (17,6% τον Ιούλιο) και την Λετονία (16,14% το β τρίμηνο του 2011), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας εμφάνισαν η Αυστρία (3,9%), η Ολλανδία (4,5%) και το Λουξεμβούργο (4,8%). Ποσοστά ανεργίας στην ΕΕ, Σεπτέμβριος 2011. Γερμανία Ανεργία Αύξηση εμφάνισε ο αριθμός των ανέργων στη Γερμανία τον Οκτώβριο, για πρώτη φορά από τις αρχές του 2010, οδηγώντας σε μικρή άνοδο το ποσοστό ανεργίας. Οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 10.000 και το ποσοστό της ανεργίας ανήλθε στο 7%, από 6,9% που ήταν το Σεπτέμβριο. Μ. Βρετανία Στο 5,2% διαμορφώθηκε ο πληθωρισμός στη Βρετανία το Σεπτέμβριο, καταγράφοντας το υψηλότερο επίπεδο από το 2008, λόγω των αυξημένων τιμολογίων στον τομέα της ενέργειας. Ο πληθωρισμός έφτασε στο επίπεδο που βρέθηκε το Σεπτέμβριο του 2008 και είναι υπερδιπλάσιος του στόχου του 2% της κεντρικής τράπεζας. Η άνοδος του πληθωρισμού, αν και αναμενόμενη, ήταν μεγαλύτερη των εκτιμήσεων, καθώς οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Dow Jones Newswire τον τοποθετούσαν στο 4,9%. Πηγή: Eurostat Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Κατά τον Οκτώβριο ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με τον προηγούμενο μήνα, τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η μικρή πτώση (-0,1 για την ΕΕ και -0,2 για την ευρωζώνη οφείλεται στην πτώση των δεικτών της βιομηχανίας (-1,1 μονάδες στην ΕΕ και -0,7 μονάδες στην ευρωζώνη) και τις εμπιστοσύνης των καταναλωτών (-1,1 μονάδες στην ΕΕ και -0,8 μονάδες στην ευρωζώνη). Μικρή άνοδο παρουσίασε ο δείκτης των υπηρεσιών (+1,5 για την ΕΕ και +0,2 για την ευρωζώνη), ενώ οι υπόλοιποι δείκτες παρέμειναν σταθεροί. Κύριοι παράμετροι που επηρεάζουν την πορεία των δεικτών είναι η απαισιοδοξία για την οικονομική κατάσταση μελλοντικά και φόβοι για την αύξηση του αριθμού της ανεργίας. Μ.Ο. έτους 2011 2008 2009 2010 Ιαν. Φεβρ. Μάρ. Απρ. Μαι. Ιούν. Ιούλ. Αυγ. Σεπτ. Οκτ. EE 91,7 79,3 101,74 105,8 107,2 107,4 105,1 105,4 104,6 102,3 97,4 93,9 93,8 Ευρωζώνη 92,3 80,3 100,78 106,8 107,9 107,3 106,1 105,5 105,4 103,0 98,4 95,0 94,8 Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 5

Ελλάδα Πολιτικές Εξελίξεις Σύνοδος του G20 και Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης Την αρχική αισιοδοξία που δημιούργησε η απόφαση για νέο πακέτο στήριξης της Ελλάδας και η απόφαση για "κούρεμα" 50% και ελάφρυνση -σε εθελοντική βάση- του ελληνικού δημοσίου χρέους κατά 100 δισ. ευρώ ακολούθησε η διάχυτη ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο που δημιούργησε η προοπτική ενός δημοψηφίσματος, αλλά και η πολιτική σύγχυση που προηγήθηκε της απόφασης για συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας. Στην νέα κυβέρνηση εναποτίθενται πλέον οι ελπίδες για την υλοποίηση των αποφάσεων της 26 η ς Οκτωβρίου και της εξομάλυνσης των συνθηκών που επικρατούν εντός και εκτός Ελλάδος, αλλά και για την καταβολή της 6 ης δόσης της χρηματοδότησης προς την Ελλάδα που προβλέπεται από τις ισχύουσες συμβάσεις. Όπως συμφωνήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής, στόχος είναι να καταστεί βιώσιμο το χρέος της Ελλάδας και να μειωθεί στο 120% έως το 2020. Σε ό,τι αφορά τη νέα δανειακή σύμβαση για την Ελλάδα, οι ηγέτες της Ευρωζώνης δεσμεύτηκαν να οριστικοποιηθεί έως το τέλος του 2011. Οι χώρες της Ευρωζώνης θα παράσχουν επαρκή υποστήριξη για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα. Θα παρασχεθεί πιστοληπτική ενίσχυση, προκειμένου να υποστηριχθεί η ποιότητα των εγγυήσεων, ώστε να είναι δυνατή η χρήση τους για πρόσβαση των επιχειρήσεων στη ρευστότητα του Ευρωσυστήματος, μέσω των ελληνικών τραπεζών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν ενίσχυση 30 δισ. ευρώ, της Ισπανίας 26,16 δισ. ευρώ και της Ιταλίας 14,77 δισ. ευρώ. Παράλληλα, ζητήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση να ενισχυθούν οι μηχανισμοί για την επιτήρηση της εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος, με πιθανή εμπλοκή εθνικών εμπειρογνωμόνων από άλλα κράτη-μέλη, οι οποίοι θα συνεργαστούν στενά με την ελληνική κυβέρνηση και την Τρόικα, προκειμένου η Κομισιόν να διασφαλίσει την έγκαιρη και πλήρη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Δημοσιονομικές εξελίξεις Εκτέλεση Προϋπολογισμού 9μήνου 2011 - Έσοδα Οκτωβρίου 2011 Στα 19.161 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε το έλλειμμα του κρατικού Προϋπολογισμού έναντι νέου στόχου έτους 19.242 εκατ. ευρώ, όπως προσδιορίστηκε μετά το προσχέδιο του προϋπολογισμού 2012 και ελλείμματος 16.650 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2010. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού (Τακτικός και ΠΔΕ) παρουσιάζουν αύξηση κατά 5 εκατ. ευρώ έναντι του νέου στόχου, ενώ οι συνολικές δαπάνες (Τακτικός και ΠΔΕ) εμφανίζονται μειωμένες κατά 76 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία για τον Οκτώβριο εκτιμάται ότι θα υπάρξει περαιτέρω συρρίκνωση στο ύψος των εσόδων. Οι καθαρές εισπράξεις του δημοσίου αναμένεται να διαμορφωθούν στα 4,2 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 7% σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Στο 10μηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου υπολογίζεται ότι έχουν εισπραχθεί 39,17 δισ. ευρώ, δηλαδή 4,4% λιγότερα από αυτά που είχαν εισπραχθεί το αντίστοιχο 10μηνο του 2010. Εμπορικό Ισοζύγιο Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η συνολική αξία των εισαγωγών χωρίς τα πετρελαιοειδή κατά τον Αύγουστο 2011 ανήλθε στο ποσό των 2,368 δισ. ευρώ έναντι 2,334 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του 2010, παρουσιάζοντας αύξηση 1,5%. Η συνολική αξία των εξαγωγών χωρίς τα πετρελαιοειδή κατά τον Αύγουστο 2011 ανήλθε στο ποσό των 1,098 δισ. ευρώ έναντι 1,069 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του 2010, παρουσιάζοντας 2,7% αύξηση. Με βάση τα παραπάνω, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, χωρίς πετρελαιοειδή, κατά τον Αύγουστο 2011 ανήλθε στα 1,270 δισ. ευρώ έναντι 1,264 δισ. ευρώ, κατά τον ίδιο μήνα του 2010, παρουσιάζοντας αύξηση 0,4%. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Σε πτωτική πορεία συνεχίζει να κινείται ο δείκτης Οικονομικού Κλίματος και τον Οκτώβριο, ο οποίος διαμορφώθηκε στις 67,5 μονάδες. Αρνητική ήταν η πορεία και για τους επιμέρους δείκτες που τον συνθέτουν (βιομηχανία, υπηρεσίες, κατανάλωση και κατασκευές), με εξαίρεση το λιανικό εμπόριο που παρουσίασε μικρή άνοδο. Αυτή η αρνητική πορεία αντικατοπτρίζει τις αρνητικές προοπτικές και τις μειωμένες προσδοκίες που επικρατούν σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 6

Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Μ.Ο. έτους 2011 2008 2009 2010 Ιαν. Φεβρ. Μαρ. Απρ. Μαι. Ιούν. Ιούλ. Αυγ. Σεπτ. Οκτ. Ελλάδα 88,9 64,7 67,8 76,1 79,4 78,4 74,2 74,0 70,0 70,9 73,7 70,6 67,5 Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης Μ.Ο. έτους 2011 2008 2009 2010 Ιαν. Φεβρ. Μαρ. Απρ. Μαι. Ιούν. Ιούλ. Αυγ. Σεπτ. Οκτ. Ελλάδα -46-46 -63,4-72,1-67,3-66,2-70,0-68,5-75,0-76,8-71,2-73,6-83,8 EE -17-23 -12,8-12,6-12,4-12,8-13,9-10,7-10,9-12,4-16,8-19,1-20,2 Ευρωζώνη -18-25 -13,9-11,2-10,0-10,6-11,6-9,9-9,7-11,2-16,5-19,1-19,9 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Διεθνή Χρηματιστήρια Με άνοδο 9,5% για τον Dow και 11% για τους S&P και Nasdaq έκλεισε ο Οκτώβριος, στον απόηχο των ανακοινώσεων για την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης στις ΗΠΑ. Ωστόσο, τις τελευταίες ημέρες του μήνα πτώση σημείωσαν οι διεθνείς αγορές μετά την αιφνιδιαστική αναγγελία διεξαγωγής δημοψηφίσματος στην Ελλάδα, αλλά και την άνοδο της απόδοσης των ιταλικών ομολόγων άνω του 6%, γεγονότα τα οποία διέγραψαν την όποια αισιοδοξία δημιούργησαν οι αποφάσεις της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής της 26ης Οκτωβρίου. Όπως ήταν αναμενόμενο, στο επίκεντρο των απωλειών στην Ευρώπη, για άλλη μια φορά βρέθηκε ο τραπεζικός κλάδος. Ειδικά στις ΗΠΑ, το επενδυτικό κλίμα επιβαρύνθηκε στο τέλος του μήνα και από την αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 11 του πτωχευτικού κώδικα των ΗΠΑ που κατέθεσε η MF Global, η οποία αποτελεί την 8η μεγαλύτερη εισηγμένη στην ιστορία της Wall που καταθέτει αίτηση πτώχευσης. Στις αρχές του Νοεμβρίου νευρικότητα καταγράφηκε στις ευρωπαϊκές αγορές, με κάθετη πτώση στις αγορές του ευρωπαϊκού Νότου, καθώς η αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα αλλά και οι εξελίξεις στην Ιταλία (συνδρομή του ΔΝΤ και κλυδωνισμός της κυβέρνησης) δεν δίνουν την εντύπωση ότι το σήριαλ του χρέους στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου έχει τελειώσει. 3000 2900 2800 2700 2600 2500 2400 2300 2200 Διακύμανση Δείκτη Nasdaq, 1/1/2011-4/11/2011 31/12/2010 31/3/2011 29/6/2011 27/9/2011 1400 1350 1300 1250 1200 1150 1100 1050 1000 Διακύμανση Δείκτη S&P, 1/1/2011-4/11/2011 31/12/10 31/3/11 29/6/11 27/9/11 Μεταβολή από 31/12/10 31/12/09 31/12/10 29/4/2011 31/5/2011 30/6/2011 30/9/2011 31/10/2011 DJ 30 10.428,05 11.577,51 12.810,54 12.569,79 12.414,34 10.913,38 11,955.01 3.26 % S&P 500 1.115,10 1.257,64 1.363,61 1.345,20 1.320,64 1.131,42 1,253.30-0.35 % NASDAQ 2.269,15 2.652,87 2.873,54 2.835,30 2.773,52 2.415,40 2,684.41 1.19 % FTSE 100 5.412,88 5.899,94 6.069,90 5.989,99 5.945,71 5.128,48 5,544.22-6.03 % DAX 30 5.957,43 6.914,19 7.514,36 7.293,69 7.376,24 5.502,02 6,141.34-11.18 % CAC 40 3.936,33 3.804,78 4.106,92 4.006,94 3.982,21 2.981,96 3,242.84-14.77 % BEL20 2.511,62 2.578,60 2.768,34 2.687,71 2.572,58 2.131,28 2,139.18-17.04 % SMI 6.545,91 6.436,04 6.539,70 6.554,71 6.187,07 5.531,74 5,731.27-10.95 % NIKKEI-225 10.546,44 10.228,92 9.849,74 9.693,73 9.816,09 8.700,29 8,988.39-12.13 % Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 7

Διεθνής Αγορά Ομολόγων Ανοδικά κινήθηκε η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου τον Οκτώβριο, σημειώνοντας στις 27/10 υψηλό έτους στο 2,398%. Στις αρχές του Νοεμβρίου, ωστόσο, οι εξελίξεις στην Ευρώπη έστρεψαν τους επενδυτές προς τα αμερικανικά ομόλογα με αποτέλεσμα στις 4/11 η απόδοση των 10ετών να διαμορφωθεί στο 2,03%. Ανασκόπηση Αγορών Σύγκριση καμπύλης απόδοσης ομολόγων αναφοράς ΗΠΑ στις 30/9/11 και στις 31/10/11 Ανοδικά κινήθηκε και η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου, περνώντας από το 1,89% στο τέλος του Σεπτεμβρίου στο 2,02 % στο τέλος του Οκτωβρίου. Πρόσθετες πιέσεις εκδηλώθηκαν στην αγορά ομολόγων των χωρών του νότου της Ευρώπης μπροστά στον κίνδυνο εκτροχιασμού της προσπάθειας επίλυσης της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη. Σύγκριση καμπύλης απόδοσης ομολόγων αναφοράς Ευρωζώνης στις 30/9/11 και στις 31/10/11 Το επιτόκιο του ιταλικού δεκαετούς ομολόγου βρέθηκε στο επίπεδο ρεκόρ του 6,404% την Παρασκευή και τη Δευτέρα σκαρφάλωσε στο 6,65%, πολύ κοντά στο όριο του 7% που θεωρείται ότι είναι μη διατηρήσιμο. Επίσης, κατακόρυφη αύξηση σημείωσε το spread του γαλλικού 10ετούς στο διάστημα 26/10-4/11 φτάνοντας το ιστορικό υψηλό των 121 μ.β. Ελλάδα - Αγορά Ομολόγων Αποδόσεις 10ετών Ομολόγων Η ανοδική πορεία της απόδοσης των ελληνικών 10ετών ομολόγων συνεχίστηκε και τον Οκτώβριο, με μια ανακοπή της ανοδικής πορείας κατά την ημέρα ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής. Ωστόσο, το ενδεχόμενο διεξαγωγής δημοψηφίσματος και η πολιτική αστάθεια στη χώρα έφεραν το spread σε νέα ιστορικά υψηλά στις 7/11 στις 2273 μ.β., αποδεικνύοντας άλλη μια φορά ότι προεξοφλούνται τα χειρότερα για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Διαφορά απόδοσης ελληνικών - γερμανικών 10ετών ομόλογων 1/1/2011-7/11/2011 Ενδεικτικό είναι ότι στις 7/11 η απόδοση των 2ετων ομολόγων έφτασε το ιλιγγιώδες 96,36%! 2010 2011 31/12 31/3 30/6 30/9 31/10 ΗΠΑ 3,30 3,47 3,16 1,92 2,11 Γερμανίας 2,96 3,35 3,02 1,89 2,02 Ελλάδας 12,46 12,74 15,97 21,78 22,35 Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 8

Ελλάδα - Χρηματιστήριο Αθηνών Με μηνιαία κέρδη της τάξης του 1,27% έκλεισε τον Οκτώβριο στον απόηχο των αποφάσεων της 26 ης Οκτωβρίου. Το κλίμα, ωστόσο, αντιστράφηκε τις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου, με τον ΓΔ να χάνει 7,5% στις πρώτες έξι συνεδριάσεις του Νοεμβρίου, βουλιάζοντας στις 750 μονάδες. 1800 1600 1400 1200 1000 Γενικός Δείκτης, 1/1/2011 4/11/2011 Καταστροφικός ήταν ο μήνας για τον δείκτη των τραπεζών, ο οποίος σημείωσε απώλειες της τάξης του 32% λόγω του νέου προγράμματος PSI που προβλέπει κούρεμα των ελληνικών ομολόγων κατά 50%. Η αντιστροφή του κλίματος επαφίεται πλέον στην νέα κυβέρνηση συνεργασίας και στην συνεπή υλοποίηση των αποφάσεων της 26 ης Οκτωβρίου. 800 600 31/12/2010 31/3/2011 29/6/2011 27/9/2011 1650 1450 Δείκτης Τραπεζών, 1/1/2011 4/11/2011 1250 1050 850 650 450 250 31/12/10 31/3/11 29/6/11 27/9/11 31/12/10 31/3/2011 31/5/2011 30/6/2011 30/9/2011 31/10/2011 Μεταβολή από 31/12/10 Γ.Δ.Χ.Α. 1.413,94 1.535,19 1.309,46 1.279,06 798,42 808,58-42.81 % FTSE ASE 20 663,10 706,10 587,26 575,08 328,98 313,73-52.69 % FTSE midcap 1.498,57 1.553,14 1.299,98 1.211,79 797,23 866,38-42.19 % FTSE smallcap 254,41 271,96 248,58 258,91 183,39 182,17-28.40 % Δείκτης Αγοράς (πρώην FTSE 140) 1.497,09 1.591,18 1.328,03 1.297,55 752,99 725,92-51.51 % Τραπεζικός 1.250,99 1.255,81 974,44 977,95 469,18 316,20-74.72 % Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 9

,Ελλάδα - Αμοιβαία Κεφάλαια Το συνολικό ενεργητικό της ελληνικής αγοράς Α/Κ διαμορφώθηκε στα 5,89 δις από 5,94 δις τον προηγούμενο μήνα, μειωμένο κατά -1,01%, με τις συνολικές εκροές να ανέρχονται στα -141,47 εκατ.. Το γεγονός ότι το ενεργητικό μειώθηκε μόλις κατά -50 εκατ. οφείλεται στην ανοδική πορεία των αγορών κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου. Οι μεγαλύτερες εκροές καταγράφηκαν για έναν ακόμα μήνα στα Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων, ενώ εισροές σημειώθηκαν στα Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων Βραχ. Διάρκειας, μια κατηγορία που αφορά σε Α/Κ που τοποθετούνται σε τίτλους χρηματαγοράς με ληκτότητα μικρότερη των 397 ημερών, σε αντίθεση με τα παραδοσιακά Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων που δύναται να επενδύουν ποσοστό μέχρι 35% σε ομόλογα. Από πλευράς διάρθρωσης το μεγαλύτερο ποσοστό (23%) της αγοράς είναι τοποθετημένο σε Ομολογιακά Α/Κ. Σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα δε σημειώθηκε καμία ουσιαστική μεταβολή στη διάρθρωση της αγοράς. Μετά από ένα δύσκολο δίμηνο (Αύγουστος-Σεπτέμβριος) η ελληνική αγορά Α/Κ, υποβοηθούμενη από το γενικότερο κλίμα ανόδου των διεθνών αγορών, είχε θετικό αποτέλεσμα διαχείρισης. Οι εξαγορές μεριδίων Α/Κ συνεχίζονται λόγω των μεγάλων αναγκών σε ρευστότητα από τους μεριδιούχους. Η τάση αυτή δεν αναμένεται να ανακοπεί, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. Funds of Funds 9,75% Μικτά 14,74% Funds of Funds 9,29% Μικτά 14,57% Σύνθετα 13,73% Σύνθετα 15,76% Σύνθεση Συνόλου Α/Κ στις 31/12/10 Ομολογιακά 22,64% Διαχείρισης Διαθεσίμων 15,05% Μετοχικά 24,10% Σύνθεση Συνόλου Α/Κ στις 31/10/11 Ομολογιακά 23,62% Διαχείρισης Διαθεσίμων 15,21% Μετοχικά 21,57% ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ποσά σε ευρώ) 31/12/2010 30/9/2011 31/10/2011 Μεταβολή Μεταβολή (1) (2) (3) (3)/(1) (3)/(2) Διαχείρισης Διαθεσίμων 1.206.282.389,26 939,536,194.16 896,019,880.54-25.72% -4.63% Μετοχικά 1.932.066.289,90 1,231,505,017.66 1,270,983,183.65-34.22% 3.21% Ομολογιακά 1.814.484.117,78 1,429,673,850.11 1,391,625,771.15-23.30% -2.66% Μικτά 1.181.262.364,20 865,977,588.42 858,307,700.37-27.34% -0.89% Funds of Funds 781.190.171,46 536,784,354.31 547,199,135.64-29.95% 1.94% Σύνθετα 1.100.350.986,39 941,734,132.81 928,626,932.12-15.61% -1.39% ΣΥΝΟΛΟ 8.015.636.318,99 5,945,211,137.47 5,892,762,603.47-26.48% -0.88% Πηγή: Ένωση Θεσμικών Επενδυτών Σημείωση: Από τις 11/7/2011 ισχύει νέα κατηγοριοποίηση των Α/Κ. Τα κείμενα της Ανασκόπησης επιμελήθηκαν οι Π. Τριανταφύλλου, Χρ. Μπεκιάρη και Στ. Στυλιανίδης. Τρόπος χρήσης Μηνιαίας Ανασκόπησης Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών- Αποκλεισμός ευθύνης: Το παρόν δελτίο δημοσιεύεται μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και βασίζεται σε πληροφορίες που προέρχονται από έγκυρους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και αναλυτές και στις οποίες το ευρύ κοινό έχει άμεση πρόσβαση. Οι πληροφορίες που παρέχονται με το παρόν δελτίο στους χρήστες/ επισκέπτες μέσω του διαδικτυακού μας τόπου, δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση, ευθέως ή εμμέσως, παρότρυνση, συμβουλή ή προτροπή για τη διενέργεια οποιασδήποτε επενδυτικής ή άλλης πράξεως με οικονομικό αποτέλεσμα. Η παροχή των στοιχείων και των πληροφοριών έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των χρηστών/ επισκεπτών να ενεργήσουν, αφού αξιολογήσουν τις παρεχόμενες πληροφορίες, κατά τη κρίση τους, βασιζόμενοι στην προσωπική τους βούληση, αποκλειόμενης οποιασδήποτε δικής μας ευθύνης, σύμφωνα και με τους γενικούς όρους και επισημάνσεις που περιέχονται στην ιστοσελίδα της Attica Bank. Μετά τη δημοσίευση του δελτίου, είναι δυνατόν να επέλθουν αλλαγές και διαφοροποιήσεις στις πληροφορίες και τα στοιχεία που περιέχονται σε αυτό. Η Attica Bank ενδέχεται να έχει εκδώσει εκθέσεις που αποκλίνουν ή διαφοροποιούνται από τα στοιχεία που παρατίθενται στο παρόν δελτίο. Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονομικών Εξελίξεων και Προοπτικών Οκτώβριος 2011 10