Υπόδειγμα εργασίας με τη μέθοδο project για το μάθημα Έκθεση-Έκφραση της Α Λυκείου Η εργασία αναφέρεται στα ακόλουθα περιεχόμενα του σχολικού βιβλίου της Έκφρασης - Έκθεσης της Α Λυκείου: 1. Γλώσσα 2. Γλωσσικές ποικιλίες, γεωγραφικές και κοινωνικές 3. Ειδικές γλώσσες 4. Αναφορική και ποιητική λειτουργία της γλώσσας 5. Προφορικός και γραπτός λόγος 6. Προϋποθέσεις για την επιτυχία ενός διαλόγου 1 / 7
Τομέας εφαρμογής: Οι επίκαιρες τηλεοπτικές εμπορικές διαφημίσεις τηλεφωνίας Στόχοι της εργασίας: 1) Η απομαγνητοφώνηση και καταγραφή του προφορικού λόγου σε γραπτό. 2) Ο εντοπισμός της ποικιλότητας της γλώσσας σχετικά με την οριζόντια και την κάθετη διαίρεσή της. 3) Η κατανόηση της δυσκολίας της επίτευξης συνεννόησης με τη χρήση του διαλόγου ως επικοινωνιακού μέσου. 4) Ο εμπλουτισμός του προφορικού λόγου με παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά στοιχεία. 5) Η αναζήτηση στοιχείων προφορικότητας του λόγου. 6) Η εναλλαγή αναφορικής και ποιητικής λειτουργίας της γλώσσας και η ερμηνεία της. 7) Η σύγκριση δύο γλωσσικών κειμένων και η εύρεση ομοιοτήτων και διαφορών. 2 / 7
Επιλογή διαφήμισης Προτεινόμενες διαφημίσεις: - Cosmote Aperiorista Αγγελικούλα - Wind Δικηγόρος πρόεδρος - Conn-x Captain αεροπλάνο - Cosmote Ομορφάντρα μου - Cosmote Σήμα Καμπάνα - Cosmote Hot dog 2 - Vodafone 2012 Kitsos Tasoula - Wind F2G Ληστεία σε τράπεζα - Wind Πρόεδρος Άραβας 1 ο φύλλο εργασίας - Να καταγράψετε το διάλογο μίας από τις προτεινόμενες διαφημίσεις. - Να δηλώσετε την εναλλαγή των προσώπων που συμμετέχουν σ αυτόν. - Να προσπαθήσετε να βάλετε τα κατάλληλα σημεία στίξης. 3 / 7
2 ο φύλλο εργασίας Γλωσσικές ποικιλίες που μπορείτε να εντοπίσετε: Α) ως προς την οριζόντια διαίρεση της γλώσσας, δηλαδή διαλεκτικά και ιδιωματικά στοιχεία, ιδιωματισμούς και ιδιωτισμούς Β) ως προς την κάθετη διαίρεση της γλώσσας, δηλαδή κοινωνικές διάλεκτοι με κριτήριο την ηλικία, τη μόρφωση, κοινωνική τάξη, φύλο, καταγωγή, περίσταση, επάγγελμα.. Γ) ως προς τη λειτουργία της γλώσσας, δηλαδή αναφορική ή ποιητική λειτουργία Δ) ως προς το ειδικό λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται 3 ο φύλλο εργασίας Ποια χαρακτηριστικά του προφορικού λόγου μπορείτε να εντοπίσετε: 4 / 7
Α) Παραγλωσσικά γνωρίσματα (επιτονισμός, παύσεις, προφορά, ένταση φωνής) και εξωγλωσσικά γνωρίσματα (χειρονομίες, κινήσεις, έκφραση προσώπου, βλέμμα, διάθεση) Β) Άλλα χαρακτηριστικά, όπως : ελλειπτικές προτάσεις ή ανολοκλήρωτες φράσεις, γεμίσματα και παύσεις, προχειρότητα στην έκφραση, ασυνταξίες, παρατακτική σύνταξη και μικροπερίοδος λόγος. 4 ο φύλλο εργασίας Ποιες προϋποθέσεις συντρέχουν, ώστε ο διάλογος να είναι επιτυχής; Α) Τι έχετε να παρατηρήσετε για την πολυτροπικότητα του κειμένου; Β) Υπάρχει κάποιο επικοινωνιακό τέχνασμα; Γ) Πόσο ταιριάζει το μήνυμα με το διάλογο που προηγείται και γιατί; Δ) Θα μπορούσατε να προτείνετε κάτι επιπλέον που θα βοηθούσε στην καλύτερη κατανόηση; 5 / 7
5 ο φύλλο εργασίας Αλλάξτε παραμέτρους στα πρόσωπα που διαλέγονται Α) ως προς το φύλο Β) την ηλικία Γ) την κοινωνική προέλευση Δ) το ύφος της γλώσσας (πιο επίσημο ή πιο οικείο) και ελέγξτε πόσο αυτό θα επηρέαζε την επικοινωνία των προσώπων που διαλέγονται. Δραματοποιήστε μέσα στην τάξη τους μετασχηματισμένους διαλόγους. 6 ο φύλλο εργασίας 6 / 7
1η εκδοχή: Εργασία για το σπίτι θα μπορούσε να αποτελέσει η εύρεση ενός κινηματογραφικού διαλόγου από μια αγαπημένη σας ταινία, η εφαρμογή των 5 βημάτων που προηγήθηκαν στην παραπάνω διερευνητική εργασία και η παρουσίασή του σε power point στην τάξη. 2η εκδοχή: Η εύρεση μίας άλλης σύγχρονης διαφήμισης με διαλογικό κείμενο που θα αποτελέσει αντικείμενο σύγκρισης με τη διαφήμιση που επεξεργαστήκατε και ο εντοπισμός ομοιοτήτων και διαφορών ως προς τα βήματα που προηγήθηκαν. Σημείωση: Το project αυτό εφαρμόστηκε, αφού ολοκληρώσαμε τις αναφερόμενες ενότητες με τον παραδοσιακό τρόπο. Μπορεί να εφαρμοστεί εξ αρχής με υπολογισμό των ωρών διδασκαλίας που χρειάζονται για την ολοκλήρωση των ενοτήτων και ίσως χρειαστεί μια επιπλέον ενημέρωση των μαθητών εκτός από αυτά που προτείνουν τα φύλλα εργασίας. Καζακλή Κωνσταντία, Φιλόλογος του ΕΠΑ.Λ. Διδυμοτείχου 7 / 7