ρώτος - Δεύτερος - Τρίτος ΧΡΝΣ 15' * Γνωριμία Ανάδυση επιθυμιών Μη λεκτική επικοινωνία ϋ Ανάδυση θεμάτων Δέσιμο ομάδας Αποσαφήνιση στόχων ϋ Επικέντρωοη στον εαυτό Ενεργοποίηση Επικέντρωση στο εδώ και τώρα ϋ Ανάπτυξη εμπιστοσύνης ϋ Χαλάρωση Χρόνος Ά ροτείνω να μάθουμε τα ονόματα μας με έναν ευχάριστο τρόπο. ^ς σηκωθούμε όλοι όρθιοι σχηματίζοντας έναν κύκλο. πρώτος από αριστερά μου θα ξεκινήσει λέγοντας το όνομα του. δεύτερος από αριοτερά θα επαναλάβει το όνομα του προηγούμενου και θα πει και το δικό του. επόμενος θα πει το όνομα του πρώτου, του δεύτερου και το δικό του. Με τον ίδιο τρόπο συνεχίζουμε όλοι. / εμψυχωτής, τελευταίος στη σειρά, λέει τα ονόματα όλων... / Αν κάποιοι συμμετέχοντες ανησυχούν ότι δε θα θυμούνται όλα τα ονόματα, ο εμψυχωτής τους καθησυχάζει λέγοντας ότι δεν πρόκειται για ά- σκηση μνήμης και ότι οι άλλοι θα βοηθήσουν αν χρειαστεί. 93
Η μπάλα * ϋ ϋ ι συστάσεις Γνωριμία Ανάδυση επιθυμιών Ανάδυση θεμάτων Αποσαφήνιση στόχων ίΰ Ενεργοποίηση Ανάπτυξη εμπιστοσύνης ΧΡΝΣ 15 ϋ Μη λεκτική επικοινωνία Δέσιμο ομάδας Επικέντρωση στον εαυτό Επικέντρωση στο εδώ και τώρα ϋ Χαλάρωση ΧΡΝΣ 15' ' Γνωριμία Ανάδυση επιθυμιών Ανάδυση θεμάτων Μη λεκτική επικοινωνία 1 1 Δέσιμο ομάδας ϋ Αποσαφήνιση στόχων Ενεργοποίηση Ανάπτυξη εμπιστοσύνης Επικέντρωση στον εαυτό Μέσα-Υλικά Χρόνος 5 Χρο«ο ροτείνω να οηκωθούμε όρθιοι και να σχηματίσουμε έναν κύκλο. Ένας από την ομάδα θα πετάξει την μπάλα σ' όποιον θέλει, φωνάζοντας τον συγχρόνως με το όνομα του. Αυτός που θα πάρει την μπάλα συνεχίζει με τον ίδιο τρόπο χωρίς να καθυστερεί. Έχουμε μάθει όλοι τα ονόματα όλων; Ίσως να μην τα θυμόμαστε ^α α(_ ρθτε 'νωνα δοκιμάσουμε κάτι πιο δύσκολο. Να αλλάξουμε θέσεις και να συνεχίσουμε για λίγο ακόμα. / εμψυχωτής ξεκινάει πρώτος δείχνοντας την άσκηση. / Είναι σημαντικό να συμμετέχουν όλοι. εμψυχωτής παρατηρεί μήπως υπάρχουν άτομα που δεν τους πετούν την μπάλα και τους την πετά ο ίδιος, / Αν οι συμμετέχοντες δε γνωρίζονται καθόλου, όποιος πετάει την μπάλαφωνάζει στην αρχή το δικό του όνομα. αραλλαγές 2/3. Με διάφορες φωνές: 2γ. ροσφέρω κάτι: ροτείνω να σηκωθούμε όλοι όρθιοι και να περπατήσουμε στο χώρο. Όποιον συναντάμε, θα τον χαιρετάμε με χειραψία κοιτάζοντας τον στα μάτια και θα συστηνόμαστε με το μικρό μας όνομα. Χρόνος 5 ' Χρόνος 5' Ας συνεχίσουμε να συναντάμε τους άλλους κάνοντας μόνο χειραψία, χωρίς λόγια. Τώρα ας συναντήσουμε ο ένας τον άλλο με όποιο τρόπο θέλουμε εκτός από λόγια και χειραψία. αραλλαγές 3ο. Η τυχαία συνάντηση: 2α. Η φανταστική μπάλα: Επικέντρωση στο εδώ και τώρα Χαλάρωση Μια μαλακή μπάλα ή ένα μαξιλαράκι ή άλλο μαλακό αντικείμενο. Χρόνος 1' 3β. Το σκούντημα: ερπατάμε στο χώρο και όταν συναντήσουμε ίο βλέμμα κάποιου άλλου, του λέμε το όνομα μας. Όταν τους έχουμε συναντήσει όλους μια δυο φορές, συνεχίζουμε λέγοντας το όνομα αυτού που συναντάμε, ερπατάμε στο χώρο, σκουντιόμαστε με τους ώμους και λέμε το όνομα μας. Όταν υους έχουμε συναντήσει όλους μια δυο φορές, συνεχίζουμε λέγοντας το όνομα του άλλου. Η άσκηση μπορεί να γίνει και χωρίς μπάλα, δίνοντας έμφαση στη μιμική. εμψυχωτής δίνει την οδηγία να πετάνε την μπάλα λέγοντας το όνομα του άλλου ψιθυριστά. Μετά από λίγο προτείνει άλλο τρόπο (ντροπαλά, από μακριά, συλλαβιστά, με νάζι, φοβισμένα κτλ.). Αντί να πετάνε την μπάλα, προσφέρουν κάτι (π.χ. ένα λουλούδι). 94 95
Το κουτί με το όνομα ΧΡΝΣ 35 ες το με μια κίνηση Γνωριμία * Γνωριμία Γ- Μη λεκτική επικοινωνία Ανάδυση επιθυμιών Ε3 Μη λεκτική επικοινωνία Ανάδυση επιθυμιών Ώ Ανάδυση θεμάτων Αποσαφήνιση στόχων ϋ Δέσιμο ομάδος Ανάδυση θεμάτων ϋ Δέσιμο ομάδας ϋ\ Αποσαφήνιση στόχων 63 Ενεργοποίηση Ε3 Ενερνοποι'ηση ϋ Ανάπτυξη εμπιστοσύνης Χαλάρωση ϋ Επικέντρωση στο εδώ και τώρα Ώ Χαλάρωση Επικέντρωση στο εδώ και τώρα ΧΡΝΣ 4' Γ_! Ανάπτυξη εμπιστοσύνης Χρόνος 5' Χρόνος 1' ροτείνω να σταθούμε όρθιοι σε κύκλο. Κινήστε τα χέρια και το σώμα σας όπως εγώ, σαν να σπρώχνετε έναν τοίχο με δύναμη, δεξιά, μετά αριστερά, προς τα πάνω, προς τα κάτω, μπροστά. Τώρα θα ανοίξω το κουτί και θα βγάλω από μέσα το όνομα μου με όποιον τρόπο θέλω λέγοντας το συγχρόνως, Το ίδιο θα κάνετε και οι υπόλοιποι ένας ένας. 4ο Στάδιο χρόνο,, ιο Ας καθίσουμε να συζητήσουμε για λίγο. οιος θέλει να ξεκινήσει; ροτείνω να σηκωθούμε όλοι όρθιοι και να σχηματίσουμε κύ- ^ Κάποιος θα μπει στο κέντρο του κύκλου και θα πει το όνομα του συνοδεύοντας το με όποια κίνηση θέλει, αυθόρμητα, χωρίς να τη σκεφτεί. Όλοι οι άλλοι προσέχουμε την κίνηση και τον τρόπο που λέει το όνομα του και προσπαθούμε να το επαναλάβουμε όσο το δυνατόν με τη μεγαλύτερη ακρίβεια δυο τρεις φορές. Αυτός που είναι στο κέντρο παρατηρεί το καθρέφτισμα του εαυτού του στους άλλους και στη συνέχεια επιστρέφει στον κύκλο προτείνοντας σε κάποιον άλλο να μπει στο κέντρο. Θα συνεχίσουμε έτσι μέχρι να μπουν όλοι στον κύκλο, οιος θέλει να ξεκινήσει; Γώρα ένας ένας θα φτιάξουμε ένα φανταστικό κουτί, σχηματίζοντας το με τα χέρια μας, με αργές και καθαρές κινήσεις. Θα κρατάμε συνεχώς το κουτί μας μέχρι να φτιάξουν και οι υπόλοιποι το δικό τους. Αρχίζω εγώ και μετά θα συνεχίσει όποιος θέλει. Χρόνος 1' ΧρόνοςλΤ χρόνος*) Ας καθίσουμε να κουβεντιάσουμε για λίγο. ο ος θα ή θελε να μιλ ή σει; Σημειώαεις για τον εμψυχωτή / εμψυχωτής ξεκινάει πρώτος δίνοντας το παράδειγμα. / Η άσκηση αυιή, αν προταθεί σε ομάδες προσωπικής ανάπτυξης, θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για τη συζήτηση, γιατί μπορεί να αναδυθούν προσωπικά θέματα. 96 / Επειδή στην άσκηση αυτή τα άτομα «εκτίθενται» με το σώμα, πιθανόν να είναι διστακτικά. Διευκολύνει αν ο εμψυχωτής μπει στον κύκλο πρώτος και κάνει την κίνηση του με υπερβολικό τρόπο. / ι οδηγίες επαναλαμβάνονται και τμηματικά αν χρειαστεί, / Ερωτήσεις που διευκολύνουν τη συζήτηση: - Τι σημαίνει για σας να είστε στο κέντρο της προσοχής; - ώς νιώσατε βλέποντας τους άλλους να σας μιμούνται; -Τι άλλο είδατε, σκεφτήκατε ή ανακαλύψατε; 97
αραλλαγές 5α. Το χαρακτηριστικό: 5β. Η σημασία: Αυτός που παρουσιάζεται μιμείται κάτι που τον χαρακτηρίζει (δραστηριότητα, κίνηση, στοιχεία της προσωπικότητας του κτλ.). Λέμε το όνομα μας κάνοντας συγχρόνως μια κίνηση που δείχνει αυτό που σημαίνει το όνομα μας, αν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία ή αν δεν έχει, δίνοντας εμείς όποια θέλουμε. Γνωρίζω ότι... Φαντάζομαι ότι... ο <<Γ* Α ΧΡΝΣ 6 ' * Γνωριμία Ανάδυση επιθυμιών Ώ Μη λεκτική επικοινωνία Ανάδυση θεμάτων Ώ Δέσιμο ομάδας /Αποσαφήνιση στόχων Επικέντρωση στον εαυτό 1 1 Ενεργοποίηση Επ/κε'ντρωση στο εδώ κοι τώρα Ώ Χαλάρωση Ανάπτυξη εμπιστοσύνης Χρόνος «' ροτείνω κάποιος να διαλέξει από την ομάδα έναν που δεν τον γνωρίζει πολύ καλά και να μας τον παρουσιάσει λέγοντας πρώτα τι ξέρει γι' αυτόν και στη ουνέχεια τι φαντάζεται. άλλος ακούει και στο τέλος διορθώνει και συμπληρώνει αν θέλει, Με τη σειρά του διαλέγει κάποιον άλλον τον οποίο μας παρουσιάζει με τον ίδιο τρόπο. Έτσι συνεχίζουμε όλοι. οιος θέλει να ξεκινήσει; 2ο Ιτάδιο Ας συζητήσουμε για λίγο. Χρόνος Ι5' /Συμμετέχει και ο εμψυχωτής. / Αυτή η άσκηση προτείνεται συνήθως σε ομάδες που τα μέλη της γνωρίζονται σε κάποιο βαθμό (μαθητές της ίδιας τάξης, συμμετέχοντες στο ίδιο σεμινάριο κτλ.), / εμψυχωτής βοηθάει αυτόν που μιλάει να διευκρινίζει αν αυτό που λέει είναι κάτι που ξέρει ή κάτι που φαντάζεται. / α συντομία, μπορούμε να προτείνουμε στους συμμετέχοντες να παρουσιάσουν μόνο αυτά που γνωρίζουν για τον άλλο / Η άσκηση αυτή προτείνεται και για τη φάση της ανάπτυξης, γιατί επιτρέπει να αυξηθεί η επίγνωση σε σχέση με τις προβολές, τις προκαταλήψεις και τις στάσεις ζωής.
Τα αρχικά μου ϋ Μη λεκτική επικοινωνία [υ Ανάδυση επιθυμιών ϋ Μη λεκτική επικοινωνία Ανάδυση, θεμάτων Δέσιμο ομάδος ϋ Ανάδυση θεμάτων ϋ Δέσιμο ομάδας Αποσαφήνιση στόχων Επικέντρωση στον εαυτό ϋ Επικέντρωση στο εδώ και ιώρο Επικέντρωση στο εδώ και τώρα ϋ Χαλάρωση Χαλάρωση ΧΡΝΣ 45' Γνωριμία * Αποσαφήνιση στόχων Ενεργοποίηση Ανάπτυξη εμπιστοσύνης Μέσα-Υλικά Μέσο- Υλικά Λευκές κόλες χαρτί, χρώματα και πινέλα ή χρωματιοτοί μαρκαδόροι. Μικρά κομμάτια χαρτί, μολύβια. χρο«χ. 2ο ροτείνω να σχεδιάσει ο καθένας ατό χαρτί τα αρχικά του ονόμαιός του και να τα χρηοιμοποιήοει για να κάνει μια ζωγραφιά, Χρόνος Ι Ας εκθέσουμε αυτά που φτιάξαμε, ώστε να μπορούμε να τα δούμε όλοι. Τώρα μπορεί να παρουσιάσει ο καθένας τη ζωγραφιά του και να συζητήσουμε. Χρόνος 6' 8» Γνωριμία Ανάδυση επιθυμιών Ενεργοποίηση ϋ Ανάπτυξη εμπιστοσύνης ΧΡΝΣ 1.3 Μεταφέρω το μήνυμα Χρόνος 15' / Η άσκηση αυτή είναι κατάλληλη για μια συνάντηση ή σεμινάριο στο οποίο θα προταθεί στη συνέχεια δουλειά με ζωγραφική, έτσι οι συμμετέχοντες εξοικειώνονται με τα υλικά και μπορούν να ξεπεράσουν αναστολές σχετικά με τις ζωγραφικές τους ικανότητες. αραλλαγή 7α. Κολάζ με τα αρχικά: Σχεδιάζουμε τα αρχικά μας και κολλάμε εικόνες που συμβολίζουν πράγματα που μας αρέσουν ή που μας χαρακτηρίζουν. Χρόνος 2' 1 ροτείνω να πάρουμε από ένα κομμάτι χαρτί και να γράψουμε το όνομα μας κρατώντας το θα κινηθούμε ελεύθερα στο χώρο. Μόλις δώσω το σήμα, συναντάει ο καθένας μας κάποιον, τον χαιρετάει, του δίνει το χαρτί με το όνομα του και του λέει τρεις πληροφορίες για τον εαυτό του. άλλος με τη σειρά του κάνει το ίδιο. Αμέσως μετά θα συναντήσουμε κάποιον άλλο και θα του πούμε το όνομα μας. Στη συνέχεια, θα του δείξουμε αυτόν με τον οποίο μιλήσαμε προηγουμένως, δίνοντας το χαρτί με το όνομα του και τις πληροφορίες που μας έδωσε, με όσο περισσότερη ακρίβεια μπορούμε. Το ίδιο θα κάνει και ο άλλος. Με το τρίτο άτομο που θα συναντηθούμε θα συστηθούμε και θα μεταφέρουμε το χαρτί και τις πληροφορίες που πήραμε από τον προηγούμενο. Δηλαδή θα δείξουμε και θα μιλήσουμε για εκείνον που συνάντησε Θα συνεχίσομμε έτσι συναντώντας όσο περισσότερους μπορούμε. Ας ξεκινήσουμε. Ας μαζευτούμε ξανά και ας ξεκινήσει κάποιος παρουσιάζοντας αυτόν του οποίου το όνομα είναι γραμμένο πάνω στο χαρτί που κρατάει. Θα μας τον δείξει και θα μας δώσει τις πληροφορίες που πήρε γι' αυτόν. ΙΙ
Αυτός για τον οποίο μιλάει θ' ακούσει και στο τέλος θα διορθώσει και θα συμπληρώσει τυχόν πληροφορίες που άλλαξαν ή παραλήφθηκαν στη διαδρομή. Ας συζητήσουμε αυτό που έγινε. Χρόνος 1 η[ς θέχε να μιλήοε. Ιστορίες ονομάτων να την επαναλάβει. / Η άοκηοη αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και οε μια ομάδα επικεντρωμένη στο θέμα της επικοινωνίας. Στην περίπτωση αυτή, συζητούνται εκτενέστερα οι δυσκολίες της επικοινωνίας και της μεταφοράς του μηνύ- ** "Χρόνος 1' αραλλαγή και το αντικείμενο: καθένας επιλέγει ένα αντικείμενο ανάμεσα σ' αυτά που προτείνει ο εμψυχωτής (π.χ. ένα βιβλίο, ένα χρωματιστό φουλάρι, μια φωτογραφία κτλ.) και όταν συναντήσει κάποιον άλλο, θα του πει δύο λόγους για τους οποίους το διάλεξε και θα του το δώοει.το ίδιο θα κάνει και ο άλλος/ετσι στο τέλος ο καθένας θα μιλήοει γι' αυτόν του οποίου κρατάει το αντικείμενο. Μη λεκτική επικοινωνία ϋ Δέσιμο ομάδος Γνωριμία Ανάδυση θεμάτων ϋ Αποσαφήνιση στόχων ϋ Ενεργοποίηση ϋ Επικέντρωση στο εδώ και τώρα Ανάπτυξη εμπιστοσύνης ϋ Χαλάρωση ματος. 8α. Μεταφέρω το μήνυμα * ΧΡΝΣ 6 ' / Επειδή η οδηγία για το πρώτο στάδιο αυτής της άσκησης είναι μεγάλη, ο εμψυχωτής πρέπει να σιγουρευτεί ότι έγινε κατανοητή και αν χρειαστεί, [υ Ανάδυση επιθυμιών 2ο Ιτάδιο Χρόνος 5' ροτείνω να χωριστούμε σε ζευγάρια. καθένας με τη σειρά του θα μιλήσει 5 ' για το μικρό του όνομα. Μπορεί να πει για ποιο λόγο έχει αυτό το όνομα, ποιος του το έδωσε, αν του αρέσει, αν θα διάλεγε ο ίδιος κάποιο άλλο, αν έχει κάποιο υποκοριστικό κτλ. άλλος θα ακούει χωρίς να διακόπτει. Στη συνέχεια, καθένας θα μας παρουσιάσει αυτά που του είπε το ζευγάρι του. Τώρα ας μαζευτούμε να παρουσιάσουμε αυτά που ακούσαμε από το ζευγάρι μας. άλλος θα ακούσει και μετά, αν θέλει, θα διορθώσει ή θα συμπληρώσει. οιος θέλει ν' αρχίσει; / Η άσκηση αυτή ενδείκνυται για ομάδες προσωπικής ανάπτυξης, επειδή μπορεί να αναδυθούν θέματα που αφορούν στην προσωπική ταυτότητα και στις σχέσεις με την οικογένεια. αραλλαγή 9α. Ιστορίες επιθέτων: 12 Σε μια ομάδα προσωπικής ανάπτυξης που έχει σαν θέμα την ιστορία της οικογένειας μπορεί να προταθεί η ίδια δουλειά με το επίθετο. 13
Θέλω - Δε θέλω ι προσδοκίες 1 Γνωριμία Ανάδυση επιθυμιών Γ / ' * Αποσαφήνιση στόχων ** ΧΡΝΣ Ι.3' ϋ ί. νερνοποίηοη Ανάπτυξη εμπιστοσύνης Μη Αεκπκή επικοινωνία Δέσιμο ομάδας II Ευ Γνωριμία Ανάδυση επιθυμιών ΛΊη λεκτική επικοινωνία Δέσιμο ομάδος Ανάδυση θεμάτων Ευ Επικέντρωση στον εαυτό * Αποσαφήνιση στόχων Επικέντρωση στο εδώ και τώρα Ενεργοποίηση ϋ Χαλάρωση ΧΡΝΣ Ι.3' Ανάπτυξη εμπιστοσύνης Χρόνος 15' Χρόνος 6' Χρόνος 15' Επικέντρωση οίον εαυτό Επικέντρωση στο εδώ και τώρα Χαλάρωση Μέσα-Υλικά ροτείνω να χωριστούμε σε ζευγάρια. Καθένας με τη οειρά του θα μιλήσει 5' για τον εαυτό του και για το τι περιμένει από την ομάδα. Αυτός που ακούει δε διακόπτει. Στο τέλος θα έχετε άλλα 5 ' για να συζητήσετε μεταξύ σας ελεύθερα. Όταν μαζευτούμε ξανά, θα μας πει καθένας τι άκουσε από τον άλλο. Ας ξεκινήσουμε, θα σας δίνω εγώ τους χρόνους για την αλλαγή. Ας μαζευτούμε ξανά στον κύκλο. Καθένας θα μας παρουσιάσει αυτά που του είπε ο συνομιλητής του κι εκείνος, αφού ακούσει, θα διορθώσει και θα συμπληρώσει αν κάτι έχει παραλειφθεί. οιο ζευγάρι θέλει να μιλήσει; Θα αναφερθώ τώρα σ' αυτά που είπατε ότι περιμένετε από την ομάδα και σ' αυτά που αυτή η συγκεκριμένη ομάδα μπορεί να ανταποκριθεί και θα τα συζητήσουμε. Χαρτιά, μολύβια, μαρκαδόροι, μεγάλο χαρτί ή πίνακας ανακοινώσεων. Χρόνος ΙΊ' Χρόνος 3' Χρόνος 3' 4ο Στάδιο / εμψυχωτής δίνει το χρόνο για αλλαγή όταν περάσουν τα 5 '. </ εμψυχωτής συμμετέχει ατά ζευγάρια αν ο αριθμός των μελών είναι μονός και μιλάει για τον εαυτό ίου και για το τι περιμένει από την ομάδα. Διαφορετικά, τα παρουσιάζει στο τέλος (πριν το ) σε όλη την ομάδα. / Σημειώνει τις προσδοκίες των συμμετεχόντων. Κατόπιν επαναδιατυπώνει αυτά που ειπώθηκαν και αποσαφηνίζει τους στόχους και τα όρια της ομάδας. Χρόνος(5' ροτείνω να πάρει καθένας μας από ένα χαρτί και να το χωρίσει στη μέση με μια γραμμή. Στο ένα μέρος θα γράψει «Θέλω» και στο άλλο «Δε θέλω». Από κάτω θα καταγράψει τι θέλει και τι δε θέλει από αυτή την ομάδα.έχουμε 1'. Τώρα θα χωριστούμε σε ομάδες των 3 ατόμων. Καθένας με τη σειρά του παρουσιάζει αυτό που έγραψε και οι άλλοι τον ακούν χωρίς να διακόπτουν. Στη συνέχεια,θα συζητήσουμε μεταξύ μας και θα καταγράψουμε τα «Θέλω» και «Δε θέλω» που εκφράστηκαν. Όταν θα επιστρέψουμε στον κύκλο, κάποιος από την κάθε υποομάδα θα μας παρουσιάσει αυτά που κατέγραψε. Έχουμε 3' χρόνο Ας μαζευτούμε ξανά να ακούσουμε την κάθε υποομάδα. Κάποιος ας σημειώνει στον πίνακα τα «Θέλω» - «Δε θέλω». οιοι θέλουν να ξεκινήσουν; Τώρα ας δούμε αυτά που σημειώσαμε και ας συζητήσουμε.θέλει κάποιος να μιλήσει; εμψυχωτής: / Συμμετέχει και ο ίδιος στην άσκηση. / Επαναδιατυπώνει αυτά που ειπώθηκαν και αποσαφηνίζει [ους στόχους και τα όρια της ομάδας. 14 15 8-25 θίωμαπκίς οοκήοίκ /Ό ί('ψώ<ωΰί ομάδων
Θέλω - Δε θέλω εναλλάξ 12 Γνωριμία» Ανάδυση επιθυμιών υ] Μη λεκτική επικοινωνία υ] Ανάδυση θεμάτων Αποσαφήνιση στόχων ϋ Ενεργοποίηση ϋ Ανάπτυξη εμπιστοσύνης ΧΡΝΣ 5' Καταιγισμός ιδεών Δέσιμο ομάδας Επικέντρωση στο εδώ και τώρα ϋ ΧαΑάρωση ΧΡΝΣ 3' 13 Ώ Γνωριμία * Ανάδυση επιθυμιών υ] Ανάδυση θεμάτων Μη λεκτική επικοινωνία Αποσαφήνιση στόχων. Ενερνοποιήση ^,^^,,^,,^,) ι_ι ι_μίί^νίρωυ ϋ Επικέντρωση στο εδώ και τώρα ι ι > ϋ \/ Χαλάρωση ϋ Ανάπτυξη εμπιστοσύνης Ώ Δέσιμο ομάδας Μέσα -Υλικά Μέσα-Υλικά Χαρτιά, μολύβια, μαρκαδόροι, μεγάλο χαρτί ή πίνακας ανακοινώσεων. Αρκετά μικρά κομμάτια χαρτί, μολύβια, ένα καλάθι ή κουτί. Χρόνος Ι 'ί' ροτείνω να διαλέξουμε κάποιον και να κάνουμε ζευγάρια. Καθένας εναλλάξ λέει ένα πράγμα που θέλει ή δε θέλει σε σχέαη με την ομάδα. Θα ξεκινάμε τη φράοη μας με το «θέλω» ή «Δε θέλω» και θα λέμε ό,τι μας έρχεται στο μυαλό αυτόματα, χωρίς να συζητάμε μεταξύ μας. Θα έχουμε 1'. Αμέσως μετά γράφει ο καθένας μόνος του όσα περισσότερα από τα «Θέλω» ή «Δε θέλω» του θυμάται, για να τα διαβάσει σε όλους όταν μαζευτούμε. Αφότου γράψουμε, θα έχουμε άλλα 5' με το ζευγάρι μας για να Χρόνος 5 Σας προτείνω να πάρετε μερικά χαρτιά. Γράψτε σε διαφορετικό χαρτί από μια επιθυμία που έχετε γι' αυτή την ομάδα και σας έρχεται αυτόματα στο μυαλό. Τα χαρτιά θα είναι ανώνυμα. Έχετε 5' χρόνο. Χρ»ος/ο Βάλτε τα χαρτιά σας μέσα στο καλάθι και ας τα διαβάσει κά- Ας συζητήσουμε αυτά που ακούσαμε. Χρόνος 15 ' συζητήσουμε. Θα σας δίνω εγώ τους χρόνους. Χρόνοι; 2' Ας επιστρέψουμε στον κύκλο. Κάποιος ας γράφει σ' ένα μεγάλο χαρτί όλα τα «Θέλω» και «Δε θέλω» που ακούει. οιος θέλει να αρχίσει; Χρόνος Γ.) Ας δούμε αυτά που έχουμε σημειώσει και να συζητήσουμε. / Συμμετέχει και ο εμψυχωτής. / Ερωτήσεις για τη συζήτηση: - αρατηρείτε κάποιες κοινές επιθυμίες; - Υπάρχουν επιθυμίες που μπορούν να πραγματοποιηθούν άμεσα ή μακροπρόθεσμα; '/ καταιγισμός ιδεών με τη μορφή που προτείνουμε σ' αυτή την άσκηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλα θέματα, γιατί βοηθάει να εκφραστούν ιδέες, επιθυμίες, λύσεις κτλ. αραλλαγές εμψυχωτής: </ Συμμετέχει και ο ίδιος οτη διαδικασία. / Επισημαίνει κοινά σημεία και αναφέρεται στις δυνατότητες της ομάδος αλ.λά και στα όρια της. 16 13α. Ιδέες ανά τρεις: Ι3β. Φωναχτά: Γράφουν ανά τρεις σε μεγάλα χαρτιά και τα παρουσιάζουν οτην ομάδα. Λένε τις επιθυμίες τους προφορικά, όλοι μαζί, και κάποιος τις γράφει σε ένα μεγάλο χαρτί. 17