ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 27.5.2014 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 1542/2009, του Dimitar Balyuchev, βουλγαρικής ιθαγένειας, σχετικά με μη συμμόρφωση των βουλγαρικών αρχών προς τις διατάξεις της οδηγίας 2006/32/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες 1. Περίληψη της αναφοράς Ο αναφέρων ισχυρίζεται ότι η οδηγία 2006/32/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες δεν έχει μεταφερθεί στο βουλγαρικό δίκαιο. Αναφέρεται εν προκειμένω στον τρόπο μεταχείρισης των καταναλωτών από τις αρχές τηλεθέρμανσης της Σόφιας, ο οποίος παραβιάζει κατάφωρα το άρθρο 13 της οδηγίας σχετικά με τους μετρητές και τους αναλυτικούς λογαριασμούς για την κατανάλωση ενέργειας, όπου ορίζεται ότι στους τελικούς καταναλωτές τηλεθέρμανσης παρέχονται μετρητές που αντικατοπτρίζουν επακριβώς την πραγματική ενεργειακή κατανάλωση του τελικού καταναλωτή, και ότι η χρέωση που πραγματοποιείται από τους διανομείς ενέργειας βασίζεται στην πραγματική ενεργειακή κατανάλωση και παρουσιάζεται με σαφή και κατανοητό τρόπο. Ως εκ τούτου, καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να επιληφθεί του θέματος ώστε να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές τηλεθέρμανσης της Βουλγαρίας καλύπτονται από τις διατάξεις της προαναφερθείσας οδηγίας. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 29 Ιανουαρίου 2010. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 202 παράγραφος 6 του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 11 Μαΐου 2010. CM\1029821.doc PE441.347v03-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
Η Βουλγαρία δήλωσε την πλήρη μεταφορά της οδηγίας 2006/32/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες (οδηγία ενεργειακής απόδοσης) και κοινοποίησε στην Επιτροπή σειρά εθνικών μέτρων μεταφοράς, όπως ο νόμος για την ενεργειακή απόδοση (Закон за енергийната ефективност) της 14.11.2008. Σύμφωνα με τις δηλώσεις των βουλγαρικών αρχών, το άρθρο 13 της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση θα μεταφερόταν με το άρθρο 39 παράγραφος 4 του νόμου για την ενέργεια της 14.11.2008 (Закон за енергетиката), καθώς και με τον κανονισμό για την αδειοδότηση των δραστηριοτήτων του τομέα της ενέργειας της 05.02.2008 (НАРЕДБА за лицензиране на дейностите в енергетиката) και του διατάγματος της 6.04.2007 (НАРЕДБА 16-334 г. за топлоснабдяването). Το άρθρο 13, παράγραφος 2, της οδηγίας ενεργειακής απόδοσης ορίζει ότι «Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, κατά περίπτωση, η χρέωση που πραγματοποιείται από τους διανομείς ενέργειας, τους διαχειριστές συστημάτων διανομής και τις εταιρείες λιανικής πώλησης ενέργειας [ ] βασίζεται στην πραγματική ενεργειακή κατανάλωση, και παρουσιάζεται με σαφή και κατανοητό τρόπο». Αυτό δεν αποκλείει το γεγονός ότι οι καταναλωτές δεν μπορούν να χρεωθούν ξεχωριστά για τις διάφορες παρεχόμενες υπηρεσίες ή ότι η τιμολόγηση δεν μπορεί να περιλαμβάνει στοιχεία των οποίων η τιμή δεν συνδέεται άμεσα με την πραγματική κατανάλωση ενέργειας. Ωστόσο, η κατανάλωση ενέργειας θα πρέπει να αποτελεί ένα σαφώς αναγνωρίσιμο στοιχείο της τιμολόγησης και κάθε αύξηση ή μείωση της κατανάλωσης ενέργειας θα πρέπει να οδηγεί αντίστοιχα σε αύξηση ή μείωση του οφειλόμενου ποσού για αυτό το στοιχείο. Προκειμένου να διασφαλισθεί η σχέση μεταξύ τιμής και κατανάλωσης ενέργειας, το άρθρο 13, παράγραφος 1, της οδηγίας ενεργειακής απόδοσης ορίζει ότι «Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, εφόσον είναι τεχνικώς εφικτό, οικονομικώς εύλογο και ανάλογο προς τη δυνητική εξοικονόμηση ενέργειας, παρέχονται σε ανταγωνιστική τιμή στους τελικούς καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, τηλεθέρμανσης ή τηλεψύξης, και ζεστού νερού για οικιακή κατανάλωση, ατομικοί μετρητές που να αντικατοπτρίζουν επακριβώς την πραγματική ενεργειακή κατανάλωση του τελικού καταναλωτή και να παρέχουν πληροφορίες όσον αφορά τον πραγματικό χρόνο χρήσης». Η Επιτροπή ελέγχει επί του παρόντος τη συμμόρφωση των εθνικών μέτρων μεταφοράς προς την οδηγία ενεργειακής απόδοσης και, υπό το πρίσμα αυτής της ανάλυσης, θα αποφασίσει σχετικά με την ανάγκη ανάληψης περαιτέρω δράσης όσον αφορά τη μεταφορά της οδηγίας ενεργειακής απόδοσης από τη Βουλγαρία. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι έχει ήδη λάβει σειρά άλλων παρόμοιων καταγγελιών από πολίτες και ότι, πέραν του ελέγχου συμμόρφωσης, ενδέχεται επίσης να αποφασίσει να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο η Βουλγαρία εφαρμόζει στην πράξη την οδηγία ενεργειακής απόδοσης στην επικράτειά της. Το γεγονός ότι οι διανομείς ενέργειας, οι διαχειριστές συστημάτων διανομής και οι εταιρείες λιανικής πώλησης ενέργειας χρεώνουν ξεχωριστά στους πελάτες ορισμένες από τις παρεχόμενες υπηρεσίες σε τιμή ανεξάρτητη από την κατανάλωση ενέργειας δεν αντίκειται από μόνο του στην οδηγία ενεργειακής απόδοσης. Ωστόσο, οι αυξήσεις ή οι μειώσεις στην PE441.347v03-00 2/5 CM\1029821.doc
κατανάλωση ενέργειας πρέπει να αντικατοπτρίζονται στον λογαριασμό με σαφείς και κατανοητούς όρους. Η Επιτροπή θα διεξαγάγει έλεγχο συμμόρφωσης της βουλγαρικής νομοθεσίας για τη μεταφορά της οδηγίας ενεργειακής απόδοσης και, υπό το πρίσμα αυτής της ανάλυσης, θα αποφασίσει σχετικά με την ανάγκη ανάληψης περαιτέρω δράσης. 4. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 18 Ιουλίου 2011 (ΑΝΑΘ) Η Βουλγαρία δήλωσε την πλήρη μεταφορά της οδηγίας 2006/32/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες (οδηγία ενεργειακής απόδοσης) και κοινοποίησε στην Επιτροπή σειρά εθνικών μέτρων μεταφοράς, όπως ο νόμος για την ενεργειακή απόδοση (Закон за енергийната ефективност) της 14.11.2008. Σύμφωνα με τις δηλώσεις των βουλγαρικών αρχών, το άρθρο 13 της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση θα μεταφερόταν με το άρθρο 39 παράγραφος 4 του νόμου για την ενέργεια της 14.11.2008 (Закон за енергетиката), καθώς και με τον κανονισμό για την αδειοδότηση των δραστηριοτήτων του τομέα της ενέργειας της 05.02.2008 (НАРЕДБА за лицензиране на дейностите в енергетиката) και του διατάγματος της 6.04.2007 (НАРЕДБА 16-334 г. за топлоснабдяването). Το άρθρο 13, παράγραφος 2, της οδηγίας ενεργειακής απόδοσης ορίζει ότι «Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, κατά περίπτωση, η χρέωση που πραγματοποιείται από τους διανομείς ενέργειας, τους διαχειριστές συστημάτων διανομής και τις εταιρείες λιανικής πώλησης ενέργειας [ ] βασίζεται στην πραγματική ενεργειακή κατανάλωση, και παρουσιάζεται με σαφή και κατανοητό τρόπο». Αυτό δεν αποκλείει το γεγονός ότι οι καταναλωτές δεν μπορούν να χρεωθούν ξεχωριστά για τις διάφορες παρεχόμενες υπηρεσίες ή ότι η τιμολόγηση δεν μπορεί να περιλαμβάνει στοιχεία των οποίων η τιμή δεν συνδέεται άμεσα με την πραγματική κατανάλωση ενέργειας. Ωστόσο, η κατανάλωση ενέργειας θα πρέπει να αποτελεί ένα σαφώς αναγνωρίσιμο στοιχείο της τιμολόγησης και κάθε αύξηση ή μείωση της κατανάλωσης ενέργειας θα πρέπει να οδηγεί αντίστοιχα σε αύξηση ή μείωση του οφειλόμενου ποσού για αυτό το στοιχείο. Προκειμένου να διασφαλισθεί η σχέση μεταξύ τιμής και κατανάλωσης ενέργειας, το άρθρο 13, παράγραφος 1, της οδηγίας ενεργειακής απόδοσης ορίζει ότι «Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι, εφόσον είναι τεχνικώς εφικτό, οικονομικώς εύλογο και ανάλογο προς τη δυνητική εξοικονόμηση ενέργειας, παρέχονται σε ανταγωνιστική τιμή στους τελικούς καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, τηλεθέρμανσης ή τηλεψύξης, και ζεστού νερού για οικιακή κατανάλωση, ατομικοί μετρητές που να αντικατοπτρίζουν επακριβώς την πραγματική ενεργειακή κατανάλωση του τελικού καταναλωτή και να παρέχουν πληροφορίες όσον αφορά τον πραγματικό χρόνο χρήσης». Μετά την παραλαβή της παρούσας αναφοράς, η Επιτροπή ελέγχει τη συμμόρφωση των εθνικών μέτρων μεταφοράς με την οδηγία 2006/32/EΚ και, υπό το πρίσμα της ανάλυσης αυτής, θα αποφασίσει σχετικά με την ανάγκη λήψης περαιτέρω μέτρων όσον αφορά τη μεταφορά της οδηγίας 2006/32/EΚ από τη Βουλγαρία. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι έχει ήδη CM\1029821.doc 3/5 PE441.347v03-00
λάβει σειρά άλλων παρόμοιων καταγγελιών από πολίτες και ότι, πέραν του ελέγχου συμμόρφωσης, ενδέχεται επίσης να αποφασίσει να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο η Βουλγαρία εφαρμόζει στην πράξη την οδηγία ενεργειακής απόδοσης στην επικράτειά της. Στο πλαίσιο του συστήματος EU PILOT που χρησιμοποιεί η Επιτροπή για την επεξεργασία πιθανών παραβιάσεων, η Επιτροπή ανταλλάζει επί του παρόντος πληροφορίες με τις βουλγαρικές αρχές σχετικά με τα θέματα που έθεσε ο βούλγαρος πολίτης. Μετά από γενικό έλεγχο των σχετικών διατάξεων της βουλγαρικής νομοθεσίας, ξεκίνησαν λεπτομερείς έρευνες στις βουλγαρικές αρχές στις 16.12.2010 και συνεχίστηκαν με δύο διαδοχικούς γύρους συλλογής δεδομένων. Ωστόσο, έως τώρα, οι απαντήσεις των βουλγαρικών αρχών είναι ελλιπείς. Συνεπώς, στις 10.05.2011 εστάλη τρίτος γύρος λεπτομερών ερωτημάτων στις βουλγαρικές αρχές. Το γεγονός ότι διανομείς ενέργειας, φορείς εκμετάλλευσης συστημάτων διανομής και εταιρείες λιανικής πώλησης ενέργειας χρεώνουν ξεχωριστά σε καταναλωτές ορισμένες από τις παρεχόμενες υπηρεσίες σε τιμή ανεξάρτητη από την πραγματική κατανάλωση ενέργειας αντιβαίνει στο άρθρο 13, παράγραφος 2, της οδηγίας όταν καταδειχθεί ότι χρειάζεται το αντίθετο. Στην πραγματικότητα, η διάταξη της οδηγίας δεν θεσπίζει την υποχρέωση να βασίζεται σε κάθε περίπτωση η τιμολόγηση στην πραγματική κατανάλωση ενέργειας. Ωστόσο, οι αυξήσεις ή οι μειώσεις στην κατανάλωση ενέργειας πρέπει να αντικατοπτρίζονται στον λογαριασμό με σαφείς και κατανοητούς όρους. Βάσει των πληροφοριών που θα παρασχεθούν από τις βουλγαρικές αρχές, η Επιτροπή θα καθορίσει σε ποιον βαθμό η εφαρμογή της βουλγαρικής νομοθεσίας συμμορφώνεται προς τις διατάξεις της οδηγίας 2006/32/ΕΚ. 5. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής (Αναθ. ΙΙ), που ελήφθη στις 27 Μαΐου 2014. Ο ισχυρισμός ότι το σύστημα μέτρησης δεν λαμβάνει υπόψη την πραγματική κατανάλωση σε σχέση με τη θέρμανση έχει ήδη διερευνηθεί από την Επιτροπή. Η έρευνα αποκάλυψε κάποια πιθανά κενά και/ή έλλειψη συμμόρφωσης της βουλγαρικής νομοθεσίας σε σχέση με το άρθρο 13 παράγραφος 1 της οδηγίας 2006/32/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες σχετικά με τις απαιτήσεις για την πρόβλεψη ατομικών μετρητών. Το θέμα αυτό συζητείται σήμερα με τις βουλγαρικές αρχές. Όσον αφορά την απαίτηση για στοιχεία που αφορούν την τιμολόγηση βάσει της πραγματικής και όχι τεκμαρτής ή κατ αποκοπήν κατανάλωσης, αυτή προβλέπεται από τη νομοθεσία της ΕΕ (οδηγίες 2006/32/ΕΚ και 2012/27/ΕΕ), εφόσον αυτό είναι τεχνικά εφικτό και οικονομικά αποδοτικό. Τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν σαφή κριτήρια βάσει των οποίων θα παρέχονται ή όχι πληροφορίες για την τιμολόγηση με βάση την πραγματική ατομική κατανάλωση. Δέον να αναφερθεί ότι η τιμολόγηση της θέρμανσης σε ατομική βάση ενδέχεται να περιλαμβάνει κόστος που δεν σημειώθηκε σε ένα μεμονωμένο διαμέρισμα πολυκατοικίας αλλά και κατανάλωση θέρμανσης στους κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου. Η τιμολόγηση ωστόσο πρέπει να είναι επαρκώς σαφής προκειμένου ο τελικός χρήστης σε μια πολυκατοικία PE441.347v03-00 4/5 CM\1029821.doc
να είναι σε θέση να βλέπει τον τρόπο με τον οποίο καθορίζεται η κατανάλωσή του και το σχετικό κόστος. Η Επιτροπή πραγματοποιεί σήμερα συζητήσεις με τις βουλγαρικές αρχές σε σχέση με πιθανά κενά και/ή έλλειψη συμμόρφωσης της βουλγαρικής εθνικής νομοθεσίας όσον αφορά τους ατομικούς μετρητές θέρμανσης και κατανάλωσης θερμού ύδατος. Εκτιμάται ότι, ενόψει της λήξης της προθεσμίας για τη μεταφορά της οδηγίας 2012/27/ΕΕ σχετικά με την ενεργειακή απόδοση, οι βουλγαρικές αρχές θα τροποποιήσουν ούτως ή άλλως τη βουλγαρική νομοθεσία σχετικά με τη μέτρηση και την τιμολόγηση της ατομικής κατανάλωσης θέρμανσης και ζεστού νερού για οικιακή χρήση σε πολυκατοικίες. Οι ενέργειες αυτές θα έχουν θετικό αντίκτυπο όσον αφορά την υπόθεση του αναφέροντος. CM\1029821.doc 5/5 PE441.347v03-00