Πλαίσια επαγγελματικών προσόντων: καταλύτες για τη δια βίου μάθηση Το νέο Ευρωπαϊκό περιβάλλον εκπαίδευσης και κατάρτισης Αθήνα 18 Ιουνίου 2009, Διήμερη συνάντηση εργασίας του ΤΕΕ «Πιστοποίηση Επαγγελματικής Επάρκειας για την άσκηση Τεχνικών Επαγγελμάτων και Εξειδικεύσεων» Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop, Senior expert, qualifications and learning outcomes, loukas.zahilas@cedefop.europa.eu 1
Cedefop Το Cedefop ιδρύθηκε το 1975 και είναι το ευρωπαϊκό κέντρο για την ανάπτυξη της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης Το Cedefop, που έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη συνεργάζεται στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τις Κυβερνήσεις, εκπροσώπους εργοδοτών και εργαζομένων καθώς και με ερευνητές και φορείς 2 Λουκάς Ζαχείλας, Cedefop 2
Ο ρόλος του Cedefop Πολιτική βασισμένη σε στοιχεία 3 Λουκάς Ζαχείλας
Δυναμικό - πληροφορίες 99 υπάλληλοι και εθνικοί εμπειρογνώμονες Προέλευση από 23 χώρες 35% άνδρες 65% γυναίκες Προϋπολογισμός 2009 περίπου 17 εκατ. ευρώ. Ευρώπης 123, GR-570 01 Θεσσαλονίκη (Πυλαία) Ταχυδρομική διεύθυνση: PO Box 22427, GR-551 02 Θεσσαλονίκη Τηλ. (30) 23 10 49 01 11, Fax (30) 23 10 49 00 20 info@cedefop.europa.eu www. cedefop.europa.eu www.trainingvillage.gr 4 Λουκάς Ζαχείλας
2020: Ανάγκη για υψηλά και μέσα επίπεδα δεξιοτήτων Αρνητικό σενάριο EU-25+ 20,9% 46,2% 78 εκατ. με χαμηλές δεξιότητες (2007) 25,3% 31,4% Οι περισσότερες θέσεις σε μεσαίο επίπεδο 48,6% 50,0% 32,9% 26,2% 18,6% 5 Λουκάς Ζαχείλας
2020: Δομή κλαδικών επαγγελματικών προσόντων 100% 80% Επιλεγμένα παραδείγματα 11.6 21.7 28.8 18.3 17.6 26.3 14.3 20.6 25.3 31.4 60% 40% 56.2 58.2 49.9 53.7 56.3 54.4 57.4 60.9 48.6 50.0 Αρνητικό σενάριο EU-25+ 20% 0% 22.1 13.0 38.4 28.0 26.1 2006 2020 2006 2020 2006 2020 2006 2020 2006 2020 Automotive sector 19.3 Construction Distribution Transport ALL SECTORS 28.3 18.5 26.2 18.6 Low qualification Medium qualification High qualification 6 Λουκάς Ζαχείλας
Σπουδαστές Ανώτατης Εκπαίδευσης που ακολουθούν μη παραδοσιακές διαδρομές 7 Λουκάς Ζαχείλας 7
Στρατηγική της Λισσαβόνας Διαφάνεια στα επαγγελματικά προσόντα Ενίσχυση της δια βίου μάθησης Διευκόλυνση της πρόσβασης και της προόδου στη διαδικασία μάθησης Υποστήριξη της κινητικότητας ανάμεσα στα κράτη- μέλη Διαδικασία Κοπεγχάγης Διαδικασία Μπολόνια 8 Λουκάς Ζαχείλας 8
EQF και η διαδικασία της Λισσαβόνας Ποικιλομορφία συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη Ανάγκη για διεθνή διάσταση στα επαγγελματικά προσόντα Eυρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων 9 Λουκάς Ζαχείλας
Τελικά τι είναι το EQF? Είναι ένας ευρωπαϊκός πίνακας μετάφρασης των επαγγελματικών προσόντων. Είναι ένα εργαλείο ταξινόμησης των πτυχίων, διπλωμάτων κλπ σύμφωνα με ένα σύνολο περιγραφικών δεικτών και επιπέδων.. Ένα εργαλείο διευκόλυνσης της δια βίου μάθηση. Ένας τρόπος ενίσχυσης της κινητικότητας. 10 Λουκάς Ζαχείλας
EQF Επίπεδο 8 EQF Επίπεδο 7 EQF Επίπεδο 6 Μια σκάλα με 8 σκαλοπάτια Η «καρδιά» του EQF είναι 8 επίπεδα που βασίζονται στα μαθησιακά αποτελέσματα (γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες). EQF Επίπεδο 5 EQF Επίπεδο 4 EQF Επίπεδο 3 EQF Επίπεδο 2 Οι περιγραφικοί δείκτες του EQF: Επιτρέπουν την αντιστοίχηση κάθε μορφής μάθησης Συσχετίζουν συστήματα, πλαίσια και επίπεδα Έχουν μια γενική μορφή και δεν αποτελούν γενικευμένα πρότυπα για τα εθνικά πλαίσια EQF Επίπεδο 1 11 Λουκάς Ζαχείλας
ΕΠ ΕΠ ΕΠ ΕΠ 12 Χώρα A F/ S F/ S F/ S F/ S Λουκάς Ζαχείλας EQF Επίπεδο 8 EQF Επίπεδο 7 EQF Επίπεδο 6 EQF Επίπεδο 5 EQF Επίπεδο 4 EQF Επίπεδο 3 EQF Επίπεδο 2 EQF Επίπεδο 1 Χώρα B F/ S F/ S F/ S ΕΠ ΕΠ ΕΠ
13 Λουκάς Ζαχείλας
Πού βρισκόμαστε? 2004; Αρχίζει η ανάπτυξη τουeqf 2008; Υπογραφή Σύστασης από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2008; Δημιουργία Συμβουλευτικής Ομάδας 2010; Αντιστοίχηση εθνικών επιπέδων με το EQF 2012; Αναφορά του επιπέδου EQF στα πτυχία, διπλώματα 14 Λουκάς Ζαχείλας
Η κατάσταση στις 32 Ευρωπαϊκές χώρες (που μετέχουν στο πρόγραμμα εκπαίδευση και κατάρτιση 2010) Εθνικά ΠΕΠ σε λειτουργία: Ιρλανδία (2003), Ηνωμένο Βασίλειο (199_), Γαλλία (2002), Μάλτα (2007) Σε διαδικασία ανάπτυξης: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Δανία, Εσθονία, Ισλανδία, Ισπανία, Φινλανδία, Ουγγαρία, Ιταλία, Κύπρος, Λιθουανία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σουηδία, Ισλανδία, Κροατία, Σλοβενία,, Σλοβακία, Τουρκία Μικρή πρόοδος:, Ελλάδα, Νορβηγία, FYROM 15 Λουκάς Ζαχείλας
Η εικόνα στον κόσμο
Κοινά χαρακτηριστικά των εξελίξεων Τα μαθησιακά αποτελέσματα χρησιμοποιούνται ως βάση ταξινόμησης και περιγραφής των επιπέδων Βασική προϋπόθεση εφαρμογής είναι η διασφάλιση ποιότητας Στις περισσότερες χώρες η ανάπτυξη Εθνικών ΠΕΠ συνδέεται με την πιστοποίηση μη τυπικής και άτυπης μάθησης Σημαντικός αριθμός κρατών χρησιμοποιεί την δομή 8 επιπέδων Πολλές χώρες έχουν ήδη δημιουργήσει τα πρότυπα (standards) για τα εθνικά επαγγελματικά προσόντα 17 Λουκάς Ζαχείλας
Η δημιουργία του Εθνικού Πλαισίου στην Ελλάδα 18 Λουκάς Ζαχείλας
Μάθηση σε πρόγραμμα Αξιολόγηση Πιστοποίηση μαθησιακών αποτελεσμάτων Διαδρομές μάθησης Standards/ Πρότυπα, Αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα Έκδοση διπλώματος/ πτυχίου κλπ Προσωπικές δραστηριότητες Κοινωνική ζωή Εργασία Απόφαση για μάθηση Ανίχνευση γνώσεων, δεξιοτήτων, ικανοτήτων Απόφαση να καταστήσει τη μάθηση εμφανή Τεκμηρίωση μαθησιακών αποτελεσμάτων Απόφαση να διεκδικήσει κοινωνική αναγνώριση Πιστοποίηση μαθησιακών αποτελεσμάτων - εξατομικευμένη Απόφαση ή ανάγκη για συμπληρωματική μάθηση Απόφαση για συνέχιση της μαθησιακής διαδρομής Άλλα αποτελέσμα τα (προαγωγή, απαλλαγή από τμήμα προγράμματ ος) 19 Λουκάς Ζαχείλας
Cedefop: Μελέτη για τη διασφάλιση ποιότητας και την πιστοποίηση 9 χώρες: CZ, DE, EL, ES, FI, FR, IE, RO, UK-EN Πιστοποίηση: Αξιολόγηση: εκτίμηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων ενός ατόμου σε σχέση με προκαθορισμένα κριτήρια Επικύρωση: επιβεβαίωση ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα έχουν αξιολογηθεί σε σχέση με προκαθορισμένα κριτήρια και είναι συμβατά με πρότυπα επικύρωσης Αναγνώριση: η απόδοση επίσημης υπόστασης σε μαθησιακά αποτελέσματα μέσω της απονομής επαγγελματικού προσόντος (πτυχίου, διπλώματος κλπ) 18 20 Λουκάς Ζαχείλας
Η διάσταση της διασφάλισης ποιότητας Μοντέλα που βασίζονται στην κατανομή αρμοδιοτήτων Tο κανονιστικόμοντέλο: ο σχεδιασμός και η διαδικασία αξιολόγησης, επικύρωσης και αναγνώρισης είναι ιδιαίτερα ρυθμισμένη (π.χ. Γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα) Tο μοντέλο συνεργασίας: ισορροπία ανάμεσα στην αυτονομία και στη ρύθμιση; Οι εμπλεκόμενοι φορείς συνεργάζονται (π.χ. επίδειξη δεξιοτήτων στη Φινλανδία) Tο αυτό-ρυθμιζόμενο μοντέλο: ιδιαίτερα αυτόνομο σύστημα αξιολόγησης και επικύρωσης (π.χ. συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση σε πολλές χώρες ή το σύστημα της Τσεχίας πριν τη μεταρρύθμιση) 19 21 Λουκάς Ζαχείλας
Κάποια ερωτήματα: Το πρότυπο ISO 17024 και το ΕΣΥΔ. Ποιος είναι ο ρόλος του ΥΠΕΠΘ και του ΥΠΑΚΠ; Η ευρωπαϊκή εμπειρία και πρακτική. Ποιος νομιμοποιείται να πιστοποιεί; Επιτροπή ΕΣΣΕΕΚΑ, Επιτροπή δια βίου μάθησης, Επιτροπή για το ελληνικό F. Εξαγορά πιστοποιητικών. Μηχανισμοί ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας. ΕΛΟΤ και πρότυπα πιστοποίησης. H ιδιαιτερότητα της μάθησης. Επαγγελματικά περιγράμματα. 22 Λουκάς Ζαχείλας
Η πρόκληση του μέλλοντος Το παγόβουνο της μάθησης 20 - Λουκάς Ζαχείλας