ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ 1 ο ΕΠΑΛ ΑΧΑΡΝΩΝ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ 1 ο ΕΠΑΛ ΑΧΑΡΝΩΝ Δρ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΟΛΥΔΩΡΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Δ.Ε. 1 Συνάδελφοι, καλώς ήλθατε 2 1

Ελληνικοί όροι που αναφέρονται στο project και τη μέθοδο project Μέθοδος των βιωμάτων (Κλεάνθους Παπαδημητρίου, 1952) Μέθοδος των σχεδίων (Γεωργούλης 1974) Σχέδιο δράσης (Πετρουλάκης 1960, κ.α.) ) Σχέδιο εργασίας (Ματσαγγούρας 1985) Βιωματική επικοινωνιακή διδασκαλία (Χρυσαφίδης 1994) Μέθοδος project (Bαϊνά 1996, Ανθογαλίδου 1998, Ταρατόρη ρη 2002) 3 Σχέδιο Έρευνας (ΥΠΔΒΜΘ 2010) Ερευνητικές Εργασίες (ΥΠΔΒΜΘ 2011) Βιωματικές Δράσεις (Ματσαγγούρας 2011) Ειδική Θεματική Δραστηριότητα (ΥΠΔΒΜΘ 2012) Τι είναι project και μέθοδος project Project = λατινικό projicere ή projectum = προβάλλω = ρίχνω προς τα εμπρός, σχεδιάζω, σκοπεύω, βάζω κάτι στο μυαλό μου. Κάτι που σχεδιάζεται από από προτάσεις, σκέψεις, επιθυμίες πολλών και εφαρμόζεται απ όλους. Η Διδακτική Μέθοδος είναι η διαδρομή που ακολουθεί ο δάσκαλος έτσι ώστε να πετύχει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους στόχους και τους σκοπούς μιας συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας. Η Μέθοδος Project αφορά σε μία ομάδα μαθητών που: Αποφασίζει να ασχοληθεί με ένα συγκεκριμένο θέμα Προγραμματίζει μόνη της την πορεία των ενεργειών της Ενεργεί για την ολοκλήρωση του στόχου που προγραμμάτισε 4 K.FREY, Η ΜΕΘΟΔΟΣ PROJECT 2

Τι είναι Ερευνητική Εργασία ΕίναιάξιοεπισήμανσηςτογεγονόςότιτοΝέοΛύκειοαπό τις διαφορετικές μορφές projects που χρησιμοποιούνται διεθνώς στην εκπαίδευση επέλεξε τα ερευνητικής κατεύθυνσης (Inquiry Learning Projects) και χρησιμοποίησε τον όρο «Ερευνητική Εργασία» για να ονοματίσει την θεσμοθετούμενη καινοτομία, υποδηλώνοντας έτσι και την επιστημονική βάση της, που σηματοδοτεί η έννοια της έρευνας, καιταστοιχείατης μεθόδου, της ενεργού δράσης και του αποτελέσματος, που εμπεριέχονται στην έννοια της εργασίας και, μάλιστα, της εργασίας με επιστημονικό υπόβαθρο. Η καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο (Η. Ματσαγγούρας ) 5 Μια εκπαιδευτική Καινοτομία Παρέμβαση στην εκπαίδευση, η οποία στηρίζεται σε πρωτοπόρες ρ και πρωτότυπες παιδαγωγικές γ αρχές και ιδέες και μέσω αυτών επιφέρει σημαντικές αλλαγές: στη νοοτροπία στις πρακτικές στους ρόλους και στη γενικότερη κουλτούρα του σχολείου 6 3

Παιδαγωγικές Αρχές των Ε.Ε. Διερευνητική Προσέγγιση της Μάθησης Διεπιστημονική Συνεργασία των Καθηγητών Διαφοροποίηση του Περιεχομένου, της Διαδικασίας και του Πλαισίου της μάθησης Ομαδική Συνεργασία των Μαθητών. 7 Βαθμός Καθοδήγησης Απολύτως ελεγχόμενες μορφές διερευνητικής μάθησης ο εκπαιδευτικός ορίζει και τα ερωτήματα και τα ακριβή βήματα της διερεύνησης Τελείως ακαθοδήγητες μορφές διερευνητικής μάθησης τα ερωτήματα και οι δράσεις καθορίζονται από τους μαθητές, χωρίς παρεμβάσεις του εκπαιδευτικού Επιλέχθηκε: διερευνητική μάθηση σε πλαίσιο φθίνουσας καθοδήγησης 8 4

Φθίνουσα Καθοδήγηση Οεκπαιδευτικόςθέτει τα ερωτήματα Οι μαθητές επιλέγουν τα βήματα και τις δράσεις της έρευνας Οεκπαιδευτικόςκαθοδηγεί Ζητούμενο: αναζήτηση λύσεων Δυνατότητα για ελεύθερη διερεύνηση για τα ερωτήματα που πρόσθεσαν οι επιμέρους ομάδες, εφόσον ο εκπαιδευτικός κρίνει ότι έχουν τις απαιτούμενες δυνατότητες. 9 10 Ο Ρόλος των Εκπαιδευτικών (1/2) Διδάσκει Δίνει επεξηγήσεις και παρέχει βασικές πληροφορίες Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει ο εκπαιδευτικός να μετατρέψει τις Ερευνητικές Εργασίες σε ένα πλαίσιο μονολογικών διδασκαλιών. Παρωθεί (ζητά από τους μαθητές) να συσχετίσουν έννοιες να επεξηγήσουν φαινόμενα να διατυπώσουν αξιολογήσεις, υποθέσεις, συμπεράσματα να οπτικοποιήσουν πληροφορίες να διαμορφώσουν πειραματικές διατάξεις 5

Ο Ρόλος των Εκπαιδευτικών (2/2) Εμψυχώνει επαινεί τις προσπάθειες των μαθητών επιβραβεύει τα αποτελέσματα των εργασιών ενθαρρύνει (ψυχολογική υποστήριξη) προτρέπει και βοηθά την ομάδα σε δύσκολες στιγμές, για να αντιμετωπιστούν τα αδιέξοδα 11 Είδη Ερευνητικών Εργασιών (1/2) Ερμηνευτικές (βιβλιογραφικές) β φ Περισσότερο αποτελεσματικές στη μελέτη κοινωνικοιστορικών θεμάτων. Ερμηνευτική ανάλυση πηγών, για να κατανοήσουν οι μαθητές τα ιστορικά γεγονότα και να αναδείξουν τον τρόπο με τον οποίο αυτά σχετίζονται με το σήμερα. Περιγραφικές Περισσότερο αποτελεσματικές στη μελέτη θεμάτων του φυσικού κόσμου. Χρησιμοποιούν ως μεθοδολογικά εργαλεία την παρατήρηση και την περιγραφική εξήγηση. 12 6

Είδη Ερευνητικών Εργασιών (2/2) Πειραματικές Περισσότερο αποτελεσματικές στη μελέτη θεμάτων του φυσικού κόσμου. Χρησιμοποιούν ως μεθοδολογικά εργαλεία τον πειραματισμό σε συνθήκες εργαστηρίου. Δημοσκοπικές Περισσότερορ ρ αποτελεσματικές στη μελέτη κοινωνικών θεμάτων. Χρησιμοποιούν συνδυαστικά την παρατήρηση και την καταγραφή, τα ερωτηματολόγια, τις δημοσκοπήσεις και τις συνεντεύξεις. 13 Διαφορετικές Προσεγγίσεις Θέματος Θέμα: «Η επίδραση του καπνίσματος στην υγεία του ανθρώπου» Ερμηνευτική: Έρευνα στη βιβλιογραφία για το θέμα και εξαγωγή συμπερασμάτων. Περιγραφική: Παρατήρηση και καταγραφή περιστατικών (σε ένα νοσοκομείο) ) συμπεράσματα. μ Πειραματική: Επιλογή δείγματος και υποβολή σε επιλεγμένες συνθήκες επεξεργασία συμπερασμάτων. Δημοσκοπική: Ερωτηματολόγιο και επεξεργασία απαντήσεων σε επιλεγμένο ή τυχαίο δείγμα επεξεργασία συμπερασμάτων. 14 7

Φάσεις ιερεύνησης και Χρονοδιάγραμμα Εργασίας των Ομάδων 1. Γενικός Προγραμματισμός στην Ολομέλεια του Τμήματος 2. Προγραμματισμός μ και Προετοιμασία της Ερευνητικής Ομάδας 3. Υλοποίηση Δράσεων από Υποομάδες για Συλλογή Δεδομένων 4. Επεξεργασία Δεδομένων από Ομάδα εντός Τάξης Φάσεις ιερεύνησης και Χρονοδιάγραμμα Εργασίας των Ομάδων 5. Επιλογή από Ομάδα Τρόπων Αναπαράστασης Νέων γή μ ρ ρ ης Γνώσεων 6. Προκαταρτική Παρουσίαση Εργασιών στην Ολομέλεια Τμήματος 7. Διαμόρφωση Κοινού Φακέλου της Ερευνητικής Εργασίας 8. Συνοπτική Παρουσίαση Εργασίας σε Ειδική Ημερίδα, στα Ελληνική ή / και Αγγλικά 9. Αξιολόγηση Ομαδικής Εργασίας και Ατομικής Συμβολής Μελών 8

Η Ερευνητική Εργασία στα ΕΠΑΛ Γ2/113182 30 9 2011 Εισάγεται στην Α τάξη Επαγγελματικού Λυκείου η Ερευνητική Εργασία (project) ως διακριτή ενότητα του Προγράμματος Σπουδών (απότοσχολικόέτος2011 2012) Ορίζεται ως πρώτη ανάθεση σε όλους τους εκπαιδευτικούς, επιβλέπεται και από δύο καθηγητές (συνδιδασκαλία) όμως κατά προτεραιότητα ανατίθεται στους εκπαιδευτικούς που έχουν παρακολουθήσει το επιμορφωτικό πρόγραμμα για τις «Ερευνητικές εργασίες (project)» του ΟΕΠΕΚ και σε όσους έχουν υλοποιήσει Προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων (Περιβαλλοντικά προγράμματα, Αγωγή υγείας/αγωγή καταναλωτή, πολιτιστικά προγράμματα). Οένας θα είναι απαραίτητα καθηγητής/τρια μαθημάτων ειδικότητας, κλάδου αντίστοιχου των τομέων ή ειδικοτήτων που λειτουργούν σε κάθε ΕΠΑ.Λ. 17 Η Ερευνητική Εργασία στα ΕΠΑΛ Γ2/113182 30 9 2011 Οι προτάσεις των θεμάτων των Ε.Ε. πρέπει να γίνονται από δύο καθηγητές διαφορετικών μαθημάτων Τα θέματα των ερευνητικών εργασιών μπορεί να προέρχονται: α) από τους επαγγελματικούς τομείς που λειτουργούν στο ΕΠΑ.Λ., β) από το πεδίο «Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες», γ)«τέχνη και Πολιτισμός», δ)«μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες και Τεχνολογία» και ε)«περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 18 ή να συνδυάζουν κάποια από αυτά. 9

Ορισμός Συντονιστή των Ερευνητικών Εργασιών Γ2/113182 30 9 2011 Ο Σύλλογος Διδασκόντων ορίζει έναν έμπειρο καθηγητή (διαφορετικό από τους εκπαιδευτικούς που θα υλοποιήσουν τις εργασίες) ως συντονιστή των πραγματοποιούμενων ανά τετράμηνο Ερευνητικών Εργασιών,, με κύριο ρόλο τον προγραμματισμό χρήσης χώρων, εργαστηρίων και λοιπών πόρων που διαθέτει η σχολική μονάδα από τις διάφορες ερευνητικές ομάδες. Ο συντονιστής φροντίζει ώστε η πλειοψηφία των μαθητών να κατανεμηθεί στην εργασία της πρώτης ή το πολύ της δεύτερης προτίμησής τους. Ο συντονιστής απαλλάσσεται από την υποχρέωση ανάληψης άλλων εξωδιδακτικών δ καθηκόντων (εκτόςαπόό ό τις εφημερίες). ) Για τις πιθανές εκτός σχολείου επισκέψεις των ερευνητικών μαθητικών ομάδων, κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου, ισχύουν οι σχετικές με τις υπόλοιπες διδακτικές επισκέψεις προϋποθέσεις. 19 Κατανομή των μαθητών στις Ε.Ε. Ζώνη Ε.Ε. Εντός του πρώτου δεκαπενθήμερου από την έναρξη των μαθημάτων (11/9/12) συνέρχεται ο Σύλλογος Διδασκόντων σε ειδική συνεδρία για να εγκρίνει τα θέματα των Ερευνητικών Εργασιών. Η ανάλογη διαδικασία για την επιλογή θεμάτων του δευτέρου τετραμήνου γίνεται έως την 20 η Δεκεμβρίου. Η διαδικασία κατανομής των μαθητών στις ερευνητικές εργασίες θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι το τέλος της τρίτης εβδομάδας από την έναρξη του διδακτικού έτους. (2/10/12) Οι Ε.Ε. πραγματοποιούνται στο πλαίσιο συνεχόμενου δίωρου και επιβλέπονται και από τους δύο καθηγητές (συνδιδασκαλία). Κατά το δεύτερο τετράμηνο επιλέγεται νέο θέμα εργασίας το οποίο όμως επιβλέπεται από τους ίδιους καθηγητές που υλοποίησαν την 20 εργασία κατά το πρώτο τετράμηνο. 10

Βασικά στοιχεία για την αρχική επιλογή και την πορεία του θέματος. (1/5) Διαφοροποίηση με βάση τα γενικά ενδιαφέροντα των μαθητών και για ένταξη στο ΕΠΑΛ. Η διαφοροποίηση αναφέρεται στην κυρίαρχη κατεύθυνση που θα πάρει η επεξεργασία ξργ του θέματος, στα ερευνητικά ερωτήματα που θα καθοριστούν και στην εμπλοκή του κάθε μαθητή σε επιμέρους ζητήματα, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του. Για παράδειγμα, σε θέμα που αφορά στο Περιβάλλον. Μαθητές που ζουν σε μια περιβαλλοντικά υποβαθμισμένη βιομηχανική περιοχή, ενδέχεται να ενδιαφέρονται κυρίως για τη Βιομηχανική Ρύπανση. Άρα ο υπότιτλος του θέματος θα προσδιορίζει ακριβώς αυτό το θέμα. Αν ορισμένοι μαθητές μέσα στην ομάδα ενδιαφέρονται περισσότερο για τις επιδράσεις της μόλυνσης του περιβάλλοντος στην υγεία, θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ανάλογη ομάδα εργασίας με αυτήν την προσέγγιση. Αν μέσα σε αυτήν την ομάδα εργασίας υπάρχει ένας μαθητής που τον ενδιαφέρει περισσότερο ηεπίδρασητηςμόλυνσηςτωνυδάτωνστηνυγεία, τότε θα μπορούσε να ο ίδιος να ασχοληθεί με αυτό. Επισημαίνεται ότι η ομαδοσυνεργατική προσέγγιση δεν θα πρέπει να αναφέρεται σε άθροισμα επιμέρους ατομικών εργασιών, αλλά κυρίως σε συσχέτιση της δουλειάς των μελών. 21 Βασικά στοιχεία για την αρχική επιλογή και την πορεία του θέματος. (2/5) Θέματα σχετικά με αυθεντικές καταστάσεις της ζωής και των επαγγελμάτων. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον οι μαθητές να κληθούν να διερευνήσουν αυθεντικά πρακτικά προβλήματα τα οποία τίθενται στη ζωή ή στο επάγγελμα, το οποίο, κατ αρχήν σκέφτονται να ακολουθήσουν (πάνω από το 50% των μαθητών έρχεται στο ΕΠΑΛ με κάποια κατ αρχήν προτίμηση επαγγέλματος). Γιαπαράδειγμανασχεδιάσουνένακήποκαιναεπιλέξουντακατάλληλα υλικά και τα φυτά για την δημιουργία του κήπου στο σχολείο ή το σπίτι τους και να διερευνήσουν στην πράξη τα ενεργειακά ή γενικότερα περιβαλλοντικά αποτελέσματα της συμπεριφοράς τους, Να ασχοληθούν με την επίδραση των διατροφικών συνηθειών τους στην υγεία και να υιοθετήσουν πρακτικές υγιεινής διατροφής, να ασχοληθούν με την πρόληψη τωνασθενειών ή την βοήθεια των ηλικιωμένων στο σπίτι ή τον αλκοολισμό ή την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους και να διερευνήσουν την υπάρχουσα κατάσταση και τις δυνατότητες εφαρμογής δράσεων σε τοπικό επίπεδο για την βελτίωσή της, Να ανακαλύψουν τρόπους καλύτερης οικονομικής διαχείρισης και διαβίωσηςσεπερίοδοοικονομικήςκρίσηςκαιναεπωφεληθούναπόαυτούς ή ακόμη να διερευνήσουν πόσο εύκολο είναι να κάνουν οι ίδιοι την κατασκευή ή 22 την συντήρηση του υπολογιστή τους, τι εργαλεία χρειάζονται κλπ. 11

Βασικά στοιχεία για την αρχική επιλογή και την πορεία του θέματος. (3/5) Εμπειρίες, ιστορία και επαγγέλματα της περιοχής Ένας από τους παράγοντες για να εξασφαλιστεί το ενδιαφέρον των μαθητών αλλά και η αποδοτικότητα της διδασκαλίας, είναι η σύνδεση με τις προηγούμενες εμπειρίες και τα βιώματα των ίδιων των μαθητών ή και του περιβάλλοντός τους (συγγενείς, φίλοι, γείτονες κλπ). Οι μαθητές καλούνται να συνδέσουν την έρευνά τους με γνωστά θέματα από το περιβάλλον τους (πχ με φωτογραφήσεις, βιντεοσκοπήσεις κλπ) ή προσιτά θέματα τα οποία μπορούν να προσεγγίσουν μέσα από τις εμπειρίες του κοινωνικού τους περίγυρου (πχ με συνεντεύξεις, αποτυπώσεις.. ) 23 24 Βασικά στοιχεία για την αρχική επιλογή και την πορεία του θέματος. (4/5) Πραγματικές ανάγκες της περιοχής. Μέσα από τη διερεύνηση πραγματικών αναγκών ή προβλημάτων της περιοχής, οι μαθητές αντιμετωπίζουν προσιτά σε αυτούς θέματα, όπως η εξοικονόμηση νερού, η οικονομία στην ενέργεια, η διαχείριση απορριμμάτων, το τοπικό περιβάλλον, η ανεργία εξ αιτίας κλεισίματος επιχειρήσεων, η κατάργηση παλαιών επαγγελμάτων εξ αιτίας τηςτεχνολογικήςεξέλιξης, η αποδοτική διαχείριση φυσικών και πολιτιστικών πόρων κλπ. Επιπλέον ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν καθώς τους δίνεται η δυνατότητα να φανούν χρήσιμοι στον κοινωνικό τους περίγυρο, δηλαδή να γίνουν αποδεκτοί στην «ομάδα» με θετικό τρόπο. Αυτό είναι σπουδαίο καθώς σε κάποιους ποτέ δεν είχε δοθεί ανάλογη δυνατότητα κατά το παρελθόν, άλλα αυτήν την αποδοχή την επιδίωκαν μέσα από αρνητικές δραστηριότητες. 12

Βασικά στοιχεία για την αρχική επιλογή και την πορεία του θέματος. (5/5) Απαραίτητα να περιλαμβάνεται κάποιο τέχνημα (κατασκευές, πληροφοριακά έντυπα προς το κοινό, ψηφιακά προϊόντα, καλλιτεχνήματα, χήμ ή ακόμη θεατρικό έργο κλπ), αξιοποιώντας είτε τα εργαστήρια, είτε τις οδηγίες για απλές κατασκευές στην τάξη. Είναι γνωστό σε όλους ότι οι μαθητές ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν περισσότερο όταν κάποια δραστηριότητά τους καταλήγει σε κάποιο χειροπιαστό έργο, το οποίο θα έχουν τη δυνατότητα να επιδείξουν στους δικούς τους ή γενικότερα. Οι κατασκευές, ενθουσιάζουν συχνά τους μαθητές των Επαγγελματικών σχολείων, ιδιαιτέρως τους «μέτριους» ή όσους έχουν μαθησιακές δυσκολίες. Για το σκοπό αυτό, μπορούν να αξιοποιηθούν τα εργαστήρια 25 (συμπεριλαμβανομένου του Χημείου) ή να πραγματοποιηθούν κατασκευές στην τάξη, με απλά ή ανακυκλώσιμα υλικά. Σε κάθε ομάδα, είναι απαραίτητο, οι μαθητές να απαντήσουν σε ερωτήσεις που θα τους βοηθήσουν να προσδιορίσουν τη συμβολή τους στην ομάδα εργασίας. Π.χ. Τι σας ενδιαφέρει να κάνετε;, τι εμπειρίες έχετε;, τι προσβάσεις έχετε σε επαγγελματίες από το περιβάλλον σας; Μπορείτε να εντοπίστε (ρωτήστε κάποιον ειδικό, βρείτε με άλλον τρόπο) θέματα που απασχολούν και θα μπορούσε να ερευνήσει οκηποτέχνης, ο τεχνικός τροφίμων, οιχθυοκαλλιεργητής, οανθοπώλης, ο βιοκαλλιεργειτής, ο βοηθός φαρμακείου, ο νοσηλευτής, ο βρεφονηπιοκόμος, ο τεχνικός η/υ, ο προγραμματιστής, ο υπάλληλος γραφείου, ο φοροτεχνικός, οψυκτικός, ο Μηχανικός Αυτοκινήτου, ο Δομικός, ο Υδραυλικός, ο Ηλεκτρολόγος κλπ κατά τη διάρκεια της εργασίας του. 26 13

Μέσα σε κάθε ομάδα υπάρχουν διάφοροι μαθητές που άλλοι θα ενδιαφέρονται πολύ με το αντικείμενο της ειδικότητας, άλλοι θα έχουν πρόσβαση σε επαγγελματίες και επιχειρήσεις, άλλοι θα έχουν τη δυνατότητα να βρουν πληροφορίες σε βιβλιογραφία ή στο Ιντερνετ κλπ. Το κρίσιμο είναι, όλοι αυτοί οι μαθητές να αναλάβουν έναν συγκεκριμένο τομέα στον οποίο μπορούν να ανταποκριθούν.. Επιπλέον, να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες όπου ο ένας θα βοηθάει τον άλλο 27 Συνεργασία με τους καθηγητές/τριες Πληροφορικής. (1/3) Επισημαίνεται ιδιαίτερα η δυνατότητα συνεργασίας με τους καθηγητές/τριες του μαθήματος «Εφαρμογές Πληροφορικής». Το συγκεκριμένο μάθημα είναι δίωρο, και το αναλυτικό του πρόγραμμα περιλαμβάνει όσα θέματα Πληροφορικής χρειάζεται να γνωρίζουν οι μαθητές για τις Ερευνητικές Εργασίες. Δεδομένου ότι το μάθημα «Εφαρμογές Πληροφορικής» εξετάζεται με βάση εργασία σε ατομικό επίπεδο, οι μαθητές,, στο 2 ο τετράμηνο θα μπορούσαν να παραδώσουν ανάλογη εργασία και στα δύο μαθήματα. Ο εκπαιδευτικός Πληροφορικής θα την αξιολογήσει ως προς το Πληροφοριακό μέρος και ίσως να ζητήσει κάποια επιπλέον στοιχεία, ενώ οι εκπαιδευτικοί της Ερευνητικής Εργασίας θα το αξιολογήσουν και ως προς το περιεχόμενο. Προσοχή στο ένα μάθημα η εργασία είναι ατομική ενώ στο άλλο ομαδική, και απαιτείται ανάλογη προσαρμογή στην αξιολόγηση. 28 14

Συνεργασία με τους καθηγητές/τριες Πληροφορικής. (2/3) Το μάθημα περιλαμβάνει την αναζήτηση στο Ιντερνετ, επεξεργαστή κειμένου (συμπεριλαμβάνονται κατέβασμα φωτογραφιών και λεζάντες), λογιστικά φύλλα, και παρουσιάσεις (πχ μεpower Point). Ιδιαίτερος συντονισμός θα χρειαστεί ώστε να προηγηθεί θίηεξάσκηση αναζήτησης στο Ιντερνετ και ίσως εκμάθηση δημιουργίας google docs τα οποία είναι πολύ χρήσιμα για έρευνες δημοσκοπήσεων. Οι μαθητές μπορούν να ενεργοποιήσουν φίλους τους στο face book και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να συγκεντρώσουν πολλαπλά ερωτηματολόγια. Επιπλέον, μέσα από τα google docs, ησυμπλήρωση ερωτηματολογίων οδηγεί κατευθείαν στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας και στην απεικόνισή τους. 29 Συνεργασία με τους καθηγητές/τριες Πληροφορικής. (3/3) Αν δεν ευοδωθεί πλήρης συνεργασία και επιπλέον δεν υπάρχουν (όπως συνήθως) διαθέσιμα εργαστήρια πληροφορικής κατά τη διάρκεια της Ζώνης Ερευνητικών Εργασιών, θα μπορούσαμε να δοκιμάσουμε τις παρακάτω ιδέες: Α. Να πηγαίνουν στο Εργαστήριο Πληροφορικής μόνο 1 2 μαθητές κάθε φορά ( κατά τις ώρες της Ζώνης Ερευνητικών Εργασιών, ενώ οι υπόλοιποι μαθητές ασχολούνται με άλλα θέματα), σε έναν Η/Υ που κατά πάσα πιθανότητα θα μπορούσε να διατεθεί κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος Πληροφορικής. Β. Να δημιουργούνται συγκεκριμένα φύλλα έργου και καταμερισμός από τις ομάδες εργασίας για τις εργασίες της Ερευνητικής Εργασίας που απαιτούν Η/Υ. Αυτά μπορούν να δίνονται στον εκπαιδευτικό πληροφορικής από τον εκπαιδευτικό Ερευνητικών Εργασιών, ώστε να τα εντάξει στο μάθημά του. 30 15

Ερευνητικές Δραστηριότητες για όλους τους μαθητές 31 Ερευνητικές Δραστηριότητες για όλους τους μαθητές 32 16

Ερευνητικές Δραστηριότητες για όλους τους μαθητές Σχεδιασμός εξωστρεφών δραστηριοτήτων τόσο στο επίπεδο της έρευνας (συνεντεύξεις με ειδικούς, έρευνες πεδίου κλπ) όσο και στο επίπεδο της παρουσίασης και του τελικού αποτελέσματος (προβολή της δουλειάς των μαθητών μέσα από εκδηλώσεις, ιστοσελίδες, συγγραφή σε wikipedia, οδηγούς προς πολίτες, (π.χ. πως θα εξοικονομήσετε νερό, πως θα εξοικονομήσετε ενέργεια, πως θα δουλεύουμεστοεργαστήριομε ασφάλεια, δωρεάν σχεδίαση κήπου, χτένισμα, ιατρική εξέταση, οδοντιατρικός έλεγχος κ.α. οικογενειών μαθητών), μια θεατρική παράσταση, μια εκπομπή σε διαδικτυακό ραδιόφωνο κ.α. 33 Ερευνητικές Δραστηριότητες για όλους τους μαθητές Ελαχιστοποίηση βιβλιογραφικών ερευνών και συγγραφής κειμένων και έμφαση σε Έρευνες πεδίου, πειραματικές και περιγραφικές έρευνες, συνεντεύξεις με ειδικούςαπότοπεριβάλλοντου μαθητή, επαγγελματίες, εκπροσώπους φορέων κλπ. Είναι γνωστό ότι πολλοί μαθητές του ΕΠΑΛ δεν έχουν ευχέρεια στις βιβλιογραφικές ββ έρευνες και στη συγγραφή κειμένων, ενώ ορισμένοι έχουν πρόβλημα στην κατανόηση ή ακόμη και στην ανάγνωση κειμένων. 34 17

Ερευνητικές Δραστηριότητες για όλους τους μαθητές Αντίθετα έχει παρατηρηθεί ότι πολλοί μαθητές επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν η μαθησιακή διαδικασία ή μια δραστηριότητα καταλήγουν σε ένα χειροπιαστό αποτέλεσμα (πχ μία κατασκευή, μια εκδήλωση, μια χρήσιμη υπηρεσία κλπ) που μπορεί να προσελκύσει το ενδιαφέρον της οικογένειας, των φίλων ή γενικότερα της τοπικής κοινωνίας. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι για ορισμένους μαθητές αποτελεί ίσως την πρώτη ευκαιρία νααποδείξουν δίξ την αξία τουςκαινα συγκεντρώσουν την αποδοχή των γύρω τους. 35 Ερευνητικές Δραστηριότητες για όλους τους μαθητές Διαφοροποίηση κυρίως των δραστηριοτήτων παρά της θεματολογίας στον καταμερισμό δουλειάς στις ομάδες εργασίας, μεβάσητιςιδιαίτερεςικανότητεςκαιεμπειρίεςτωνμαθητών(π.χ. αυτών που «πιάνουν τα χέρια τους») και ανάλογος καταμερισμός ρόλων στις ομάδες και εντός των ομάδων. Η διαφοροποίηση της διδασκαλίας στην τάξη δεν συνεπάγεται αποκλειστικά πιο εύκολα θέματα για τους μαθητές με αδυναμίες (δηλαδή αναπαραγωγή μαθησιακών ανισοτήτων), ούτε απλή προσαρμογή στις εμπειρίες τους (δηλαδή αναπαραγωγή κοινωνικών ανισοτήτων). Τα στοιχεία της διδασκαλίας και της μάθησης που επιδέχονται διαφοροποίηση, προκειμένου να προσαρμοστούν στα μαθησιακά δεδομένα του μαθητή, μπορεί να είναι το περιεχόμενο της μάθησης, το επίπεδο αφαίρεσης και ο βαθμός πολυπλοκότητας της μάθησης, ο ρυθμός μάθησης, οι διαδικασίες προσέγγισης του μαθησιακού αντικειμένου, ο βαθμός καθοδήγησης στη μάθηση, οι τρόποι αναπαράστασης της γνώσης. 36 18

Ερευνητικές Δραστηριότητες για όλους τους μαθητές. Η κατανόηση των βασικών εννοιών της έρευνας από όλους τους μαθητές, με εννοιο κεντρική διερευνητική προσέγγιση. Επιμένουμε να βοηθάμε περισσότερο τους μαθητές που έχουνε ανάγκη με την παροχή επιπλέον ευκαιριών για κατανόηση των βασικών εννοιών καθώς και για εναλλακτική προσέγγιση της γνώσης και εναλλακτικούς τρόπους συμμετοχής στην ομάδα, παρά με ελαστική αξιολόγηση. 37 Ερευνητικές Δραστηριότητες για όλους τους μαθητές. Προσδιορίζονται οι 2 3 βασικές έννοιες της Ερευνητικής Εργασίας, που πρέπει να κατανοήσουν σε βάθος όλοι οι μαθητές και επιμείνουμε σε αυτές, μέσα από Διερεύνηση συσχέτιση δομές εννοιών ανάλυση στα δομικά στοιχεία, υπέρβαση, εφαρμογές κλπ. Ενεργοποιούμε τους μαθητές αξιοποιώντας και άλλες συμμετοχικές μεθόδους διδασκαλίας όπως ο καταιγισμός ιδεών, ο εννοιολογικός χάρτης, αλλά ακόμη και το παιχνίδι ρόλων ή την διαλογική αντιπαράθεση πάνω σε αυτές. 38 19

39 Ερευνητικές Δραστηριότητες για όλους τους μαθητές. Για παράδειγμα, για την έννοια ενέργεια ζητάμε π.χ. από τους μαθητές να μας αναφέρουν ό,τι τους έρχεται στο μυαλό και να τα γράψουμε στον πίνακα. Στη συνέχεια, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μαζί τους έναν εννοιολογικό χάρτη με τις παραμέτρους της ενέργειας. Επίσης ζητάμε από τους μαθητές να αναφέρουν μορφές ενέργειας στο σπίτι. Τους βάζουμε κατά ομάδες να αντιπαρατεθούν για δαπανηρούς λογαριασμούς ως εκπρόσωποι της ΔΕΗ και εκπρόσωποι των καταναλωτών που βρίσκονται σε διένεξη κ.α.. Επιπλέον χρησιμοποιούμε τις ΤΠΕ και αξιοποιήσουμε προσομοιώσεις που υπάρχουν στο Ιντερνετ, εκπαιδευτικά λογισμικά κ.α. Περιορισμοί στις αναθέσεις Ε.Ε. Γ2/100838 04 09 2012 Ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να αναλάβει συνολικά μέχρι δύο (02) Ε.Ε. ανά τετράμηνο (εφόσον η Ε.Ε. είναι διάρκειας ενός τετραμήνου) ή μέχρι δύο (02) Ε.Ε. τη σχολική χρονιά (εφόσον η Ε.Ε. έχει διάρκεια ολόκληρο σχολικό έτος). Εξαιρούνται οι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων που είχαν ως πρώτη ανάθεση το μάθημα «Τεχνολογία» της Α τάξης του Γενικού Λυκείου (Υ.Α. 118842/Γ2/17 09 2008 ΦΕΚ 1984 Β ) και μπορούν να αναλάβουν συνολικά μέχρι τέσσερις (04) Ε.Ε. ανά τετράμηνο (εφόσον η Ε.Ε. είναι διάρκειας ενός τετραμήνου) ή μέχρι τέσσερις (04) Ε.Ε. τη σχολική χρονιά (εφόσον η Ε.Ε. έχει διάρκεια ολόκληρο σχολικό έτος). Όταν η διδασκαλία των Ε.Ε. γίνεται σε ζώνη και στις δύο τάξεις (ίδια μέρα και ίδιες ώρες), ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να αναλάβει μία (01) Ε.Ε.. Σε περίπτωση πουηδιδασκαλία των ερευνητικών εργασιών γίνεται σε ζώνη και στις δύο τάξεις (διαφορετικές ώρες), ο κάθε εκπαιδευτικός μπορείνα αναλάβει μέχρι δύο (02) ερευνητικές εργασίες. Τα παραπάνω ανώτατα όρια των ερευνητικών εργασιών που μπορεί να αναλάβει ο κάθε εκπαιδευτικός ισχύουν είτε ο εκπαιδευτικός υπηρετεί σε μία είτε σε περισσότερες σχολικές μονάδες. 40 20

Αξιολόγηση Η αξιολόγηση με «Κλίμακες Διαβαθμισμένων Κριτηρίων Αξιολόγησης» (Rubrics Οδηγός Εργασιών σελ. 73) προσφέρει αντικειμενική αξιολόγηση και περιορίζει στο ελάχιστο περιπτώσεις αισθήματος αδικίας στους μαθητές και στους γονείς, αφούεκ των προτέρων γνωρίζουν οι ίδιοι τον βαθμό που θα λάβουν. Για να αποτελέσει ένα πρόσθετο κίνητρο βελτίωσης της συμμετοχής των μαθητών, προτείνουμε να γίνεται αξιολόγηση των δραστηριοτήτων τους, ΕΠΙΔΕΙΚΤΙΚΑ σε κάθε μάθημα ενώ παράλληλα να κρατούν ημερολόγιο δραστηριοτήτων και σε ντοσιέ π.χ. σημειώσεις που θα περιλαμβάνουν: Μικροεργασίες ή απλές πληροφορίες που έφεραν στην τάξη Παρουσίαση του τρόπου εκπόνησης των διαφόρων ερευνών μέσα από τα παραδείγματα εφαρμογής τους στην τάξη (φάση Δημιουργώντας ερευνητές) Υλικό που συγκέντρωσαν στις Ομαδικές εργασίες ή ατομικές εργασίες 41 42 Αξιολόγηση Ο βαθμός βασίζεται στη συμμετοχή των μαθητών στις δραστηριότητες στην τάξη και στη βαθμολόγησή τους στο πλαίσιο της ομαδικής εργασίας. Η αξιολόγηση των ομαδικών εργασιών μπορεί να γίνει και από τους ίδιους τους μαθητές στο πλαίσιο των ομάδων τους, αλλά και από το σύνολο των μαθητών, στο βαθμό που γίνεται παρουσίαση στο σύνολο της τάξης. Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτό είναι προσδιορισμός των σαφών κριτηρίων αξιολόγησης (Rubrics). 21

Αξιολόγηση Γιατηνεξασφάλισητηςκοινήςευθύνηςτηςομάδας,τηνπρόοδοόλωντων μελών της, αλλά και την αντιμετώπιση των προβλημάτων αξιολόγησης κατά την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, παράλληλα με το ατομικό ημερολόγιο, προτείνονται τα εξής: Ανάθεση ρόλων σε κάθε μέλος της ομάδας και απολογισμός του έργου του Αξιολόγηση μέσω της παρατήρησης και απολογισμού της πορείας που ζητάμε να γίνεται από κάθε μέλος της ομάδας (προφορικά ή και γραπτά) ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Κάθε φορά διαφορετικός μαθητής παρουσιάζει στην τάξη τις εργασίες ή την πρόοδοτηςεργασίαςτηςομάδας. Ο κάθε μαθητής διατηρεί φάκελο με το πρωτογενές υλικό για τις εργασίες στις οποίες συμμετείχε, για τις πληροφορίες τις οποίες έφερε στην ομάδα. Υπάρχει εσωτερικήαξιολόγησηστην ομάδα για τα μέλη της Ο τελικός βαθμός για κάθε μαθητή αποτελεί συνδυασμό του βαθμού της ομάδας και της επίδοσής του (η οποία μπορεί να αποτιμάται από τέστ μεταξύ των μελών της ομάδας σχετικό με το θέμα που αντιμετώπισε η ομάδα) Ο βαθμός της ομάδας εξαρτάται από την συνοχή και την απόδοση της ή καλύτερα από την πρόοδο του κάθε μέλους της ομάδας, ώστε να μην απορρίπτονται από την ομάδα οι αδύνατοι μαθητές. 43 Ενδεικτικό Χρονοδιάγραμμα Ε.Ε. α/α Ωρες Αντικείμενο 1 2 Γνωριμία με μαθητές 2 6 Δημιουργώντας Ερευνητές Αρχικός χωρισμός ομάδων 3 1 Βασικές έννοιες θέματος ενδιαφέροντος 4 1 Προγραμματική συζήτηση για την έρευνα 5 2 Τελικός χωρισμός ομάδων, Κατανομή ρόλων, Χρονοδιάγραμμα 6 2 Σλλ ΣυλλογήΠληροφοριώνκαι άλλες ερευνητικές δραστηριότητες 7 4 Έρευνα και παράλληλη προετοιμασία παρουσίασης 8 2 Παρουσίαση 44 22

Πρακτικά Θέματα Προτείνεται, για κάθε μαθητή, ο εκπαιδευτικός να δημιουργήσει ειδικό φάκελο ή τουλάχιστον μια απλή καρτέλα στην οποία θα αναφέρονται ενδεικτικά τα παρακάτω. Μια ενδεικτική καρτέλα μαθητή Ονοματεπώνυμο μ Παπαδόπουλος Χαράλαμπος Βαθμός Γυμνασίου 11,3 Ενδιαφέροντα Αυτοκίνητο, μηχανές, μουσική, πηγαίνει πολλές ώρες σε internet café για παιγνίδια. Επιθυμίες, στόχοι Εμπειρία γνώσεις Πηγές πληροφοριών Νοσηλευτής είναι και ο πατέρας του Ενθουσιασμένος από πρόγραμμα περιβαλλοντικής στο Γυμνάσιο με θέμα την αέρια ρύπανση. Έχει δουλέψει σε συνεργείο και σε καφετέρια Από συνεργείο, καφετέρια (εγκατάσταση κλιματισμού) και τον πατέρα του ΔενέχειυπολογιστήαλλάπηγαίνεισεΙντερνετcafé. Κατάγεται από την Αρκαδία, κοντά στο μουσείο υδροκίνησης Μαθησιακό προφίλ Πανέξυπνος αλλά με αδυναμία γραπτής έκφρασης. Προφορικά εκφράζεται καλά. Έχει να διαβάσει βιβλίο από το Δημοτικό αλλά διαβάζει πολύ περιοδικά για αυτοκίνητα. 45 Πρακτικά Θέματα Προκαταρκτικές εργασίες Η γνωριμία με τους μαθητές δεν μπορεί να γίνει μέσα από παραδοσιακή μετωπική διδασκαλία. Από τις πρώτες ημέρες, κατά την υποδοχή των μαθητών αλλά και κατά την επεξεργασία τωνεπιμέρους θεμάτων, θα πρέπει να προκαλούνται συνεχώς συζητήσεις, διαφωνίες, ελεγχόμενες εντάσεις ή να παροτρύνονται οι μαθητές να αντιμετωπίσουν συγκεκριμένα θέματα με απλές προκαταρκτικές εργασίες ασκήσεις μέσα στην τάξη ή/ και με προετοιμασία απότοσπίτιήαπότοευρύτεροπεριβάλλοντους. 46 Όταν ξεκινήσουν να γίνονται οι εργασίες, τότε θα αρχίσουμε να γνωρίζουμε τους μαθητές καλύτερα, αφού θα είμαστε υποχρεωμένοι να συνομιλούμε συνεχώς μαζί τους, να τους λύνουμε τις απορίες, να αναγνωρίζουμε τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους, να αντιλαμβανόμαστε πως πραγματικά σκέπτονται. 23

Πρακτικά Θέματα Τα θέματα των εργασιών να επικεντρώνεται στο μαθητή και ο καθηγητής να προσπαθήσει να διαγνώσει και να βοηθήσει να αξιοποιηθούν κυρίως: Αρχικές επιλογές του μαθητή (Νοσηλευτής, Κηποτέχνης, Τεχνικός Η/Υ, φοροτεχνικός,υδραυλικός, ηλεκτρολόγος, ψυκτικός, ηλεκτρονικός, δομικός, ενδιαφέρον για ανώτερες σπουδές κλπ) Ενδιαφέροντα τα οποία μπορούν να συνδυαστούν με τις Ερευνητικές Εργασίες (φωτογραφία, σκίτσο, αθλητισμός, μουσική, ενδιαφέρον για αυτοκίνητο, internet café) Προϋπάρχουσα γνώση και εμπειρία σε επαγγελματικά ή ειδικότερα τεχνολογικά θέματα (από το σχολείο ή πιθανή επαγγελματική του εμπειρία) Πηγές επαγγελματικών και τεχνολογικών πληροφοριών από το άμεσο περιβάλλον του μαθητή (επαγγελματικό περιβάλλον γονέων, συγγενών, φίλων, ευχέρεια αναζήτησης πληροφοριών στο Ιντερνετ κλπ) Βασικά θετικά ή αρνητικά χαρακτηριστικά που έχουν σχέσημε το μαθησιακό του προφίλ ή την προσωπικότητά του (π.χ. του αρέσει να ψάχνει πληροφορίες στο Ιντερνετ ή σε εγκυκλοπαίδειες, αδυναμία μελέτης, γραπτής και προφορικής έκφρασης, παρουσίασης). Μετά την εισαγωγή στο μάθημα και την αρχική γνωριμία μας με τους μαθητές, θα πρέπει να τους μάθουμε πώς να διεξάγουν την έρευνα. 47 Πρακτικά Θέματα Οι μικροεργασίες αυτές πρέπει να ξεκινήσουν να ανατίθενται από την πρώτη μέρα του μαθήματος, ώστε οι μαθητές να συνειδητοποιήσουν τον ειδικό ρόλο που έχουν σε αυτό το μάθημα! ΠΡΟΣΟΧΗ Οιπερισσότεροιμαθητέςενδέχεταιναμηνέχουναξιόλογη εμπειρία από τη συμμετοχή σε σχολική εργασία κατά το παρελθόν, εκτός από τα γνωστά copy /paste που με κανένα τρόπο δεν μπορούν να θεωρηθούν εργασία. Αν μάλιστα δεν έχουν διδαχθεί σωστά το μάθημα της Τεχνολογίας στο Γυμνάσιο και δεν έχουν συμμετάσχει σε κάποια καινοτόμα προγράμματα, τότε κανείς δεν τους έχει δδάξ διδάξει πως γίνεται μια εργασία. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει, ανάλογα με την παραπάνω εμπειρία του κάθε μαθητή, να τον καθοδηγήσει αρχικά σε δραστηριότητες και εργασίες στις οποίες μπορεί να ανταποκριθεί και μέσα από αυτές να βελτιωθεί. 48 24

49 Πρακτικά Θέματα Τους μαθαίνουμε να κάνουν εργασίες, βήμα βήμα Δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι οι μαθητές θα είναι σε θέση από την αρχή να ανταποκριθούν στην εκπόνηση κάποιας εργασίας. Τους βάζουμε κατ αρχήν, σε κάθε μάθημα, να κάνουν ατομικές ή ομαδικές προκαταρκτικές μικροεργασίες, οι οποίες μπορούν να είναι και προφορικές, του τύπου: Ρωτήστε κάποιον από την οικογένειά σας ή κάποιο φιλικό σας πρόσωπο που γνωρίζει, να σας πει ποια υλικά χρησιμοποιεί συνήθως π.χ. ο Τεχνικός Η/Υ, ή πως δουλεύουν τα προγράμματα υπολογισμού των φόρων, ποια εργαλεία χρησιμοποιεί ο ηλεκτρολόγος ή ο ψυκτικός, ποιες είναι οι συνθήκες εργασίας του Νοσηλευτή κ.λ.π. Επισημαίνεται ότι, αυτές οι δραστηριότητες, τα ερωτήματα, οι προφορικές ή γραπτές απαντήσεις, οι μικροεργασίες κ.α. που προετοιμάζουν οι μαθητές για κάθε μάθημα, θα πρέπει να καταγράφονται περιληπτικά από τους ίδιους, ώστε έτσι να δημιουργείται σιγά σιγά ο φάκελος της συμμετοχής τους στην ομάδα, για την οποία θα βαθμολογηθούν. Πρακτικά Θέματα Έτσι, απομυθοποιούμε τη φόρτιση που προκαλεί συνήθως η εκπόνηση εργασίας καθώς δεν είναι ανάγκη να αντικαταστήσουμε το φόβο του διαγωνίσματος με τον φόβο της εργασίας, η οποία επιπλέον επιβαρύνεται και με το «ρίσκο» της παρουσίασής της. Προχωρώντας στη συνέχεια σε όλο πιο σύνθετες μικροεργασίες, καθιστούμε την έννοια της εργασίας προσιτή σε όλους τους μαθητές. Επίσης, στο πλαίσιο των προκαταρκτικών εργασιών γνωριμίας με τους μαθητές και δημιουργίας των ερευνητών μπορεί να ενταχθεί και δραστηριότητα εισαγωγής στην Ομαδοσυνεργατική με τίτλο «Τι μπορεί να κάνει η Ομάδα» 50 25

Πρακτικά Θέματα Δείχνουμε στους μαθητές ένα από τα παρακάτω βίντεο και στη συνέχεια τους καλούμε, μέσα από ομάδες να μας πουν τις απόψεις τους ή να προετοιμάσουν κάποια εργασία με βάση πληροφορίες που συλλέξανε από γνωστούς τους ή συγγενικά πρόσωπα σχετικά με τη συλλογικότητα και την ομαδική εργασία σε διάφορα επαγγέλματα. Καβούρια και Γλάροι http://www.youtube.com/v/luvpnw0s3vo?hl=en&fs=1&autoplay =1 Πιγκουΐνοι και καρχαρίες http://www.youtube.com/v/gbnvgs4u3f0?hl=en&fs=1&autoplay= 1 Μυρμήγκια http://www.youtube.com/v/mgcikgiyj1a?hl=en&fs=1&autoplay= 1 Βουβάλια http://www.youtube.com/watch?v=lu8ddyz68km http://www.youtube.com/watch?v=db43dk13bk4 51 Μερικά παραδείγματα προκαταρκτικών εργασιών Τι θέλω να γίνω και γιατί Ατομική εργασία Τι γνωρίζω για την ειδικότητα επάγγελμα που επέλεξα (κατ αρχήν) Ομαδική Απλές πληροφορίες για ένα επιμέρους θέμα Ατομική Ρώτησα τον πατέρα μου ή τον θείο μου για Ατομική Επισκέφθηκα έναν γνωστό μου επαγγελματία Ατομική ή ομαδική Έφερα κάποιο υλικό κάποια πληροφορία (φωτογραφία, προσπέκτους κλπ) 52 26

Μερικά παραδείγματα προκαταρκτικών εργασιών Σύνθεση πληροφοριών π.χ. Τα υλικά του Νοσηλευτή (κυρίως ομαδικές) Κατάταξη πληροφοριών υλικών Διερεύνηση ενός θέματος μέσα από βιβλίο(α), Ιντερνετ, Applet κλπ Επίλυση ενός προβλήματος, διερεύνηση μιας λειτουργίας (πχ πως δουλεύει η Κοινονική Πρόνοια, η εγκατάσταση ενός Κήπου, το Laptop, το home cinema κλπ) Μικροκατασκευή (πχ μια μικρή μακέτα, ένα λειτουργικό μοντέλο από χαρτόνι, μια συνδεσμολογία με μεταχειρισμένα εξαρτήματα, ένα διακοσμητικό από 53 χαρτί, αξιοποιώντας τη λογική του αναπτύγματος κλπ) 54 Υποχρεώσεις Σχολικών Συμβούλων Γ2/ 8837 /25-01-2012, Γ2/ 105847/13 09 2012 Οι Σχολικοί Σύμβουλοι παιδαγωγικής ευθύνης των σχολείων μεριμνούν ώστε να τηρούνται τα προβλεπόμενα στο σχετικό έγγραφο του ΥΠΔΒΜΘ 113182/Γ2/30 09 09 2011 και αποστέλλουν μέσω των Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης εκθέσεις ανατροφοδότησης σχετικά με τις ερευνητικές εργασίες όπου θα αναφέρονται συνοπτικά: τα σχόλια και οι προτάσεις των Σχολικών μονάδων, τα τυχόν προβλήματα που προέκυψαν, και οτιδήποτε άλλο θεωρούν σημαντικό για την καλύτερη διδασκαλία του μαθήματος. Επιπλέον για τα ΓΕΛ αναφέρουν τα θέματα, τις ειδικότητες που ενεπλάκησαν και τον τόπο της ψηφιακής ανάρτησης και ανατροφοδοτούν εκπαιδευτικούς και σχολικές μονάδες αναφορικά με το είδος των θεμάτων, τις διαδικασίες συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων και τη βαθμολογία κ.α. 27

Ειδική Θεματική Δραστηριότητα (1/6) Έγγραφο Αρ.Πρ. 79980/Γ2/12 7 2012 Μάθημα επιλογής δίωρη διάρκεια (συνεχόμενα) δύο εκπαιδευτικοί τομέα (συνδιδασκαλία) τμήμα 12 ως?? Ένα θέμα/έτος μπορεί να γίνεται σε Εργαστήρια και ΣΕΚ (ανήκει όμως στο ΕΠΑΛ) Η Ειδική Θεματική Δραστηριότητα είναι μια εκπαιδευτική διαδικασίαδ απόκτησης και αφομοίωσης επαγγελματικών γνώσεων και εμπλουτισμού δεξιοτήτων των μαθητών που συνδυάζεται με την ανάπτυξη της ικανότητάς τους στη μεθοδολογία της μάθησης 55 Ειδική Θεματική Δραστηριότητα (2/6) Έγγραφο Αρ.Πρ. 79980/Γ2/12 7 2012 Στο πλαίσιο της Ε.Θ.Δ. οι μαθητές μπορούν, μεταξύ άλλων, να εκπονούν μελέτες ή να αναλαμβάνουν την εκτέλεση έργων μικρής κλίμακας, να μετέχουν σε εθελοντικές δράσεις, να διεξάγουν ερευνητικές εργασίες. Επίσης, μπορούν να εφαρμόζουν προγράμματα επιχειρηματικότητας, π.χ. μελέτες περίπτωσης, δημιουργία εικονικών επιχειρήσεων, συμμετοχή σε διαγωνισμούς (αριστεία και καινοτομία) κτλ. Στόχος είναι η εξοικείωση με πραγματικές συνθήκες και προκλήσεις της αγοράς εργασίας τις οποίες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι μαθητές μετά την αποφοίτησή τους. 56 28

Ειδική Θεματική Δραστηριότητα (3/6) Έγγραφο Αρ.Πρ. 79980/Γ2/12 7 2012 Τα θέματα επιλέγονται από τους θεματικούς άξονες του αντίστοιχου επαγγελματικού τομέα Προτείνονται από τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν τα μαθήματα ενός συγκεκριμένου τομέα Εγκρίνονται από τον Σχολικό Σύμβουλο της ειδικότητας (έως 3 προτάσεις) Είναι «πρώτη ανάθεση» σε όλους τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι διδάσκουν τα μαθήματα των τομέων Σε ειδικές περιπτώσεις διαθεματικότητα (2 περιπτώσεις) 57 Ειδική Θεματική Δραστηριότητα (4/6) Έγγραφο Αρ.Πρ. 79980/Γ2/12 7 2012 Βαθμός ετήσιας επίδοσης του κάθε μαθητή στο μάθημα της Ειδικής Θεματικής Δραστηριότητας είναι ο ετήσιος προφορικός ρ βαθμός του, δηλ ο μέσος όρος της αντίστοιχης βαθμολογίας του στα δυο τετράμηνα. Προφορικός Βαθμός τετραμήνου ΕΘΔ = (Βαθμός μαθητή + Βαθμός υπο ομάδας)/ 2) Ερευνητική διαδικασία (σκοπός,( ερευνητικά ερωτήματα, πηγές, διεξαγωγή ερευνητικών φάσεων) : 30% 30% Περιεχόμενο : 50% 30% Ερ. Εργασία. Δομή / Γλώσσα : 10% 20% Δημόσια παρουσίαση : 10% 20% 58 29

Ειδική Θεματική Δραστηριότητα (5/6) Έγγραφο Αρ.Πρ. 79980/Γ2/12 7 2012 Αξιολόγηση Πώς θα αξιολογηθούν αντικειμενικά όλα αυτά; ερευνητικές διαδικασίες συμπεράσματα Τέχνημα πόροι και τα υλικά συμπληρωματικό υλικό Η συμμετοχή του... Αν έχει εφαρμόσει στην πράξη... Η προφορική ρ εξέταση... Η ποιότητα και η πρακτική εφαρμογή... Η επιμέλεια... Αν έχει εφαρμόσει κανονισμούς ασφαλείας.. Το ενδιαφέρον του. Αν χρησιμοποίησε κατάλληλα εργαλεία.. Ο φάκελος επιδόσεων... 59 Ειδική Θεματική Δραστηριότητα (6/6) Έγγραφο Αρ.Πρ. 79980/Γ2/12 7 2012 Αξιολόγηση Πώς θα αξιολογηθούν αντικειμενικά όλα αυτά; Με Ρουμπρίκες Αξιολόγησης... Που έχουν δημιουργηθεί... Από τους καθηγητές... ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ 60 30

Συνηθισμένα Προβλήματα Δεν επαρκεί ο χρόνος (προτάσεις για μία εργασία το χρόνο ή αύξηση των ωρών στις 3) Οι μαθητές δεν έχουν συνηθίσει να μετέχουν σε ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες και δεν διαθέτουν τις σχετικές δεξιότητες Βιβλιοθήκη (δεν υπάρχει, δυσκολία στη χρήση) Εκπ. επισκέψεις (γραφειοκρατία, κάλυψη δαπάνης) Οι μαθητές δυσκολεύονται στηδημιουργικήγραφή, στην κατανόηση η κειμένων, ιδιαίτερα στην παρουσίαση, κλπ. Ομαδική αξιολόγηση (αδικεί τους καλούς μαθητές, αντικίνητρο για την ενεργοποίηση των μαθητών) 61 Συνηθισμένα Προβλήματα Μειωμένο το ενδιαφέρον των μαθητών σε πολλές περιπτώσεις, απροθυμία συμμετοχής Περιορισμένηρ ρ μ η δυνατότητα χρήσης των Εργαστηρίων Η/Υ (δεν επαρκούν για ταυτόχρονη χρήση στην ίδια χρονική ζώνη) Δεν μπορεί να διεξαχθεί πραγματική έρευνα (σύμφωνη με τις επιστημονικές προδιαγραφές) Ελλείψεις, καθυστέρηση στην επιμόρφωση και στην ενημέρωση των εκπαιδευτικών με οδηγίες (π.χ. δεν δόθηκε έντυπο υλικό παρά μόνον ηλεκτρονικό) Ο αριθμός των μαθητών στο τμήμα είναι μεγάλος 62 31

Συνηθισμένα Προβλήματα Δεν έχουν οι μαθητές ΙΝΤΕΡΝΕΤ στο σπίτι τους. Πολλοί δεν διαθέτουν PC. Έλλειψη πόρων για υλικά για τη δημιουργία τεχνήματος Απαιτείται καλύτερη κεντρική οργάνωση και συμβουλευτική καθοδήγηση των εκπαιδευτικών. Χρειάζεται το μάθημα των «Εφαρμ. Πληροφορικής» να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις των Ε.Ε., π.χ. οι μαθητές να έχουν μάθει το power point Δημιουργήθηκε μια νέα θετική κινητικότητα στο σχολείο. Οι καθηγητές συζητούν και συνεργάζονται μεταξύ τους. 63 Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. Καλή δύναμη στο εκπαιδευτικό σας έργο. 64 32