Αθήνα 2014 Δξεπλεηηθή εξγαζία ζηα Αηνκηθά θαη Κνηλσληθά Γηθαηψκαηα Δξλίαο-Βαζίια Μαξία Πξνπηπρηαθή θνηηήηξηα Α.Μ 1340201200117 [ΔΡΓΑΙΑ:ΤΝΣΑΓΜΑ ΚΑΙ ΓΙΑΓΙΚΣΤΟ] ΤΠΔΤΘΤΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΣΔ:ΑΝΣΡΔΑ ΓΗΜΗΣΡΟΠΟΤΛΟ,ΠΤΡΙΓΩΝ ΒΛΑΥΟΠΟΤΛΟ,ΘΔΟΓΩΡΑ ΑΝΣΩΝΙΟΤ EAΡΙΝΟ ΔΞΑΜΗΝΟ 2014 ΔΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΓΙΣΡΙΑΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Πίνακαρ Πεπιεσομένυν Δπγαζίαρ Ι.Η θεμελιώδηρ έννοια ηος ζςνηαγμαηικά καηοσςπυμένος δικαιώμαηορ ηηρ πληποθόπηζηρ και η πηξικέλεςθη ζσέζη ηος Γιαδικηύος με ηο ύνηαγμα...3 ΙΙ.Η παθηηική και η ενεπγηηική μοπθή ηηρ πληποθόπηζηρ, και οι πεπιοπιζμοί ηοςρ. Σα άπθπα 5Α και 14 ηος ςνηάγμαηορ...4 ΙΙΙ.Η νομική πύθμιζη ενότει ηυν πποηγούμενυν ζςνηαγμάηυν...15 ΙV.Η νομική θεμελίυζη ενότει ηος ιζσύονηορ ελληνικού ζςνηάγμαηορ...16 V.Η διεθνήρ καηοσύπυζη ηος δικαιώμαηορ ζηη πληποθόπηζη...17 VI.Σο Γιαδίκηςο υρ έκθανζη ηος δικαιώμαηορ ηος άπθπος 5Α ηος ςνηάγμαηορ...18 VII.H ανάγκη θέζπιζηρ και εδπαίυζηρ ηος δικαιώμαηορ...20 VIII.To πεπιεσόμενο ηος εν λόγυ δικαιώμαηορ...21 ΙΥ.Σα ςποκείμενα-οι θοπείρ ηος δικαιώμαηορ...22 [2]
Υ. Οι πεπιοπιζμοί ηος δικαιώμαηορ...24 XI.Ηλεκηπονικό έγκλημα και νομοθεζία...24-25 XII.Ο ζςνεκηικόρ κπίκορ ηος δικαιώμαηορ ηηρ πληποθοπίαρ με ηο δικαίυμα ζηη πποζυπικόηηηα...26 XIII.Βιβλιογπαθία...31 ΥΙV.Πεπιληπηική απόδοζη ηος θέμαηορ...32 ΥV.English Summary...32-33 Ι.Η θεμελιώδηρ έννοια ηος ζςνηαγμαηικά καηοσςπυμένος δικαιώμαηορ ηηρ πληποθόπηζηρ και η πηξικέλεςθη ζσέζη ηος διαδικηύος με ηο ύνηαγμα Η επηθνηλσλία απνηειεί αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα εηδηθά πξνζηαηεπφκελε απφ ην Σχληαγκα. H πεξίνπηε ζέζε ηεο πξνθχπηεη απ' απηή ηελ ίδηα ηελ θνηλσληθή θχζε θαη ηε έκθπηε θπζηνγλσκία ηνπ αλζξψπνπ. Η επαθή κε ηνπο άιινπο αλζξψπνπο, ε "κε απνμέλσζε", απνηειεί ζεκειηψδεο δηθαίσκα θαη βαζηθή αλάγθε ηνπ αλζξψπνπ πξνεξρφκελε απφ ηελ ηδηφηεηά ηνπ σο θνηλσληθνχ αλζξψπνπ ( homo sociologicus ) ( δψν θνηλσληθφ). Ο άλζξσπνο επηθνηλσλεί είηε άκεζα κε ηνπο άιινπο αλζξψπνπο πνπ είλαη παξφληεο ζηνλ ίδην ηφπν.δπηπξφζζεηα, γηα πάξα πνιινχο ιφγνπο είρε απφ ηε δεκηνπξγία ησλ πξψησλ θνηλνηήησλ ηελ αλάγθε [3]
επηθνηλσλίαο κε άιινπο αλζξψπνπο, επξηζθφκελνπο ζε δηαθνξεηηθνχο ηφπνπο. Αλεπηχρζεζαλ έηζη δηάθνξνη ηξφπνη έκκεζεο επηθνηλσλίαο, ηαρπδξφκνη, ηαρπδξνκηθά πηελά, ζήκαηα θσηηάο, θαπλνχ θιπ πξνθεηκέλνπ λα κεηαδνζνχλ δηάθνξα κελχκαηα φπσο θηλδχλνπ θιπ. Η ζχγρξνλε επνρή έρνπλ ηδηαίηεξα αλαπηπρζεί ε ηερλνινγία ησλ επηθνηλσληψλ ήρνπ θαη εηθφλαο θαη κπνξεί πξάγκαηη λα νλνκαζζεί επνρή ηεο επηθνηλσλίαο. Η επηθνηλσλία είλαη πιένλ ηαρχηαηε θαη πξνζηηή ζην επξχ θνηλφ. Η εθαξκνγή επηθνηλσληαθψλ κεζφδσλ ζην δηαδίθηπν είλαη ε απνθνξχθσζε ηεο επηθνηλσλίαο ζήκεξα. Η επηθνηλσληαθή ιεηηνπξγία έρεη πιένλ αλαρζεί ζε ιεηηνπξγία κεγάιεο ζεκαζίαο πξάγκα ην νπνίν έρεη επηθέξεη ζεκαληηθέο αιιαγέο ζηηο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ θαη ζε πνιιέο άιιεο ιεηηνπξγίεο (πρ εκπνξίνπ, εθπαίδεπζεο θιπ). Η εμέιημε ηεο επηθνηλσληαθήο ηερλνινγίαο έρεη κεηψζεη ζεκαληηθά ηηο δηαθνξέο άκεζεο θαη έκκεζεο επηθνηλσλίαο. ΙΙ.Η παθηηική και η ενεπγηηική μοπθή ηηρ πληποθόπηζηρ, και οι πεπιοπιζμοί ηοςρ. Σα άπθπα 5Α και 14 ηος ςνηάγμαηορ Τν δηθαίσκα ηνπ πνιίηε ζηελ πιεξνθφξεζε θαζηεξψλεηαη ζην ειιεληθφ Σχληαγκα κε δηηηφ ηξφπν. Τν άξζξν 14 δηαζθαιίδεη ηελ ειεπζεξία ηνπ ηχπνπ νξίδνληαο φηη θαζέλαο κπνξεί λα εθθξάδεη θαη λα δηαδίδεη πξνθνξηθά, γξαπηά θαη δηα ηνπ ηχπνπ ηνπο ζηνραζκνχο ηνπ ηεξψληαο ηνπο λφκνπο ηνπ Κξάηνπο. Απηφ είλαη ην δηθαίσκα ζηελ ελεξγεηηθή πιεξνθφξεζε, δειαδή ην δηθαίσκα ηνπ θαζέλα λα νκηιεί δεκνζίσο, λα πιεξνθνξεί ηνπο άιινπο, λα δεκνζηεχεη ηε γλψκε ηνπ. Τν δηθαίσκα ηεο ειεπζεξίαο ηεο γλψκεο, ην νπνίν εκπεξηέρεη θπζηθά θαη ην δηθαίσκα λα δεκνζηνπνηείηαη [4]
απηή ε γλψκε, πεξηνξίδεηαη κφλν γηα ηνπο ιφγνπο πνπ πεξηνξηζηηθά αλαθέξνληαη ζην ίδην ην Σχληαγκα. Απφ ηελ άιιε, ην λέν άξζξν 5Α ηνπ Σπληάγκαηνο θαζηεξψλεη ην δηθαίσκα ηνπ πνιίηε ζηελ παζεηηθή πιεξνθφξεζε, δειαδή ην δηθαίσκά ηνπ λα πιεξνθνξείηαη: θαζέλαο έρεη δηθαίσκα ζηελ πιεξνθφξεζε, φπσο λφκνο νξίδεη. Πεξηνξηζκνί ζην δηθαίσκα απηφ είλαη δπλαηφλ λα επηβιεζνχλ κε λφκν κφλν εθφζνλ είλαη απνιχησο αλαγθαίνη θαη δηθαηνινγνχληαη γηα ιφγνπο εζληθήο αζθάιεηαο, θαηαπνιέκεζεο ηνπ εγθιήκαηνο ή πξνζηαζίαο δηθαησκάησλ θαη ζπκθεξφλησλ ηξίησλ Γπζηπρψο ε δηαηχπσζε ηεο δεχηεξεο παξαγξάθνπ ηνπ άξζξνπ 5Α, ε νπνία αλαθέξεη ηηο πεξηπηψζεηο επηβνιήο πεξηνξηζκψλ ζην δηθαίσκα πιεξνθφξεζεο είλαη πνιχ επξεία θαη εμαηξεηηθά αφξηζηε, (ζε αληίζεζε κε ηελ πνιχ ζπγθεθξηκέλε παξάγξαθν 3 ηνπ άξζξνπ 14), κε απνηέιεζκα λα δηαθαίλεηαη ε πηζαλφηεηα πεξηνξηζκνχ απηήο ηεο ζεκειηψδνπο ειεπζεξίαο, φρη κφλν γηα ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο φπσο ζπκβαίλεη κε ηελ ειεπζεξία ηεο γλψκεο (άξζξν 14 Σ), αιιά θαη γηα ιφγνπο ηδησηηθνχ αθφκε ζπκθέξνληνο. Ίζσο θαίλεηαη απίζαλν λα ζπληξέμεη πεξίπησζε λα πεξηνξηζηεί ην δηθαίσκά καο ειεχζεξεο πινήγεζεο ζην δηαδίθηπν ράξηλ ηδησηηθνχ ζπκθέξνληνο, φκσο ε ζπληαγκαηηθή επηηαγή δελ κπνξεί λα ιεηηνπξγεί κε ην λφκν ησλ πηζαλνηήησλ. Δμάιινπ ε γεληθφινγε απηή δηαηχπσζε, αλ κε ηη άιιν αθήλεη αλνηρηφ ην ελδερφκελν ηνπ κειινληηθνχ λνκνζεηηθνχ πεξηνξηζκνχ ηνπ δηθαηψκαηνο πιεξνθφξεζεο, γηα φπνην ιφγν ζεσξήζεη ε νπνηαδήπνηε θπβέξλεζε ιφγν εζληθήο αζθάιεηαο ή θαηαπνιέκεζε [5]
ηνπ εγθιήκαηνο. Ίζσο αθφκε πνιινί λα πξνηηκνχλ ηελ απαγφξεπζε πξφζβαζεο ζε ζπγθεθξηκέλνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο, φπσο θαη ηελ απαγφξεπζε θιήζεσλ πξνο ζπγθεθξηκέλνπο πξννξηζκνχο φπσο ζπλέβε ζηελ Ιξιαλδία- ράξηλ ηεο πξνζηαζίαο ηνπ νηθνλνκηθνχ καο ζπκθέξνληνο ή ηεο ςπρηθήο πγείαο ησλ αλειίθσλ. Όκσο ε έλλνηα ηεο εζηθήο θαη ησλ ρξεζηψλ εζψλ είλαη ηφζν ζρεηηθή, ψζηε γελλάηαη ην εξψηεκα ηεο δηαδηθαζίαο αμηνιφγεζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ ηζηνζειίδσλ ή ηνπ πξννξηζκνχ ηεο εμεξρφκελεο θιήζεο. Με πνηα θξηηήξηα ζα ζεσξεζεί άζεκλν νπνηνδήπνηε πεξηερφκελν; Τα θξηηήξηα θαζνξίδνληαη εχθνια φηαλ ην θνηλφ ζην νπνίν ην δεκνζίεπκα απεπζχλεηαη είλαη ζπγθεθξηκέλν θαη πεξηνξηζκέλν. Όκσο φηαλ πξφθεηηαη γηα ην δηαδίθηπν, ην θνηλφ είλαη ελ δπλάκεη φινο ν θφζκνο θαη φινη μέξνπκε φηη νη αληηιήςεηο πεξί εζηθήο δηαθέξνπλ θαηά πνιχ απφ άθξε ζε άθξε απηνχ ηνπ πιαλήηε. Οχηε κέζνο φξνο εζηθήο γίλεηαη λα βγεη γηα λα νξηζηεί ην κέηξν ηνπ άζεκλνπ, νχηε λα θαηεβάζνπκε ηνλ πήρπ ζην εζηθά επηηξεπφκελν ζε φια ηα κήθε θαη πιάηε ηνπ θφζκνπ, θαζψο έηζη κνηξαία απνθιείνπκε θάζε πξφθιεζε ησλ ηδεψλ καο, θάζε δηαθνξεηηθφ κήλπκα πνπ κπνξεί λα επεξεάζεη ηε ζθέςε καο, κε άιια ιφγηα θιείλνπκε ην παξάζπξν ζηνλ θφζκν πνπ κπνξεί λα είλαη ην δηαδίθηπν γηα φινπο καο. Πψο κπνξεί ινηπφλ λα βξεζεί ε ρξπζή ηνκή ζηε ζχγθξνπζε ησλ ζεκειησδψλ δηθαησκάησλ πνπ καο απνλέκεη ην Σχληαγκα; Η απηνξξχζκηζε κπνξεί λα βνεζήζεη πεξηζζφηεξν απφ ηελ άλσζελ ξχζκηζε ελ πξνθεηκέλσ. Δίλαη δηαθνξεηηθφ πξάγκα λα επηιέγεη ν ίδηνο [6]
ν θαηαλαισηήο ηελ θξαγή απφ ηελ εθ ησλ πξνηέξσλ επηβνιή ηεο. Δίλαη δηαθνξεηηθφ επίζεο λα κπνξεί ν γνληφο ηερληθά λα απαγνξεχζεη ηελ πξφζβαζε ζε νξηζκέλεο ηζηνζειίδεο ζηα παηδηά ηνπ, απφ ην λα είλαη απαγνξεπκέλεο ζε φινπο. Τν δηαδίθηπν δελ είλαη ηφπνο επέθεηλα ηνπ λφκνπ ή ηεο πξαγκαηηθήο δσήο. Άξα δελ κπνξεί λα ξπζκίδεηαη κε δηαθνξεηηθή πξνζέγγηζε. Τα ίδηα εξγαιεία πνπ καο βνεζνχλ ζηελ θαζεκεξηλφηεηά καο λα απνθεχγνπκε ηηο θαθνηνπηέο, ε ελεκέξσζε, ε ζπδήηεζε, ηα ίδηα βνεζνχλ θαη ζηε ζσζηή ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ. Σε λνκνζεηηθφ-ξπζκηζηηθφ επίπεδν, ε έθδνζε θαηεπζπληήξησλ θνηλνηηθψλ νδεγηψλ, νη δηεζλείο ζπκβάζεηο γηα ηελ απφ θνηλνχ αληηκεηψπηζε ησλ ειεθηξνληθψλ εγθιεκάησλ, ε ελεκέξσζε ηνπ δηθαζηηθνχ ζψκαηνο, ψζηε λα δεκηνπξγεζεί έλα λνκνινγηαθφ εξκελεπηηθφ corpus ηεο ππάξρνπζαο λνκνζεζίαο, είλαη πηζαλνί νδνί πνπ ζα νδεγήζνπλ ζηελ απξφζθνπηε ελάζθεζε ηνπ ζεκειηψδνπο δηθαηψκαηνο ηεο πιεξνθφξεζεο, ρσξίο ελδερφκελεο ζπγθξνχζεηο κε άιια δηθαηψκαηα. Η ελεξγεηηθή πιεπξά ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο πιεξνθνξίαο είλαη δπλαηφλ λα εληαρζεί ππφ ηελ επξχηεξε έλλνηα ζηελ ειεπζεξία ηεο γλψκεο, αθνχ παξνπζηάδνπλ παξφκνην πεξηερφκελν θαη εδξάδνληαλ ζηελ ίδηα ηζηνξηθή θαη λνκηθή βάζε, ηνπιάρηζηνλ έσο ην 2001, νπφηε θαη εηζήρζε ε λέα δηάηαμε ηνπ άξζ.5 Α. Σην δηθαίσκα ηεο ειεπζεξία ηεο γλψκεο πεξηιακβάλεηαη ε παξαγσγή, ε θαηνρή θαη ε έθθξαζε ησλ ηδεψλ, αλ θαη ην νπζηαζηηθφ πεξηερφκελν ζπκππθλψλεηαη ζην ζηάδην ηεο έθθξαζεο, αθνχ απηή [7]
απνηειεί ηελ εμσηεξίθεπζε ησλ πξνζσπηθψλ καο απφςεσλ θαη ηδεψλ. Παξνπζηάδεηαη ηδηαίηεξε ε αλάγθε ζπληαγκαηηθήο πξνζηαζίαο ηεο εμσηεξηθήο γλψκεο, δει. ηεο ειεπζεξίαο ηεο έθθξαζεο, ρσξίο λα έρεη θακία ζεκαζία ην πεξηερφκελν ησλ ηδεψλ. Απηφ αλαθέξεηαη θπξίσο ζην δήηεκα ηεο πξνζηαζίαο ή κε απφ ην Σχληαγκα θαη ησλ αλαιεζψλ απφςεσλ, απηψλ δει. πνπ δελ αληαπνθξίλνληαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη ζεσξνχληαη κε νξζέο. Ωζηφζν, ειεπζεξία ησλ ηδεψλ ζεκαίλεη φηη πξνζηαηεχεηαη ε ηδέα αληηθεηκεληθά, ρσξίο λα εμεηάδεηαη ε αιήζεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο, αθνχ ηζρχεη ην δφγκα φηη ε λνκηκφηεηα ησλ ηδεψλ δελ απνηειεί πξνυπφζεζε ηεο ζπληαγκαηηθήο ηνπο πξνζηαζίαο ηνπο. 19 Πξνζηαηεχεηαη θάζε γλψκε, θάζε άπνςε, θάζε ηδέα Άιισζηε, ζθνπφο ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο ειεπζεξίαο ηεο γλψκεο είλαη λα παξέρεηαη πξνζηαζία ζηε κε αξεζηή γλψκε, ζηελ αηξεηηθή, ζε απηήλ πνπ ζα ζέζεη ππφ ακθηζβήηεζε θαζεηί δνγκαηηθφ. Μφλν ζε έλα πεξηβάιινλ ειεπζεξίαο κπνξεί ν θαζέλαο λα απνδερηεί ή λα απνξξίςεη νπνηαδήπνηε ηδέα, ρσξίο λα επηβάιιεηαη θακία κνξθή απζεληίαο θαη απνθιεηζηηθήο θαηνρήο ηεο αιήζεηαο. Δδψ φκσο έγθεηηαη θαη ε δηαθνξά αλάκεζα ζηελ ειεπζεξία ηεο γλψκεο θαη ηεο πιεξνθνξίαο, ζέηνληαο κηα ιεπηφηαηε δηαρσξηζηηθή γξακκή ζηα πεδία ηζρχνο ησλ δχν δηθαησκάησλ, δηθαηψλνληαο ηνπο ππνζηεξηθηέο ηεο άπνςεο πεξί αλαγθαηφηεηαο εηζαγσγήο ηεο λέαο απηήο δηάηαμεο.- ηνπιάρηζηνλ απηφ πηζηεχνπλ νη ίδηνη. Όπσο γίλεηαη απνδεθηφ, ην δηθαίσκα ηεο πιεξνθνξίαο δελ πεξηιακβάλεη ηε δηάδνζε ςεπδψλ εηδήζεσλ. Ωζηφζν, δελ είλαη πάληα εχθνιε ε δηάθξηζε αλάκεζα ζε εηδήζεηο θαη θήκεο, νη νπνίεο κάιηζηα ιακβάλνπλ κεγάιεο δηαζηάζεηο δηάδνζεο θαη είλαη πνιχ δχζθνιε ε απφζπαζε ηεο αιήζεηαο απφ ην ζχλνιν ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο. Δδψ αθξηβψο ζα [8]
πξέπεη λα γίλεη κηα αλαθνξά ζηε δηαθνξά απηή, αθνχ απνηειεί ζπζηαηηθή παξάκεηξν ηεο ελεξγεηηθήο πιεπξάο ηεο ειεπζεξίαο ηεο πιεξνθφξεζεο. Μία απφ ηηο βαζηθφηεξεο αξρέο ηνπ ηχπνπ είλαη ε είλαη ε αξρή ηεο αιεζείαο, ε νπνία επηβάιιεη ηνλ έιεγρν ηεο αιήζεηαο ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ησλ εηδήζεσλ πξηλ ηε δεκνζίεπζή ηνπο. Όκσο, απηφ δε ζπλεπάγεηαη φηη νη ηζρπξηζκνί ζα είλαη πάληνηε εηιηθξηλείο θαη δελ ζα απέρνπλ απφ ηελ πξαγκαηηθή δηάζηαζε ησλ γεγνλφησλ. Σεκαίλεη φηη ζα πξέπεη λα ηεξεζεί κηα ζπκπεξηθνξά θαιήο πίζηεο αλαθνξηθά κε ηελ αθξίβεηα ηεο είδεζεο θαη ε απαηηνχκελε, ζχκθσλα κε ηηο παξαζηάζεηο, επηκέιεηα εθ κέξνπο ηνπ ιεηηνπξγνχ ηνπ ηχπνπ. Γχν ιέμεηο ζπκππθλψλνπλ ην πεξηερφκελν ηνπ θαζήθνληνο ηεο αιήζεηαο, φπσο απηφ επηβάιιεηαη θαη απφ ηνλ Κψδηθα Δπαγγεικαηηθήο, Ηζηθήο θαη Κνηλσληθήο Δπζχλεο ησλ δεκνζηνγξάθσλ ηεο ΔΣΗΔΑ, πνπ εγθξίζεθε ην Μάην ηνπ 1998 απφ ηα κέιε ηεο, αιιά θαη ελλνείηαη ζηε θνηλή λνκνζεηηθή ινγηθή: θηιαιήζεηα θαη εηιηθξίλεηα θαηά ην ζηάδην ηεο κεηάδνζεο ηεο είδεζεο, αλαθέξεηαη δειαδή ζηελ έλλνηα ηεο ππνθεηκεληθήο αιήζεηαο. Ωζηφζν, ζα πξέπεη λα γίλεη δηάθξηζε αλάκεζα ζηελ είδεζε θαη ζηελ θξίζε ζρφιην. Σην ρψξν ησλ εηδήζεσλ, ε αλάγθε γηα ηήξεζε ησλ θαλφλσλ ηεο δεκνζηνγξαθηθήο δενληνινγίαο, φπσο απηνί νξίδνληαη ζηα εηδηθφηεξα θείκελα ησλ ελψζεσλ ησλ δεκνζηνγξάθσλ, αιιά θαη επηβάιινληαη απφ ηελ έλλνκε ηάμε κε ηε ζέζπηζε δηαθφξσλ λφκσλ, πνπ δηακνξθψλνπλ έλα δηαθαλέο λνκηθφ πιέγκα άζθεζεο ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο πιεξνθφξεζεο, δε ζα πξέπεη ζε θακία πεξίπησζε λα νδεγεί ζε αθξσηεξηαζκφ ηεο [9]
ιεηηνπξγίαο ηεο πιεξνθφξεζεο ηνπ θνηλνχ θαηά θχξην ιφγν απφ ηα κέζα ηνπ ηχπνπ. Τν ηδηαίηεξν θαζήθνλ ηεο αιήζεηαο θαη ε ηήξεζή ηνπ ή κε, ζα πξέπεη πάληα λα εμεηάδεηαη ππφ ην πξίζκα ησλ εηδηθφηεξσλ πεξηζηάζεσλ, πνπ δηακνξθψλνπλ ην πιαίζην δξάζεο ηνπ ιεηηνπξγνχ ηεο πιεξνθφξεζεο. Παξάγνληεο φπσο ε πίεζε ηνπ ρξφλνπ, αιιά θαη ησλ εξγνδνηψλ γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο απνθιεηζηηθφηεηαο, ην ηεξάζηην πιήζνο ησλ πιεξνθνξηψλ, πνπ πξνέξρνληαη απφ πιήζνο δηαθνξεηηθψλ πεγψλ, αιιά θαη ε εμάξηεζε απφ άιιεο πεγέο πιεξνθνξηψλ, πνπ εδξάδνληαη ζην εμσηεξηθφ θαη ην γεγνλφο απηφ θαζηζηά πνιχ δπζρεξή ηελ ηθαλνπνηεηηθή δηαζηαχξσζε ησλ παξερφκελσλ πιεξνθνξηψλ, ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ζνβαξά ππ φςηλ, ηδίσο ζηε ζεκεξηλή επνρή, φπνπ ν βνκβαξδηζκφο απφ πιήζνο πιεξνθνξηψλ δεκηνπξγεί θαηαζηάζεηο αβεβαηφηεηαο ηεο αιήζεηαο. Γεδνκέλνπ ηνπ γεγνλφηνο φηη ε εμαθξίβσζε ηεο αιήζεηαο είλαη κηα δπζρεξήο θαη ρξνλνβφξα δηαδηθαζία, ε νπνία ζα πξέπεη λα "ζπξξηθλσζεί", εμππεξεηψληαο ηελ άκεζε θαη έγθαηξε πιεξνθφξεζε, ρσξίο απαξαίηεηα λα ηθαλνπνηεί ην θξηηήξην ηεο εγθπξφηεηαο, απηφ πνπ απαηηείηαη είλαη ε θαηαβνιή αληηθεηκεληθήο, ζνβαξήο, επηκεινχο θαη θαιφπηζηεο πξνζπάζεηαο γηα ηελ παξνπζίαζε ησλ εηδήζεσλ ζχκθσλα κε ηα φζα επηηάζζεη ην θαζήθνλ ηεο αιήζεηαο. Έηζη, ε δεκνζίεπζε αλαθξηβψλ εηδήζεσλ είλαη θαηαξρήλ παξάλνκε. Απηφ πνπ ζα πξέπεη λα εμεηάδεηαη είλαη ν ππξήλαο ηεο είδεζεο, αθνχ ε χπαξμε αλαθξηβεηψλ ζε νξηζκέλεο επνπζηψδεηο ιεπηνκέξεηεο δελ παξαβηάδεη ην θαζήθνλ ηεο αιήζεηαο. Δπνκέλσο, φπσο γίλεηαη θαηαλνεηφ, ππάξρνπλ πεξηζψξηα επηεηθέζηεξεο αληηκεηψπηζεο θαηλνκέλσλ αλαθξίβεηαο ησλ παξνπζηαδφκελσλ εηδήζεσλ. Ιδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ζε απηφ ην ζεκείν [10]
ε δηάηαμε ηνπ ΠΚ 191,ε νπνία εληάζζεηαη ζην θεθάιαην ηνπ Πνηληθνχ Κψδηθα πνπ αλαθέξεηαη ζηε δηαηάξαμε ηεο εηξήλεο ησλ πνιηηψλ. Σχκθσλα κε ηελ παξάγ.1 ηνπ άξζξνπ, "ζε θπιάθηζε ηνπιάρηζηνλ ηξηψλ εηψλ θαη ζε ρξεκαηηθή πνηλή θαηαδηθάδεηαη φπνηνο δηαζπείξεη κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν ςεπδείο εηδήζεηο ή θήκεο ηθαλέο λα επηθέξνπλ αλεζπρίεο ή θφβν ζηνπο πνιίηεο ή λα ηαξάμνπλ ηε δεκφζηα πίζηε ή λα θινλίζνπλ ηελ εκπηζηνζχλε ηνπ θνηλνί ζην εζληθφ λφκηζκα ή ζηηο έλνπιεο δπλάκεηο ηεο ρψξαο ή λα επηθέξνπλ δηαηαξαρή ζηηο δηεζλείο ζρέζεηο ηεο ρψξαο. Αλ ε πξάμε " Η δηάηαμε απηή απνηειεί λφκν ηνπ θξάηνπο ζχκθσλα κε ην άξζ.14 παξάγ.1 ηνπ Σπληάγκαηνο. Ωζηφζν, πξνθαιείηαη ζχγρπζε, ιφγσ ηεο δίζεκεο εξκελείαο θάπνησλ φξσλ ηεο δηάηαμεο, φπσο είλαη ε εχξεζε ηνπ ζεκείνπ δηαθνξνπνίεζεο ηεο αιεζηλήο απφ ηελ ςεπδή είδεζε, θάηη πνιχ ιεπηφ θαη εμαηξεηηθά επηθίλδπλν, ιφγσ ησλ ιεπηψλ ηζνξξνπηψλ πνπ ζα πξέπεη λα δηαηεξεζνχλ αλάκεζα ζην δηθαίσκα ηνπ θνηλνχ γηα άκεζε πιεξνθφξεζε θαη ζηελ ππνρξέσζε ηήξεζεο ηνπ θαζήθνληνο ηεο αιήζεηαο, φπσο απηφ παξνπζηάζηεθε παξαπάλσ. Η δπζθνιία αλαθχπηεη θπξίσο φηαλ ε αλαιεζήο είδεζε πξνθχπηεη κέζσ κηαο εζθαικέλεο εθηίκεζεο ησλ πξαγκαηηθψλ θαηαζηάζεσλ θαη πεξηζηαηηθψλ απφ ην ιεηηνπξγφ ηνπ ηχπν, θαηά θχξην ιφγν, θηλνχκελνο ζηα πιαίζηα άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηφο ηνπ. Δίλαη θνηλψο απνδεθηφ φηη ε αμηνιφγεζε απνηειεί αληηθείκελν πξνζηαζίαο απφ ην άξζ.14 παξάγ.1 ηνπ Σπληάγκαηνο, αθνχ θάζε άιιε απνδεθηή γλψκε ζα ππνδαχιηδε ην δηθαίσκα ηεο ειεχζεξεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ηχπνπ. Αλ θαη απηφ ην ζεκείν ηνπ ΠΚ 191 πξνθαιεί νξηζκέλεο δπζρέξεηεο ζηελ εξκελεία θαη θαη επέθηαζε ηελ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ, ππάξρεη ηξφπνο ππεξπήδεζεο απηνχ ηνπ λνκηθνχ εκπνδίνπ, θπξίσο κέζσ ηεο πξνζεθηηθήο ζηάζκηζεο ησλ ζπγθξνπφκελσλ [11]
ζπκθεξφλησλ θαη ηελ εμέηαζε ησλ εηδηθφηεξσλ ζπλζεθψλ πνπ επηθξαηνχζαλ ζε θάζε πεξίπησζε, ρσξίο λα απαηηείηαη πξνζθφιιεζε ζην γξάκκα ηνπ λφκνπ, αιιά κηα δηαθνξεηηθή εξκελεία ζηα πιαίζηα ηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπ ππεξηεξνχληνο δηθαηψκαηνο ζε θάζε πεξίπησζε. Η παζεηηθή πιεπξά ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο πιεξνθνξίαο αλαθέξεηαη ζηελ ειεπζεξία ζπιινγήο θαη επεμεξγαζίαο ησλ πιεξνθνξηψλ, κεηά έλα ζηάδην αλαδήηεζεο. Η ειεπζεξία ηνπ πιεξνθνξείζζαη ζπλδέεηαη ζηελά κε ηελ ειεπζεξία ηνπ ηχπνπ, απνηειψληαο ζεκαληηθφηαηε παξάκεηξν ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ηχπνπ, αιιά παξάιιεια ιεηηνπξγεί θαη σο κηα αζπίδα λνκηθήο πξνζηαζίαο φζσλ επηζπκνχλ λα εκπινπηίζνπλ ηηο γλψζεηο ηνπο κέζσ ηεο ζπλερνχο αλαδήηεζεο πιεξνθνξηψλ, πάληα φκσο εληφο ηνπ πιαηζίνπ πνπ δηακνξθψλεη ην άξζ.5 Α ηνπ Σπληάγκαηνο. Η πιεπξά απηή ηνπ δηθαηψκαηνο αλαθέξεηαη ζηελ ειεχζεξε θαη απξφζθνπηε πξφζβαζε ζηηο γεληθά πξνζηηέο πεγέο πιεξνθφξεζεο, αλ θαη ην πφηε ζεσξνχληαη απηέο νη πεγέο γεληθά πξνζηηέο αλάγεηαη ζε κειέηε θαη εξκελεία ηεο θχζεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο πεγήο, ηνπ ζθνπνχ, αιιά θαη ηεο ζέιεζεο ηνπ θαηφρνπ ηεο θαη ηέινο, ησλ λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ ηφζν ησλ θνηλψλ λφκσλ, φζν θαη ηνπ Σπληάγκαηνο. Έλαο νξηζκφο πνπ ζα κπνξνχζε λα δνζεί ζηελ έλλνηα ησλ γεληθά πξνζηηψλ πεγψλ πιεξνθφξεζεο είλαη φηη απηέο είλαη φζεο απεπζχλνληαη ζην θνηλφ, ζε κηα επξχηαηε δει. νκάδα, πνπ κπνξεί λα έρεη θαη ην εχξνο νιφθιεξεο ηεο θνηλσλίαο ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο. Αληίζεηα, νη ηδησηηθέο πεγέο πιεξνθφξεζεο ππάγνληαη ζηε δηαθξηηηθή επρέξεηα εάλ ζα επηηξέςεη θαη ζε πνην εχξνο ηελ πξφζβαζε ζε απηέο, ζέηνληαο φξνπο, φπσο π.ρ. ε θαηαβνιή ελφο ρξεκαηηθνχ αληηηίκνπ. Δδψ φκσο γελλάηαη ην εξψηεκα εάλ ην θξάηνο έρεη [12]
δηθαίσκα επέκβαζεο ζην πεδίν απηφ ησλ ηδησηηθψλ πεγψλ θαη λα πεξηνξίζεη απηή ηελ επρέξεηα ηνπ θαηφρνπ ηνπο, ππνρξεψλνληάο ηνλ λα επηηξέπεη ηελ πξφζβαζε ζε ηξίηνπο, πνπ θέξνπλ κηα ζπγθεθξηκέλε ηδηφηεηα. Η απάληεζε είλαη πσο ην θξάηνο έρεη απηή ηε δπλαηφηεηα, θάηη πνπ απνηππψλεηαη ζηνπο λφκνπο πνπ ππνρξεψλνπλ ηηο ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο λα δεκνζηεχνπλ ηα ζηνηρεία ησλ εκπνξηθψλ ηνπο δξαζηεξηνηήησλ. Καη ην Σχληαγκα πξνβιέπεη ηέηνηεο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο, φπσο είλαη π.ρ. ην άξζ.14 παξάγ.9 πεξί γλσζηνπνίεζεο ησλ κέζσλ ρξεκαηνδφηεζεο ησλ εθεκεξίδσλ θαη πεξηνδηθψλ, ψζηε λα είλαη φζν ην δπλαηφλ πην απξφζθνπηε ε ιεηηνπξγία ησλ ΜΜΔ θαη πην δηάθαλν ην πιαίζην δξαζηεξηνηήησλ αλάκεζα ζε Γεκφζην, επηρεηξεκαηίεο θαη ηδηνθηήηεο ΜΜΔ, αλ θαη ε ηειεπηαία απηή δηάηαμε έηπρε δξηκείαο θξηηηθήο θαη απνδνθηκαζίαο απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή κε ην ζθεπηηθφ φηη ιεηηνπξγεί σο ηξνρνπέδε ζηελ αλάιεςε επηρεηξεκαηηθήο δξάζεο ζηελ ειιεληθή επηθξάηεηα. Ο θαζνξηζκφο θξαηηθψλ πεγψλ πιεξνθνξηψλ σο γεληθά πξνζηηψλ ή κε δελ αθήλεηαη ζηελ απφιπηε επρέξεηα ηνπ θνηλνχ λνκνζέηε, αιιά ν ίδηνο ν ζπληαθηηθφο λνκνζέηεο νξίδεη κε πιήζνο δηαηάμεσλ ηε ιεγφκελε αξρή ηεο δεκνζηφηεηαο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ Κξάηνπο. Σην πεξηερφκελν ηεο ειεπζεξίαο ηνπ πιεξνθνξείζζαη θαη ζηελ ειεχζεξε πξφζβαζή ηνπ θαζέλα ζηηο γεληθά πξνζηηέο πεγέο, φπσο απηέο νξηνζεηήζεθαλ παξαπάλσ, αληίθεηηαη ζθφδξα ε απαγφξεπζε ή ε παξαθψιπζε πξφζβαζεο, αθνχ θάηη ηέηνην πξνζβάιιεη ηνλ ίδην ηνλ ππξήλα ηνπ δηθαηψκαηνο. Δπηπιένλ φκσο θαη απηφ απνθηά ηδηαίηεξε πξαθηηθή ζεκαζία -, απαγνξεχεηαη ε δηαζηξέβισζε ηεο αιήζεηαο θαη ε παξνρή ηνπο ζηνπο ελδηαθεξνκέλνπο σο κηα [13]
πξαγκαηηθφηεηα, αιιά θαη ε ρεηξαγψγεζε ηνπ ηχπνπ, κέζσ ηεο θαηεπζπλφκελεο πιεξνθφξεζεο. Απηή ε παξάκεηξνο άπηεηαη θαη ηεο ειεπζεξίαο ηνπ ηχπνπ, βξίζθνληαο εθαξκνγή θη εθεί. Δδψ αλαθέξεηαη ζην γεληθφηεξν πιαίζην πξνζηαζίαο πνπ παξέρεη ε ειεπζεξία ηνπ πιεξνθνξείζζαη, σο κία φςε ηεο ειεπζεξίαο ηεο πιεξνθνξίαο, ε νπνία ζπλδέεηαη άξξεθηα θαη κε κηα ζρέζε νκθάιηνπ ιψξνπ κε ηελ ειεπζεξία ηνπ ηχπνπ. Άιισζηε, ζα ήηαλ αδχλαην λα κειεηήζνπκε ην δηθαίσκα ηνπ άξζ.5 Α ηνπ Σπληάγκαηνο, ρσξίο λα αλαθεξφκαζηε ζπρλά ζηελ ειεπζεξία ηνπ ηχπνπ θαη κάιηζηα πνιιά εμεηαδφκελα ζηνηρεία λα παξνπζηάδνπλ νκνηφηεηεο ζηελ εθαξκνγή ηνπο, αιιά θαη ηε ζπλνιηθφηεξε λνκηθή ηνπο θηινζνθία. Ωζηφζν, γίλεηαη απνδεθηφ φηη δελ απνηειεί αληίζεζε ζηελ ειεπζεξία ηνπ πιεξνθνξείζζαη ε απαίηεζε απφ ηνλ θάηνρν κηαο ηδησηηθήο πεγήο θαηαβνιήο ρξεκαηηθνχ αληηηίκνπ ή άζθεζεο κηαο άιιεο δξαζηεξηφηεηαο - ζηα πιαίζηα ηνπ λφκνπ εθ κέξνπο ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ, ψζηε λα ηνπ παξαρσξήζεη ην δηθαίσκα πξφζβαζεο ζηε ζπγθεθξηκέλε πεγή. Άιισζηε ην δηθαίσκα απηφ αλαθέξεηαη ζηηο γεληθά πξνζηηέο πεγέο πιεξνθφξεζεο θαη κηα δηάηαμε πνπ ζα έζεηε θξαγκφ ζηε δεκηνπξγία ηδησηηθψλ πεγψλ ζα ιεηηνπξγνχζε σο ηξνρνπέδε ζηελ θίλεζε ησλ πιεξνθνξηψλ ζηελ θνηλσλία ηνπ ζήκεξα, δεδνκέλεο ηεο αλάπηπμεο ηεο ηδησηηθήο πξσηνβνπιίαο. Έλαο ηνκέαο ηαρχηαηα αλαπηπζζφκελνο, φπσο απηφο ηεο πιεξνθφξεζεο δε ζα κπνξνχζε λα απνηειεί εμαίξεζε. Βέβαηα, κηα θνηλσλία φπνπ ε γλψζε ζα κπνξνχζε λα ήηαλ θηήκα φισλ ρσξίο ηελ παξεκβνιή θαλελφο εκπνδίνπ ρξεκαηηθήο ή άιιεο θχζεσο απνηειεί νπηνπηθφ, αίηεκα βγαικέλν απφ ηε δηάζεζε ησλ λέσλ γηα αληίζεζε ζε θαζεηί ην θαηεζηεκέλν. Όκσο, απφ ηελ άιιε πιεπξά, ε κε εμάξηεζε ησλ πεγψλ απηψλ [14]
απφ ην θξάηνο ζπκβάιιεη απνθαζηζηηθά ζηελ έθθξαζε ηεο δηαθνξεηηθήο γλψκεο, επηηξέπνληάο καο λα δηαγξάςνπκε επνρέο πλεπκαηηθνχ ζθνηαδηζκνχ. ΙΙΙ.Η νομική πύθμιζη ενότει ηυν πποηγούμενυν ζςνηαγμάηυν Η θαηλνηφκνο ζρέζε ηνπ Γηαδηθηχνπ κε ην Σχληαγκα ζπλδέεηαη άξξεθηα κε ην ζεκειηψδεο δηθαίσκα ζηε πιεξνθφξεζε πνπ θαηνρπξψλεηαη ππφ επξεία έλλνηα ζην άξζξν 5Α ηνπ Σπληάγκαηνο. Σε απηφ ην ζεκείν λα επηζεκαλζνχλ νη βαζηθέο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο γηα ην ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλν δηθαίσκα ζηε πιεξνθφξεζε εηδηθφηεξε πηπρή ηνπ νπνίνπ απνηειεί ην δηθαίσκα ειεχζεξεο πξφζβαζεο ζην Γηαδίθηπν. Πξνεγνχκελα Σπληάγκαηα Άπθπο 14 1844: Τν απφξξεηνλ ησλ επηζηνιψλ είλαη απαξαβίαζηνλ. Άπθπο 20 1864: Τν απφξξεηνλ ησλ επηζηνιψλ είλαη απνιχησο απαξαβίαζηνλ. Άπθπο 20 1911: άξζξν 20 Σ 1864 Άπθπο 18 1927: Τν απφξξεηνλ ησλ επηζηνιψλ, ηειεγξαθεκάησλ, θαη ηειεθσλεκάησλ είλαη απνιχησο απαξαβίαζηνλ. Άπθπο 20 1952: Τν απφξξεηνλ ησλ επηζηνιψλ θαη ηεο θαζ νηνλδήπνηε άιινλ ηξφπν αληαπνθξίζεσο είλαη απαξαβίαζηνλ. Άπθπο 15 Κειμ. 1968: Τν απφξξεηνλ ησλ επηζηνιψλ θαη ηεο θαζ νηνλδήπνηε άιινλ ηξφπν αληαπνθξίζεσο είλαη [15]
απαξαβίαζηνλ. Νφκνο νξίδεη ηαο εγγπήζεηο ππφ ηαο νπνίαο ε δηθαζηηθή αξρή δηα ιφγνπο εζληθήο αζθαιείαο θαη δε δεκνζίαο ηάμεσο ή πξνο δηαθξίβσζηλ απερζψλ εγθιεκάησλ, δελ δεζκεχεηαη εθ ηνπ απνξξήηνπ. Άπθπο 15 Κειμ. 1968/1973: άξζξν 15 Σ 1968 Άπθπο 19 παπ.1 1975: Τν απφξξεην ησλ επηζηνιψλ θαη ηεο ειεχζεξεο αληαπφθξηζεο ή επηθνηλσλίαο κε νπνηνλδήπνηε άιιν ηξφπν είλαη απφιπηα απαξαβίαζην. Νφκνο νξίδεη ηηο εγγπήζεηο ππφ ηηο νπνίεο ε δηθαζηηθή αξρή δελ δεζκεχεηαη απφ ην απφξξεην γηα ιφγνπο αζθαιείαο ή γηα δηαθξίβσζε ηδηαίηεξα ζνβαξψλ εγθιεκάησλ. Άπθπο 19 παπ.1 1975/1986: _ο άξζξν 19 Σ 1975 β. Ιζρχνλ Σχληαγκα Άπθπο 19 παπ.1 1975/1986/2001: Τν απφξξεην ησλ επηζηνιψλ θαη ηεο ειεχζεξεο αληαπφθξηζεο ή επηθνηλσλίαο κε νπνηνλδήπνηε άιιν ηξφπν είλαη απφιπηα απαξαβίαζην. Νφκνο νξίδεη ηηο εγγπήζεηο ππφ ηηο νπνίεο ε δηθαζηηθή αξρή δελ δεζκεχεηαη απφ ην απφξξεην γηα ιφγνπο αζθαιείαο ή γηα δηαθξίβσζε ηδηαίηεξα ζνβαξψλ εγθιεκάησλ. IV.Η νομική θεμελίυζη ενότει ηος ιζσύονηορ ελληνικού ζςνηάγμαηορ Άπθπο 19 παπ.1 1975/1986/2001: Τν απφξξεην ησλ επηζηνιψλ θαη ηεο ειεχζεξεο αληαπφθξηζεο ή επηθνηλσλίαο κε νπνηνλδήπνηε άιιν ηξφπν είλαη απφιπηα απαξαβίαζην. Νφκνο νξίδεη ηηο εγγπήζεηο ππφ ηηο νπνίεο ε δηθαζηηθή αξρή δελ δεζκεχεηαη απφ ην απφξξεην γηα ιφγνπο αζθαιείαο ή γηα ηελ δηαθξίβσζε ηδηαίηεξα ζνβαξψλ εγθιεκάησλ. [16]
V.Η διεθνήρ καηοσύπυζη ηος δικαιώμαηορ ζηη πληποθόπηζη Δηεζλείο ζπκβάζεηο Σχκβαζηο δηα ηελ Πξνάζπηζηλ ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ θαη ησλ Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ (ΔΣΓΑ) Άπθπο 8: 1. Παλ πξφζσπνλ δηθαηνχηαη εηο ηνλ ζεβαζκφλ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο ηνπ, ηεο θαηνηθίαο ηνπ θαη ηεο αιιεινγξαθίαο ηνπ. 2. Γελ επηηξέπεηαη λα ππάξμε επέκβαζηο δεκνζίαο αξρήο ελ ηε αζθήζεη ηνπ δηθαηψκαηνο ηνχηνπ, εθηφο εάλ ε επέκβαζε αχηε πξνβιέπεηαη ππφ ηνπ λφκνπ θαη απνηειεί κέηξνλ ην νπνίνλ, εηο κία δεκνθξαηηθή θνηλσλίαλ, είλαη αλαγθαίνλ δηα ηελ εζληθήλ αζθάιεηαλ, ηελ δεκφζηαλ αζθάιεηαλ, ηελ νηθνλνκηθήλ επεκεξίαλ ηεο ρψξαο, ηελ πξνάζπηζηλ ηεο ηάμεσο θαη ηελ πξφιεςηλ πνηληθψλ παξαβάζεσλ ηελ πξνζηαζίαλ ηεο πγείαο ή ηεο εζηθήο, ή ηελ πξνζηαζίαλ ησλ δηθαησκάησλ θαη ειεπζεξηψλ άιισλ. Οηθνπκεληθή Γηαθήξπμε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ Άπθπο 12: Καλείο δελ επηηξέπεηαη λα ππνζηεί απζαίξεηεο επεκβάζεηο ζηελ ηδησηηθή ηνπ δσή, ηελ νηθνγέλεηα, ηελ θαηνηθία θαη ηελ αιιεινγξαθία ηνπ, νχηε πξνζβνιέο ηεο ηηκήο θαη ηεο ππφιεςεο ηνπ. Καζέλαο έρεη ην δηθαίσκα λα ηνλ πξνζηαηεχνπλ νη λφκνη απφ επεκβάζεηο θαη πξνζβνιέο απηνχ ηνπ είδνπο. β. Ξέλα Σπληάγκαηα 8.Τν δηθαίσκα ζηελ επηθνηλσλία θαηνρπξψλεηαη επίζεο κε ηελ 4th Amendment (1791) ηεο Γηαθήξπμεο ησλ Ηλσκέλσλ Πνιηηεηψλ Ακεξηθήο ηνπ [17]
1776, ζην άξζξν 29 ηνπ βειγηθνχ Σπληάγκαηνο ηνπ 1994, ζην άξζξν 15 ηνπ ηηαιηθνχ Σπληάγκαηνο ηνπ 1948, ζην άξζξν 10 ηνπ γεξκαληθνχ Θεκειηψδνπο Νφκνπ ηεο Βφλλεο, ζην άξζξν 18 παξ.3 ηνπ ηζπαληθνχ Σπληάγκαηνο ηνπ 1978 θαη ζην άξζξν 34 παξ.4 ηνπ πνξηνγαιηθνχ ζπληάγκαηνο ηνπ 1976. Χάξηεο Θεκειησδψλ Δηθαησκάησλ ηεο Επξσπατθήο 'Eλσζεο Ο Χάξηεο Θεκειησδψλ Γηθαησκάησλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο πξνζηαηεχεη ηελ ηδησηηθή θαη νηθνγελεηαθή δσή ζην ίδην άξζξν καδί κε ηελ θαηνηθία θαη ηελ επηθνηλσλία. Τν άξζξν ΙΙ-67 ηνπ Χάξηε έρεη ηνλ ηίηιν «Σεβαζκφο ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο» θαη νξίδεη: «Κάζε πξφζσπν έρεη δηθαίσκα ζηνλ ζεβαζκφ ηεο ηδησηηθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο ηνπ, ηεο θαηνηθίαο ηνπ θαη ησλ επηθνηλσληψλ ηνπ». VI.Σο Γιαδίκηςο υρ καηαλςηική έκθανζη ηος δικαιώμαηορ ηος άπθπος 5Α ηος ςνηάγμαηορ Τν Internet, ρσξίο θακία δφζε ππεξβνιήο, κεηακφξθσζε ην ρψξν ησλ επηθνηλσληψλ, πξνζδίδνληάο ηνπ κηα ηεξάζηηα παγθφζκηα δπλακηθή. Δίλαη ηφζε ε ζεκαζία ηνπ Internet, ψζηε λα ηαπηίδεηαη κε ηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο. Η αικαηψδεο δηείζδπζή ηνπ ζηηο επηθνηλσλίεο θαη γεληθφηεξα ην ρψξν ηεο πιεξνθνξηθήο ηδηαίηεξα θαηά ηε δεθαεηία ηνπ 90 άιιαμε άξδελ ην ράξηε ησλ ηειεπηθνηλσληψλ, εγθαηληάδνληαο έλαλ θαηλνχξην θφζκν, πνπ νκνηάδεη ζε έλα παγθφζκην ρσξηφ, φπνπ νη απνζηάζεηο εθκεδελίδνληαη θαη ε πιεξνθνξία θαζίζηαηαη αγαζφ πξνζηηφ ζε φινπο. Χαξαθηεξηζηηθφ ηνπ Internet είλαη ην γεγνλφο φηη [18]
απνηειεί ην πξψην ακθίδξνκν ΜΜΔ, επίηεπγκα ζεκειηψδνπο ζεκαζίαο σο ην πξνο αληηιακβαλφκαζηε παιαηφηεξα ηελ επηθνηλσλία θαη ηελ πιεξνθφξεζε. Χαξαθηεξίδεηαη επίζεο απφ ηε καδηθφηεηα θαη ηελ άκεζε πιεξνθφξεζε, ελψ ε ηεξάζηηα ζπκβνιή ηνπ ζηε κεηακφξθσζε ηνπ θφζκνπ νιφθιεξνπ έγθεηηαη ζην φηη ζπλέβαιε απνθαζηζηηθά ζηελ απνθέληξσζε ηεο πιεξνθνξίαο, γεγνλφο θεθαιαηψδνπο ζεκαζίαο σο πξνο ηε δνκή ησλ θέληξσλ πιεξνθνξίαο. 14 Τν Internet είλαη πξνζηηφ κέζσ ησλ πξνζσπηθψλ θαη ησλ θνξεηψλ ππνινγηζηψλ, ησλ ζπζθεπψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο. Δίλαη παληνχ Απηφ απνδεηθλχεηαη απφ ηε ζπλερή αχμεζε ηεο ρξήζεο ηνπ, θάηη πνπ δείρλνπλ ζρεηηθέο έξεπλεο θαηά θαηξνχο. Αλ θαη ζηελ Διιάδα ην πνζνζηφ ησλ ρξεζηψλ ηνπ Internet δελ είλαη εληππσζηαθφ (αλέξρεηαη ζην 27% ησλ ρξεζηψλ ππνινγηζηή, ζε ζχγθξηζε κε ην 45% ησλ ρσξψλ ηεο Δ.Δ.), απηφ δε ζεκαίλεη πσο δελ απνηειεί κέξνο ηεο δσήο καο. Τίζεηαη ην δήηεκα εάλ ην Internet ππάγεηαη ζην άξζ.5 Α. Η απάληεζε είλαη θαηαθαηηθή, αθνχ απνηειεί κέζν ηνπ πιεξνθνξείζζαη, αιιά θαη ηνπ πιεξνθνξείλ. Ωζηφζν, απηφ ηζρχεη γηα ηηο γεληθά πξνζηηέο πεγέο πιεξνθνξίαο (βι. παξαθ.), φπσο είλαη θαη ην Internet. Γελ αληίθεηηαη ζηε δηάηαμε ηνπ άξζξνπ ε απαίηεζε λα δεηνχλ άδεηα νη παξνρέο πξφζβαζεο απφ ηελ Δπηηξνπή Τειεπηθνηλσληψλ θαη Ταρπδξνκείσλ, θαζψο θαη ε ππνρξέσζή ηνπο λα ηεξνχλ νξηζκέλεο ππνρξεψζεηο θαη πξνυπνζέζεηο. Ωζηφζν, ην Internet δελ είλαη αγγειηθά πιαζκέλν, αθνχ παξνπζηάδνληαη αθφκα θάπνηα θαηλφκελα, πνπ θαλεξψλνπλ αδπλακίεο. Η αδηαθάλεηα ηεο ηαπηφηεηαο είλαη έλαο απφ ηνπο ιφγνπο πνπ απσζνχλ νξηζκέλνπο [19]
απφ ηε ρξήζε ηνπ. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθά ηα επξήκαηα κηαο έξεπλαο πνπ δηεμήρζε ζηε Γεξκαλία θαη δείρλεη φηη ην 45% ησλ Γεξκαλψλ ρξεζηψλ ππνινγηζηή απνθεχγνπλ ηε ρξήζε ηνπ Internet, ιφγσ ηεο αλαζθάιεηαο πνπ αηζζάλνληαη εμαηηίαο ηνπ γεγνλφηνο φηη αξθεηέο θνξέο είλαη άγλσζηε ε ηαπηφηεηα ησλ ππφινηπσλ ρξεζηψλ κε ηνπο νπνίνπο έξρνληαη ζε επαθή. Όκσο, είλαη ζρεδφλ ζίγνπξν φηη απηέο νη κηθξέο ελζηάζεηο δε ζα απνηξέςνπλ ζην λα γίλεη ην Internet ην απφιπην κέζν πιεξνθφξεζεο. VII.H ανάγκη νομοθεηικήρ εδπαίυζηρ ηος δικαιώμαηορ Απφ ηα κέρξη ηψξα επηζεκαλζέληα,εμάγεηαη ην ζπκπέξαζκα φηη ε γελεηηθή ζρέζε αλάκεζα ζην δηθαίσκα ηεο γλψκεο θαη ην αληίζηνηρν ηεο πιεξνθνξίαο, αθνχ ην πξψην απνηειεί κήηξα ηνπ δεχηεξνπ, αιιά θαη κε ηελ ειεπζεξία ηνπ ηχπνπ, ε νπνία νπζηαζηηθά απνηειεί κηα έθθαλζε ηνπ. Πξνθχπηεη φκσο θαη ην εξψηεκα εάλ ήηαλ αλαγθαία ε εηζαγσγή ελφο ηέηνηνπ δηθαηψκαηνο θαηά ηελ πξφζθαηε αλαζεψξεζε, εθφζνλ ζπλάγεηαη εχθνια απφ ην πεξηερφκελν ησλ άξζ.5 θαη 14, φπσο ππνζηεξίδνπλ νη ζηαζψηεο ηεο άπνςεο πεξί κε αλαγθαηφηεηαο κηαο ηέηνηαο δηάηαμεο. Όπσο ππνγξακκίδεη ν θ. Γαγηφγινπ, νη λέεο απηέο δηαηάμεηο ηνπ άξζ.5 Α δελ πξνζθέξνπλ θάηη ην θαηλνχξην, θάηη ην νπζηψδεο, πνπ λα κε ζπλαγφηαλ εχθνια απφ άιιεο ζπληαγκαηηθέο δηαηάμεηο, ρσξίο λα απνθιίλνπλ απφ ηα γεληθψο παξαδεθηά. Τνλίδεη φηη ε ειεπζεξία ηεο πιεξνθνξίαο ζπκπεξηιακβάλεηαη ζην δηθαίσκα ηεο ειεπζεξίαο ηεο γλψκεο ζηα θείκελα ησλ δηεζλψλ ζπκβάζεσλ ( π.ρ. άξζ.10 ηεο ΔΣΓΑ, άξζ. 19 παξάγ.2 ΓΣΑΠΓ), δεδνκέλνπ ηνπ γεγνλφηνο φηη απηέο νη ζπκβάζεηο έρνπλ απνθηήζεη ηζρχ θαη ζηελ Διιάδα [20]
κέζσ ηνπ άξζ.28 ηνπ Σπληάγκαηνο. Αληίζεηα, ν Δπ. Βεληδέινο ππνζηεξίδεη φηη κε ηελ εηζαγσγή λέσλ δηθαησκάησλ, φπσο είλαη θαη απηφ ηνπ άξζ.5 Α, παξέρεηαη κηα ζαξξαιέα ελίζρπζε ηνπ πξνζηαηεπηηθνχ ζψξαθα πνπ ην Σχληαγκα πξνζθέξεη ζε θάζε άηνκν. Καζηεξψλεηαη ξεηά ην ζπληαγκαηηθφ δηθαίσκα πξφζβαζεο ζηελ πιεξνθφξεζε, θάηη πνπ ζπλάγεηαη απφ κηα δέζκε άιισλ δηαηάμεσλ θαη δηεζλψλ ζπκβάζεσλ, πνπ έρνπλ απμεκέλε ηππηθή ηζρχ. VIII.To πεπιεσόμενο ηος εν λόγυ δικαιώμαηορ Τν ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλν δηθαίσκα ηεο πιεξνθνξίαο ζπλδέεηαη ζηελφηαηα κε ην δηθαίσκα ηεο ειεπζεξίαο ηεο γλψκεο θαη ην δηθαίσκα ηεο ειεπζεξίαο ηνπ ηχπνπ, φπσο απηά πξνζηαηεχνληαη απφ ηε ζπληαγκαηηθή έλλνκε ηάμε ζηα άξζ. 5 θαη 14 ηνπ Σπληάγκαηνο. Ωζηφζν, ην δηθαίσκα ηεο πιεξνθνξίαο, αλ θαη θαηνρπξψζεθε ζπληαγκαηηθά ζηε ρψξα καο κφιηο ην 2001 κε ηελ ηειεπηαία αλαζεψξεζε ηνπ Σπληάγκαηνο κε ηελ εηζαγσγή ηνπ άξζ. 5 Α, παξνπζηάζηεθε ήδε απφ ην 1950, ζην άξζ.10 ηεο Δπξσπατθήο Σχκβαζεο γηα ηελ πξνάζπηζε ησλ Γηθαησκάησλ ηνπ Αλζξψπνπ ( ΔΣΓΑ ), φπνπ πξνζηαηεπφηαλ καδί κε ηελ ειεπζεξία ηεο γλψκεο. Απηφ φκσο δηθαηνινγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη νη ζπληάθηεο ησλ δηεζλψλ ζπκβάζεσλ αθνινπζνχλ ηελ ηαθηηθή λα πεξηιακβάλνπλ ζην επξχηαην πεδίν ηεο ειεπζεξίαο ηεο γλψκεο θαη ην δηθαίσκα ηεο πιεξνθνξίαο. Παξ'φια απηά είλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ζην ίδην θείκελν δελ παξερφηαλ αληίζηνηρε πξνζηαζία ζηνλ ηχπν, ππφ ηελ πίεζε βέβαηα πνιιψλ θξαηψλ, ζηα νπνία κηα ηέηνηα θαηνρχξσζε ζα έζεηε ζε θίλδπλν ην ηδενινγηθφ νηθνδφκεκα ζην νπνίν ζηεξηδφηαλ ε θξαηηθή δηνίθεζε. [21]
Αθνινπζψληαο δηαθνξεηηθή ινγηθή, ν ζπληαθηηθφο λνκνζέηεο ζηε Γεξκαλία, αιιά θαη ζηα θξάηε ηεο ηβεξηθήο ρεξζνλήζνπ δηαρψξηζε ην δηθαίσκα ηεο πιεξνθφξεζεο απφ ην αληίζηνηρν ηεο ειεπζεξίαο ηεο γλψκεο, δηακνξθψλνληαο έηζη έλα λέν πιαίζην πξνζηαζίαο ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο πιεξνθφξεζεο. ΙΥ. Σα ςποκείμενα-οι θοπείρ ηος δικαιώμαηορ Φνξέαο ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο ειεπζεξίαο ηεο πιεξνθνξίαο, ηφζν σο πξνο ηελ ελεξγεηηθή φζν θαη απφ ηελ παζεηηθή πιεπξά ηνπ είλαη ν θαζέλαο, φπσο πξνθχπηεη θαη απφ ηε γξακκαηηθή εξκελεία ηνπ άξζ.5 Α ηνπ Σπληάγκαηνο. ("θαζέλαο έρεη δηθαίσκα " ). Ο ζπληαθηηθφο λνκνζέηεο δελ πξνβαίλεη ζε δηαρσξηζκνχο σο πξνο ηε δπλαηφηεηα θάπνηνπ αηφκνπ λα έρεη ηε δπλαηφηεηα ηεο πιεξνθνξίαο, αλεμαξηήησο άιινπ πξνζσπηθνχ ηνπ ραξαθηεξηζηηθνχ. Φνξείο ηνπ δηθαηψκαηνο είλαη φια ηα θπζηθά πξφζσπα, Έιιελεο θαη αιινδαπνί, αιιά θαη νη αληζαγελείο, δει. ηα άηνκα πνπ δελ έρνπλ αλαγλσξηζκέλε ηζαγέλεηα απφ ηελ έλλνκε ηάμε θάπνηνπ θξάηνπο. Δπηπιένλ φκσο, ην δηθαίσκα απηφ δχλαληαη λα ην έρνπλ θαη λνκηθά πξφζσπα, γεγνλφο πνπ απνθηά ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηηο πεξηπηψζεηο ησλ πξνζψπσλ απηψλ, γηα ηα νπνία ε ειεπζεξία έρεη βαξχλνπζα ζεκαζία, φπσο είλαη ηα πνιηηηθά θφκκαηα, αιιά θαη νη ζπλδηθαιηζηηθέο νξγαλψζεηο. Ωζηφζν, ην Σχληαγκα ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηπηψζεηο λνκηθψλ πξνζψπσλ φπσο ηα θφκκαηα, νξηνζεηεί ην ίδην κε δηαηάμεηο ηνπ ην πνηνο δχλαηαη λα είλαη θνξέαο, απαγνξεχνληαο π.ρ. ζε κε Έιιελεο ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε θφκκαηα. 17 Γεληθφηεξα φκσο, ζα πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ε ζπγθεθξηκέλε δηάηαμε δε πξνβιέπεη θαλέλα πεξηνξηζκφ σο πξνο απηφ ην ζέκα, εμππεξεηψληαο κ απηφλ ηνλ ηξφπν ην ζθνπφ ηεο, δει. ηελ απξφζθνπηε πξφζβαζε [22]
ζηηο πεγέο πιεξνθφξεζεο θάζε ελδηαθεξνκέλνπ. Όπσο έρεη αλαθεξζεί, έλαο απφ ηνπο ιφγνπο εηζαγσγήο ηεο λέαο απηήο δηάηαμεο ήηαλ λα ελδπλακψζεη ην δηθαίσκα ηεο ειεπζεξίαο ηεο γλψκεο, ζηα πιαίζηα ηεο εμέιημεο πνπ παξνπζηάδεηαη ζηνλ ηνκέα θαη ησλ κέζσλ πιεξνθφξεζεο, δεδνκέλσλ πάληα θαη ησλ θηλδχλσλ πνπ εγθπκνλεί κηα ηφζν ξαγδαία αλάπηπμε. Σήκεξα, πνπ ε ρψξα απνηειεί κέινο πνιιψλ δηεζλψλ νξγαληζκψλ θαη νξγαλψζεσλ, αιιά θαη έρνληαο ππνγξάςεη δηεζλείο ζπκβάζεηο, πνπ έρνπλ απμεκέλε ηππηθά λνκηθή ηζρχ κέζσ ηνπ άξζ. 28 ηνπ Σπληάγκαηνο, δε ζα κπνξνχζε λα ζέζεη θξαγκνχο ζε έλα ηέηνην δηθαίσκα σο πξνο ην πνηνο κπνξεί λα είλαη θνξέαο ηνπ, απφ ηε ζηηγκή κάιηζηα πνπ ζηελ επηθξάηεηα ηεο δξαζηεξηνπνηνχληαη αιινδαπά θπζηθά θαη λνκηθά πξφζσπα. Δπνκέλσο, ζην γεληθφηεξν απηφ πιαίζην λνκηθήο ινγηθήο, θάζε ηέηνηνο πεξηνξηζκφο ζα θάληαδε εμσπξαγκαηηθφο, νπζηαζηηθά ζα έθεξλε ζε ζχγθξνπζε ην Σχληαγκα κε ην θνηλνηηθφ δίθαην, κε εμππεξεηψληαο έηζη ην ζθνπφ ηεο δηάηαμεο. Φνξέαο ηνπ δηθαηψκαηνο απφξξεηεο επηθνηλσλίαο είλαη θάζε θπζηθφ πξφζσπν. Φνξείο ηνπ δηθαηψκαηνο επηθνηλσλίαο είλαη νη έιιελεο πνιίηεο, αιιά θαη νη αιινδαπνί θαη νη αληζαγελείο. Τν δηθαίσκα επηθνηλσλίαο αλήθεη ζηα δηθαηψκαηα εθείλα, ησλ νπνίσλ ε άζθεζε είλαη δπλαηή θαη απφ λνκηθά πξφζσπα Φνξείο ηνπ δηθαηψκαηνο είλαη θαηαξρήλ ηα λνκηθά πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Φνξείο ηνπ δηθαηψκαηνο επηθνηλσλίαο είλαη επίζεο θαη ηα λνκηθά πξφζσπα [23]
δεκνζίνπ δηθαίνπ48. Σηελ πεξίπησζε ηνπ απνξξήηνπ είλαη πεξηζζφηεξν εκθαλήο ε αλαγθαηφηεηα πξνζηαζίαο κε ηνπο θαλφλεο πνπ πεξηέρνληαη ζηηο δηαηάμεηο ησλ ζπληαγκαηηθψλ δηθαησκάησλ, φρη κφλν ησλ ηδησηψλ, αιιά θαη ησλ δεκφζησλ θνξέσλ. Πξάγκαηη αλάγθε πξνζηαζίαο ηεο επηθνηλσλίαο απφξξεηεο ή κε- έρνπλ φρη κφλν ηα λπηδ αιιά θαη ηα λπδδ. Οη απεηιέο θαηά ηνπ απνξξήηνπ ηεο επηθνηλσλίαο πθίζηαληαη έληνλεο, φρη κφλν εηο βάξνο ησλ κελ αιιά θαη ησλ δε. Με ην άξζξν 19 πξνζηαηεχεηαη κεηαμχ άιισλ ην απφξξεην ηεο επηθνηλσλίαο ησλ παλεπηζηεκίσλ, ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, ησλ δηθεγνξηθψλ ζπιιφγσλ, ζπιιφγσλ ζπκβνιαηνγξάθσλ θ.ι.π. Υ. Οι πεπιοπιζμοί ηος δικαιώμαηορ Τν δηθαίσκα ηεο ειεπζεξίαο ηεο πιεξνθνξίαο θαηαιακβάλεη έλα επξχηαην πεδίν εθαξκνγήο, ην νπνίν ζα θαζίζηαην αλεμέιεγθην εάλ ν ζπληαθηηθφο λνκνζέηεο δελ είρε ζέζεη πεξηνξηζκνχο. Πξάγκαηη, ζηε δηάηαμε ηνπ άξζ.5 Α ηνπ Σπληάγκαηνο, ν ζπληάθηεο ηεο πξνβιέπεη ηε ζέζπηζε λφκνπ πνπ ζα πεξηφξηδε ηελ άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο κφλν εθφζνλ απηφο ήηαλ απνιχησο αλαγθαίνη θαη δηθαηνινγνχληαη πεξηνξηζηηθά γηα ηνπο παξαθάησ ιφγνπο, πνπ παξαηίζεληαη ζηελ παξάγ.1 ηνπ άξζξνπ: ε θαηαπνιέκεζε ηνπ εγθιήκαηνο,ε εζληθή αζθάιεηα θαη ε πξνάζπηζε ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ ππνινίπσλ. ΥΙ. Ηλεκηπονικό έγκλημα και νομοθεζία [24]
Η θαηαπνιέκεζε ηνπ εγθιήκαηνο απνηειεί κέγηζην θαζήθνλ ηεο νξγαλσκέλεο ζε θξάηνο θνηλσλίαο, πνπ επηηπγράλεηαη κέζσ ησλ πνηληθψλ λφκσλ. Η δηαζθάιηζε ηεο θνηλσληθήο εηξήλεο είλαη κέγηζην πξνζηαηεπηέν αγαζφ θαη απηφ ήηαλ ην ζθεπηηθφ ηνπ ζπληαθηηθνχ λνκνζέηε θαηά ηελ εηζαγσγή ηνπ άξζξνπ απηνχ. Τν δηθαίσκα ηεο πιεξνθνξίαο νθείιεη λα ππνρσξεί ελψπηνλ ηεο αλάγθεο θαηαπνιέκεζεο ηνπ εγθιήκαηνο, εθφζνλ βέβαηα απηφ γίλεηαη ζχκθσλα κε ηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο, φληαο "απνιχησο αλαγθαίνο" απηφο ν πεξηνξηζκφο. Η αξρή ηεο κπζηηθφηεηαο (Κ Πνηλ Γ 241) επηβάιιεη ηε κε δηαξξνή ζηνηρείσλ ζρεηηθψλ κε κηα ππφζεζε πνπ βξίζθεηαη ζην ζηάδην ηεο πξνδηθαζίαο, ζε αληίζεζε κε ηελ Κ Πνηλ Γ 359, πνπ επηηξέπεη ηελ αξρή ηεο δεκνζηφηεηαο ζηελ επ αθξναηεξίνπ δηαδηθαζία, ζέκα γηα ην νπνίν έρνπλ εθθξαζηεί έληνλεο ελζηάζεηο. Όπσο θαίλεηαη, ε αλάγθε θαηαπνιέκεζεο ηνπ εγθιήκαηνο πεξηνξίδεη ην δηθαίσκα ηεο πιεξνθφξεζεο, ζεσξψληαο ν ζπληαθηηθφο λνκνζέηεο φηη είλαη άμην κεγαιχηεξεο πξνζηαζίαο απφ ηελ έλλνκε ηάμε, κφλν εθφζνλ ηεξείηαη ε αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο. Όπσο γίλεηαη απνδεθηφ, ζα πξέπεη λα γίλεηαη ζηελή εξκελεία ηεο έλλνηαο ηεο θαηαπνιέκεζεο ηνπ εγθιήκαηνο, ψζηε λα κελ δηεπξπλζνχλ επηθίλδπλα νη πεξηνξηζκνί ηεο ειεπζεξίαο ηεο πιεξνθνξίαο ζε ζεκείν άγλνηαο ηνπ θνηλνχ. 'Άξζξα ηνπ Πνηληθνχ Κψδηθα: Άπθπο 337 - Πξνζβνιή ηεο γελεηήζηαο αμηνπξέπεηαο Άπθπο 348 - Γηεπθφιπλζε αθνιαζίαο άιισλ Άπθπο 348Α - Πνξλνγξαθία αλειίθσλ Άπθπο 348Β - Πξνζέιθπζε παηδηψλ γηα γελεηήζηνπο ιφγνπο Άπθπο 370Α - Παξαβίαζε ηνπ απνξξήηνπ ησλ [25]
ηειεθσλεκάησλ θαη ηεο πξνθνξηθήο ζπλνκηιίαο Άπθπο 370Β - Παξαβίαζε ζηνηρείσλ ή πξνγξακκάησλ ππνινγηζηψλ πνπ ζεσξνχληαη απφξξεηα. Άπθπο 370Γ - Παξάλνκε αληηγξαθή ή ρξήζε πξνγξακκάησλ ππνινγηζηψλ θαη παξάλνκε πξφζβαζε ζε δεδνκέλα ππνινγηζηψλ. 'Άξζξν 386-Απάηε κε ππνινγηζηή Kείκελε Ννκνζεζία: Ν. 2472/1997 «Γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ αηφκνπ απφ ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα» (ελζσκαησκέλεο ηξνπνπνηήζεηο). Ν. 2867/2000 - «Οξγάλσζε θαη Λεηηνπξγία ησλ Τειεπηθνηλσληψλ θαη άιιεο δηαηάμεηο». Ν. 2819/2000 «Πξνζζήθε ζην Ν. 2121/1993 πεξί λνκηθήο πξνζηαζίαο βάζεσλ δεδνκέλσλ» Ν. 3115/2003 «Αξρή Γηαζθάιηζεο ηνπ απνξξήηνπ ησλ επηθνηλσληψλ» XII.Ο ζςνεκηικόρ κπίκορ ηος δικαιώμαηορ ηηρ πληποθοπίαρ με ηο δικαίυμα ζηη πποζυπικόηηηα Τν δηθαίσκα ηεο πξνζσπηθφηεηαο ζέηεη θξαγκνχο ζηελ ειεπζεξία αλαδήηεζεο πιεξνθνξηψλ, φληαο αληηθείκελν πξνζηαζίαο ηφζν απφ ην ζπληαθηηθφ φζν θαη απφ ηνλ θνηλφ λνκνζέηε. Τν άξζ.5 ηνπ Σπληάγκαηνο πξνζθέξεη πξνζηαζία ζηελ ειεχζεξε αλάπηπμε ηεο αλζξψπηλεο πξνζσπηθφηεηαο, θάηη πνπ εμεηδηθεχεηαη ζε δηαηάμεηο ηνπ θνηλνχ δηθαίνπ, νη νπνίεο πξνβιέπνπλ θαη ηα κέζα πξνζηαζίαο ζε πεξίπησζε πξνζβνιήο ηνπ απφιπηνπ απηνχ δηθαηψκαηνο. Ιδησηηθνχ δηθαίνπ φξηα ζηελ αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ απνηεινχλ αξρηθά νη ΑΚ [26]
57-59 πεξί πξνζηαζίαο ηεο πξνζσπηθφηεηαο, νη δηαηάμεηο πεξί αδηθνπξαμηψλ (ΑΚ 914, 918, 919 θαη 932), θαζψο θαη ν λ. 2472/1997 πεξί πξνζηαζίαο ηνπ αηφκνπ απφ ηελ επεμεξγαζία πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ. Δπίζεο, ηίζεηαη φξην θαη απφ ηελ ίδηα ηε Γηνίθεζε κε ηε δηάηαμε ηνπ άξζ.5 παξάγ.3 ηνπ λ.2690/1999, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ην δηθαίσκα γλψζεο δηνηθεηηθψλ εγγξάθσλ, θαζψο θαη ηδησηηθψλ εγγξάθσλ πνπ θπιάζζνληαη ζε δεκφζηεο ππεξεζίεο δελ πθίζηαηαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ην έγγξαθν αθνξά ηελ ηδησηηθή δσή ή νηθνγελεηαθή δσή ηξίηνπ. Τν δηθαίσκα ηεο πξνζσπηθφηεηαο απνηειεί έλα δηθαίσκα πιαίζην ιφγσ αθξηβψο ηεο επξχηεηαο ηεο γεληθήο ξήηξαο κε ηελ νπνία θαηνρπξψλεηαη απφ ηελ έλλνκε ηάμε. Οζάθηο έλα αγαζφ ηεο πξνζσπηθφηεηαο έξρεηαη ζε ζχγθξνπζε κε ηελ αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ ζηα πιαίζηα ηεο δεκνζηνγξαθηθήο ή άιινπ είδνπο έξεπλαο, είλαη επηβεβιεκέλε ε ζηάζκηζή ηνπο, ππφ ηνλ απαξάβαην φξν βέβαηα λα κε ζίγεηαη ν ππξήλαο ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο πξνζσπηθφηεηαο, δει. ε αλζξψπηλε αμία. ΤΓΚΡΟΤΗ ΤΜΦΔΡΟΝΣΩΝ: Καηά ην ζηάδην ηεο ζηάζκηζεο, ζα πξέπεη λα εμεηάδεηαη ην εάλ εζίγε ην δηθαίσκα ηεο πξνζσπηθφηεηαο θαη εάλ λαη, ζε πνην βαζκφ. Σηε ζπλέρεηα εμεηάδεηαη εάλ ε πξνζβιεηηθή απηή ελέξγεηα ήηαλ ε πξνζήθνπζα θαη αλαγθαία, ψζηε λα εμππεξεηεζεί ην αίηεκα γηα ζπιινγή πιεξνθνξηψλ, αιιά θαη εάλ ηα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ήηαλ ηα πξνζήθνληα θαη απαξαίηεηα. Τέινο, εμεηάδνληαη θαη νη εηδηθφηεξεο ζπλζήθεο, αιιά θαη ε ζεκαζία ηνπ [27]
δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο. Θέηνληάο ηα ζε κηα λνεηή δπγαξηά, πξνθχπηεη ηειηθά πνην δηθαίσκα είλαη άμην πιείνλνο πξνζηαζίαο ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε. ΤΓΚΑΣΑΘΔΗ: Σεκαληηθφ ξφιν ζηελ άξζε ηνπ πξνβνιήο ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο πξνζσπηθφηεηαο, απνηειψληαο ιφγν άξζεο ηνπ αδίθνπ ηεο πξάμεο, είλαη ε πηζαλή ζπλαίλεζε ηνπ ζχκαηνο, αθνχ κε απηήλ εθδειψλεηαη ε επηζπκία ηνπ θνξέα ηνπ δηθαηψκαηνο λα ζέζεη εθηφο πεδίνπ πξνζηαζίαο νξηζκέλν αγαζφ ηεο πξνζσπηθφηεηάο ηνπ θαη λα κελ πξνβεί ζηελ άζθεζε ησλ έλδηθσλ κέζσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ, εθηφο θη αλ ν απνδέθηεο ηεο ζπλαίλεζεο δελ ηήξεζε ηα ζπκθσλεκέλα. Πνηα είλαη φκσο ηα ζηνηρεία ηεο πξνζσπηθφηεηαο, πνπ απνιακβάλνπλ ηεο πξνζηαζίαο απφ ηελ έλλνκε ηάμε; Πνηεο είλαη απηέο νη θαηεγνξίεο, ζηηο νπνίεο εληάζζνληαη νη επηκέξνπο εθθάλζεηο ηεο πξνζσπηθφηεηαο; ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣΗΣΑ ΣΟΤ ΛΟΓΟΤ: Ο πξνθνξηθφο ιφγνο απνηειεί κία ηέηνηα θαηεγνξία, ππφ ηελ έλλνηα φηη έρνπλ απνρσξηζζεί απφ ην θνξέα ηνπο κε ηερληθφ ηξφπν ε θσλή θαη ν ιφγνο ηνπ, ψζηε λα θαηαζηνχλ αληηθείκελν δηαζέζεσο. Δθηφο απφ ηελ πξνζηαζία πνπ παξέρεηαη ην αζηηθφ δίθαην κε ηα ΑΚ 57-59, ππάξρεη θαη ε ΠΚ 370 Α, πνπ πεξηνξίδεη ηελ πξφζβαζε ζηηο πεγέο πιεξνθφξεζεο θαη επεμεξγαζίαο ησλ πιεξνθνξηψλ, ζέηνληαο σο αμηφηεξν λνκηθήο πξνζηαζίαο ην απφξξεην ησλ ηειεθσλεκάησλ θαη ηεο ηειεθσληθήο επηθνηλσλίαο. Παξφκνηα ηζρχνπλ θαη γηα ην γξαπηφ ιφγν. ΠΡΟΔΓΓΙΗ ΣΗ ΔΙΚΟΝΑ: Μία ζεκαληηθή πηπρή είλαη απηή πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ εηθφλα ηνπ πξνζψπνπ θαη θνξέα ηνπ δηθαηψκαηνο. Δίλαη επξέσο απνδεθηφ φηη ε απνηχπσζε ηεο εηθφλαο, ηε ζπλαίλεζή ηνπ, εκπίπηεη ζην [28]
πεδίν πξνζηαζίαο ηνπ ΑΚ 57. Ωζηφζν, δελ είλαη πάληα εχθνιε ε θξίζε πεξί ηεο ππεξίζρπζεο ελφο εθ ησλ δχν ζπγθξνπφκελσλ δηθαησκάησλ. Η ιήςε θσηνγξαθίαο ελφο πξνζψπνπ σο κέινπο ελφο ζπλφινπ, ρσξίο λα επηρεηξείηαη θακία ελέξγεηα εμαηνκίθεπζήο ηνπ, θαηαξρήλ γίλεηαη δεθηφ φηη δελ πξνζθξνχεη ζην δηθαίσκα ηεο πξνζσπηθφηεηαο, αθνχ ζεσξείηαη φηη γίλεηαη ηδίσ θηλδχλσ ελέξγεηα (ΠΚ 300). Δηδηθή είλαη ε πεξίπησζε ησλ πξνζψπσλ ηεο δεκφζηαο δσήο. Δδψ, ην ελδηαθέξνλ ηνπ θνηλνχ γηα πιεξνθφξεζε ζρεηηθά κε ηε δεκφζηα δσή ελφο επηθαλνχο πξνζψπνπ είλαη ζαθψο απμεκέλν θαη ελψπηνλ απηήο ηεο ηδηαηηεξφηεηαο ηεο θαηάζηαζεο, ιακβάλνληαη ππ φςηλ νη εηδηθέο ζπλζήθεο, πνπ δηακνξθψλνπλ ην πιαίζην ηεο εμεηαδφκελεο ελέξγεηαο Ιδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε πεξίπησζε ησλ ιεγφκελσλ πξνζψπσλ ηεο ζχγρξνλεο ηζηνξίαο, φπνπ ην δηθαίσκα επί ηεο πξνζσπηθφηεηαο θαη θπξίσο, επί ηεο εηθφλαο, ππνρσξεί ζεκαληηθά ελψπηνλ ηεο απφιπηα δηθαηνινγεκέλεο αλάγθεο ηνπ θνηλνχ γηα πιεξνθφξεζε. Σε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, είλαη δπλαηή ε δεκνζίεπζε εηθφλσλ απφ ηε δεκφζηα θαη γεληθφηεξα ηελ θνηλσληθή ηνπο δσή, ρσξίο ηε ζπλαίλεζε ηνπο. Δλδηαθέξνλ ζα παξνπζίαδε θαη κηα ζχληνκε αλαθνξά ζηελ πεξίπησζε ησλ ιεγφκελσλ ζσζηψλ. Αλ θαη δελ πξφθεηηαη γηα ηελ εηθφλα ηνπ ηδίνπ ηνπ πξνζβαιιφκελνπ αηφκνπ, αιιά θάπνηνπ άιινπ, πνπ ηνπ κνηάδεη ζε ζεκείν ζρεδφλ πιήξνπο ηαχηηζεο, είλαη πνιχ δχζθνιε ε δηάθξηζε. Σηηο Η.Π.Α., ε πξνζηαζία ηεο εηθφλαο έρεη επεθηαζεί θαη ζε απηφ ην εχξνο. Καη ζε απηήλ ηελ ηδηφκνξθε πεξίπησζε ζα πξέπεη λα γίλεηαη ζηάζκηζε ησλ ζπγθξνπφκελσλ ζπκθεξφλησλ, ηδίσο ζε πεξηζηάζεηο φπνπ ε επηηεδεπκέλε απηή νκνηφηεηα ζίγεη ηνλ ππξήλα ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ δεκνζίνπ πξνζψπνπ, αθφκα θαη φηαλ απνηειεί πεγή ππέξκεηξνπ νθέινπο εηο βάξνο ηνπ αιεζηλνχ πξνζψπνπ. [29]
ΟΝΟΜΑ: Δπίζεο θαη ην φλνκα πξνζηαηεχεηαη κε ην ΑΚ 58, αλ θαη ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε πξνζηαζία απηή δελ είλαη ηφζν απζηεξή, ιφγσ θπξίσο ηεο ζπλσλπκίαο πνιιψλ αηφκσλ. Πξαθηηθή ζεκαζία έρεη ηδηαίηεξα φηαλ πξφθεηηαη γηα πεξηπηψζεηο φπνπ ην φλνκα είηε είλαη αιεζηλφ είηε ςεπδψλπκν ζπλδέεηαη ζηελά κε έλα ζπγθεθξηκέλν πξφζσπν, νπφηε θαη πξνζηαηεχεηαη φπσο θαη θάζε άιιν ζηνηρείν ηεο πξνζσπηθφηεηαο. ΦΩΝΗ: Καη ε θσλή απνηειεί ζηνηρείν ηεο πξνζσπηθφηεηαο, φπσο πξναλαθέξζεθε. Δδψ ηνλίδεηαη θπξίσο ην γεγνλφο φηη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ε θσλή ελφο αηφκνπ είλαη ηφζν ραξαθηεξηζηηθή ή ηφζν αλαγλσξίζηκε, ψζηε ρξήδεη ηδηαίηεξεο πξνζηαζίαο απφ ηελ έλλνκε ηάμε. Γελ είλαη ζπάλην ην θαηλφκελν ησλ ζσζηψλ θσλήο, φπσο νη αληίζηνηρνη ζσζίεο εηθφλαο, κέζσ ησλ νπνίσλ εμνηθνλνκνχλ ηεξάζηηα πνζά, αθνχ δελ αλαγθάδνληαη λα πιεξψζνπλ ηνλ αιεζηλφ θνξέα ηεο θσλήο, θπξίσο γηα δηαθεκηζηηθνχο ιφγνπο. Τέινο, ζπλνςίδνληαο πεξί ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο πξνζσπηθφηεηαο, ζα πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ε παξάζεζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ζηνηρείσλ παξαπάλσ δελ ήηαλ εμαληιεηηθή, αθνχ θάζε ζηνηρείν ηεο πξνζσπηθφηεηαο πνπ κπνξεί λα γίλεη αληηθείκελν εκπνξηθήο ή άιινπ είδνπο εθκεηάιιεπζεο εκπίπηεη ζην πεδίν πξνζηαζίαο ηνπ δηθαηψκαηνο απηνχ. XIII.Βιβλιογπαθία [30]
1. Α. Δεκεηξφπνπινπ, Σπληαγκαηηθά Γηθαηψκαηα, Δηδηθφ κέξνο, 2005, ζει.91 2. Ξελ.Κνληηάδε, Ο Νένο Σπληαγκαηηζκφο θαη ηα ζεκειηψδε δηθαηψκαηα κεηά ηελ αλαζεψξεζε ηνπ 2001, εθδ.σάθθνπια, 2002, ζει.198 199. 3. Λίιηαλ Μήηξνπ, Τν δίθαην ζηελ Κνηλσλία ηεο πιεξνθνξίαο, 2002,ζει. 15 επφκ. 4. Δαγηφγινπ, Αηνκηθά Γηθαηψκαηα Α,εθδ.Αλη.Σάθθνπια, 2005,ζει.558. 5. Αξ. Μάλεζε, Η ζπληαγκαηηθή πξνζηαζία θ.ι.π., ζει.35 36. 6. Ι. Καξάθσζηαο, Γίθαην θαη Internet Ννκηθά δεηήκαηα ηνπ δηαδηθηχνπ, εθδ.π.ν. Σάθθνπια, Αζήλα Κνκνηελή, ζει.39. 7. Δαγηφγινπ, Αηνκηθά Γηθαηψκαηα Α, εθδ. Αλη.Σάθθνπια,2005, ζει.524 8. Ι. Καξάθσζηα, Πξνζσπηθφηεηα θαη Τχπνο, εθδ.σάθθνπια, 2000, ζει.115 116. 9. Κ.Χξπζνγφλνπ, Αηνκηθά θαη θνηλσληθά δηθαηψκαηα, ζει.196. 10.Δηνλ.Καιιηλίθνπ, Πλεπκαηηθή Ιδηνθηεζία θαη Σπγγεληθά Γηθαηψκαηα, εθδ.σάθθνπια 2000, ζει.172 173. ΥΙV.Πεπιληπηική απόδοζη ηος θέμαηορ [31]
Ο ξεμηθέιεπζνο θαη θαηαιπηηθφο ξφινο πνπ δηαδξακαηίδεη ην Γηαδίθηπν θαη ε δηαδηθηπαθή επηθνηλσλία ζηε ζεκεξηλή επνρή ηεο πιεξνθνξίαο θαζηζηά αλαγθαία ηε λνκνζεηηθή εδξαίσζε ηεο ειεχζεξεο πξφζβαζεο θαη πεξηήγεζεο ζην Γηαδίθηπν πξνζηαηεπηηθφο καλδχαο ηεο νπνίαο απνηειεί ην δηθαίσκα ζηε πιεξνθφξεζε ηνπ άξζξνπ 5Α ηνπ ηζρχνληνο ειιεληθνχ Σπληάγκαηνο. Τν δηθαίσκα ηεο πιεξνθνξίαο εηζήρζε απφ ηνλ αλαζεσξεηηθφ λνκνζέηε ην 2001, ζεσξψληαο φηη επηβάιιεηαη επηηαθηηθά ε θαηνρχξσζε ελφο λένπ δηθαηψκαηνο, πνπ ζα πξνζθέξεη απμεκέλε πξνάζπηζε ζηνπο δηθαηνχρνπο ηνπ αλαθνξηθά κε ηε δπλαηφηεηά ηνπο λα έρνπλ πξφζβαζε ζηηο επξχηαηεο πιένλ πεγέο πιεξνθνξίαο. Σήκεξα, φπνπ ην Internet θαη ηα ππφινηπα εμειηγκέλα κέζα πιεξνθφξεζεο θαη ςπραγσγίαο δηακνξθψλνπλ λέεο ζπλζήθεο, ήηαλ αλάγθε γηα ην λνκνζέηε λα αληαπεμέιζεη ζηηο εμειίμεηο θαη λα πξνβεί ζηελ ελ ιφγσ ζέζπηζε. Ο λνκνζέηεο ζεκειίσζε σζηφζν θαη πεξηνξηζκνχο, πνπ δηακνξθψλνπλ ην πεξηερφκελν ηνπ δηθαηψκαηνο απηνχ κε βαζηθφ ππιψλα ηελ θαηαπνιέκεζε ηνπ ειεθηξνληθνχ εγθιήκαηνο. ΥV. English Summary The groundbreaking and catalytic role of the Internet and internet's communications in today's information age necessitates legislative consolidation of free access and Internet browsing which is the right to information under Article 5A of current Greek Constitution. The right to information introduced by legislature in 2001, considering that it was essential to [32]
securing a new right, which will provide increased advocacy to beneficiaries regarding their ability to have access to comprehensive information sources now. Nowadays, when the Internet and other of information and entertainment create new conditions, it was necessary for the legislature to meet its developments and to make such adoption. The legislature, however, founded and constraints that shape the content of this right key pillar to fight cybercrime. [33]
[34]