ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 2013 Γ Λυκείου Θεωρητική Κατεύθυνση ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιο σας τα παρακάτω αποσπάσματα : Φυλαχτείτε, λοιπόν, από τον κίνδυνο και προστατεύστε την πατρίδα. Μη στηρίζεστε στις δυνάμεις της Ρώμης. Να αποβάλετε την υπερβολική σας αυτοπεποίθηση. Μην πιστέψετε πως θα ενδιαφερθεί κανείς για την πατρίδα, αν εσείς οι ίδιοι δε φροντίσετε γι αυτήν. Θυμηθείτε πως κάποτε η πατρίδα μας βρέθηκε στον έσχατο κίνδυνο!». Κι αμέσως ( οι Ρωμαίοι ) ξεκίνησαν τον τρίτο Καρχηδονιακό πόλεμο, που στη διάρκειά του καταστράφηκε η Καρχηδόνα.... Στη διάρκεια του Λατινικού πολέμου ο ύπατος Τίτος Μάνλιος, που καταγόταν από αριστοκρατική γενιά, είχε την αρχηγία του ρωμαϊκού στρατού. Κάποτε που έφευγε από το στρατόπεδο διέταξε να μην εμπλακεί κανείς σε μάχη. Λίγο αργότερα όμως ο γιος πέρασε έφιππος μπροστά από το στρατόπεδο των εχθρών και ο αρχηγός τους τον προκάλεσε σε μάχη με αυτά τα λόγια : «Ας μονομαχήσουμε, για να κριθεί από την έκβαση της μονομαχίας, πόσο ο Λατίνος στρατιώτης ξεπερνάει τον Ρωμαίο σε ανδρεία!» Τότε ο νεαρός όρμησε στον αγώνα παρά τη διαταγή του υπάτου έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και παρασυρμένος από την επιθυμία του να πολεμήσει. ( Μονάδες 40 ) 1
Β. Παρατηρήσεις 1. α. β. opibus : ope urbis : urbes urbis vos ipsi : vestri vestrum ipsorum neminem : nullo exercitui : exercituum singularis proelii : singularia proelia viribus suis : vi sua filius : fili genere : genus his : hae Μονάδες 10 Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός nimia magis nimia maxime nimia extero exteriore extremo extimo 2
2. α. confidere : confidenda deponite : deposuissetis fuisse : futuram esse, fore abiret : abeundo edixit : edic congrediamur : congrederis - congredere cernatur : conspectum sit ruit : ruituri ae a sitis nolite : nolens που αντικαθίσταται από το επίθετο invitus permotus : permoventor Μονάδες 10 β. Ενεστώτα : nascatur Παρατατικού : nasceretur Μέλλοντα : nasciturus a um sit Παρακειμένου : natus a um sit Υπερσυντελίκου : natus a um esset 3. α. opibus : αφαιρετική οργανική του μέσου από το απαρέμφατο confidere. patriae : δοτική προσωπική χαριστική από το απαρέμφατο consulturum esse genere : αφαιρετική της καταγωγής από τη μετοχή natus eventu : αφαιρετική της κρίσης ή της εκτίμησης από το ρήμα cernatur 3
pugnandi : απρόθετη γενική γερουνδίου που λειτουργεί ως γενική αντικειμενική εξαρτώμενη από το ουσιαστικό cupiditate consulis : γενική υποκειμενική εξαρτώμενη από το ουσιαστικό iniussu β. Opibus urbis ne confisi sitis Μονάδες 3 γ. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. nisi vos ipsi patriae consulueritis η δευτερεύουσα επιρρηματική πρόταση που λειτουργεί ως υπόθεση με απόδοση το ειδικό απαρέμφατο consulturum esse που βρίσκεται στην κύρια πρόταση ( Neminem credideritis patriae consulturum esse ). Πρόκειται για εξαρτημένο υποθετικό λόγο. Στην απεξάρτηση η υπόθεση θα δίνει nisi vos ipsi patriae consulueritis με απόδοση την κύρια Nemo patriae consulet. Ο υποθετικός λόγος εκφράζει υπόθεση ανοιχτή για το μέλλον. Στην υπόθεση την αντίθετη προς την πραγματικότητα για το παρελθόν η υπόθεση θα γίνει nisi vos ipsi patriae consuluissetis με απόδοση Nemo patriae consuluisset. 4. α. aliquando castris abiens Μονάδες 2 β. Dux hostium adulescentem lacessivit ut ipsi congrederentur, ut singularis proelii eventu cerneretur, quanto miles Latinus Romano virtute antecelleret. 4
γ. δευτερεύουσα ουσιαστική πλάγια ερωτηματική πρόταση ως υποκείμενο στο απρόσωπο ρήμα cernatur της δευτερεύουσας επιρρηματικής τελικής πρότασης. Εισάγεται με την ερωτηματική αντωνυμία quanto, επειδή εκφράζει μερική άγνοια, και εκφέρεται με υποτακτική, όπως όλες αυτές οι προτάσεις, επειδή η εξάρτηση θεωρείται ότι προσδίδει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενο της πρότασης. Και μάλιστα εκφέρεται με υποτακτική Ενεστώτα, επειδή το ρήμα από το οποίο εξαρτάται ( cernatur - Congrediamur, υποτακτική Ενεστώτα ) είναι αρκτικού χρόνου και δηλώνει το σύγχρονο στο παρόν σύμφωνα με τους κανόνες της ακολουθίας των χρόνων. δ. cum adulescens cupiditate pugnandi permotus esset. Μονάδες 4 5