Ευρωπαϊκή Οικονοµική Ολοκλήρωση ΚΑΠ ΤΕΙ Αθήνας 2010
Η ΚΑΠ Άρθρο 39.1
ΚΑΠ ραµατικά σύνθετη, υπερβολικά ακριβή πολιτική υσκολοκατανόητη αν δεν εξεταστούν οι ρίζες της Η ΚΑΠ ξεκίνησε σαν απλός µηχανισµός στήριξης τιµών το 1962 Η ΕΕ ήταν καθαρός εισαγωγέας των περισσότερων τροφών, οπότε µπορούσε εύκολα να στηρίξει τις τιµές µέσω δασµών Στην ορολογία της ΚΑΠ αποκαλούνται «µεταβλητές εισφορές» (variable levies) Οι ελάχιστες τιµές της ΚΑΠ ήταν ανέκαθεν 50-100% ακριβότερεςαπότιςπαγκόσµιες τιµές. Η ΕΕ εγγυάτο απεριόριστες αγορές προϊόντων στις ελάχιστες τιµές ΗΕΕµπορούσε σαν εισαγωγέας αγροτικών προϊόντων να διαµορφώσει µέσω δασµών τις τιµές εντός της ΕΕ
price «Μεταβλητές Εισφορές» της ΚΑΠ Εγχώρια Ζήτηση Εγχώρια Προσφορά price Εγχώρια Ζήτηση Εγχώρια Προσφορά p ss P w T P w T Εισαγωγές (µε κάτω όριο) Ελάχιστη τιµή (P w +T, ή P w +T ) P w A B C 1 C 2 Ελάχιστη τιµή Z Z f C f C Q Z Z f C f C Q Εισαγωγές (χωρίς όριο τιµής)
Αποτελέσµατα Ελάχιστης Τιµής Η υψηλότερη τιµή σπρώχνει τους παραγωγούς της να παράγουν περισσότερα Υψηλότερες τιµές µειώνουν την κατανάλωση από τους Ευρωπαίους καταναλωτές Ηεφαρµογή δασµών, µε τα προαναφερθέντα αποτελέσµατα, µειώνει τις εισαγωγές σπρώχνει την ΕΕ προς την «αυτοδυναµία» Η ΕΕ εισπράττει δασµολογικά έσοδα από την εφαρµογή της «µεταβλητής εισφοράς»
Ισοδυναµεί µε Φόρο& Επιδότηση Η εφαρµογή ελάχιστης τιµής που υποστηρίζεται από δασµούς έχει το ίδιο αποτέλεσµα µε ένα ολοκληρωµένο πακέτο απλούστερων πολιτικών µέτρων (i) ελεύθερο εµπόριο µε τηνπαρουσία, (ii) ενός φόρου κατανάλωσης ίσου µε T και (iii) µιας επιδότησης παραγωγής ίσης µε T. Τα αποτελέσµατα στην Τιµή, Ποσότητα, Έσοδο και Ευηµερία είναι παρόµοια Μας βοηθά να κατανοήσουµε ότι: Ξεκάθαρα οι καταναλωτές πληρώνουν το κόστος επιβολής ελάχιστης τιµής µε «µεταβλητή εισφορά». Ένα τµήµα τωνπληρωµών τους καταλήγει στους εγχώριους παραγωγούς (Επιφάνεια A), Άλλο τµήµα καταλήγει στον προϋπολογισµό τηςεε(b) Το τελευταίο τµήµα χάνεται (C 1 και C 2 ). price T P w A Home Demand Z Z f B C 1 C 2 Home Supply C f Price floor C Q
Ιδιοκτησία Γης: 1987 Πολύ µεγάλη ανισοκατανοµή Το µεγαλύτερο 7% των αγροτών κατείχε το ½ των εκτάσεων Το µικρότερο 50% αγροτών κατείχε µόνο 7% των εκτάσεων Κατηγορία µεγέθους (hectares=10 στρέµµατα) Αριθµός αγρών (millions) Αριθµός αγρών σαν ποσοστό επί του συνόλου Ποσοστό των αγρών της ΕΕ στην κατηγορία 1 to 5 3.411 49.2% 7.1% 2.4 5 to 10 1.163 16.8% 7.1% 7.0 10 to 20 0.936 13.5% 11.5% 14.1 20 to 50 0.946 13.7% 25.7% 31.2 over 50 0.473 6.8% 48.6% 117.6 Μέσο µέγεθος αγρού (hectares=10 στρέµµατα) total 6.929 100% 100%=115 (mill.ha) 16.5
ΚΑΠ: Ανισοκατανοµή ραµατική διαφορά ωφέλειας
Προβλήµατα ΚΑΠ Το υπ αριθµόν 1 πρόβληµα είναιηυπερπροσφορά Η «πράσινη» επανάσταση σε συνδυασµό µε την βελτίωση της τεχνολογίας αύξησαν την προσφορά Οι υψηλές εγγυηµένες τιµές της ΚΑΠ οδήγησαν σε υψηλές επενδύσεις Η παραγωγή αυξάνεται µε υψηλότερο ρυθµό από την κατανάλωση
ΚΑΠ: Υπέρ-προσφορά Πλεόνασµα
Προβλήµατα Υπέρ-προσφοράς Η ΕΕ από εισαγωγές γίνεται εξαγωγέας Production (1,000 tons) Area Harvested (1,000 ha.) Export-Imports (1,000 tons) Yield (tons/ha.), right scale Cheese 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 7 6 5 4 3 2 1 0 Butter Poultry Pork Beef Sugar 1967-70 1996-99 -20000-1 Wheat 1961 1966 1971 1976 1981 1986 1991 1996 2001-40 -20 0 20 40 60
Προβλήµατα Υπέρ-προσφοράς Η ΚΑΠ µειώνει την παγκόσµια ζήτηση εξαιτίας της αύξησης των δασµών και των συνεπαγόµενων τιµών (MD CAP) Η προστασία από τις εισαγωγές ρίχνει δραµατικά τις παγκόσµιες τιµές των προϊόντων p w για µη τα κράτη µέλη ενώ µειώνονται οι εξαγωγές (Χ 0 Χ ). Η ΚΑΠ καταλήγει να αποτελεί µεγάλοαγοραστήπροϊόντων Ορισµένα από αυτά διοχετεύονται αθρόα στην παγκόσµια αγορά (dumping) MS (with dumping) Η προστασία που παρέχει η ΚΑΠ σε συνδυασµό µε την αθρόα διοχέτευση (dumping) προϊόντων στις διεθνείς αγορές συµπιέζει δραµατικά τις τιµές p w Κυρίως βλάπτει τους εξαγωγείς εκτός ΕΕ (εξάγουν µόνο Χ ) price p wo p w p w MD (CAP) MD (no CAP) X X X o MS (no dumping) MS (with dumping) World imports
Προβλήµατα Υπέρ-προσφοράς Το κόστος αγοράς και αποθήκευσης των αγροτικών προϊόντων της ΚΑΠ αυξάνει δραµατικά το κόστος του Προϋπολογισµού. Total CAP cost (mill.euros) CAP's budget share (right scale) Total CAP cost (mill.euros) CAP's budget share (right scale) M illion euros 10.0 9.0 8.0 7.0 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% M illion euros 45 40 35 30 25 20 15 10 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2000 1997 1994 1991 1988 1985 1982 1979 1976 1973 1970 1967 1964 1961
Προβλήµατα ΚΑΠ Το υπ αριθµόν 2 πρόβληµα είναιτοεισόδηµα τωναγροτών Γενικότερο πρόβληµα επειδή η ανελαστικότητα της ζήτησης σηµαίνει ότι το συνολικό εισόδηµα των αγροτών µειώνεται µε την πτώση των τιµών, οπότε είτε το µέσο εισόδηµα των αγροτών πρέπει να ελαττωθεί είτε να µειωθεί ο αριθµός των εκτάσεων που καλλιεργούνται Στην ΕΕ η µέσηαγροτικήέκτασηδενµπορεί να προσφέρει εισόδηµα ικανοποιητικό στους καλλιεργητές, παρά την τεράστια τιµολογιακή υποστήριξη και την δαπάνη του προϋπολογισµού Τα χρήµατα πηγαίνουν σε λίγους µεγάλους ιδιοκτήτες που δεν τα έχουν µεγάλη ανάγκη- Οι επιδοτήσεις κάνουν τους λίγους αγρότες πλουσιότερους ιατηρούν τον µέσο (δηλ. µικρό) αγρότη στα όρια της χρεοκοπίας Οι αγρότες συνεχίζουν να εγκαταλείπουν τις καλλιέργειες (περίπου µε ρυθµό -2% ετησίως τα τελευταία 40 έτη) 100% 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% Change in number of EU10 farms, 1970-1987 1 to 5 5 to 10 10 to 20 20 to 50 over 50 All farms
Προβλήµατα ΚΑΠ Η βιοµηχανοποίηση της αγροτικής παραγωγής Μόλυνση Πανίδα Νοσταλγία εν βοηθά την κοινωνική εικόνα της ΚΑΠ, γι αυτό η τελευταία υποστηρίζεται από το κοινό
Αναθεώρηση ΚΑΠ Προσπάθειες ελέγχου παραγωγής Το 80 προσπάθησαν µε πειραµατισµούς χρησιµοποιώντας ad hoc και σύνθετους µηχανισµούς ελέγχου της παραγωγής να αποθαρρύνουν τους παραγωγούς Απέτυχε εν γένει, µια και η τεχνολογική πρόοδος και οι υψηλές τιµές επιδότησης υπερίσχυσαν 1992 Αναθεώρηση MacSharry ΗβασικήιδέαήτανναΜΕΙΩΘΟΥΝοιΤΙΜΕΣώστεηενίσχυσηνα πλησιάζει την τιµή στην παγκόσµια αγορά και ταυτόχρονα να ΕΝΙΣΧΥΘΟΥΝ οι αγρότες µε άµεση επιδότηση Απαραίτητες για την ολοκλήρωση του γύρου της Ουρουγουάης ούλεψε Αναθεώρηση του Ιουνίου 2003, απαραίτητες για το γύρο της Ντόχα Εφαρµόστηκαν 2004-2007 Παρόµοιες στο πνεύµα µε αυτές του MacSharry εν είναι ακόµα αρκετές ώστε να ολοκληρωθεί ο γύρος της Ντόχα
Αποτίµηση σηµερινής ΚΑΠ Πρόβληµα προσφοράς και «χωµατερές» Αριστερό διάγραµµα: µαζική τροπή σε άµεσες επιδοτήσεις Η µείωση τιµών ελάττωσε την αγορά προϊόντων από την ΕΕ: στο δεξί διάγραµµα φαίνεται η σηµαντική µείωση στην αποθήκευση τροφών Επιπλέον µειώθηκε η αθρόα διοχέτευση προϊόντων στην παγκόσµια αγορά (ντάµπιγκ)
Τα εισοδήµατα των αγροτών και η ΚΑΠ υποστηρίζουν την ανισότητα Η αναθεωρηµένη ΚΑΠ (µετά MacSharry) εξακολουθεί να στηρίζει τους µεγαλοϊδιοκτήτες Οι πληρωµές στοχεύουν στην εξισορρόπηση της απώλειας, διατηρώντας την ανισοκατανοµή Οι µισές πληρωµές δίνονται στο 5% των ιδιοκτητών (στους µεγαλύτερους) Οι µισές καλλιέργειες (οι µικρότερες) λαµβάνουν µόνο το 4% των επιδοτήσεων Πρόσφατες µελέτες έχουν δείξει ότι µόνο το 50% αυτών των επιδοτήσεων πηγαίνουν τελικά στους αγρότες Το υπόλοιπο πηγαίνει σε ιδιοκτήτες γης, µη αγρότες και στους προµηθευτές των πρώτων γεωργικών υλών (σπόρων, λιπασµάτων, χηµικών κλπ) Μπορείτε να διαβάσετε Who finances the Queen s CAP payments? http://shop.ceps.be/bookdetail.php?item_id=1285
Ανισοκατανοµή ΚΑΠ