Διαφάνεια 1 Όργανα και υλικά σχεδίασης (1) Τα περισσότερα σχεδιαστικά όργανα που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα φαίνεται ότι σε κάποια μορφή τους υπήρχαν και στα αρχαία χρόνια. Τα παλαιότερα όργανα σχεδίασης έχουν βρεθεί στην Πομπηϊα και θυμίζουν λίγο - πολύ τα σύγχρονα όργανα. Κατά το Μεσαίωνα οι οικοδόμοι και οι μαραγκοί χρησιμοποιούσαν διαστημόμετρα και διαβήτες. Στις αρχές του 19ου αιώνα κατασκευάζονται περισσότερο πολύπλοκα όργανα, όπως μηχανές προοπτικής, παντογράφοι, καμπυλόγραμμα κ.λπ. η γοργή ανάπτυξη των τεχνικών επαγγελμάτων και των επιστημών των μηχανικών οδήγησε στην κατασκευή σχεδιαστικών οργάνων ακριβείας, μικρών σε μέγεθος και χωρίς μεγάλο βάρος. 13 Δεκεμβρίου 2012 1 Διαφάνεια 2 Σχήματα παλαιών οργάνων 13 Δεκεμβρίου 2012 2 Διαφάνεια 3 Όργανα και υλικά σχεδίασης (2) Πινακίδα σχεδίασης. Ταυ ή παραλληλογράφο. Τρίγωνα Κανόνα μήκους περίπου 30 χιλ. με διαιρέσεις mm. Μοιρογνωμόνιο - Βαθμογνωμόνιο. Καμπυλόγραμμα. Διαβήτες (ένας μικρός, ένας μεγάλος) με δακτυλίδι. Οδηγός χάραξης γραμμάτων και αριθμών (στένσιλ). Μολύβια σκληρότητας ή/και μηχανικό μολύβι. Σβηστήρα. Ραπιδογράφοι - Σινική μελάνη Χαρτί σχεδίασης 13 Δεκεμβρίου 2012 3 Διαφάνεια 4 Σχεδιαστήριο - Πινακίδα σχεδίασης Η σχεδιαστική επιφάνεια μπορεί να είναι ένα ειδικό έπιπλο κατάλληλα εξοπλισμένο (σχεδιαστήριο) ή μια ξύλινη φορητή πινακίδα. Η πινακίδα σχεδίασης έχει σχήμα ορθογωνίου με διαστάσεις 30 Χ 50cm, 40 Χ 60cm, 50 Χ 70cm, 60 Χ 80cm 13 Δεκεμβρίου 2012 4 Διαφάνεια 5 Ταφ - παραλληλογράφος πολύσπατα, τεχνίγραφος Το ταφ χρησιμοποιείται για να χαραχθούν ευθείες γραμμές και γραμμές με κλίση. Το ταφ σε συνδυασμό με τα τρίγωνα μας βοηθάει να χαραχθούν πολλές γραμμές παράλληλες μεταξύ τους ή γραμμές με ορισμένη κλίση. Ο παραλληλογράφος είναι μια νεώτερη μορφή του ταυ. Αποτελείται από ένα ξύλινο, πλαστικό ή μεταλλικό κανόνα, με μήκος όσο σχεδόν η πινακίδα και κινείται πάντα παράλληλα προς τον εαυτόν του με την βοήθεια δύο σπάγκων. Ο τεχνίγραφος είναι η μηχανικής εξέλιξη του 13 παραλληλογράφου. Δεκεμβρίου 2012 5
Διαφάνεια 6 Σχήματα από Ταφ 13 Δεκεμβρίου 2012 6 Διαφάνεια 7 Πινακίδα και ταφ Πινακίδα με παραλληλογράφο 13 Δεκεμβρίου 2012 7 Διαφάνεια 8 Σχεδιαστήριο - Πινακίδα σχεδίασης παραλληλογράφος-τεχνίγραφος τεχνίγραφος-ταφ Σχεδιαστήριο υδραυλικό Κλίση 70ο πινακίδα σχεδιαστήριο 13 Δεκεμβρίου 2012 8 Διαφάνεια 9 Τρίγωνα (1) Το ορθογώνιο ισοσκελές : 45 ο 45 ο 90 ο Το ορθογώνιο των 30 ο 60 ο 90 ο Τα τρίγωνα χρησιμοποιούνται, είτε μόνα τους, είτε μαζί με το ταφ για να χαράζονται παράλληλες, κάθετες ή ευθείες που σχηματίζουν ορισμένη γωνία με κάποια άλλη ευθεία. από πλαστική ύλη σε διάφορα μεγέθη Με πατούρα (για μελάνωμα) ή χωρίς 13 Δεκεμβρίου 2012 9 Διαφάνεια 10 Τρίγωνα (2) Το μέγεθος του τριγώνου μετριέται με το μήκος (Α) της υποτείνουσας του ορθογώνιου ισοσκελούς τριγώνου σε διαστάσεις 12, 16, 20, 25, 32, 36, 40 & 50cm. Ο τυπικός εξοπλισμός ενός σχεδιαστηρίου πρέπει να περιλαμβάνει ένα ζεύγος τριγώνων (45 & 30 μοιρών) με πλευρά 32cm ή 36cm (για( τη σχεδίαση των περισσότερων γραμμών) και ένα ζεύγος τριγώνων με πλευρά 12 ή 16cm (για( τη σχεδίαση λεπτομερειών και διαγραμμίσεων). Ειδική κατηγορία τριγώνων αποτελούν τα τρίγωνα που συνδυάζονται με όργανα μετρήσεως γωνιών. 13 Δεκεμβρίου 2012 10
Διαφάνεια 11 Σχήματα τριγώνων 13 Δεκεμβρίου 2012 11 Διαφάνεια 12 Χάραξη γραμμών Οριζόντιες Κατακόρυφες με κλίση παράλληλες 13 Δεκεμβρίου 2012 12 Διαφάνεια 13 Χάραξη γωνιών 15 ο με τρίγωνα 13 Δεκεμβρίου 2012 13 Διαφάνεια 14 Αριθμημένοι κανόνες υποδεκάμετρα και τα κλιμακόμετρα. Κατασκευάζονται από σκληρό πλαστικό, σπάνια από ξύλο και ακόμα σπανιότερα από μέταλλο. Το μήκος από 10cm έως 50cm. Τα κλιμακόμετρα, που είναι συνήθως αστεροειδούς (τριγωνικής) διατομής, με έξι (6) κλίμακες σμίκρυνσης του πραγματικού μεγέθους, συνήθως (1:75, 1:100, 1:125, 1:200, 1:250, 1:500). χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη μέτρηση μηκών και όχι για τη χάραξη γραμμών 13 Δεκεμβρίου 2012 14 Διαφάνεια 15 πλαστικοί 15 cm 20 cm 30 cm 40 cm Σχήματα κανόνων 50 cm 13 Δεκεμβρίου 2012 15
Διαφάνεια 16 Σχήματα κανόνων 13 Δεκεμβρίου 2012 16 Διαφάνεια 17 Μοιρογνωμόνιο - Βαθμογνωμόνιο Χρήση για μέτρηση ή/και χάραξη γωνιών. μοιρογνωμόνιο, από 0 έως 180 ή 360 μοίρες ανάλογα με τον τύπο (μισό ή πλήρες) Βαθμογνωμόνιο, από(0 έως 400 βαθμοί) Βαθμογνωμόνιο (στη τοπογραφία) εφοδιασμένο με κλίμακομετρο χρήσιμο για : ραπορτάρισμα σημείων με πολικές συν/νες νες ΑΝΑΓΩΓΕΑΣ 13 Δεκεμβρίου 2012 17 Διαφάνεια 18 Σχήματα μοιρογνωμονίων 13 Δεκεμβρίου 2012 18 Διαφάνεια 19 Σχήματα βαθμογνωμονίων 13 Δεκεμβρίου 2012 19 Διαφάνεια 20 Καμπυλόγραμμα. Για τη σχεδίαση καμπύλων γραμμών, που δεν είναι τόξα κύκλου, χρησιμοποιούνται τα καμπυλόγραμμα. Υλικό κατασκευής : διαφανές πλαστικό πατούρα για διευκόλυνση του σχεδίου με μελάνι. Στο εμπόριο υπάρχουν με ποικίλες μορφές και μεγέθη. 13 Δεκεμβρίου 2012 20
Διαφάνεια 21 Σχήματα καμπυλογράμμων καμπυλόγραμμα Εύκαμπτο «φιδάκι» 30cm 13 Δεκεμβρίου 2012 21 Διαφάνεια 22 Χρήση καμπυλόγραμμου 13 Δεκεμβρίου 2012 22 Διαφάνεια 23 Διαβήτες (1) μεταλλικό όργανο χρησιμοποιείται για τη χάραξη κύκλων, τόξων αλλά και για τη μέτρηση και μεταφορά μηκών (διαστημόμετρο). αποτελείται από δύο σκέλη που συνδέονται με γραναζωτή άρθρωση, στο άκρο ενός σκέλους υπάρχει ακίδα στο άλλο υπάρχει μύτη μολυβιού. Δακτυλίδι για ραπιδογράφο (μελάνι) Ακίδα για διαστημόμετρο 13 Δεκεμβρίου 2012 23 Διαφάνεια 24 Διαβήτες (2) Στην περίπτωση που πρέπει να σχεδιαστεί κύκλος μεγάλης ακτίνας, στη θέση της μύτης προσαρμόζεται κατάλληλο προέκταμα στην άκρη του οποίου τοποθετείται η μύτη μολυβιού ή το ραπιντογκράφος. Για τη χάραξη πολύ μικρών κύκλων υπάρχει ειδικός διαβήτης επονομαζόμενος πόμπα. 13 Δεκεμβρίου 2012 24 Διαφάνεια 25 Σχήματα διαβητών (1) (1) 13 Δεκεμβρίου 2012 25
Διαφάνεια 26 Σχήματα διαβητών (2) Με δακτυλίδι με επέκταμα πόμπα Διαστημόμετρο 13 Δεκεμβρίου 2012 26 Διαφάνεια 27 Σχήματα διαβητών 13 Δεκεμβρίου 2012 27 Διαφάνεια 28 Έλεγχος τριγώνων, διαβητών Τρίγωνα Διαβήτες Να μην έχει τζόγο Η άρθρωση να μην είναι ούτε πολύ σφικτή ούτε πολύ χαλαρή Το άκρο της ακίδας να έχει μικρή πατούρα Τα άκρα να έχουν το ίδιο μήκος 13 Δεκεμβρίου 2012 28 Διαφάνεια 29 Οδηγοί γραμμάτων αριθμών και συμβόλων (stencil-στένσιλ) Το τεχνικό σχέδιο, για να είναι πλήρες και σαφές, περιέχει και γράμματα, αριθμούς και σχήματα-σύμβολα σύμβολα. Οι οδηγοί είναι από πλαστικό υλικό και επάνω τους είναι χαραγμένοι διάφοροι τύποι γραμμάτων και αριθμών τόσο σε όρθια γραφή, όσο και σε πλάγια γραφή, ανάλογα με το ύψος. Αντίστοιχα και για σύμβολα 13 Δεκεμβρίου 2012 29 Διαφάνεια 30 Οδηγοί γραμμάτων αριθμών και συμβόλων (stencil-στένσιλ) Στο εμπόριο υπάρχουν οδηγοί γραμμάτων, αριθμών, κύκλων, ελλείψεων, τριγώνων, τετραγώνων, Συμβόλων αρχιτεκτονικών, ηλεκτρολογικών ηλεκτρονικών, μηχανολογικών.. 13 Δεκεμβρίου 2012 30
Διαφάνεια 31 Σχήματα σε στένσιλ 13 Δεκεμβρίου 2012 31 Διαφάνεια 32 Σχήματα σε στένσιλ 13 Δεκεμβρίου 2012 32 Διαφάνεια 33 Σχήματα σε στένσιλ 13 Δεκεμβρίου 2012 33 Διαφάνεια 34 Σχήματα σε στένσιλ 13 Δεκεμβρίου 2012 34 Διαφάνεια 35 Lettraset raster (film) Eιδικά, διαφανή πλαστικά φύλλα (φιλμ) πάνω στα οποία υπάρχουν αυτοκόλλητα : γράμματα και αριθμοί (Lettraset) διαγραμμίσεις, σύμβολα και αντικείμενα (Raster) 13 Δεκεμβρίου 2012 35
Διαφάνεια 36 Σχήματα σε Lettraset 13 Δεκεμβρίου 2012 36 Διαφάνεια 37 Σχήματα σε raster 13 Δεκεμβρίου 2012 37 Διαφάνεια 38 Μολύβια κατηγορίες μείγμα γραφίτη και αργίλου κατηγορίες ανάλογα : με τη μορφή τους και την ποιότητα της γραφής τους. 13 Δεκεμβρίου 2012 38 Διαφάνεια 39 Κατηγορία «μορφή μολυβιών» τα ξύλινα μολύβια, τα μηχανικά μολύβια με χοντρή μύτη και τα μηχανικά μολύβια με διάφορα πάχη μύτης 0.3mm, 0.5mm, 0.7mm και 0.9mm. 13 Δεκεμβρίου 2012 39 Διαφάνεια 40 Κατηγορία «ποιότητα γραφής» τα σκληρά Η (hard) το σταθερό F (firm) τα μαλακά Β (black) (γραφίτης άργιλος) 19 βαθμοί σκληρότητας από 9Η έως 8Β 9Η-5Η Εξαιρετικά σκληρά 4Η-3Η Πολύ σκληρά 2Η-Η ΗΒ, F Β-3Β 4Β-8Β σκληρά Λίγο σκληρά μαλακά Πολύ μαλακά 13 Δεκεμβρίου 2012 40
Διαφάνεια 41 Βαθμός σκληρότητας Τύποι μολυβιών σκίτσα γραφή και πρόχειρα σχέδια κύριες γραμμές σχεδίων κάναβος Χρήση μολυβιών ΠΟΛΎ 5Β 4Β 3Β ΜΑΛΑΚΟ 2Β Β ΜΕΣΗ ΗΒ F H 2H 3H ΣΚΛΗΡΟ ΠΟΛΎ 4H 5H συνήθης χρήση σπάνια χρήση 13 Δεκεμβρίου 2012 41 Διαφάνεια 42 Εκλογή κατάλληλου μολυβιού από τον σκοπό που πρόκειται εξυπηρετήσει (ακρίβεια σκληρά) να από την ποιότητα του χαρτιού σχεδίασης (σκληρότητα και πίεση χάραξη χαρτιού) από το εάν το σχέδιο θα μελανωθεί (σκληρά πολύ σκληρά) ή όχι (σκληρότητα γραμμής). ανάλογη με το πάχος 13 Δεκεμβρίου 2012 42 Διαφάνεια 43 ξύλινα μολύβια 13 Δεκεμβρίου 2012 43 Διαφάνεια 44 μηχανικά μολύβια Με χοντρή μύτη 13 Δεκεμβρίου 2012 44 Διαφάνεια 45 Κατακόρυφη γραφή 13 Δεκεμβρίου 2012 45
Διαφάνεια 46 εικόνες μολυβιών Καμπάνα 13 Δεκεμβρίου 2012 46 Διαφάνεια 47 ΝΕΑ ΞΥΣΤΡΑ ΜΟΛΥΒΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ (ΔΩΡΕΑΝ) Ο κάθε φορολογούμενος μπορεί να παραλάβει το δώρο του από την Εφορία που υπάγετε! Ψαράκι (σμυριδόχαρτο) 13 Δεκεμβρίου 2012 47 Διαφάνεια 48 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (1) Το μελάνωμα του σχεδίου αποσκοπεί στην άρτια παρουσίαση, στη σταθερότητα στο χρόνο και στην αναπαραγωγή ευανάγνωστων αντιγράφων. Το μελάνι πρέπει να στεγνώνει γρήγορα. Χρησιμοποιείται συνήθως μαύρου χρώματος, γνωστό στο εμπόριο ως "σινική μελάνη". 13 Δεκεμβρίου 2012 48 Διαφάνεια 49 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (2) Στα Τοπογραφικά, απαιτείται η χρήση έγχρωμων μελανιών για την απόδοση ειδικών συμβολισμών. Ρυμοτομική γραμμή πράσινη Οικοδομική γραμμή, ερυθρά κόκκινη Ισουψείς καμπύλες καφέ 13 Δεκεμβρίου 2012 49 Διαφάνεια 50 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (3) Το μελάνι εφαρμόζεται στο σχέδιο με γραφίδες μελάνης : Κονδυλοφόροι με κοινές πέννες ή με πέννες βαρελάκια Γραφός Γραμμοσύρτες Ραπιδογράφους Μαρκαδόρους και στυλό διαρκείας 13 Δεκεμβρίου 2012 50
Διαφάνεια 51 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (4) Σήμερα αποκλειστικά χρησιμοποιούνται ειδικοί στυλογράφοι οι ραπιδογράφοι δίνουν το επιθυμητό πάχος γραμμής. εξασφαλίζουν αυτονομία μελανιού για μεγάλη ποσότητα σχεδιαστικής εργασίας. ξεχωριστά για κάθε πάχος γραμμής: 0,1mm - 0,2mm - 0,3mm - 0,4mm - 0,5mm - 0,6mm - 0,8mm - 1,0mm - 1,2mm (Τυποποίηση κατά το DIN 15) 13 Δεκεμβρίου 2012 51 Διαφάνεια 52 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (5) γραφός γραμμοσύρτες 13 Δεκεμβρίου 2012 52 Διαφάνεια 53 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (6) Μοιάζουν με στυλό με τη διαφορά ότι χρησιμοποιούνται από μηχανικούς, αρχιτέκτονες και σχεδιαστές για να αποτυπώσουν γραμμές σε τεχνικά σχέδια 13 Δεκεμβρίου 2012 53 αυστηρά ίσου πάχους Διαφάνεια 54 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (7) 13 Δεκεμβρίου 2012 54 Διαφάνεια 55 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (8) 0,40 0,30 0,10 1,20 1,00 Το χρώμα της σήμανσης είναι ανεξάρτητο από το χρώμα που αφήνει ως ίχνος ο ραπιδογράφος. Τα χρώματα αναφέρονται μόνο στα πάχη των γραμμών 13 Δεκεμβρίου 2012 55
Διαφάνεια 56 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (9) Κανόνες χρήσης πάχους ανάλογα με το είδος της γραμμής. Διαφορετικά πάχη (διαγραμμίσεις, διακεκομμένες, διαστάσεις, γραμμές προβολών, τομές και κατόψεις) Διαφορετικά είδη γραμμών (συνεχείς, διακεκομμένες, εστιγμένες, κτλ) 13 Δεκεμβρίου 2012 56 Διαφάνεια 57 Διαφάνεια 58 Μελάνωμα Ραπιδογράφοι (10) Κατά τη σχεδίαση με μελάνι, κρατάμε το ραπιδογράφο κάθετο στο χαρτί σχεδίασης, ενώ το κινούμε με σταθερή ταχύτητα, ώστε να έχουμε ομοιόμορφο πάχος γραμμής. η μελάνη των ραπιδογράφων δε σβήνει καθιστώντας τη διόρθωση των λαθών αρκετά δύσκολη. ειδικές γομολάστιχες μελανιού ξύσιμο με ξυραφάκι 13 Δεκεμβρίου 2012 57 Προφύλαξη - Συντήρηση Ραπιδογράφων μελάνι στεγνώνει γρήγορα. όταν δε χρησιμοποιούνται, πρέπει το καπάκι τους να είναι καλά κλεισμένο να τοποθετούνται σε υγραντήρες (ειδικές βάσεις), που τα διατηρούν έτοιμα για άμεση χρήση. Για απόδοση του σωστού πάχους γραμμής, αλλά και τη γενικότερη συντήρηση συνιστάται καλό πλύσιμο κάθε φορά 13 Δεκεμβρίου 2012 που τα γεμίζουμε με μελάνι 58 Διαφάνεια 59 Αρχειοθέτηση σχεδίων (1) Μετά τη σχεδίαση το χαρτί πρέπει να ενισχυθεί στην περίμετρο του με ειδική ταινία (ρέλιασμα) και να αρχειοθετηθεί. Η αρχειοθέτηση γίνεται με τοποθέτηση των σχεδίων σε οριζόντια συρτάρια ανάλογων διαστάσεων. σε κατακόρυφες σχεδιοθήκες με επικόλληση ειδικής ράχης στα σχέδια Σε ρολά (κακή πρακτική, δύσκολη εύρεση) πάντα σε ξηρό περιβάλλον 13 Δεκεμβρίου 2012 59 Διαφάνεια 60 Αρχειοθέτηση σχεδίων (2) 13 Δεκεμβρίου 2012 60