ΛΙΜΑΝΙ - ΜΑΡΙΝΑ Αναπτυξιακές επιλογές Το έργο της ενιαίας ανάπτυξης Λιμανιού και Μαρίνας, έχει συνδεθεί άρρηκτα με την προοπτική οικονομικής ανάπτυξης και αναζωογόνησης της Λάρνακας.
Σε ότι αφορά την ανάπτυξη του Λιμανιού και της Μαρίνας, οι εξελίξεις έχουν δημιουργήσει τα εξής δεδομένα: Η οικονομική κρίση δημιουργεί αντικειμενικά προβλήματα στην εξεύρεση χρηματοδότησης του έργου, τουλάχιστο σε αυτή την Φάση. Το οικονομικό μοντέλο της ενοποιημένης ανάπτυξης δεν αντικατοπτρίζει τις νέες οικονομικές πραγματικότητες, και ως αποτέλεσμα η σύνθεση της κοινοπραξίας ενδεχομένως να τροποποιηθεί. Η Μαρίνα της Λεμεσού έχει ολοκληρωθεί και συνεπώς η Μαρίνα της Λάρνακας έχει χάσει μερικώς το συγκριτικό της πλεονέκτημα. Η Αρχή Λιμένων Κύπρου προχωρεί με τους σχεδιασμούς της για περεταίρω επενδύσεις στο Λιμάνι της Λεμεσού, και ειδικά με την κατασκευή νέου κρηπιδώματος και νέας αίθουσας επιβατών αξίας εκατομμυρίων ευρώ. Η αρχή λιμένων προχωρεί με συμβόλαι προσωρινής φύσης για την χρησιμοποίηση του λιμανιού της Λάρνακας ως logistic centre.
Υδρογονάνθρακες τι σημαίνει για το Λιμάνι της Λάρνακας Ιδιαίτερα σημαντικές σε σχέση με την ανάπτυξη γενικά των λιμενικών χώρων, είναι και η πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα των υδρογονανθράκων. Οι εξελίξεις αυτές, έχουν δημιουργήσει μια νέα προοπτική ανάπτυξης η οποία θα πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά ως προς τις επιπτώσεις που θα έχει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στην οικονομία, το περιβάλλον και την πολεοδομική ανάπτυξη της Λάρνακας.
Οι επιπτώσεις από την εξόρυξη φυσικού αερίου, στις παραλιακές περιοχές που θα στεγάσουν εγκαταστάσεις υποστήριξης, αναμένονται να είναι πολύ σημαντικές. Οι δραστηριότητες του τομέα υδρογονανθράκων, αναμένεται ότι θα έχουν επιπτώσεις άμεσες και έμμεσες στα επίπεδα απασχόλησης, την τοπική οικονομική δραστηριότητα, το περιβάλλον και την πολεοδομική ανάπτυξη ως συνέπεια της χωροθέτησης των εγκαταστάσεων.
Η απουσία προηγούμενης εμπειρίας, ειδικά στον τομέα της πολεοδομικής και χωροταξικής πολιτικής, μεγεθύνει την πιθανότητα και τους κινδύνους αρνητικών επιπτώσεων η μειώνει την δυνατότητα πλήρους αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων.
Αξιοποίηση φυσικού πλούτου. Οι φάσεις: Τα διάφορα στάδια η φάσεις αξιοποίησης του ενεργειακού πλούτου, είναι τα ακόλουθα έξι Pre exploration Geological & geo-physical surveys Exploratory drilling Field development Production Shut-in facilities
Κάθε φάση χαρακτηρίζεται από την ανάγκη εκτέλεσης συγκεκριμένων εγκαταστάσεων τόσο στην θάλασσα, όσο και στην ξηρά. Η κατανόηση των διεργασιών ανόρριξης φυσικού αερίου και πετρελαίου είναι απαραίτητη για να αντιληφθεί κανείς τις ανάγκες σε εγκαταστάσεις, υπηρεσίες και υλικών που θα απαιτηθούν για να υποστηρίξουν τον τομέα. Ο προσδιορισμός των συγκεκριμένων παραμέτρων είναι ουσιώσης από πολεοδομικής άποψης για την εκτίμηση των επιπτώσεων στο φυσικό και κτιστό περιβάλλον και τον κατάλληλο προγραμματισμό.
Offshore and onshore projects Σε συνάρτηση με τις έξι φάσεις αξιοποίησης του φυσικού πλούτου, αναμένεται να δημιουργηθεί ανάγκη για τα κάτωθι συγκεκριμένα έργα τόσο εντός της θάλασσας (offshore) όσο και στην ξηρά (onshore). Θαλάσσια έργα Διερευνητικές γεωτρήσεις Γεωτρήσεις παραγωγής Τοποθέτηση αγωγών Εγκαταστάσεις πρόσδεσης σκαφών εξυπηρέτησης και δεξαμενόπλοιων Χερσαία έργα Εγκαταστάσεις σταθμών εξυπηρέτησης Εργοτάξια επισκευής και συντήρησης σκαφών εξυπηρέτησης Υποδομές αποθήκευσης υλικών (αναλώσιμων και εξοπλισμού) Εργοτάξια επισκευής /συντήρησης πλατφόρμας Ελικοδρόμιο Εγκαταστάσεις αποθήκευσης καυσίμων Εγκαταστάσεις επεξεργασίας αγωγών Παραγωγή και αποθήκευση λάσπης και τσιμέντου για τις γεωτρήσεις Διαχείριση αποβλήτων
Κατά τη διάρκεια του 5 ου σταδίου της παραγωγής / εκμετάλλευσης θα απαιτηθούν εγκαταστάσεις αναλόγως του προϊόντος ή των παράγωγων υποπροιόντων όπως: Διυλιστήρια Εργοστάσιο υγροποίησης του φυσικού αερίου Άλλες πετροχημικές βιομηχανίες
Τόσο τα θαλάσσια όσο και τα χερσαία έργα αναμένεται να υλοποιηθούν σταδιακά, ανάλογα με την φάση / στάδιο στο οποίο βρισκόμαστε, αλλά η πλειοψηφία των εγκαταστάσεων θα υλοποιηθούν κατά την διάρκεια των τελικών διερευνητικών γεωτρήσεων και νωρίς πρίν την φάση της «παραγωγής».
Η ωφέλιμος ζωή κάθε γεώτρησης ποικίλει ανάλογα με τα αποθέματα πετρελαίου / ή και φυσικού αερίου. Μία όμως ασφαλής πρόβλεψη είναι 20-30 χρόνια για μια γεώτρηση που είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμη. Καθώς ο φυσικός πλούτος πλησιάζει να εξαντληθεί καθίσταται απαραίτητη η εγκατάληψη συγκεκριμένων εγκαταστάσεων. Συνήθως οι υποθαλάσσιοι αγωγοί αφήνονται επί τόπου γιατί είναι οικονομικά ασύμφορη η μετακίνησή τους. Οι πλατφόρμες μετακινούνται σε άλλη περιοχή ενώ οι εγκαταστάσεις στους λιμενικούς χώρους εξυπηρέτησης αποσυναρμολογούνται ή διατίθενται για άλλη βιομηχανική ή αποθηκευτική χρήση.
Κοινωνικο οικονομικές επιπτώσεις Ενας πρωταρχικός παράγοντας στην αξιολόγηση των επιπτώσεων του τομέα των υδρογονανθράκων, είναι η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ο συνολικός αριθμός των νέων θέσεων εργασίας είναι το άθροισμα των Άμεσα απασχολούμενων στις εταιρείες (direct employment) Έμμεσα απασχολούμενων στις εταιρείες που θα παρέχουν υποστηρικτοκές υπηρεσίες (indirect employment ) Απαχολουμένων που προκύπτουν απο οικονομικές δραστηριότητες παρεμφερείς με τους υδρογονάνθρακες ( induced employment )
Η διεθνής εμπειρία (UNEP) έχει υπολογίσει πως για κάθε άμεσα απασχολούμενο εργάτη δημιουργούνται 0.3 έως 0.9 νέες έμμεσες θέσεις εργασίας εργατικού προσωπικού, ενω για κάθε υπάλληλο που απασχολείται άμεσα δημιουργούνται 1.1 έως 2.3 έμμεσες θέσεις εργασίας. Ο πολλαπλασιαστής απασχόλησης για παρεμφερείς δραστηριότητες (induced employment) υπολογίζονται στο 1.2 τόσο για το υπαλληλικό όσο και για το εργατικό προσωπικό μαζί.
Συγκριτικές μελέτες έχουν δείξει ότι απο την νέα οικονομική δραστηριότητα, δημιουργείται εισροή νέων κυρίως ατόμων στην εργασία. Το ποσοστό των νέων απασχολουμένων που αγοράζει κατοικία για διαμονή ανέρχεται στο 15% περίπου, ενω 60% περίπου ενοικιάζουν κατοικίες η διαμερίσματα. Ποσοστό της τάξης του 25% διαμένει συνήθως σε ειδικά διαμορφωμένους κάμπους που προσφέρουν οι εταιρείες.
Λιμενικός χώρος εξυπηρέτησης Ο πρωταρχικός σκοπός των λιμενικών χώρων εξυπηρέτησης είναι να λειτουργούν ως logistic hubs μεταξύ των οικοπέδων στην ΑΟΖ και των χερσαίων εγκαταστάσεων Σε γενικές γραμμές απαιτούνται 5 εκτάρια χερσαίας γης για κάθε γεώτρηση κατα το στάδιο των διερευνητικών διατρήσεων. Η έκταση αυτή, αυξάνεται σε μέγεθος σε άλλα στάδια αναλόγως της εκμετάλλευσης
Κύριες δραστηριότητες στους λιμενικούς χώρους εξυπηρέτησης Δρομολόγια μεταφοράς υλικών Αφορούν μεταφορά υλικών και χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες Υλικά που μεταφέρονται απο την ξηρά στις πλατφόρμες και αφορούν καυσιμα, νερό, λιπαντικά γεωτρήσεων(mud), σταθεροποιητές, τρόφιμα, εξαρτήματα διατρήσεων κοκ. Υλικά που μεταφέρονται απο τις πλατφόρμες στην ξηρά πχ απορρίματα, dirty drilling mud, ελαττωματικά εξαρτήματα κοκ. Υλικά που μεταφέρονται απο την ξηρά στις πλατφόρμες γα υποθαλάσσια εγκατάσταση, πχ αγωγοί, εξαρτήματα κοκ.
Δρομολόγια μεταφοράς προσωπικού Τα δρομολόγια αυτά κυρίως εκτελούνται απο ελικόπτερα, σε ορισμένες όμως περιπτώσεις και απο σκάφη. Κάθε πλατφόρμα απαιτεί απο 6 έως 150 άτομα αναλόγως της δραστηριότητας που διεξάγεται. Η συχνότητα των δρομολογίων ποικίλει, αναλογως της απόστασης, των καιρικών συνθηκών κοκ.
Βασικές υποδομές στους λιμενικούς σταθμούς εξυπηρέτησης General cargo storage Αφορά αποθηκευτικούς χώρους για τρόφιμα, υλικά και εξολισμό Warehouse and base terminal Αφορά εγκαταστάσεις ανακύκλωσης, διαχείρησης αποβλήτν,φορτοεκφορτώσεις με γερανούς κοκ Fabricating and engineering terminal Αφορά εγλαταστάσεις συντήρησης και επιδιόρθωσης σκαφών, παραγωγή υλικών γεωτρήσεων (mud),σταθεροποιητές κοκ Εγκαταστάσεις επιδιόρθωσης και συντήρησης εξοπλισμού γεωτρήσεων, Αποθήκευση υγρών και καυσίμων Spool and pipe terminal Αφορά την κατασκευή επιπρόσθετου κρηπιδώματος (αν απαιτηθεί) για την αναδίπλωση των αγωγών και την περιτύλιξη τους σε ειδικά σκάφη, Χώρο για την φύλαξη των αγωγών Χώρο για την συντήρηση, έλεγχο,συγκόλληση και εποξικό βάψιμο των αγωγών.
Χωροθέτηση σταθμών εξυπηρέτησης Οι σταθμοί εξυπηρέτησης αφορούν βιομηχανική δραστηριότητα ασυμβίβαστη με το αστικό περιβάλλον. Εκει που είναι δυνατόν η χωροθέτηση τους σε μέγάλους λιμενικούς χώρους, γίνεται κατα τρόπου που να αποφευγεται η λειτουργική συνύπαρξη με άλλες λιμενικές δραστηριότητες. Εκει που υπάρχει συνύπαρξη οι λιμενικοί χώροι σαφώς διαφοροποιούνται γεωγραφικά και λειτουργικά Η διεθνής εμπειρία χωροθετεί σταθμούς εξυπηρέτησης σε βιομηχανικά λιμάνια στα οποία συνυπάρχουν και οι υπόλοιπες εγκαταστάσεις του τομέα πχ σταθμοί υγροποίησης, διυλιστήρια, πετροχημικές βιομηχανίες.
Σενάρια και επιλογές Ανάπτυξη του λιμανιού και μαρίνας όπως έχει σχεδιαστεί με εγγυημένες φάσεις Παράταση χρονοδιαγράμματος Μελέτη εναλλακτικού τρόπου υλοποίησης μέσα απο την υφιστάμενη προσφορά Μελέτη εναλλακτικού σχήματος υλοποίησης
Τερματισμός της διαπραγμάτευσης με την κοινοπραξία Ζητηση εκ νέου προσφορών Νέα νομοθεσία για PPP Νέα έγγραφα προσφορών 5 7 χρόνια
Επιστροφή της γής στους ιδιοκτητες δηλαδή την Αρχή Λιμένων Κύπρου και τον ΚΟΤ Ιδιωτικοποίηση??? Έλεγχος σε σχέση με το επιδιοκώμενο αποτέλεσμα Διαχείρηση του χώρου σε σχέση με τα άλλα λιμάνια
Αξιοποίηση του Λιμανιού ως λιμάνι εξυπηρέτησης για τους υδρογονάνθρακες Ποιο θα είναι το μέλλον της Μαρίνας. Η συνύπαρξη του service terminal με επιβατηγό λιμάνι δεν είναι εφικτή λόγω του μεγέθους και των αλληλοσυγκρουόμενων χρήσεων. Προσωρινές εγκαταστάσεις ειδικά στην σημερινή φάση δεν είναι ρεαλιστική υπόθεση λόγω της ψηλής επενδυτικής δαπάνης και των αναγκών.
Συμπεράσματα Η ανάπλαση και ενοποίηση του παραλιακού μετώπου, δεν αποτελεί κοσμητική παρέμβαση, αλλά στρατηγικής σημασίας πολεοδομική απόφαση, μέσα από την οποία η Λάρνακα θα ανακτήσει την σχέση της με το νερό και θα αναπτύξει οικονομικές δραστηριότητες που θα την καταστήσουν ανταγωνιστική εντός και εκτός Κύπρου.
Η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου συνιστάται από μια σειρά πολεοδομικές παρεμβάσεις. Την ανάπλαση της Πιαλέ Πασιά. Τον εξωραϊσμό του παραλιακού μετώπου των φοινικούδων. Την ανάπλαση της ακτής Μακένζυ. Την μετακίνηση των εγκαταστάσεων υγραερίου και πετρελαιοδεξαμενών. Την ετοιμασία πολεοδομικού σχεδίου (σχεδίου περιοχής) για την ανάπτυξη του νέου παραλιακού μετώπου. Την ανάπτυξη Λιμανιού και Μαρίνας σύμφωνα με το master Plan που έχει ετοιμαστεί.
L a r n a k a Oct-13 26
i n d u s t r i a l a r e a
i n d u s t r i a l a r e a Oct-13 28
t h e w a t e r f r o n t Oct-13 29
t h e w a t e r f r o n t Oct-13 30
Oct-13 31
Oct-13 32
Oct-13 33
Oct-13 34
Η διαδικασία ανάπλασης του παραλιακού μετώπου είναι μια μακροχρόνια διαδικασία. Η επιτυχία της προϋποθέτει πολιτική βούληση και στοχο-προσήλωση. Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο στην επιτυχία του προγράμματος ανάπλασης του παραλιακού μετώπου είναι η συνοχή και η αλληλουχία των διαφόρων Φάσεων.