Επίδραση της Παγκόσμιας Κλιματικής Αλλαγής στην άμπελο και διαφαινόμενες τάσεις για τον αμπελοοινικό κλάδο της Ελλάδας τέφανος Κουνδουράς Aν. Καθηγητής Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σμήμα Γεωπονίας Εργαστήριο Αμπελουργίας Πανεπιστημιούπολη 541 24 ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ
ποιότητα ταυτότητα φήμη αυθεντικότητα
Επίδραση θερμοκρασίας στο χρόνο εμφάνισης των φαινολογικών σταδίων της αμπέλου Κλίμα Επίδραση θερμοκρασίας κατά την περίοδο ωρίμανσης του σταφυλιού Επίδραση στη συσσώρευση σακχάρων: (αύξηση για <30 ο C) Επίδραση στην μείωση της οξύτητας (μηλικό οξύ) Επίδραση στις φαινόλες: ευνοϊκή θερμοκρασία 25 ο C (Mori et al. 2007) Ρόλος στις αρωματικές ενώσεις: αποφυγή ακραίων μεγίστων την ημέρα, θετική επίδραση των χαμηλών νυκτερινών θερμοκρασιών <18 ο C (Keller 2015)
15 Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου ημαντικός ο σωστός «χρονισμός» της περιόδου ωρίμανσης Athens Θερμικές απαιτήσεις των εμπορικά σπουδαιότερων ποικιλιών Με βάση τη θερμοκρασία Απριλίου- Jones et al. Οκτωβρίου (Climatic Change, 2005) Jones et al. 2005
Εκβλάστηση - 14 ημέρες Άνθιση - 8 ημέρες Περκασμός Bordeaux (INRA Grande Ferrade - Faculté d Οenologie), 1961-2006 Bois, 2007 Πρωιμότερη εμφάνιση των σταδίων της αμπέλου και επιτάχυνση του ετήσιου κύκλου Χρονική μετατόπιση της περιόδου ωρίμανσης και της ημερομηνίας τρυγητού
Αύξηση της περιεκτικότητας του γλεύκους σε σάκχαρα Μείωση της περιεκτικότητας του γλεύκους σε οργανικά οξέα Ολική οξύτητα (g/l) άκχαρα (g/l) Gaudillère, 2007 Bordeaux, Γαλλία (Faculté d Οenologie, 1961-2006)
Case Studies μέγιστη/ελάχιστη θερμ. βλαστικής περιόδου (1981 2010) * Naoussa Ξινόμαυρο Αγιωργίτικο Ασύρτικο Koufos et al. 2017 Int. J Climatol.
Εξέλιξη TN βλαστικής (GS) /καλοκαιρινής (Su) περιόδου 16,0 15,5 15,0 14,5 14,0 13,5 13,0 12,5 12,0 y = 0.063x 112.0 R² = 0.502 TN_GS_Καβάλα 1.9 o C/30 έτη 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 15,0 14,5 14,0 13,5 13,0 12,5 12,0 11,5 y = 0.069x 124.8 R² = 0.635 TN_GS_Νάουσα 2.1 o C/30 έτη 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 19,5 19,0 18,5 18,0 17,5 17,0 16,5 16,0 y = 0.071x 125.4 R² = 0.557 TN_Su_Καβάλα 2.1 o C/30 έτη 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 Koufos et al. 2017 20 th GiESCO Meeting, Mendoza, Argentina. 20,0 19,0 18,0 17,0 16,0 15,0 14,0 y = 0.086x 155.7 R² = 0.573 TN_Su_Νάουσα 2.6 o C/30 έτη 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020
Χρονική τάση αμπελουργικών παραμέτρων a 2007-2014, b 2002-2014, c 1991-2014, d 1980-2014 e 2005-2014, f 1994-2014 and g 1998-2014. Sauvignon Ασύρτικο Cabernet Sauvignon Merlot Αγιωργίτικο Syrah Chardonnay Ξινόμαυρο Ημερομηνία τρύγου Kavala -0.34 b -0.77 b -0.84 b -0.67 b -0.81 b -0.77 b -0.19 b Νάουσα -0.05 c -0.24 c 0.05 d Βαθμοί baumé γλεύκους Καβάλα 0.66 b 0.50 b 0.59 b 0.57 b 0.63 b 0.54 b 0.51 b Νάουσα 0.50 e 0.39 e 0.89 f Ολική οξύτητα γλεύκους Καβάλα -0.54 b 0.18 b -0.54 b -0.58 b -0.41 b -0.08 b -0.71 b Νάουσα -0.25 e 0.32 e 0.1 e Koufos et al. 2017 20 th GiESCO Meeting, Mendoza, Argentina.
Χρονική μετατόπιση ημερομηνίας τρύγου (Καβάλα) την τελευταία 30ετία 240 238 236 234 232 230 228 226 224 275 270 265 260 255 250 245 240 235 y = -0.3681x + 971.44 R² = 0.118 Ημ/νία τρφγου Sb_Καβάλα 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 Ημ/νία τρφγου CS_Καβάλα y = -1.7802x + 3829.5 R² = 0.698 5 μέρες νωρίτερα 23 μέρες νωρίτερα 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 275 270 265 260 255 250 245 275 270 265 260 255 250 Ημ/νία τρφγου As_Καβάλα y = -1.3571x + 2987.6 R² = 0.593 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 Ημ/νία τρφγου Ag_Καβάλα y = -1.3956x + 3063.7 R² = 0.662 18 μέρες νωρίτερα 18 μέρες νωρίτερα 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 Koufos et al. 2017 20 th GiESCO Meeting, Mendoza, Argentina.
Χρονική τάση αμπελουργικών παραμέτρων a 2007-2014, b 2002-2014, c 1991-2014, d 1980-2014 e 2005-2014, f 1994-2014 and g 1998-2014. Sauvignon Ασύρτικο Cabernet Sauvignon Merlot Αγιωργίτικο Syrah Chardonnay Ξινόμαυρο Ημερομηνία τρύγου Kavala -0.34 b -0.77 b -0.84 b -0.67 b -0.81 b -0.77 b -0.19 b Νάουσα -0.05 c -0.24 c 0.05 d Βαθμοί baumé γλεύκους Καβάλα 0.66 b 0.50 b 0.59 b 0.57 b 0.63 b 0.54 b 0.51 b Νάουσα 0.50 e 0.39 e 0.89 f Ολική οξύτητα γλεύκους Καβάλα -0.54 b 0.18 b -0.54 b -0.58 b -0.41 b -0.08 b -0.71 b Νάουσα -0.25 e 0.32 e 0.10 e Koufos et al. 2017 20 th GiESCO Meeting, Mendoza, Argentina.
Σάση αλκοολικού τίτλου οίνων ΠΟΠ Νάουσας (% vol) O μέσος αλκοολικός τίτλος των οίνων του Ξινόμαυρου, παρουσίασε μία αυξητική τάση κατά την τελευταία 20ετία (περίπου 1% vol). Karakasis (personal data)
Σάση της συνολικής ποιότητας (quality score) των αξιολογημένων οίνων Ποικιλία Μέσος όρος ποιότητας οίνου Σάση Pearson r Έτη παρατηρήσεων Ξινόμαυρο 8,16 +0,60 0,71 14 Μοσχοφίλερο 8,16 +0,48 0,82 12 Αγιωργίτικο 8,13 +0,75 0,65 15 Cab. Sauv. 8,26 +0,26 0,52 13 Sauvignon 8,24 +0,26 0,46 13 Μαλαγουζιά 8,23 +0,12 0,35 12 Chardonnay 8,13 +0,10 0,22 14 Ασύρτικο 8,25 0,00 0,00 13 Merlot 8,19-0,03-0,04 13 Syrah 8,33-0,30-0,51 15 Όψιμης ωρίμανσης Koufos κ.α 2017 28 o Πανελλήνιο υνέδριο της ΕΕΕΟ, Θεσσαλονίκη.
υμπεράσματα 1. Θερμότερες συνθήκες στις ελληνικές αμπελουργικές περιοχές 2. Μετατόπιση ημερομηνίας τρυγητού (λιγότερο για τις όψιμες ποικιλίες) 3. Αύξηση των σακχάρων στο γλεύκος (επιπτώσεις στον αλκοολικό βαθμό και στη γευστική ισορροπία των οίνων;) 4. Επίδραση στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των οίνων (ανάλογα με την ποικιλία) 5. Ελληνικές ποικιλίες (όψιμες) πιο ανθεκτικές στις αλλαγές 6. Μελλοντικό Κλίμα;
ας ευχαριστώ