Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Νοεμβρίου 2016 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2015/0277 (COD) 14469/16 AVIATION 231 CODEC 1668 REX 949 ΕΚΘΕΣΗ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 13505/1/16 REV 1 AVIATION 215 CODEC 1490 REX 867 Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: 14991/15 AVIATION 152 CODEC 1667 REX 1014 + ADD 1-5 Θέμα: Προετοιμασία της συνόδου του Συμβουλίου (Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια) της 1ης Δεκεμβρίου 2016 Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη θέσπιση κοινών κανόνων στον τομέα της πολιτικής αεροπορίας και την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αεροπορική Ασφάλεια, καθώς και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 216/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου - Γενική προσέγγιση 1. Εισαγωγή Στις 7 Δεκεμβρίου 2015, η Επιτροπή υπέβαλε την προαναφερόμενη πρόταση, η οποία αποτελεί μέρος της «Στρατηγικής για τις αερομεταφορές στην Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στόχος της πρότασης είναι να προετοιμάσει το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ σχετικά με την αεροπορική ασφάλεια για τις προκλήσεις των επόμενων δέκα έως δεκαπέντε ετών. 14469/16 ΕΜ/μκ/ΙΑ 1
2. Περιεχόμενο της πρότασης Κύριος στόχος της πρότασης είναι να διατηρηθούν τα σημερινά υψηλά ευρωπαϊκά επίπεδα ασφάλειας, επιτρέποντας ταυτόχρονα στον κλάδο των αερομεταφορών της ΕΕ να συνεχίσει να αναπτύσσεται στο μέλλον. Για τον σκοπό αυτό, η παρούσα πρόταση καθιερώνει, στον τομέα της κανονιστικής ρύθμισης της ασφάλειας, μια προσέγγιση βασιζόμενη στους κινδύνους και στις επιδόσεις. Προτείνεται επίσης να καλυφθούν τα υφιστάμενα κενά στην ασφάλεια, καθώς και να ληφθούν περισσότερο υπόψη οι αλληλεξαρτήσεις μεταξύ της αεροπορικής ασφάλειας και άλλων τεχνικών τομέων κανονιστικής ρύθμισης, όπως η προστασία της αεροπορίας από έκνομες ενέργειες ή η προστασία του περιβάλλοντος. Άλλος στόχος της πρότασης είναι να διαμορφωθεί ένα αποτελεσματικό κανονιστικό πλαίσιο στο οποίο θα μπορούν να ενταχθούν νέα επιχειρηματικά μοντέλα και αναδυόμενες τεχνολογίες. Ειδικότερα, με την παρούσα πρωτοβουλία προτείνεται η δημιουργία ενός πλαισίου της Ένωσης για την ασφαλή ένταξη των μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο. Με την πρόταση καθιερώνεται μια πιο αναλογική και ευέλικτη προσέγγιση έναντι της κανονιστικής ρύθμισης της ασφάλειας και καταργούνται κανόνες που, λόγω των υπερβολικά περιοριστικών απαιτήσεών τους, θα μπορούσαν να καταπνίξουν την επιχειρηματικότητα. Προτείνεται κυρίως η θέσπιση ενός κλιμακούμενου πλαισίου το οποίο θα αναγνωρίζει τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των διαφόρων πεδίων της πολιτικής αεροπορίας και των κινδύνων που αυτά ενέχουν. Προκειμένου να επιλυθούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ορισμένες εθνικές αρχές όσον αφορά τη διατήρηση και την χορήγηση των πόρων που απαιτούνται για την εκτέλεση των καθηκόντων εποπτείας και πιστοποίησης που επιτελούν, η πρωτοβουλία προτείνει επίσης ένα πλαίσιο για τη συγκέντρωση και κοινή χρήση τεχνικών πόρων μεταξύ των εθνικών αρχών και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας της Αεροπορίας (εφεξής «ο Οργανισμός»), το οποίο θα περιλαμβάνει τη δυνατότητα μεταβίβασης αρμοδιοτήτων για την εφαρμογή της νομοθεσίας της Ένωσης σε εθελοντική βάση. 14469/16 ΕΜ/μκ/ΙΑ 2
3. Εργασίες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Η Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (TRAN) όρισε εισηγητή τον κ. Marian-Jean MARINESCU (ΕΛΚ). Στις 3 Μαΐου 2016, ο εισηγητής δημοσιοποίησε το σχέδιο έκθεσής του, το οποίο περιείχε 242 τροπολογίες. Το σχέδιο έκθεσης υποβλήθηκε στην επιτροπή TRAN στις 24 Μαΐου 2016, και στις 10 Νοεμβρίου 2016 η επιτροπή ενέκρινε το τροποποιημένο σχέδιο έκθεσης με 32 ψήφους υπέρ, 11 κατά και 1 αποχή. Την ίδια ημέρα εγκρίθηκαν επίσης το νομοθετικό ψήφισμα με 32 ψήφους υπέρ, 11 κατά και 1 αποχή, καθώς και η απόφαση για την έναρξη διοργανικών διαπραγματεύσεων με 32 ψήφους υπέρ, 10 ψήφους κατά και 2 αποχές. 4. Εργασίες στο πλαίσιο των οργάνων του Συμβουλίου Η Επιτροπή προέβη σε μια πρώτη γενική υποβολή της πρότασης στην Ομάδα «Αεροπορικές μεταφορές» (εφεξής η «Ομάδα») στις 7 Δεκεμβρίου 2015, κατά τη διάρκεια της λουξεμβουργιανής Προεδρίας. Επιπλέον, η Επιτροπή υπέβαλε τη «Στρατηγική για τις αερομεταφορές» στο Συμβούλιο «Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια» στις 10 Δεκεμβρίου 2015. Η Ομάδα άρχισε τη λεπτομερή εξέταση της πρότασης της Επιτροπής, μαζί με την εκτίμηση των επιπτώσεών της κατά τη διάρκεια της ολλανδικής Προεδρίας, στις αρχές Ιανουαρίου 2016. Στις 8 Ιανουαρίου 2016, η Επιτροπή υπέβαλε την εκτίμηση των επιπτώσεων στην Ομάδα, και στη συνέχεια οι αντιπροσωπίες προέβησαν σε γενικές παρατηρήσεις. Λόγω της μεγάλης πολυπλοκότητας του φακέλου, οι αντιπροσωπίες δεν είχαν μέχρι τότε ολοκληρώσει την εξέταση της εκτίμησης των επιπτώσεων και εξέφρασαν την πρόθεσή τους να επανέλθουν σε αυτήν με περισσότερες λεπτομέρειες κατά τις μελλοντικές λεπτομερείς συζητήσεις επί των άρθρων. Οι πιθανές επιπτώσεις των μέτρων που πρότεινε η Επιτροπή στην πρότασή της, συζητήθηκαν συγκεκριμένα όσον αφορά το Παράρτημα Ι και την Ενότητα IV «Δημοσιονομικές απαιτήσεις». 14469/16 ΕΜ/μκ/ΙΑ 3
Οι εργασίες που δρομολογήθηκαν σε σχέση με τον εν λόγω φάκελο, μετά την υποβολή του στο Συμβούλιο, ήταν εντατικές. Η ολλανδική Προεδρία αφιέρωσε είκοσι συνεδριάσεις Ομάδων, που οδήγησαν στην εκπόνηση έκθεσης προόδου, από την οποία καλύπτονται τα Κεφάλαια I-IV, η Ενότητα I του κεφαλαίου V, καθώς και τα άρθρα 124 και 125 της πρότασης. Η έκθεση προόδου της ολλανδικής Προεδρίας υπεβλήθη στο Συμβούλιο «Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια» στις 7 Ιουνίου 2016. Αξιοποιώντας την πρόοδο που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της ολλανδικής Προεδρίας, η σλοβακική Προεδρία συνέχισε τις εργασίες με τους ίδιους έντονους ρυθμούς, και η πρόταση τοποθετήθηκε στην ημερήσια διάταξη δεκατεσσάρων ακόμη συνεδριάσεων Ομάδων. Μαζί με τις αντιπροσωπίες και την Επιτροπή, η Προεδρία διατήρησε ρεαλιστική προσέγγιση και εργάστηκε σκληρά για να συγκεράσει τις απόψεις των αντιπροσωπιών, ώστε να βρεθούν συμβιβαστικές λύσεις με πραγματική προστιθέμενη αξία, ενώ παράλληλα είχε κατά νου και τον γενικότερο στόχο που ήταν να απλουστευθεί η δομή και η εφαρμογή του κανονισμού. Στις 16 Νοεμβρίου 2016, υποβλήθηκε στην Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ) το σχέδιο γενικής προσέγγισης. Κατά την εν λόγω συνεδρίαση, οι αντιπροσωπίες εξέφρασαν, εν γένει, την ευρεία υποστήριξή τους για το συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας και προέβησαν στην άρση των περισσότερων επιφυλάξεών τους, ενώ άλλες επανέλαβαν τους προβληματισμούς τους για ορισμένα ζητήματα, πρότειναν δηλώσεις για τα πρακτικά των συνεδριάσεων της ΕΜΑ και υπέβαλαν νέες προτάσεις διατύπωσης. Η Προεδρία σημείωσε τις θέσεις των αντιπροσωπιών και με βάση την ευρεία στήριξη των αντιπροσωπιών για το τρέχον συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας αποφάσισε να το διατηρήσει ως έχει για τη σύνοδο του Συμβουλίου. Το μόνο ζήτημα που εκκρεμεί ακόμη αφορά τη συμβολή του Οργανισμού στην προστασία της αεροπορίας από έκνομες ενέργειες. 14469/16 ΕΜ/μκ/ΙΑ 4
Όλες οι αντιπροσωπίες συμφωνούν με την πρόταση της Επιτροπής όσον αφορά την ανάγκη συνεργασίας για ζητήματα προστασίας από έκνομες ενέργειες που αφορούν την πολιτική αεροπορία. Ορισμένοι προσβλέπουν στη συμμετοχή του Οργανισμού στον τομέα της προστασίας από έκνομες ενέργειες και θεωρούν ότι ο Οργανισμός θα πρέπει να μπορέσει να αποκτήσει τέτοια εμπειρογνωμοσύνη, ιδίως εάν θέλουμε να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις αβεβαιότητες των επομένων ετών. Άλλοι διαφωνούν με μια τέτοια δυνατότητα. Θεωρούν ότι η αρμοδιότητα του Οργανισμού θα πρέπει να περιορίζεται στο πεδίο της ασφάλειας και εκφράζουν ανησυχίες για τις προτεινόμενες οδηγίες και συστάσεις που θα εκδίδει ο Οργανισμός σχετικά με διορθωτικά μέτρα που θα πρέπει να λαμβάνονται σε εθνικό επίπεδο. Ισχυρίζονται ότι πρόκειται για θέματα εθνικής ασφάλειας για τα οποία τα κράτη μέλη είναι καλύτερα ενημερωμένα και ότι θα πρέπει να είναι σε θέση να διατηρήσουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο. Το συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας προτείνει να περιορίζονται οι συστάσεις του Οργανισμού σε θέματα προστασίας από έκνομες ενέργειες που σχετίζονται με την ασφάλεια, χρησιμοποιώντας ως βάση τις αρμοδιότητες που ο Οργανισμός έχει ήδη σήμερα. Στην ΕΜΑ, η ευρεία πλειονότητα των αντιπροσωπιών εξέφρασε στήριξη προς το συμβιβαστικό κείμενο που πρότεινε η Προεδρία σχετικά με το θέμα αυτό. Αντικατοπτρίζοντας το περιεχόμενο του άρθρου 76, το άρθρο 1 «Αντικείμενο και στόχοι» ορίζει ότι ένας από τους στόχους του κανονισμού είναι να συντελέσει στη διατήρηση υψηλού επιπέδου προστασίας του κλάδου της αεροπορίας της Ένωσης από έκνομες ενέργειες. Δεδομένης της θέσης της όσον αφορά το άρθρο 76, μία αντιπροσωπία εξακολουθεί να προβληματίζεται σχετικά με την εισαγωγή της προστασίας της αεροπορίας από έκνομες ενέργειες στους στόχους του παρόντος κανονισμού. Επιπλέον, η Επιτροπή επιφυλάσσεται να λάβει οποιαδήποτε θέση σχετικά με το σύνολο της συμβιβαστικής πρότασης, όσο εκκρεμούν οι διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το ΗΒ έχει διατυπώσει επιφύλαξη κοινοβουλευτικής εξέτασης για το κείμενο. 6. Συμπέρασμα Με βάση τα ανωτέρω, καλείται το Συμβούλιο να εξετάσει το κείμενο ως έχει στις Προσθήκες 1 και 2 της ανά χείρας έκθεσης, να επιλύσει τα τελευταία εκκρεμή ζητήματα και να εγκρίνει γενική προσέγγιση κατά τη σύνοδό του της 1ης Δεκεμβρίου 2016. 14469/16 ΕΜ/μκ/ΙΑ 5