ιερευνητική Εργασία της Α Τάξεως του Εσπερινού Λυκείου Λάρισας Συµµετέχουν οι µαθητές: Σαµαράς Γεώργιος Χαϊντάρι Αφρίµ Σχολικόέτος 2012 2013 Β τετράµηνο
ΠΛΟΥΤΟΣ ΜΑΝΑΣ ΓΗΣ Οι κοινωνικές πολιτιστικές, οικονοµικές και ανθρωπιστικές προεκτάσεις της πρωτογενούς παραγωγής.
Εισαγωγή Στην παρούσα εργασία θασας παρουσιάσουµε τον πλούτο της γης µας, σε στεριά και θάλασσα. Θα αναφερθούµε στις κοινωνικές, οικονοµικές και πολιτιστικές προεκτάσεις από παλαιότερα µέχρι σήµερα, την επιρροή στο θεσµό της οικογένειας, στις χώρες του τρίτου κόσµου και τη διαµόρφωση της σηµερινής κοινωνίας.
Εισαγωγή Ας ρίξουµε µια µατιά στα προϊόντα της γεωργίας, κτηνοτροφίας, πτηνοτροφίας, µελισσοκοµίας και αλιείας. Ας γνωρίσουµε µερικά απότα προϊόντα µας που υπάγονται στο νόµο προστασίας ονοµασίας και γεωγραφικής προέλευσης.
Κατηγορίες αγροτικών προϊόντων ηµητριακά- Σιτηρά Φρούτα Λαχανικά Όσπρια Ξηροί καρποί Ποτά Εκτροφή Σαλιγκαριών Μανιτάρια Καλλιέργεια Αρωµατικών& Φαρµακευτικών Φυτών- Βότανα
Κατηγορίες κτηνοτροφικών πτηνοτροφικών προϊόντων Κρέας(λευκό λευκό, κόκκινο) Γάλα(αγελάδας αγελάδας, γαϊδούρας, γίδινο) Αυγά Μαλλί- πούπουλα έρµα
Κατηγορίες προϊόντων Βασιλικός πολτός Μέλι Γύρη Πρόπολη Κερί µελισσοκοµίας
Κατηγορίες προϊόντων αλιείας Ψάρια θαλασσινά οστρακοειδή µαλάκια& µαλακόστρακα Σφουγγάρια(σπογγαλιεία σπογγαλιεία) Για βιοµηχανικούς σκοπούς παραγωγή ιχθυαλεύρων, ελαίων, λιπασµάτων κλπ.
Προστατευόµενη ονοµασία προέλευσης (ΠΟΠ)/Προστατευόµενη γεωγραφική ένδειξη (ΠΓΕ) Είναι το όνοµα µιας περιοχής το οποίο χρησιµοποιείται για την περιγραφή ενός προϊόντος που κατάγεται απότο συγκεκριµένο τόπο, του οποίου η ποιότητα, ηφήµηήτα χαρακτηριστικά οφείλονται αποκλειστικά στο ιδιαίτερο γεωγραφικό περιβάλλον. Ηπαραγωγή, η µεταποίηση και ηεπεξεργασία πραγµατοποιούνται, επίσης, στην οριοθετηµένη γεωγραφική περιοχή.
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΠ & ΠΓΕ Γραβιέρα(Κρήτης Κρήτης, Νάξου) Καλαθάκι Λήµνου Κασέρι Πεζά Ηρακλείου Κρήτης Κατίκι οµοκού Κεφαλογραβιέρα Κοπανιστή Χανιά Κρήτης Λαδοτύρι(Μυτιλήνης Μυτιλήνης, Κεφαλονιάς) Μετσοβόνε Λέσβου Ξυνοµυζήθρα(Κρήτης Κρήτης, Ρόδου) Σφέλα Σητεία Λασιθίου Κρήτης Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Κούµ Κουάτ Κέρκυρας Μήλα Ζαγοράς Πηλίου Τσακώνικη µελιτζάνα Λεωνιδίου Φιστίκι(Άιγινας Άιγινας, Μεγάρων)
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Ελιά Καλαµάτας Πορτοκάλια Μάλεµε Χανίων Κρήτης Κεράσια τραγανά Ροδοχωρίου Ροδάκινα Νάουσας Φασόλια Πρεσπών Φλώρινας Κορινθιακή Σταφίδα Πατάτα Κάτω Νευροκοπίου Αυγοτάραχο Μεσολογγίου Φασόλια Γίγαντες- Ελέφαντες Καστοριάς Μέλι Ελάτης Φάβα Σαντορίνης Μαστιχέλαιο- Μαστίχα Χίου Κρόκος Κοζάνης ΠΟΠ & ΠΓΕ
Η κοινωνία την εποχή της πρωτογενούς παραγωγής Πριν τη βιοµηχανική επανάσταση η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων της υπαίθρου ζούσε άµεσα ή έµµεσα από τη γη. Βασική µονάδα παραγωγής ήταν ηοικογένεια η οποία επιβίωνε χάρη σε σχέσεις απόλυτης αλληλεξάρτησης. Ηεπιβίωση, δηλαδή, εξαρτιόταν από τη συνεργασία και συµµετοχή όλων στην καλλιέργεια χωραφιών, την εκτροφή ζώων, την προετοιµασία τροφής, κατασκευή ρουχισµού κτλ.
Η κοινωνία την εποχή της πρωτογενούς παραγωγής Η εργασία είναι αναπόσπαστο κοµµάτι της ζωής των ανθρώπων και δεν υπάρχουν οι έννοιες του εργασιακού ωραρίου και των αδειών. Όλοι συµµετέχουν ενεργά στην παραγωγή και για αυτό το λόγο τα αγόρια θεωρούνται πιο χρήσιµα µέλη. Οάντρας διαδραµατίζει πρωτεύοντα ρόλο και ηγυναίκα δεν λαµβάνει το σεβασµό που της αναλογεί.
Η κοινωνία την εποχή της πρωτογενούς παραγωγής Ο Πλάτωνας γράφει ότι«οι άντρες είναι προφανώς ανώτεροι από τις γυναίκες και τα παιδιά......»(νόµοι917), ο δε Αριστοτέλης υποστηρίζει«......ο άντρας έχει τη θέση του αφέντη και η γυναίκα τη θέση του εξαρτηµένου......» (Πολιτικά Α13, 1260). Μια τοποθέτηση που δεν ισχύει στις µέρες µας, αλλά δίνει το στίγµα των καιρών.
Η κοινωνία την εποχή της πρωτογενούς παραγωγής Ένα χαρακτηριστικό παράδειγµα διαµόρφωσης οικογενειακών δεσµών και κατά επέκταση της κοινωνίας είναι οι σφουγγαράδες της Καλύµνου. Το ίδιο το επάγγελµα κατάφερε να περάσει στην κοινωνία στοιχεία όπωςη επιµονή, η λιτότητα, η λαχτάρα για ζωή καιη αυτοθυσία για την οικογένεια.
Η κοινωνία την εποχή της πρωτογενούς παραγωγής Η βιοµηχανική επανάσταση επηρέασε αυτή την κατάσταση. Οι άνθρωποι άρχισαν να συρρέουν στα αστικά κέντρα καιηδοµή της οικογένειας και της κοινωνίας αλλάζει. Αυτό διαµόρφωσε τις σχέσεις µεταξύ των µελών της. Ηοικογένεια έπαψε να είναι ανεξάρτητη µονάδα παραγωγής. Αλλάζει ο ρόλος της µητέρας καιοι αρµοδιότητες της, αποκτά άλλη δύναµη καιτα τέκνα οδηγούνται σε άλλους τοµείς παραγωγής
Η κοινωνία την εποχή της πρωτογενούς παραγωγής Παρατηρούµε ότιτο το ίδιο το επάγγελµα αποτελούσε βασικό λίθο της οικογένειας και κατά επέκταση της κοινωνίας. Το ίδιο το επάγγελµα διαµόρφωνε αξίες και παραδόσεις που αλλάξανε ή χαθήκανε µετο πέρασµα στη δευτερογενή ήτριτογενή παραγωγή.
Προοπτικές ανάπτυξης του Τρίτου Κόσµου Η αντιµετώπιση της φτώχειας στις λεγόµενες χώρες του Τρίτου Κόσµου αποτελεί πραγµατικά µεγάλη πρόκληση της διεθνούς πολιτικής σκηνής. Θα πρέπει να γίνει ακριβής αναζήτηση των αιτιών που έχουν οδηγήσει τις υπανάπτυκτες χώρες σε αυτό το σηµείο καινα χρησιµοποιηθούν οι κατάλληλοι τρόποι επίλυσης του προβλήµατος. Ίσως, σε συνδυασµό µε κάποιες άλλες προϋποθέσεις, ο πρωτογενής τοµέας να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Προοπτικές ανάπτυξης του Τρίτου Κόσµου Αναµφίβολα, οι χώρες του Τρίτου Κόσµου δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν σε φυσικό πλούτο τις υπόλοιπες αναπτυγµένες χώρες. Ηδιαφορά βρίσκεται στο γεγονός της αναπτυξιακής πολιτικής τους, τον τρόπο εκµετάλλευσης αυτού του πλούτου και στην τεχνογνωσία.
Προοπτικές ανάπτυξης του Τρίτου Κόσµου «ώσε σε έναν πεινασµένο ένα ψάρι καιθα θατον ταΐσεις για µια ηµέρα. Μάθε τουνα ψαρεύει και θατον ταΐσεις για µια ζωή». Ησοφία του παλιού αυτού κινεζικού ρητού χαρακτηρίζει ολοένα και περισσότερο την πολιτική της βοήθειας του αναπτυγµένου κόσµου προς τις µαστιζόµενες κοινωνίες του Τρίτου Κόσµου.
Προοπτικές ανάπτυξης του Τρίτου Κόσµου Κονδύλια αναπτυξιακής βοήθειας θα έπρεπε να επικεντρώνονται σήµερα στην εκπαίδευση καιµε σκοπό να βελτιώσουν την παραγωγικότητα των πληθυσµών του Τρίτου Κόσµου. Νέα προγράµµατα βοήθειας πουθα στοχεύουν στην ενίσχυση µικρών παραγωγών, θα δίνουν τη δυνατότητα να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους µετην απόκτηση απλών µηχανηµάτων και πρακτικών συµβουλών.
Προοπτικές ανάπτυξης του Τρίτου Κόσµου Ειδική µνεία πρέπει να γίνει στον στόχο της ισότητας µεταξύ των φύλων. Εξασφαλίζοντας στις γυναίκες σε αναπτυσσόµενες χώρες καλύτερη υγεία, συµµετοχή στην παιδεία και πρόσβαση στην παραγωγή, επιδιώκεται να βελτιωθεί η παραγωγικότητα των οικονοµιών τους. Βέβαια, η πρόοδος στον τοµέα αυτόν προσκρούει ενίοτε σε παραδοσιακές αντιλήψεις που αντιτίθενται στην έννοια της ισότητας των φύλων.
Προοπτικές ανάπτυξης του Τρίτου Κόσµου Φαίνεται, µάλλον καθαρά, ότι ο πλούτος της γης και θάλασσας µπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των συνθηκών και στην αύξηση πιθανοτήτων επιβίωσης κοινωνιών που αυτή τη στιγµή δεν έχουν ούτε τα αυτονόητα. Το θέµα είναι να µπορέσει να δηµιουργηθεί ένα οργανωµένο σύστηµα βοήθειας προς αυτές τις χώρες πουθα παρέχει, κατά κύριο λόγο, γνώσεις και πρακτικές και όχι µονάχα υλικά αγαθά. Αυτές οι κοινωνίες πρέπει να στηρίζονται στις δυνάµεις τους και στο φυσικό πλούτο που διαθέτουν.
Ο πρωτογενής τοµέας, διέξοδος από την οικονοµική κρίση; Είναι γεγονός πωςτο αστικό περιβάλλον έχει κουράσει πλέον αρκετούς κατοίκους των µεγαλουπόλεων, οι οποίοι µοιραία αναζητούν διεξόδους απότα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν στην καθηµερινότητα τους. Σε συνδυασµό µετα οικονοµικά αδιέξοδα που δηµιουργεί η οικονοµική κρίση στους κατοίκους των µεγαλουπόλεων, όλο και περισσότεροι σκέφτονται να µετοικήσουν σε αγροτικές περιοχές
Ο πρωτογενής τοµέας, διέξοδος από την οικονοµική κρίση; Αυτό συµβαίνει λόγω της υψηλότερης ποιότητας διαβίωσης, του λιγότερου άγχους και των νέων επαγγελµατικών ευκαιριών που δηµιουργούνται. Τα σηµεία των καιρών επανέφεραν στο προσκήνιο την ανάγκη εκµετάλλευσης γεωργικής γης, ενοικιαζόµενης ήιδιόκτητης. Σε αυτό έχει συµβάλλει η αυξανόµενη προβολή απότα ταμμε σχετικών εγχειρηµάτων.
Ποσοστά και στατιστικά στοιχεία Ηθέση του πρωτογενούς τοµέα και ιδιαίτερα του αγροτικού στην ελληνική οικονοµία εξακολουθεί να παραµένει σηµαντική, απότο γεγονός ότι απασχολεί σήµερα ένα αξιοσηµείωτο ποσοστό του οικονοµικά ενεργού πληθυσµού της χώρας.
Ποσοστά και στατιστικά στοιχεία Η απασχόληση στον πρωτογενή τοµέα της χώρας τα προηγούµενα έτη παρουσίαζε πτωτική πορεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο διάστηµα 2000-2009 2009 ηαπασχόληση στον αγροτικό τοµέα είχε αρνητική πορεία. Μεταξύ όλων των κλάδων οικονοµικής δραστηριότητας ο αγροτικός τοµέας καλύπτει αµέσως µετά το εµπόριο (18,2%), τον µεγαλύτερο αριθµό απασχολουµένων (ποσοστό12,5%), µε απόσταση από τον κλάδο της µεταποίησης(10,5%), του τουρισµού(7,6%) και των κατασκευών(7,2%).
Ποσοστά και στατιστικά στοιχεία 30 25 20 15 28,6 14 25,9 14,6 24,8 16,3 21,8 17,8 21,5 17,4 20,1 17,5 20,1 17,2 Γεωργία 10 5 Εµπόριο Κατασκευές 0 Πελ/σος Αν. Θεσσαλία Μακ/νία - Θράκη υτική Ελλάδα Στερεά Ελλάδα Ήπειρος Κρήτη Στοιχεία έτους 2010
Αύξηση της πρωτογενούς απασχόλησης Στο διάστηµα της τελευταίων ετών, παρά την οικονοµική κρίση που είχε ως αποτέλεσµα τη µείωση της απασχόλησης στους περισσότερους κλάδους οικονοµικής δραστηριότητας, στον αγροτικό τοµέα καταγράφεται αύξηση του αριθµού των απασχολουµένων.
Αύξηση της πρωτογενούς απασχόλησης Έτσι, συνεχίζεται µια τάση που άρχισε απότο τέλος του 2008, η οποία συνδέεται µετον αυξηµένο αριθµό των νεοεισερχοµένων στην αγορά εργασίας που ξεκινούν από τον πρωτογενή τοµέα, αλλά καιµε µετη µετακίνηση εργαζοµένων από άλλους τοµείς της οικονοµίας.
Επίλογος Σας παρουσιάσαµε κάποιες από τις προεκτάσεις της πρωτογενούς παραγωγής και του πλούτου της γης µας, µε σκοπό να προκαλέσουµε έστω και λίγο τον προβληµατισµό σας όσον αφορά θέµατα ανθρωπιστικά, κοινωνικά και οικονοµικά. Ας δούµε τηγη γηµας σαν ευκαιρία ανάπτυξης, αλληλεγγύης και δηµιουργίας θεσµών µέσα στην κοινωνία µας.
Ευχαριστούµε πολύ!