Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 25 Σεπτεμβρίου 2017 (OR. en) 12255/17 AGRI 481 DEVGEN 199 ENV 752 ONU 115 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Η Ειδική Επιτροπή Γεωργίας / το Συμβούλιο Εφαρμογή της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη: επιπτώσεις για τη γεωργική πολιτική της ΕΕ - Ανταλλαγή απόψεων 1. Η σύνοδος κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη (Νέα Υόρκη, 25-27 Σεπτεμβρίου 2015) ενέκρινε την Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη («Να αλλάξουμε τον κόσμο μας») 1, συμπεριλαμβανομένης μιας ενιαίας δέσμης παγκόσμιων στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) που αντικατέστησαν τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας (ΑΣΧ) από την 1η Ιανουαρίου 2016. Η Ατζέντα του 2030 αποτελεί ολοκληρωμένη απάντηση στις παγκόσμιες προκλήσεις, με ολιστική αντιμετώπιση των ζητημάτων της εξάλειψης της φτώχειας και της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής διάστασης της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι 17 ΣΒΑ και οι 169 συνδεδεμένοι στόχοι καλύπτουν βασικούς τομείς όπως η φτώχεια, η ανισότητα, η επισιτιστική ασφάλεια, η υγεία, η βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή, η ανάπτυξη, η απασχόληση, οι υποδομές, η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, οι ωκεανοί, η κλιματική αλλαγή και η ισότητα των φύλων. 2. Στις 22 Νοεμβρίου 2016 η Επιτροπή ενέκρινε την ανακοίνωσή της με θέμα «Επόμενα βήματα για ένα βιώσιμο ευρωπαϊκό μέλλον: ευρωπαϊκή δράση για την αειφορία» 2. 1 http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=a/res/70/1&lang=e. 2 Έγγρ. 14774/16 + ADD 1. 12255/17 ΧΜΑ/νκ/ΚΚ 1 DGB 1B EL
3. Ο Πρόεδρος κ. Juncker επιβεβαίωσε ότι η Επιτροπή θα συνεχίσει τις εργασίες για τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της κοινής γεωργικής πολιτικής με στόχο τη μεγιστοποίηση της συμβολής της στις πολιτικές προτεραιότητες της Επιτροπής και στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης 3. 4. Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με την εφαρμογή της Ατζέντας του 2030 σε επίπεδο ΕΕ κατά τη σύνοδό του στις 20 Ιουνίου 2017 4. 5. Κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Γεωργίας της 17ης Ιουλίου 2017 συζητήθηκε η έκβαση της δεύτερης Διάσκεψης των Υπουργών Γεωργίας της Αφρικανικής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΑΕ-ΕΕ) με τίτλο «Βιώσιμη γεωργία: ένα μέλλον για τους νέους στην Αφρική», που πραγματοποιήθηκε στις 2 Ιουλίου 2017 στη Ρώμη. Η Διάσκεψη έθεσε τις βάσεις για να αναδειχθεί ο πρωτεύων ρόλος της γεωργίας στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης ΑΕ-ΕΕ. Οι τομείς της γεωργίας και των γεωργικών τροφίμων διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη επισιτιστικής ασφάλειας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την εκπλήρωση των ΣΒΑ. 5 6. Σε αυτό το πλαίσιο, η Προεδρία εκτιμά ότι είναι η κατάλληλη στιγμή να εξετάσουν οι υπουργοί γεωργίας τρόπους αποτελεσματικής εφαρμογής της Ατζέντας του 2030 σε επίπεδο ΕΕ και να λάβουν επίσης υπόψη τον αντίκτυπο της Ατζέντας του 2030 στο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ από γεωργική άποψη. Με σκοπό την καθοδήγηση και την οργάνωση της σχετικής ανταλλαγής απόψεων κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Γεωργίας της 9ης Οκτωβρίου 2017, η Προεδρία συνέταξε ενημερωτικό έγγραφο και ερωτήματα που παρατίθενται στο Παράρτημα του παρόντος σημειώματος. 7. Η Ειδική Επιτροπή Γεωργίας καλείται να λάβει υπό σημείωση το ενημερωτικό έγγραφο και τα ερωτήματα της Προεδρίας (στο Παράρτημα) και να τα διαβιβάσει στο Συμβούλιο για την προαναφερόμενη ανταλλαγή απόψεων στις 9 Οκτωβρίου 2017. 3 https://ec.europa.eu/commission/commissioners/2014-2019/hogan/announcements/opening- address-commissioner-phil-hogan-cap-have-your-say-conference-brussels-7th-july- 2017_en. 4 Έγγρ. 10370/17. 5 Έγγρ. 11230/17. 12255/17 ΧΜΑ/νκ/ΚΚ 2 DGB 1B EL
Εφαρμογή της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη: επιπτώσεις για τη γεωργική πολιτική της ΕΕ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ - Ανταλλαγή απόψεων - Η εφαρμογή της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη στην ΕΕ Η Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη συνιστά δέσμευση για την εξάλειψη της φτώχειας και της πείνας και για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης παγκοσμίως έως το 2030. Για τον σκοπό αυτόν απαιτείται η υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), σύμφωνα με τους οποίους καλούνται όλες οι χώρες να αξιολογήσουν τις εγχώριες πολιτικές τους σε ένα ευρύ φάσμα τομέων και να εισέλθουν σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης. Οι 17 ΣΒΑ και οι 169 συνδεδεμένοι στόχοι τους έχουν παγκόσμιο χαρακτήρα, τυγχάνουν καθολικής εφαρμογής και είναι αλληλένδετοι. Όλες οι χώρες, εξίσου οι αναπτυγμένες και οι αναπτυσσόμενες, έχουν από κοινού την ευθύνη για την επίτευξη των ΣΒΑ. Η ΕΕ είχε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της Ατζέντας του 2030 και, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, η ΕΕ, από κοινού με τα κράτη μέλη της, είναι αποφασισμένη να είναι πρωτοπόρος στην εφαρμογή της. Η διαδικασία αυτή θα αποτελέσει επίσης τον καταλύτη για τη διαμόρφωση μιας κοινής προσέγγισης μεταξύ της εξωτερικής δράσης της ΕΕ και άλλων πολιτικών της και θα διασφαλίσει τη συνοχή μεταξύ των χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ. Η ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα «Επόμενα βήματα για ένα βιώσιμο ευρωπαϊκό μέλλον: ευρωπαϊκή δράση για την αειφορία» εξηγεί πώς οι 10 πολιτικές προτεραιότητες της Επιτροπής συμβάλλουν στην υλοποίηση των ΣΒΑ. Η απάντηση της ΕΕ στην Ατζέντα του 2030 περιλαμβάνει δύο άξονες εργασίας. Ο πρώτος άξονας αποσκοπεί στην ενσωμάτωση των ΣΒΑ στο ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικής και στις τρέχουσες προτεραιότητες της Επιτροπής, στην αξιολόγηση του σημείου στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα και στον προσδιορισμό των σημαντικότερων ζητημάτων που άπτονται της βιωσιμότητας. Ο δεύτερος άξονας προβλέπει την έναρξη προβληματισμού σχετικά με την υλοποίηση των ΣΒΑ μετά το 2020, με έμφαση στις τομεακές πολιτικές. Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο της ΕΕ όσον αφορά την εφαρμογή της Ατζέντας του 2030, αρχής γενομένης από το 2017. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων του Ιουνίου του 2017, για την αποτελεσματική εφαρμογή της Ατζέντας του 2030 η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να διασφαλίσουν υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας, μεγαλύτερη συνέπεια, τη συνοχή των πολιτικών και την κατάρριψη των στεγανών μεταξύ των τομέων πολιτικής. 12255/17 ΧΜΑ/νκ/ΚΚ 3
Ο ρόλος της γεωργίας στην Ατζέντα του 2030 Η γεωργία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο τόσο στο πλαίσιο της Ατζέντας του 2030 όσο και για ένα βιώσιμο μέλλον, καθώς συνδέεται άρρηκτα με ζητήματα όπως τα τρόφιμα, η κλιματική αλλαγή, ο αέρας, το νερό, το έδαφος, η βιοποικιλότητα, η απασχόληση και η διαβίωση στις αγροτικές περιοχές. Σε παγκόσμια κλίμακα, η γεωργία μπορεί δυνητικά να συμβάλει καθοριστικά, αφενός, στη δημιουργία βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον τομέα των γεωργικών τροφίμων και στην αγροτική οικονομία, και, αφετέρου, στη διασφάλιση της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων. Η γεωργική πολιτική έχει καίρια σημασία για την υλοποίηση των ΣΒΑ και ορισμένοι ΣΒΑ είναι ιδιαίτερα σημαντικοί από γεωργική άποψη. Ο ΣΒΑ 2 (εξάλειψη της πείνας, επίτευξη επισιτιστικής ασφάλειας, βελτίωση της διατροφής και προώθηση της βιώσιμης γεωργίας) περιλαμβάνει στόχους που αφορούν τη γεωργική παραγωγικότητα, την παραγωγή και τα εισοδήματα των γεωργών, τη διατήρηση των οικοσυστημάτων, τις γεωργικές αγορές και τους εμπορικούς κανόνες. Δεδομένου του πολύπλευρου χαρακτήρα της, η γεωργική πολιτική συμβάλλει επίσης στην επίτευξη των ακόλουθων ΣΒΑ: ΣΒΑ 1 (εξάλειψη της φτώχειας), ΣΒΑ 12 (διασφάλιση μεθόδων βιώσιμης κατανάλωσης και παραγωγής), ενδεχομένως με ιδιαίτερη υπογράμμιση του ΣΒΑ 12.3 (έως το 2030, μείωση κατά το ήμισυ της παγκόσμιας κατά κεφαλή σπατάλης τροφίμων σε επίπεδο λιανικής και σε επίπεδο καταναλωτών, καθώς και μείωση των απωλειών τροφίμων σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής και εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων των απωλειών μετά τη συγκομιδή), ΣΒΑ 14 (βιώσιμη χρήση των ωκεανών, των θαλασσών και των θαλάσσιων πόρων), ΣΒΑ 17 (ενίσχυση των διεθνών εταιρικών σχέσεων και της διεθνούς συνεργασίας), ΣΒΑ 13 (δράση για το κλίμα), ΣΒΑ 7 (εξασφάλιση βιώσιμης ενέργειας), ΣΒΑ 6 (βιώσιμη διαχείριση των υδάτων) και ΣΒΑ 15 (βιώσιμη διαχείριση των δασών και καταπολέμηση της υποβάθμισης του εδάφους). Ο τομέας της γεωργίας έχει επίσης ιδιαίτερη σημασία για τον ΣΒΑ 5 (ισότητα των φύλων) και τον ΣΒΑ 8 (πλήρης απασχόληση και αξιοπρεπής εργασία). Η συζήτηση για την Ατζέντα του 2030 είναι επίσης σημαντική στο πλαίσιο της μελλοντικής επανεξέτασης της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ). Η επισιτιστική ασφάλεια εξακολουθεί να αποτελεί θεμελιώδη στόχο της ΚΓΠ, τόσο εντός της ΕΕ όσο και παγκοσμίως. Πρόκληση για την ΚΓΠ συνιστά η επίτευξη των στόχων της βιωσιμότητας στο πλαίσιο της αυξημένης ζήτησης και των αυξημένων κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα, τις ασθένειες, τους πόρους και την αστάθεια της αγοράς. 12255/17 ΧΜΑ/νκ/ΚΚ 4
Πλαίσιο και σκοπός της ανταλλαγής απόψεων κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Γεωργίας της 9ης Οκτωβρίου 2017 Με το παρόν έγγραφο εργασίας, η Προεδρία καλεί τους υπουργούς να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με την εφαρμογή της Ατζέντας του 2030 λαμβάνοντας υπόψη τη γεωργική διάσταση. Η Προεδρία θεωρεί ότι πρέπει να υπογραμμιστεί η σημασία της γεωργίας για την Ατζέντα του 2030. Ενόψει της προσεχούς διαδικασίας μεταρρύθμισης της ΚΓΠ, η Προεδρία εκτιμά ότι είναι χρήσιμο να αρχίσει μια συζήτηση για το κατά πόσον οι πολιτικές και τα μέσα της ΕΕ στον τομέα της γεωργίας είναι κατάλληλα για την επίτευξη των σχετικών ΣΒΑ και για το πώς μπορούν να βελτιωθούν οι πολιτικές. Η Ατζέντα του 2030 αποτελεί ένα παγκόσμιο σχέδιο και για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων χρειάζεται κοινή προσπάθεια. Επομένως, με τη συζήτηση θα μπορούσαν επίσης να προσδιοριστούν τομείς, όπου η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών θα μπορούσε να βελτιωθεί προκειμένου να εκπληρωθούν καλύτερα ορισμένοι ΣΒΑ εκτός της ΕΕ. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, οι υπουργοί καλούνται να εξετάσουν τα ακόλουθα ερωτήματα που θα χρησιμεύσουν ως βάση για την οργάνωση της συζήτησης: 1. Κατά τη γνώμη σας, σε ποιον βαθμό συμβάλλουν τα υφιστάμενα μέσα πολιτικής στην επίτευξη των ΣΒΑ που σχετίζονται με τη γεωργία και ποιοι θα ήταν οι καλύτεροι τρόποι για την περαιτέρω ενσωμάτωση των στόχων της Ατζέντας του 2030 στο πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ από γεωργική άποψη; 2. Σε ποιους τομείς θα μπορούσαν τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να συνεργαστούν αποτελεσματικότερα, σε επίπεδο ΕΕ και σε διεθνή φόρουμ, προκειμένου να επιτευχθούν οι ΣΒΑ που σχετίζονται με τη γεωργία εντός και εκτός της ΕΕ; 12255/17 ΧΜΑ/νκ/ΚΚ 5