Δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινοµένων Ρατσισµού και Ξενοφοβίας

ISSN 1725-5287 Δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινοµένων Ρατσισµού και Ξενοφοβίας EUMC Ετήσια Έκθεση 2004/2005 Μέρος 1

ΠΩΛΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Οι επί πληρωµή εκδόσεις της Υπηρεσίας Εκδόσεων διατίθενται µέσω ενός παγκόσµιου δικτύου αντιπροσώπων πωλήσεων. Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσετε για να αποκτήσετε κάποια έκδοση; Αφού προµηθευτείτε τον κατάλογο των αντιπροσώπων πωλήσεων, επιλέξτε τον αντιπρό σωπο που σας ενδιαφέρει και επικοινωνήστε µαζί του για να δώσετε παραγγελία. Πώς θα προµηθευτείτε τον κατάλογο των αντιπροσώπων πωλήσεων; Συµβουλευθείτε τον ιστοχώρο της Υπηρεσίας Εκδόσεων http://publications.eu.int/ Ή ζητήστε τον κατάλογο µέσω φαξ στον αριθµό (352) 2929-42758 και θα τον λάβετε σε έντυπη µορφή.

Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινοµένων Ρατσισµού και Ξενοφοβίας Δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινοµένων Ρατσισµού και Ξενοφοβίας EUMC Ετήσια Έκθεση 2004/2005 Μέρος 1

Η Άµεση Ευρώπη είναι µια υπηρεσία που σας βοηθεί να βρείτε απαντήσεις στα ερωτήµατά σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Αριθµός δωρεάν τηλεφωνικής κλήσης: 00 800 6 7 8 9 10 11 Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το Internet µέσω του εξυπηρετητή Europa (http://europa.eu.int). Βιβλιογραφικό δελτίο υπάρχει στο τέλος του τεύχους. Λουξεµβούργο: Υπηρεσία Επισήµων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, 2005 ISBN 92-95008-71-5 Ευρωπαϊκές Κοινότητες, 2005 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή µε αναφορά της πηγής. Printed in Italy ΤΥΠΩΜΕΝΟ ΣΕ ΧΑΡΤΙ ΛΕΥΚΑΣΜΕΝΟ ΧΩΡΙΣ ΧΛΩΡΙΟ

Πρόλογος Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Φαινοµένων Ρατσισµού και Φενοφοβίας (EUMC) βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσει την παρούσα έκθεση των δραστηριοτήτων του κατά το 2004, µετά την έγκρισή της από το ιοικητικό Συµβούλιο του EUMC κατά τη συνεδρίασή του τον Μάρτιο 2005. Το Μέρος Ι της παρούσας Ετήσιας Έκθεσης παρουσιάζει έναν απολογισµό των δραστηριοτήτων και των επιτευγµάτων του EUMC κατά τη διάρκεια του 2004. Το Μέρος 2 της Ετήσιας Έκθεσης, το οποίο θα δηµοσιευθεί τον Νοέµβριο 2005, θα περιέχει ανασκόπηση της κατάστασης σχετικά µε το ρατσισµό και την ξενοφοβία στην Κοινότητα και στα κράτη µέλη της. Το 2004 το EUMC συνέχισε το έργο του σε πέντε τοµείς: παρακολούθηση των φαινοµένων ρατσισµού και ξενοφοβίας µέσω της συγκέντρωσης, καταγραφής και ανάλυσης πληροφοριών και δεδοµένων από όλα τα κράτη µέλη της ΕΕ συντονισµός και ανάπτυξη του ευρωπαϊκού δικτύου πληροφόρησης για τον ρατσισµό και την ξενοφοβία (RAXEN) που αποτελείται από εθνικούς φορείς συνεργασίας, στους οποίους έχει ανατεθεί η συλλογή πληροφοριών και δεδοµένων σε κάθε κράτος µέλος ανάπτυξη µεθόδων για τη βελτίωση της συγκρισιµότητας, της αντικειµενικότητας και της αξιοπιστίας των δεδοµένων σε κοινοτικό επίπεδο διατύπωση συµπερασµάτων και κατάρτιση συστάσεων για την ΕΕ και τα κράτη µέλη της σύσταση δοµών και µηχανισµών για το συντονισµό της διάδοσης και ανταλλαγής πληροφοριών, απόψεων και συµπερασµάτων µε τα θεσµικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη µέλη, εθνικές και διεθνείς οργανώσεις καθώς και µε το κοινό. H συλλογή στοιχείων το 2004, που κάλυψε και τα 25 κράτη µέλη της ΕΕ, εστιάστηκε στις διακρίσεις, το ρατσισµό, την ξενοφοβία, τον αντισηµιτισµό και την ισλαµοφοβία στην απασχόληση, την εκπαίδευση και τη στέγαση, καθώς και στις νοµοθετικές εξελίξεις, τη ρατσιστική βία και τα ρατσιστικά εγκλήµατα. Το 2004, το EUMC συνέχισε τις προσπάθειές του για την ανάπτυξη επιστηµονικών ερευνητικών εργαλείων µε σκοπό την αύξηση της συγκρισιµότητας των δεδοµένων. 3

Λόγω έλλειψης επίσηµων στατιστικών στοιχείων, καθότι τα περισσότερα κράτη µέλη δεν διαθέτουν κατάλληλους µηχανισµούς συλλογής στοιχείων για την καταγραφή εκδηλώσεων ρατσισµού και ξενοφοβίας, το EUMC ακολουθεί ενεργά πολιτική ανάπτυξης των αναγκαίων µεθόδων και εργαλείων ώστε να είναι σε θέση να συλλέγει στοιχεία σχετικά µε τη ρατσιστική βία και το ρατσιστικό έγκληµα άµεσα, χρησιµοποιώντας µια κοινή µεθοδολογία για όλα τα κράτη µέλη. Επιπλέον, το EUMC υιοθέτησε µια ενεργητική προσέγγιση για τον προσδιορισµό των αναγκών των ενδιαφεροµένων. Το EUMC ανέπτυξε µια επικοινωνιακή στρατηγική που αποσκοπεί στην παράδοση των σωστών προϊόντων στο σωστό χρόνο σε συγκεκριµένες οµάδες στόχους, προκειµένου να στηριχθεί η ανάπτυξη πολιτικής και η αύξηση της ευαισθητοποίησης, σύµφωνα µε τους γενικότερους στόχους του. Το 2004, το EUMC δηµοσίευσε σηµαντικές συγκριτικές εκθέσεις σχετικά µε την εκπαίδευση και τη νοµοθεσία µαζί µε 15 σχετικές εκθέσεις που συνέταξαν οι εθνικοί φορείς συνεργασίας. Βάσει των δεδοµένων και των πληροφοριών που υπέβαλαν οι εθνικοί φορείς συνεργασίας του RAXEN σχετικά µε τις εκδηλώσεις αντισηµιτισµού στα 15 κράτη µέλη της ΕΕ το 2002 και το 2003, το EUMC συνέταξε µια σηµαντική έκθεση για τον αντισηµιτισµό στην ΕΕ στις αρχές του 2004. Όσον αφορά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επέκταση της εντολής του EUMC και τη µετεξέλιξή του σε Οργανισµό Θεµελιωδών ικαιωµάτων, δύο ήταν οι παράγοντες που πρυτάνευσαν στις προκαταρκτικές παρατηρήσεις του EUMC: η ανάγκη να στηριχθεί η δηµιουργία ενός αποτελεσµατικού και µε επαρκείς πόρους Οργανισµού Θεµελιωδών ικαιωµάτων και να διασφαλιστεί ότι η καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας θα εξακολουθήσει να αποτελεί κεντρικό στοιχείο του έργου του νέου φορέα. Έχοντας υπόψη τις εξελίξεις αυτές, το EUMC οργάνωσε την πέµπτη ιάσκεψη Στρογγυλής Τραπέζης τον εκέµβριο, όπου οι βασικοί ενδιαφερόµενοι συζήτησαν την επέκταση της εντολής. Θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε το διοικητικό συµβούλιο και το προσωπικό του EUMC καθώς και τους Εθνικούς Φορείς Συνεργασίας RAXEN για το έργο και την αφοσίωσή τους, που για άλλη µία φορά επέτρεψαν στο EUMC να ενισχύσει το έργο του ενάντια σε όλες τις µορφές ρατσισµού και ξενοφοβίας στην Ευρώπη. Anastasia Crickley Πρόεδρος του ιοικητικού Συµβουλίου Beate Winkler ιευθύντρια 4

Περιεχόµενα 1. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 7 1.1. RAXEN 7 1.1.1. Εξελίξεις το 2004 7 1.1.2. Καθήκοντα των Εθνικών Φορέων Συνεργασίας 9 1.1.3. Εργο PHARE RAXEN_ΥΧ 14 1.2. ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ 15 1.2.1. Κύριοι στόχοι των εθνικών συνεδριάσεων στρογγυλής τραπέζης 15 1.2.2. Εθνικές συνεδριάσεις στρογγυλής τραπέζης το 2004 16 1.2.3. Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Στρογγυλής Τραπέζης 2004 17 1.3. ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 18 1.3.1. Ηλεκτρονικό αρχείο και βάση δεδοµένων του EUMC στο Διαδίκτυο 18 1.3.2. Βιβλιοθήκη 19 1.4. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ EUMC 19 1.4.1. Εµπειρίες µεταναστών σχετικά µε περιστατικά ρατσισµού και διακρίσεων 19 1.4.2. Συγκριτικές µελέτες 20 1.4.3. Η στάση της πλειονότητας του πληθυσµού απέναντι στους µετανάστες και τις µειονότητες 22 1.4.4. Εκδηλώσεις αντισηµιτισµού στην ΕΕ 2002 2003 22 1.5. ΣΥΝΟΔΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ EUMC 24 1.5.1. Σύνοδος εργασίας θεµατικών δικτύων 24 1.5.2. Σύνοδος εργασίας Metropolis 24 1.5.3. Συνεδριάσεις του RAXEN 25 1.5.4. Συνεδριάσεις PHARE 25 1.5.5. Συντονιστική επιτροπή στον τοµέα των ανθρωπίνων δικαιωµάτων 25 1.5.6. Τοπικές κοινότητες 25 1.5.7. Ο ρατσισµός στον αθλητισµό 26 1.6. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΕΕ, ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ 26 1.6.1. Συνεργασία µε τα θεσµικά όργανα της ΕΕ 26 1.6.2. Συνεργασία µε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή 28 1.6.3. Συνεργασία µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 30 1.6.4. Συνεργασία µε την Επιτροπή των Περιφερειών 31 1.6.5. Συνεργασία µε το Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 31 5

1.7. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ 31 1.7.1. Συνεργασία µε το Συµβούλιο της Ευρώπης Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισµού και της Μισαλλοδοξίας (ECRI), Τµήµα Μετανάστευσης και Ροµά/Τσιγγάνων 32 1.7.2. Συνεργασία µε τον ΟΑΣΕ 32 1.7.3. Συνεργασία µε το σύστηµα των Ηνωµένων Εθνών 33 1.8. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ 34 1.8.1. Σχέσεις µε κυβερνήσεις κρατών µελών της ΕΕ 34 1.9. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ 35 1.9.1. Συνεργασία µε το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Ρατσισµού 35 1.9.2. Εθνικά Ιδρύµατα Ανθρώπινων Δικαιωµάτων 36 1.10. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ, ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ 36 1.10.1. Ετήσια Έκθεση 2003/2004, Μέρος 2 36 1.10.2. Equal Voices και Newsletter του EUMC 37 1.10.3. Μέσα ενηµέρωσης 37 1.10.4. Δηµοσιεύσεις του EUMC 38 1.10.5. Δικτυακός τόπος του EUMC 39 2. ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ 41 2.1. ΜΕΛΗ ΚΑΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΟΡΓΑΝΩΝ 41 2.1.1. Διοικητικό Συµβούλιο (ΔΣ) 41 2.1.2. Εκτελεστικό Γραφείο 43 3. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ, ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 45 3.1. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ 45 3.1.1. Διοικητικές πληροφορίες 45 3.2. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ 45 3.3. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 46 3.3.1. Έσοδα 46 3.3.2. Δαπάνες 46 6

1. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1.1. RAXEN Σύµφωνα µε τον ιδρυτικό κανονισµό του, το EUMC δηµιούργησε το 2000 το Ευρωπαϊκό ίκτυο Πληροφόρησης για τον Ρατσισµό και τη Ξενοφοβία (RAXEN). Πρόκειται για ένα µοναδικό δίκτυο αποτελούµενο από φορείς της κοινωνίας των πολιτών που παρακολουθούν διαρκώς την κατάσταση σε όλα τα κράτη µέλη όσον αφορά τα φαινόµενα ρατσισµού, ξενοφοβίας και αντισηµιτισµού, προσφέροντας βοήθεια στο EUMC στη λειτουργία έγκαιρης προειδοποίησης και στη συλλογή αξιόπιστων και αντικειµενικών δεδοµένων και πληροφοριών. Με την άµεση ανάµειξη της κοινωνίας των πολιτών, το EUMC συµβάλλει θετικά στη βελτίωση της δηµοκρατίας και της διαφάνειας στα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα. Το RAXEN είναι το κεντρικό εργαλείο συλλογής δεδοµένων και πληροφοριών που προσφέρει στο EUMC το απαραίτητο υλικό για τη σύνταξη συγκριτικών εκθέσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά µε τα φαινόµενα ρατσισµού, ξενοφοβίας και αντισηµιτισµού προς χρήση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών µελών της. Από τον Μάιο του 2004 το RAXEN αποτελείται από 25 εθνικούς φορείς συνεργασίας (ΕΦΣ), έναν σε κάθε κράτος µέλος. Οι φορείς αυτοί αποτελούν τα σηµεία πρόσβασης του EUMC σε εθνικό επίπεδο για τη συλλογή δεδο- µένων και πληροφοριών. Το 2004 τα θέµατα και τα ζητήµατα στα οποία επικεντρώθηκε η συλλογή δεδοµένων στο πλαίσιο του RAXEN επιλέχθηκαν σύµφωνα µε τις προτεραιότητες της ΕΕ. Ειδικότερα, το 2004, το RAXEN συνέλεξε πληροφορίες όσον αφορά τη διαδικασία εφαρµογής στα κράτη µέλη των οδηγιών της ΕΕ που θεσπίζουν µέτρα κατά των διακρίσεων. 1.1.1. Εξελίξεις το 2004 Το 2004 ήταν το πέµπτο έτος λειτουργίας του RAXEN και χαρακτηρίστηκε από την εφαρµογή µιας νέας στρατηγικής προσέγγισης που επικεντρώνεται στον προσδιορισµό των αναγκών των οµάδων στόχων του Παρατηρητηρίου και συνεχίζεται µέσω µιας ολοκληρωµένης προσέγγισης ανταπόκρισης στις ανάγκες αυτές. Παράλληλα µε τη διαδικασία αυτή, το δίκτυο RAXEN επεκτάθηκε, µέσω ανοιχτού διαγωνισµού, και έτσι περιλαµβάνει σήµερα 25 ΕΦΣ. Στην εν λόγω διαδικασία διεύρυνσης συνέβαλε το 2004 ειδικό έργο του PHARE που ξεκίνησε το 2003 και ολοκληρώθηκε το 2004. Οι ΕΦΣ είναι οργανισµοί διαφόρων µορφών: σε ορισµένες χώρες είναι ερευνητικά ιδρύµατα ή ειδικοί φορείς, ενώ σε άλλες χώρες επικεφαλής τους είναι µια ΜΚΟ. Σήµερα πολλοί από τους 25 ΕΦΣ είναι κοινοπρακτούντες οργανισµοί βλ. τον δικτυακό τόπο του EUMC στη διεύθυνση: http://eumc.eu.int 7

Βέλγιο Δηµοκρατία της Τσεχίας Δανία Γερµανία Εσθονία Ελλάδα Ισπανία Γαλλία Ιρλανδία Ιταλία Κύπρος Λεττονία Λιθουανία Centre for Equal Opportunities and Opposition to Racism (CEOOR) Κέντρο για τις Ίσες Ευκαιρίες και την Καταπολέµηση του Ρατσισµού People in Need Άνθρωποι σε ανάγκη Documentation and Advisory Centre on Racial Discrimination (DACoRD) Κέντρο Τεκµηρίωσης και Συµβουλευτικών Υπηρεσιών για τις Φυλετικές Διακρίσεις European Forum for Migration Studies (EFMS) Ευρωπαϊκό Φόρουµ Μελετών Μετανάστευσης Legal Information Centre for Human Rights (LICHR) Κέντρο Νοµικών Πληροφοριών για τα Ανθρώπινα Δικαιώµατα ΑΝΤΙΓΟΝΗ Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκµηρίωσης για το Ρατσισµό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία Movement for Peace and Liberty (MPDL) Κίνηµα για την Ειρήνη και την Ελευθερία Agency for the Development of Intercultural Relations (ADRI) Οργανισµός Ανάπτυξης Διαπολιτισµικών Σχέσεων National Consultative Commission on Racism and Interculturalism (NCCRI) + Equality Authority (EA) Εθνική Συµβουλευτική Επιτροπή για τον Ρατσισµό και τη Διαπολιτισµικότητα (NCCRI) και Αρχή Ισότητας (EA) Co-operation for the Development of Emerging Countries (COSPE) Συνεργασία για την Ανάπτυξη των Αναδυόµενων Χωρών Ινστιτούτο Εργασίας Κύπρου (INEK/ΠΕΟ) Latvian Centre for Human Rights and Ethnic Studies (LCHRES) Λεττονικό Κέντρο Ανθρώπινων Δικαιωµάτων και Εθνοτικών Σπουδών Institute for Social Research (ISR) Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών Λουξεµβούργο Centre d Etudes de Populations, de Pauvreté et de Politiques Socio-économiques / International Network for Studies in Technology, Environment, Alternatives, Development (CEPS/INSTEAD) Κέντρο Σπουδών Πληθυσµών, Φτώχειας και Κοινωνικοοικονοµικών Πολιτικών / Διεθνές Δίκτυο Σπουδών Τεχνολογίας, Περιβάλλοντος, Εναλλακτικών Λύσεων, Ανάπτυξης Ουγγαρία Μάλτα Centre of Migration and Refugee Studies, Institute of Ethnic and Minority Studies of the Hungarian Academy of Sciences (CMRS) Κέντρο Μελετών Μετανάστευσης και Προσφύγων, Ινστιτούτο Εθνοτικών και Μειονοτικών Μελετών της Ουγγρικής Ακαδηµίας Επιστηµών Jesuit Centre for Faith and Justice (JCFJ) Ιησουϊτικό Κέντρο Πίστης και Δικαιοσύνης 8

Κάτω Χώρες Αυστρία Πορτογαλία Πολωνία Σλοβενία Σλοβακία Φινλανδία Σουηδία Ηνωµένο Βασίλειο Dutch Monitoring Centre on Racism and Xenophobia (DUMC) Ολλανδικό Παρατηρητήριο των φαινοµένων ρατσισµού και ξενοφοβίας Ludwig Boltzmann Institute of Human Rights + Department of Linguistics at the University of Vienna + Institute of Conflict Research Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωµάτων Ludwig Boltzmann + Τµήµα Γλωσσολογίας Πανεπιστηµίου Βιέννης + Ινστιτούτο Έρευνας Συγκρούσεων Númena - Research center on human and social sciences NUMENA - Ερευνητικό Κέντρο Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστηµών Helsinki Foundation for Human Rights (HFHR) Ίδρυµα Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώµατα Peace Institute - Institute for Contemporary Social and Political Studies Ινστιτούτο Ειρήνης Ινστιτούτο Σύγχρονων Κοινωνικών και Πολιτικών Μελετών People Against Racism (PAR) + Institute for Public Affairs Πολίτες κατά του Ρατσισµού Ινστιτούτο Δηµόσιων Υποθέσεων Finnish League for Human Rights Φινλανδική Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωµάτων Expo Foundation Ίδρυµα Expo Commission for Racial Equality (CRE) Επιτροπή Φυλετικής Ισότητας 1.1.2. Καθήκοντα των Εθνικών Φορέων Συνεργασίας Οι ΕΦΣ αποτελούν τα σηµεία πρόσβασης του EUMC σε εθνικό επίπεδο για τη συλλογή δεδοµένων και πληροφοριών, συµπεριλαµβανοµένων των καλών πρακτικών, στον τοµέα του ρατσισµού, της ξενοφοβίας και του αντισηµιτισµού. Πολλοί ΕΦΣ χαίρουν σηµαντικής αναγνώρισης σε εθνικό επίπεδο, δεδοµένου ότι έχουν συστήσει ένα άτυπο εθνικό δίκτυο πληροφόρησης που συνεργάζεται µε τους κύριους παράγοντες που δραστηριοποιούνται στους τοµείς του ρατσισµού, της ξενοφοβίας και του αντισηµιτισµού, είτε πρόκειται για κυβερνητικούς φορείς είτε για ΜΚΟ, ερευνητικά ιδρύµατα, ειδικευµένα όργανα ή κοινωνικούς εταίρους. Το 2004 οι 25 ΕΦΣ εκπλήρωσαν τα εξής βασικά καθήκοντα: ιαχείριση του δικτύου ΕΦΣ Επικαιροποίηση και βελτίωση της βάσης δεδοµένων EUMC-RAXEN Ανάπτυξη Εθνικών Πληροφοριακών ελτίων από κοινού µε το EUMC Υποβολή εθνικής συµβολής στην Ετήσια Έκθεση 2003 του EUMC Υποβολή Εθνικής Έκθεσης 9

Υποβολή Ειδικής Μελέτης Εκπλήρωση λειτουργίας ταχείας απόκρισης Εκπλήρωση διαιτητικής λειτουργίας 1.1.2.1. Διαχείριση δικτύου Εθνικών Φορέων Συνεργασίας Οι ΕΦΣ λειτουργούν ως συντονιστικά κέντρα συλλογής δεδοµένων σε εθνικό επίπεδο. Για να εκπληρώσουν αυτή την αποστολή, πρέπει να επικοινωνούν και να διατηρούν τακτικές επαφές µε δηµόσιες αρχές, ερευνητικά και άλλα ιδρύµατα, όπως οι ΜΚΟ, που συγκαταλέγονται µεταξύ των κύριων φορέων δράσης στον τοµέα του ρατσισµού, της ξενοφοβίας και του αντισηµιτισµού. Το EUMC διευκόλυνε αυτές τις επικοινωνίες µε διάφορα µέσα. Αποτέλεσµα: Υποβολή τριών τριµηνιαίων εκθέσεων στο EUMC σχετικά µε τις δραστηριότητές τους δικτύωσης, τη συλλογή δεδοµένων ή άλλα θέµατα. 1.1.2.2. Επικαιροποίηση και βελτίωση της βάσης δεδοµένων EUMC-RAXEN Προστέθηκαν ή διορθώθηκαν δεδοµένα στο εθνικό βιβλίο εργασίας Excel που διανέµει το EUMC στους ΕΦΣ. Το βιβλίο εργασίας περιλαµβάνει τρία φύλλα εργασίας: «Οργανώσεις», «ραστηριότητες» και «ηµοσιεύσεις», ενώ συνοδεύεται από λεπτοµερή περιγραφή και κατευθυντήριες γραµµές. Έτσι, η συλλογή δεδοµένων είχε δύο διαστάσεις το 2004: Επικαιροποίηση της βάσης δεδοµένων EUMC-RAXEN µε εισαγωγή νέων δεδοµένων από την 1η εκεµβρίου και εξής σύµφωνα µε τα κριτήρια που όρισε το EUMC Ποιοτικός έλεγχος των υφιστάµενων εγγραφών στη βάση δεδοµένων EUMC- RAXEN σύµφωνα µε τα πρότυπα που ανέπτυξε το EUMC. Αποτέλεσµα: Επικαιροποίηση-βελτίωση βάσης δεδοµένων EUMC-RAXEN και επικαιροποίηση Αναλυτικών Εκθέσεων RAXEN4 1.1.2.3. Εθνικά Πληροφοριακά Δελτία (Info-Sheets) Η σύνταξη των εν λόγω δελτίων αποτέλεσε ένα από τα νέα στοιχεία του RAXEN5. Το EUMC δηµιούργησε µια ιστοσελίδα ως ένα πρότυπο πλαίσιο εισαγωγής των κυριότερων πληροφοριών για την κατάσταση που επικρατεί σε κάθε χώρα όσον αφορά το ρατσισµό, την ξενοφοβία και τις διακρίσεις, όπως στατιστικές, σύντοµες περιγραφές φορέων κατά των διακρίσεων, καλές πρακτικές, νοµοθετικές διατάξεις κλπ. Οι ΕΦΣ κλήθηκαν να υποβάλουν τα ανωτέρω πληροφοριακά στοιχεία σύµφωνα µε τις ειδικές κατευθυντήριες γραµµές που έδωσε το EUMC µέσω ενός δικτυακού εργαλείου. Οι ΕΦΣ έλαβαν ειδική εκπαίδευση στη χρήση του εν λόγω 10

δικτυακού εργαλείου. Η συµβολή των ΕΦΣ το 2004 επικεντρώθηκε σε δηµογραφικά δεδοµένα και στατιστικές σχετικά µε τις µεταναστεύσεις. Αποτέλεσµα: συλλογή δεδοµένων σε 25 Εθνικά Πληροφοριακά ελτία 1.1.2.4. Εθνική συµβολή στην Ετήσια Έκθεση του EUMC για την περίοδο 2003/4 Οι εθνικές συµβολές του RAXEN αποτέλεσαν την κύρια πηγή πληροφοριών για την Ετήσια Έκθεση του EUMC για την περίοδο 2003/4. Οι ΕΦΣ παρουσίασαν την κατάσταση κατά το 2003 σε κείµενο που συντάχθηκε ειδικά για την Ετήσια Έκθεση του EUMC βάσει λεπτοµερών κατευθυντήριων γραµµών που κάλυπταν τους πέντε κύριους τοµείς παρακολούθησης του EUMC (εκπαίδευση, νοµοθεσία, ρατσιστική βία και ρατσιστικά εγκλήµατα, απασχόληση και στέγαση) µε ιδιαίτερη έµφαση στην εκπαίδευση. Αποτέλεσµα: 25 εθνικές συµβολές στην Ετήσια Έκθεση του EUMC για την περίοδο 2003/4 1.1.2.5. Εθνική Έκθεση 2004 Οι Εθνικές Εκθέσεις κάλυψαν επίσης τους πέντε θεµατικούς τοµείς και συνδέθηκαν µε εγγραφές στη βάση δεδοµένων EUMC-RAXEN. Εκτός από την περιγραφή των σηµαντικότερων εξελίξεων στους πέντε τοµείς, οι εκθέσεις των ΕΦΣ επικεντρώθηκαν στις καλές πρακτικές καταπολέµησης όλων των µορφών διακρίσεων και ρατσισµού µε ιδιαίτερη έµφαση στις κοινοτικές πρωτοβουλίες στην εκάστοτε χώρα. Αποτέλεσµα: 25 Εθνικές Εκθέσεις 1.1.2.6. Ειδική Μελέτη Με την Ειδική Μελέτη το EUMC θέσπισε ένα νέο µέσο κατά την περίοδο RAXEN5. Το EUMC ζήτησε από τους ΕΦΣ να εκπονήσουν µια εµπεριστατωµένη µελέτη για ένα θέµα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για το EUMC και το ευρωπαϊκό κοινό. Μετά τη διεύρυνση, το EUMC επέλεξε το θέµα «Ροµά, Σίντι, Τσιγγάνοι και Ταξιδευτές (Travellers) στη δηµόσια εκπαίδευση». Για τη µελέτη απαιτήθηκε δευτεροβάθµια έρευνα και ανάλυση υψηλού επιπέδου µε στόχο τη βαθύτερη κατανόηση του θέµατος από τον αναγνώστη. Το EUMC συνέταξε ειδικές κατευθυντήριες γραµµές κατόπιν ενδελεχούς διαδικασίας διαβούλευσης µε τη συµµετοχή ΕΦΣ, ειδικών εµπειρογνωµόνων από αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, εκπροσώπων διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισµών και ενώσεων Ροµά. Το 2005 οι 25 Ειδικές Μελέτες θα συµπληρωθούν από συγκριτική ανάλυση. Αποτέλεσµα: 25 Ειδικές Μελέτες 11

1.1.2.7. Ταχεία Απόκριση Η δραστηριότητα ταχείας απόκρισης επιτρέπει στο EUMC να ερευνά επείγοντα θέµατα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος εντός σύντοµου χρονικού διαστήµατος. Επιτρέπει επίσης στο EUMC να ενεργεί ως µηχανισµός έγκαιρης προειδοποίησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για θέµατα που προκαλούν ανησυχία στην ΕΕ, να αντιδρά γρήγορα σε συγκεκριµένα και συναφή αιτήµατα και να προσφέρει υποστήριξη όσον αφορά τα κενά στη συλλογή δεδοµένων για πληροφορίες που έχουν ήδη συγκεντρωθεί αλλά απαιτούν άµεση επικαιροποίηση. Το 2004, το EUMC χρησι- µοποίησε το µέσο αυτό ως εξής: ΤΑΧΕΙΑ ΑΠΟΚΡΙΣΗ 1: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ EUMC ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕ Αποτέλεσµα: Εφαρµογή µιας νέας διαδικασίας παρακολούθησης της συνέχειας που δίδεται σε σχετική σύσταση Στο πλαίσιο της πρώτης αυτής ταχείας απόκρισης, το EUMC ζήτησε από τους 25 ΕΦΣ να γνωστοποιήσουν τους σχετικούς αρµόδιους φορείς ή αρχές της χώρας τους που είναι υπεύθυνοι για την εφαρµογή των προτάσεων και συστάσεων του EUMC που περιλαµβάνονται στην Ετήσια Έκθεσή του για το 2002, καθώς και για την εφαρµογή των συστάσεων που δηµοσιεύθηκαν στις εκθέσεις Manifestations of Antisemitism in the EU 2002 2003 («Εκδηλώσεις αντισηµιτισµού στην ΕΕ 2002 2003»). Οι πληροφορίες που υπέβαλαν οι ΕΦΣ θα χρησι- µοποιηθούν για να έλθει σε επαφή το EUMC µε τις αρχές αυτές και να ζητήσει στοιχεία σχετικά µε την εφαρµογή και συναφή θέµατα. ΤΑΧΕΙΑ ΑΠΟΚΡΙΣΗ 2: ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Βάσει συγκεκριµένου ερωτηµατολογίου, το EUMC ζήτησε από τους ΕΦΣ να υποβάλουν έκθεση για τις δραστηριότητες στις χώρες τους όσον αφορά (α) τις αντιδράσεις της αστυνοµίας στη ρατσιστική βία και το ρατσιστικό έγκληµα, (β) ειδικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες και (γ) την ενσωµάτωση της κοινωνίας των πολιτών. Τα αποτελέσµατα θα συνοδευθούν το 2005 από συγκριτική ανάλυση. ΤΑΧΕΙΑ ΑΠΟΚΡΙΣΗ 3: ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ VAN GOGH ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΣΕ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΤΗΡΙΑ Λόγω της ιδιαίτερης ανησυχίας του για τα γεγονότα στις Κάτω Χώρες, το EUMC ζήτησε τον Νοέµβριο από τον ολλανδικό ΕΦΣ να υποβάλει έκθεση σχετικά µε τη διαµορφούµενη κατάσταση µετά τη δολοφονία του Van Gogh και τις επιθέσεις σε θρησκευτικά κτήρια. Ο ολλανδικός ΕΦΣ παρουσίασε µια χρονολογική περιγραφή των γεγονότων, συµπεριλαµβανοµένης της δολοφονίας, των εντάσεων µεταξύ εθνοτήτων που ακολούθησαν και των επιθέσεων σε θρησκευτικά κτήρια, 12

ενώ προέβη επίσης σε σύντοµη ανάλυση της διαµορφούµενης κατάστασης και των τάσεων που εµφανίζονται όσον αφορά τους Μουσουλµάνους και την επίδραση του ιδιαίτερα ισλαµοφοβικού λόγου στην ολλανδική κοινωνία. Η εν λόγω Ταχεία Απόκριση βοηθήθηκε από έρευνα µεταξύ των υπόλοιπων 24 ΕΦΣ σχετικά µε το κατά πόσον προκλήθηκαν αλυσιδωτές αντιδράσεις υπό µορφή αύξησης των περιστατικών ισλαµοφοβίας και των ενεργειών κατά των Μουσουλµάνων ή των µεταναστών. ΤΑΧΕΙΑ ΑΠΟΚΡΙΣΗ 4: ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ Τέλος, το EUMC ζήτησε τον εκέµβριο από τους ΕΦΣ να υποβάλουν πληροφορίες για την επικαιροποίηση των εθνικών τους εκθέσεων που καλύπτουν την περίοδο από τον Ιανουάριο µέχρι τον Οκτώβριο του 2004. εδοµένου ότι το χρονικό πλαίσιο των εκθέσεων του EUMC είναι το πλήρες ηµερολογιακό έτος, οι ΕΦΣ κλήθηκαν να συµπληρώσουν τις πληροφορίες και τα δεδοµένα των Εθνικών τους Εκθέσεων µέχρι την 31 η εκεµβρίου 2004. 1.1.2.8. Διαιτητική λειτουργία Οι ΕΦΣ επιτέλεσαν µια διαιτητική λειτουργία σχετικά µε προϊόντα του EUMC που αφορούν τις χώρες τους, πριν από τη δηµοσίευσή τους. Το 2004 οι ΕΦΣ εξέτασαν δύο συγκριτικές µελέτες που εκπονήθηκαν για το EUMC: τη µελέτη µε τίτλο Comparative Report: Migrants, Minorities and Legislation: Documenting Legal Measures and Remedies against Discrimination in 15 Member States of the European Union («Συγκριτική έκθεση: µετανάστες, µειονότητες και νοµοθεσία: τεκµηρίωση νοµικών µέτρων και ένδικων βοηθηµάτων κατά των διακρίσεων στα 15 κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης») και τη µελέτη µε τίτλο Comparison of the reports on national strategies for minority schooling prepared by the National Focal Points of the Central and Eastern European Candidate Countries (CEECs) [«Σύγκριση των εκθέσεων επί των εθνικών στρατηγικών σχολικής εκπαίδευσης των µειονοτήτων που εκπόνησαν οι Εθνικοί Φορείς Συνεργασίας των Υποψήφιων Χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΧΚΑΕ)»] (σχετικά µε πληροφορίες ανά χώρα). 1.1.2.9. Προετοιµασία της φάσης RAXEN6 το 2004 Το RAXEN είναι µια συνεχής διαδικασία µάθησης. εδοµένου ότι ποτέ κατά το παρελθόν δεν είχε γίνει προσπάθεια συλλογής δεδοµένων µέσω ανάλογου δικτύου, και ιδίως τώρα στα 25 κράτη µέλη, οι κατευθυντήριες γραµµές, οι διαδικασίες και τα προϊόντα του RAXEN βελτιώνονται διαρκώς µέσω της αλληλεπίδρασης µεταξύ των ΕΦΣ, του EUMC, των κύριων στοχοθετηµένων οµάδων του και άλλων εµπειρογνωµόνων. Το έργο του EUMC εστιάζεται πλέον περισσότερο στις ανάγκες των κύριων στοχοθετηµένων οµάδων του. 13

Οι αντιδράσεις και ο δηµόσιος λόγος στον απόηχο των διεθνοτικών εντάσεων στις Κάτω Χώρες κατέδειξαν κατά την περίοδο που καλύπτει η έκθεση τη σηµασία ενός ευρωπαϊκού λόγου σχετικά µε την καταπολέµηση του ρατσισµού και των διακρίσεων, για τον οποίο είναι απολύτως αναγκαία η ύπαρξη αξιόπιστων στοιχείων. Το EUMC θα συµβάλει σε έναν τέτοιο ευρωπαϊκό λόγο µε το δίκτυο RAXEN και ιδίως µε δύο νέα ή βελτιωµένα µέσα: Το EUMC θα ζητήσει µια Ταχεία Απόκριση όπως αποδείχθηκε µε την Ταχεία Απόκριση για τον ολλανδικό ΕΦΣ εντός σύντοµου χρονικού διαστήµατος από έναν µόνο ΕΦΣ ή από οµάδες ΕΦΣ για ένα ή περισσότερα συγκεκριµένα θέµατα. Με την περίοδο υποβολής εκθέσεων RAXEN6 το EUMC θα καθιερώσει ένα διµηνιαίο ελτίο RAXEN. Οι ΕΦΣ θα υποβάλλουν εκθέσεις επί σηµαντικών θεµάτων που αποτελούν αντικείµενο δηµόσιας συζήτησης σε εθνικό επίπεδο κατά την περίοδο που καλύπτει η έκθεση σχετικά µε το ρατσισµό, την ξενοφοβία, τον αντισηµιτισµό και την ισλαµοφοβία ή τις διακρίσεις κατά µεταναστών, προσφύγων ή ατόµων που έχουν ζητήσει άσυλο και µειονοτήτων. 1.1.3. Εργο PHARE RAXEN_ΥΧ Στις 29 Φεβρουαρίου 2004 το EUMC ολοκλήρωσε το έργο RAXEN_ΥΧ ίκτυο Ενηµέρωσης για το Ρατσισµό και την Ξενοφοβία στις Υποψήφιες Χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΧΚΑΕ) µε την υποστήριξη του ευρωπαϊκού προγράµµατος PHARE πολλαπλών δικαιούχων για τη «Συµµετοχή των Υποψήφιων Χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΧΚΑΕ) στις κοινοτικές αποκεντρωµένες υπηρεσίες το 2003». Ο γενικός στόχος ήταν να προετοι- µαστούν οι ΧΚΑΕ για τη συµµετοχή τους στο µελλοντικό έργο του EUMC. Ειδικότερα, στόχος του έργου ήταν να γίνουν τα πρώτα βήµατα για τη δηµιουργία ενός δικτύου ενηµέρωσης για το ρατσισµό και τη ξενοφοβία (RAXEN_ΥΧ) στις χώρες αυτές, διευρύνοντας κατ αυτόν τον τρόπο το δίκτυο RAXEN ώστε να καλύψει 25 χώρες. Ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε πλήρως το 2004 και το RAXEN επεκτάθηκε σε 25 ΕΦΣ. Τέσσερις από τους οκτώ ΕΦΣ που επελέγησαν κατά την περίοδο RAXEN_ΥΧ υπέβαλαν επιτυχώς αίτηση για την περίοδο RAXEN5. Επιπλέον, επελέγησαν Εθνικοί Φορείς Συνεργασίας για την Κύπρο και την Μάλτα. Η ενσωµάτωση των υποψήφιων χωρών στον επόµενο γύρο της διεύρυνσης, δηλαδή της Ρουµανίας και της Βουλγαρίας, ετοιµάζεται για το 2005 µε τη βοήθεια ενός δεύτερου προγράµµατος πολλαπλών δικαιούχων. To PHARE RAXEN_EX αποτέλεσε αποφασιστικό βήµα προόδου στην κατεύθυνση της ενσωµάτωσης των νέων κρατών µελών στο πλαίσιο του EUMC. Η άσκηση χαρτογράφησης που έγινε κατά την περίοδο RAXEN_ΥΧ προσφέρει σήµερα µια ευρεία βάση µε τους φορείς της κοινωνίας των πολιτών µε τους οποίους έχει επαφή το EUMC στις χώρες αυτές. Μια ειδική άσκηση χαρτογράφησης και µια έκθεση για τις εθνικές στρατηγικές σχετικά µε τη σχολική εκπαίδευση των µειονοτήτων στις 14

ΧΚΑΕ αποτέλεσε µια από τις σηµαντικότερες πηγές του ειδικού κεφαλαίου «Μειονότητες και εκπαιδευτικός τοµέας στις 10 υποψήφιες προς ένταξη χώρες» της Ετήσιας Έκθεσης 2003/2004 του EUMC Μέρος 2 «Ο ρατσισµός και η ξενοφοβία στα κράτη µέλη της ΕΕ. Τάσεις, εξελίξεις και καλές πρακτικές». Η έκθεση του RAXEN_ΥΧ Evaluation of available data on antisemitism in the 10 Candidate Countries of Eastern and Central Europe (CEECs) [«Αξιολόγηση διαθέσιµων δεδο- µένων σχετικά µε τον αντισηµιτισµό στις 10 υποψήφιες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΧΚΑΕ)»] παρουσίασε µια ανασκόπηση των φορέων που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της καταπολέµησης του αντισηµιτισµού, καθώς και συγκεκριµένους νοµοθετικούς και θεσµικούς µηχανισµούς και εξελίξεις που θα χρησιµοποιηθούν για τις µελλοντικές δραστηριότητες του EUMC όσον αφορά την καταπολέµηση του αντισηµιτισµού στα 25 κράτη µέλη. 1.2. ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ 1.2.1. Κύριοι στόχοι των εθνικών συνεδριάσεων στρογγυλής τραπέζης Οι κύριοι στόχοι των εθνικών συνεδριάσεων στρογγυλής τραπέζης είναι οι εξής: Προώθηση της συµµετοχής εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και των δηµοσίων αρχών σε διάλογο και ενθάρρυνση της συνεργασίας τους Προσδιορισµός «βασικών ζητηµάτων» και συγκεκριµένων πτυχών στα κράτη µέλη Ενηµέρωση σχετικά µε τις εξελίξεις στον τοµέα του ρατσισµού και της ξενοφοβίας Ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά µε «καλές πρακτικές» στα κράτη µέλη Γνωστοποίηση του έργου τους στο EUMC, σε άλλες συνεδριάσεις στρογγυλής τραπέζης και σε µέλη του δικτύου RAXEN Έµφαση στη συµµετοχή µιας σειράς κοινοτήτων, ιδίως µεταναστών και εθνοτικών µειονοτήτων, καθώς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του Ρατσισµού και του Ευρωπαϊκού ικτύου κατά του Ρατσισµού Ανάληψη συµβουλευτικού ρόλου και υποβολή συστάσεων για το Πρόγραµµα Εργασίας και την Ετήσια Έκθεση του EUMC Οι συνεδριάσεις στρογγυλής τραπέζης εστιάζουν στην ανάλυση και αξιολόγηση της κατάστασης του ρατσισµού στο συγκεκριµένο κράτος µέλος. Πραγµατοποιούνται συζητήσεις και ανταλλάσσονται πληροφορίες σχετικά µε καλές πρακτικές στο κράτος µέλος για την καταπολέµηση του ρατσισµού. ίδεται έµφαση στις τρέχουσες και µελλοντικές εξελίξεις και η πρόθεση είναι να αναπτυχθεί µία κοινή στρατηγική µε τους βασικούς παράγοντες του τοµέα. 15

Οι συνεδριάσεις στρογγυλής τραπέζης σε εθνικό επίπεδο διαφέρουν όσον αφορά την οργάνωση και τη δοµή τους, λαµβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση σε κάθε κράτος µέλος και τη φιλοσοφία εργασίας που έγκειται στην αποφυγή της αλληλοεπικάλυψης των ήδη υπαρχουσών δοµών. Οι εθνικές συνεδριάσεις στρογγυλής τραπέζης διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών (π.χ. καλών πρακτικών) σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, γεγονός που επιτρέπει τη χρησιµοποίηση της γνώσης η οποία αποκτάται από τις συνεδριάσεις στις συστάσεις που υποβάλλει το EUMC σε διάφορους τοµείς και στην Ετήσια Έκθεσή του όσον αφορά τις εξελίξεις στα κράτη µέλη. Οι συνεδριάσεις στρογγυλής τραπέζης προσφέρουν ένα βήµα στο οποίο συναντώνται σηµαντικές οργανώσεις και άτοµα που ασχολούνται µε τους τοµείς του ρατσισµού, της ξενοφοβίας και του αντισηµιτισµού. Επιτρέπουν στο EUMC να περιλάβει στη µελέτη και στις ενέργειές του ένα φάσµα φορέων από το επίπεδο των απλών ανθρώπων έως τις κυβερνητικές υπηρεσίες. Οι συνεδριάσεις στρογγυλής τραπέζης προσθέτουν µια ευρωπαϊκή διάσταση στις συζητήσεις και παρέχουν στήριξη για τη δηµιουργία δικτύων µεταξύ των συµµετεχόντων πολλοί από τους οποίους δεν θα είχαν διαφορετικά πρόσβαση σε διάλογο ευρωπαϊκού επιπέδου. 1.2.2. Εθνικές συνεδριάσεις στρογγυλής τραπέζης το 2004 ιοργανώθηκαν εθνικές συνεδριάσεις στρογγυλής τραπέζης καθόλη τη διάρκεια του έτους, οι οποίες πραγµατεύθηκαν διάφορα θέµατα, ορισµένα από τα οποία αφορούσαν ειδικά τις δραστηριότητες του EUMC, ενώ άλλα αφορούσαν την επέκταση της εντολής του EUMC στον τοµέα των ανθρώπινων δικαιωµάτων. Ιρλανδία: στις 9 Ιουνίου η συνεδρίαση στρογγυλής τραπέζης του ουβλίνου εντάχθηκε στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της ιρλανδικής προεδρίας. Συζητήθηκε η ανάπτυξη µιας πιο συµµετοχικής και πολυπολιτισµικής Ευρώπης µέσω της πολιτικής και της πρακτικής. Αυστρία: στις 5 Νοεµβρίου διοργανώθηκε συνεδρίαση στρογγυλής τραπέζης στο Graz, όπου συζητήθηκε το θέµα της επέκτασης της εντολής του EUMC στον τοµέα των ανθρώπινων δικαιωµάτων. Γερµανία: 23 Νοεµβρίου στο Βερολίνο (βασικά θέµατα: παρουσίαση του EUMC σχετικά µε την επέκταση της εντολής του στον τοµέα των θεµελιωδών/ανθρώπινων δικαιωµάτων, γερµανικό σχέδιο νόµου για τη µετανάστευση, επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου ράσης σε συνέχεια της Παγκόσµιας ιάσκεψης του Durban κατά του Ρατσισµού) Φινλανδία: 10 εκεµβρίου στο Ελσίνκι (βασικά θέµατα: η κατάσταση τον Ροµά στην Ευρώπη και στη Φινλανδία, µειονότητες εντός των µειονοτήτων πολλαπλές διακρίσεις, αντίληψη της πολυµορφίας σε ιδεολογικές οργανώσεις, ισότητα στην πολιτική ευαισθητοποίηση) 16

Η βασική σύσταση της συνεδρίασης στρογγυλής τραπέζης σχετικά µε την κατάσταση των Ροµά στην Ευρώπη και τη Φινλανδία ήταν να ενισχυθούν οι δοµές ακτιβισµού του πληθυσµού των Ροµά ώστε να διευκολυνθούν οι δράσεις σε τοπικό επίπεδο. Το EUMC παρουσίασε την αποστολή του στο φινλανδικό πλαίσιο και ενηµέρωσε τους συµµετέχοντες σχετικά µε τη χρησιµοποίηση του δικτύου RAXEN και τη µεθοδολογία συλλογής δεδοµένων. Επιπλέον, προέβη σε ενηµέρωση σχετικά µε την επέκταση της εντολής του στα ανθρώπινα/θεµελιώδη δικαιώµατα. 1.2.3. Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Στρογγυλής Τραπέζης 2004 Η πέµπτη Ευρωπαϊκή ιάσκεψη Στρογγυλής Τραπέζης (ERTC) πραγµατοποιήθηκε στις 16 και 17 εκεµβρίου 2004 στη Βιέννη. Το 2004 η ERTC πραγµατεύθηκε ειδικά θέµατα σχετικά µε την επέκταση της εντολής του EUMC στον τοµέα των ανθρώπινων/θεµελιωδών δικαιωµάτων. Η ιάσκεψη συγκέντρωσε 58 συµµετέχοντες από 18 κράτη µέλη της ΕΕ και στόχος της ήταν να συµβάλει στην υπό εξέλιξη διαβούλευση σχετικά µε τον Οργανισµό Θεµελιωδών ικαιωµάτων της ΕΕ. Ιδιαίτερη έµφαση δόθηκε στο ερώτηµα πώς να διευρυνθεί το αντικείµενο του Οργανισµού ώστε να καλύπτει τα θεµελιώδη δικαιώµατα, χωρίς να υποβαθµιστούν οι δραστηριότητες του EUMC στην καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας. Η ERTC έδωσε την ευκαιρία στο EUMC να ακούσει τις απόψεις διαφόρων ενδιαφεροµένων, συµπεριλαµβανοµένων πολλών εκπροσώπων κυβερνήσεων κρατών µελών (16 εθνικοί υπάλληλοι σύνδεσµοι) και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Οι βασικοί οµιλητές προέρχονταν, µεταξύ άλλων, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από εθνικά ιδρύµατα για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και από το Ευρωπαϊκό ίκτυο κατά του Ρατσισµού (ENAR). Οι οµιλητές πραγµατεύθηκαν το πώς µπορεί να αναπτυχθεί το έργο του Οργανισµού στον τοµέα των Ανθρώπινων ικαιωµάτων και ιδίως το πώς µπορεί να προστεθεί αξία στα εθνικά ιδρύµατα, στα όργανα παρακολούθησης των διεθνών συνθηκών και στην κοινωνία των πολιτών. Μετά τις ανακοινώσεις ακολούθησαν συνεδριάσεις των οµάδων εργασίας µε λειτουργικό αποτέλεσµα. Ορισµένα από τα κυριότερα θέµατα που ανέκυψαν από τις συνεδριάσεις των οµάδων εργασίας ήταν τα εξής: Ο Οργανισµός πρέπει να αναλάβει ευρεία εντολή, επίκεντρο της οποίας θα εξακολουθήσουν να αποτελούν ο ρατσισµός, η ξενοφοβία και ο αντισηµιτισµός. Ο καθορισµός προτεραιοτήτων σε άλλους τοµείς της εντολής του Οργανισµού θα αποτελέσει αντικείµενο στρατηγικού σχεδιασµού του ιοικητικού Συµβουλίου. Ο Οργανισµός πρέπει να εστιάσει το έργο του κατά πρώτο λόγο στα κράτη µέλη της ΕΕ. Ωστόσο, δεν υπήρξε συναίνεση ως προς το κατά πόσον, πέραν τούτου, η εντολή του πρέπει να καλύπτει τις υποψήφιες προς προσχώρηση χώρες και τις τρίτες χώρες. 17

Η παρακολούθηση (συλλογή και ανάλυση στοιχείων) πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί το βασικό καθήκον του Οργανισµού και να περιλαµβάνει την εκτί- µηση των επιπτώσεων στη νοµοθεσία, την πολιτική και την πρακτική. Όπως και το EUMC, ο νέος Οργανισµός πρέπει να διαδίδει τις καλές πρακτικές και να υποβάλλει συστάσεις στην Κοινότητα και τα κράτη µέλη. Συµπληρωµατικά των ανωτέρω καθηκόντων, ο Οργανισµός θα µπορούσε να αναλάβει ρόλο στην εκπαίδευση και κατάρτιση στα ανθρώπινα δικαιώµατα και στην τεχνική συνεργασία µε εθνικούς φορείς. Ο Οργανισµός θα µπορούσε να διαδραµατίσει ρόλο στηρίζοντας την παρακολούθηση της εφαρµογής της πολιτικής και της πρακτικής, να δώσει µεγαλύτερο βάρος στην εκτίµηση των συνεπειών των νοµοθετικών πρωτοβουλιών, της πολιτικής και της πρακτικής και να στηρίξει την εργασία ανάπτυξης δεικτών, µέτρων σύγκρισης και ενσωµάτωσης της διάστασης των θεµελιωδών δικαιω- µάτων σε διάφορους τοµείς πολιτικής. Πρέπει να αναπτυχθούν µηχανισµοί στενότερης συνεργασίας µεταξύ οργανισµών (όπως το Συµβούλιο της Ευρώπης, ο Οργανισµός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και ο ΟΗΕ). Υπήρξε συναίνεση ως προς το ότι ο Οργανισµός θα χρειαστεί σηµαντικούς πρόσθετους πόρους για να ανταποκριθεί σε µια πρόσθετη εντολή. Πρέπει να εξασφαλιστεί η ανεξαρτησία του ιοικητικού Συµβουλίου και να ενσωµατωθεί η κοινωνία των πολιτών. Καθότι πολλές από τις παρούσες οργανώσεις επεξεργάζονταν ανεξάρτητες προτάσεις για τη δηµόσια διαβούλευση σχετικά µε τον Οργανισµό, τα ανωτέρω συµπεράσµατα δεν αποτελούν την επίσηµη θέση της ERTC, αλλά προσέφεραν υλικό για προβληµατισµό στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη µέλη. 1.3. ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 1.3.1. Ηλεκτρονικό αρχείο και βάση δεδοµένων του EUMC στο Διαδίκτυο Η βάση δεδοµένων του EUMC, που είναι ελεύθερα προσπελάσιµη από το κοινό µέσω του δικτυακού τόπου του EUMC http://eumc.eu.int, περιέχει γενικές πληροφορίες σχετικά µε οργανώσεις που αναπτύσσουν δραστηριότητες κατά του ρατσισµού, της ξενοφοβίας και του αντισηµιτισµού σε όλα τα κράτη µέλη, πληροφορίες σχετικά µε «καλές πρακτικές» και άλλες δραστηριότητες, όπως σχέδια, εκστρατείες, µελέτες κ.λπ. στον τοµέα, καθώς και παραποµπές σε εκδόσεις και οπτικοακουστικό υλικό. Μία από τις κύριες πηγές των προσφεροµένων πληροφοριών είναι το αποτέλεσµα των ασκήσεων χαρτογράφησης RAXEN και της συλλογής δεδοµένων του RAXEN στους τοµείς της απασχόλησης, της ρατσιστικής βίας, της εκπαίδευσης, της νοµοθεσίας και της στέγασης. 18