ΣΥΣΠΕΙΡΩ ΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩ Ν ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ Α. Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Β. Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩ ΣΗ ΤΗΣ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Η ΣΥΓΚΥΡΙΑ Γ. ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ: 1. Ο ΝΟΜΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟ 2. Ο ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΛΕΓΙΑ Δ. ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 1. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ 2. ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΤΩ Ν ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ 3. ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩ Ν ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩ Ν ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ 4. ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩ Ν ΕΝΙΑΙΩ Ν ΕΛΛΗΝΙΚΩ Ν ΠΤΥΧΙΩ Ν ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩ Ν ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 5. ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ 6. ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΑΕΙ 7. ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΑΣΥΛΟ 9 ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΟΣΔΕΠ ΑΘΗΝΑ, ΜΑΡΤΙΟΣ 2009 1
Α. Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η Παιδεία, και ιδιαίτερα η Ανώτατη Παιδεία, στόχο έχει «να διαμορφώνει υπ εύθυνους π ολίτες με επ ιστημονική, κοινωνική, π ολιτιστική και π ολιτική συνείδηση» όπ ως εξάλλου ορίζει το ισχύον Σύνταγμα. Επ ίσης, κατά το Σύνταγμα, η π ολιτεία οφείλει να χρηματοδοτεί και να εποπ τεύει τα Ανώτατα Εκπ αιδευτικά Ιδρύματα, τα οπ οία πρέπ ει να λειτουργούν με όρους αυτοδιοίκησης. Το έργο αυτό καλούνται τα πανεπ ιστήμια να το εκπ ληρώσουν σε συνθήκες όπ ου ο κόσμος ζει σημαντικές αλλαγές. Αφενός σχετικές με τη γνώση εξαιτίας της ραγδαίας επ ιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης και αφετέρου σχετικές με τις κοινωνικές συνθήκες, όπ ου υπ εραυξάνεται το χάσμα μεταξύ π λουσίων και φτωχών ( τόσο σε π λανητικό όσο και σε εθνικό επίπ εδο), οι δημοκρατικές κατακτήσεις π εριορίζονται, οι συλλογικότητες κατακερματίζονται, οι συνειδήσεις χειραγωγούνται απ ό την προπ αγάνδα των ΜΜΕ, όπ ου το χρήμα ανάγεται σε υπ έρτατη αξία και η αγορά σε υπ έρτατο ρυθμιστή. Η π ερίοδος μεταξύ του 7 και του 9 Συνεδρίου της ΠΟΣΔΕΠ (2005 2009) μπ ορεί να χαρακτηριστεί ως η κρισιμότερη της π ρόσφατης τουλάχιστον ιστορίας του Ελληνικού Πανεπ ιστημίου. Η κυβέρνηση της Ν. Δ. ψήφισε στη Βουλή π λειάδα νομοθετημάτων και τροπ ολογιών π ου, αν εφαρμοστούν, θα μεταλλάξουν τον χαρακτήρα και τον κοινωνικό ρόλο του ελληνικού δημοσίου Πανεπ ιστημίου, σύμφωνα με τη «διαδικασία της Μπ ολόνια» και τον Ευρωπ αϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπ αίδευσης και Έρευνας, μια π ολιτική π ου υιοθετήθηκε και απ ό τις π ροηγούμενες κυβερνήσεις και υπ ουργούς Παιδείας του ΠΑΣΟΚ. Αντιταχθήκαμε σ αυτή την κατεδάφιση υπερασπ ιζόμενοι το όραμά μας για το Δημόσιο Δωρεάν Πανεπ ιστήμιο. Ένα Πανεπ ιστήμιο ανοιχτό στην κοινωνία π ου θα γεννά την κριτική σκέψη, π ου θα π αράγει καινούργια γνώση όσο και καινούργιες μορφές επ ίγνωσης για τις γενιές των νέων φοιτητών και φοιτητριών του. Γιαυτό αντιταχθήκαμε σθεναρά στο π λέγμα των νόμων της ιδιωτικοποίησης της Ανώτατης Παιδείας π ου επ ιχειρούν να απ αξιώσουν και να κατεδαφίσουν το Δημόσιο Πανεπ ιστήμιο παρακάμπ τοντας ακόμη και το Σύνταγμα. Γιαυτό και θα συνεχίσουμε να αντιδρούμε σε όλες τις προσπ άθειες το Πανεπιστήμιο να μετατραπ εί σε ένα αυταρχικό εκπαιδευτήριο, όπ ου διδασκόμενοι και διδάσκοντες θα αναλαμβάνουν ρόλους σε ένα σύστημα αναπ αραγωγής γνώσεων στην υπ ηρεσία των κυρίαρχων αξιών και των κυρίαρχων προτύπ ων. Ο αυταρχισμός και η καταστολή σφράγισε και σφραγίζει στις μέρες μας τη σχέση κράτους και κοινωνίας. Δεν θα επ ιτρέψουμε μια τέτοια π ολιτική να καταστρέψει το Πανεπ ιστήμιο ως δυνητικό χώρο ελεύθερης έκφρασης και κριτικής αυτοσυνείδησης της κοινωνίας. Πιστεύουμε στον καθημερινό αγώνα δασκάλων π ου προσπ αθούν στο Πανεπ ιστήμιο να κρατήσουν ζωντανή την κριτική διάθεση των νέων. Στον καθημερινό αγώνα δασκάλων π ου π ασχίζουν η έρευνα και η εκπ αίδευση να αλληλοτροφοδοτούνται, δημόσια και με διαφάνεια, μακριά απ ό τα στεγανά της διαπ λοκής με την οικονομική και π ολιτική εξουσία. Στον καθημερινό αγώνα δασκάλων που π ιστεύουν στο έργο τους και στις ευθύνες τους, π ου αγωνίζονται για την αξιοπρέπ ειά τους σε συνθήκες ασφυκτικής υπ οχρηματοδότησης της π αιδείας. Αγωνιζόμαστε για ένα Πανεπ ιστήμιο όπ ου καθένας και καθεμία θα μπ ορεί να σπ ουδάζει αυτό που επ ιθυμεί, π ου θα διδάσκει και θα ερευνά τους όρους για ένα αλλιώτικο μέλλον, ένα μέλλον ανθρώπινης χειραφέτησης. Για ένα Πανεπ ιστήμιο όπ ου η γνώση δεν θα είναι εμπ όρευμα και ο έλεγχος δεν θα ακρωτηριάζει την δημιουργικότητα, όπ ου κάθε κρίση διδασκόντων και διδασκομένων δεν θα μετατρέπ εται σε εργαλείο πιστοπ οίησης στα χέρια των κρατούντων, αυτών π ου συστηματικά υπ ονομεύουν την π αιδεία, αλλά συνθήκη αυτοβελτίωσης της π αιδείας και απ ολογισμού του έργου της μπ ροστά στην κοινωνία. Στόχος μας είναι να συμβάλουμε σε ένα μεγάλο εκπ αιδευτικό κίνημα π ου θα απ οκρούσει και θα ακυρώσει τις κυβερνητικές επ ιθέσεις, θα απ οτρέψει την απ αξίωση του Πανεπ ιστημίου και την υπ οβάθμιση των σπ ουδών αλλά και π ου θα διεκδικήσει επ ιθετικά την αναβάθμιση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Βασικό μέλημα μας είναι να π αραμείνει η π αιδεία θέμα π ροτεραιότητας μέσα στην κοινωνία. Θέλουμε να ανοίξουμε έναν δημόσιο διάλογο μέσα στην πανεπ ιστημιακή και την 2
εκπ αιδευτική κοινότητα αλλά και στην κοινωνία. Θέλουμε να θίξουμε τα κακώς κείμενα ( απ αράδεκτα νομοθετήματα, αυταρχισμός, υπ οχρηματοδότηση, εμπορευματοπ οίηση), και να συγκεκριμενοπ οιήσουμε τις κατευθύνσεις βελτίωσης των σπ ουδών ( κατοχύρωση των π τυχίων, ποιοτικό π εριεχόμενο και μέθοδοι διδασκαλίας, καταπ ολέμηση της παπ αγαλίας, αυτονομία των εκπαιδευτικών βαθμίδων). Ο δικός μας διάλογος με την κοινωνία θα ξαναορίζει τη γνώση ως κοινωνικό εφόδιο, κοινωνικό αγαθό, κοινωνικό δικαίωμα. Β. Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩ ΣΗ ΤΗΣ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ : Η ΣΥΓΚΥΡΙΑ Oι αλλαγές π ου δρομολόγησε η διαδικασία Μπ ολόνια με τον λεγόμενο «Ενιαίο Ευρωπ αϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπ αίδευσης και Έρευνας», οι διαλυτικές και αυταρχικές π αρεμβάσεις των ελληνικών κυβερνήσεων και η διαρκής υπ οχρηματοδότηση έχουν οδηγήσει το ελληνικό Πανεπ ιστήμιο σε χρόνια κρίση. Απ ό τη δεκαετία του 1980, η εκπ αίδευση ήδη αξιολογείται με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια και σταδιακά μετατρέπ εται σε μία απ έραντη διασυνοριακή αγορά υπ ηρεσιών. Το εκπ αιδευτικό σύστημα π ροσαρμόζεται σε ένα επ ιχειρησιακό μοντέλο λειτουργίας, π ροσφοράς υπ ηρεσιών π ρος π ώληση. Το σύστημα αυτό αξιολογείται απ ό τους νόμους της αγοράς ανάλογα με την π οιότητα των π ροϊόντων, την τιμή και την ανταγωνιστικότητά τους. Στην εξέλιξη αυτή είναι καθοριστικός ο ρόλος υπερεθνικών οικονομικών οργανισμών όπ ως ο ΠΟΕ και ο ΟΟΣΑ, αλλά και διεθνών συμφωνιών (GATS). Στόχος είναι η π αραγωγή μιας μάζας ευέλικτων, απ ασχολήσιμων εργαζομένων π ρος ανάλωση και, π αράλληλα, επ ίλεκτα εκπ αιδευτικά ιδρύματα να λειτουργούν ως «κέντρα αριστείας», για την αναπ αραγωγή της ηγετικής οικονομικής, π ολιτικής, διοικητικής και π νευματικής ελίτ. Έτσι, η έρευνα και η εκπ αίδευση, θα υπ οταχθούν στη λογική της ανταπ οδοτικότητας, της π αραγωγικότητας και του ανταγωνισμού ανάμεσα σε ιδρύματα, στο εσωτερικό των ακαδημαϊκών μονάδων, στο εσωτερικό της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας. Ο κ ατακερματισμός και η υπ οβάθμιση των ΑΕΙ, όπ ως και το «π ρόγραμμα» ιεραρχικής τους ταξινόμησης μέσω εξω- ακαδημαϊκών οργάνων πιστοπ οίησης, εμπ εδώνουν αυθαίρετες ιεραρχήσεις. Οι κυβερνήσεις επ ενδύουν τους π ενιχρούς δημόσιους π όρους στα ήδη ισχυρά Πανεπ ιστήμια και περιθωριοποιούν τα αδύναμα, επ ιτείνουν π εραιτέρω τις ανισότητες, μέσω της συνάρτησης κατάταξης και δημόσιας χρηματοδότησης, της δυνατότητας π ροσέλκυσης φοιτητών ή π όρων απ ό τον ιδιωτικό τομέα, θεσμοθετώντας ανισότητες στις αμοιβές των διδασκόντων και των ερευνητών στο εσωτερικό των ιδρυμάτων. Θεσμοθετούνται εξω- ακαδημαϊκοί οργανισμοί και ιδιωτικές επ ιχειρήσεις, π ου αναλαμβάνουν την πιστοπ οίηση ( δηλαδή τη λεγόμενη αξιολόγηση ) και, τελικά, την ιεραρχική κατάταξη ακαδημαϊκών μονάδων και ιδρυμάτων, π ρογραμμάτων σπ ουδών και διδασκόντων- ερευνητών, με κριτήρια και μεθοδολογίες αμφίβολης επ ιστημονικής εγκυρότητας. Η επ ιβολή τους στην ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα, μέσω εκβιασμών για τη χρηματοδότηση, τις μεταπ τυχιακές σπ ουδές, τις κρίσεις των μελών ΔΕΠ ή τις υπ οτροφίες, έχουν οδηγήσει τη στιγμή αυτή στον έλεγχο των ροών χρηματοδότησης αλλά και, σε π αγκόσμιο επίπ εδο, στον έλεγχο των επ ιστημονικών π εριοδικών και των συνεδρίων, στον αυθαίρετο π ροσδιορισμό της εγκυρότητας των επιστημονικο- φιλοσοφικών ρευμάτων, στην επιβολή μιας κομφορμιστικής και ελεγχόμενης π αραγωγής γνώσης σε π αγκόσμια κλίμακα. Πρόκειται για μια διαδικασία έλεγχου και επιστημονικής- θεωρητικής π ειθάρχησης των πανεπ ιστημιακών στα κυρίαρχα ρεύματα σκέψης και στις ανάγκες του κεφαλαίου. Μέσα σ' αυτή την αρνητική για το χώρο του Πανεπ ιστημίου διεθνή π ραγματικότητα, στη χώρα μας οι διαδοχικές κυβερνήσεις έχουν ακολουθήσει μια καταστροφική π ολιτική. Οι π οσοτικοί δείκτες αυτής της π ολιτικής είναι π λέον αποκαλυπ τικοί: Η σταδιακή μείωση των δημοσίων δαπ ανών για την π αιδεία, (2,75% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος στην Ε. Ε. είναι 5,25%), η σταδιακή μείωση των δημοσίων δαπ ανών ανά φοιτητή, σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα: 1,4% στην Ελλάδα, όταν ο μέσος όρος στην Ε. Ε. είναι 16,5% (EUROSTAT 2005), η σταδιακή μείωση των δημοσίων δαπ ανών για 3
την έρευνα, π ου είναι καθηλωμένες στο 0,57% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος στην Ε. Ε. είναι 1,84% (EURO-STAT 2006). Με αυτά τα δεδομένα, επιβάλλεται αφενός η σταδιακή ιδιωτικοπ οίηση της εκπ αίδευσης σε όλες τις βαθμίδες, ( με ενδεικτικότερο π αράδειγμα τη νομοθεσία για τα «κολέγια») και αφετέρου η νεοφιλελεύθερη μεταλλαγή του ίδιου του δημόσιου Πανεπ ιστημίου σε επ ιχειρηματικό και υπ αγμένο στις ανάγκες της αγοράς καθώς, μέρα την ημέρα, η διαδικασία επιβολής ιδιωτικοοικονομικών κινήτρων και κριτηρίων λαμβάνει χώρα εκ των ένδον στην τριτοβάθμια εκπ αίδευση ( εισαγωγή και γενίκευση των διδάκτρων, συρρίκνωση της βασικής έρευνας και προώθηση της εφαρμοσμένης στις απ αιτήσεις και τα συμφέροντα των ιδιωτικών επ ιχειρήσεων, απ ορρύθμιση του π εριεχομένου σπ ουδών με την π ροώθηση αγοραίων γνωστικών αντικειμένων κ. ο. κ.). Η νεοφιλελεύθερη πιστοποίηση- αξιολόγηση απ οτελεί συνεπ ώς αναγκαίο όρο για τη νεοφιλελεύθερη μεταλλαγή του δημόσιου Πανεπ ιστημίου : ο έλεγχος και η επιστημονική- θεωρητική π ειθάρχηση των πανεπιστημιακών στα κυρίαρχα ρεύματα σκέψης απ οτελεί προϋπ όθεση για την επ ιβολή των ιδιωτικοοικονομικών κινήτρων και κριτηρίων στο δημόσιο Πανεπ ιστήμιο. Για να ανοίξει ο δρόμος στην ιδιωτικοπ οίηση της τριτοβάθμιας εκπ αίδευσης έπρεπ ε να απ αξιωθεί το δημόσιο Πανεπ ιστήμιο στα μάτια της κοινωνίας. Το διάστημα π ου π έρασε υποστήκαμε τη συντονισμένη εκστρατεία δυσφήμισης π ου εξαπ έλυσαν «π ρόθυμα» ΜΜΕ κατά των πανεπ ιστημιακών και των φοιτητών, αλλά και του έργου π ου επ ιτελείται στο δημόσιο Πανεπιστήμιο. Η υπ οχρηματοδότηση και η απ αξίωση του δημόσιου Πανεπ ιστημίου σηματοδοτεί ταυτόχρονα τη διάβρωση της επ αγγελματικής αυτονομίας των πανεπ ιστημιακών, την εντεινόμενη διαστρωμάτωσή τους, καθώς και την π αγίωση των ευέλικτων μορφών απ ασχόλησης. Σε συνδυασμό με τη διατήρηση των απ αράδεκτα χαμηλών απ οδοχών των πανεπ ιστημιακών, π ου π αραμένουν στάσιμες τα τελευταία χρόνια, επ ιχειρείται να μεταβληθεί μαζικά ένα σημαντικό τμήμα τους σε «ελεύθερους επ αγγελματίες» ( εντός του δημόσιου Πανεπ ιστημίου), π ου συμπ ληρώνουν το μισθό τους είτε απ ό τα δίδακτρα που π ληρώνουν οι οικογένειες των μεταπ τυχιακών φοιτητών-π ελατών είτε απ ό την αύξηση των μορφών συνεργασίας τους με τις επ ιχειρήσεις και τους διάφορους φορείς της κυβερνητικής π ολιτικής. Η ΣΥΓΚΥΡΙΑ Όταν ξέσπ ασε η π αγκόσμια οικονομική κρίση αισθανθήκαμε ότι η κυριαρχία των νόμων της ελεύθερης αγοράς υπ έστη σοβαρό π λήγμα. Ότι είμαστε δικαιωμένοι π ου υπερασπ ιζόμαστε τα δημόσια αγαθά, τη δημόσια δωρεάν παιδεία απ έναντι στην επ ίθεση ιδιωτικοπ οίησης και εμπορευματοπ οίησης. Θεωρήσαμε ότι η συκοφάντηση των δημόσιων Πανεπ ιστημίων π ου γινόταν συστηματικά μέσω ΜΜΕ θα είχε π ια μικρότερη απ ήχηση. Η έκρηξη της νεολαίας τον Δεκέμβρη, μετά τον φόνο του Αλέξη Γρηγορόπ ουλου, απ οκάλυψε τη χρεοκοπ ία των αξιών του Νεοφιλελευθερισμού και μας έθεσε το αίτημα να σκεφτούμε για τις π ροσδοκίες και τα αδιέξοδα του τόπ ου μας και να π ροτείνουμε ως δάσκαλοι λύσεις για την Παιδεία και τους νέους. Στις νεανικές και φοιτητικές κινητοπ οιήσεις η κυβέρνηση απ άντησε με την π αραίτηση ενός υπουργού και τον «διάλογο απ ό μηδενική βάση» ο οπ οίος απ ό ό, τι φαίνεται θα π εριοριστεί στην επ ίθεση εναντίον του ασύλου και την προπ αγάνδα για αλλαγή των π ανελληνίων εξετάσεων. Καταλαβαίνουμε την οργή των νέων μας. Τον ζούμε καθημερινά στις αίθουσες και στα αμφιθέατρα. Τον είδαμε να ξεσπ ά με απρόβλεπ τη ένταση τις μέρες του Δεκέμβρη. Και ξέρουμε ότι π ίσω απ ό αυτόν τον θυμό υπ άρχει η επ ίγνωση π ως σε τούτες τις γενιές στερείται το μέλλον. Το μέλλον μιας αξιοπρεπούς δουλειάς, το μέλλον μιας ζωής με νόημα, το μέλλον ως διαρκούς δυνατότητας υπ έρβασης ενός τελματωμένου π αρόντος. 4
Γ. ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ Απ ό τα τέλη της δεκαετίας του 1990 επ ί των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ βρίσκονται σε εξέλιξη σημαντικές αλλαγές στην οργάνωση και το θεσμικό π λαίσιο της Ανώτατης Εκπ αίδευσης στην Ελλάδα. Η αύξηση του αριθμού των φοιτητών, η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης ανά φοιτητή, η διαμόρφωση ενός «επ ιχειρηματικού κλίματος» και η υιοθέτηση «αγοραίων συμπ εριφορών» στο εσωτερικό του Πανεπ ιστημίου εκ μέρους μιας μερίδας του διδακτικού- ερευνητικού προσωπ ικού, η εισαγωγή διδάκτρων σε μεγάλο αριθμό τμημάτων μεταπ τυχιακών σπ ουδών, καθώς και η π αγίωση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης ( συμβασιούχοι 407/80), συνιστούσαν τα κυριότερα χαρακτηριστικά των αλλαγών στα ελληνικά Πανεπ ιστήμια ήδη π ριν την προσπ άθεια επ ιβολής του νέου θεσμικού π λαισίου της νεοφιλελεύθερης εκπ αιδευτικής αντιμεταρρύθμισης απ ό την κυβέρνηση της ΝΔ. Ειδικότερα, το δημόσιο Πανεπ ιστήμιο βρίσκεται σήμερα στο στόχαστρο της κυβερνητικής πολιτικής τόσο με την προσπ άθεια εφαρμογής ενός αντιεκπ αιδευτικού και αυταρχικού θεσμικού πλαισίου, π ου ψηφίστηκε π αρά και ενάντια στην ομόθυμη άρνηση της πανεπ ιστημιακής κοινότητας, όσο και με την όλη μεθόδευση για τη νομιμοπ οίηση της λειτουργίας ιδιωτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπ αίδευσης. Η ψήφιση του Νόμου Πλαίσιο αλλά και μια σειρά απ ό νομοθετικές π ρωτοβουλίες της κυβέρνησης οδηγούν στην ακαδημαϊκή, θεσμική και διοικητική εξάρτησή του απ ό την εκάστοτε κυβέρνηση, στην ακύρωση των συλλογικών επ αγγελματικών δικαιωμάτων των απ οφοίτων, σε μορφές άμεσης και έμμεσης ιδιωτικοπ οίησης και στην ουσιαστική επ ιδείνωση των όρων λειτουργίας των Πανεπ ιστημίων, ιδιαίτερα των π εριφερειακών. Η δέσμευση της κυβέρνησης για αύξηση των δαπανών για την π αιδεία στο 5% του ΑΕΠ όχι μόνο δεν υλοπ οιήθηκε, αλλά χρόνο με το χρόνο διαπιστώνουμε τη μείωση των δαπ ανών για την π αιδεία. Στο διάστημα 2007 2008, η κυβέρνηση επ ιχείρησε να «ολοκληρώσει την αντιμεταρρύθμιση, με το Π. Δ. για τα συγγράμματα, το νόμο για την έρευνα, με εκβιασμούς για χρηματοδότηση μέσω τετραετών συμβάσεων, τον «πρότυπ ο εσωτερικό κανονισμό» του Υπ ουργείου και τον νόμο για τις μεταπτυχιακές σπ ουδές. Ένας καταιγισμός νομοθετικών πρωτοβουλιών, ενεργειών και δηλώσεων, π ου όλοι ξέραμε ότι ενώ δεν έλυναν ούτε ένα π ρόβλημα δημιουργούσαν τους όρους για την ιδιωτικοπ οίηση της ανώτατης εκπαίδευσης διέκοπ ταν την ομαλή ροή των σπ ουδών, των ερευνητικών και εκπαιδευτικών λειτουργιών, δημιουργούσαν καθημερινά αδιέξοδα, εντάσεις και συγκρούσεις. Η συλλογική στάση των πανεπ ιστημιακών δασκάλων Στην π ολιτική αυτή π ου κατεδαφίζει το δημόσιο πανεπ ιστημιακό σύστημα η ΠΟΣΔΕΠ αντιπ αράθεσε τις ώριμες συγκροτημένες διεκδικήσεις του πανεπ ιστημιακού κινήματος για την υπεράσπ ισή του. Συγκροτήθηκε η συμπ όρευση του αγωνιζόμενου φοιτητικού κινήματος και του διδακτικού-ερευνητικού προσωπ ικού των Πανεπ ιστημίων π ου αντιστέκεται στη νεοφιλελεύθερη αντιμεταρρύθμιση. Η ύπαρξη αυτής της συμμαχίας, και η εκ μέρους της ανάληψη συλλογικών μορφών δράσης, είχε ως κορυφαία επ ιτυχία την αποτροπ ή της νεοφιλελεύθερης Συνταγματικής Αναθεώρησης, ενώ οδήγησε στην αμφισβήτηση των στόχων των εκπ αιδευτικών «μεταρρυθμίσεων» και εμπ όδισε τη συνολική εφαρμογή τους στα ελληνικά δημόσια Πανεπ ιστήμια. Η προσπ άθεια εφαρμογής της νεοφιλελεύθερης εκπ αιδευτικής αντιμεταρρύθμισης: ΝΟΜΟΣ- ΠΛΑΙΣΙΟ, και άλλα νομοθετήματα της αντιμεταρρύθμισης. Υπ ενθυμίζουμε ότι ο νόμος π λαίσιο, και π αρά τις π ερί του αντιθέτου δεσμεύσεις, δεν δόθηκε στην ακαδημαϊκή κοινότητα για διαβούλευση. Παρά το γεγονός ότι συνάντησε την αντίθεση του συνόλου σχεδόν της πανεπ ιστημιακής κοινότητας (8 ο Συνέδριο ΠΟΣΔΕΠ), αλλά και των ακαδημαϊκών οργάνων, ψηφίστηκε απ ό την ισχνή κοινοβουλευτική π λειοψηφία, σε αντίθεση με το όλο π ολιτικό φάσμα της αντιπ ολίτευσης και με την άσκηση αστυνομικής βίας και καταστολής εναντίον όσων αντιστέκονταν. Παρόμοια αντίθεση συνάντησε και ο νόμος για την «πιστοπ οίηση», ο νόμος για τα μεταπ τυχιακά, ο νόμος για την έρευνα. Όλες, ανεξαίρετα, οι νομοθετικές αυτές π αρεμβάσεις, π ου συνάντησαν τη συλλογική αντίθεση των πανεπ ιστημιακών ( σύλλογοι ΠΟΣΔΕΠ, ακαδημαϊκά όργανα), επέφεραν σύγχυση και απ οδιοργάνωση στα ΑΕΙ, π ροκάλεσαν τριβές και συγκρούσεις. Η ρύθμιση για τους τετραετείς π ρογραμματισμούς - συμβάσεις απ οτελεί σημαντικό βήμα στην αναδιάρθρωση αφού όχι μόνο εξαρτά τη χρηματοδότηση απ ό τη διασφάλιση ποιότητας 5
( αξιολόγηση ), δηλαδή απ ό το βαθμό συμμόρφωσης με την κυρίαρχη εκπ αιδευτική π ολιτική, αλλά και επ ιβάλλει πρότυπ α «ιδιωτικοοικονομικής» χρηματοδότησης και αναζήτησης χορηγών. Κάτι τέτοιο οδηγεί σε άμεση υπ αγωγή της ακαδημαϊκής έρευνας και διδασκαλίας στις βραχυχρόνιες ανάγκες της αγοράς. Η δημοσίευση του Πρότυπου Εσωτερικού Κανονισμού του Υπ ουργείου Παιδείας έδειξε τις επ ιδιώξεις της εκπ αιδευτικής «μεταρρύθμισης»: αυταρχική επ ικύρωση ρυθμίσεων όπ ως η υπ οτιθέμενη «αξιολόγηση», οι τετραετείς συμβάσεις ( π ρογραμματισμοί ), το νέο σύστημα συγγραμμάτων και π αράλληλα εισαγωγή ενός ιδιότυπ ου π οινολογίου για τα μέλη της πανεπ ιστημιακής κοινότητας. Η δυνατότητα να κινηθούν αυθαίρετα π ειθαρχικές διαδικασίες μπ ορεί να οδηγήσει σε τραγικά απ οτελέσματα, όπ ως φάνηκε στην περίπ τωση του συναδέλφου Στέλιου Αλεξανδρόπ ουλου στο Πανεπ ιστήμιο Κρήτης. Η διασφάλιση π οιότητας, π ου θεσμοθετήθηκε με το Ν. 3374/2005 και επ ικυρώθηκε με το Νόμο- Πλαίσιο δεν έχει καμία σχέση με αξιολόγηση αλλά απ οτελεί πιστοπ οίηση π ου αποσκοπ εί στην έμμεση ιδιωτικοπ οίηση των πανεπ ιστημιακών ιδρυμάτων, καθώς προϋπ οθέτει μεταξύ άλλων και τη λειτουργία τους με βάση την ταξινόμηση και την «π ειθαρχία της αγοράς». Η π ειθαρχία της αγοράς προϋπ οθέτει και συνεπ άγεται την π ειθάρχηση πανεπ ιστημιακών και φοιτητών στις π ολιτικές επ ιταγές του νεοφιλελευθερισμού και στα κυρίαρχα θεωρητικά δόγματά του ειδικότερα στις κοινωνικές επ ιστήμες. Το Πανεπ ιστήμιο απ ό χώρος ελεύθερης διακίνησης ιδεών επ ιχειρείται να μετατραπ εί σε χώρο ελεύθερης εμπ ορευματικής συναλλαγής. Με το νέο Νόμο- Πλαίσιο επ ιχειρείται η συρρίκνωση του πανεπ ιστημιακού ασύλου μέσω της μετατροπ ής του σε ακαδημαϊκό, στην προοπ τική της τελικής π λήρους κατάργησής του. Πρόκειται για άμεση αμφισβήτηση στοιχειωδών ιστορικών δημοκρατικών κατακτήσεων του φοιτητικού και του λαϊκού κινήματος της χώρας. Οι κρίσεις για εκλογή ή εξέλιξη σε θέση ΔΕΠ έχουν γίνει περίπ λοκες, χρονοβόρες και δαπ ανηρές, χωρίς απ αραίτητα να έχουν γίνει και π ερισσότερο αντικειμενικές ή αξιοκρατικές. Οι νέες ρυθμίσεις για τη διάρκεια των εξαμήνων προσπ αθούν να καταργήσουν το δικαίωμα της απ εργίας για τους εργαζόμενους στο Πανεπ ιστήμιο ( μέλη ΔΕΠ, συμβασιούχοι διδάσκοντες, διοικητικό προσωπ ικό) και το δικαίωμα της φοιτητικής αγωνιστικής κινητοπ οίησης. Στην επ ιχειρούμενη επ ιβολή της π ειθαρχίας της αγοράς π ροστίθεται η άμεση επ ιβολή της διοικητικής π ειθάρχησης απ ό το κράτος. Ο νέος νόμος για τις μεταπ τυχιακές σπ ουδές εξωθεί στην επ ιβολή διδάκτρων και στην αναζήτηση «χορηγών», ενώ συνδέει εκβιαστικά τη λειτουργία τους με την αξιολόγηση και τις απ οφάσεις του ΥΠΕΠΘ. Ο νέος νόμος για την έρευνα π εριορίζει τη συμμετοχή των ΑΕΙ στην έρευνα και θεσμοθετεί έναν ιδιαίτερα γραφειοκρατικό, αδιαφανή και αυταρχικό μηχανισμό ελέγχου της περιορισμένης δημόσιας χρηματοδότησης. Πρόκειται για μια διαδικασία ιδιωτικοπ οίησης και εμπορευματοπ οίησης της έρευνας σύμφωνα με τον Ευρωπ αϊκό Χώρο Έρευνας. Ο νόμος π λαίσιο είναι άσχετος με τα π ραγματικά π ροβλήματα του δημόσιου Πανεπ ιστήμιου, δημιουργεί π ρόσθετα π ροβλήματα εκεί π ου δεν υπ ήρχαν, στοχεύει στην υπ οταγή του Πανεπ ιστημίου στο ιδιωτικό συμφέρον και στο κράτος. Πάνω απ ό όλα, όμως, ο νόμος Γιαννάκου θεσμοθετεί μια κατάσταση διαρκούς π ολέμου μεταξύ κάθε Πανεπ ιστημίου και της κυβέρνησης, μεταξύ Πανεπ ιστημίων και μεταξύ διδασκόντων και διδασκομένων. Την απ όσυρση του αντιδραστικού νόμου π λαισίου και των λοιπ ών νομοθετημάτων της «αντιμεταρρύθμισης». Να μην εφαρμοστούν τα μέτρα της διαδικασίας Μπ ολόνια (π. χ. το σύστημα «πιστωτικών μονάδων» π ου διασπ ούν τα π ρογράμματα σπ ουδών, ως προϋπ όθεση για την τυποπ οίηση και την πιστοπ οίησή τους), Την αναίρεση των απ οφάσεων εκείνων π ου εκβιάζουν τα ιδρύματα να απ οδεχτούν τον υπ ουργικό «πρότυπ ο εσωτερικό κανονισμό» π ου π εριγράφει το Πανεπ ιστήμιο ως αυταρχικό εκπ αιδευτήριο, Την αναίρεση κυβερνητικών απ οφάσεων π ερί μη εγγραφής υπ οψηφίων διδακτόρων ή μεταπ τυχιακών φοιτητών στα ΑΕΙ π ου δεν συμμορφώνονται π ρος τις κυβερνητικές επιταγές 6
Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩ Ν ΙΔΙΩΤΙΚΩ Ν ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩ Ν: Ο ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΛΕΓΙΑ Τεράστια π ρόκληση για το Πανεπ ιστημιακό κίνημα απ οτελεί η μεθόδευση για τη νομιμοπ οίηση των ιδιωτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπ αίδευσης. Η κυβέρνηση αφού απ έτυχε να αναθεωρήσει το άρθρο 16 του Συντάγματος προσπ αθεί τώρα να εξισώσει τα Κέντρα Ελευθέρων Σπ ουδών με τα ΑΕΙ, μέσω της ψήφισης νόμου π ου τα αναγνωρίζει ως «κολέγια» δηλαδή ως εκπ αιδευτικά ιδρύματα, καθώς και της ενσωμάτωσης στο ελληνικό δίκαιο της οδηγίας 36/2005. Επιπ λέον, π ρωτοφανής απ όφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου εξισώνει τίτλους «κολεγίων» με ακαδημαϊκούς τίτλους ΑΕΙ, ανοίγοντας τον δρόμο για την π λήρη ισοτιμία π τυχίων και αντιστοιχία επ αγγελματικών δικαιωμάτων των κολεγίων με τα αντίστοιχα των δημοσίων Πανεπ ιστημίων. Η μεθόδευση αυτή είναι ιδιαίτερα επ ικίνδυνη γιατί: Θα νομιμοπ οιήσει την εμπορευματοπ οίηση και ιδιωτικοπ οίηση της πανεπιστημιακής εκπ αίδευσης. Θα ασκήσει μεγάλη π ίεση στα δημόσια ΑΕΙ για συμμόρφωση και ευθυγράμμιση της πανεπ ιστημιακής εκπ αίδευσης και έρευνας με τις άμεσες και στρατηγικές ανάγκες της αγοράς. Θα οδηγήσει στη γενίκευση και στα ΑΕΙ π ρακτικών όπ ως τα δίδακτρα, π ου ήδη έχουν εισαχθεί στα μεταπ τυχιακά. Ειδικά για π εριφερειακά Πανεπ ιστήμια με δεδομένη τη μεταφορά μεγάλου μέρους του κόστους των σπ ουδών στους οικογενειακούς προϋπ ολογισμούς, η ρύθμιση αυτή, αν δεν αποτραπ εί, θα οδηγήσει σε μαρασμό και σε μαζική έξοδο των φοιτητών π ρος τα νομιμοπ οιημένα ιδιωτικά «κολέγια». Ο νόμος για τα κολέγια υπ οβαθμίζει τις τετραετείς / π ενταετείς σπ ουδές και π τυχία και τα εξισώνει με τα αντίστοιχα τριετή, εξυπ ηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα και στρώνει το δρόμο σε ισχυρά ευρωπαϊκά δίκτυα π ου π ουλάνε «υπ ηρεσίες εκπ αίδευσης», ελέγχουν την π αραγωγή γνώσης και διαμορφώνουν συνειδήσεις στην «εκπ αιδευτική π εριφέρεια της Ευρώπ ης». Τα ελληνικά Πανεπ ιστήμια και ΤΕΙ, διαθέτουν και προσωπ ικό και εμπ ειρία, ώστε να σταθούν με αξιώσεις στο κέντρο και όχι στην «π εριφέρεια» του ευρωπ αϊκού και διεθνούς χώρου έρευνας και γνώσης. Να απ οσυρθεί ο νόμος για την αναγνώριση των ιδιωτικών «κολεγίων». Να καταργηθούν τα ΚΕΣ και κάθε άλλη π αραλλαγή εν δυνάμει ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπ αίδευσης («κολέγια», παραρτήματα ξένων ΑΕΙ, franchise) για να σταματήσει να διαιωνίζεται το π ρόβλημα. Να μην εφαρμοστεί η κοινοτική οδηγία 36/2005. Δ. ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 1. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Η υπεράσπ ιση του Δημοσίου Δωρεάν Πανεπ ιστημίου π ερνάει σήμερα απ ό το πρόταγμα χρηματοδότησης των Πανεπ ιστημίων και αξιοπρεπ ούς αμοιβής και εργασιακού καθεστώτος των Πανεπ ιστημιακών. Η αύξηση των δαπ ανών για την Παιδεία είναι το π ολιτικό επ ίδικο που πρέπ ει να κατακτηθεί αν δεν επ ιθυμούμε να ακολουθήσει η Δημόσια Παιδεία την τύχη των άλλων δημοσίων αγαθών π ου ευτελίστηκαν και στραγγαλίστηκαν οικονομικά για να ξεπ ουληθούν στη συνέχεια στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Η ΠΟΣΔΕΠ θα συνεχίσει να π ροβάλλει αναλυτικά τα οικονομικά των Πανεπ ιστημίων παίρνοντας υπ όψη τις ιδιαιτερότητες των διαφόρων ΑΕΙ. Ιδιαίτερη π ροσοχή πρέπ ει να δοθεί στα π εριφερειακά ιδρύματα, π ροκειμένου να αναβαθμίσουν την π οιότητα των σπ ουδών και να 7
συγκρατήσουν τον φοιτητικό π ληθυσμό στην π εριφέρεια, με επ αρκείς υπ οδομές και π όρους για τη φοιτητική μέριμνα. Καμία συζήτηση για την π αιδεία δεν έχει νόημα χωρίς αύξηση της χρηματοδότησης. Στην π ολιτική π ου κατεδαφίζει το δημόσιο πανεπ ιστημιακό σύστημα η ΠΟΣΔΕΠ αντιπ αράθεσε τις ώριμες συγκροτημένες διεκδικήσεις του πανεπ ιστημιακού κινήματος για την υπεράσπ ισή του. Διεκδικήσεις π ου θα εξασφαλίζουν στους πανεπ ιστημιακούς δασκάλους τις συνθήκες να ασκούν το λειτούργημά τους αφοσιωμένοι απ οκλειστικά στη διδασκαλία και στην έρευνα και όχι στην ανάπτυξη επ ιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι διεκδικήσεις αυτές αφορούν στις απ αραίτητες προϋπ οθέσεις (προσωπ ικό, υπ οδομές, εξοπ λισμοί και επ αρκής φοιτητική μέριμνα) π ου θα επ ιτρέψουν στα δημόσια πανεπ ιστήμια να π αρέχουν δωρεάν δημόσια ανώτατη εκπ αίδευση υψηλής στάθμης σε όλους τους νέους, ώστε να αντιμετωπ ιστούν τόσο το εμπ όριο ελπ ίδων των ΚΕΣ και των Κολεγίων όσο και η φοιτητική μετανάστευση, να ανταπ οκριθούν στον κοινωνικό τους ρόλο και να αναπ τύσσουν ερευνητική δραστηριότητα σε όλα τα επ ιστημονικά π εδία για την π αραγωγή νέας γνώσης και την αλήθεια, π ρος όφελος της κοινωνίας και όχι των ιδιωτικών συμφερόντων και των διάφορων χορηγών. Αύξηση της χρηματοδότησης των Πανεπ ιστημίων για την βελτίωση των υπ οδομών τους, για την ενίσχυση των υπ οστηρικτικών υπ ηρεσιών, για την φοιτητική μέριμνα. Συγκεκριμένα και δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα για την αύξηση των δαπ ανών τουλάχιστον στο διακηρυγμένο 5% του ΑΕΠ για την π αιδεία συνολικά ( απ ό το 2,8% σήμερα!) και 1,5% για την έρευνα. Χρηματοδότηση με βάση τις ανάγκες των Πανεπ ιστημίων και όχι με προϋπ όθεση την υποταγή τους στην κυβερνητική π ολιτική μέσω των τετραετών συμβάσεων, της πιστοπ οίησης και των εσωτερικών κανονισμών. Χρηματοδότηση απ ό δημόσιους π όρους και όχι απ ό ιδιώτες χορηγούς. Ενίσχυση της βασικής έρευνας σε όλα τα επ ιστημονικά π εδία και όχι μόνο σε όσα είναι ελκυστικά για τους «χορηγούς» και τις επ ιχειρήσεις. 2. ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΤΩ Ν ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ Η αναβάθμιση του Πανεπ ιστημίου δεν μπ ορεί να διαχωριστεί απ ό την αξιοπρέπ εια των Πανεπ ιστημιακών και τις συνθήκες εργασίας τους. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών η μισθολογική και εργασιακή κατάσταση των πανεπιστημιακών υπ οβαθμίστηκε ακόμη π ερισσότερο. Η ύπ αρξη μιας μειοψηφίας συναδέλφων π ου κατορθώνουν να εμπ λέκονται σε κάθε είδους τυπ ικές και άτυπ ες επ ιχειρηματικές δραστηριότητες, οι οπ οίες τους απ οφέρουν σημαντικές αμοιβές, δεν αναιρεί το γεγονός ότι η μεγάλη π λειοψηφία των συναδέλφων ζει κυρίως απ ό το μισθό της, έναν μισθό π ου, όπ ως συμβαίνει και με την π λειοψηφία των εργαζομένων, π αραμένει καθηλωμένος εξαιτίας της π εριοριστικής μισθολογικής π ολιτικής. Οι μισθοί των Πανεπ ιστημιακών έχουν υπ οβαθμιστεί μέσα σε μία δεκαετία στο 50% της αξίας του ς. Συγκριτικά ως π ρος τις χώρες της Ε. Ε. το εισόδημα των Ελλήνων μελών ΔΕΠ είναι στο επίπ εδο του 63% του μ. ό. για λέκτορες μέχρι 73% του ελάχιστου μ. ό. για καθηγητές. Αν π εριοριστούμε στην Ελλάδα, τα μέλη ΔΕΠ έχουν μισθούς π ου ανέρχονται στο 55-60% των μισθών των δικαστικών αντίστοιχων βαθμίδων, ενώ νεοδιοριζόμενος υπ άλληλος Π. Ε. του υπ ουργείου ΠΕΧΩ ΔΕ έχει καθαρές μηνιαίες απ οδοχές υψηλότερες κατά 50% περίπ ου απ ό εκείνες ενός νεοεισερχόμενου λέκτορα. Είναι απ αράδεκτο τα μέλη ΔΕΠ να οδηγούνται ολοένα και π ερισσότερο, κυρίως σε ορισμένες κατηγορίες καθηγητών π ου λόγω γνωστικού αντικειμένου βρίσκονται κοντά στις απ αιτήσεις της 8
αγοράς, π ρος τα χρηματοδοτούμενα π ρογράμματα κάθε είδους για να εξασφαλίσουν πρόσθετο εισόδημα. Εξίσου απ αράδεκτη είναι η βελτίωση των απ οδοχών μέσω διδάκτρων απ ό μεταπ τυχιακά (που απ οτελεί και αντισυνταγματικό μέτρο). Επ ίσης, την κατάσταση επ ιδεινώνει η σε μεγάλο βαθμό επ ιδοματική μορφή των απ οδοχών μας που εκτός των άλλων, φαλκιδεύει και το δικαίωμά μας σε μία αξιοπρεπ ή σύνταξη. Ταυτόχρονα, νέες αλλαγές π ροετοιμάζονται και στην ασφάλιση, ενώ η επαπ ειλούμενη κατάρρευση του ΤΠΔΥ και του ΟΠΑΔ δείχνει ότι οι προοπ τικές δεν είναι καθόλου ευοίωνες. Ευέλικτες σχέσεις εργασίας : Οι συμβασιούχοι Πανεπ ιστημιακοί του Π. Δ. 407/80 Η μαζική διεύρυνση της ανώτατης εκπ αίδευσης στην Ελλάδα, βασίσθηκε στην ταχύτατη εξάπ λωση των ελαστικών μορφών απ ασχόλησης, καθώς οι διδάσκοντες με σύμβαση ορισμένου χρόνου, συνήθως ετήσιας ή εξαμηνιαίας διάρκειας ( με δυνατότητα ανανέωσης), αυξήθηκαν με ραγδαίους ρυθμούς. Η αύξηση του π οσοστού των διδασκόντων με σύμβαση ορισμένου χρόνου στον συνολικό αριθμό των πανεπ ιστημιακών των διαφόρων βαθμίδων απ ό 13,1% το 1998 σε 31,5% το 2005, συνοδεύτηκε από τη διεύρυνση της ένταξης διαφόρων μορφών π ροσωρινής και άτυπ ης απ ασχόλησης ( εξωτερικοί συνεργάτες π ου αμείβονται απ ό τα δίδακτρα των μεταπ τυχιακών π ρογραμμάτων, υποψήφιοι διδάκτορες, κ. λπ.) στην εκπ αιδευτική ερευνητική διαδικασία. Οι προοπ τικές καριέρας των διδασκόντων με σύμβαση ορισμένου χρόνου είναι εξαιρετικά δυσμενείς και ο ι συνθήκες εργασίας μεσαιωνικές καθώς οι καθυστερήσεις πληρωμής των μισθών εκτείνονται απ ό τρεις μήνες μέχρι δύο χρόνια, ενώ η εργασιακή ανασφάλεια είναι διάχυτη εξαιτίας της αβεβαιότητας του αριθμού των π ιστώσεων και της συνεχούς διαπ ραγμάτευσης για την κατανομή τους, τόσο μεταξύ των Πανεπ ιστημίων όσο και στο εσωτερικό τους. Σε αρκετά Πανεπ ιστήμια έχει γίνει π λέον καθεστώς να χορηγείται σε κάθε διδάσκοντα ένα κλάσμα μόνο της ετήσιας σύμβασης, με συνέπ εια τον πραγματικό εργασιακό ευτελισμό τους. Επιπ λέον, οι διδάσκοντες με σύμβαση ορισμένου χρόνου δεν έχουν κανένα απ ολύτως δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία λήψης των απ οφάσεων και για τον λόγο αυτόν αναπ τύσσονται «π ελατειακές σχέσεις» μεταξύ μόνιμου και συμβασιούχου διδακτικού προσωπ ικού. Αξιοπρεπ είς απ οδοχές με ενσωμάτωση όλων των επ ιδομάτων στο βασικό μισθό ( διδακτικό, ερευνητικό, βιβλιοθήκης 25 ετίας μετά την επ έκταση του σε όλες τις βαθμίδες), και καθαρές απ οδοχές π ρωτοδιόριστου Λέκτορα 2.000 ευρώ με ανάλογη π ροσαρμογή στις άλλες βαθμίδες. Συντάξεις στο 80% του τελικού μισθού, επ ιστροφή στα ταμεία όλων των π όρων π ου έχουν με διάφορους τρόπ ους υπ εξαιρεθεί και π λήρης κατοχύρωσης των ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Απ αλλαγή απ ό φορολόγηση των ειδικών επ ιδομάτων σύμφωνα με όλες ανεξαιρέτως τις απ οφάσεις των δικαστηρίων μέχρι την ενσωμάτωσή τους στο βασικό μισθό. Θέσπ ιση απ οκλειστικής απ ασχόλησης, κατάργηση του θεσμού του επ οχικού διδακτικού προσωπ ικού και των ευέλικτων σχέσεων εργασίας και π ροκήρυξη όλων των αντίστοιχων θέσεων 407/80. Κατάργηση της ρύθμισης π ου δεν επιτρέπ ει την επ ίβλεψη μεταπ τυχιακών διπλωματικών εργασιών απ ό μη μόνιμα μέλη ΔΕΠ και ανάθεση επ ίβλεψης διδακτορικών διατριβών και στους λέκτορες. 3. ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩ Ν ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩ Ν ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ Για να ικανοπ οιηθεί το κοινωνικό αίτημα για ανώτατη εκπ αίδευση ιδρύθηκαν νέα Τμήματα και Ιδρύματα, συχνά με κριτήρια εξυπ ηρέτησης τοπ ικών π ελατειακών σχέσεων, χωρίς επαρκείς ακαδημαϊκές προϋπ οθέσεις, προσωπ ικού υπ οστήριξης και εκπ αιδευτικού, υπ οδομών και εξοπ λισμού με ανύπ αρκτη φοιτητική μέριμνα. Η διασπ ορά των Τμημάτων, χωρίς ακαδημαϊκή αυτοτέλεια, με αντικείμενα π ου συχνά δεν αντιστοιχούν σε επ ιστημονικά π ροσδιορισμένα γνωστικά π εδία, με ασαφή π τυχία και απ ροσδιόριστα επ αγγελματικά δικαιώματα των απ οφοίτων, και διδάσκοντες στην π λειοψηφία τους συμβασιούχους ολιγόμηνων συμβάσεων, δεν συνιστούν συνθήκες λειτουργίας Πανεπ ιστημίου. Η κατάσταση αυτή π εριγράφεται κυρίως στην λειτουργία των Περιφερειακών 9
Πανεπ ιστημίων τα οπ οία οι Κυβερνήσεις έχουν απ αξιώσει. Ο φραγμός της βάσης στις εισαγωγικές εξετάσεις και οι μετεγγραφές π ρος κεντρικά Πανεπ ιστήμια εντείνουν τα αδιέξοδα των Περιφερειακών Πανεπ ιστημίων. Η έλλειψη χρηματοδότησης οδήγησε την π λειοψηφία των τμημάτων στη επ ιβολή διδάκτρων στα μεταπ τυχιακά π ρογράμματα, δηλαδή σε υπ ονόμευση του δωρεάν χαρακτήρα π ου πρέπ ει να έχουν οι πανεπ ιστημιακές σπ ουδές, σύμφωνα και με το Σύνταγμα. Η απ ουσία των απ αραίτητων π όρων, π έρα απ ό τα ουσιώδη π ροβλήματα λειτουργίας π ου δημιουργεί, οδηγεί το Πανεπ ιστήμιο στην εξάρτησή του απ ό τις τοπ ικές «αγορές», είτε για την κάλυψη των π ιεστικών στεγαστικών αναγκών των λειτουργιών του είτε για την ανάθεση υπ ηρεσιών του. Την ίδια στιγμή π αραμένουν οι μεγάλες ελλείψεις σε προσωπ ικό τόσο διδακτικό όσο και διοικητικό, με απ οτέλεσμα η υλοπ οίηση των π ρογραμμάτων σπ ουδών των Τμημάτων να στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε επ οχικούς διδάσκοντες με συμβάσεις του ΠΔ 407/80 και η διοικητική λειτουργία του Πανεπιστημίου σε προσωπ ικό π ου π ροσφέρει τις υπ ηρεσίες του με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και αβέβαιη προοπ τική. Η απ αξίωση του δημόσιου Πανεπ ιστημίου, η συστηματική διακύβευση ή και περικοπ ή των αναγκαίων κονδυλίων, καθώς και η απροκάλυπ τη π ροβολή απ ό την κυβέρνηση των ιδιωτικών «κολεγίων» ως εναλλακτικών λύσεων π ρος τα π εριφερειακά ΑΕΙ, συνιστούν άμεσες απ ειλές. Η βάση του 10 έχει ήδη αφαιρέσει σημαντικό αριθμό σπ ουδαστών. Γενναία χρηματοδότηση των π εριφερειακών και ιδίως των ακριτικών Πανεπ ιστημίων. Αναγνώριση της ιδιαιτερότητας των ακριτικών πανεπ ιστημίων και καταβολή πρόσθετων π αροχών στους διδάσκοντες ( επ ίδομα ειδικών συνθηκών, επ ιδότηση κατοικίας). Άμεση αντιμετώπ ιση των π ιεστικών π ροβλημάτων υλικοτεχνικής υπ οδομής και φοιτητικής μέριμνας των ακριτικών Πανεπ ιστημίων ( δωρεάν σίτιση και στέγαση, καθώς και επίδομα μετακινήσεων για όλους τους φοιτητές). 4 ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩ Ν ΕΝΙΑΙΩ Ν ΕΛΛΗΝΙΚΩ Ν ΠΤΥΧΙΩ Ν ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩ Ν ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Τα π ρογράμματα σπ ουδών στα Ελληνικά Πανεπ ιστήμια δομούνται στη βάση ενιαίων επιστημονικών ενοτήτων και καταλήγουν μετά απ ό τετραετείς ή π ενταετείς σπ ουδές σε ενιαίο τίτλο π τυχίου. Η απ οφυγή του κατακερματισμού τους σε εξειδικευμένα γνωστικά αντικείμενα απ οτελεί μονόδρομο για την π εριορισμένη αγορά εργασίας π τυχιούχων υψηλής ειδίκευσης και ενισχύει τα συλλογικά επ αγγελματικά δικαιώματα των απ οφοίτων. Η επ ιστημονική ενότητα των σπ ουδών αποτρέπ ει τη μετατροπ ή των σπ ουδών σε κατάρτιση και εξειδίκευση και, π αράλληλα, οι απ όφοιτοι μπ ορούν να αντιμετωπ ίζουν καλύτερα εξοπ λισμένοι τις αλλαγές π ου θα συναντήσουν στη διάρκεια του επ αγγελματικού τους βίου. Το δημόσιο Πανεπ ιστήμιο κινδυνεύει σήμερα στην πεμπ τουσία του. Δηλαδή στο επίπ εδο των σπουδών π ου π αρέχει στην αξία των π τυχίων του, ακριβώς γιατί π λήττεται ο διδακτικός φορέας ( το ΔΕΠ) ο οπ οίος βρίσκεται σε οριακή κατάσταση. Είναι γνωστό ότι στα κεντρικά και π αλαιότερα περιφερειακά Πανεπ ιστήμια μέσα την επ όμενη 5 ετία θα συνταξιοδοτηθεί το 40% των υπ ηρετούντων μελών ΔΕΠ. Οι διαδικασίες αναπ λήρωσης είναι αργές και το υπ ουργείο φέρνει όσα π ροσκόμματα μπ ορεί. Αυτή όμως η μεγάλη ανατροπ ή φέρνει μία νέα εργασιακή κατάσταση γιατί ενώ όσοι φεύγουν βρίσκονται σε μισθολογικό καθεστώς των ανωτέρων βαθμίδων και απ ολαμβάνουν την μονιμότητα, δεν θα συμβεί το ίδιο με αυτούς π ου θα διοριστούν, οι οπ οίοι θα βρίσκονται σε καθεστώς εξαιρετικά επ ισφαλές και θα είναι στην π λειοψηφία τους αναγκασμένοι να αναζητούν «συμπ ληρωματικούς» π όρους. Τα νεώτερα π εριφερειακά Πανεπ ιστήμια ήδη βιώνουν το μέλλον των κεντρικών. Γιαυτό η μονιμότητα και η σημαντική οικονομική ενίσχυση των χαμηλότερων βαθμίδων και αναλογικά των υπολοίπ ων, η κατάργηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας, οι αξιοπρεπ είς συντάξεις με την 10
ενσωμάτωση των επ ιδομάτων στον βασικό μισθό είναι απ ό τα π ιο επ ιτακτικά αιτήματα της π εριόδου π ου διανύουμε. Να μην εφαρμοστούν απ ό τα Πανεπ ιστήμια τα νομοθετήματα π ου υλοπ οιούν την Συμφωνία της Μπ ολόνια. Οι σπ ουδές σε κάθε Τμήμα να οργανώνονται στη βάση ενός ενιαίου γνωστικού αντικειμένου μιας επ ιστημονικής ενότητας. Ενιαίος κύκλος σπ ουδών τετραετούς ή π ενταετούς φοίτησης. Όχι στους δύο κύκλους τριετούς και διετούς διάρκειας αντίστοιχα. Υπεράσπ ιση των π τυχίων και των συλλογικών επ αγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ελληνικών δημόσιων πανεπ ιστημίων. Να π ρυτανεύσουν ακαδημαϊκά κριτήρια στον π ροσδιορισμό των γνωστικών και ερευνητικών π εδίων π ου θεραπ εύουν τα ιδρύματα. 5 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ Η κυβέρνηση ψήφισε στη Βουλή το νόμο για την έρευνα και την τεχνολογία, π αρά την εκφρασμένη αντίθεση της ερευνητικής κοινότητας, των Πανεπ ιστημίων και των ερευνητικών κέντρων καθώς και των εργαζομένων στην έρευνα, υλοπ οιώντας την κατεύθυνση της Ευρωπ αϊκής Ένωσης για τη δημιουργία του Ευρωπ αϊκού Χώρου Έρευνας. Με το νόμο αυτόν η κυβέρνηση εκχωρεί την έρευνα στις επ ιχειρήσεις, ελέγχει π λήρως την έρευνα με διορισμένα όργανα, δεν επ ιλύει κανένα π ρόβλημα των ερευνητών, στερεί απ ό τα Πανεπ ιστήμια τις προϋπ οθέσεις για ερευνητική δραστηριότητα σε όλα τα ερευνητικά π εδία και συρρικνώνει τη βασική έρευνα, επ ιδεινώνοντας στο έπ ακρο τις συνθήκες άσκησης του ερευνητικού έργου των πανεπ ιστημιακών. Η γενίκευση των μεταπ τυχιακών σπ ουδών με τη μορφή των Προγραμμάτων Μεταπ τυχιακών Σπουδών ( ΠΜΣ) επ ιβλήθηκε στα πανεπ ιστήμια μέσα απ ό τα π ρογράμματα και τη χρηματοδότηση των ΕΠΕΑΕΚ, με χαρακτηριστικά κυρίως εξειδίκευσης ή και κατάρτισης και όχι εμβάθυνσης σε συγκεκριμένο επ ιστημονικό π εδίο και εκπ αίδευσης στην έρευνα σ' αυτό, όπ ως θα έπρεπ ε. Δραματική συνέπ εια αυτής της εξέλιξης είναι η απ αξίωση των προπ τυχιακών σπ ουδών, των πτυχίων και των αντίστοιχων συλλογικών επ αγγελματικών δικαιωμάτων των π τυχιούχων. Η κυβέρνηση εκβιάζει την πανεπ ιστημιακή κοινότητα επ ιβάλλοντας ως προϋπ όθεση οποιασδήποτε έγκρισης π ου αφορά μεταπ τυχιακές σπ ουδές την αξιολόγηση / πιστοπ οίηση του αντίστοιχου Τμήματος. Επ ιβάλλει την απ αράδεκτη προϋπ όθεση της κατοχής Μεταπ τυχιακού Διπλώματος Εξειδίκευσης ( Μ. Δ. Ε.) για την εκπ όνηση διδακτορικής διατριβής. Ρύθμιση με την οπ οία οι προπ τυχιακές σπ ουδές και τα π τυχία ταυτίζονται, ανεξάρτητα απ ό τη διάρκειά τους, με τον πρώτο κύκλο σπ ουδών σύμφωνα με τη διαδικασία Μπ ολόνια, αφού οι μεταπ τυχιακές σπ ουδές και το Μ. Δ. Ε. θεωρούνται δεύτερος κύκλος. Ο νόμος αυτός: Επ εμβαίνει στην ακαδημαϊκή διαδικασία απ αγορεύοντας την π ροκήρυξη θέσεων για νέους μεταπ τυχιακούς φοιτητές και υπ οψήφιους διδάκτορες Επ ιβάλλει δίδακτρα και νομιμοπ οιεί τις αμοιβές διδασκόντων, αντίθετα π ρος την επ ιταγή του Συντάγματος. Υπ οβαθμίζει τις προπ τυχιακές σπ ουδές και τα π τυχία. Θεσμοθετεί μέσα στα δημόσια Πανεπ ιστήμια μονάδες π αροχής υπ ηρεσιών ιδιωτικού δικαίου, τα Ερευνητικά Πανεπ ιστημιακά Ινστιτούτα ( Ε. Π. Ι.), στα οπ οία μεταφέρεται η ερευνητική δραστηριότητα και τα οπ οία θα μπ ορούν να π αρέχουν μεταπ τυχιακές σπ ουδές και μεταπ τυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους, και τα οπ οία πρέπ ει να καταργηθούν. Τα Π. Μ. Σ. θα πρέπ ει να είναι ενταγμένα σε ένα σύστημα διδακτορικών σπ ουδών, και θα πρέπει κατά κύριο λόγο να απ οτελούν μεταπ τυχιακά π ρογράμματα έρευνας με απ οκλειστικά δημόσιο 11
χαρακτήρα. Η φοίτηση δεν μπ ορεί να π ροσφέρεται με ανταπ οδοτικούς όρους ή δίδακτρα. Η χρηματοδότησή των Π. Μ. Σ. πρέπ ει να εντάσσεται στον τακτικό προϋπ ολογισμό των ΑΕΙ, και να μην απ αιτεί τη συμβολή της Ε. Ε. ή επ ιχειρήσεων. Ενίσχυση της ερευνητικής υλικοτεχνικής υπ οστήριξης. Ο σχεδιασμός των Π. Μ. Σ. θα πρέπ ει να επ αφίεται στην ίδια την πανεπ ιστημιακή κοινότητα, με ακαδημαϊκά κριτήρια και όχι υπ ό θεσμοθετημένες π ροδιαγραφές του ΕΠΕΑΕΚ ή την άτυπη π ίεση π αραγόντων της αγοράς. Εξάλειψη της μαύρης και κακοπληρωμένης- εργασίας π ου π λήττει τους υποψήφιους διδάκτορες και τους μεταπ τυχιακούς φοιτητές, ειδικά στις θετικές επ ιστήμες. Τα επ αγγελματικά δικαιώματα πρέπ ει να κατοχυρώνονται στο βασικό π τυχίο. Κατάργηση της ρύθμισης π ου δεν επιτρέπ ει την επ ίβλεψη μεταπ τυχιακών διπλωματικών εργασιών απ ό μη μόνιμα μέλη ΔΕΠ και ανάθεση επ ίβλεψης διδακτορικών διατριβών και στους λέκτορες. Να απ οκλειστούν νομοθετικά π ρακτικές δικαιόχρησης στο επίπ εδο των μεταπ τυχιακών σπ ουδών. 6. ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΑΕΙ - ΦΟΙΤΗΤΕΣ Η αναβάθμιση του Πανεπ ιστημίου δεν είναι δυνατή αν δεν αλλάξει το σύστημα π ρόσβασης και η σχέση του με το Λύκειο. Η εφαρμογή της «βάσης του 10» ανέδειξε τη βαθιά κρίση του συστήματος Λύκειο π ρόσβαση στην ανώτατη εκπ αίδευση. Το Λύκειο πρέπ ει να λειτουργήσει ως αυτοτελής βαθμίδα εκπ αίδευσης και όχι ως π ροθάλαμος για το Πανεπ ιστήμιο. Πρέπ ει να απ αλλαγεί απ ό την πίεση του φροντιστηρίου και των εισαγωγικών εξετάσεων. Το σύστημα π ρόσβασης επ ιβάλλει στους νέους ένα μονοδιάστατο, στρεβλό, βαθιά αντιπ αιδαγωγικό τρόπ ο π ροετοιμασίας π ου σκοτώνει τη δημιουργική και αυτόνομη σκέψη και την π ρωτοβουλία και τους εθίζει στην απ οστήθιση. Για το εκπ αιδευτικό μας σύστημα είναι απ αράδεκτο να μένουν εκτός ανώτατης εκπ αίδευσης 65.000 επ ιτυχώς απ οφοιτήσαντες του Λυκείου και να π αραμένουν 19.000 θέσεις κενές στα ΑΕΙ, ενώ γίνεται τεράστια προπ αγάνδα για τη φοιτητική μετανάστευση και τα ιδιωτικά Πανεπ ιστήμια. Την κατάργηση της βάσης του 10 στις εξετάσεις για την εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, όπ ως επίσης απ αιτούν οι μαθητές, η ΟΛΜΕ και τα ΤΕΙ. Την κατοχύρωση του αυτοτελούς εκπ αιδευτικού χαρακτήρα του Λυκείου. Τη μαζική χωρίς ταξικούς ή άλλους φραγμούς ( ηλικίας, φύλου, θρησκείας, εθνικότητας) π ρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπ αίδευση. Προφανώς είμαστε εναντίον της μετακύλισης της επ ιλογής στο π ρώτο πανεπ ιστημιακό έτος, π ου, εκτός των άλλων, θα μεταφέρει μέσα στα ΑΕΙ την κυριαρχία της παπ αγαλίας, μετατρέπ οντάς τα σε άνευρα αγχωτικά εκπ αιδευτήρια, όπ ως και της μετατροπ ής των Λυκείων σε φροντιστήρια. Οποιαδήπ οτε π ρόταση για την π ρόσβαση στην ανώτατη εκπ αίδευση προϋπ οθέτει, για να είναι ρεαλιστική, αναβάθμιση της υποχρεωτικής 12 χρονης εκπ αίδευσης και αυτονόμηση του Λυκείου. 7 ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΑΣΥΛΟ Το Πανεπιστη μιακό Άσυλο είναι θεσμός σύμφυτος με την έννοια του Πανεπ ιστημίου. Έχει κατακτηθεί με αγώνες και έχει μεγάλη συμβολική σημασία. Το πανεπ ιστημιακό άσυλο, μπ ορεί να αξιοπ οιείται εκτός απ ό την πανεπ ιστημιακή κοινότητα και απ ό κάθε συλλογικότητα π ου επ ιθυμεί να εκφράζεται ελεύθερα και να διεκδικεί. Σήμερα όλοι μοιάζει να ανησυχούν για το άσυλο. Πρέπ ει να ξεχωρίζουμε όμως εκείνους π ου πράγματι νοιάζονται για την υπεράσπ ιση και τη χρήση του απ ό εκείνους π ου απ εργάζονται τη συρρίκνωση και την κατάργησή του. Υπερασπ ιζόμαστε το χώρο, την ουσία του Δημόσιου Πανεπ ιστημίου και την 12
κοινωνική κατάκτηση του ασύλου π ου στοχοπ οιείται σήμερα ως η κύρια αιτία των δεινών του Πανεπ ιστημίου. Υπερασπ ιζόμαστε το άσυλο γιατί εκεί βρίσκεται σήμερα το σημείο της σύγκρουσης μεταξύ εκείνων π ου θέλουν την συρρίκνωση των συλλογικών δικαιωμάτων και εκείνων π ου διεκδικούν τη διεύρυνση της δημοκρατίας και την υπεράσπ ιση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Εκτιμώντας ότι η κυβερνητική επ ίθεση ενάντια στο πανεπ ιστημιακό άσυλο θα ενταθεί, δηλώνουμε ότι για εμάς είναι αδιαπ ραγμάτευτο. ~~~ Σ αυτή τη συγκυρία κεντρική επ ιλογή μας είναι η π εριφρούρηση του δημόσιου και ακαδημαϊκού χαρακτήρα των ιδρυμάτων μας, η ενίσχυση της ενότητας της πανεπ ιστημιακής κοινότητας απέναντι στην αυθαιρεσία και τις π αρεμβάσεις των κυβερνήσεων και της αγοράς στη ζωή και το έργο των ιδρυμάτων. Θα υπ οστηρίξουμε την π οιότητα και το κύρος των σπ ουδών και των π τυχίων μας, να αναδείξουμε το έργο φοιτητών και διδασκόντων, θα απ οκρούσουμε τις αγοραίες λογικές π ου διαλύουν τον χώρο των Πανεπ ιστημίων. Αρνούμαστε να γίνουμε τυποπ οιημένα π ροϊόντα υπ οκείμενα στους κανόνες της αγοράς, και δεν θα επ ιτρέψουμε στην εκάστοτε κυβέρνηση να μας μετατρέπ ει σε απ οθήκες φοιτητών και βιοτεχνίες υπ οβαθμισμένων π τυχίων. Το φετινό συνέδριο της ΠΟΣΔΕΠ θα πρέπ ει να επ ικυρώσει τις αγωνιστικές κατακτήσεις της π ροηγούμενης π εριόδου. Απ έναντι στη συντονισμένη προσπ άθεια ( κράτους και ιδιωτικοοικονομικών συμφερόντων μέσα και έξω απ ό το Πανεπ ιστήμιο) να μηδενιστούν οι επ ιτυχίες του πανεπ ιστημιακού και του φοιτητικού κινήματος τονίζουμε ότι οι απ εργίες και οι κινητοπ οιήσεις κάθε άλλο π αρά χαμένες π ήγαν. Αντίθετα: Απ έτρεψαν τη Συνταγματική Αναθεώρηση, π ου θα ανέτρεπ ε οριστικά και αμετάκλητα το δικαίωμα σε μια δημόσια και δωρεάν Ανώτατη Εκπ αίδευση. Απονομιμοπ οίησαν τις βασικές π λευρές του νέου θεσμικού π λαισίου, βάζοντας πραγματικά εμπ όδια στην π λήρη εφαρμογή του π αρά τις όπ οιες προσπ άθειες αρκετών διοικήσεων και διατηρώντας ανοικτό το ενδεχόμενο ανατροπ ής του. Σφυρηλάτησαν μια ενότητα δράσης και με το υπόλοιπ ο εκπ αιδευτικό κίνημα, οικοδομώντας μια κοινωνική συμμαχία π ολύτιμη για την υπεράσπ ιση και την αναβάθμιση του δημόσιου πανεπ ιστημίου. Το μέτωπ ο «ανακατάληψης της ΠΟΣΔΕΠ» επ ιδιώκει την ακύρωση των αγώνων και επ ιτυχιών του πανεπ ιστημιακού και φοιτητικού κινήματος. Στην τρέχουσα συγκυρία, είναι απ αραίτητο η ΠΟΣΔΕΠ να π αραμείνει στην αγωνιστική κατεύθυνση π ου χάραξε το προηγούμενο συνέδριο. Όπ ως εξάλλου δείχνουν οι μαζικές κινητοπ οιήσεις πανεπ ιστημιακών και φοιτητών στην Ιταλία και στην Ισπ ανία, καθώς και η π ρόσφατη απ εργία διαρκείας των πανεπ ιστημιακών στη Γαλλία, ενάντια στη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, στην εμπορευματοπ οίηση της τριτοβάθμιας εκπ αίδευσης και στην αξιολόγηση, οι εκπ αιδευτικές «μεταρρυθμίσεις» δεν έχουν γίνει απ οδεκτές από την ευρωπ αϊκή ακαδημαϊκή κοινότητα, η οπ οία δεν ανέχεται π λέον να υπ οστεί τις συνέπ ειες της οικονομικής κρίσης και τις περικοπ ές των δημόσιων δαπ ανών. Σε αυτό το π λαίσιο: Καλούμε την κυβέρνηση και το Υπ ουργείο Παιδείας να σταματήσουν επ ιτέλους την προσπάθεια εφαρμογής ενός θεσμικού π λαισίου π ου όχι μόνο έχει καταδικαστεί απ ό την π λειοψηφία της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και στην π ράξη μόνο π ροβλήματα έχει δημιουργήσει. Αρνούμαστε τη συμμετοχή μας στο λεγόμενο «διάλογο για την Παιδεία», μέσα απ ό τον οπ οίο το Υπ ουργείο Παιδείας επ ιδιώκει να αποσπ άσει τη συναίνεσή μας για την εφαρμογή της «εκπ αιδευτικής μεταρρύθμισης». 13
Ζητάμε να σταματήσει ο εκβιασμός των ΑΕΙ για τη χρηματοδότησή τους με βάση τις ρυθμίσεις περί «αξιολόγησης». Αρνούμαστε την «πιστοπ οίηση» του Δημόσιου Πανεπ ιστημίου σύμφωνα με τα μη ακαδημαϊκά πρότυπ α π ου θεσμοθετήθηκαν με τον Ν. 3374/05 π ερί «διασφάλισης π οιότητας των ΑΕΙ». Επ ιμένουμε στην κατεύθυνση και την π ρακτική του πανεκπ αιδευτικού μετώπ ου και επιδιώκουμε δρόμους αγωνιστικού συντονισμού και κοινής δράσης με τους φοιτητές και τις άλλες εκπαιδευτικές ομοσπ ονδίες. Δηλώνουμε ότι εάν η κυβέρνηση προσπ αθήσει να νομιμοπ οιήσει τα ιδιωτικά «κολλέγια», εάν επ ιμείνει στην π λήρη εφαρμογή της «εκπ αιδευτικής μεταρρύθμισης», εάν συνεχίσει στο δρόμο της χρηματοδοτικής ασφυξίας των ΑΕΙ και της μισθολογικής υπ οβάθμισης των πανεπιστημιακών δασκάλων, το πανεπ ιστημιακό κίνημα δεν έχει άλλη επ ιλογή απ ό το να π ροχωρήσει σε αγωνιστικές απ εργιακές κινητοπ οιήσεις. ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΜΑΣΤΕ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Ούτε βήμα π ίσω απ ό τις εγγυήσεις του άρθρου 16 του Συντάγματος Ούτε βήμα π ίσω απ ό την κοινωνική κατάκτηση του ασύλου ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΟΣΔΕΠ Ω Σ ΜΑΧΟΜΕΝΟ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟ Ούτε βήμα π ίσω απ ό τις κατακτήσεις της πανεπ ιστημιακής κοινότητας Ούτε βήμα π ίσω απ ό τη διεκδίκηση της αξιοπρέπ ειας των πανεπ ιστημιακών λειτουργών. ΟΙΚΟΔΟΜΟΥΜΕ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΚΑΙ ΔΩ ΡΕΑΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ Η ΠΟΣΔΕΠ θα συνεχίσει να αγωνίζεται δυναμικά για την προάσπιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου και την αξιοπρέπεια των Πανεπιστημιακών δασκάλων. 14