AQUA 2010 23_10_2010 Φωτοπούλου Αντωνία-Αγγελική Ευρωπαϊκό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας & Κατάρτισης ΝΕΡΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ: ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΙΚΑΙΩΜΑ Η ΘΕΜΕΛΙΩ ΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΓΚΗ;
ΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις Β. Βασικές έννοιες Γ. Νερό: οικονοµικό & κοινωνικό αγαθό Στόχοι Η οικονοµική διάσταση Θεµελιώδης ανθρώπινη ανάγκη Το δικαίωµα στο νερό διαχρονικά Κατοχύρωση του δικαιώµατος στο νερό Προβληµατική γύρω από το δικαιώµα στο νερό. Και τώρα;
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ιαθεσιµότητα νερού Άνιση κατανοµή υδάτινων πόρων ανά τον πλανήτη Περίπου 884 εκατοµµύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό, πόσιµο νερό Παράγοντες που ασκούν πίεση στα υδάτινα αποθέµατα: φυσικοί, ανθρωπογενείς Φυσική VS οικονοµική έλλειψη υδάτινων πόρων Συνέπειες σε αναπτυξιακό επίπεδο Παροχή νερού
Β. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Κοινωνικό αγαθό: το αγαθό, του οποίου το απορρέον όφελος ή κόστος διαχέεται σε µεγάλο βαθµό Οικονοµικό αγαθό: οποιοδήποτε αγαθό ή υπηρεσία που έχει αξία για περισσότερα από ένα άτοµα Ανάγκη εξισορρόπησης οικονοµικής & κοινωνικής διάστασης του νερού
Γ. ΝΕΡΟ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ Γ.1 ΣΤΟΧΟΙ ύο δεκαετίες για το νερό 1981-1990: ιεθνής εκαετία για την Παροχή Πόσιµου Νερού & Υγιεινής 2005-2015: ιεθνής εκαετία ράσης «Νερό για τη Ζωή» Στόχοι της Χιλιετίας
Γ. ΝΕΡΟ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ Γ.2 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΑΣΤΑΣΗ Πρώτη επίσηµη κατοχύρωση: ιεθνής ιάσκεψη για το Νερό [ ουβλίνο_1992] Παγκόσµια Τράπεζα υιοθετεί αναγνώριση νερού ως οικονοµικού αγαθού σε τοµεακές πολιτικές World Water Forum [World Water Council, Παγκόσµια Τράπεζα]
Γ. ΝΕΡΟ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ Γ.3 ΘΕΜΕΛΙΩ ΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΓΚΗ WWF 2003: συναίνεση για την ιδιωτικοποίηση WWF 2009: η πρόσβαση σε καθαρό πόσιµο νερό αναγνωρίζεται ως «θεµελιώδης ανθρώπινη ανάγκη» Αντιδράσεις από πλήθος χωρών & Κοινωνία των Πολιτών
Γ. ΝΕΡΟ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ Γ.4 ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΙΑΧΡΟΝΙΚΑ Ρητή αναγνώριση: Συνδιάσκεψη Μαρ δελ Πλάτα [1977] Σύµβαση για τα ικαιώµατα του Παιδιού [1989] Γενικό Σχόλιο 15 [2002] Παράγωγο δικαίωµα των δικαιωµάτων στη ζωή, την υγεία και την τροφή Β & Γ Γενεά Ανθρωπίνων ικαιωµάτων Κατοχύρωση δικαιώµατος σε εθνικό επίπεδο
Γ. ΝΕΡΟ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ Γ.5 ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΝΕΡΟ Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, κατόπιν προτάσεως της Βολιβίας, στις 28 Ιουλίου 2010, υιοθέτησε µία διακήρυξη που αναγνωρίζει το ανθρώπινο δικαίωµα στο νερό [122 ψήφοι υπέρ, 41 αποχές] Το Συµβούλιο Ανθρωπίνων ικαιωµάτων, στις 6 Οκτωβρίου 2010, αναγνωρίζει το δικαίωµα στο νερό, γεγονός που το καθιστά νοµικά δεσµευτικό
Γ. ΝΕΡΟ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΓΑΘΟ Γ.6 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ Πλειοψηφία αποχών προήλθε από ανεπτυγµένο βορρά Σε αντίθεση µε τον ορισµό ως «θεµελιώδη ανθρώπινη ανάγκη», το δικαίωµα στο νερό δηµιουργεί υποχρεώσεις στα κράτη Φόβος προσβολής πλήρους κυριαρχίας επί των φυσικών πόρων Πολυπλοκότητα εφαρµογής Βαρύτητα διακήρυξης Γενικής Συνέλευσης
Υιοθέτηση αναπτυξιακής πολιτικής βασιζόµενης στα δικαιώµατα. ΚΑΙ ΤΩΡΑ; Συµµετοχή σε διαδικασία λήψης αποφάσεων ιαφάνεια Πρόσβαση στην πληροφόρηση Λογοδοτική ευθύνη Αναγνώριση δικαιώµατος στο νερό συµβάλλει στην αποτελεσµατικότερη προστασία της ουσίας του δικαιώµατος Τα παγκόσµια προβλήµατα απαιτούν παγκόσµιες λύσεις
Η αναγνώριση του δικαιώµατος στο νερό θέτει το ζήτηµα της παροχής υπηρεσιών ύδατος, τόσο από δηµόσιους, όσο και από ιδιωτικούς φορείς, στο πλαίσιο των ανθρωπίνων δικαιωµάτων Οι κυβερνήσεις οφείλουν να διασφαλίσουν ότι η παροχή υπηρεσιών ύδατος, µε οποιαδήποτε µορφή [δηµόσια, ιδιωτική, Σ ΙΤ], πραγµατοποιείται σύµφωνα µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα Οι παροχείς θα πρέπει να αποδεχτούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τα ανθρώπινα δικαιώµατα. ΚΑΙ ΤΩΡΑ;
IF THE MISERY OF OUR POOR BE CAUSED NOT BY THE LAWS OF NATURE, BUT BY OUR INSTITUTIONS, GREAT IS OUR SIN. [CHARLES DARWIN]