Μεγάλα αθλητικά γεγονότα και περιβάλλον Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας

Μεγάλα αθλητικά γεγονότα και περιβάλλον Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας Δρ Χριστίνα Θεοχάρη Περιβαλλοντολόγος Πολ. Μηχανικός Επιμελήτρια ΜΕΠΑΑ τ. Διευθύντρια Περιβάλλοντος ΟΕΟΑ ΑΘΗΝΑ 2004 Environment Department 1

Εισαγωγή Η διοργάνωση ενός διεθνούς αθλητικού γεγονότος της εμβέλειας των Ολυμπιακών Αγώνων, λόγω της παρουσίας ενός μεγάλου αριθμού ανθρώπων σε περιορισμένο χώρο και χρόνο γεννά εντάσεις και αναπόφευκτες πιέσεις στο περιβάλλον φυσικό και αστικό, οι οποίες δεν είναι πάντα εύκολο να αναιρεθούν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. 16.000 ΑΘΛΗΤΕΣ 2.000.000 ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ 3.000 ΕΠΙΣΗΜΟΙ Environment Department 2

Ολυμπιακοί Αγώνες και Περιβάλλον 1995: Δημιουργία από την ΔΟΕ της Επιτροπής Αθλητισμός και Περιβάλλον για τον συντονισμό, την οργάνωση συνδιασκέψεων και σεμιναρίων, την παραγωγή έντυπου υλικού, εγχειριδίων για την προώθηση των περιβαλλοντικών θεμάτων στις διαδικασίες προετοιμασίας και διεξαγωγής των ΟΑ. 1996: Τροποποίηση του Καταστατικού της ΔΟΕ και ένταξη σε αυτό της προστασίας του περιβάλλοντος. 1999: Δέσμευση της ΔΟΕ για την εφαρμογή της Ατζέντας 21 του Ολυμπιακού Κινήματος. Δημιουργία μικτής Ομάδας Εργασίας UNEP και ΔΟΕ για να κατευθύνει και να παρακολουθεί την εφαρμογή της Ατζέντας 21. Environment Department 3

Ολυμπιακοί Αγώνες και Περιβάλλον Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή Ατζέντα 21 «...Το Περιβάλλον είναι ο τρίτος πυλώνας του Ολυμπισμού μετά τον Αθλητισμό και τον Πολιτισμό» Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP) «... Στηρίζει τους οργανωτές μεγάλων αθλητικών γεγονότων όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες προκειμένου να εντάξουν πλήρως το περιβάλλον στην προετοιμασία και την διεξαγωγή των αγώνων.» Environment Department 4

Το πρόγραμμα του Ολυμπιακού Κινήματος για το Περιβάλλον Βελτίωση των κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών Διατήρηση και διαχείριση των πόρων για βιώσιμη ανάπτυξη Ενίσχυση του ρόλου των μειζόνων ομάδων της Ατζέντας 21 (ΤΑ, εργαζόμενοι, εργοδότες, οργανώσεις πολιτών, επιστημονική κοινότητα). Environment Department 5

Οι ΟΑ ως καταλύτης Οι Ολυμπιακοί Αγώνες πρέπει να λειτουργούν ως καταλύτης για φίλο- περιβαλλοντικές δράσεις που σκοπεύουν πολύ πέραν της συγκυρίας του γεγονότος. Οι ΟΑ αποτελούν «όχημα» για την εξεύρεση και εφαρμογή λύσεων για τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά ρβ προβλήματα. Η τεράστια επιχείρηση της κατασκευής νέων Ολυμπιακών εγκαταστάσεων και η διαμόρφωση αθλητικών χώρων, μπορεί να αποτελέσει για κάθε χώρα που αναλαμβάνει να διοργανώσει ΟΑ την ευκαιρία για ένα πείραμα γύρω από τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό και τις "καθαρέςέ τεχνολογίες" και, να προκαλέσει παρεμβάσεις για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων, να βοηθήσει στην ανάπλαση του περιβάλλοντος σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν οι απαραίτητες δομές, τα κίνητρα και τα μέσα. Εισάγουν την αθλητική κοινότητα και τους θεατές των ΟΑ στα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Η ΔΟΕ ως επιβλέπουσα έχει την ευθύνη να διασφαλίζει ότι οι ΟΑ θα έχουν τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον και ότι θα αφήσουν μια θετική κληρονομιά στις πόλεις που τους φιλοξενούν. Environment Department 6

Ο φάκελος υποψηφιότητας Ο φάκελος υποψηφιότητας της Αθήνας προέβλεπε δεσμεύσεις και υποχρεώσεις, που αφορούσαν στο περιβάλλον ρβ και οι οποίες έπρεπε να γίνουν σεβαστές και να εμπλουτίζονται με την πάροδο του χρόνου. Οι ΟΑ για την Αθήνα, ήταν ταυτόχρονα εργαλείο και ευκαιρία, καθώς η πόλη όφειλε να αναβαθμίσει τις υποδομές, την εικόνα και τις συλλογικές της συμπεριφορές. Environment Department 7

Η κατάσταση της Αθήνας όταν έγινε η ανάθεση των αγώνων 1. Προβληματικό αστικό περιβάλλον (κυκλοφοριακό, στάθμευση, αρχιτεκτονική της πόλης και των κτηρίων, διαχείριση του δημόσιου χώρου, έλλειψη πρασίνου, έλλειψη ελεύθερων χώρων κ.ά) 2. Έλλειψη βασικών αστικών υποδομών 3. Φθίνων τουρισμός 4. Αναιμική παρουσία της πόλης στο διεθνές γίγνεσθαι ευκαιρίες σε τέσσερα πεδία (δυνατότητες όχι βεβαιότητες) Πολεοδομική αναβάθμιση Αθήνας-Αττικής (με χαρακτηριστικό προηγούμενο την Βαρκελώνη) Ενίσχυση του τουρισμού, τόσο στην Αθήνα όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα (με χαρακτηριστικό προηγούμενο τη Σεούλ) Βλί Βελτίωση της εικόνας της πόλης και του κύρους της χώρας διεθνώς (Βαρκελώνη, Σίδνεΰ) Ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών Environment Department 8

Environment Department 9

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ: Η περιβαλλοντική διάσταση Η φιλοδοξία ήταν, μετά τους ΟΑ, η Αττική να έχει ένα άλλο πρόσωπο σε ότι αφορά στις συγκοινωνίες, να υποφέρει λιγότερο από την κυκλοφοριακή ασφυξία, να αναπνέουν οι κάτοικοί της καθαρότερο αέρα. Στον φάκελο υποψηφιότητας της Αθήνας προβλέπονταν έργα και παρεμβάσεις με στόχο την εξυπηρέτηση των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, κατά το δυνατόν, με ΜΜΜ και την εύκολη και γρήγορη πρόσβαση σ αυτές όπως και στο αεροδρόμιο. Οι παρεμβάσεις αυτές επηρεάζουν το σύνολο των δραστηριοτήτων της πόλης, με θετικές επιδράσεις στην καθημερινή ζωή των πολιτών, αλλά και στην εικόνα της πόλης. Οι παρεμβάσεις που έγιναν με αφορμή τους ΟΑ συνέβαλαν στην βελτίωση της κατάστασης των ΜΜΜ, όμως η πρόκληση παραμένει και σήμερα, καθώς οι μεταφορές εξακολουθούν παρά την πρόοδο που συντελέστηκε να χρειάζονται περαιτέρω στήριξης. Environment Department 10

Η Ολυμπιακή προετοιμασία συνέβαλε Στον εκσυγχρονισμό και την επέκταση των ΜΜΜ και του οδικού δικτύου. Αυτό είχε ως αποτέλσμα την βελτίωση των συνθηκών κυκλοφορίας και την μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τη μείωση του θορύβου, αλλά και την αισθητική αναβάθμιση της πόλης. Στην οργάνωση και συμπλήρωση ενός δικτύου ΜΜΜ σταθερής τροχιάς για την εξυπηρέτηση της ευρύτερης περιοχής της Πρωτεύουσας. Στην διασύνδεση των πόλων έλξης της Μητροπολιτικής Περιοχής της Αθήνας. Στην βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών που προσφέρονται στους επιβάτες έτσι ώστε η μετακίνηση με τις Δημόσιες Συγκοινωνίες να καταστεί ανταγωνιστική της χρήσης του Ι.Χ. αυτοκινήτου (αξιοπιστία, ταχύτητα, καθαριότητα, ευπρέπεια, ασφάλεια). ) Environment Department 11

Το δίκτυο του ΜΕΤΡΟ 450.000 επιβάτες την ημέρα που αυξήθηκαν κατά 55.000 κατά την διάρκεια των αγώνων 24 km αρχικά Περιβαλλοντικά οφέλη Μείωση της κίνησης των ΙΧ (250.000 την ημέρα) Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, του θορύβου, της κατανάλωσης καυσίμων και της κυκλοφορίας Environment Department 12

ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ Σύνδεση 30 Δήμων Σύνδεση διαφόρων ΜΜΜ: οδικώς, αεροπορικώς, δια θαλάσσης, μέσα σταθερής τροχιάς Περιβαλλοντικά οφέλη Σημαντική μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του θορύβου. Βελτίωση των κυκλοφοριακών συνθηκών, καθώς παρέλαβε το 8% του συνόλου των μετακινουμένων οχημάτων στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Environment Department 13

ΔΙΚΤΥΟ ΤΡΑΜ 80.000 επιβάτες την ημέρα 25 km παραδοτέα για τους ΟΑ Περιβαλλοντικά οφέλη Το πλέον οικολογικό μέσο μεταφοράς Συνυπάρχει με τους πεζούς και τους ποδηλατοδρόμους Δυνατές οι αστικές αναπλάσεις κατά μήκος του τραμ. Σημ. Επίκειται επέκταση του ΤΡΑΜ κατά 5,3 χλμ (92 εκατ. ΕΥΡΩ, 35.000 επιπλέον επιβάτες σε καθημερινή βάση, τον Νοέμβριο του 2011 στον Πειραιά. Environment Department 14

ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ 120.000 επιβάτες την ημέρα 30 km ήταν έτοιμα κατά την διάρκεια των ΟΑ Σύνδεση με το Αεροδρόμιο Περιβαλλοντικά οφέλη Ο συνδυασμός του ΜΕΤΡΟ με το ΤΡΑΜ και τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο, δημιούργησε ένα δίκτυο σταθερής τροχιάς που μείωσε κατά 20% το χρόνο μετακίνησης και αύξησε κατά 56% την μέση ταχύτητα. Environment Department 15

ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Πεζόδρομοι Επέκταση λεωφορειολωρίδων Ολυμπιακό οδικό δίκτυο Επέκταση του δικτύου των ΜΜΜ Βελτιώσεις στην σήμανση Δημιουργία χώρων στάθμευσης Ανακαίνιση σταθμών ΗΣΑΠ Environment Department 16

Ανακαίνιση σταθμών του ΗΣΑΠ Environment Department 17

ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ Environment Department 18

Αά Ανάκτηση του θαλασσίου μετώπου Αναπλάσεις των πυλών της πόλης Έργα ανάδειξης του ιστορικού κέντρου και των παρυφών του Δράσεις βελτίωσης βλί της εικόνας της πόλης συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών και των διαχειριστικών Αναπλάσεις γύρω από Ολυμπιακούς χώρους και προσβάσεις Αναπλάσεις του προγράματος Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας Environment Department 19

ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ Δημιουργία συνθηκών εύκολης πρόσβασης σε αρχαιολογικούς χώρους παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Ευκαιρία για την βελτίωση και προβολή της ιστορικής, αρχαιολογικής και πολιτιστικής ταυτότητας της Αθήνας. Περιβαλλοντικά οφέλη Δημιουργία πεζοδρόμων. Μί Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης. Ανάπτυξη οάσεων αναψυχής. Δημιουργία χώρων πρασίνου. Environment Department 20

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ Αισθητικές παρεμβάσεις στην πόλη της Αθήνας, όπως: Απομάκρυνση των διαφημιστικών πινακίδων (Ν 2833/2000) Βλί Βελτίωση του δικτύου των πεζοδρομίων Διευκόλυνση της κίνησης στην πόλη ατόμων με ειδικές ανάγκες Ανάπλαση πλατειών και δημόσιων χώρων Καθαρισμός προσόψεων των κτηρίων του κέντρου Ανακαίνιση διατηρητέων κτηρίων Περιβαλλοντικά οφέλη Βελτίωση του αστικού χώρου Environment Department 21

ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ Θεσσαλονίκη, Βόλος, Ηράκλειο, Πάτρα: αστικές αναπλάσεις Ηράκλειο: διαμόρφωση του θαλάσσιου μετώπου. Πειραιάς: Λιμάνι Environment Department 22

ΆΛΛΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ: Ανανέωση του στόλου των δημόσιων λεωφορείων και των τρόλεϊ. Εισαγωγή λεωφορείων με φυσικό αέριο τα οποία παράγουν 50% λιγότερα NΟx σε σχέση με τα συμβατικά, ενώ συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των μείωση των συγκεντρώσεων των αιωρουμένων σωματισίων. Environment Department 23

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΕΡΟΥ Environment Department 24

Η δευτεροβάθμια επεξεργασία στο ΚΕΛ της Ψυττάλειας ολοκληρώθηκε κατά την διάρκεια της προετοιμασίας των ΟΑ. Environment Department 25

Αναβάθμιση Α αντλιοστασίων κατά μήκος του παράκτιου μετώπου Αντιπλημμυρικά στον Κηφισό Δημιουργία αγωγών παροχέτευσης (Ποδονίφτης) Διευθέτηση ρεμάτων (Αγ. Γεώργιος Εσχατιά, Αχαρνές ) Environment Department 26

Παρακολούθηση της ποιότητας των νερών στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις (Σχινιάς, Φάληρο, Αγ. Κοσμάς, Βουλιαγμένη) (ΟΕΟΑ και ΥΠΕΧΩΔΕ) Εκπόνηση σχεδίου αντιμετώπισης θαλάσσιου ατυχήματος στις περιοχές όπου διεξάγονταν θαλάσσια αγωνίσματα (ΟΕΟΑ και Υπ. Εμπορικής Ναυτιλίας) Περιβαλλοντικά οφέλη Εντοπισμός των περιοχών υψηλού κινδύνου αναφορικά με την θαλάσσια ρύπανση για την λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή της. Environment Department 27

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Environment Department 28

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Βασικές κατευθύνσεις 1. Μείωση των παραγομένων απορριμμάτων και διαλογή στην πηγή. 2. Ανακύκλωση (χαρτί, χαρτόνι, πλαστικό, αλουμίνιο, γυαλί) 3. Καταγραφή των ποσοτήτων ανακυκλωμένων υλικών ανά ρεύμα και ανά εγκατάσταση. 4. Ενημέρωση και εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων για την υλοποίηση του προγράμματος. Environment Department 29

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ Από τον Ιούλιο του 2000 εφαρμογή της ανακύκλωσης στα δοκιμαστικά γεγονότα και σο στο πλαίσιο της ΟΕΟΑ. Environment Department 30

ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Αύγουστος 2002 Χαρτί και πλαστικό (Αγ. Κοσμά) Αύγουστος 2003 Χαρτί, πλαστικά μπουκάλια, χαρτόνι, σε 6 Ολυμπιακές εγκαταστάσεις Ένας πύργος βάρους 3 τόνων και ύψους 5 μέτρων σχηματίστηκε από το χαρτόνι, το χαρτί και το πλαστικό που συνελέγησαν. Environment Department 31

Αύγουστος 2003 Διαλογή στην πηγή Ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων στην ανακύκλωση Environment Department 32

Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (GIS) Για την καθαριότητα και την διαχείριση των απορριμμάτων στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας κατά την διάρκεια των ΟΑ. Καθαρισμός Στην ευρύτερη περιφέρεια της Αθήνας. Παρακολούθηση σε καθημερινή βάση της κατάστασης της καθαριότητας σε όλη σχεδόν την Αττική σε συνεργασία της ΟΕΟΑ με όλους τους Δήμους του Λεκανοπεδίου και το Υπουργείο Εσωτερικών. (ΜΠΑΖΑ, σκουπίδια, ογκώδη κ.ά) Καθαρισμός Ακτών Σε συνεργασία με ΜΚΟ Environment Department 33

ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Environment Department 34

Πράσινο Φυτεύσεις έγιναν: γύρω από τις αθλητικές εγκαταστάσεις, στο χώρο του αεροδρομίου, κατά μήκος της Αττικής Οδού, στοιστορικόκέντροτηςαθήνας, σε πλατείες και χώρους 26 δήμων του Λεκανοπεδίου. Φυτεύθηκαν περί τις 350.000 φυτά ελληνικής χλωρίδας από ελληνικά φυτώρια σε 26 δήμους της Αττικής καιπέριξ των αθλητικών εγκαταστάσεων. Λόγω των καθυστερήσεων πολλές φυτεύσεις κυρίως πέριξ των αθλητικών εγκαταστάσεων έγιναν εκτός φυτευτικής εποχής και τη τελευταία στιγμή με όλα όσα αυτό συνεπάγεται για την βιωσιμότητά τους. Εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι υπήρξαν υπερβολικά αισιόδοξες διακηρύξεις σ ότι αφορά στις φυτεύσεις, οι οποίες δεν αντιμετωπίσθηκαν με τον ίδιο ενθουσιαμό από αυτούς που έπρεπε να υλοποιήσουν τα έργα πρασίνου. Environment Department 35

Μεταφύτευση δένδρων Ελιές μεταφυτεύθηκαν από το Ολυμπιακό Κέντρο Ιππασίας στο Μαρκόπουλο. Οι ελιές διατηρήθηκαν σε ειδικό φυτώριο και ακολούθως επαναφυτεύθηκαν σε ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Environment Department 36

Αποκατάσταση λατομείων 13 ανενεργά λατομεία αποκαταστάθηκαν Περιβαλλοντικά οφέλη Συμβολή στην σωστή διαχείριση των μπάζων Αποκατάσταση περιοχών και φύτευση Environment Department 37

Το Ολυμπιακό χωριό Θα μπορούσε να είχε κατασκευασθεί θί ως ένας πρότυπος «πράσινος» οικισμός με συστήματα εξοικονόμησης νερού, ενέργειας, χρήση ΑΠΕ, χρήση οικολογικών προϊόντων (χρώματα, υλικά) κλπ. Environment Department 38

Ο Σχινιάς Το πρόγραμμα περιελάμβανε: 1. Ξήλωμα των ασυμβίβαστων χρήσεων: αεροδρόμιο, εγκαταλελειμένη κεραία, πίστα μότο-κρος, μαντριά, ποικίλες χρήσεις ασυμβίβαστες με τον βιότοπο. 2. Απαγόρευση εισόδου στο πευκοδάσος. 3. Αποκατάσταση του τοπίου και του εδάφους. 4. Καθεστώς προστασίας για όλη την περιοχή. 5. Εγκατάσταση συστήματος έγκαιρου εντοπισμού και κατάσβεσης πυρκαγιάς στο πευκοδάσος. 6. Συστηματική παρακολούθηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων της περιοχής. 7. Συμπερίληψη στον κατάλογο των περιοχών NATURA 2000 και ανακήρυξή του σε Εθνικό πάρκο. Environment Department 39

Αποκατάσταση του Σχινιά Environment Department 40

Environment Department 41

Παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα μέτρηση της υπεριώδους ακτινοβολίας - Οκτώ επιπλέον σταθμοί μέτρησης της αστικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης συπλήρωσαν το υπάρχον δίκτυο του ΥΠΕΧΩΔΕ και κάλυψαν περιοχές γειτονικές των αθλητικών εγκαταστάσεων. - Υπήρξε on line παρουσίαση τόσο των καιρικών παραμέτρων όσο και συγκεντρώσεων των ρύπων, οι οποίοι κατά την περίοδο των αγώνων λόγω του γενικότερου εξορθολογισμού των μετακινήσεων και της χρήσης των ΜΜΜ παρουσίασαν σημαντική ύφεση. - Σε καθημερινή βάση δίδονταν οι τιμές της υπεριώδους ακτινοβολίας. Environment Department 42

ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Environment Department 43

Προγράμματα Ολυμπιακής παιδείας σε συνδυασμό με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση του Υπουργείου Παιδείας. Παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού σε συνεργασία της ΟΕΟΑ με το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, το Υπουργείο Παιδείας αδ αςκαι ΜΚΟ. Εκπαίδευση 170.000 μαθητών σε θέματα περιβάλλοντος Παραγωγή ενημερωτικού υλικού περιβαλλοντικής ρβ ευαισθητοποίησης η ης αθλητών και θεατών. Σύνδεση των αθλημάτων με το περιβάλλον. Μνημόνιο Συνεργασίας με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNEP). Σχολικοί διαγωνισμοί με περιβαλλοντικά θέματα. Κατασκήνωση νέων (16-18 ετών) από όλο τον κόσμο με περιβαλλοντικό περιεχόμενο. Environment Department 44

Σύνδεση των αθλημάτων και των αθλητικών εγκαταστάσεων με το περιβάλλον Environment Department 45

ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ Environment Department 46

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Environment Department 47

Περιβαλλοντική Διαχείριση στις Αθλητικές εγκαταστάσεις Για κάθε αθλητική εγκατάσταση εκπονήθηκε ένα οιονεί EMAS (Eco Management Audit Scheme) που περιελάμβανε την καθημερινή παρακολούθηση όλων των περιβαλλοντικών παραμέτρων. Α/Α ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΟΠΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 1.1 Είναι τα φώτα ασφαλείας αναμμένα κατά τη διάρκεια της ημέρας; 1.2 Είναι τα φώτα γενικής χρήσης αναμμένα κατά τη διάρκεια της ημέρας; Είναι τα φώτα εσωτερικών χώρων αναμμένα χωρίς να χρειάζεται; Αν ναι, 1.3 αναφέρετε τις λειτουργικές περιοχές. Είναι τα κλιματιστικά σε λειτουργία χωρίς να χρειάζεται; Αναφέρετε τις 1.4 λειτουργικές περιοχές και τις συνθήκες. 1.5 Υπάρχουν ανοιχτές πόρτες, παράθυρα σε κλιματιζόμενους χώρους; Αν ναι, αναφέρετε λειτουργικές περιοχές. Είναι ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός ανοιχτός όταν δεν χρειάζεται; Αναφέρετε τις 16 1.6 λειτουργικές περιοχές. 2 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΟΠΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΝΕΡΟΥ Παραμένουν ανοιχτές οι βρύσες στους εξωτερικούς χώρους της εγκατάστασης 2.1 όταν δεν χρειάζεται; Παραμένουν ανοιχτές οι βρύσες στις κουζίνες ή/και στις τουαλέτες όταν δεν 2.2 χρειάζεται; Αναφέρετε τις λειτουργικές περιοχές. 2.3 Υπάρχουν διαρροές στο δίκτυο ύδρευσης; Αναφέρετε τις λειτουργικές περιοχές. Υπάρχουν διαρροές από χημικές ή συνδεδεμένες με το αποχετευτικό δίκτυο 2.4. τουαλέτες; Υπάρχουν διαρροές στο υπόλοιπο αποχετευτικό σύστημα (π.χ. περιοχή 2.5 αποθήκευσης και αποκομιδής απορριμμάτων). Υπάρχουν οσμές από το αποχετευτικό σύστημα; Αναφέρατε λειτουργικές 2.6 περιοχές. Το σύστημα άρδευσης λειτουργεί κανονικά; Χρειάζεται διορθωτική επέμβαση; 2.7 Αναφέρετε λειτουργικές περιοχές. 3 ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΧΩΡΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟΥ Υπάρχουν χώροι πρασίνου που χρειάζονται αποκατάσταση, επέμβαση; Αν ναι 3.1 αναφέρετε τις συνθήκες και τις προτεινόμενες διορθωτικές επεμβάσεις. Το σύστημα άρδευσης καλύπτει τις ανάγκες σε νερού των χώρων πρασίνου; 3.2 Χρειάζεται διορθωτική επέμβαση; Αναφέρετε λειτουργικές περιοχές. Η τοποθέτηση της σήμανσης προστασίας των χώρων πρασίνου είναι 3.3 αποτελεσματική; Χρειάζεται διορθωτική επέμβαση; Τα υφιστάμενα μέτρα για την προστασία των χώρων πρασίνου της περιοχής είναι αποτελεσματικά; Αν όχι, προτείνετε μεθόδους βελτίωσης που θα εφαρμοστούν 3.4 από τη Διαχείριση της Εγκατάστασης (Site Management). ΝΑΙ ΟΧΙ ΣΧΟΛΙΑ Environment Department 48

Περιβαλλοντική διαχείριση ξενοδοχείων Σεμινάρια για την εφαρμογή της περιβαλοντικής πιστοποίησης στα «Ολυμπιακά ξενοδοχεία». Συμμετείχαν 150 περίπου ξενοδοχεία από την Αττική. Environment Department 49

Ευκαιρίες που χάθηκαν Οι ΟΑ θα μπορούσαν να έχουν μεγαλύτερη περιβαλλοντική προστιθέμενη αξία. Πολλές όμως από τις προβληματικές επιλογές στον σχεδιασμό των Αγώνων που είχαν και αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις δεν απέρρεαν από αυτούς καθ εαυτούς τους αγώνες αλλά από τις πολύ σοβαρές ανεπάρκειες του περιβαλλοντικού και πολεοδομικού σχεδιασμού στην Ελλάδα. Δεν κατέστη δυνατόν να προωθηθούν οι ΑΠΕ, η χρήση προϊόντων με Οικολογικό Σήμα, ειδικότερα σε ότι αφορά στα υλικά κατασκευών καινα λειτουργήσουν έτσι ως προπομποί αυτών που σήμερα προσπαθούμε να κατακτήσουμε. Οι προσπάθειες για μια θεαματική αύξηση του πρασίνου δεν υλοποιήθηκαν. Δεν εκπονήθηκε ένα συνεκτικό σχέδιο για την μετά τους ΟΑ χρήση των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, γεγονός που οδήγησε στην εγκατάλειψή τους, στην αλλαγή της χρήσης τους χωρίς κοινωνικά κριτήρια και την εν μέρει την απαξίωσή τους. Πολλά από τα οφέλη της διοργάνωσης «εξατμίσθηκαν», καθώς δεν κεφαλαιοποιήθηκε η πλούσια εμπειρία που αποκτήθηκε. Environment Department 50

Η Ολυμπιακή κληρονομιά Πολλές από τις ιδέες που αναδείχθηκαν με αφορμή τους ΟΑ και δεν υλοποιήθηκαν μπορούν να εφαρμοσθούν και σήμερα, αρκεί να υπάρξει η βούληση γι αυτό. Environment Department 51

Ατμοσφαιρική ρύπανση Department name and date 52

Department name and date 53

Department name and date 54

Department name and date 55

Department name and date 56

Department name and date 57

Department name and date 58

Department name and date 59

Department name and date 60

Department name and date 61

Department name and date 62

Department name and date 63

Department name and date 64

Department name and date 65

Department name and date 66

Χρονικές διακυμάνσεις των τιμών συγκεντρώσεων των μετρούμενων ρύπων Για το μονοξείδιο του άνθρακα παρουσιάζεται γενικά τάση μείωσης με σταθεροποίηση των τιμών τα τελευταία χρόνια. Για το διοξείδιο του θείου υπάρχει σημαντική τάση μείωσης των τιμών που συνδέεται με τις μειώσεις της περιεκτικότητας του θείου τόσο στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης όσο και στην αμόλυβδη βενζίνη. Για τον καπνό επίσης παρατηρείται τάση μείωσης των τιμών. Για το μονοξείδιο του αζώτου υπάρχει τάση σταθεροποίησης ή μικρής μείωσης των τιμών. Για το διοξείδιο του αζώτου υπάρχει τάση μικρής μείωσης των τιμών τα τελευταία χρόνια. Για το όζον υπάρχει γενικώς μια τάση σταθεροποίησης των τιμών. Σημειώνεται ότι για το σταθμό Λιοσίων οι τιμές μςτου 1997 προέκυψαν από μικρό αριθμό μετρήσεων και δεν είναι αντιπροσωπευτικές, ενώ η αναγκαστική αλλαγή της θέσης του σταθμού, δεν επιτρέπει τη σύγκριση των τιμών για το 1997 και 1998 με αυτές των προηγούμενων ετών. Για τα αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ 10 ) γενικά παρατηρείται σταθερότητα στις τιμές ρύπανσης από το ρύπο αυτό στους περισσότερους σταθμούς. Department name and date 67

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2004 Department name and date 68

Department name and date 69

Department name and date 70

Department name and date 71

Department name and date 72

Department name and date 73

Department name and date 74

Department name and date 75

Department name and date 76

Department name and date 77

Department name and date 78

ΟΡΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Department name and date 79

Department name and date 80

Department name and date 81

Department name and date 82

Department name and date 83

Department name and date 84

Department name and date 85

Department name and date 86

Department name and date 87

Department name and date 88

Σας ευχαριστώ Department name and date 89