Η σημαντικότητα του ελληνικού πολιτισμού και μέσα διάδοσης αυτού στη Γεωργία DR. MEDEA ABULASHVILI Καθηγήτρια του Κρατικού Πανεπιστημίου Τιφλίδας Ελληνικός πολιτισμός - το ενιαίο και διαχρονικό φαινόμενο που δεν είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένης εποχής, εμφανίστηκε και δημιουργήθηκε στους αρχαίους χρόνους, εξελίχθηκε στους βυζαντινούς και έφτασε ως τις μέρες μας. Ελληνικός πολιτισμός το φαινόμενο που από την αρχαιότητα έχει κινήσει το ενδιαφέρον μικρών και μεγάλων, επώνυμων και ανώνυμων, σπουδαίων και ασήμαντων ανθρώπων. Δεν υπάρχει χώρα, γλώσσα, κοινωνικό στρώμα, πολιτικό καθεστώς ή πολιτιστικό ρεύμα που να μην έχει επηρεαστεί από αυτό ή κατά κάποιον τρόπο να μην έχει ασχοληθεί. Ωστόσο, όσο παράξενο και να μας φαίνεται, στη σημερινή εποχή οι περισσότεροι άνθρωποι είναι απληροφόρητοι για τον ελληνισμό: ο σύγχρονος μη ελληνικός κόσμος δεν θεωρεί τη σύγχρονη Ελλάδα ως κληρονόμο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Επιπρόσθετα, έχει αδικηθεί και η ελληνική κληρονομιά της Βυζαντινής περιόδου δεδομένου ότι λόγω του έντονου θρησκευτικού της χαρακτήρα θεωρείται ακόμα οπισθοδρομική. 1
Οι σύγχρονοι άνθρωποι ουσιαστικά δεν γνωρίζουν τους μεγάλους Έλληνες της σύγχρονης περιόδου και γνωρίζουν ελάχιστα για τους Έλληνες της Βυζαντινής περιόδου. Οι αρχαίοι Έλληνες μπορεί να είναι πιο γνωστοί παγκοσμίως, αλλά οι γνώσεις των ανθρώπων περιορίζονται μόνο στα ονόματά τους. Η δράση, η σπουδαιότητα και η επικαιρότητά τους παραμένει σχεδόν άγνωστη, οι γνώσεις ακόμη των σύγχρονων Ελλήνων παρουσιάζουν τόσο μεγάλα κενά που δεν μπορούν να προσδιορίσουν ποιός και γιατί είναι σημαντικός ένας μεγάλος Έλληνας. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, μπορούμε να βεβαιώσουμε ότι η ανάδειξη και διάδοση του ελληνικού πολιτισμού, στον οποίο βασίζεται ο ευρωπαϊκός πολιτισμός, είναι πάντα εξαιρετικά επίκαιρη. Ο ελληνικός πολιτισμός δεν έχει ανάγκη να διαφημιστεί, ο σύγχρονος πολιτισμός έχει ανάγκη από ελληνισμό, για να μην χάσει την ψυχή του, τις βάσεις του. Για μένα, ως άτομο που ενδιαφέρεται, ιδιαίτερα αγαπά και διδάσκει την ελληνική γλώσσα στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Τιφλίδας και ως επίτιμο δημότη Καλύμνου, η διάδοση του ελληνικού πολιτισμού είναι άμεση υποχρέωση και σκοπός ζωής. Πάντα ψάχνω να βρω ισχυρά εργαλεία ευρείας διάδοσης του ελληνικού φαινομένου. Ένα τέτοιο εργαλείο είναι και η σειρά συμποσίων ελληνικού περιεχομένου που οργανώνουμε σε διάφορες χώρες όλοι μας, θαυμαστές του ελληνικού κόσμου οι οποίοι 2
υπερήφανα ονομάζουμε τους εαυτούς μας «παιδιά της Καλύμνου». Δεν μπορώ να μην εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου προς τον πρώην Δήμαρχο κύριο Ρούσσο, τα μέλη του Σωματείου, τον πατέρα Ιωάννη, τους Σλοβάκους συναδέλφους και φίλους μας που έδωσαν στην ιδέα μου και το πνεύμα και τη ζωή και τη συνέχεια. Πιστεύω αυτά τα συνέδρια θα συντελέσουν αποτελεσματικά στην προώθηση του ελληνικού πολιτισμού διεθνώς. Τι κάνουμε στη Γεωργία σ αυτή τη σφαίρα; Ποιά σπουδαία, έγκυρα και αντικειμενικά μέσα έχουμε βρει για τη διάδοση του ελληνικού φαινομένου και των εκπροσώπων του ελληνισμού; Στο Ινστιτούτο Κλασσικών, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Κρατικού Πανεπιστημίου Τιφλίδας και σε 20 σχολεία της Γεωργίας διδάσκεται η ελληνική γλώσσα και πολιτισμός, κάνουμε τοπικά και διεθνή συνέδρια, δίνουμε ομιλίες και διαλέξεις, εκδίδουμε βιβλία, εγχειρίδια, επιστημονικά και φοιτητικά περιοδικά ελληνικού παρεχομένου, μεταφράζουμε ελληνικά λογοτεχνικά κείμενα και μελέτες, ετοιμάζουμε λεξικά, κάνουμε προβολή ελληνικών ταινιών, οργανώνουμε ελληνόφωνο φεστιβάλ μαθητικού και φοιτητικού θεάτρου, ποιητικές βραδιές και διάφορες εκδηλώσεις, όμως πάντα μας λείπει κάτι. Η φιλότιμη φιλοδοξία μας στοχεύει στο να δημιουργήσει καινούριες μεθόδους διδασκαλίας και διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού. 3
Δεν μπορώ να σας κρύψω πως φέτος πραγματικά είμαι πολύ περήφανη με αυτό που έκανα μαζί με τους φοιτητές μου. Παρουσιάστηκε η ευκαιρία να αξιοποιήσουμε την τηλεόραση ως πολύ βασική πληροφοριακή και ιδεολογική μηχανή που ελκύει την προσοχή όχι μόνο των παιδιών που είναι οι σημαντικότεροι παραλήπτες των μηνυμάτων μας, αλλά και του ευρύτερου κοινού. Η πρώτη και μοναδική γεωργιανή παιδική τηλεόραση Ένκιμπένκι μας έδωσε δωρεάν τηλεοπτικό χρόνο και εμείς ετοιμάσαμε την Ελληνική Εβδομάδα. Η ανταπόκριση ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Δε είναι υπερβολικό αν πούμε πως κατά τη διάρκεια της προβολής του προγράμματος το βασικό θέμα ανάμεσα στα παιδιά ήταν η Ελληνική Εβδομάδα. Οι 42 εκπομπές ελληνικού περιεχομένου ήταν τόσο υψηλού επιπέδου ώστε τελικά η διοίκηση της τηλεόρασης αποφάσισε να δοθεί χρόνος για περισσότερες επαναλήψεις και έτσι η «Ελληνική Εβδομάδα» διήρκεσε 10 μέρες. Για να καταλάβετε περίπου το πνεύμα και το επίπεδο των εκπομπών, θα σας παρουσιάσω μερικές αγγελίες και διαφημίσεις για την Ελληνική Εβδομάδα: «Ξέρετε σε ποια χώρα φτιάχτηκαν τα τρία από τα εφτά θαύματα του κόσμου; Ξέρετε ποια χώρα έκανε τα πρώτα καταπληκτικά βήματα στη λογοτεχνία, τέχνη, δημοκρατία και στις επιστήμες; 4
Ποια χώρα δημιούργησε τον πολιτισμό, που επηρεάζει τον υπόλοιπο κόσμο κατά τη διάρκεια 30 αιώνων; Γνωρίζετε τους ανθρώπους οι οποίοι πριν πολλούς αιώνες είπαν πράγματα που δεν ξεχνάει ο κόσμος μέχρι σήμερα; Ξέρετε σε ποια χώρα γεννήθηκαν οι μεγαλύτεροι ποιητές, επιστήμονες, λογοτέχνες, φιλόσοφοι όλων των εποχών; δεν μαντέψατε; τότε εμείς θα σας πούμε και εσείς θα αναγνωρίσετε και θα γνωρίσετε αυτή τη θαυμάσια χώρα από τις 25 Μαρτίου. Οι εκπομπές που πρέπει να δουν και οι γονείς σας! Το σχέδιο αναφέρεται στην Εθνική γιορτή της Ελλάδας, πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Σύμβασης Πανεπιστημίου και Τηλεοράσεως με την υποστήριξη της Ελληνικής Πρεσβείας στη Γεωργία». ------------------------------------------------------------ ------------------------------ Τηλεοπτικός χάρτης 5
Από τις 25 Μαρτίου θα σας ταξιδέψουμε στην Ελλάδα - στη χώρα των μύθων, των θεών, των θαυμάτων, της ένδοξης ιστορίας και της σημαντικότερης πνευματικής καλλιέργειας. ------------------------------------------------------------ Ξέρετε πως ο πρώτος διαγωνισμός ομορφιάς πραγματοποιήθηκε πριν 3500 χρόνια; Ξέρετε ποια ήταν η πρώτη γυναίκα που έβαψε τα μαλλιά της; Ξέρετε τι σημαίνει αχίλλειος πτέρνα, πώς ήταν o Κολοσσός της Ρόδου ή το αρχαίο θέατρο; Σας ενδιαφέρει το πώς ανακαλύφθηκε η πόλη κάτω από την πόλη; Μην ξεχνάτε να βλέπετε τις «ανακατωμένες ερωτήσεις» κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Εβδομάδας. Βλέπετε μαζί με τους γονείς σας και μάθετε περισσότερα! Ιστορία σαν παραμύθι Εμείς θα σας γνωρίσομε τους ανθρώπους στους οποίους οφείλουμε τις αρχαιότερες πληροφορίες για την πατρίδα μας, θα σας διηγηθούμε για το χρυσό παλάτι του Αιήτη και τα σιντριβάνια κρασιού, θα σας εξηγήσουμε τι συμβόλιζε το χρυσόμαλλον δέρας, το εάν η αργοναυτική εκστρατεία είναι μύθος ή μυθοποιημένη ανάμνηση, θα σας διηγηθούμε για τη γεωργιανή βασίλισσα του Βυζαντίου και πολλά ενδιαφέροντα πράγματα. ------------------------------------------------------------ 6
Ποιητές, φιλόσοφοι, επιστήμονες, τραγουδιστές, ήρωες, άγιοι οι άνθρωποι που άλλαξαν τον κόσμο βλέπε στην εκπομπή «Μεγάλοι Έλληνες Όλων των Εποχών». Στις 25 Μαρτίου άρχισε και θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος της χρονιάς η προβολή της σειράς των εκπομπών για την ελληνική μυθολογία «Στον Κήπο του Ακάδημου»: «Στα πολύ παλιά χρόνια στην Ελλάδα, στον κήπο του Ακάδημου συγκεντρώνονταν περίφημοι φιλόσοφοι και συζητούσαν για διάφορα θέματα. Ακριβώς με το όνομα του Ακάδημου σχετίζεται η λέξη Ακαδημία! Ας πάμε στον κήπο του Ακάδημου για να ακούσουμε ελληνικούς μύθους». Με ευχαρίστηση υπογραμμίζω πως βασικοί συνεργάτες αυτών των σχεδίων είναι οι φοιτητές μου που έχουν επισκεφτεί την Κάλυμνο με το πρόγραμμα (ο Γιώργος Ουγκουλάβα, η Μάγια Κιλάτζε, η Ταμάρα Λαγίδζε). Όλα αυτά που κάναμε εμείς, μπορείτε να κάνετε και εσείς στις χώρες σας. Η τηλεόραση, βεβαία δεν είναι εύκολο να σας δώσει δωρεάν τηλεοπτικό χρόνο, όμως το να κάνει κανείς εκπαιδευτικά μαθήματα τέτοιου είδους χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο και τις σύγχρονες τεχνολογίες, δεν είναι καθόλου δύσκολο, αντίθετα είναι πολύ αποτελεσματικό. Σε περίπτωση που η σύνεδροι εκδηλώσουν ενδιαφέρον, θα είμαστε ανοιχτοί για συνεργασία. Αν δεν μπορούμε να τραβήξουμε τα παιδιά μας από τους υπολογιστές, 7
την τηλεόραση και τις διαφημίσεις, ας χρησιμοποιήσουμε αυτά τα ίδια τεχνολογικά μέσα για την πραγματοποίηση των στόχων μας. Ας αγωνιστούμε μαζί για τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού που μας ένωσε και συνεχίζει να μας ελκύει και να μας γοητεύει. Και να μην ξεχάσουμε, πως η εξέλιξη του ανθρώπινου γένους πρέπει να στηριχθεί στην ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού της κάθε χώρας ξεχωριστά και ιδιαιτέρως της Ελλάδας. Με τέτοια ερείσματα ο άνθρωπος στο μέλλον θα επιβεβαιώνει την επιτυχία του. Η εισήγηση συνοδεύεται με πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό (διαφημίσεις, αποσπάσματα από τις εκπομπές κλπ.). 8