1 10/03/2017 Τοποθέτηση της Τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της ΝΔ και Βουλευτή Σερρών κ. Φωτεινής Αραμπατζή στο 3 rd Agricultural Business Summit Κυρίες και Κύριοι, Είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι σήμερα μαζί σας, στο 3 ο Συνέδριο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, που διοργανώνει ο Economist, προκειμένου να παρουσιάσω τις θέσεις της Νέας Δημοκρατίας για τον Αγροτικό τομέα. Αναφέρεται συχνά ότι η Αγροτική Οικονομία αποτελεί έναν από τους τρεις βασικούς πυλώνες της Εθνικής μας Οικονομίας μαζί με την Ναυτιλία και τον Τουρισμό. Ωστόσο η καταγεγραμμένη συμβολή της δεν ανταποκρίνεται στη δυνητική δυναμική της.
2 Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2015, η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του πρωτογενούς τομέα στο σύνολο της οικονομίας διαμορφώθηκε στο 4,11% και σε επίπεδο απασχόλησης στο 11,7% των συνολικώς απασχολούμενων. Αξίζει να σημειωθεί βέβαια ότι παρά τη συρρίκνωση του κλάδου σε σχέση με τη δεκαετία 1995-2005, η Αγροτική Οικονομία κατά τη διάρκεια της κρίσης αντιστέκεται και οριακά ανακάμπτει κατά 1 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ ή κατά 31% σε σχέση με το 2009. Αυτή η τάση αντιστροφής καταδεικνύει με τον πιο πανηγυρικό τρόπο: Πρώτον, ότι οι υφεσιακές πολιτικές, που δυστυχώς προσφάτως εφαρμόζονται, είναι πρόδηλα λανθασμένες καθώς υπονομεύουν και αντιστρατεύονται το στόχο της αναπτυξιακής προοπτικής του Τομέα.
3 Δεύτερον, ότι στις παρούσες κοινωνικοοικονομικές συγκυρίες, η Γεωργία και η Κτηνοτροφία θα μπορούσαν να αποτελέσουν διέξοδο για σημαντικό μέρος του πληθυσμού της χώρας, που μαστίζεται από την ανεργία και την οικονομική δυσπραγία, ενισχύοντας την οικονομία αλλά και την κοινωνική συνοχή. Με την ανάσχεση της αστυφιλίας και την ενίσχυση της αποκέντρωσης. Στην πρόκληση λοιπόν της απελευθέρωσης της δυναμικής του αγροτοκτηνοτροφικού τομέα, η ΝΔ απαντά με συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Δεσμεύσεις, που αφορούν σε πολιτικές ελάφρυνσης των δυσβάσταχτων φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, μείωσης του διαρκώς διογκούμενου κόστους παραγωγής και σε δεσμεύσεις για μεταρρυθμιστικά αναπτυξιακά μέτρα.
4 Το σχέδιο της ΝΔ για τον αγροτικό τομέα έχει ως άξονες την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη μετάβαση σε ένα νέο πρότυπο αγροτικής επιχειρηματικότητας, με ισχυρούς, ανταγωνιστικούς επαγγελματίες αγρότες και συνεταιριστικούς φορείς. Στόχοι και θεσμικές μας δράσεις, η βέλτιστη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ. Των κονδυλίων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και του Πακέτου Juncker. Βεβαίως και η ορθή αξιοποίηση των κοινοτικών ενισχύσεων του 1 ου Πυλώνα, που παρά την κατά καιρούς δαιμονοποίησή τους, είναι πολύτιμο εργαλείο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και των Ελλήνων γεωργών έναντι της παγκόσμιας αγοράς. Σε ό,τι αφορά το ΠΑΑ. Στόχος, η βελτιστοποίηση. Τόσο ως προς την χρονική
5 επιτάχυνση των απορροφήσεών όσο και ως προς την ποιοτική στρατηγική στόχευση. Μιλώντας για απορροφητικότητα, είναι λυπηρό, 2 χρόνια τώρα, πολύτιμα κοινοτικά χρήματα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, ύψους 4,7 δις ευρώ 6 δις με την εθνική συμμετοχή το λεγόμενο αγροτικό ΕΣΠΑ, να μένουν ουσιαστικά αναπορρόφητα. Και ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθούν αυτά τα πολύτιμα κονδύλια, λόγω της αυστηροποίησης του πλαισίου του νέου ΠΑΑ, ως προς τον χρόνο απορρόφησης. Ουραγός η χώρα μας στην Ευρώπη των 27, μέχρι το 3ο τρίμηνο του 2016 με 9,33%, στην απορρόφηση των κονδυλίων του 2ου Πυλώνα (πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 12,42%). Αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις το 3,80% των πληρωμών αφορά μέτρα του Νέου
6 Προγράμματος. Και δυστυχώς παρόλα αυτά, στην πρώτη τροποποίηση του ΠΑΑ η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης επιλέγει να «φορτώσει» επιπλέον χρήματα στις ανειλημμένες υποχρεώσεις των 902 εκ. ευρώ αγγίζοντας το 1.246 δις ευρώ. Η βέλτιστη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων αφορά όμως και την ποιοτική στόχευσή τους, όπως η απλοποίηση των διαδικασιών. Για παράδειγμα, η Νέα Δημοκρατία πιστεύει ότι οι ανοιχτές προσκλήσεις για όλα τα μέτρα αναπτυξιακού χαρακτήρα στο ΠΑΑ θα διευκόλυναν σημαντικά τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις προτάσεις τους, όποτε οι ίδιοι πραγματικά το χρειάζονται, θα μείωναν τη γραφειοκρατία από τον μεγάλο όγκο των αιτήσεων, θα βελτίωναν την ταχύτητα των εγκρίσεων και των καταβολών.
7 Το έλλειμμα στρατηγικής αναπτυξιακής στόχευσης καταδεικνύεται στην πράξη και στη εφαρμογή του μέτρου για τους Νέους Γεωργούς. Όταν σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό των αγροτών κάτω των 35 ετών στην Ελλάδα είναι μόλις 7%, και άνω των 55 ετών είναι το 57% και πλέον, δεν είναι δυνατόν η υλοποίηση του μέτρου να αναλώνεται σε μία ψηφοθηρική και ευκαιριακή αντιμετώπιση. Καθώς δεν διευκολύνεται, όπως στο παρελθόν, η είσοδος και η μακροπρόθεσμη ενασχόληση των νέων με τη γεωργία και την κτηνοτροφία αλλά δίνεται μία κοντόφθαλμη, ελκυστική, προσωρινή λύση, που μοιράζει άσκοπα χρήματα χωρίς προοπτική, σε βάρος όσων νέων θέλουν συνειδητά να επενδύσουν και να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα. Βέλτιστη αξιοποίηση είναι και η έμφαση στους τομείς που υπολειπόμαστε. Στην ανάπτυξη των υποδομών, τόσο
8 υλικοτεχνικών (κτήρια, εγκαταστάσεις) όσο και διαδικαστικών (μεταφορές, logistics). Υποδομές, που μειώνουν το κόστος παραγωγής, γλυτώνουν αξία προϊόντος, δημιουργούν συνθήκες για επίτευξη καλύτερων εμπορικών τιμών και βεβαίως ενισχύουν με υποδομές μεταποίησης την προστιθέμενη αξία του προϊόντος. Το γεγονός ότι η χώρα μας έχει τον χαμηλότερο δείκτη προστιθέμενης αξίας στην ΕΕ με μόλις 0,6% καταδεικνύει την ανάγκη να εστιάσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Και όταν μιλάμε για προστιθέμενη αξία, η συμβολή της καινοτομίας είναι αναντίρρητη. Και αποτελούσε πράγματι θετική πολιτική, η δέσμευση 110 εκατ. ευρώ στο σχεδιασμό του ΠΑΑ 2014-2020 για δράσεις καινοτομίας, συνεργασίας και συνεργειών (βλ. clusters), που δυστυχώς, όπως το σύνολο σχεδόν του προγράμματος, μένει μέχρι σήμερα αναξιοποίητη.
9 Σε ό,τι αφορά τώρα τα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής, το λεγόμενο «πακέτο Juncker», που συζητείται σε όλα τα επίπεδα της ΕΕ. Σε μία εποχή διαπιστωμένης έλλειψης ρευστότητας, το επενδυτικό σχέδιο Juncker για τους αγρότες και τον αγροτοδιατροφικό τομέα είναι η λύση για την επωφελή δανειακή χρηματοδότηση της ίδιας συμμετοχής των αγροτών επενδυτών, τόσο της πρωτογενούς παραγωγής όσο και της εμπορίας μεταποίησης, με collateral τα χρήματα των επενδυτικών προγραμμάτων του 2ου πυλώνα. Δάνεια σε νέους αγρότες ή σε start ups, για αγορά εξοπλισμού, για αγορά ζώων και φυτικού κεφαλαίου, για αγροτουρισμό, επίσης εγγυήσεις σε επενδύσεις επωφελείς για το περιβάλλον όπως η βιοοικονομία, νέες τεχνολογίες και καινοτομία, είναι μερικές μόνο από τις δυνατότητες αυτών των
10 χρηματοδοτικών εργαλείων, που εγγυώνται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδυ σεων. Φτωχές χώρες όπως η Εσθονία, η Ρουμανία, η Σλοβενία έχουν αδράξει αυτή την ευκαιρία. Η Ελλάδα δυστυχώς και εδώ είναι απούσα. Πρωτεύουσα δράση στην ενίσχυση της αγροτικής επιχειρηματικότητας έχει για τη ΝΔ η ενθάρρυνση της σύστασης ομάδων και οργανώσεων παραγωγών ανά προϊόν, όπως προβλέπει το νέο οργανωτικό πλαίσιο και επιβάλλουν οι συνθήκες της αγοράς. Μία σύγχρονη απάντηση, μια νέα προοπτική στην αξία των υγιών συνεταιριστικών οργανώσεων με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Ισχυρές οργανώσεις παραγωγών, διεπαγγελματικές οργανώσεις, συλλογικά επενδυτικά και εμπορικά σχήματα με ωφέλειες στις οικονομίες κλίμακος, στην οργανωμένη καθετοποιημένη παραγωγή, που
11 δίνει προστιθέμενη αξία και σοβαρή διαπραγματευτική δύναμη στη διάθεση των προϊόντων. Ωφέλειες από την extra πριμοδότηση της κοινοτικής ενίσχυσης κατά 20% και από την προνομιακή εξέταση του φακέλου. Εξίσου μεγάλης σημασίας, η σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, όπως η εστίαση, η βιομηχανία καλλυντικών και φαρμακευτικών φυτών, η χημική βιομηχανία, η βιομηχανία τροφίμων. Κυρίως όμως ο Τουρισμός. Η διάθεση των αγροτικών μας προϊόντων σε μία έτοιμη αγορά και ζήτηση 22 εκατ. τουριστών κάθε χρόνο, θα έλυνε το πρόβλημα της διάθεσης των προϊόντων και θα αποτελούσε τον καλύτερο πρεσβευτή στην ενίσχυση του branding των μοναδικών μας προϊόντων.
12 Προγραμματική μας προτεραιότητα η ανάδειξη του διαφορικού μας πλεονεκτήματος, στην ελληνική ορεινή κτηνοτροφία με διπλή στόχευση. Κοινωνική, ως πολιτική ενδυνάμωσης του κοινωνικού ιστού απομακρυσμένων περιοχών. Οικονομική, ως πολιτική αξιοποίησης της δυναμικής, που έχουν εμβληματικά μας προϊόντα, όπως η φέτα. Η τρέχουσα συζήτηση αναφορικά με τη φέτα, καταδεικνύει ποιος πρέπει να είναι ο στρατηγικός μας στόχος. Αύξηση της παραγωγής, ενίσχυση της φήμης της ελληνικής φέτας ώστε η χώρα μας να καταστεί ο στρατηγικός εξαγωγικός παίκτης σε μία Ευρώπη με ζήτηση για 500.000 τόνους και σε μία παγκόσμια αγορά, που ξεπερνά το 1 εκατ τόνων ζήτησης. Το Ιρλανδικό μοντέλο στοχευμένης ενίσχυσης της προβατοτροφίας μέσω τροποποίησης του
13 ΠΑΑ, αποτελεί οδηγό για ανάλογες αποτελεσματικές πρωτοβουλίες, στη θωράκιση της ελληνικής αιγοπροβατοτροφίας. Κυρίες και Κύριοι, Παρά τις δύσκολες και αντίξοες συνθήκες που βιώνουμε, ο πρωτογενής τομέας διατηρεί ακόμη ευτυχώς, μια σημαντική αντίσταση με προοπτικές για ανάκαμψη. Και με την υιοθέτηση ενός νέου, εκσυγχρονισμένου παραγωγικού μοντέλου, μπορεί, με εφόδια την αξιοποίηση των πολλαπλών συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ελληνικής γης, του μοναδικού βιοκλίματος της χώρας μας και της διαχρονικής εμπειρίας του ανθρώπινου δυναμικού της ελληνικής γεωργίας, να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις που διαμορφώνονται.