Ενότητα 10 η Διαδραστικότητα και πλοήγηση σε ψηφιακούς χάρτες Βύρωνας Νάκος Καθηγητής Ε.Μ.Π. - bnakos@central.ntua.gr Bασίλης Κρασανάκης Υποψήφιος διδάκτορας Ε.Μ.Π. krasvas@mail.ntua.gr
Β. Νάκος & Β. Κρασανάκης (Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος) Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρουσίασης, εξ ολοκλήρου ή τμήματος αυτής, για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανομή για σκοπό μη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν μήνυμα.
Παραδοσιακός αναλογικός vs ψηφιακός χάρτης (1/2) Παραδοσιακός αναλογικός χάρτης απόδοση σε επιφάνεια χαρτιού aπεικόνιση κυρίως 2D γεωγραφικών φαινομένων περιορισμένες 2.5D (π.χ. απόδοση υψομέτρου) ή 3D απεικονίσεις (π.χ. ανάγλυφο) το μέσο απόδοσης είναι περιορισμένου μεγέθους και είναι δυνατόν να υπόκεινται σε φθορά ο χρήστης δεν μπορεί να επέμβει στις επιλογές που έχουν γίνει στο στάδιο του χαρτογραφικού σχεδιασμού
Παραδοσιακός αναλογικός vs ψηφιακός χάρτης (2/2) Ψηφιακός χάρτης ψηφιακό περιβάλλον απόδοσης (οθόνη Η/Υ, κινητού τηλεφώνου, φορητής συσκευής GPS κτλ) δυνατότητα άμεσης πρόσβασης από διαφορετικές θέσεις (διαδικτυακοί χάρτες) εμπλουτισμένη δυνατότητα απεικόνισης όλων των διαστάσεων των γεωγραφικών οντοτήτων ισχυρές αποθηκευτικές δυνατότητες στο μέσο απόδοσης ο χρήστης είναι δυνατόν να επέμβει στις επιλογές που έχουν γίνει στο στάδιο του χαρτογραφικού σχεδιασμού (περίπτωση διαδραστικού ψηφιακού χάρτη) εμπλουτισμένες δυνατότητες πλοήγησης (π.χ. δυνατότητα ερωτήματων στο σύστημα χαρτογραφικών πληροφοριών: «Ποιος είναι ο συντομότερος δρόμος από το σημείο Α στο σημείο Β;»)
Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Η/Υ (1/3) Η αλληλεπίδραση ανθρώπου Η/Υ (Human Computer Interaction) περιλαμβάνει ένα σύνολο διαδικασιών οι οποίες επιτρέπουν την επικοινωνία του χρήστη (user) με τον υπολογιστή (machine): σχεδίαση (design) αξιολόγηση (evaluation) εκτέλεση (implementation) διαδραστικών υπολογιστικών συστημάτων για τον άνθρωπο και για φαινόμενα που τον αφορούν
Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Η/Υ (2/3) Το ερευνητικό πεδίο που μελετά την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τον Η/Υ (HCI) βασίζεται σε μια διεπιστημονική προσέγγιση η οποία περιλαμβάνει διάφορα επιστημονικά πεδία, όπως: Επιστήμες σχετικές με την μελέτη Η/Υ (Computer Science) Ψυχολογία (Psychology) Επιστήμες Μηχανικού (Engineering) Κοινωνιολογία (Sociology) κτλ...
Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Η/Υ (3/3)
Διαδραστικότητα σε ψηφιακούς χάρτες (1/2) Διαδραστικός χάρτης (interactive map): χαρτογραφική αναπαράσταση υποβοηθούμενη από Η/Υ (computerassisted) περιέχει γραφικό περιβάλλον (Graphical User Interface) με γραφικά εργαλεία (graphic tools) τα περιεχόμενα εργαλεία επιτρέπουν: την επιλογή επιπέδου εστίασης ( zoom ) την επισκόπηση διαφορετικών περιοχών ( open-up ) τη σύνδεση με πολυμέσα (π.χ. κείμενο, ήχο, εικόνα, βίντεο) κτλ... αποτελεί μια επέκταση της ανθρώπινης ικανότητας που σχετίζεται με την οπτικοποίση χώρων και κατανομών (Peterson 1995)
Διαδραστικότητα σε ψηφιακούς χάρτες (2/2) Χάρτης γραφικό μέρος σημεία γραμμές επιφάνειες χαρακτηριστικά ποιοτικά ποσοτικά η αλληλεπίδραση με το διαδραστικό χάρτη είναι δυνατόν να συμβαίνει τόσο στο γραφικό μέρος όσο και στα χαρακτηριστικά
Αλληλεπίδραση με το γραφικό μέρος αλλαγές στην κλίμακα zoom-in zoom-out αλλαγές στην προοπτική της απεικόνισης πλάγιες απεικονίσεις στροφή γύρω από 3D αντικείμενο αλλαγές στο συμβολισμό μέγεθος χρώμα κτλ..
Αλληλεπίδραση με τα χαρακτηριστικά π.χ. Απόδοση ποσοτικών διαφοροποιήσεων μέσω χωροπληθούς χαρτογραφικής απεικόνισης: πράξεις μεταξύ χαρακτηριστικών επιλογή μεθόδου ομαδοποίησης δεδομένων επιλογή αριθμού ομάδων
Πλοήγηση σε ψηφιακούς χάρτες (1/2) Περίπτωση ελάχιστης (ή καθόλου) αλληλεπίδρασης με το χρήστη π.χ. ψηφιακοί χάρτες σε συστήματα πλοήγησης οχημάτων: τα χαρτογραφικά υπόβαθρα είναι αποθηκευμένα σε ένα ψηφιακό μέσο αποθήκευσης (π.χ. σκληρός δίσκος φορητής συσκευής) καθοδήγηση του χρήστη σε μια προκαθορισμένη διαδρομή υπόδειξη της γεωγραφικής θέσης πάνω στο χαρτογραφικό υπόβαθρο μέσω τεχνολογίας εντοπισμού θέσης (GPS)
Πλοήγηση σε ψηφιακούς χάρτες (2/2) Περίπτωση εμπλουτισμένης αλληλεπίδρασης με το χρήστη π.χ. πλοήγηση στους διαδικτυακούς χάρτες της Google (Google Maps) : δυναμική αλλαγή κλίμακας (zoom in/out) μετακίνηση στο χάρτη (pan) aλλαγή προοπτικής θέασης (perspective view) αλλαγή χαρτογραφικού υποβάθρου προβολή επιπρόσθετων πληροφοριών (π.χ. φωτογραφίες) λήψη οδηγιών για τη μετακίνηση μεταξύ γεωγραφικών θέσεων
Παράδειγμα διαδραστικού ψηφιακού χάρτη OpenStreetMap (OSM) www.openstreetmap.org σύνολο διαδραστικών ψηφιακών χαρτών, ο εμπλουτισμός των οποίων βασίζεται σε εθελοντική εργασία χρηστών
Συνεισφορά χρηστών στη συντήρηση του OSM (πηγή: www.wikipedia.org)
Γραφικό περιβάλλον (GUI) OSM
Αλληλεπίδραση OSM με το χρήστη (1/4) zoom in/out Επιλογή υποβάθρου γραφική κλίμακα
Αλληλεπίδραση OSM με το χρήστη (2/4) μετακίνησ η στο χάρτη (pan)
Αλληλεπίδραση OSM με το χρήστη (3/4) Δυνατότητα εξαγωγής χάρτη (αποθήκευση στον τοπικό δίσκο)
Αλληλεπίδραση OSM με το χρήστη (4/4) Εύρεση τοποθεσίας με βάση μία περιγραφή π.χ. περιγραφή: «ΕΜΠ, Ζωγράφου, Ελλάδα»
Παράδειγμα διαδραστικού ψηφιακού χάρτη MapMaker εκπαιδευτικό εργαλείο (National Geographic): σύνολο δεδομένων για απεικόνιση θεματικών χαρτών εργαλεία μορφοποίησης εργαλεία εξαγωγής (αποθήκευσης) χάρτη http://education.nationalgeographic.com/education/mapping/intera ctive-map/?ar_a=1
Γραφικό περιβάλλον MapMaker
Αλληλεπίδραση MapMaker με το χρήστη (1/5) Απεικόνιση σεισμών
Αλληλεπίδραση MapMaker με το χρήστη (2/5) Σχεδίαση Πολυγώνων
Αλληλεπίδραση MapMaker με το χρήστη (3/5) Μέτρηση Αποστάσεων
Αλληλεπίδραση MapMaker με το χρήστη (4/5) Τοποθέτηση σημειακών συμβόλων
Αλληλεπίδραση MapMaker με το χρήστη (5/5) Υπόδειξη γεωγραφικών συντεταγμένων
Βιβλιογραφία Peterson M.P., (1995), Interactive and Animated Cartography, Prentice Hall, London.