ΤΑ 6 ΠΡΟΣΩΠΑ, Ο EΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΤΟΝ ΕΝΕΣΤΩΤΑ AΣΚΗΣΗ 1 - Πρόσωπα -Ana -Id (αρσενικό) / Idi (θηλυκό) -Aδα (αρσενικό) / Aδi (θηλυκό) -Πρόσωπα -Naxni -Idu -Alli -Ana fkannes l-payt -Id piθkannes l-payt -Ιdi piθkansi l-payt -Aδα pikannes l -payt -Aδi piθkannes l-payt -Naxni mankanes l-payt -Idu piθkansu l-payt -Alli pikansu l-payt Και τώρα εσείς στη C.M.A!!!! : ) Συμπληρώστε: -... pcanni kaes -Id pitcanni... -Ιdi pitcanni kaes -Aδa picanni kaes - pitcanni kaes - mancanni kaes - pitcannu kaes - picannu kaes - Πρόσωπα -Εγώ -Εσύ -Aυτός - Πρόσωπα -Εμείς -Εσείς -Aυτοί -Εγώ σκουπίζω το σπίτι -Eσύ σκουπίζεις το σπίτι -Εσύ σκουπίζεις το σπίτι -Αυτός σκουπίζει το σπίτι -Αυτή σκουπίζει το σπίτι -Εμείς σκουπίζουμε το σπίτι -Εσείς σκουπίζετε το σπίτι -Αυτοί σκουπίζουν το σπίτι -Εγώ τραγουδώ καλά -Εσύ τραγουδάς καλά -Εσύ τραγουδάς καλά -Αυτός τραγουδά καλά -Aυτή τραγουδά καλά -Εμείς τραγουδούμε καλά -Εσείς τραγουδάτε καλά -Aυτοί τραγουδούν καλά
ΑΣΚΗΣΗ 2 ENIKΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ 1) Ana pişrap moe perte 2) Pkirkos xtir kaes 3) Piski lupie ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ 1) Naxni mannişrap moe perte 2) Pkiriksu xtir kaes 3) Manniski lupie ENIKΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ 1) Εγώ πίνω νερό κρύο 2) Χορεύει πολύ καλά 3) Ποτίζω το λουβί ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ 1) Εμείς πίνουμε νερό κρύο 2) Χορεύουν πολύ ωραία 3) Ποτίζουμε το λουβί ΑΣΚΗΣΗ 3 Ana paxtop Naxni mannaxtop Ana pişfi Naxni mannişfi Ana paxtca Naxni mannaxtca Ana fpece Naxni mannpece Ana psalli Naxni mannsalli Idi pitticpi Idu pitticpu Id pittijri Idu pittijru Id pittiδpox Idu pittitipxu Idi pitnakki Idu pitnakku Id pitirkca Idu pittirkcu Aδa pkininkes Alli pkininkzu Aδa pkişlax Alli pkişilxu Aδa pkiaxki Alli pkiaxku Aδa pipece Alli pipecu Aδa pifakkeceni Alli pifakcuni Eγώ γράφω Εμείς γράφουμε Eγώ ψήνω Εμείς ψήνουμε Eγώ κόβω Εμείς κόβουμε Eγώ πουλώ Εμείς πουλούμε Eγώ διαβάζω Εμείς διαβάζουμε Eσύ κλαίεις Εσείς κλαίτε Eσύ τρέχεις Εσείς τρέχετε Eσύ μαγειρεύεις Εσείς μαγειρεύετε Eσύ διαλέγεις Εσείς διαλέγετε Eσύ χτυπάς Εσείς χτυπάτε Αυτός πονάει Αυτοί πονάνε Αυτός πετάει Αυτοί πετάνε Αυτός μιλάει Αυτοί μιλάνε Αυτός πουλάει Αυτοί πουλάνε Αυτός με σπάζει Αυτοί με σπάζουν
Κείμενο στον Ενεστώτα Li sman pitel Li zman pitel, l-sayf xarap u jet l-şitvie. Alok pişatti xtir u l-art pittişrap moe. Li xkali pisukuon u pkizceruon ma mcal u şcir. Rayan ma pişilu para li xevanaton u pixalluon xost u pitacamuon tipn u şcir. Fi li piwt l-nesfan pkipitlu li θkiep tel sayf ma allik tel Şitvie. Pkiaxtcu xattap u zcatar u pixottuon u pkişceluon xost li mocte u pkisixnu. Μa tirraş pkişcelu l-forn u pkişfu xpaz u pkiaklu. La tuδkia ma pkitcelu xtir para teylcapu u pikafu java. Pisallu u pkitcalmu slavat xtir. Ο καιρός άλλαξε Ο καιρός άλλαξε, το καλοκαίρι έφυγε και ήρθε ο χειμώνας. Τώρα βρέχει πολύ και η γη πίνει νερό Τα χωράφια τα οργώνουν και σπέρνουν με σιτάρι και κριθάρι. Οι βοσκοί δεν βγάζουν έξω τα ζώα τους και τα αφήνουν μέσα και τα ταΐζουν άχυρο και κριθάρι. Στα σπίτια οι γυναίκες αλλάζουν τα ρούχα του καλοκαιριού με αυτά του χειμώνα. Κόβουν ξύλα και θυμάρια και τα βάζουν και τα ανάβουν μέσα στο τζάκι και ζεσταίνονται. Με τις σχοινιές ανάβουν τον φούρνο και ψήνουν ψωμιά και τρώνε. Τα παιδιά δεν βγαίνουν πολύ έξω να παίξουν και μένουν μέσα (στο σπίτι). Διαβάζουν και μαθαίνουν γράμματα πολλά. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Aşşik mantsáy l kişk Πώς κάνουμε τον τραχανά
Mancassel l-imcáll, manxottu xost id-dist ma m-moe u mannişcel l-okít. Amma teystvi, mantşilu, manxallíx pkyiprot u mantşammpsu xok mílixve i patania tlax-θkyém. Amma teypes manxawşu, mannaxtu t-taxune, mannítixnu u mantsayx smit. Mantjipu java u manlaxxpu. Istera maxxótt l-ixlíp xost piθarui, mannirpot xost exte rokca peδa xayċ milx u mannirmia xost p-piθarui ta lina l-ixlíp. Éxen-xar manxótt ixlíp u-véxen xar má-manxótt ost teşídd u teaxmaδ pşik il-lipen. Istera manxótt l-ismít pkyimpalla xost id-dist. Amma teivram, mantşilu u maxxóttu xost kkóşşino pşan ta tcassi m-moe. Πλένουμε το σιτάρι, το βάζουμε μέσα στο καζάνι με το νερό και ανάβουμε τη φωτιά. Όταν ψηθεί, το βγάζουμε, το αφήνουμε να κρυώσει και το λιάζουμε πάνω σε ένα σεντόνι ή πατανία τρείς μέρες. Όταν ξερανθεί, το μαζεύουμε, το παίρνουμε στο μύλο, το αλέθουμε και το κάνουμε πουργούρι. Το φέρνουμε στο σπίτι και το καθαρίζουμε. Ύστερα βάζουμε το γάλα μέσα στο πιθαρούι, δένουμε μέσα σε ένα ρούχο λίγο άλας και το ρίχνουμε μέσα στο πιθαρούι που έχουμε το γάλα. Μια μέρα βάζουμε γάλα και μια μέρα δεν βάζουμε μέχρι να σφίξει σαν το γιαούρτι. Ύστερα βάζουμε το πουργούρι να βρεχτεί μέσα στο καζάνι. Όταν διογκωθεί, το βγάζουμε και το βάζουμε μέσα στο κόσκινο για να στραγγίσει από το νερό. Xost exte corne mantsáy xmire, manxallita ma ll-ismít l-maplúl u mannimcaku kaes ma li xlip -ost ta pikaem- psan teyftax u tesúr pşik x-xalvá. Μέσα σε μια σκάφη κάνουμε προζύμι, το ενώνουμε με το πουργούρι το βρεγμένο και τo τρίβουμε καλά με το γάλα -όσο σηκώσει- για να ανοίξει και να γίνει όπως τον χαλβά.
Μaxxotton xok exen-lóx u mancattion ma kamposa θkyep pşan teáxmaδu. Θénixar pale mansupila xlip, mannimcaka u pale mancattia. ş-şocol aδa mantsayx tlax-trúk. Το βάζουμε πάνω σε ένα ξύλο και το σκεπάζουμε με κάμποσα ρούχα για να ξινίσει. Την επομένη πάλι του ρίχνουμε γάλα, την τρίβουμε και πάλι την σκεπάζουμε. Τη δουλειά αυτή την κάνουμε τρείς φορές. Amma ta ttaxmaδ ik-kişk kaes, mantşila xok is-sotx, manpulla ma xlip u moe u mannaxtaxxa zacár-zacár kommaδkya pşan ta ttipes kaes. Fil-ixmenye θkyem mannazzila u manxassika fi exen sakkulli ma l- rokca. Ik-kişk mannakula ş- şitvie ta o part. Pittíniδbex vaxta u pittíniδbex ma l-laxm. Amma marrí antsáy suppa kişk vaxta, manxotta tattiballa xost l-moe u manxotta xok l-okít ta ttistvi. Όταν ξινίσει ο τραχανάς καλά, τον βγάζουμε πάνω στην ταράτσα, τον περιχύνουμε με γάλα και νερό και τον κόβουμε μικρά-μικρά κομμάτια για να ξερανθεί καλά. Σε οχτώ μέρες τον κατεβάζουμε και τον φυλάγουμε σε ένα σακκούλι υφασμάτινο. Τον τραχανά τον τρώμε το χειμώνα που είναι κρύο. Μαγειρεύεται μόνος του και μαγειρεύεται και με το κρέας. Όταν θέλουμε να κάνουμε σούπα τραχανά μόνη της, τη βάζουμε να φουσκώσει μέσα στο νερό και την βάζουμε πάνω στη φωτιά να ψηθεί. Και τώρα εσείς στη C.M.A!!!! : ) Μεταφέρετε στη C.M.A : τραχανάς ->... γιαούρτι ->... φωτιά ->... μύλος ->... καζάνι ->...