ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ -University of Nicosia Τμήμα Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Μεταπτυχιακό πρόγραμμα στις Επιστήμες Αγωγής Εκπαιδευτική Διοίκηση ΜΑΘΗΜΑ: EDUC-571DL 03 Οργάνωση και Διοίκηση Σχολείου ΘΕΜΑ: ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ 2 η ΕΡΓΑΣΙΑ του Κώστα Γιουβαντσιούδη ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΕΙΡΗΝΗ ΔΙΕΡΩΝΙΤΟΥ Χειμερινό εξάμηνο 2013 1
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ...4 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...4 1.1 ΣΚΟΠΟΣ...4 2 ΜΕΘΟΔΟΣ...4 2.1 ΤΟ ΔΕΙΓΜΑ...5 2.2 ΕΡΓΑΛΕΙΑ...8 2.3 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ...10 3 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ...11 3.1 ΕΠΙΤΥΧΙΑ...11 3.2 ΕΥΘΥΝΗ...12 3.3 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ...13 3.4 ΑΝΕΛΙΞΗ...14 3.5 ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΕΡΓΑΣΙΑ...15 3.6 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ...16 3.7 ΠΛΗΡΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ...17 3.8 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ...18 4 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ...19 4.1 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ...19 4.2 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ...20 4.2.1 ΕΠΙΤΥΧΙΑ...20 4.2.2 ΕΥΘΥΝΗ...20 4.2.3 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ...21 4.2.4 ΑΝΕΛΙΞΗ...21 2
4.2.5 ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΕΡΓΑΣΙΑ...21 4.2.6 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ...21 4.2.7 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ...21 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...22 5.1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ...22 5.2 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...22 5.3 ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ...22 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΠΙΝΑΚΩΝ...23 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ...24 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ...26 3
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Με την παρούσα ερευνητική εργασία θα αναπτύξουμε τα τμήματα εκείνα με τα οποία διερευνήσαμε το βαθμό ικανοποίησης διαφόρων εκπαιδευτικών τόσο της Α/θμιας όσο και της Β/θμιας εκπαίδευσης. Αυτή η μελέτη περιλαμβάνει τα εξής μέρη: 1). Εισαγωγή, 2). Μέθοδο, 3). Αποτελέσματα, 4) Ερμηνεία αποτελεσμάτων, 4) Συμπεράσματα και Βιβλιογραφικές αναφορές. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: ικανοποίηση, εργασία 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι πολύ συγκεντρωτικό τόσο όσον αφορά την οργάνωση και διοίκηση, όσο και ως προς το περιεχόμενο των σπουδών. Το γεγονός αυτό δημιουργεί πολλές φορές ασφυκτική πίεση στους εκπαιδευτικούς με αποτέλεσμα να μη τους δίνει τη χαρά της δημιουργίας και της ικανοποίησης. Επιπλέον η πίεση των γονέων κυρίως στην Α/θμια και των μαθητών κυρίως στη Β/θμια, καταστέλλει κάθε πρωτοβουλία και «γεννάει» οπισθοδρομικά φαινόμενα. Επιπλέον, το μη αξιοκρατικό σύστημα αξιολόγησης του προσωπικού οδηγεί σε δυσχερή αντιμετώπιση της καθημερινότητας. 1.1 ΣΚΟΠΟΣ Η έρευνα μας σκοπό έχει να καταγράψει το βαθμό σύγκλισης ή απόκλισης από την παραπάνω υπόθεση. Στοχεύει να εντοπίσει τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ επιμέρους κατηγοριών της εκπαίδευσης και να εξάγει κάποια χρήσιμα συμπεράσματα. 2. ΜΕΘΟΔΟΣ Ως βάση χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο 16 ερωτήσεων, διαρθρωμένο σύμφωνα με τις απόψεις ερευνητών (Θεοφιλίδης, 2012, σελ.131-135). Αναλύθηκαν τα αποτελέσματα που αφορούν το βαθμό ικανοποίησης του καθενός ξεχωριστά και τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν ώστε αν εξαχθούν γενικά συμπεράσματα και όχι ατομικά. 4
2.1 Το δείγμα Το ερωτηματολόγιο απαντήθηκε από 20 εκπαιδευτικούς - με τη μέθοδο της επιλεκτικής δειγματοληψίας η επιλογή των οποίων έγινε από το σχολείο ΕΠΑ.Λ. Αιγινίου (10) και από φίλους και παλαιούς συναδέλφους (10), μέσω email. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Αναφορικά με την εργασιακή τους κατάσταση, το 100% του δείγματος ήταν διορισμένοι σε σχολεία από τους οποίους το 80% είναι της Β/θμιας εκπαίδευσης και το 20% της Α/θμιας. Γράφημα 1: Συμμετοχή ανά βαθμίδα εκπαίδευσης Από αυτούς οι 10 εργάζονται σε ΕΠΑΛ και οι 6 σε Γενικό Λύκειο. Επίσης οι 3 είναι δάσκαλοι και μία Νηπιαγωγός. 5
Οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στην έρευνα, ως προς το φύλο, κατά πλειοψηφία, ήταν 75% άντρες και 25% γυναίκες. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 το 25%. Το 45% είναι μεταξύ 40-50 ετών, το 30% άνω των 50 ετών και μεταξύ 30-40 ετών είναι Γράφημα 2: Συμμετέχοντες ανά ηλικία Ως προς το γνωστικό αντικείμενο σπουδών, οι εκπαιδευτικοί της θετικής κατεύθυνσης συμμετείχαν με ποσοστό 70%, ενώ της θεωρητικής με ποσοστό 30%. Γράφημα 3: Συμμετέχοντες ανά κατεύθυνση 6
Σε ό,τι αφορά τα έτη υπηρεσίας, συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό (35%) οι εκπαιδευτικοί με προϋπηρεσία μεγαλύτερη των 20 ετών, όπως επίσης και αυτοί που έχουν έως 12έτη στην εκπαίδευση. Με μικρή διαφορά (ποσοστό 30%) είναι όσοι έχουν από 12-20έτη προϋπηρεσία. Γράφημα 4: Συνολικά έτη υπηρεσίας όσων απάντησαν το ερωτηματολόγιο Παρατηρείται ότι στο σύνολο του δείγματος το ποσοστό των ατόμων με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών ανέρχεται σε 35% και ένα 20% με διδακτορικό τίτλο σπουδών. Γράφημα 5: Συμμετέχοντες ανά τίτλο μετεκπαίδευσης Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι και οι 20 ερωτηθέντες ήταν εκπαιδευτικοί δίχως θέση ευθύνης. Το ερωτηματολόγιο χορηγήθηκε κατά το διάστημα 3 έως 12 Νοεμβρίου 2013. 7
2.2 Εργαλεία Για την κατασκευή του ερωτηματολογίου χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα Αθροιστικής Βαθμολόγησης (Likert scale), η οποία είναι μια ποσοτική εξάβαθμη κλίμακα που αποτελείται από προτάσεις (ευνοϊκές ή δυσμενείς σε σχέση με το υπό μελέτη ζήτημα) που ακολουθούνται από μια σειρά δυνητικών απαντήσεων και βαθμολογούνται από 0 έως 5, ξεκινώντας από το χαμηλότερο προς το υψηλότερο μετρήσιμο κριτήριο. Η βαθμολόγηση του κάθε συμμετέχοντα υπολογίζεται από τον μέσο όρο των απαντήσεων που θα δώσει (αφού επαναπροσδιορίσουμε τις ερωτήσεις με αντίστροφο νόημα). Ο πιο διαδεδομένος τύπος κλίμακας για τη μέτρηση των στάσεων, πεποιθήσεων και απόψεων μεγάλων ομάδων σήμερα. Η προσέγγιση αυτή βασίζεται στην παραδοχή ότι η συνολική βαθμολογία ενός ατόμου στην κλίμακα δείχνει την στάση του απέναντι στο συγκεκριμένο ζήτημα. Πλεονεκτήματα 1. Η διαδικασία κατασκευής είναι απλούστερη σε σύγκριση με τη διαφορική κλίμακα. 2. υπάρχει η δυνατότητα μέτρησης εννοιών που έχουν πολυδιάστατο χαρακτήρα. Μία τέτοια κλίμακα μπορεί να περιλαμβάνει 2 ή περισσότερες διαστάσεις του γενικότερου ζητήματος. Για παράδειγμα, μία κλίμακα σχετικά με τις στάσεις των δασκάλων απέναντι στο επάγγελμά τους θα μπορούσε να περιλαμβάνει δύο διαστάσεις: α. τη στάση τους απέναντι στους μαθητές και β. τη στάση τους απέναντι στη διεύθυνση του σχολείου. 3. Μία κλίμακα αθροιστικής βαθμολόγησης θεωρείται περισσότερο αξιόπιστη από μία διαφορική κλίμακα του ίδιου μεγέθους. Αυτό συμβαίνει γιατί οι απαντήσεις στη διαφορική κλίμακα είναι της μορφής «συμφωνώ /διαφωνώ» συμφωνώ /διαφωνώ (έχουν μόνο δύο επιλογές). Οι διαβαθμίσεις που υπάρχουν στην κλίμακα 8
αθροιστικής βαθμολόγησης δίνουν τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να δώσουν περισσότερο ακριβή απάντηση. Θεωρείται επίσης ότι οι ερωτώμενοι αισθάνονται περισσότερο άνετα να απαντήσουν χρησιμοποιώντας μία κλίμακα που δίνει περισσότερες επιλογές απάντησης από το συμφωνώ /διαφωνώ και είναι πιθανότερο να εκφράσουν τις πραγματικές τους απόψεις σχετικά με το ζήτημα. 4. τα δεδομένα που λαμβάνονται με κλίμακες αυτού του τύπου μπορούν να εξεταστούν με περισσότερο εξεζητημένες στατιστικές αναλύσεις. Μειονεκτήματα 1. παλινδρόμηση στο μέσο όρο. Είναι δυνατόν οι συμμετέχοντες να προτιμούν συστηματικά τις απαντήσεις στη μέση της κλίμακας, οι οποίες δηλώνουν ουδετερότητα ( ούτε συμφωνώ, ούτε διαφωνώ ). Το φαινόμενο αυτό είναι συχνότερο σε περιπτώσεις που οι ερωτώμενοι δεν έχουν μεγάλο κίνητρο για να συμμετάσχουν στην έρευνα, ή που αποφεύγουν για κάποιο λόγο να δώσουν μία πιο ακραία απάντηση. Σε αυτή την περίπτωση οι αναλύσεις δεν μπορούν να ανιχνεύσουν επιδράσεις που ενδεχομένως υπάρχουν. Μία λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι να μην υπάρχει η δυνατότητα ουδέτερης απάντησης. 2. υποκειμενικότητα των απαντήσεων. Μπορεί δύο άτομα να δίνουν την ίδια απάντηση (όπως διαφωνώ ), αλλά αυτή να έχει διαφορετικό νόημα σε σχέση με την ένταση και το βαθμό διαφωνίας που αποδίδει ο κάθε ένας στην απάντησή του. Η απόσταση μεταξύ των διαβαθμίσεων μπορεί να διαφέρει (ωστόσο πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι σε γενικές γραμμές οι διαβαθμίσεις των απαντήσεων φαίνεται να έχουν παρόμοιο νόημα για την 9
πλειοψηφία των ατόμων). (ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ, 2007. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2013, από ftp://ftp.soc.uoc.gr/psycho/manola/ Me8odologia/%CC%C5%C8%CF%C4%CF%CB%CF%C3% C9%C1%20%C5%D1%C5%D5%CD%C1%D3%20week10%2014.12.07.doc). Σύμφωνα με τον Παπαναστασίου & Παπαναστασίου (2005), όταν δίνονται περισσότερες ερωτήσεις που μετρούν την ίδια έννοια, όπως στην εργασία μας, τότε προστίθενται οι απαντήσεις που έδωσε το υποκείμενο και εξάγεται ο μέσος όρος ο οποίος δίνει τη θέση του υποκειμένου ως προς την έννοια που εξετάζεται (σελ.113). Στόχος της έρευνας είναι η μέτρηση στάσεων ή απόψεων των υποκειμένων της οποίας καλούνται να επιλέξουν μια από τις δυνατές απαντήσεις σταθερής μορφής σε ένα σύνολο ερωτημάτων τα οποία αντιπροσωπεύουν το προς μελέτη πρόβλημα. Οι απαντήσεις αυτές εκφράζουν το μέγεθος συμφωνίας ή διαφωνίας σε μια ορισμένη δήλωση. 2.3 Διαδικασία Η διαδικασία που εφαρμόστηκε βήμα προς βήμα ήταν η εξής: - Το ερωτηματολόγιο στάλθηκε με email σε εκπαδευτικούς, πολλοί από τους οποίους ανταποκρίθηκαν. Επίσης διανεμήθηκε στους συναδέλφους της σχολικής μονάδας του τόπου εργασίας του ερευνητή (ΕΠΑ.Λ. Αιγινίου). - Τόσο στο email, όσο και προφορικά αναφέρθηκε περιληπτικά ο σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας, τονίζοντας ότι η συμμετοχή ήταν εντελώς εθελοντική και τα στοιχεία της έρευνας απόλυτα εμπιστευτικά και διαθέσιμα σε οποιονδήποτε από όσους συμμετείχαν στην ερευνητική διαδικασία, ενώ δόθηκαν οδηγίες για τον τρόπο συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου. - Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, οι καθηγητές του ΕΠΑ.Λ. Αιγινίου επέστρεψαν το ερωτηματολόγιο, ενώ παράλληλα κάποια κατατέθηκαν ηλεκτρονικά. - Η καταγραφή των απαντήσεων των ερωτηματολογίων έγινε με τυχαία σειρά και δίχως καμία στατιστική προσέγγιση. Τα ερωτηματολόγια που συγκεντρώθηκαν περάστηκαν στο spss με το οποίο έγινε και η στατιστική επεξεργασία τους. 10
. 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Παρακάτω παρατίθενται οι απαντήσεις των ερωτηματολογίων ανάλογα με τις επιμέρους κατηγορίες όσων συμμετείχαν και με συγκριτικά στοιχεία τόσο μεταξύ των απαντήσεων όσο και βάση ειδικών χαρακτηριστικών. 3.1 Επιτυχία Παραθέτουμε σε γράφημα το βαθμό επιτυχίας για κάθε επιμέρους ομάδα. Γράφημα 6: Ετη προϋπηρεσίας Γράφημα 7: Κατεύθυνση εκπαίδευσης Γράφημα 8: Βαθμίδα εκπαίδευσης Γράφημα 9: Φύλλο Γράφημα 10: Ηλικία Γράφημα 11: Τίτλος μετεκπαίδευσης 11
3.2 Ευθύνη Παραθέτουμε σε γράφημα το βαθμό ευθύνης για κάθε επιμέρους ομάδα. Γράφημα 12: Ετη προϋπηρεσίας Γράφημα 13: Κατεύθυνση εκπαίδευσης Γράφημα 14: Βαθμίδα εκπαίδευσης Γράφημα 15: Φύλλο Γράφημα 16: Ηλικία Γράφημα 17: Τίτλος μετεκπαίδευσης 12
3.3 Αναγνώριση Παραθέτουμε σε γράφημα το βαθμό αναγνώρισης για κάθε επιμέρους ομάδα. Γράφημα 18: Ετη προϋπηρεσίας Γράφημα 19: Κατεύθυνση εκπαίδευσης Γράφημα 20: Βαθμίδα εκπαίδευσης Γράφημα 21: Φύλλο Γράφημα 22: Ηλικία Γράφημα 23: Τίτλος μετεκπαίδευσης 13
3.4 Ανέλιξη Παραθέτουμε σε γράφημα το βαθμό ανέλιξης για κάθε επιμέρους ομάδα. Γράφημα 24: Ετη προϋπηρεσίας Γράφημα 25: Κατεύθυνση εκπαίδευσης Γράφημα 26: Βαθμίδα εκπαίδευσης Γράφημα 27: Φύλλο Γράφημα 28: Ηλικία Γράφημα 29: Τίτλος μετεκπαίδευσης 14
3.5 Ενδιαφέρουσα εργασία Παραθέτουμε σε γράφημα το βαθμό που η εργασία είναι ενδιαφέρουσα για κάθε επιμέρους ομάδα. Γράφημα 30: Ετη προϋπηρεσίας Γράφημα 31: Κατεύθυνση εκπαίδευσης Γράφημα 32: Βαθμίδα εκπαίδευσης Γράφημα 33: Φύλλο Γράφημα 34: Ηλικία Γράφημα 35: Τίτλος μετεκπαίδευσης 15
3.6 Προσωπική ανάπτυξη Παραθέτουμε σε γράφημα το βαθμό που έχει η εργασία για προσωπική ανάπτυξη για κάθε επιμέρους ομάδα. Γράφημα 36: Ετη προϋπηρεσίας Γράφημα 37: Κατεύθυνση εκπαίδευσης Γράφημα 38: Βαθμίδα εκπαίδευσης Γράφημα 39: Φύλλο Γράφημα 40: Ηλικία Γράφημα 41: Τίτλος μετεκπαίδευσης 16
3.7 Πλήρη ικανοποίηση Παραθέτουμε σε γράφημα το βαθμό πλήρους ικανοποίησης που έχει η εργασία για κάθε επιμέρους ομάδα. Γράφημα 42: Ετη προϋπηρεσίας Γράφημα 43: Κατεύθυνση εκπαίδευσης Γράφημα 44: Βαθμίδα εκπαίδευσης Γράφημα 45: Φύλλο Γράφημα 46: Ηλικία Γράφημα 47: Τίτλος μετεκπαίδευσης 17
3.8 Γενικό σύνολο Παραθέτουμε σε γράφημα τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα όλων των ερωτώμενων για κάθε ένα από τα επιμέρους σύνολα. Γράφημα 48: Οι 20 ερωτώμενοι Γράφημα 49: Οι 20 ερωτώμενοι Γράφημα 50: Οι 20 ερωτώμενοι Γράφημα 51: Οι 20 ερωτώμενοι Γράφημα 52: Οι 20 ερωτώμενοι Γράφημα 53: Οι 20 ερωτώμενοι 18
4. ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 4.1 Θεωρητική πλαίσιο κατηγοριών Επιτυχία: Είναι ο βαθμός επιτυχίας των στόχων που έχουν τεθεί, μέσα από βασικές αλλά και πρωτότυπες ιδέες. Ευθύνη: Εάν και μέχρι πιο βαθμό μπορεί ένας εργαζόμενος να εφαρμόσει δικούς του τρόπους. Αναγνώριση: Πόσο μπορεί να ανατροφοδοτηθεί ένας εργαζόμενος από την θετική ή αρνητική αποτελεσματικότητα του. Ανέλιξη: Μπορεί ένας εργαζόμενος να εξελιχθεί μέσα από την εργασία του; Ενδιαφέρουσα εργασία: Έχει ενδιαφέρον η εργασία του για τον ίδιο; Προσωπική ανάπτυξη: Μπορεί να επιμορφωθεί περαιτέρω και τελικά να ωριμάσει ένας εργαζόμενος στη δουλειά του; Ως βάση αναφοράς κρίνονται οι ευρωπαϊκές νόρμες που παραθέτουμε στον πίνακα 3. ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΝΟΡΜΕΣ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΒΑΘΜΟΥ ΕΠΙΤΥΧΙΑ 3,1 ΕΥΘΥΝΗ 3 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ 2,9 51,7 ΑΝΕΛΙΞΗ 3,2 ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΕΡΓΑΣΙΑ 3,6 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 3,5 Μ.Ο. πάνω από 3,5 σε μία κατηγορία έχουμε ικανοποιημένο εργαζόμενο. Μ.Ο. από 2,5-3 δείχνει ότι ακόμη μπορεί να βελτιωθεί. Μ.Ο. κάτω από 2,5 έχουμε μη ικανοποιημένο εργαζόμενο. Ο συνολικός βαθμός πάνω από 55 δείχνει πλήρως ευχαριστημένο εργαζόμενο, ενώ απλά ευχαριστημένο δείχνει το ποσοστό 45-55. 19
4.2 Ερμηνεία επιμέρους κατηγοριών Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με τις Ευρωπαϊκές Νόρμες έχουμε: 4.2.1 Επιτυχία. Σύμφωνα με τα έτη προϋπηρεσίας -αν και μικρό είναι το δείγμα που ξεπερνάει το Μ.Ο., -παρατηρούμε τους παλαιότερους και έπειτα τους νεώτερους συναδέλφους να θεωρούν ότι έχουν καλύτερα αποτελέσματα απ ότι οι παλαιότεροι. Συνάδελφοι της θετικής κατεύθυνσης έχουν υψηλότερες τιμές. Το δείγμα της Α/θμιας είναι αρκετά μικρό συγκριτικά ωστόσο εάν αποδεχτούμε το αποτέλεσμα φαίνεται οι καθηγητές να έχουν υψηλότερες τιμές απ ότι οι δάσκαλοι και η νηπιαγωγός. Αντίστοιχα οι γυναίκες έχουν χαμηλότερες τιμές που όμως κι εδώ το δείγμα είναι αρκετά μικρό σε σχέση με τους άντρες. Οι ηλικιακές διαφορές δε φαίνεται να δίνουν ξεκάθαρα αποτελέσματα τόσο συνολικά όσο και ειδικά. Παρατηρούμε στην ηλικία 30-40 ο όγκος να κινείται στο 2,75 δίχως όμως υψηλότερες τιμές, ενώ σ αυτούς που είναι 40-50 έχουμε το χαμηλό 1,75 να κυριαρχεί δίνοντας όμως μέχρι και peak στο 4,50. Τέλος οι μεγαλύτεροι άνω των 50 ετών κινούνται σε όλο το φάσμα με τον κύριο όγκο να μοιράζεται ανάμεσα στο 1,75 και στο 2,75. Ομοιογενές χαμηλές τιμές έχουν οι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου ενώ αυτοί με μεταπτυχιακό κινούνται κυρίως στο 2,75 ενώ υπάρχει διασπορά σε μεγάλο φάσμα τιμών όπως εξάλλου και κυρίως σε όσους έχουν μόνο το βασικό τίτλο σπουδών. 4.2.2 Ευθύνη. Όπως και στην επιτυχία έτσι κι εδώ οι νεώτεροι σε προϋπηρεσία συνάδελφοι φαίνεται να πιστεύουν ότι έχουν μεγαλύτερη ελευθερία να υλοποιήσουν το δικό στους πρόγραμμα. Όσοι είναι της θεωρητικής κατεύθυνσης αντίστοιχα πιστεύουν ότι έχουν λίγο περισσότερη ελευθερία κινήσεων. Ανάλογα οι δάσκαλοι ξεχωρίζουν ενώ οι γυναίκες μάλλον έχουν κοινές απόψεις σε αντίθεση με τη μεγάλη διασπορά των αντρών. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία αλλά και (κυρίως) οι μικρότεροι δείχνουν να έχουν κοινή 20
στάση σε αντίθεση με την πολυδιάσπαση όσων είναι μεταξύ 40-50 ετών. Το ίδιο συμβαίνει και σε όσους έχουν μόνο το βασικό πτυχίο τους, σε αντίθεση με αυτούς με μεταπτυχιακό και κυρίως με όσους έχουν διδακτορικό. 4.2.3 Αναγνώριση. Μεγαλύτερη αναγνώριση έχουν όσοι εκπαιδευτικοί έχουν 12-20 έτη προϋπηρεσίας, όπως και οι καθηγητές παρ ότι έχουν ευρύτατο φάσμα απαντήσεων. Σε σχέση με τη κατεύθυνση υπάρχει πολυδιάσπαση απόψεων και στις δύο κατηγορίες όπως και στους άντρες ενώ στις γυναίκες παρατηρούμε μία σταθερότητα προς τα επάνω. Συνολικά οι μεγαλύτεροι σε ηλικία έχουν περισσότερη αναγνώριση, ενώ οι επιπλέον τίτλοι και δη το διδακτορικό αντί να προσθέτει σε αξία μάλλον λειτουργεί αντίστροφα. 4.2.4 Ανέλιξη. Όσοι έχουν περισσότερα χρόνια στην υπηρεσία πιστεύουν ότι έχουν περισσότερες δυνατότητες βελτίωσης του ισχύοντος καθεστώτος, όπως και αυτοί της θετικής κατεύθυνσης. Αν και πολυδιάσπαση η άποψη των καθηγητών των ΓΕΛ συνολικά δείχνει ότι πιστεύουν περισσότερο στην αναγνώριση όπως και οι άντρες σε σχέση με τις γυναίκες. Οριακά οι μεγαλύτεροι φαίνεται να υπερέχουν σε σχέση με όσους γεννήθηκαν πριν 40-50 έτη ενώ οι μικρότεροι έχουν χαμηλό πιστεύω. Όσοι έχουν μεταπτυχιακό τίτλο πιστεύουν ότι από την εργασία τους έχουν δυνατότητες βελτίωσης σε αντίθεση με αυτούς που έχουν διδακτορικό και βασικό πτυχίο. 4.2.5 Ενδιαφέρουσα εργασία. Οι νεώτεροι συνάδελφοι βρίσκουν περισσότερο ενδιαφέρουσα την εργασία τους και μετά οι μεγαλύτεροι. Αντίστοιχα αν και υπάρχει μεγάλη διασπορά απόψεων όσοι είναι της θετικής κατεύθυνσης βλέπουν περισσότερο με ενδιαφέρον την εργασία τους όπως και οι δάσκαλοι αλλά και οι άντρες. Όσοι είναι μεταξύ 40-50 ετών όπως και αυτοί που έχουν μόνο το βασικό πτυχίο τους βρίσκουν περισσότερο ενδιαφέρον στην εργασία τους. 4.2.6 Προσωπική ανάπτυξη. Νέες ευκαιρίες για μάθηση πιστεύουν ότι έχουν όσοι εργάζονται λιγότερα χρόνια, είναι της θετικής κατεύθυνσης, εργάζονται σε ΕΠΑ.Λ., είναι άντρες, ανήκουν στις ηλικίες 21
40-50 και έχουν μεταπτυχιακό ή βασικό πτυχίο. 4.2.7 Συνολικά όλοι οι ερωτώμενοι. Δεν πιστεύουν ότι έχουν ευκαιρίες να συμβάλουν σε νέες ιδέες και δεν έχουν ιδιαίτερη ελευθερία να το υλοποιήσουν. Αμφιταλαντεύονται σχετικά με την ανατροφοδότηση που λαμβάνουν και δε πολύ πιστεύουν πραγματικά ότι η εργασία τους παρέχει δυνατότητες επαγγελματικής βελτίωσης. Οι γνώμες διίστανται σχετικά με το ενδιαφέρον στην εργασία και τη προσωπική μάθηση. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 5.1 Περίληψη Η εν λόγω έρευνα ήταν επιλεκτική και βασίστηκε σε μικρό αριθμό γνωστών και φίλων. Ως εκ τούτου τα αποτελέσματα της είναι επισφαλή δείχνοντας μόνο κάποιες τάσεις. 5.2 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Θέλοντας να εξάγουμε ορισμένα συγκεντρωτικά συμπεράσματα παρατηρούμε ότι οι νεώτεροι και με λιγότερα χρόνια υπηρεσίας έχουν περισσότερες ελπίδες και δέχονται περισσότερη ευχαρίστηση από την εργασία σε αντίθεση με τους μεγαλύτερους ή παλαιότερους συναδέλφους. Εντύπωση κάνουν οι χαμηλές προσδοκίες όσων κατέχουν διδακτορικό τίτλο σε αντίθεση με αυτούς που έχουν μεταπτυχιακό ή ακόμη και μόνο το βασικό πτυχίο. Μία εξήγηση που θα μπορούσε να δοθεί είναι ότι όσοι έχουν διδακτορικό χαραμίζονται στο σχολείο ενώ θα έπρεπε να είναι στο Πανεπιστήμιο ή αλλού. 5.3 Εισηγήσεις Με σκοπό να εξαχθούν εγκυρότερα συμπεράσματα θα μπορούσε η έρευνα να επεκταθεί. Αυτό προϋποθέτει: α.) μεγαλύτερο δείγμα β.) ισοκατανομή κατηγοριών γ.) τυχαία επιλογή δείγματος ή αναλογική θέτοντας επιπλέον κριτήρια όπως οικογενειακά, οικονομικά, χωρικά κλπ. 22
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΠΙΝΑΚΩΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας Σελίδα 1 Ομάδες διακίνησης του ερωτηματολογίου 4 2 Διαχωρισμός φύλλων 4 3 Ευρωπαϊκές Νόρμες 18 23
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β: ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Γράφημα Σελίδα 1 Συμμετοχή ανά βαθμίδα εκπαίδευσης 4 2 Συμμετέχοντες ανά ηλικία 5 3 Συμμετέχοντες ανά κατεύθυνση 5 4 Συνολικά έτη υπηρεσίας 6 5 Συμμετέχοντες ανά τίτλο μετεκπαίδευσης 6 6 Επιτυχία ανά έτη προϋπηρεσίας 10 7 Επιτυχία ανά κατεύθυνση εκπαίδευσης 10 8 Επιτυχία ανά βαθμίδα εκπαίδευσης 10 9 Επιτυχία ανά φύλλο 10 10 Επιτυχία ανά ηλικία 10 11 Επιτυχία ανά τίτλο μετεκπαίδευσης 10 12 Ευθύνη ανά έτη προϋπηρεσίας 11 13 Ευθύνη ανά κατεύθυνση εκπαίδευσης 11 14 Ευθύνη ανά βαθμίδα εκπαίδευσης 11 15 Ευθύνη ανά φύλλο 11 16 Ευθύνη ανά ηλικία 11 17 Ευθύνη ανά τίτλο μετεκπαίδευσης 11 18 Αναγνώριση ανά έτη προϋπηρεσίας 12 19 Αναγνώριση ανά κατεύθυνση εκπαίδευσης 12 20 Αναγνώριση ανά βαθμίδα εκπαίδευσης 12 21 Αναγνώριση ανά φύλλο 12 22 Αναγνώριση ανά ηλικία 12 23 Αναγνώριση ανά τίτλο μετεκπαίδευσης 12 24 Ανέλιξη ανά έτη προϋπηρεσίας 13 25 Ανέλιξη ανά κατεύθυνση εκπαίδευσης 13 26 Ανέλιξη ανά βαθμίδα εκπαίδευσης 13 24
27 Ανέλιξη ανά φύλλο 13 28 Ανέλιξη ανά ηλικία 13 29 Ανέλιξη ανά τίτλο μετεκπαίδευσης 13 30 Ενδιαφέρουσα εργασία ανά έτη προϋπηρεσίας 14 31 Ενδιαφέρουσα εργασία ανά κατεύθυνση εκπαίδευσης 14 32 Ενδιαφέρουσα εργασία ανά βαθμίδα εκπαίδευσης 14 33 Ενδιαφέρουσα εργασία ανά φύλλο 14 34 Ενδιαφέρουσα εργασία ανά ηλικία 14 35 Ενδιαφέρουσα εργασία ανά τίτλο μετεκπαίδευσης 14 36 Προσωπική ανάπτυξη ανά έτη προϋπηρεσίας 15 37 Προσωπική ανάπτυξη ανά κατεύθυνση εκπαίδευσης 15 38 Προσωπική ανάπτυξη ανά βαθμίδα εκπαίδευσης 15 39 Προσωπική ανάπτυξη ανά φύλλο 15 40 Προσωπική ανάπτυξη ανά ηλικία 15 41 Προσωπική ανάπτυξη ανά τίτλο μετεκπαίδευσης 15 42 Πλήρη ικανοποίηση ανά έτη προϋπηρεσίας 16 43 Πλήρη ικανοποίηση ανά κατεύθυνση εκπαίδευσης 17 44 Πλήρη ικανοποίηση ανά βαθμίδα εκπαίδευσης 16 45 Πλήρη ικανοποίηση ανά φύλλο 16 46 Πλήρη ικανοποίηση ανά ηλικία 16 47 Πλήρη ικανοποίηση ανά τίτλο μετεκπαίδευσης 16 48 Γενικό σύνολο επιτυχίας 17 49 Γενικό σύνολο ευθύνης 17 50 Γενικό σύνολο αναγνώρισης 17 51 Γενικό σύνολο ανέλιξης 17 52 Γενικό σύνολο ενδιαφέρουσας εργασίας 17 53 Γενικό σύνολο προσωπικής ανάπτυξης 17 25
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ APA (2000). Publication Manual (5 th Ed.). Washington, DC.: Author Δαφέρμος, Μ.& Τσαούσης, Ι.(2012). Οδηγός Συγγραφής Διπλωματικών Εργασιών και Διδακτορικών Διατριβών. Ανακτήθηκε 03/11/2013, από http://www.psychology.uoc.gr/ files/ items/6/682/odigos_syggrafis_diplomatikon_ergasion_teliko.pdf Θεοφιλίδη, Χ. (2012). Σχολική Ηγεσία και Διοίκηση Από τη Γραφειοκρατία στη Μετασχηματιστική Ηγεσία. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη. Μακράκης, Β. (1997). Ανάλυση Δεδομένων στην Επιστημονική Έρευνα με τη χρήση του SPSS - Από τη θεωρία στην πράξη. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ, 2007. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2013, από ftp:// ftp.soc.uoc.gr/psycho/manola/me8odologia/%cc%c5%c8%cf%c4% CF%CB%CF%C3%C9%C1%20%C5%D1%C5%D5%CD%C1%D3%20week10%2014.12.07.doc. Παπαναστασίου, Κ. & Παπαναστασίου, Ε. (2005). Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας. Λευκωσία: Εκδόσεις Kailas Printers & Lithographer Παναγιωτακόπουλος, Χ. (2009). Η συγγραφή μιας Ακαδημαϊκής Εργασίας. Πάτρα: Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών. Νέλλας Ε. (2005). Ανάλυση δεδομένων με χρήση του πακέτου SPSS/PC για WINDOWS. Αθήνα: Γεωπονικό Πανεπιστήμιο 26