Η πεπιγπαφη υρ κοινορ τοπορ Ψςσοπαθολογιαρ και Ψςσοθεπαπειαρ 1 Απο την διακηπςξη τος Κλαδος Ψςσοπαθολογιαρ ΕΨΕ (Τν δηθν κνπ θεηκελν) Η Ψπρνπαζνινγηα εηλαη γηα ηελ Ψπρηαηξηθε ν,ηη εηαλ ε ηερλε ηεο Γηαγλσζηηθεο γηα ηελ Κιηληθε Ιαηξηθε: Η θιηληθε παξαηεξεζε, ε αζθεζε ηεο ςειαθεζεο, ηεο επηθξνπζεο θαη ηεο αθξναζεο νμπλε ελα δηαγλσζηηθν θαη ζεξαπεπηηθν αηζζεηεξην πνπ ζεκεξα ερεη αηξνθεζεη θαζσο ππνθαηαζηαζεθε ζε κεγαιν βαζκν απν ην εξγαζηεξην. Ο ςπρηαηξνο, πνπ βεβαηα δελ κπνξεη λα πξνζβιεπεη αληηζηνηρα ζηε ζπλδξνκε ηεο ηερλνινγηαο, ρξεηαδεηαη παληα ην ςπρνπαζνινγηθν νκνινγν εθεηλνπ ηνπ αηζζεηεξηνπ. Απνθηαηαη κε ηελ απξνθαηαιεπηε, ακεηνρα-ζπκκεηνρε παξαηεξεζε θαη πεξηγξαθε νζσλ δεηρλνληαη θαη ιεγνληαη απν ηνλ παζρνληα. Δδσ βξηζθεηαη ε απαξρε θαζε επαξθνπο αληαπνθξηζεο ηνπ ζεξαπνληα ζην εξγν πνπ θαιεηηαη λα επηηειεζεη. Πεπιλητη Η Ψπρνπαζνινγηα, αλεμαξηεηα απν ηελ θαηεπζπλζε πνπ ζα αθνινπζεζεη, μεθηλα απν ηελ πεξη-γξαθε απηνπ ην νπνην αηηηαηαη ν παζρσλ. Γελ εηλαη ινηπνλ ζηνλ αεξα αιια εηλαη θνηλε ππνζεζε. Έηζη ε πεξηγξαθε δελ εμαληιεηηαη ζηελ παξαηεξεζε θαη ζηελ θαηαγξαθε ηεο ζπκπεξηθνξαο ηνπ απν ηνλ ζεξαπνληα. Τα ιεγνκελα ηνπ, κε ηελ πξσηε ελλνηα ηεο ιεμεο, "ζεσξνπληαη", δειαδε ε θαηαζηαζε πνπ α- λαθεξεη ν παζρσλ εξρεηαη ζην βιεκκα θαη ησλ δπν, ηελ παξαηεξνπλ καδη, θαη ε ζπλνκηιηα ηνπο, κε ηελ εηδεκνλα θαζνδεγεζε ηνπ ζεξαπνληα, ζαλ κεγεζπληηθνο θαθνο, θεξλεη ηελ θαηαζηαζε νιν θαη πην αλαγιπθα εκπξνο ζηα καηηα ηνπο. Δλλνεηηαη νηη ζ' απηελ ηελ πεξηγξαθε ππεηζεξρνληαη κνξθεο θαη ζθελεο ηνπ παξειζνληνο θαη ηνπ κειινληνο πνπ, αλ θαη νρη αηζζεηεξηαθα αληηιεπηεο, εηλαη επηζεο παξνπζεο. Τν εθαζηνηε ζπκπησκα, γηα ην νπνην γηλεηαη ινγνο, κπνξεη λα ηδσζεη ζαλ ελαο μελνο θαη αγλσζηνο ηνπνο νπνπ κηιηεηαη κηα δπζλνεηε γισζζα θαη θαλεηο αλαπνθεπθηα ζα πεξηειζεη ζε ζπγρπζε θαη ζα πεξηπεζεη ζε παξαλνεζεηο. Η εδσ ελλννπκελε πεξηγξαθε ερεη ηνλ ραξαθηεξα κηαο πξνζπκεο θαη πξνζεθηηθεο θνηλεο πεξηδηαβαζεο, εμεξεπλεζεο θαη ηειηθα εγθιηκαηηζκνπ ζηε ρσξα ηνπ πεξηγξαθνκελνπ, ε νπνηα εηζη κπνξεη κε ηνλ θαηξν λα κεηακνξθσζεη ζε ελα κεξνο θηινμελν. 1 Οκηιηα ζην Παλειιελην Ψπρηαηξηθν Σπλεδξην ζηηο 17.5.2008 ζηε Χεξζνλεζν Ηξαθιεηνπ. 1
Ομιλια Μηα γπλαηθα ιεεη, ν αληξαο ηεο ηειεπηαηα ηξσεη αλεμειεγθηα, ερεη παρπλεη, θνπξαδεηαη, θη απηε νιν ηνπ ιεεη λα κελ ηξσεη, κηα αγσληα, απηνο ζπκσλεη, θαηαιεγνπλε λα καισλνπλ, δελ μεξεη ηη λα θαλεη... Έηζη μεθηλα κηα ςπρνζεξαπεπηηθε ζπλεδξηα. Πξνζερσ ην ιαραληαζκελν θαη ην ζπαζκσδηθν ηεο θσλεο ηεο, ηνλ ηξνπν ηεο πνπ, μαλακκελε, ζαλ ππλνβαηεο, ιεεη ζηνλ αληξα ηεο ηα ηδηα θαη ηα ηδηα, πεθηνληαο ζπλερσο παλσ ζηνλ ηνηρν ηεο νξγηζκελεο ηνπ αληηδξαζεο. κσο ζηα ινγηα ηεο δελ βιεπσ ηνζν ηνλ αληξα, δελ ερσ απηνλ δσληαλν κπξνζηα ζηα καηηα κνπ. Τε ζθελε ηελ θαηαιακβαλεη ζρεδνλ ε γπλαηθα. Τη ζα πνπλ απηα; ηη δελ κηια γηα κηα δηθε ηνπ ππνζεζε, νπσο δηαηεηλνληαη ηα ινγηα ηεο, δειαδε γηα ην παρνο ηνπ θαη γηα ηελ απεηινπκελε πγεηα ηνπ, αιια γηα δηθε ηεο ππνζεζε. Απηε εηαλ κηα πξσηε πεξηγξαθε ηνπ παξαπαλσ ζηηγκηνηππνπ. Αο δνπκε θαπνηα ραξαθηεξηζηηθα ηεο. 1. Αθνπσ ηε γπλαηθα. κσο ην αθνπζκα κνπ δελ εηλαη αθνπζηηθν θαηλνκελν. Δδσ "αθνπσ" ζα πεη "βιεπσ". Η γπλαηθα κε θεξλεη ζην ζπηηη ηεο, ζηνλ θαπγα κε ηνλ αληξα ηεο. Με θαζηζηα απηνπηε ηεο ζθελεο. Βεβαηα αθνπσ θαη ηνλ ηνλν θαη ηα ερνρξσκαηα ηεο θσλεο ηεο, πνπ κηιαλε θη απηα, πνπ ιελε θαηη, θαη καιηζηα θαηη αιιν απν ηηο ιεμεηο ηεο, θαη εηλαη ζαλ ελαο πξνβνιεαο λα πεθηεη επαλσ ηεο θαη λα ηελ ζεηεη ζην επηθεληξν ηεο πξνζνρεο. Απηελ ηε ζθελε βιεπσ θαη πεξηγξαθσ. 2. Η πεξηγξαθε δελ ελδηαθεξεηαη λα ηαμηλνκεζεη θαη λα εμεγεζεη, πνπ ζα πεη: λα κεηαθξαζεη ηα ινγηα ηεο γπλαηθαο ζηε γισζζα ελνο δηαγλσζηηθνπ ε ςπρνινγηθνπ κνληεινπ. Η πεξηγξαθε δελ ζθεθηεηαη δελ ζπγθξηλεη, δελ αμηνινγεη, δελ ζπλδεεη. Αθνπεη, βιεπεη ηα αθνπνκελα, ιεγεη ηα βιεπνκελα. πνπ δελ πξνθεηηαη γηα ρξνληθε αιιεινπρηα κηαο δηαδηθαζηαο. Άθνπζκα, βιεκκα θαη ινγνο εηλαη ην απην. Φαηλνκελν εληαην. 3. Απην πνπ βιεπσ θαη πεξηγξαθσ ζηε ζπλαληεζε κνπ κε ηε γπλαηθα εηλαη ελα ζηηγκηνηππν. Δληππσκα κηαο ζηηγκεο. Καη δηαπεξλαηαη νινηεια απν ηελ εθαζηνηεηα ηεο ζηηγκεο, ην θεπγαιεν ηεο, ηελ παξνδηθνηεηα ηεο. Καηνηθνπκε ζηηγκεο. Καη απηε ε θαηνηθεζε ερεη ηε δηθε ηεο ηδηαηηεξνηεηα. Ίζσο ζα εηπρε λα δεηηε θαπνην ζθνππηδη ζηνλ δξνκν, ελα θπιιν ε κηα πιαζηηθε ζαθνπια, πσο ην αλαζεθσλεη ην απηνθηλεην 2
πνπ πεξλα απν δηπια ηνπ, θαη ζηξνβηιηδεηαη ζηνλ αεξα γηα λα μαλαπεζεη ζε ιηγν θαπνπ αιινπ. Καη αλ πξνζεμεηε πεξηζζνηεξν, ζα δεηηε ηελ δηνινπ αθακπηε ζηγνπξηα, ηελ δηνινπ εκκνλε ζηαζεξνηεηα, ηελ δηνινπ ζπαζηηθε αθηλεζηα, ηελ δηνινπ ραδνραξνπκελε ειαθξνηεηα κε ηελ νπνηα δηαγξαθεη ηελ ηξειε ηνπ ηξνρηα. Απην εηλαη ζηα καηηα κνπ θαη ελα ζηνηρεην ηεο ζεξαπεπηηθεο ζπλαληεζεο, ηζσο ελα ζηνηρεην ηεο ηδηαο καο ηεο δσεο. 4. Η εκθαζε ζηελ πεξηγξαθε πνπ δελ ζθεθηεηαη - δελ ζπγθξηλεη, δελ αμηνινγεη, δελ ζπλδεεη, κηια γηα ελα βιεκκα πνπ εηλαη εθεη εμσ, ζην ζπηηη ηεο γπλαηθαο θαη ηνπ αληξα ηεο. Δηλαη ελα βιεκκα ρσξηο αλαζηνραζκν, ρσξηο πξνζεηηθνηεηα, ρσξηο απηναλαθνξα, ρσξηο εζσηεξηθνηεηα, λαη, ρσξηο ςπρε. Απηηα, καηηα θαη ζηνκα ρσξηο ςπρε, ρσξηο κπαιν, ρσξηο θαξδηα. Μεηερνπλ ζηα γηλνκελα ακεηνρα - νπσο ελα νλεηξν ζηε δσε καο. Ή νπσο ε κνξθε ηνπ δσγξαθνπ ζε θαπνηνπο πηλαθεο ηνπ Πηθαζζν. 2 Πξνζεμηε απηελ ηελ πεξηζσξηαθε κνξθε, πνπ εηλαη κηα ηδεα κνλν πην δσληαλε απν αγαικα, κηα ηδεα κνλν εμσ απν ηνλ ππλν, κηα ηδεα κνλν εμσ απν ηνλ ζαλαην, θαη πνπ νκσο αθξηβσο γη' απην αθελεη αλνηρην ην πεδην γηα ελαλ πινπην απν παξνπζηεο, ελα παλδαηκνλην κνξθσλ πνπ ζπλεπξηζθνληαη, θηιηεο κεηαμπ ηνπο. 2 Aquatint and dry point from the 347 Series created in 1967. 3
Η πεξηγξαθε καο δελ ερεη ηειεησζεη. Ήκαζηαλ ζην νηη ην δεηνπκελν ζηελ ππνζεζε ηεο γπλαηθαο δελ βξηζθεηαη αθνκα ζηνλ αληξα ηεο θαη ηελ πνιπθαγηα ηνπ, αιια ζηνλ ηξνπν κε ηνλ νπνην ε πνιπθαγηα ηνπ ηελ αθνξα. Απην εηλαη ην πξσην. Καη νζν απην, δειαδε ε αθνκα αγλσζηε δηθε ηεο ππνζεζε, ηελ θξαηα δεζκηα, δελ ζα εηλαη ζε ζεζε λα ζηξαθεη ζηνλ αληξα ηεο θαη ζην ελδερνκελν πξνβιεκα ηνπ πξαγκαηηθα. Καη πσο κπνξνπλ ηα ζεκαδηα, πνπ κνπ ζεκαηλνπλ νηη ε γπλαηθα κηια γηα δηθε ηεο ππνζεζε, λα γηλνπλ ζεκα, εθεη πνπ ηα ινγηα ηεο ερνπλ γηα ζεκα ηνλ αληξα ηεο; Απ' νζα εηπε, κνπ εληππσλεηαη ε ιεμε ηεο "αγσληα". Τελ ξσηασ ινηπνλ: - Απηελ ηελ αγσληα, κπνξεηηε λα ηελ πεξηγξαςεηε πεξηζζνηεξν; Η γπλαηθα: - Έρσ ηελ αγσληα νηη ζα πεζαλεη. Η απαληεζε ηεο ιερζεθε θαπνπ βηαζηηθα θαη, αλ ηα ινγηα ηεο απνδηδνληαλ ζε γξαπηε γισζζα, ε ηειεηα ζην ηεινο ζα εηαλ εληνλε θαη παρηα, ζαλ λα 'ιεγε: "Μερξη εδσ... Φνβακαη... Τξνκεξα πξαγκαηα... Γε ζεισ λα ην ζθεθηνκαη..." Τελ ξσηασ: - Αο ππνζεζνπκε νηη νλησο πεζαηλεη. Πσο εηλαη ηνηε; Η εξσηεζε κνπ ηελ θαιεη λα θεξεη ηελ εηθνλα πνπ θνβαηαη εκπξνο ζην βιεκκα ηεο, λα ζηαζεη απελαληη ηεο θαη λα ηελ αληηθξπζεη. Η απαληεζε ηεο: - Θα θηαησ. Τσξα βιεπνπκε θαζαξνηεξα πσο ε πνιπθαγηα ηνπ αληξα ηεο εηλαη δηθε ηεο ππνζεζε. Δηλαη ππεπζπλε γη' απηνλ. Κη εδσ δηαθξηλνπκε ελα πεκπην ραξαθηεξηζηηθν ηεο πεξηγξαθεο: 5. Η πεξηγξαθε δελ εηλαη δηθε κνπ, ηνπ ζεξαπεπηε, αιια θνηλε καο ππνζεζε. Βξηζθνκαζηε εκπξνο ζηελ εηθνλα θαη ηελ παξαηεξνπκε, ζπκβαιινληαο ν θαζελαο κε ην δηθν ηνπ. Καη εηλαη ζαλ λα κηινπκε κε ελα ζηνκα θαη κηα θσλε. Γελ εηλαη δπν εγσ πνπ αιιεινζπκπιεξσλνληαη αιια καηηα πνπ ελαιιαζζνληαη θαη ζηνκαηα πνπ δηαδερνληαη ην ελα ην αιιν. Καη ε εηθνλα γηλεηαη νιν θαη πην πνιπρξσκε, πνιππνηθηιε, πνιπδηαζηαηε. 4
Καη ζπλερηδνπκε. Γηνηη ε γπλαηθα ζα κπνξνπζε πνηε λα πεη "Θα θηαησ" αλ δελ εηαλ θαηα θαπνηνλ ηξνπν πξνθαηεηιεκκελε σζηε λα αληηδξα εηζη θαη νρη αιιησο; Μπνξεη πνηε ηεηνηα ινγηα λα εηπσζνπλ απν ην πνπζελα; Μεπσο ζην "ζα θηαησ" βιεπνπκε λα δηαγξαθνληαη αρλα ζηνλ αεξα κνξθεο κηαο αθνκε αγλσζηεο ηζηνξηαο; Βιεπεη θαλεηο πσο ηα πξαγκαηα αλαπηπζζνπλ ελαλ δηθν ηνπο ξπζκν θαη, αλ μεξνπκε λα ηνπ αληαπνθξηζνπκε, θαζνδεγνπλε ηα βεκαηα καο κε κηα ζηγνπξηα απεηξσο αλσηεξε απν ηελ πηζηε ζε κηα εξκελεηα θαη ζηε ζεσξηα ζηελ νπνηα ζηεξηδεηαη. Δηλαη ε ζηγνπξηα ηνπ ζθνππηδηνπ ζηελ αζθαιην. "Θα θηαησ", ιεεη ε γπλαηθα. Αληηιακβαλνκαη ην πξνθαηεηιεκκελν ησλ ινγσλ ηεο, ηελ ξσησ: - Απην ην "ζα θηαησ", ζαο ιεεη θαηη; Πνπ ην πξσηνγλσξηζαηε; Πνηε ην πξσηαθνπζαηε; Πνηε ην πξσηνεηπαηε; Ξεξεηε; Η γπλαηθα αλαθαιεη κηα ζθελε. Μηθξε, ζην παηξηθν ηεο, πεγαηλεη ζηελ ηνπαιεηα. Δθεη εηλαη ε κεηεξα θαη θξαηα ζηα ρεξηα ηεο κηα καησκελε ζεξβηεηα. Τν θνξηηζη ηξνκαδεη ζηε ζεα ηνπ αηκαηνο θαη αθνπεη ηε κεηεξα λα ηεο ιεεη: "Βιεπεηο, νηαλ κε ζηελαρσξεηο, ηη παζαηλσ;" 6. Δδσ δελ γηλεηαη θαπνηνπ εηδνπο ζπλεηξκηθε ε εξκελεπηηθε ζπλδεζε ηεο παξνπζαο ηζηνξηαο κε κηα παξειζνπζα. Τα παξειζνληα εηλαη παξνληα εδσ θαη ησξα. Έηζη δελ ρξεηαδνληαη ζπλδεζεηο αιια απια ε πεξηγξαθε απηνπ πνπ εηλαη, νπσο εηλαη. Φηαλεη λα ζπκνκαζηε νηη ην παξνλ δελ πεξηνξηδεηαη ζηηο αηζζεηεξηαθα αληηιεπηεο παξνπζηεο. Τελ σξα πνπ ε γπλαηθα καισλεη κε ηνλ αληξα ηεο θαη πιεκκπξηδεηαη απν αγσληα γηαηη "ζα θηαηεη", δελ βξηζθεηαη κνλν ζην ζπηηη ηεο κε ηνλ αληξα ηεο. Δηλαη παξνπζα θαη ε κεηεξα ηεο, πνπ εξρεηαη απν αιινλ ρξνλν θαη απν αιινλ ηνπν, ηελ κεηαθεξεη θαη παιη εθεη, ζηνλ αιιν ρξνλν θαη ηνπν, θαη ε γπλαηθα αθνπεη κε ηα απηηα ηνπ αιινηηλνπ θνξηηζηνπ ζηελ πνξηα ηεο ηνπαιεηαο θη επηθνξηηδεηαη κε ελα θηαημηκν εθηαιηηθν, θαζνηη ζπγθερπκελν θαη αθαηαλνεην. Η γπλαηθα, καισλνληαο κε ηνλ αληξα ηεο, βξηζθεηαη εθηνο ηνπνπ θαη ρξνλνπ, πεθηεη ζ' εθεηλε ηελ παιηα ζπγρπζε, ζαλ ζε παξαιεξεκα. ληαο ζαλ ζε λαξθε, μερλα νηη δελ εηλαη πηα ην κηθξν θνξηηζη ζην παηξηθν ηνπ. Τν "εθηνο ηνπνπ θαη ρξνλνπ" δελ εηλαη κηα θξηζε δηθε καο. Δηλαη παξνλ θαηλνκελν. Γεηρλεηαη. Τν αληηιακβαλνληαη ηα απηηα πνπ αθνπλ, ηα καηηα πνπ βιεπνπλ, ην ζηνκα πνπ πεξηγξαθεη. Πνπ δεηρλεηαη; Σην "παξαιεξεηηθν" ηνπ ηξνπνπ ηεο, νπνπ ζηνλ ζεκεξηλν θαπγα ε γπλαηθα δελ απνηεηλεηαη πξαγκαηηθα ζηνλ αληξα ηεο, εηλαη θπξηνιεθηηθα αιιν-παξκελε. Αλ ηελ ξσηνπζαηε, ηζσο ζα ζαο ειεγε πσο εθεηλε ηελ σξα δελ εηλαη απια ζην ζπηηη ηεο καδη ηνπ αιια θαη ζ' ελα δηθαζηεξην ζηελ πνξηα ηεο ηνπαιεηαο, 5
πσο απνηεηλεηαη ζε κηα κνξθε πνπ ερεη καδη ζηνηρεηα ηνπ αληξα θαη ηεο κεηεξαο ηεο, πσο δελ εηλαη κνλν ε γπλαηθα πνπ λνηαδεηαη γηα ηνλ αληξα ηεο αιια ζπγρξνλσο θαη πξνπαλησλ ε αλειηθε θαηεγνξνπκελε γηα αλζξσπνθηνληα απν ακειεηα. Τν παξειζνλ δελ ερεη παξειζεη αιια εηλαη παξνλ. Απην εηλαη πνπ ηελ ραιαεη, ηελ αξξσζηαηλεη, ηελ θαλεη παζρνπζα. Έηζη εθθξαδεηαη ε παξαβηαζε ησλ κεηξσλ ηνπ ρξνλνπ θαη ηνπ ηνπνπ. Καη απν εδσ ζα κπνξνπζε λα ελλνεζεη κηα Ψπρνπαζνινγηα, κηα δηαθξηζε θπζηνινγηθνπ θαη παζνινγηθνπ πνπ δελ ζεζπηδεηαη απν ηελ ςπρηαηξηθε επηζηεκε αιια ππαγνξεπεηαη απν ηα ηδηα ηα πξαγκαηα. 7. Δπεηδε ε ζπγρπζε ηεο γπλαηθαο θαηαδεηρζεθε κεζα απν ηελ θνηλε καο πεξηγξαθε, θαη βεβαηα κε ηνλ ηξνπν ηεο ςπρνζεξαπεπηηθεο ηερλεο, ζηνλ νπνην εδσ δελ κπνξσ λα επεθηαζσ, εγηλε αληηιεπηε απν ηε γπλαηθα αβηαζηα. Τνπην νκσο ζα πεη νηη εηδε ηελ θαηαζηαζε πιενλ κε αιια καηηα - θαη καιηζηα νρη απν πηζηε ζηελ απζεληηα κνπ αιια κεζα απν ελα θαζαξνηεξν βιεκκα γηα ην πσο ερνπλ ηα πξαγκαηα. κσο αθξηβσο ζε ηνπην εγθεηηαη ην ζεξαπεπηηθν. Τν ζεξαπεπηηθν ηεο πεξηγξαθεο, νπσο ηελ ελλνσ, βξηζθεηαη ινηπνλ ζε κηα κεηαηνπηζε. Ο ηνπνο ηνπ αλζξσπνπ πνπ εξρεηαη ζηνλ ζεξαπεπηε ζηνηρεησλεηαη απν πνιια θαη πνηθηια θαληαζκαηα, νπσο ε κνξθε ηεο κεηεξαο ζην ζηηγκηνηππν πνπ αλεθεξα. Η ηδηα ε πεξηγξαθε, ζηνλ βαζκν πνπ ζα επηπρεζεη, ζα καο θεξεη ζε ελαλ ηνπν πνπ δελ εηλαη αιινο απν ηνλ εδσδηκν θνζκν, απειεπζεξσκελν απν κνξθεο παξεηζαθηεο. Έηζη π.ρ. ε παξειζνπζα θαηαζηαζε αλαγλσξηδεηαη ζαλ ηεηνηα θαη θαπνηε αθελεηαη λα παξειζεη, λα ραζεη ζην παξειζνλ ζην νπνην αλεθεη. Τνηε ηα παξνληηθα πξαγκαηα απνθηνπλ ηε δσληαληα ηνπο θαη ν αλζξσπνο ηε γαιελε ηνπ, αθνκα θαη κεζα ζε ζπειιεο. Τα πξνβιεκαηα απνθαιππηνληαη σο ςεπδνπξνβιεκαηα, νπσο εθεηλν ην "θηαηο-θηαησ" πνπ ερεη θαζεισζεη ζηε κεγγελε ηνπ κεηεξα θαη θνξε. Αο ζπκεζνπκε ησξα ηα επηα ραξαθηεξηζηηθα ηεο πεξηγξαθεο πνπ αλαθεξζεθαλ: Άθνπζκα πνπ βιεπεη θαη ιεγεη, ρσξηο ζθεςε θαη θξηζε θαη εξκελεηα, δηαγνληαο ζηελ παξνδηθνηεηα ηεο ζηηγκεο, θελν απν εζσηεξηθνηεηα, κε κηα ζπκκεηνρε ακεηνρε, ππνζεζε θνηλε ηνπ ζεξαπεπηε θαη ηνπ παζρνληα, νπνπ δηαθξηλνληαη ηα νξηα ηνπνπ θαη ρξνλνπ, νη πνηθηιεο παξαβηαζεηο ηνπο θαη ζπλακα ε ηακαηηθε αλαγλσξηζε θαη απνδνρε ηνπο. Η εδσ ελλννπκελε πεξηγξαθε εηλαη θαηη ζαλ ηξνπνο δσεο, εγθιηκαηηζκνο ζην παξνλ, ζηα πξαγκαηα, νπσο εηλαη. Δμνηθεησλεη κε κηα ειεπζεξηα απν ηελ πξνζεηηθνηεηα, δειαδε απν ζηνρνπο, απν επηζπκηα 6
θαη θνβν, απν βνπιεζε θαη ακπλα, απν ελεξγεηηθνηεηα θαη παζεηηθνηεηα, νηαλ απηα παξαβηαδνπλ ηα κεηξα θαη ελλννπλ λα επηβαινπλ ην δηθν ηνπο. Καλεηο γλσξηδεη ηνλ εαπην ηνπ θαη κε κηαλ αιιε κνξθε, πην αληδηνηειε, πνπ ζα πεη κε ελα ιηγνηεξν εκθαηηθν, ιηγνηεξν επηκνλν εγσ. ζν αθαλεζηεξν ην εγσ, δειαδε νζν πεξηζζνηεξν ελαξκνζκελν ζηα νξηα ηνπνπ θαη ρξνλνπ, ηνζν ελαξγεζηεξε ε ιακςε ηνπ θνζκνπ ζηελ απια ηεο ζηηγκεο. Απηα πνπ ζαο αλεθεξα δελ ζπληζηνπλ πξνηαζε γηα κηα ζεξαπεπηηθε ζεσξηα θαη ηερληθε, δελ επηδηδνληαη ζε ζπγθξηζεηο κε ηξερνπζεο ζρνιεο θαη κεζνδνπο. πσο θαη ζηε γεληθνηεξε ζπγγξαθηθε θαη δηδαθηηθε κνπ δξαζηεξηνηεηα, ερνπλ ελαλ ραξαθηεξα απηνπαξνπζηαζεο. Παξνπζηαζεο ελνο ζεξαπεπηε. Θα κπνξνπζε λα ερεη ελα λνεκα γηα εθεηλνλ πνπ, γλσξηδνληαο εηζη ελαλ ζεξαπεπηε, θαη αληηπαξαηηζεκελνο κ' απηνλ, ζα πξνρσξνπζε ζηνλ δξνκν ηεο δηακνξθσζεο ηνπ δηθνπ ηνπ ζεξαπεπηηθνπ ηξνπνπ. Τηπνηα πεξηζζνηεξν. Δπραξηζησ. 7