. ΣΟΥΡΛΑΣ Θα εκθέσω κάποια από τα θέµατα τα οποία αφορούν τους παραγωγούς συσκευασµένων ειδών, σε ότι αφορά την µεταφορά επικινδύνων. Επίσης, θα αναδείξουµε και κάποια θέµατα τα οποία αφορούν τους παραγωγούς των συσκευασιών. Οι δύο Σύνδεσµοι τους οποίους εκπροσωπώ, ο ΣΕΒΑΣ ο Σύνδεσµος των Απορρυπαντικών και ο ΠΣΒΑΚ ο Σύνδεσµος των Καλλυντικών, είναι σύνδεσµοι εταιρειών είτε παραγωγών είτε εισαγωγέων προϊόντων οικιακής και ατοµικής φροντίδας. Καλλυντικά και ποια είναι επικίνδυνα από τα καλλυντικά; Είναι κάποια αλκοολούχα όπως φερ ειπείν τα after save, κολόνιες που περιέχουν οινόπνευµα, µπορεί να είναι κάποια σπρέι αποσµητικά. Και από άποψη προϊόντων οικιακής φροντίδας έχουµε κάποια καθαριστικά είτε για χρήση από κάποιους καταναλωτές αλλά ακόµα και για επαγγελµατική χρήση. Φερ ειπείν µπορεί να έχουµε κάποια διαβρωτικά, όπως είναι για παράδειγµα τα απορρυπαντικά για τα πλυντήρια πιάτων που χρησιµοποιούνται από επαγγελµατίες ή άλλα εξειδικευµένα καθαριστικά που χρησιµοποιούνται από επαγγελµατίες. Οπότε συνοπτικά, θα λέγαµε ότι τα επικίνδυνα είδη στα οποία θα αναφερθώ είναι διαβρωτικά της κλάσης 8 και οµάδα συσκευασίας 2 ή 3. Έχω αυτά στο µυαλό µου. Αέρια της κλάσης 2 ή εύφλεκτα της κλάσης 3, κολόνιες που είπαµε προηγουµένως, και οµάδα συσκευασίας 2. Τις πιο πολλές φορές οµάδα 3. Ένα από τα βασικά θέµατα τα οποία αντιµετωπίζουµε, είναι ότι µιλάµε για πολλές εταιρείες µε πάρα πολλά προϊόντα, οπότε το δίκτυο διανοµής έχει πολλά αρχικά σηµεία και βέβαια πολλούς αποδέκτες. Μιλάµε λοιπόν για µια σηµαντική πολυπλοκότητα σε ότι αφορά την διακίνηση και την µεταφορά αυτών των ειδών. Έχουµε λοιπόν µια από τις πρώτες επισηµάνσεις που θα ήθελα να κάνω. Είναι ότι αναφερόµαστε σε µεγάλο αριθµό προϊόντων, µεγάλη 1
διασπορά σε ότι αφορά τα αρχικά κέντρα διανοµής στον ελλαδικό χώρο, που είναι είτε οι παραγωγοί είτε οι εισαγωγείς. Μιλάµε για µεγάλο αριθµό προϊόντων, µεγάλο αριθµό τελικών αποδεκτών αυτών των προϊόντων. Και βέβαια ένα σύστηµα διακίνησης το οποίο είναι πολύπλοκο. Ταυτόχρονα τα προϊόντα αυτά καθ αυτά, και κατά συνέπεια και οι ιδιότητές τους και η επικινδυνότητά τους, µεταβάλλονται δυναµικά σύµφωνα µε τις απαιτήσεις της αγοράς, του τελικού καταναλωτή δηλαδή, ή και για λόγους ανταγωνισµού. Οπότε η πολυπλοκότητα είναι το ένα πράγµα το οποίο θα ήθελα να κρατήσουµε. Σαν αποτέλεσµα αυτής της πολυπλοκότητας, η διεθνής λύση, γιατί είναι ένα διεθνές πρόβληµα αυτό, είναι ότι η διαχείριση της επικινδυνότητα και η εξασφάλιση της ασφάλειας των µεταφορών, έχει σαν ένα θεµελιώδες συστατικό την σωστή συσκευασία. Και πάντα ξεκινάµε από αυτό. Αυτό ισχύει και για τις διεθνείς οδικές µεταφορές κατά ADR, σιδηροδροµικές κατά RID ή κατά IMTG. Για να έχουµε και κάποια µεγέθη, θα έλεγα ότι κατά κύριο λόγο αναφέροµαι σε συσκευασίες που µπορεί να ξεκινάνε από τα 100 ml, που είναι µια κολόνια, ή να φτάνουν τα 200 λίτρα, που είναι κάποια βιοµηχανικά απορρυπαντικά ίσως ή κάποιοι διαλύτες που πάνε σε καθαριστήρια. Η παρουσίασή µου θα είναι αρκετά σύντοµη. Θα ξεκινήσω µε κάποιες επισηµάνσεις που αφορούν το θεσµικό πλαίσιο, θα εµβαθύνω λίγο περισσότερο στο ρόλο της συσκευασίας και µετά θα επικεντρωθώ σε κάποιες προτάσεις σχετικά µε την εξέλιξη των θεµάτων αυτών, ποια µπορεί να είναι η καλύτερη συνεργασία φορέων και ελεγκτικών αρχών, αλλά και τι µπορούµε να κάνουµε προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης της βιοµηχανίας. Πολύ συνοπτικά το θεσµικό πλαίσιο έχει καλυφθεί ήδη. Η ADR, ο IMTG για τις διεθνείς θαλάσσιες µεταφορές και το Προεδρικό ιάταγµα 96 για τις εγχώριες. Η πρώτη επισήµανση την οποία θα ήθελα να κάνω, είναι ότι υπάρχουν αρκετές διαφοροποιήσεις σε ότι αφορά την συσκευασία, ποσότητα και προδιαγραφές συσκευασίας ανάµεσα σε αυτούς τους κανονισµούς. 2
Υπάρχει διεθνώς µια τάση για την σύγκληση ανάµεσα στην ADR και την IMTG. Αν προσέξουµε την ADR του 2005 φερ ειπείν, θα δούµε ότι έχει αυξηθεί, σε ότι αφορά τις περιορισµένες ποσότητες, η περιεκτικότητα και συγκλίνει περισσότερο µε τον IMTG. Η περιεκτικότητα του κάθε δέµατος φτάνει τα 30 κιλά για τις περισσότερες ύλες. Βέβαια υπάρχει µια σηµαντική απόκλιση ανάµεσα στο Προεδρικό ιάταγµα 405 που αναπτύχθηκε προηγουµένως και στον ADR και IMTG. Αυτό θέτει κάποια προβλήµατα και αυξάνει την πολυπλοκότητα σε ότι αφορά τις λεγόµενες διατροπικές µεταφορές, δηλαδή αυτές που έχουν ένα οδικό κοµµάτι και ένα κοµµάτι θαλάσσιο, και οι οποίες αποτελούν το µεγάλο ποσοστό των µεταφορών που διεξάγονται στην Ελλάδα. Και βέβαια, αν κάποιος θέλει να είναι σύµφωνος και µε τον µεν και µε τον δε κανονισµό, θα πρέπει ίσως να κάνει νέες συσκευασίες, να µπει σε µια διαδικασία η οποία αυξάνει την πολυπλοκότητα από την άποψη του παραγωγού. Βέβαια, γίνονται βήµατα και υπάρχει µια γνωµοδοτική επιτροπή σε επίπεδο Υπουργείου Ναυτιλίας, όπου έχουν γίνει πολλά θετικά βήµατα προς την σωστή κατεύθυνση και πιστεύουµε ότι τελικό αποτέλεσµα αυτής της διαδικασίας θα είναι κάτι το οποίο θα ικανοποιήσει τα αιτήµατα των παραγωγών σε µεγάλο βαθµό. Αυτό είναι πολύ σηµαντικό να επισηµάνουµε, είναι ένα από τα κύρια µελήµατά µας. Θα πρέπει να είναι η οµαλή τροφοδοσία της νησιωτικής Ελλάδας σε προϊόντα. Φερ ειπείν, θα το πω πάρα πολύ απλά, ο εστιάτορας στην Κάλυµνο θα πρέπει να είναι σε θέση να πάρει 20 λίτρα καθαριστικό, το οποίο µπορεί να είναι διαβρωτικό, packaging group 3 και να το προµηθεύεται µε σχετική ευκολία. Να έρθουµε τώρα σε θέµατα συσκευασίας αυτής καθ αυτής. Μια συσκευασία, η οποία πληροί τις προδιαγραφές του ADR ή του RID ή του IMTG, αφορά βέβαια µεταφορά ειδών πέρα από τις περιορισµένες ποσότητες, δηλαδή κάποια σηµαντική ποσότητα, θα πρέπει καταρχήν να φέρει και να αναγνωρίζεται από την επισήµανση την οποία φέρει. Είναι η λεγόµενη επισήµανση UN, που είναι µε το βέλος, και αυτό σηµαίνει ότι η συγκεκριµένη συσκευασία έχει υποβληθεί σε κάποια τεστ, είναι ανθεκτική σε 3
καταπονήσεις και βέβαια και η ADR και ο IMTG και ο RID ορίζουν συγκεκριµένες προδιαγραφές, συγκεκριµένες δοκιµές, στις οποίες πρέπει να υποβληθεί η κάθε συσκευασία, για να αποκτήσει αυτή την συγκεκριµένη σήµανση και αυτή την πιστοποίηση. Τι γίνεται στην Ελλάδα. Λοιπόν, ξεκινάµε µε την βασική αναγνώριση και µε την βασική αρχή ότι η συσκευασία, η ενηµέρωση και ο χειρισµός των φορτίων είναι το τρίπτυχο των προϋποθέσεων για µια ασφαλή µεταφορά. Αυτό νοµίζω το δέχεται και ο ADR, το δέχεται και ο IMTG, όλοι οι κανονισµοί, ακόµα και το Προεδρικό ιάταγµα 405/96. Το δέχονται όλοι. Η συσκευασία ενός προϊόντος, µάλλον η χρήση της κατάλληλης συσκευασίας, είναι ευθύνη του παραγωγού. Κάποιος ο οποίος παράγει ένα απορρυπαντικό και πρέπει να το συσκευάσει σε πιστοποιηµένη συσκευασία θα είναι υποχρεωµένος να την χρησιµοποιήσει. Κάποιος όµως πρέπει να την παράξει αυτή τη συσκευασία και κάποιος θα πρέπει να έχει την τεχνογνωσία την ειδική που χρειάζεται για την παραγωγή αυτών των συσκευασιών. Αυτός είναι ο παραγωγός των συσκευασιών, ο ρόλος του οποίου δεν αναγνωρίζεται τουλάχιστον άµεσα στο θεσµικό πλαίσιο το οποίο υπάρχει αυτή την στιγµή. Τι πρέπει να κάνει λοιπόν, αυτός ο παραγωγός. Θα πρέπει καταρχήν να οργανώσει αυτό που λέµε µε πολύ απλά λόγια, πιστοποίηση της συσκευασίας. Θα πρέπει δηλαδή η συσκευασία να περάσει από τους ελέγχους τους απαιτούµενους για να πάρει αυτόν τον χαρακτηρισµό UN. Αυτό τι σηµαίνει; Σηµαίνει ότι θα πρέπει να επενδυθούν κάποια χρήµατα. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια ποσά της τάξεως των 2.000 έως 10.000 ευρώ για κάθε συσκευασία. Βέβαια το κόστος αυτό είναι διαπραγµατεύσιµο. Θα πρέπει την δουλειά αυτή να την κάνει κάποιος διαπιστευµένος οργανισµός και τελικά µετά από ένα εξάµηνο ή και παραπάνω, είναι και το θέµα του χρόνου εδώ που έχει σηµαντικό ρόλο, µπορεί ο συγκεκριµένος παραγωγός να παράξει την 4
συγκεκριµένη συσκευασία κάτω από κάποιες προδιαγραφές συγκεκριµένης ποιότητας και µε συγκεκριµένους ποιοτικούς ελέγχους. Το οποίο τελικά θα έχει σαν αποτέλεσµα ένα λειτουργικό κόστος, µια αύξηση του λειτουργικού κόστους της τάξεως του 10-30%, τα νούµερα πάλι είναι λειτουργικά. Το λειτουργικό κόστος µπορεί να αυξηθεί πολύ περισσότερο όταν έχουµε περιπτώσεις απόρριψης παρτίδων. Γίνονται κατά την παραγωγική διαδικασία τακτικές δειγµατοληψίες. Εάν τα δείγµατα δεν είναι σύµφωνα µε τις προδιαγραφές όλη η παρτίδα απορρίπτεται, οπότε αυξάνεται το κόστος. Αυτό, ταυτόχρονα, απαιτεί επένδυση σε εξοπλισµό. Χρειάζεται πιο µοντέρνος εξοπλισµός, κατάλληλος να χειριστεί τα συγκεκριµένα υλικά από τα οποία πρέπει να φτιαχτούν αυτές οι συσκευασίες. Και βέβαια η επένδυση σε προσωπικό, σε εκπαίδευση του προσωπικού και είναι το επιπλέον κόστος των ετησίων ελέγχων ποιότητας. Αυτό το οποίο εµείς βλέπουµε σαν σύνδεσµοι είναι ότι η ανάπτυξη τέτοιων συσκευασιών στην Ελλάδα, βρίσκεται σε εµβρυακό επίπεδο. Οι Έλληνες παραγωγοί συσκευασιών πρέπει να αποταθούν στο εξωτερικού για τους ελέγχους. Και διακρίνουµε µια ευκαιρία, µια αναπτυξιακή ευκαιρία για την εγχώρια βιοµηχανία. Ξεκινώντας δηλαδή από έναν κανονισµό, ο οποίος είναι αρκετά αυστηρός, τεχνικό κανονισµό, µπορεί η ελληνική βιοµηχανία συσκευασίας, να βρει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα και να προσπαθήσει να αναπτυχθεί σε αυτή την κατεύθυνση. Συνοψίζοντας λοιπόν τα λίγα, όσα είχα να πω για το θέµα αυτών των συσκευασµένων προϊόντων, το πρώτο πράγµα το οποίο επισηµαίνουµε είναι η πολυπλοκότητα στην µεταφορά. Πολλοί αποστολείς, πολλοί ενδιάµεσοι διαµεταφορείς, πάρα πολλοί παραλήπτες. Αυτό είναι κάτι το οποίο δυσκολεύει την θέσπιση κανόνων, αυστηρών κανόνων κατά την µεταφορά. Αυτό το οποίο όµως µπορεί να γίνει, είναι να θεσπιστούν σωστές προϋποθέσεις. Και αυτή είναι η κατεύθυνση της ADR. Η συσκευασία είναι ένα κύριο και βασικό µέσο για την διαχείριση της επικινδυνότητας. 5
Εδώ επισηµαίνουµε ότι υπάρχει διαφορά ανάµεσα στον κίνδυνο, αυτό που λένε hazards στην διεθνή ορολογία και στην επικινδυνότητα που είναι το risk. Ποτέ δεν µπορούµε να πούµε ότι έχουµε µια περίπτωση που ο κίνδυνος θα είναι µηδέν. Αυτό που µπορούµε να κάνουµε είναι να πάρουµε όλα τα σώφρονα µέσα έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσουµε την επικινδυνότητα, το ρίσκο το οποίο παίρνουµε από κάποια δραστηριότητα στην οποία εµπλεκόµαστε. Οι προτάσεις τις οποίες κάνουµε, συγκεκριµένες προτάσεις είναι οι εξής: Σε ότι αφορά τα θέµατα της συσκευασίας, να αναπτυχθούν στον ελλαδικό χώρο εργαστήρια τα οποία θα µπορούν κατ ελάχιστο να πραγµατοποιήσουν τις δοκιµές που απαιτούνται για την πιστοποίηση των συσκευασιών. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Συσκευασίας, το Ε.Ι.Σ., είναι ένας τέτοιος φορέας, ο οποίος θα µπορούσε να δραστηριοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Τι θα κερδίσουµε µε αυτό. Θα µπορούν κάποιοι παραγωγοί, οι οποίοι θέλουν να αναπτύξουν τέτοιες συσκευασίες, να προχωρήσουν σε έναν προέλεγχο στον ελλαδικό χώρο, αν όχι σε πλήρη πιστοποίηση, έτσι ώστε η συσκευασία η οποία θα στείλουν στον φορέα του εξωτερικού, να έχει περάσει αυτούς τους ελέγχους και να µην υπάρχει πρόβληµα. Βέβαια εµείς ελπίζουµε ότι κάποιος τέτοιος φορέας, όπως το Ε.Ι.Σ., θα µπορεί να αναλάβει εξ ολοκλήρου την πιστοποίηση των συσκευασιών. Από το Α µέχρι το Ω και θα µπορεί να εξυπηρετεί όχι µόνο Έλληνες αλλά και παραγωγούς από τις γειτονικές χώρες. Θέλουµε και προκαλούµε τους φορείς, τις αρχές, να υποστηρίξουν τους παραγωγούς τέτοιων συσκευασιών. Να είναι µια εξειδικευµένη βιοµηχανία, που προσφέρει σηµαντική προστιθέµενη αξία. Χρειάζεται τεχνογνωσία για την ανάπτυξη αυτής της βιοµηχανίας και µπορεί να αποτελέσει και ένα πεδίο απασχόλησης εξειδικευµένων µηχανικών. Πιστεύουµε ότι είναι χρήσιµο, για την εύρυθµη λειτουργία των ελληνικών επιχειρήσεων είτε εισαγωγικών είτε εξαγωγικών, αλλά και για την σωστή τροφοδοσία όλου του ελλαδικού χώρου, να υπάρχει µια εναρµόνιση σε ότι αφορά τα 6
πρότυπα συσκευασίας αλλά και γενικότερα τους κανονισµούς που αφορούν την οδική και την θαλάσσια µεταφορά. Επικεντρώνοντας σε θέµατα συσκευασιών θα θέλαµε να υπάρχουν εναρµονισµένα πρότυπα, τα πρότυπα του ADR ή τα πρότυπου του IMTG, να ισχύουν και για τις εγχώριες θαλάσσιες µεταφορές, σαφή πρότυπα, έτσι ώστε οι παραγωγοί, οι µεταφορείς, οι αποστολείς γενικότερα των εµπορευµάτων να µπορούν να συσκευάζουν τα προϊόντα τους σωστά. Επίσης, να δοθεί η δυνατότητα σε προϊόντα τα οποία είναι άµεσης ανάγκης στην νησιωτική χώρα, απολυµαντικά για νοσοκοµεία, καθαριστικά για ξενοδοχεία κλπ., να φτάνουν στους προορισµούς τους χωρίς καθυστερήσεις και χωρίς δυσκολίες. Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. 7