Συντονιστική Ομάδα Μαρία Χατζηττοφή Ειρήνη Ηλία Χαράλαμπος Χαραλάμπους Αντρέας Παπαγεωργίου Έλενα Φλούρου

Συντονιστική Ομάδα Μαρία Χατζηττοφή Ειρήνη Ηλία Χαράλαμπος Χαραλάμπους Αντρέας Παπαγεωργίου Έλενα Φλούρου

«ΓΝΩΡΙΖΩ, ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ, ΔΙΕΚΔΙΚΩ» Α. ΣΚΟΠΟΣ Τα παιδιά: Να γνωρίσουν τη σκλαβωμένη γη μας, να διατηρήσουν ζωντανή τη μνήμη των κατεχόμενων εδαφών μας και να αναπτύξουν την επιθυμία και την αγωνιστικότητα για επιστροφή στις πατρογονικές μας εστίες. Να αποκτήσουν το πνεύμα της δημοκρατικότητας, της ειρήνης, της συνεργασίας των λαών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανθρώπινης αλληλεγγύης και των ανθρωπιστικών αξιών. Β. ΣΤΟΧΟΙ Τα παιδιά: Να βρίσκουν ή να τοποθετούν στο χάρτη κατεχόμενα χωριά και πόλεις μας. Να δίνουν στοιχεία και πληροφορίες για τις σκλαβωμένες πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά και να τις αξιοποιούν ορθά σε διάφορες περιστάσεις. Να γνωρίσουν σημαντικά ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία της κατεχόμενης γης μας και να αντιληφθούν την αξία τους. Να γνωρίσουν τα ιστορικά γεγονότα που σχετίζονται με το πραξικόπημα και την εισβολή και να κατανοούν τα καταστροφικά αποτελέσματα του διχασμού. Να κατανοούν και να χρησιμοποιούν ορθά λεξιλόγιο και έννοιες που έχουν σχέση με την εισβολή και την κατοχή στο νησί μας. Να γνωρίσουν το πολυποίκιλο της σύνθεσης της κυπριακής κοινωνίας (Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Μαρωνίτες, Αρμένιοι), τις σχέσεις τους (πριν από την εισβολή/τώρα) και να εργάζονται για την ειρηνική συμβίωση όλων των κατοίκων. Να αναγνωρίζουν και να σέβονται τα κρατικά μας σύμβολα.

Να ερευνήσουν, να γνωρίσουν και να δίνουν πληροφορίες για την ιστορία της Πύλας ως μικτού χωριού. Να γνωρίσουν για τις σχέσεις των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων στην Πύλα παλαιότερα και σήμερα και να αναφέρουν τρόπους αγώνα για δικαίωση και δημιουργίας κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης, αμοιβαίου σεβασμού και συνεργασίας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Να σέβονται την εθνική και θρησκευτική ταυτότητα των άλλων κοινοτήτων που ζουν στο νησί μας. Να ερευνήσουν, να γνωρίσουν και να δίνουν πληροφορίες για θρησκευτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονταν στις σκλαβωμένες περιοχές μας. Να γνωρίσουν τον τρόπο ζωής των εγκλωβισμένων και τον τρόπο εκπαίδευσης των παιδιών. Να γνωρίσουν μερικές από τις προσπάθειες που γίνονται για λύση του κυπριακού προβλήματος. Να προβληματίζονται και να νοιάζονται για το εθνικό μας πρόβλημα και να τοποθετούνται κριτικά έναντί του. Γ. ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ 1. Γνωρίζω Πριν από την εισβολή Οι κοινότητες στο νησί μου (Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Μαρωνίτες, Αρμένιοι και Λατίνοι) και τα μέρη όπου ζούσαν Η Ανεξαρτησία της Κύπρου και το Σύνταγμα Τα κρατικά μας σύμβολα Μνήμες των μεγαλύτερων για τις σχέσεις των κατοίκων του νησιού Ήθη και έθιμα για τις διάφορες γιορτές (Χριστούγεννα, Πάσχα, Σήκωσες...) και κοινωνικές εκδηλώσεις (γάμος, βάπτιση...) Το χωριό του παππού και της γιαγιάς, το χωριό του πατέρα και της μητέρας, το χωριό μου Οι πόλεις του νησιού μου Αρχαιολογικοί χώροι και θρησκευτικά μνημεία στον τόπο μου

Η ζωή και η δράση ιστορικών προσώπων που έζησαν στις κατεχόμενες περιοχές Εισβολή Γεγονότα πριν από την εισβολή, γεγονότα εισβολής, συνέπειες από την εισβολή Μνήμες των μεγαλύτερων για τους πρώτους μήνες της προσφυγιάς και η ελπίδα τους Αγώνας για επιβίωση Αλλαγές στη σύνθεση του πληθυσμού στο νησί μας Τουρκοκύπριοι και Τούρκοι (έποικοι) Μετά την εισβολή Η πράσινη γραμμή και τα οδοφράγματα «Καινούρια ζωή» για τους πρόσφυγες Νέο ξεκίνημα Η αγωνία των μανάδων των αγνοούμενων Αγνοούμενοι της κοινότητας Οι εγκλωβισμένοι και το Δημοτικό Σχολείο Ριζοκαρπάσου Οι Τουρκοκύπριοι στην Κύπρο Αγώνες για επιστροφή (διαδηλώσεις, αντικατοχικές πορείες, μνημόνια στον Ο.Η.Ε., μνημεία μνήμης) Οι εξελίξεις στο κυπριακό πρόβλημα 2. Δεν Ξεχνώ Το κατεχόμενο χωριό μου και οι κατεχόμενες πόλεις μας Κατεχόμενοι αρχαιολογικοί χώροι Κατεχόμενα θρησκευτικά μνημεία Λαογραφία από τα κατεχόμενα (ήθη και έθιμα, παιχνίδια, τραγούδια, παροιμίες...)

Η δράση και η θυσία ιστορικών προσώπων που έζησαν στα κατεχόμενα και ερμηνεία της μεγάλης συμβολής τους για τη φυσική και εθνική επιβίωση των Κυπρίων Άγιοι που βοήθησαν να εδραιωθεί ο Χριστιανισμός στην Κύπρο 3. Διεκδικώ την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας μου Γνωριμία με τα βασικά δικαιώματα και τις ελευθερίες του ανθρώπου- Καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων του κυπριακού λαού Ψήφισμα διαμαρτυρίας για την κατοχή, καταδίκη του ψευδοκράτους και έκφραση της επιθυμίας για ειρηνική συμβίωση όλων των κατοίκων του νησιού Δ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Οι δραστηριότητες που σχετίζονται με το «Γνωρίζω, Δεν Ξεχνώ, Διεκδικώ» διαπλέκονται μεταξύ τους και αφορούν όλο το σχολικό πρόγραμμα. Ο στόχος θα αντιμετωπιστεί στο Σχολείο μας διαθεματικά μέσα από διάφορες θεματικές ενότητες και όλα τα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος με τη συνεργασία του Διδακτικού Προσωπικού, των Γονέων και της Κοινότητας. Οι παρακάτω δραστηριότητες είναι ενδεικτικές: ΕΡΕΥΝΕΣ-ΜΕΛΕΤΕΣ Γνωριμία με το κατεχόμενο χωριό των γονιών τους (εντοπισμός στο χάρτη, πληροφορίες, συλλογή φωτογραφιών) Συνεντεύξεις από πρόσφυγες, μάνες αγνοουμένων, εγκλωβισμένους

Συνέντευξη από τους γονείς, τους παππούδες και τις γιαγιάδες για τον πρώτο καιρό της προσφυγιάς Συνέντευξη από τη δασκάλα Ελένη Φωκά για τα χρόνια που έζησε στα κατεχόμενα και το εκπαιδευτικό της έργο Έρευνα και συλλογή πληροφοριών/εικόνων για σημαντικά θρησκευτικά μνημεία, εκκλησίες και μοναστήρια Έρευνα (project = σχέδιο εργασίας) για παλιά επαγγέλματα σε κατεχόμενες μας περιοχές Έρευνα (project = σχέδια εργασίας) για τα κατεχόμενα ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία Εμπειρίες/συναισθήματα από την επίσκεψη παιδιών στις κατεχόμενες μας περιοχές μετά την άρση των μέτρων από και προς τα κατεχόμενα Φιλοξενία-γνωριμία με πνευματικούς ανθρώπους (συγγραφείς, καλλιτέχνες, αθλητές κ.ά.) με καταγωγή από τις κατεχόμενες περιοχές Αξιοποίηση ζωντανών πηγών, προσφύγων, εγκλωβισμένων για αναφορά στα βιώματα και εμπειρία τους από την τούρκικη κατοχή και προσφυγιά.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Επεξεργασία κειμένων από τα βιβλία «Δεν ξεχνώ και αγωνίζομαι», «Ελάτε να γνωρίσουμε την Κύπρο» και κυπριακά ανθολόγια καθώς και από ηλεκτρονικές εγκυκλοπαίδειες. Αξιοποίηση επίκαιρων (π.χ. νέα από ειδήσεις, εφημερίδες ) που αφορούν το κυπριακό πρόβλημα. Αξιοποίηση ιστοσελίδας www.rizokarpason.com ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Παιχνίδια για κατανόηση και χρήση κατάλληλου/«ειδικού» λεξιλογίου, σχετικά με την εισβολή και την κατοχή (σκλαβωμένος, κατεχόμενος, ημικατεχόμενος, αγνοούμενος, εγκλωβισμένος, πρόσφυγας, αιχμάλωτοι, πράσινη γραμμή, γραμμή αντιπαράταξης, νεκρή ζώνη, οδόφραγμα, φυλάκιο, εθνοφρουροί, εισβολή, πραξικόπημα, απόβαση, κατοχή, διχοτόμηση, προσφυγικός συνοικισμός, πατρογονικές εστίες, Ηνωμένα Έθνη, ειρηνική συμβίωση, συνύπαρξη, πόλεμος, ειρήνη, διχόνοια-διχασμός, ομόνοια-ενότητα...) Προβολή εκπομπής για τα κατεχόμενα κάστρα μας και γνωριμία με παραδόσεις Συγγραφή ποιημάτων και αντικατοχικών συνθημάτων Αλληλογραφία με ένα εγκλωβισμένο παιδί Δημιουργία κρυπτόλεξων, σταυρόλεξων, ακροστιχίδων και μεσοστιχίδων με τις λέξεις που έχουν σχέση με την εισβολή την κατοχή και τις ευχές των παιδιών για το νησί μας Αλληλογραφία με τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Ριζοκαρπάσου Ετοιμασία πακέτων αγάπης για τις γιορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα Σύνταξη επιστολών προς τα εγκλωβισμένα παιδιά της Καρπασίας

Συμπλήρωση αλφαβήτου κατεχόμενων χωριών και πόλεων Σύνταξη ψηφίσματος διαμαρτυρίας για την ανακήρυξη του ψευδοκράτος ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Ανάγνωση κειμένων από βιβλία (Κυπριακά Ανθολόγια, Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι), αποσπασμάτων από εφημερίδες (άρθρα, ρεπορτάζ...), κεφαλαίων από λογοτεχνικά βιβλία και ποιημάτων σχετικών με την εισβολή, τις συνέπειές της και την ειρήνη στο νησί Ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων σχετικών με την εισβολή, τις συνέπειές της και την ειρήνη και συλλογική επεξεργασία με ποικίλους τρόπους Δυο σειρές στρατιωτάκια, Κίκα Πουλχερίου (εκδόσεις Πάργα) Χαρούμενοι χαρταετοί, Μαρία Πυλιώτου (αυτοέκδοση) Τζιαφέρ Γιασίντ Αλή, Μαρία Πυλιώτου (εκδόσεις Πατάκη) Το κάστρο μας, Μαρία Πυλιώτου (εκδόσεις Πατάκη) Οι φωτιές, Νίτσα Σολομωνίδου-Αναστασίου (αυτοέκδοση) Το αεροπλάνο της Λευτεριάς και της Ειρήνης, Κατίνα Ζένιου- Κωνσταντινίδου (αυτοέκδοση) Τα δυο αδέλφια και το μαύρο ποτάμι, Έλλη Παιονίδου (Σύγχρονη Εποχή) ΜΟΥΣΙΚΗ Ακρόαση και εκμάθηση τραγουδιών για τα σκλαβωμένα μέρη και την ειρήνη Μελοποίηση ποιημάτων των παιδιών ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΟΥ

Παιχνίδια με το χάρτη της Κύπρου (χωριό τους και γειτονικά χωριά, πόλεις, αρχαιολογικοί χώροι, εκκλησίες και μοναστήρια, προϊόντα παραγωγής, κοινότητες του νησιού...) Γνωριμία με τα κρατικά μας σύμβολα και το Σύνταγμα της Κύπρου ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Οι μικροί οικολόγοι ανακαλύπτουν τη χλωρίδα-πανίδα της κατεχόμενης πατρίδας μας ΙΣΤΟΡΙΑ Συλλογή πληροφοριών για τη ζωή και δράση ιστορικών προσώπων που έζησαν τις κατεχόμενες περιοχές και ερμηνεία της συμβολής τους για τη φυσική και εθνική επιβίωση των Κυπρίων Προβολή βιντεοταινιών ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Συλλογή πληροφοριών για αγίους που, με τη ζωή και τη δράση τους σε κατεχόμενα μέρη, βοήθησαν να εδραιωθεί ο χριστιανισμός στο νησί μας ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Κατασκευή γραφικών παραστάσεων και ερμηνεία τους (Τα κατεχόμενα χωριά των γονιών μου, Οι κάτοικοι του νησιού μου, Πόσοι επισκέφτηκαν τα κατεχόμενα μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων από και προς τα κατεχόμενα) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Κατασκευή παντογνώστη με θέματα από τα κατεχόμενα (κατεχόμενα χωριά και η θέση τους στο χάρτη, εικόνες αρχαιολογικών χώρων και το όνομά τους, ερωτήσεις και απαντήσεις) Μπορεί να γίνει μεγάλος

χάρτης - παντογνώστης σε ξύλο Κατασκευή καραβιών της ελπίδας (με χαρτί) που μεταφέρουν μηνύματα ελευθερίας, καρτερικότητας και ειρήνης Κατασκευή μονόπολης με σταθμούς από τα κατεχόμενα εδάφη μας Κατασκευή κάδρων με φωτογραφίες από τα κατεχόμενα Δημιουργία παιχνιδιού μνήμης πλαστικοποιώντας δυο ίδιες εικόνες από τα κατεχόμενα ΤΕΧΝΗ Γνωριμία με καλλιτέχνες της Κύπρου που εμπνεύστηκαν από την κατεχόμενη γη μας και τα γεγονότα της εισβολής Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Κυπριακής Τέχνης Λευκωσίας: 1. Εφεσόπουλος Ανδρέας, Άτιτλο, λάδι, 1994 2. Κάνθος Τηλέμαχος, Αιχμάλωτος, ξυλογραφία,1977 3. Σκοτεινός Γιώργος, Απογευματινός βομβαρδισμός, ακρυλικό, 1974-75 4. Χαμπής, Τα σπίτια μας ΙΙ, ξυλογραφία,1979 5. Χαμπής, Οι γυναίκες επιστρέφουν, μεταξοτυπία, 1989 Κατασκευή βαρκών με το μήνυμα του κάθε παιδιού στα πανιά - Σύνθεση και δημιουργία έργου τέχνης Κατασκευή ειδωλίων με πηλό εμπνευσμένων από αυτά που ανακαλύφθηκαν σε κατεχόμενα μέρη μας Σχεδιασμός γραμματοσήμων εμπνευσμένων από τα κατεχόμενα μέρη μας Δημιουργία αφίσας που θα στέλλει μηνύματα ειρήνης και συναδέλφωσης

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ Εύρεση πληροφοριών και εικόνων από το διαδίκτυο Χρήση του PowerPoint για παρουσίαση σπουδαίων αρχαιολογικών χώρων στα κατεχόμενα. Ηλεκτρονική αλληλογραφία με τα εγκλωβισμένα παιδιά Προβολή σχετικού υλικού σε ηλεκτρονική μορφή ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ Επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λευκωσίας και εφαρμογή εκπαιδευτικού προγράμματος: 1. Τα αγαλματάκια που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές στο ιερό της Αγίας Ειρήνης 2. Αγάλματα και άλλα αντικείμενα από τις κατεχόμενες περιοχές Επίσκεψη στο Πολιτιστικό Κέντρο Κατεχόμενης Αμμοχώστου στη Δερύνεια (Τηλ. 23740860) Επίσκεψη στο εκκλησάκι των αγνοουμένων στα Πυργά Επίσκεψη στο μνημείο «Εκκλησία - Αντίσκηνο» στο Δασάκι Άχνας και συλλογή πληροφοριών για την προσφυγιά. Επίσκεψη κοντά στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας στην κατεχόμενη Άχνα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Το καράβι της Κερύνειας» ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ-ΔΡΑΣΕΙΣ Συλλογή φωτογραφιών από τα κατεχόμενα και την προσφυγιά Έκθεση φωτογραφίας (συνεργασία με Κοινότητα/Γονείς) Φιλοξενία παιδιών Ριζοκαρπάσου στο σχολείο μας Παιχνίδια στην αυλή του σχολείου- Εκδήλωση για τα κατεχόμενα ΕΚΔΟΣΕΙΣ-ΕΝΤΥΠΑ Ετοιμασία τριπτύχων με υλικό από τις έρευνες των παιδιών (π.χ., έθιμα, κατεχόμενα κάστρα ) Έκδοση μαγειρικής/ζαχαροπλαστικής με συνταγές εδεσμάτων/γλυκών από τα κατεχόμενα μέρη μας Έκδοση ημερολογίου ή περιοδικού με φωτογραφίες από την κατεχόμενη γη μας (συνεργασία με Κοινότητα/Γονείς) Ε. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Ενεργητική συμμετοχή των παιδιών (διάλογος, συζήτηση, προβληματισμός, έρευνα από πρωτογενείς/δευτερογενείς πηγές εγκυκλοπαίδειες/βιβλία διαδίκτυο, ανακάλυψη, θεατρικό παιχνίδι...) Βιωματική συμμετοχή των παιδιών (συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα, επισκέψεις, δραματοποιήσεις) Ετοιμασία σχεδίων εργασίας (project) Στο πλαίσιο του προγράμματος συνεργασίας Οικογένειας Σχολείου συστήνεται όπως προωθηθεί και η εμπλοκή των γονιών για την ανάπτυξη σχετικών δραστηριοτήτων με την αξιοποίηση προσωπικών τους βιωμάτων, εμπειριών κτλ. Για παράδειγμα, θα μπορούσε μια τάξη να διοργανώσει εκπαιδευτική επίσκεψη, στο πλαίσιο υλοποίησης του στόχου, με τη συμμετοχή και γονέων. Ζ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΣΤΟΧΟΥ

1. Αξιοποίηση σχολικών εκδηλώσεων. Ημέρα της Κυπριακής Ανεξαρτησίας (1 η Οκτωβρίου) Ημέρα Καταδίκης Ψευδοκράτους (15 Νοεμβρίου) Εκδήλωση αφιερωμένη στη σκλαβωμένη γη μας (τέλος Νοεμβρίου) Γιορτή Αποστόλου Ανδρέα (30 Νοεμβρίου) Γιορτή Αγίου Σπυρίδωνα (12 Δεκεμβρίου) Μνήμη Αρχιεπισκόπου Μακαρίου (19 Ιανουαρίου) Τσικνοπέμπτη Μνήμη Γρηγόρη Αυξεντίου (3 Μαρτίου) Εθνική Επέτειος 1 ης Απριλίου 1955-1959 Γιορτή Αποστόλου Βαρνάβα (11 Ιουνίου) 2. Ειδικά αφιερώματα Δεκαπενθήμερο «Γνωρίζω, Δεν Ξεχνώ, Διεκδικώ» (Νιόβρης 2013) Ημερίδα παρουσίασης και έκθεσης εργασιών Σύντομες παρουσιάσεις κάθε εβδομάδα στη συγκέντρωση ενός θέματος σχετικού με τα κατεχόμενα από ένα τμήμα Δημιουργία πινακίδας στις τάξεις αλλά και σε περίοπτο μέρος του σχολείου, όπου να αναρτώνται εργασίες των μαθητών που θα προκύπτουν από την ενασχόληση τους με το στόχο αυτό. Η. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η παρακολούθηση της προόδου και η αξιολόγηση του πιο πάνω σχεδίου δράσης θα είναι συνεχής, διαμορφωτική και τελική και θα στηρίζεται σε ποιοτικά κριτήρια αξιολόγησης. Κάθε μέλος του προσωπικού θα αυτοαξιολογεί την προσωπική συμβολή του στην υλοποίηση των πιο πάνω και θα αναπροσαρμόζει ανάλογα τους σχεδιασμούς του στον προγραμματισμό του. Σε συλλογικό επίπεδο θα παρακολουθείται στενά η πορεία υλοποίησης του σχεδίου δράσης και θα ανταλλάσσονται ιδέες για συνεχή βελτίωση, κυρίως στις συνεδρίες προσωπικού.