Σελίδα 38 Πιθάρια και πήλινα σκεύη Εσωτερικά και εξωτερικά του συγκροτήματος βρέθηκαν 32 πιθάρια in situ και 18 λάκκοι πιθαριών. Μεγάλος αριθμός από θραύσματα πίθων συγκεντρώθηκε επίσης από το στρώμα καταστροφής του κτηρίου. Οι πίθοι που εντοπίστηκαν στη θέση τους είναι διαφόρων μεγεθών και οξυπύθμενοι, και βρίσκονται τοποθετημένοι σε διαφορετικά επίπεδα. Εξαίρεση αποτελούν οι πιθοι 18 και19 που βρέθηκαν τοποθετημένοι πάνω στο δάπεδο του ημιυπόγειου χώρου. Είναι επίσης οξυπύθμενοι και δεν είναι γνωστό πώς στηρίζονταν. Επίσης στο υπόγειο της οικίας και κοντά στον πίθο 30 βρέθηκε μεγάλη πήλινη βάση πίθου (φωτ 77). Η κάλυψη των πίθων γίνονταν από κυκλικά πήλινα πώματα που συχνά φέρουν επιχρίσματα ενώ σε ένα από αυτά διαμορφώνεται ορθογώνια λαβή και διαμπερής οπή στο κέντρο (φωτ 78). Διαφόρων μεγεθών και σχημάτων είναι και τα χείλη των πίθων, αρκετά από τα οποία φέρουν εγχάρακτες επιγραφές σύμβολα. Θραύσμα χείλους από τον πίθο 6. Σώζει γράμματα Ο Π Κ Ο Η (φωτ 79). Θραύσμα χείλους από τον πίθο 9. Σώζει γράμματα Ο Α Κ Ο Ι Α (φωτ 80). Θραύσμα χείλους από το λάκκο της τομής Β7. Σώζει γράμματα Κ Ι Κ Ο (φωτ 81). Θραύσμα χείλους από το λάκκο της τομής Β7. Σώζει γράμματα Μ Θ Κ Ο (φωτ 82).
Σελίδα 39 Θραύσμα χείλους από το λάκκο της τομής Β7. Σώζει γράμματα Ο Κ Ο Ε (φωτ 83). Δύο θραύσματα από χείλη πίθων που βρέθηκαν στο πηγάδι αποθέτη. Σώζουν γράμματα Κ Ο Θ (φωτ 84) και Η Κ Ο Η (φωτ 85). Θραύσμα χείλους από την τομή Α5. Σώζει γράμματα Κ Ο Θ (φωτ 86). Θραύσμα χείλους από το διάδρομο βι. Σώζει γράμματα Ν Β (φωτ 87). Ακέραιο χείλος από τον πίθο 30 του υπογείου. Σώζει γράμματα ΚΕ ΚΟ Ε (φωτ 54). Θραύσμα χείλους από τον πίθο 25. Σώζει γράμμα Θ. Θραύσμα χείλους από το λάκκο 19. Σώζει γράμματα Κ Ρ. Σε μικρότερου μεγέθους πιθοειδή αγγεία διαμορφώνεται διακοσμητικό μοτίβο εγχάρακτου κλαδιού. Ιδιαίτερη κατηγορία κεραμικής που αφορά πήλινα σκεύη ποικίλων σχημάτων και μεγεθών εντοπίστηκε στους ημιυπαίθριους χώρους του συγκροτήματος. Πρόκειται για λεκανόσχημα σκεύη με επίπεδη βάση ή διαμόρφωση ποδιού, κυκλικού σχήματος σκεύη με ρηχά τοιχώματα και τρυπτήρες με διακόσμηση ή αδρές χαράξεις.κάποια θραύσματα παραμένουν αδιάγνωστα.
Σελίδα 40 Θραύσμα πήλινης χειροποίητης λεκάνης που σώζει την κατατομή του. Έχει επίπεδη αδιαμόρφωτη βάση, σχεδόν κάθετο και παχύ τοίχωμα και αδιαμόρφωτο χείλος (φωτ 88). Θραύσμα πήλινης χειροποίητης λεκάνης που σώζει μικρό τμήμα ποδιού, μέρος του σώματος και του χείλους. Δε σώζεται η βάση. Το σώμα δημιουργεί γωνιώδες περίγραμμα ενώ το χείλος είναι σχεδόν αδιαμόρφωτο (φωτ 89). Θραύσματα από το σώμα και το περιχείλωμα ανοιχτού αβαφούς σκεύους. Το χείλος εσωτερικά ορίζεται από σχηματοποιημένο εγχάρακτο κλαδί, μοτίβο που επαναλαμβάνεται και στο εσωτερικό του αγγείου. Η εσωτερική του επιφάνεια καλύπτεται από ακανόνιστες στικτές βαθύνσεις που δημιουργούνται με τη βοήθεια αιχμηρού εργαλείου. Το περιχείλωμα κοσμείται επιμελώς από εμπίεστη διακόσμηση. Διακρίνονται περιπλεκόμενοι μίσχοι από τους οποίους φύονται εναλλάξ φυλλα και βότρυες (φωτ 90). Θραύσματα από το σώμα και το περιχείλωμα ανοιχτού αβαφούς σκεύους. Εσωτερικά φέρει εγχάρακτα σχηματοποιημένα κλαδιά, στοιχείο διακοσμητικό που σχετίζεται όμως και με το χρηστικό χαρακτήρα του σκεύους (φωτ 91). Θραύσματα από το σώμα και το χείλος ρηχού σκεύους με αδιαμόρφωτη επιφάνεια έδρασης. Εσωτερικά σώζει εγχάρακτη διακόσμηση από επάλληλα τρίγωνα (φωτ 92).
Σελίδα 41 Θραύσματα από το σώμα και το χείλος αβαφούς σκεύους. Εσωτερικά σώζει διακόσμηση σε ζώνες από κυκλικές βαθύνσεις και αποτυπώματα όστρεων εναλλάξ. Σε κάποια σημεία τα διακοσμητικά του στοιχεία είναι φθαρμένα από την τριβή (φωτ 93). Θραύσμα από τετραγωνισμένο ρηχό σκεύος με κυκλικές βαθύνσεις στο εσωτερικό και διαμόρφωση απορροής στη μία γωνία του (φωτ 94). Θραύσματα από το σώμα και τη βάση μεγάλου πήλινου ηθμού με χοντρά τοιχώματα (φωτ 95). Οξυπύθμενοι εμπορικοί αμφορείς Είναι ποικίλων σχημάτων και μεγεθών, συνήθως με γωνιώδεις υπερυψωμένες λαβές και έμβολο με κεντρική βάθυνση (φωτ 96). Η σύσταση και η απόχρωση του πηλού τους ποικίλει και δεν ταυτίζεται εύκολα με κάποιο συγκεκριμένο χώρο προέλευσης. Μιά πρόχειρη ματιά στις ενσφράγιστες λαβές δεν κατέστη αρκετή για την ταύτιση τους. Με επιφύλαξη παρατηρούμε ότι δεν αναγνωρίζονται κάποια γνωστά εργαστήρια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει αμφορέας με ίδια σφραγίσματα στις λαβές του (φωτ 97). Επίσης σημαντικά είναι και δύο όστρακα από σώμα αμφορέων που φέρουν εγχάρακτα γράμματα. Το ένα φέρει συμπίλημα γραμμάτων, ενώ στο άλλο μόλις που διακρίνονται κάθετες και οριζόντιες σειρές από γράμματα.
Σελίδα 42 Αβαφής κεραμική οικιακής χρήσης Η ανασκαφή του κτηρίου έδωσε μεγάλη ποσότητα αβαφούς χρηστικής κεραμικής. Με μεγάλη συχνότητα εμφανίζονται θραύσματα μεταφορικών αγγείων, όπως αμφορείς, οινοχόες και κυρίως λεκάνες ενώ η ομάδα των χυτροειδών περιλαμβάνει ποικίλων τύπων χύτρες, αρυτήρες και λοπάδες. Ιδιαίτερα σχήματα όπως ιγδία με πηνιόσχημες λαβές και προχοές και μικροί ηθμοί συμπληρώνουν την εικόνα. Η τυπολογία των αγγείων δεν έχει μελετηθεί σχεδόν καθόλου. Λαβή και λαιμός αμφορέα με οριζόντιο περιχείλωμα για την υποδοχή πώματος (φωτ 98) Ακέραιη υδρία (φωτ 99) Αρυτήρας από το εσωτερικό του πίθου 11 (φωτ 100). Αρυτήρας μικρού μεγέθους από τον χώρο του υπογείου (φωτ 101). Χύτρα με υπερυψωμένες λαβές και λεπτά τοιχώματα (φωτ 102). Χύτρα με υπερυψωμένες λαβές και λεπτά τοιχώματα (φωτ 103). Ηθμός μικρού μεγέθους ( φωτ 104). Χούς μικρού μεγέθους από το χώρο του υπογείου (φωτ 105). Λεκάνη με βαθειά κάθετα τοιχώματα (φωτ 106). Σκεύος με προχοή και πήλινος τρυπτήρας σε β χρήση (φωτ 107).
Σελίδα 43 Μελαμβαφής κεραμική Η μελαμβαφής κεραμική αφορά επιτραπέζια, μεταφορικά, αγγεία καλωπισμού και φωτισμού. Τα περισσότερα όστρακα ανήκουν σε κανθάρους, σκύφους, σκυφίδια, πινάκια, όλπες, ασκούς κ.α. Οι κάνθαροι ανήκουν στον κλασσικό τύπο με βαθμιδωτή βάση, χαμηλό σώμα και ενίοτε πλαστικά διαμορφωμένο χείλος. Σε μερικά παραδείγματα το σώμα διαρφώνεται πλαστικά με ραβδώσεις. Μελαμβαφής κάνθαρος από το χώρο του υπογείου. Β μισό 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 108). Μελαμβαφής κάνθαρος. Β μισό 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 109). Χείλος και λαβή κανθάρου. Τέλη 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 110). Μελαμβαφής κάνθαρος με ραβδωτό σώμα. Αρχές 3 ου π.χ.αιώνα (φωτ 111). Βάση και σώμα κανθάρου. Αρχές 3 ου π.χ.αιώνα (φωτ 112). Χείλος κανθάρου με διακόσμηση της κατηγορίας «Δυτικής Κλιτύος». Αρχές 3 ου π.χ.αιώνα (φωτ 113). Βρέθηκαν κλασσικού τύπου άωτοι και δίωτοι σκύφοι και σκυφίδια με στικτή και εμπίεστη διακόσμηση. Κάποια φέρουν εγχάρακτα γράμματα και επιγραφές. Σκύφος τύπου bolsal. Μέσα 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 114). Άωτος σκύφος με εμπίεστη διακόσμηση ρόδακα στο εσωτερικό του. Μέσα 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 115). Άωτος σκύφος με εσωστρέφον χείλος και στικτή διακόσμηση σε τρεις ομόκεντρους κύκλους με οκτώ εμπίεστα ανθέμια στο εσωτερικό τους.τέλη 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 116). Άωτος σκύφος με γωνιώδες σώμα και εξωστρέφον χείλος. Τέλη 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 117). Άωτος σκύφος με εσωστρέφον χείλος. Τέλη 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 118). Άωτο σκυφίδιο με εσωστρέφον χείλος. Στην εξωτερική επιφάνεια της βάσης του σώζεται επιγραφή ονόματος. Τέλη 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 119). Άωτο σκυφίδιο με εσωστρέφον χείλος. Τέλη 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 120). Άωτο σκυφίδιο με εσωστρέφον χείλος. Συκεντρώθηκε μεγάλος αριθμός οστράκων πινακίων που αφορούν σχεδόν αποκλειστικά τον τύπο των ομφαλωτών πινακίων. Ομφαλωτό πινάκιο. Β μισό 4 ου π.χ.αιώνα (φωτ 121). Ομφαλωτό πινάκιο. Β μισό 4 ου π.χ.αιώνα. (φωτ 122). Ομφαλωτό πινάκιο. Β μισό 4 ου π.χ.αιώνα. (φωτ 123). Ομφαλωτό πινάκιο. Β μισό 4 ου π.χ.αιώνα. (φωτ 124). Ιδιαίτερα σχήματα αγγείων αντιπροσωπεύονται από λίγα παραδείγματα. Μελαμβαφής πυξίδα αλατιέρα. Αρχές 3 ου π.χ. αιώνα (φωτ 125). Μελαμβαφής λήκυθος. Β μισό 4 ου π.χ.αιώνα. (φωτ 126). Ασκοειδής ηθμός τύπου Guttus. Αρχές 3 ου π.χ. αιώνα (φωτ 127). Θραύσματα από το σώμα, το χείλος και τη λαβή λεκάνης (φωτ 128). Οι τύποι των λύχνων ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένα αττικά πρότυπα του 4 ου π.χ. αιώνα και πρόκειται σαφώς για απομιμήσεις του αρχικού προτύπου και όχι για εισαγωγές.
Σελίδα 44 Μελαμβαφής λύχνος. Τέλη 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 129). Ακέραιος μελαμβαφής λύχνος. Τέλη 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 130). Ακέραιος μελαμβαφής λύχνος. Τέλη 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 131). Μελαμβαφής λύχνος με οριζόντια λαβή. Μέσα 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 132). Θραύσμα βάσης λύχνου. Αρχές 4 ου π.χ. αιώνα (φωτ 133). Πήλινα μικροευρήματα Ο κύριος όγκος των πήλινων μικροευρημάτων αφορά υφαντικά βάρη ποικίλων μεγεθών. Είναι πυραμιδόσχημα και κωνικά με μία ή δύο οπές ανάρτησης. Κάποια σώζουν επιγραφές και σφραγίσματα. Ενεπίγραφη πυραμιδόσχημη αγνύθα. Π Ο Λ Υ Μ Ε (φωτ 134). Ενσφράγιστη πυραμιδόσχημη αγνύθα (φωτ 135). Πυραμιδόσχημη αγνύθα με δύο οπές ανάρτησης και χάραγμα στην άνω επιφάνειά της (φωτ 136). Πήλινοι τρυπτήρες που συνήθως είναι λαβές αγγείων σε β χρήση αλλά και άλλοι κωνικού σχήματος. Δύο πήλινοι τρυπτήρες κωνικού σχήματος (φωτ 137). Λαβή αγγείου σε β χρήση (φωτ 138). Δύο πήλινες επιμήκεις προχοές με χοντρά τοιχώματα και διαμπερή οπή. Δεν είναι σαφές αν αποτελούν μέρος σκευούς. Συνανήκοντα θραύσματα προχοής (φωτ 139). Προχοή με διαμόρφωση χείλους (φωτ 140). Λίγα θραύσματα πηλοπλαστικής από σώμα ειδωλίων αδιευκρίνιστης μορφής και ένα ένθετο πλακίδιο με πλαστική διακόσμηση βοός. Θραύσματα από τις πτυχές του ενδύματος ειδωλίου (φωτ 141). Ένθετο πλακίδιο με μορφή ταύρου. (φωτ 142). Τέλος βρέθηκε αδιάγνωστης χρήσης αντικείμενο με οδοντωτή διαμόρφωση στη μία πλευρά του (φωτ 143).
Σελίδα 45 Χάλκινα μικροευρήματα Ο μεγαλύτερος αριθμός τους αφορά καρφιά μικρού και μεγάλους μεγέθους. Χάλκινο καρφάκι με πεπλατυσμένη κεφαλή (φωτ 144). Επίσης βρέθηκαν αρκετά εξαρτήματα από θύρες, μεταλλικά σκεύη και άλλα αντικείμενα. Χάλκινο αδιάγνωστο εξάρτημα (φωτ 145). Χάλκινο πτηνόμορφο εξάρτημα θύρας ή κιβωτίου (φωτ 146). Θραύσμα χάλκινου συνδέσμου με καρφάκι (φωτ 147). Χάλκινο εξάρτημα με οπή (φωτ 148). Χάλκινη λαβή σκεύους (φωτ 149). Κοντά σε θυραία ανοίγματα βρέθηκαν καλοδιατηρημένες εφηλίδες. Χάλκινη εφηλίδα που σώζει το σιδερένιο στέλεχος του καρφιού (φωτ 150). Αιχμές βελών με οξείες ακμές ανήκουν στα είδη οπλισμού και κυνηγίου. Χάλκινη αιχμή βέλους (φωτ 151). Λιγοστά είναι τα χάλκινα εργαλεία. Χάλκινη βελόνη με κυκλική πεπλατυσμένη κεφαλή (φωτ 152). Μικρή χάλκινη λαβίδα (φωτ 153). Τέλος βρέθηκαν εξαρτήματα ένδυσης και κοσμήματα. Χάλκινη περόνη με δύο οξείες ακμές (φωτ 154). Χάλκινο φιδόσχημο βραχιόλι με ίχνη διακόσμησης (φωτ 155). Χάλκινο δαχτυλίδι (φωτ 156). Θραύσμα χάλκινης πόρπης (φωτ 157). Μολύβδινα μικροευρήματα Μολύβδινοι σύνδεσμοι πίθων βρέθηκαν σκορπισμένοι παντού στο χώρο.αδιαμόρφωτες μάζες και ελάσματα, αδιάγνωστης χρήσης μικροεργαλεία και σταθμία πυραμιδοειδούς και κωνικού σχήματος ήταν από τα αναμενόμενα ευρήματα. Εντυπωσιακά και σπάνια είναι πεταλόσχημα αντικείμενα συνήθως με διαμπερείς οπές καθώς και επιμήκης προχοές που εδράζονται σε πεπλατυσμένες επιφάνειες που φέρουν επίσης οπές ή σχισμές. Θραύσμα αδιάγνωστου αντικειμένου με τετράγωνη διατομή (φωτ 158). Πυραμιδοειδές σταθμίο (φωτ 159). Κωνικό σταθμίο (φωτ 160). Πλακίδιο με εγχάρακτο Η (φωτ 161). Πεταλόσχημο αντικείμενο με οπές και έκτυπη επιγραφή ονόματος σε γενική ΑΛΛΙΠ ΑΟΥ (φωτ 162). Προχοή (φωτ 163). Σιδερένια μικροευρήματα Αποτελούν τον κύριο όγκο των μεταλλικών μικροευρημάτων. Η συντήρηση και η φωτογράφηση των αντικειμένων δεν προχώρησε και έτσι το φωτογραφικό υλικό που ακολουθεί δεν είναι ενδεικτικό του όγκου και της ποικιλίας των ευρημάτων. Βρέθηκε μεγάλη ποσότητα σιδερένιων καρφιών που χονδρικά ανήκουν σε εννιά βασικούς τύπους. Τα περισσότερα είναι με απλή δισκόμορφη κεφαλή, αμφίκαρφα και με τριγωνική κεφαλή ενώ ακολουθούν αυτά με μεγάλη
Σελίδα 46 πεπλατυσμένη κεφαλή, τα σχήματος Ταυ και Γάμα και λιγότερα με ημισφαιρική κεφαλή ή ακέφαλα. Η τελευταία κατηγορία αφορά ποικίλων τύπων μικρά καρφάκια από κιβωτίδια, υποδήματα πέταλα ζώων κ.α. Μία δεύτερη μεγάλη κατηγορία αφορά εξαρτήματα θυρών όπως κλειδαριές, μεντεσέδες, ταινιωτούς συνδέσμους με καρφιά και κλειδιά λακωνικού τύπου. Μία μικρή ομάδα σιδερένιων αιχμών από βέλη και δόρατα είναι τα εργαλεία του κυνηγιού και του πολέμου. Τα εργαλεία της ζωής και της δημιουργίας κατακλύζουν το χώρο. Οικιακής και αγροτικής δραστηριότητας εργαλεία και εγχειρίδια ποικίλων τύπων η χρήση των οποίων δεν είναι πάντοτε σαφής. Βρέθηκαν απλά και δρεπανόσχημα εγχειρίδια που κάποια σώζουν τις οπές και τα καρφιά που στερέωναν την ξύλινη λαβή. Επιμήκη, συνήθως κυκλικής διατομής εργαλεία με κοντό ή μακρύ στέλεχος αδιάγνωστης χρήσης. Εργαλεία με κωνικό και αιχμηρό στην απόληξη τους στέλεχος, άλλα τυπου σφήνας, αγγίστρια και κρίκοι συμπληρώνουν την εικόνα. Ακέραιο και σε άριστη κατάσταση, σώθηκε στις επιχώσεις του υπογείου μεγάλο δικέλι φκέλι (φωτ 55). Θραύσματα δρεπανόσχημων εγχειριδίων (φωτ 164). Ακέραιο δρεπανόσχημο εγχειρίδιο (φωτ 165). Λάμα εγχειριδίου (φωτ 166).
Σελίδα 47 Λογχοειδές εγχειρίδιο (φωτ 167). Εγχειρίδιο που σώζει οπές και χάλκινο καρφί για τη στερέωση της λαβής (φωτ 168) Επίμηκες εργαλείο με υποδοχή ξύλινου στελέχους (φωτ 169). Κωνικό εργαλείο με αιχμηρή απόληξη και υποδοχή ξύλινου στελέχους (φωτ 170). Moναδικό χρυσό εύρημα, ένα μικρό φυλλαράκι αμπέλου από λεπτό έλασμα με έκτυπη διακόσμηση. Νομίσματα Από την ανασκαφή του συγκροτήματος προέρχονται συνολικά 232 νομίσματα, εκ των οποίων δύο είναι ασημένια, ένα χρυσό ισλαμικό νεώτερης χρονολόγης, ένα σύγχρονο και τα υπόλοιπα χάλκινα. Το σύνολο των ασημένιων και χάλκινων νομισμάτων ανήκουν σε κοπές Μακεδόνων βασιλέων όσο και πόλεων της Μακεδονίας (Ουρανούπολης, Φιλίππων), της Θεσσαλίας (Φαρσάλου, Γόννων, Λαρισαίων) και της υπόλοιπης Ελλάδας (Ακαρνανίας). Τα περισσότερα παραδείγματα αφορούν νομίσματα της εποχής του Κασσάνδρου, πριν και μετά την ενθρόνιση του το 306π.Χ. Αρκετά είναι και τα νομίσματα του βασιλέως Φιλίππου Β (359 336π.Χ.), του γιού του Αλεξάνδρου Γ (336 323π.Χ.) και του Δημητρίου Πολιορκητή (294 287π.Χ.). Δύο θησαυροί νομισμάτων βρέθηκαν στις βόρειες στοές των κτηρίων. Ο πρώτος αφορά 11 νομίσματα Κασσάνδρου και βρέθηκε στη στοά του πιθεώνα,
Σελίδα 48 ενώ ο δεύτερος βρέθηκε κάτω από το δάπεδο της στοάς της οικίας και περιελάμβανε 25 νομίσματα Φιλίππου Β και Αλεξάνδρου Γ. Από τη σύντομη μελέτη των νομισμάτων διαπιστώνεται η χρήση του χώρου από τα μέσα του 4 ου π.χ. έως και το α τέταρτο του 3 ου π.χ.αιώνα. Δεν βρέθηκε κανένα νάμισμα που να συντροφεύει τη λιγοστή κεραμική των μέσων του 2 ου π.χ. αιώνα. Η κατασκευή του κτηριακού συγκροτήματος τοποθετείται με βάση τα στρωματογραφημένα νομίσματα Ν 57, Ν 71, Ν 75, και Ν 79 στα μέσα του 4ου αιων.π.χ. Πρόκειται για δύο νομίσματα Φιλίππου Β και δύο Αλεξάνδρου Γ, που προέρχονται από τη θεμελίωση του κτηριακού συγκροτήματος, (στρώμα 2) κάτω από το δάπεδο των χώρων. Το στρώμα των διαλυμένων πλιθιών (στρώμα 1) καθώς και το στρώμα καταστροφής των κεραμίδων οροφής έδωσε νομίσματα Φιλίππου Β, του γιου του Αλεξάνδρου, τα περισσότερα του Κασσάνδρου, ενώ τα υστερότερα χρονολογικά ανήκουν σε κοπές του Δημητρίου Πολιορκητή. Επομένως, μπορεί κανείς να διαπιστώσει την χρήση του χώρου από τα μέσα του 4ου αιων. π.χ. έως και το α τέταρτο του 3ου αιων.π.χ. οπότε φαίνεται ότι σταματά (καταστρέφεται ή εγκαταλείπεται) η δραστηριότητα των εργαστηριακών χώρων.