ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ: ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Του Μιλτιάδη Νεκτάριου, Προέδρου International Life, Καθηγητή Πανεπιστημίου Πειραιώς. Insurance Money Conference, Αθήνα, 18 Ιουνίου 2013.
Η ασφαλιστική αγορά μετά το μνημόνιο του 2010 (1) Εφόσον πραγματοποιηθούν οι στόχοι Μνημονίου του 2010, τότε σταδιακά θα αρχίσουν να υλοποιούνται οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές υποδομές που θα επιτρέψουν την επιτάχυνση της ανάπτυξης της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς. Στην περίοδο 2010-2020, 2020, οι εξελίξεις στην ασφαλιστική αγορά θα κινούνται γύρω από δύο άξονες: : (α)( την εγκατάσταση, συντήρηση και λειτουργία του νέου κανονιστικού πλαισίου Solvency II, και (β) την οριστική ανατροπή του ισοζυγίου κοινωνικής/ιδιωτικής ιδιωτικής ασφάλισης υπέρ της δεύτερης.
Η ασφαλιστική αγορά μετά το μνημόνιο του 2010 (2) Ο πρώτος παράγοντας θα ενισχύσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των μεγάλων ασφαλιστικών εταιριών και θα προκαλέσει μεγάλης κλίμακας εξαγορές και συγχωνεύσεις μεσαίων/μικρών μικρών εταιριών. Ο δεύτερος παράγοντας θα συμβάλλει καθοριστικά στην μετάβαση της αγοράς από την φάση της υπανάπτυξης στην φάση της ανάπτυξης.
Νέο ισοζύγιο μεταξύ κοινωνικής και ιδιωτικής ασφάλισης (1) ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ Η πολιτική αβελτηρία και ανευθυνότητα στην περίοδο της Μεταπολίτευσης οδήγησαν σε πλήρη ανατροπή του μακροχρόνιου σχεδιασμού, όχι μόνο των εργαζομένων αλλά και των συνταξιούχων (μείωση των υφιστάμενων συντάξεων κατά 50%). Baby-Boomers: Boomers: Σταδιακά, μετά το 2015, οι νέοι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν περίπου το 50% των υπεσχημένων παροχών
Νέο ισοζύγιο μεταξύ κοινωνικής και ιδιωτικής ασφάλισης (2) Νέες επιλογές για άτομα κάτω των 55 ετών: Συμμετοχή σε Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης Ομαδικά συνταξιοδοτικά προγράμματα Ατομικά ασφαλιστήρια συντάξεων Αύξηση αποταμίευσης
Source: The 2012 Ageing Report, European Commission, 2012
Source: The 2012 Ageing Report, European Commission, 2012
RR for Low / Middle / High Income Groups (2010) RR Level of Income Public System Public System and Mandatory Private RR Low (0.5) 60% 70% Middle (1.0) 45% 55% High (1.5) 40% 50% Source: OECD, Pension at a Glance, 2011 The Average Situation: Low Income Groups: mostly covered adequately Middle Income Groups: need additional 20p.p. in RR High Income Groups : need at least 25 p.p. in RR
Θετικοί παράγοντες για τα Ιδιωτικά Συστήματα Συντάξεων 1. +20-25 25 p.p. στα ποσοστά αναπλήρωσης για τις μεσαίες και υψηλές εισοδηματικές ομάδες. 2. Ενίσχυση ρόλου επικουρικών συντάξεων και κεφαλαιοποίηση, αλλά μεσοπρόθεσμα συνολικές δαπάνες περίπου 12,5% του ΑΕΠ. 3. Η τάση για το 2060: Σταδιακή μείωση των % αναπλήρωσης κατά 20%. 4. Οργάνωση και Διαχείριση ΤΕΑ, αλλά διεθνώς οι ασφαλιστές διαχειρίζονται μόνο το 20% των αποθεματικών των Pension Funds.
Οργάνωση των Ιδιωτικών Συντάξεων Υποχρεωτικές συμπληρωματικές συντάξεις: DC Type και Ατομικοί Λογαριασμοί. Κεφαλαιοποίηση. Βλέπε Ανατολική Ευρώπη. Επαγγελματικά Ταμεία Συντάξεων: DC Type / Fully funded. Στρατηγικός στόχος Ασφαλιστών: διαχείριση αποθεματικών. Ατομικές ή Ομαδικές Συντάξεις: Παραδοσιακά προϊόντα θα μειωθούν λόγω Solvency II. Τα ασφαλιστήρια Νέας Γενιάς θα μετακινήσουν τους επενδυτικούς κινδύνους στους ασφαλισμένους.
Εθνική Στρατηγική για τις Συντάξεις Η Πολιτεία πρέπει να θέσει δύο προτεραιότητες: 1. Θέσπιση ενός «Νέου Πρότυπου Αποταμίευσης», το οποίο θα επιτρέπει τον ατομικό/οικογενειακό χρηματοοικονομικό σχεδιασμό για περιόδους άνω των 60 ετών. [40 χρόνια συσσώρευσης κεφαλαίων, τα οποία στη συνέχεια θα μετατραπούν σε μηνιαία συνταξιοδοτική παροχή] 2. Θέσπιση Εγγυητικών Κεφαλαίων, για περιπτώσεις πτωχεύσεων ασφαλιστικών φορέων.
Εθνική Στρατηγική για τις Ιδιωτικές Συντάξεις Βάση σύγκρισης: Συντάξεις Pay-As-You-Go. Καλύπτουν τους κινδύνους μακροβιότατος, επάρκειας, πληθωρισμού, και σχετικής φτώχειας. Οι ασφαλισμένοι επιζητούν μεγαλύτερη προστασία από τους κινδύνους επενδύσεων: Προσαρμογή των ασφαλιστικών προϊόντων. Αξιοπιστία των εγχώριων ασφαλιστικών αγορών : η μεγαλύτερη πρόκληση στις επόμενες δεκαετίες.
Εθνική Στρατηγική για τις Συντάξεις Η Πολιτεία πρέπει να θέσει δύο προτεραιότητες: 1. Θέσπιση ενός «Νέου Πρότυπου Αποταμίευσης», το οποίο θα επιτρέπει τον ατομικό/οικογενειακό χρηματοοικονομικό σχεδιασμό για περιόδους άνω των 60 ετών. [40 χρόνια συσσώρευσης κεφαλαίων, τα οποία στη συνέχεια θα μετατραπούν σε μηνιαία συνταξιοδοτική παροχή] 2. Θέσπιση Εγγυητικών Κεφαλαίων, για περιπτώσεις πτωχεύσεων ασφαλιστικών φορέων.
Συμπεράσματα Οι ιδιωτικοί ασφαλιστικοί φορείς θα συνεχίσουν να προσφέρουν σημαντικό μέρος της συνολικής συνταξιοδοτικής προστασίας του πληθυσμού στον 21 Ο Αιώνα. Το ίδιο θα συμβεί και στο χώρο των ασφαλίσεων υγείας. Συνολικά, οι πόροι που θα απαιτήσουν οι ασφαλίσεις προσωπικών κινδύνων στο μέλλον θα προσεγγίσουν σταδιακά το 30% του ΑΕΠ. Μια από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές δραστηριότητες του 21 ου Αιώνα.