Αποτελέσματα έρευνας των εφήβων συμβούλων του Συνηγόρου του Παιδιού για τις συνέπειες της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης στη ζωή των μαθητών Έφηβοι Σύμβουλοι του Συνηγόρου του Παιδιού πραγματοποίησαν έρευνα για τις συνέπειες της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης στη ζωή των μαθητών και τις προτάσεις τους για την αντιμετώπισή τους. Τα ερωτηματολόγια διαμόρφωσαν οι έφηβοι σύμβουλοι με τη συμβολή των επιστημόνων του Συνηγόρου, μετά από συζήτηση με θέμα την κρίση αρχικά στη 3η συνάντηση της Ομάδας και έπειτα στο ηλεκτρονικό φόρουμ του Συνηγόρου του Παιδιού. Συμπληρώθηκαν ανώνυμα από 1211 μαθητές και μαθήτριες (396 γυμνασίου και 815 λυκείου) σε 22 σχολεία των παρακάτω περιοχών: Αθήνα, Πειραιά, Γέρακα Αττικής, Κορυδαλλό, Θεσσαλονίκη, Ρόδο, Κατερίνη, Νάουσα, Καρδίτσα, Γιάννενα, Πάτρα, Σητεία, Φιλιατρά, Πεταλίδι. Στα σχολεία αυτά είχε σταλεί σχετική εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας. Κατανοµή Σχολείο 400 350 300 355 293 250 200 186 Τάξη Α Τάξη Β 150 100 98 112 122 Τάξη Γ 50 0 27 16 2 Γυµνάσιο Λύκειο Επ. Λύκειο Σχολείο 1
Έτος γέννησης 9% 8% 2% 12% 15% 25% 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 29% Υπηκοότητα Φύλο 10% Ελληνική Άλλη 47% Κορίτσι 53% Αγόρι 90% 1. Πιστεύεις ότι η σηµερινή κρίση στη χώρα µας έχει σοβαρές συνέπειες - στο σχολείο: 11% 7% 82% 2
1. Πιστεύεις ότι η σηµερινή κρίση στη χώρα µας έχει σοβαρές συνέπειες - στην οικογένεια: 6% 5% 89% 1. Πιστεύεις ότι η σηµερινή κρίση στη χώρα µας έχει σοβαρές συνέπειες - στην υπόλοιπη κοινωνία: 4% 4% 92% 2. Σε ποιο βαθµό η κρίση επηρεάζει τη ζωή σου; - την προσωπική και οικογενειακή σου ζωή (σχέσεις, εντάσεις κ.λπ.) 7% 3% 9% 44% 37% Πάρα πολύ Πολύ Λίγο Καθόλου εν ξέρω/ εν απαντώ 3
2. Σε ποιο βαθµό η κρίση επηρεάζει τη ζωή σου; - το περιβάλλον σου (φίλοι, συµµαθητές, συγγενείς, γνωστοί κ.λπ.) 12% 6% 8% 33% Πάρα πολύ Πολύ Λίγο Καθόλου εν ξέρω/ εν απαντώ 41% 3. Υπάρχουν αρνητικές αλλαγές στη ζωή σου ως προς τα παρακάτω, λόγω της κρίσης; - τρόπο διαβίωσης, (οικογενειακά) έξοδα 6% 24% 70% 3. Υπάρχουν αρνητικές αλλαγές στη ζωή σου ως προς τα παρακάτω, λόγω της κρίσης; - χαρτζιλίκι 4% 37% 59% 4
3. Υπάρχουν αρνητικές αλλαγές στη ζωή σου ως προς τα παρακάτω, λόγω της κρίσης; - ξένες γλώσσες, µαθήµατα, φροντιστήρια; 5% 33% 62% 3. Υπάρχουν αρνητικές αλλαγές στη ζωή σου ως προς τα παρακάτω, λόγω της κρίσης; - άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες; 5% 40% 55% 4. Έχει επηρεάσει η κρίση την εργασιακή κατάσταση των γονέων σου; 18% 82% 5
4. Έχει επηρεάσει η κρίση την εργασιακή κατάσταση των γονέων σου; απώλεια εργασίας ενός γονέα απώλεια εργασίας και των δύο γονέων 50% 9% 16% 4% 11% 10% διακοπή εργασίας για ορισµένο χρονικό διάστηµα απασχόληση µε µειωµένο ωράριο σηµαντική µείωση εσόδων δεύτερη απασχόληση 5. Συζητάτε στην οικογένειά σας την πιθανότητα µετανάστευσης µελών της, εξαιτίας της κρίσης; 29% NAI 71% 6. Η κρίση έχει επηρεάσει τον επαγγελµατικό προσανατολισµό σου; 39% NAI 61% 6
7. Τον τελευταίο καιρό έχεις παρατηρήσει περισσότερα κρούσµατα βίας στο περιβάλλον σου; 18% 38% 44% 8. Υπάρχουν αλλαγές στο σχολείο σου εξ αιτίας των συγχωνεύσεων; 23% NAI 77% 8. Υπήρξαν αλλαγές στο σχολείου σου εξ αιτίας των συγχωνεύσεων; 37% 63% Με αρνητικές συνέπειες, επειδή: δεν γίνεται σωστά το µάθηµα, µεγάλος αριθµός παιδιών, φασαρία µέσα στην τάξη Με θετικές συνέπειες, επειδή: ήρθαν καινούργια παιδιά, δηµιουργήθηκαν νέες φιλίες 7
9. Πιστεύεις ότι το σχολείο δίνει την αναγκαία υποστήριξη στους µαθητές, για να αντιµετωπίσουν καλύτερα τις συνέπειες της κρίσης; 16% 27% NAI 57% 10. Πιστεύεις ότι το σχολείο µπορεί και πρέπει να αναπτύξει «κοινωνικό» χαρακτήρα (π.χ. διανοµή φαγητού, αντιµετώπιση αναγκών που προκύπτουν από την κρίση κ.ά.) 12% 12% NAI 76% 11. Γνωρίζεις αν έχουν οργανωθεί στην περιοχή που µένεις κοινωνικές δράσεις; (όπως διανοµή τροφίµων/ρούχων/βιβλίων, δωρεάν µαθησιακή υποστήριξη µαθητών κ.ά.) 52% 48% ΌΧΙ 8
Κοινωνικές δράσεις που αναφέρουν οι µαθητές/τριες: ράσεις εκκλησίας (διανοµή τροφίµων και ρούχων, βοήθεια σε απόρους, έρανοι) ράσεις στο σχολείο (δωρεάν ενισχυτική διδασκαλία / µαθησιακή υποστήριξη από εθελοντές εκπαιδευτικούς, δωρεάν ιδιαίτερα, συγκέντρωση-διανοµή τροφίµων και ρούχων, οργάνωση πρωινού γεύµατος) Ανταλλαγή υπηρεσιών και προϊόντων, κοινωνικά παντοπωλεία σε δήµους, «κίνηµα της πατάτας» ράση εθελοντικών οργανώσεων (βοήθεια σε άπορες οικογένειες κ.λπ.) ιανοµή τροφίµων, ρούχων, φαρµάκων Συσσίτια Λαϊκές συνελεύσεις, σωµατεία βάσης ανέργων 12. Προτάσεις [βαθµός συµφωνίας από 0 (καθόλου) έως 5 (απόλυτα ναι)] ενισχυτική διδασκαλία στα σχολεία π ιο «κοινωνικό» το σχολείο συζητήσεις & ενηµερώσεις στα σχολεία για τα δικαιώµατα 3,72 3,48 δραστηριότητες τέχνης & έκφρασης στο σχολείο 3,13 3,35 4,02 3,63 δραστηριοπ οίηση µαθητικών κοινοτήτων κοινωνικοί λειτουργοί & ψυχολόγοι στις γειτονιές συναντήσεις ενηµέρωσης & διαλόγου για την κρίση 3,01 3,87 3,30 ενηµέρωση & υπ οστήριξη γονέων σχετικά µε τον γονικό τους ρόλο υποστήριξη φορέων που προσφέρουν υπηρεσίες σε παιδιά Άλλες προτάσεις για την αντιµετώπιση της κρίσης: Ενηµέρωση από το σχολείο για επαγγέλµατα µε προοπτική αποτελεσµατικό µάθηµα ΣΕΠ Στο µάθηµα του project να γίνονται δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα Νέο µάθηµα για τη σωστή και υπεύθυνη κατανάλωση Περισσότερα ανθρωπιστικά µαθήµατα στο σχολείο Να ακούγεται η γνώµη των παιδιών στα σχολεία Ενηµέρωση µαθητών από το σχολείο για την κατάσταση, όχι από τα ΜΜΕ γιατί παραπληροφορούν Εκδηλώσεις µε συνεργασία µαθητών-καθηγητών Ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί και εξειδικευµένο προσωπικό στα σχολεία ωρεάν επισκέψεις σε µουσεία και θέατρα, δωρεάν δραστηριότητες στο σχολείο Κατάργηση παραπαιδείας να κλείσουν τα φροντιστήρια (για να µην αδικούνται τα παιδιά που δεν έχουν οικονοµική δυνατότητα να πάνε), µείωση των διδάκτρων 9
ιοργάνωση εράνων συγκέντρωση χρηµάτων από τα σχολεία Παροχή σχολικού εξοπλισµού για παιδιά που έχουν ανάγκη ωρεάν ή φθηνό φαγητό στα κυλικεία για παιδιά που δεν µπορούν να πληρώσουν ή για όλα τα παιδιά 10