E-mail: edekiagogi@gmail.com

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Αρ. Φακ.: 7.1.10.2/4 Αρ. Τηλ.:22800632, 22809521 Αρ. Φαξ:22806326 E-mail: edekiagogi@gmail.com 04 Σεπτεµβρίου 2013 /ντες, /ντριες Σχολείων Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης Θέµα: Κατευθυντήριες γραµµές για τα Προγράµµατα Ειδικής Αγωγής και Αλφαβητισµού Αναφορικά µε το πιο πάνω θέµα, παρακαλείστε όπως ενηµερώσετε τον Καθηγητικό Σύλλογο σχετικά µε τα προγράµµατα Ειδικής Αγωγής και Αλφαβητισµού σε τακτική συνεδρία του Καθηγητικού Συλλόγου. ιευκρινίζεται ότι στα προγράµµατα αυτά περιλαµβάνονται: Πρόγραµµα Μαθησιακών υσκολιών, Πρόγραµµα Ειδικής Μονάδας, Πρόγραµµα Στήριξης παιδιών µε προβλήµατα Όρασης, Πρόγραµµα Στήριξης παιδιών µε απώλεια Ακοής, Πρόγραµµα Κατ οίκον εκπαίδευσης, Πρόγραµµα Αλφαβητισµού Η ορθή λειτουργία των Προγραµµάτων Ειδικής Αγωγής αποτελεί τυπική ευθύνη της ιεύθυνσης του σχολείου. Ουσιαστικά όµως η επιτυχία τους αποτελεί ευθύνη ολόκληρης της σχολικής µονάδας. Γι αυτό απαιτείται στενή συνεργασία καθηγητών/τριών των Προγραµµάτων Ειδικής Αγωγής και όλων των διδασκόντων στις τάξεις των παιδιών που µετέχουν σε αυτά τα προγράµµατα. Πρέπει να γίνεται προσπάθεια ώστε να υπάρχουν ίσες ευκαιρίες για συµµετοχή και επιβράβευση των παιδιών της Ειδικής Αγωγής στις διάφορες εκδηλώσεις π.χ. σε σχολικούς εορτασµούς, θέατρο, χορωδία κλπ. Επίσης, πρέπει να καταδικάζεται οποιαδήποτε µορφή ρατσισµού, περιθωριοποίησης ή αποµόνωσής τους, µε το σαφές µήνυµα ότι δεν πρόκειται να υπάρξει η παραµικρή ανεκτικότητα στο θέµα. Σε περίπτωση προβλήµατος πρέπει να ενηµερώνεται αµέσως ο υπεύθυνος για την Ειδική Αγωγή Βοηθός ιευθυντής, ο καθηγητής ΣΕΑ και ο Συνδετικός Λειτουργός. Όπου κρίνεται αναγκαίο να ενηµερώνεται και ο Προϊστάµενος Ειδικής Αγωγής Μέσης Εκπαίδευσης. Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, πρέπει να ληφθεί πρόνοια για τα ακόλουθα: 1

Α. Πρόγραµµα Μαθησιακών υσκολιών και Ειδικών Μονάδων 1. Καταρτισµός Προγράµµατος Στήριξης: Καταρτίζεται ειδικό πρόγραµµα για τις ώρες Στήριξης, το οποίο θα αναρτηθεί στην πινακίδα του σχολείου και αποστέλλεται επίσης στο Γραφείο Ειδικής Αγωγής Μέσης Εκπαίδευσης. α. Για τον καταρτισµό του ωρολόγιου προγράµµατος λαµβάνονται αυστηρά υπόψη τα ακόλουθα: ο µαθητής αποσύρεται για παροχή ειδικής εκπαίδευσης οπωσδήποτε από τα µαθήµατα από τα οποία απαλλάσσεται ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις από οποιοδήποτε άλλο µάθηµα, κατά προτίµηση µη εξεταζόµενο, νοουµένου ότι το εισηγείται η οµάδα Ειδικής Αγωγής του σχολείου (Β Υπεύθυνος Ειδικής Αγωγής, καθηγητής ΣΕΑ, Προγραµµατιστής) µε τη συµµετοχή του Συνδετικού Λειτουργού. Σε τέτοια περίπτωση πρέπει να ενηµερώνεται ο γονέας/κηδεµόνας. εν αποσύρεται από µονόωρα µαθήµατα (εκτός κι αν υπάρχει απόφαση για απαλλαγή) β. Η πλήρης εφαρµογή του καθορισµένου προγράµµατος των ωρών Στήριξης, το οποίο και υπόκειται σε επιθεώρηση από τους Επιθεωρητές, όπως όλα τα άλλα µαθήµατα, είναι απόλυτη ευθύνη των ιευθυντών. Οποιαδήποτε αλλαγή πρέπει να κοινοποιείται στο ΥΠΠ. Σε περίπτωση κατά την οποία µαθητής ή µαθήτρια δεν παρουσιάζεται στα µαθήµατα Στήριξης, πρέπει η ιεύθυνση του σχολείου να ενηµερώνει αµέσως τους γονείς και το Συνδετικό Λειτουργό του Σχολείου. Το ίδιο πρέπει να γίνεται όταν ο µαθητής απουσιάζει συστηµατικά από το σχολείο ή όταν αρνείται να παρακολουθήσει το πρόγραµµα του σχολείου, κατά τις ώρες λειτουργίας του. γ. Οι ώρες Στήριξης αποτελούν διδακτικές περιόδους και δεν πρέπει να χάνονται παρά µόνο για κοινές δραστηριότητες του σχολείου. Σε περιπτώσεις διαγωνισµάτων πρέπει να γίνονται οι ανάλογες αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραµµα ή διευθετήσεις µεταξύ των εµπλεκόµενων καθηγητών. Εάν είναι αναγκαία η αλλαγή περιόδου Στήριξης, πρέπει: να λαµβάνεται σοβαρά υπόψη το µάθηµα από το οποίο θα αποσυρθεί τη συγκεκριµένη περίοδο ο µαθητής, να ενηµερώνεται ο καθηγητής του τµήµατος για την απουσία του µαθητή, και να ενηµερώνεται ο µαθητής για την ενότητα που έχει παραδοθεί κατά την απουσία του, το υλικό που έχει δοθεί και την κατ οίκον εργασία που έχει ανατεθεί. Τα µαθήµατα Στήριξης αρχίζουν µε την έναρξη των µαθηµάτων και τερµατίζονται κανονικά µε το τέλος του σχολικού έτους, όπως και τα υπόλοιπα µαθήµατα. δ. Απαλλαγές: Οι µαθητές της Ειδικής Αγωγής, µε απόφαση της Επαρχιακής Επιτροπής Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, είναι δυνατό να απαλλάσσονται από τη 2 η Ξένη Γλώσσα, από την Αρχαιογνωσία (εξ ολοκλήρου) και, σε µερικές περιπτώσεις, από άλλα µαθήµατα λόγω αναπηρίας ή για άλλους ειδικούς λόγους. Αν για κάποιους λόγους ο µαθητής δεν αποσυρθεί από το µάθηµα από το οποίο απαλλάσσεται, τότε παραµένει στην τάξη χωρίς να αξιολογείται. ε. Απουσίες: Για τις απουσίες των µαθητών Ειδικής Αγωγής ισχύουν οι «Κανονισµοί Λειτουργίας των ηµόσιων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης». 2

στ. Παροχή ιευκολύνσεων: Είναι ευθύνη της ιεύθυνσης του σχολείου (Βοηθού ιευθυντή Υπεύθυνου Ειδικής Αγωγής) να παρέχονται στα παιδιά όλες οι ειδικές διευκολύνσεις, όπως έχουν αποφασισθεί από τις Επαρχιακές Επιτροπές και να ενηµερώνονται όλοι οι εµπλεκόµενοι καθηγητές σχετικά µε το ποιοι µαθητές της ΕΕΕΑΕ λαµβάνουν διευκολύνσεις. Σε παιδιά µε ειδικές ανάγκες, η ΕΕΕΑΕ, δυνατό να παραχωρεί όλες ή µερικές από τις πιο κάτω διευκολύνσεις: Πρόσθετος χρόνος εξέτασης, ανάλογος των αναγκών της κάθε περίπτωσης. Περίοδοι ανάπαυσης ή υπό εποπτεία διαλείµµατα εντός ή εκτός της αίθουσας εξετάσεων. Εναλλακτικοί Τρόποι πρόσβασης στα εξεταστικά δοκίµια. Όπου χρειάζεται, γίνονται διαφοροποιήσεις της οπτικής παρουσίασης του εξεταστικού δοκιµίου, οι οποίες περιλαµβάνουν: (α) Ποσοστιαία µεγέθυνση των γραµµάτων του εξεταστικού δοκιµίου, ανάλογα µε την περίπτωση, (β) Mεταγλώττιση, σε και από Braile, από λειτουργούς της Σχολής Τυφλών, (γ)χρήση οθόνης αφής, (δ) Aνάγνωση των ερωτήσεων στους υποψηφίους σε περιπτώσεις όπου η πρόσβαση στο εξεταστικό δοκίµιο είναι αδύνατη, (ε) Nοηµατική υποβολή ή χειλανάγνωση των ερωτήσεων για κωφούς υποψηφίους, από ειδικούς εκπαιδευτικούς κωφών, (στ) Xρήση ειδικών ενισχυτών για δοκίµια ακρόασης-κατανόησης για κωφούς υποψηφίους, (ζ) Χρήση ηχογραφηµένων ερωτήσεων. H διαφοροποίηση αυτή επιτρέπεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις και µόνον όταν δεν υπάρχει άλλος τρόπος υποστήριξης των υποψηφίων, (η) Aπλοποίηση της γλωσσικής διατύπωσης του εξεταστικού δοκιµίου, νοουµένου ότι αυτό δεν προδιαγράφει την απάντηση. Εναλλακτικοί τρόποι παρουσίασης απαντήσεων: ύναται να επιτρέπεται (α) η χρήση µηχανικών ή τεχνολογικών µέσων, εξαιρουµένων των ορθογραφητών, ηλεκτρονικών πηγών αναφοράς ή παρόµοιων ηλεκτρονικών µέσων, από εξεταζοµένους, οι οποίοι δεν είναι ικανοί να γράψουν ή δυσκολεύονται να γράψουν ή χρειάζονται υποστήριξη κατά τη διάρκεια της εξέτασης, (β) η χρήση «µεταγραφέα» µόνο σε περιπτώσεις όπου οι απαντήσεις δεν µπορούν να δοθούν διαφορετικά. Σε τέτοια περίπτωση η καταγραφή των απαντήσεων γίνεται επί λέξει στην παρουσία παρατηρητή. Νοείται ότι ο χρόνος καταγραφής των απαντήσεων από το µεταγραφέα δεν αφαιρείται από το συνολικό χρόνο της εξέτασης. Επιείκεια στα συντακτικά και ορθογραφικά λάθη. Σε περίπτωση που η ορθογραφία, η στίξη και η γραµµατική αποτελούν αντικείµενο εξέτασης, παραχωρείται εξαίρεση από τη βαθµολόγησή τους και γίνεται προσαρµογή της βαθµολογίας, ως αντιστάθµισµα. 3

2. Επιλογή των καθηγητών Προγραµµάτων Ειδικής Αγωγής: Η επιλογή των καθηγητών/τριών πρέπει να γίνεται µε αυστηρά κριτήρια, µε βάση το συµφέρον των µαθητών Ειδικής Αγωγής, ώστε να επιτυγχάνεται η µέγιστη, κατά το δυνατό, αξιοποίηση των διαθέσιµων, προς τούτο, περιόδων. Η επιλογή των καθηγητών Στήριξης και Ειδικών Μονάδων γίνεται από τη ιεύθυνση του σχολείου σε συνεργασία µε το Συνδετικό Λειτουργό. Οι καθηγητές Προγραµµάτων Ειδικής Αγωγής πρέπει να επιλέγονται, κατά το δυνατό, µε βάση τα πιο κάτω κριτήρια: α) να διακρίνονται για την ευαισθησία τους σε θέµατα Ειδικής Αγωγής και το ενδιαφέρον τους να εργασθούν µε παιδιά µε Ειδικές Ανάγκες, β) να διακρίνονται για την παιδαγωγική τους φιλοσοφία και την πεποίθηση ότι όλα τα παιδιά έχουν δικαίωµα στη µάθηση µέσα στο γενικό σχολείο και ότι η παιδεία αντισταθµίζει κοινωνικές ανισότητες και περιβαλλοντικές ανεπάρκειες, γ) τη σχεσιακή και εµψυχωτική τους ικανότητα, δ) την παιδαγωγική τους κατάρτιση και τα ειδικά τους προσόντα, και ε) την αποτελεσµατικότητά τους στη διδασκαλία των µαθηµάτων Στήριξης. Πρέπει να ληφθεί πρόνοια ώστε οι καθηγητές της Στήριξης να είναι και οι διδάσκοντες του αντίστοιχου µαθήµατος στο τµήµα του µαθητή. Αν αυτό είναι αδύνατο να εφαρµοστεί, ζητείται έγκριση από τον Προϊστάµενο Ειδικής Αγωγής. Στις ειδικές αυτές περιπτώσεις ο καθηγητής του προγράµµατος, µε ευθύνη και της ιεύθυνσης, συντονίζεται και συνεργάζεται µε τον καθηγητή του τµήµατος. Και οι δύο καθηγητές συµµετέχουν στις συνεδρίες των Παιδαγωγικών Οµάδων του τµήµατος του παιδιού, καθώς και στις πολυθεµατικές συναντήσεις. Οι Βοηθοί ιευθυντές δεν αναλαµβάνουν διδασκαλία σε Προγράµµατα Ειδικής Αγωγής, παρά µόνο εάν διδάσκουν το συγκεκριµένο µάθηµα στο τµήµα του µαθητή. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να ζητείται έγκριση από τον Προϊστάµενο Ειδικής Αγωγής. Ο ιευθυντής του σχολείου ορίζει από την αρχή της σχολικής χρονιάς ένα Βοηθό ιευθυντή ως Υπεύθυνο Ειδικής Αγωγής και Αλφαβητισµού. Να ληφθούν σοβαρά υπόψη, κατά την ανάθεση των καθηκόντων Ειδικής Αγωγής στο Βοηθό ιευθυντή, η ευαισθησία του σε θέµατα Ειδικής Αγωγής, η σχεσιακή και εµψυχωτική του ικανότητα, η παιδαγωγική του κατάρτιση (συνεχής σεµιναριακή επιµόρφωση σε θέµατα Ειδικής Αγωγής) και τα ειδικά του προσόντα. Τονίζεται ότι ο φόρτος των καθηκόντων του Β Υπεύθυνου Ειδικής Αγωγής και Αλφαβητισµού είναι µεγάλος και απαιτείται πολύς χρόνος για την εκτέλεσή τους. Αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά το διαµοιρασµό των υπόλοιπων καθηκόντων. 3. Ειδικές Μονάδες Η φοίτηση παιδιού µε ειδικές ανάγκες, για το οποίο προσδιορίζεται ειδική αγωγή και εκπαίδευση από την ΕΕΕΑΕ, γίνεται και σε Ειδική Μονάδα που λειτουργεί σε συνηθισµένο σχολείο. Στις ειδικές µονάδες µπορούν να ενταχθούν από 2 µέχρι 8 µαθητές µετά από απόφαση της Επαρχιακής Επιτροπής Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. Οι µαθητές της Ειδικής Μονάδας φοιτούν µε ειδικό καθεστώς και λαµβάνουν «Πιστοποιητικό Παρακολούθησης».Η προσέγγιση στις Μονάδες αυτές γίνεται διαθεµατικά και οι εκπαιδευτικοί επιµορφώνονται σχετικά. Για την εξυπηρέτηση των αναγκών και την ασφάλεια των µαθητών των ειδικών µονάδων εργοδοτούνται σχολικοί βοηθοί. 4

I. Καταρτισµός Προγράµµατος Ειδικής Μονάδας στη Μέση Εκπαίδευση Το πρόγραµµα της Ειδικής Μονάδας, αφού καταρτιστεί, να αναρτηθεί στην πινακίδα του σχολείου και να αποσταλεί επίσης στο Γραφείο Ειδικής Αγωγής Μέσης Εκπαίδευσης. Για τον καταρτισµό του ωρολόγιου προγράµµατος πρέπει να ληφθούν αυστηρά υπόψη οι πιο κάτω παράµετροι. οι µαθητές εντάσσονται όλοι σε ένα τµήµα του γενικού σχολείου, ανάλογα µε την τάξη τους οι µαθητές αποσύρονται για παροχή ειδικής εκπαίδευσης στην Ειδική Μονάδα οπωσδήποτε από τα εξεταζόµενα µαθήµατα οι µαθητές εντάσσονται σε µαθήµατα που µπορούν να ανταποκριθούν, προάγουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες, και καλλιεργούν και αναπτύσσουν τις ατοµικές τους δεξιότητες. Ως εκ τούτου εντάσσονται στα εξής µαθήµατα: Οικιακή Οικονοµία, Τέχνη, Μουσική, Γυµναστική, Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Τεχνολογία. Οι µαθητές στα εργαστηριακά µαθήµατα εντάσσονται στα εργαστήρια. Σηµειώνεται ότι οι ώρες της Μονάδας: ανατίθενται σε ένα καθηγητή για κάθε ειδικότητα. Αποφεύγεται να ορίζονται εκπαιδευτικοί οι οποίοι απασχολούνται µερικώς στο σχολείο, αποτελούν διδακτικές περιόδους και δεν πρέπει να χάνονται παρά µόνο για κοινές δραστηριότητες του σχολείου Οι διδάσκοντες στις Ειδικές Μονάδες οφείλουν να συµµετέχουν στους συντονισµούς των Ειδικών Μονάδων και, σε περίπτωση που αδυνατούν λόγω άλλων καθηκόντων, έχουν την ευθύνη να ενηµερώνονται από τον Υπεύθυνο της Ειδικής Μονάδας. Όλοι οι διδάσκοντες οφείλουν να τηρούν ατοµικό φάκελο για τον κάθε µαθητή µε το εκπαιδευτικό υλικό II. Στη Μέση Εκπαίδευση λειτουργούν δύο τύποι µονάδων: α) Οι Μονάδες που λειτουργούν στα Γυµνάσια µε 32 περιόδους στήριξης τη βδοµάδα, σε ειδικά διαµορφωµένη αίθουσα (Ειδική Μονάδα ). Στην Ειδική Μονάδα οι µαθητές παρακολουθούν τα πιο κάτω µαθήµατα: Φιλολογικά, Μαθηµατικά, Οικιακή Οικονοµία, Σχεδιασµός και Τεχνολογία, Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, Τέχνη, Μουσική, Φυσική Αγωγή. Το πρόγραµµα µαθηµάτων δύναται να τροποποιηθεί αναλόγως από το Γραφείο Ειδικής Αγωγής, σύµφωνα µε τις εκάστοτε ανάγκες των µαθητών. β) Οι Μονάδες που λειτουργούν στα Λύκεια µε ειδικό πρόγραµµα µεικτής φοίτησης σε Ειδική Μονάδα ως εξής: τρεις µέρες φοίτησης στο σχολείο και δύο µέρες παρακολούθησης ειδικού εκπαιδευτικού προγράµµατος σε χώρους εκτός σχολείου, στις περιπτώσεις που αυτό εξυπηρετεί τις ανάγκες των µαθητών και είναι εφικτό. Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισµού των προγραµµάτων της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στη Μέση Εκπαίδευση εντάσσεται και το πιο πάνω πρόγραµµα (Προεπαγγελµατική Εκπαίδευση) των µαθητών µε ειδικές ανάγκες. Μέληµα αυτής της εκπαιδευτικής και κοινωνικής πολιτικής αποτελεί η οµαλή µετάβαση των εν λόγω µαθητών από το σχολικό στον επαγγελµατικό χώρο. Στόχοι του προγράµµατος είναι: η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες, η κοινωνικοποίησή τους, η συναισθηµατική τους ασφάλεια και η απόκτηση δεξιοτήτων που θα τους βοηθήσουν στη µελλοντική επαγγελµατική τους αποκατάσταση και στη συµµετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία. 5

Το ηµερήσιο πρόγραµµα εκτός σχολείου καταρτίζεται ανάλογα µε τις ανάγκες που προκύπτουν κάθε φορά στους χώρους εκτός σχολείου, αφού καταγραφούν οι παρατηρήσεις από τους επόπτες-εκπαιδευτικούς, σχετικά µε τη συµπεριφορά και τις δεξιότητες των παιδιών. Οι Μονάδες στα Λύκεια λειτουργούν µε 25 περιόδους στήριξης τη βδοµάδα, σε ειδικά διαµορφωµένη αίθουσα (Ειδική Μονάδα ). Στην Ειδική Μονάδα οι µαθητές παρακολουθούν τα πιο κάτω µαθήµατα: Φιλολογικά, Μαθηµατικά, Οικογενειακή Αγωγή, Σχεδιασµό και Τεχνολογία, Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Τέχνη, Μουσική, Φυσική Αγωγή, Φωτογραφία/Θέατρο. Το πρόγραµµα µαθηµάτων δύναται να τροποποιηθεί αναλόγως από το Γραφείο Ειδικής Αγωγής, σύµφωνα µε τις εκάστοτε ανάγκες των µαθητών. III. Στη Μέση Τεχνική και Επαγγελµατική Εκπαίδευση λειτουργούν δύο τύποι προγραµµάτων ειδικής φοίτησης. Πρωταρχικοί στόχοι και των δυο ειδικών προγραµµάτων που εφαρµόζονται στις Τεχνικές Σχολές είναι: η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες, η κοινωνικοποίησή τους, η συναισθηµατική τους ασφάλεια και η απόκτηση δεξιοτήτων που θα τους βοηθήσουν στην ανεξάρτητη διαβίωση, στη µελλοντική επαγγελµατική τους αποκατάσταση και στην οµαλή µετάβαση από το σχολικό στον επαγγελµατικό χώρο. α) Οι Ειδικές Μονάδες που λειτουργούν στον Κλάδο Ξενοδοχειακών Οι Ειδικές Μονάδες στον Κλάδο Ξενοδοχειακών λειτουργούν µε 4 περιόδους ένταξης στο µάθηµα Τραπεζοκοµίας και 31 περιόδους στήριξης την εβδοµάδα, από καθηγητές κάθε ειδικότητας, σε ειδικά εξοπλισµένα εργαστήρια της σχολής, στα πιο κάτω µαθήµατα: Φιλολογικά, Μαθηµατικά, Επαγγελµατική Αγωγή, Υγιεινή, Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Τέχνη, Μουσική, Φυσική Αγωγή, Μαγειρική, Τραπεζοκοµία, Πρακτική Εργασία, Κατασκευή Κοσµηµάτων, Καλλιτεχνικές ηµιουργίες. β) Ειδικό πρόγραµµα φοίτησης στον Κλάδο Κοµµωτικής Οι µαθητές εντάσσονται σε εργαστηριακά και τεχνολογικά µαθήµατα σε ειδικά εξοπλισµένα εργαστήρια της σχολής στη συνηθισµένη τάξη (25 διδακτικές περιόδους) και τις υπόλοιπες 10 διδακτικές περιόδους στηρίζονται από καθηγητές κάθε ειδικότητας, στα πιο κάτω µαθήµατα: Φιλολογικά, Μαθηµατικά, Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Φυσική Αγωγή, Αγγλικά 4. Ατοµικός Φάκελος Μαθητή Ο Υπεύθυνος Βοηθός ιευθυντής των Προγραµµάτων Ειδικής Αγωγής πρέπει να τηρεί στο γραφείο του ατοµικό φάκελο για κάθε παιδί της Ειδικής Αγωγής µε τις αποφάσεις της Επαρχιακής Επιτροπής Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΕΕΑΕ), αντίγραφο του ατοµικού δελτίου, τις αξιολογήσεις τετραµήνων, ενδεικτικές εργασίες, διαγωνίσµατα του µαθητή και ό,τι άλλο κριθεί αναγκαίο. Οι ατοµικοί φάκελοι των µαθητών Ειδικής Αγωγής και Αλφαβητισµού της Γ τάξης Γυµνασίου προς Λύκειο και Τεχνικές Σχολές, θα αποστέλλονται απευθείας στα σχολεία που θα φοιτήσουν οι µαθητές κάθε τέλος της σχολικής χρονιάς (µέσα Ιουνίου), συµπληρωµένοι µε τα απαραίτητα δεδοµένα, αφού υπογραφεί η σχετική υπεύθυνη δήλωση (ΕΝΤΥΠΟ 1) από τους γονείς/κηδεµόνες των µαθητών. Σχολεία τα οποία δεν έχουν αποστείλει ακόµη τους ατοµικούς φακέλους να το διευθετήσουν άµεσα. 5. Τήρηση Ειδικού Ενηµερωτικού Φακέλου (ειδικές περιπτώσεις) Ο Υπεύθυνος Βοηθός ιευθυντής των Προγραµµάτων Ειδικής Αγωγής πρέπει να τηρεί για το συγκεκριµένο µαθητή Ειδικής Αγωγής Ειδικό Ενηµερωτικό Φάκελο µε το εκπαιδευτικό και άλλο υλικό κάθε µέρας για όλα τα µαθήµατα ή εκδηλώσεις του σχολείου. Οι γονείς πρέπει να ενηµερωθούν από την αρχή της σχολικής χρονιάς για την ύπαρξη του φακέλου αυτού και να τον παραλαµβάνουν κάθε µεσηµέρι, εάν το επιθυµούν. 6

6. Συντονισµοί Πολυθεµατικές ή άλλες Συναντήσεις: Ο Υπεύθυνος Βοηθός Ειδικής Αγωγής πρέπει να καταγράφει τα πρακτικά των Πολυθεµατικών ή άλλων Συναντήσεων (µε διδάσκοντες, γονείς, µαθητές, καθηγητή ΣΕΑ, ΣΛ ή άλλους ειδικούς, όταν το απαιτεί η περίσταση) που αφορούν σε παιδιά Ειδικής Αγωγής και να ενηµερώνει όλους τους εµπλεκοµένους για τα πρακτικά/ αποφάσεις των συναντήσεων αυτών. 7. Αξιολόγηση των µαθητών των προγραµµάτων Ειδικής Αγωγής Η αξιολόγηση των παιδιών της Ειδικής Αγωγής θα πρέπει να αντιµετωπίζεται στα πλαίσια της φιλοσοφίας της δωρεάν και υποχρεωτικής εκπαίδευσης και της θέσης ότι για αυτούς τους µαθητές η συναισθηµατική στήριξη και η ενίσχυση της αυτοεικόνας τους είναι η πρώτη εκπαιδευτική προτεραιότητα. Καθοριστική σηµασία στην τελική αξιολόγηση αυτών των παιδιών θα πρέπει να έχει η πρόοδός τους στο Πρόγραµµα Ειδικής Αγωγής - Στήριξης. Οι διδάσκοντες καθηγητές στα τµήµατα αυτών των παιδιών (ανεξαρτήτως ειδικότητας) µπορούν να εφαρµόζουν εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης (εργασίες/project, έµφαση στην προφορική επίδοση κλπ) και να ετοιµάζουν διαφοροποιηµένο υλικό σύµφωνα µε τις αποφάσεις της ΕΕΕΑΕ και τις δυνατότητες των παιδιών του προγράµµατος ΕΑΕ. Η διδασκαλία στο πρόγραµµα Ειδικής Αγωγής βασίζεται στην ύλη της τάξης αλλά σε απλοποιηµένη µορφή (ανάλογα πάντα µε τις εκπαιδευτικές ανάγκες του κάθε µαθητή). ίνεται σηµασία στην κάλυψη των απλών θεµάτων των διαγωνισµάτων ή τελικών εξεταστικών δοκιµίων, ώστε οι µαθητές να επιτυγχάνουν ικανοποιητική για την προαγωγή τους βαθµολογία. 8. Έντυπο Ατοµικής Αξιολόγησης Μαθητή Το επισυναπτόµενο έντυπο Ατοµικής Αξιολόγησης Μαθητή (ΕΝΤΥΠΟ 2) συµπληρώνεται από τους διδάσκοντες σε Προγράµµατα Στήριξης Παιδιών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στην αρχή κάθε σχολικού έτους, µετά από µια πρώτη αξιολόγηση του µαθητή και στη συνέχεια στο τέλος κάθε τετραµήνου. Αξιολογούνται το ενδιαφέρον και η πρόοδος του µαθητή, πάντα σε σχέση µε τον εαυτό του. Τα έντυπα φυλάγονται από τον Υπεύθυνο Βοηθό ιευθυντή Ειδικής Αγωγής στον ατοµικό φάκελο του µαθητή. Τα έντυπα αυτά µπορεί να ζητηθούν οποιαδήποτε στιγµή από τις ιευθύνσεις Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης για ενηµέρωση. 7

Β. Πρόγραµµα παιδιών µε απώλεια Ακοής Για την οργάνωση και λειτουργία του Προγράµµατος Ένταξης παιδιών µε απώλεια Ακοής παρακαλώ όπως ακολουθούνται οι οδηγίες της εγκυκλίου ηµεροµηνίας 25/8/2008 µε θέµα: Πρόγραµµα Εκπαίδευσης παιδιών µε απώλεια Ακοής στη Μέση και Τεχνική Εκπαίδευση (αρ.εγκ. dme 3421). Για τις ειδικές διευκολύνσεις των παιδιών µε απώλεια Ακοής κατά τις εξετάσεις βλέπετε πιο κάτω στο θέµα: «Τελικές Εξετάσεις Ιουνίου, Ανεξετάσεις Σεπτεµβρίου και Κατατακτήριες Εξετάσεις». Γ. Πρόγραµµα Αλφαβητισµού Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισµού στοχεύοντας στην αντιµετώπιση της σχολικής αποτυχίας και την πρόληψη του σχολικού και συνακόλουθα του κοινωνικού αποκλεισµού λειτουργεί, µεταξύ των άλλων µέτρων που εφαρµόζει, Πρόγραµµα Λειτουργικού Αλφαβητισµού ενσωµατωµένο στο γενικό σχολικό πρόγραµµα. Για την αποτελεσµατικότερη λειτουργία και την ποιοτική βελτίωση του πιο πάνω Προγράµµατος υπενθυµίζουµε και αποσαφηνίζουµε τα πιο κάτω: 1. Γενικοί σκοποί του Προγράµµατος Αλφαβητισµού: Η διασφάλιση του θεµελιώδους ανθρώπινου δικαιώµατος στην εκπαίδευση των λειτουργικά αναλφάβητων µαθητών. Η πρόληψη του σχολικού και συνακόλουθα κοινωνικού αποκλεισµού µε όλες τις αρνητικές για το άτοµο και την κοινωνία συνέπειες: περιθωριοποίηση, παραβατικότητα, αυτοκαταστροφικές συµπεριφορές, χρήση και κατάχρηση ουσιών και τέλος εξάρτηση, προβλήµατα ψυχικής και σωµατικής υγείας. 2. Παιδαγωγικοί στόχοι: Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη των βασικών δεξιοτήτων γραφής, ανάγνωσης, αριθµητικής. Η κατανόηση κειµένου. Η διευκόλυνση και ανάπτυξη ικανότητας για προσωπική έκφραση, κρίση, δηµιουργικότητα, συζήτηση και επικοινωνία. Η ενίσχυση της αυτοεικόνας και η συναισθηµατική στήριξη του µαθητή. Η διευκόλυνση και ανάπτυξη ικανότητας προσαρµογής στο σχολικό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. 3. Ευθύνη του Προγράµµατος: Η ορθή λειτουργία του Προγράµµατος Αλφαβητισµού αποτελεί τυπική ευθύνη της διεύθυνσης του σχολείου. Ουσιαστικά όµως αποτελεί ευθύνη ολόκληρης της σχολικής µονάδας. Όλοι οι εκπαιδευτικοί του σχολείου πρέπει να εµπλέκονται διευρύνοντας και επισηµαίνοντας τις ιδιαίτερες ικανότητες και ταλέντα των λειτουργικά αναλφάβητων µαθητών/τριών και να τα αξιοποιούν ώστε αυτοί/ές να µετέχουν στη σχολική ζωή. Ο αλφαβητισµός έχει µεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, αν ξεκινά από την περιοχή ικανοτήτων, ενδιαφερόντων και κλίσεων του παιδιού και δεν τυποποιηθεί-περιοριστεί στις περιόδους Αλφαβητισµού. Γι αυτό απαιτείται στενή συνεργασία καθηγητών/τριών Αλφαβητισµού και των διδασκόντων στις τάξεις των παιδιών. 4. Επιλογή των καθηγητών Αλφαβητισµού: Η επιλογή των καθηγητών/τριών Αλφαβητισµού πρέπει να γίνεται, µε αυστηρά κριτήρια, ώστε να επιτυγχάνεται η πλήρης αξιοποίηση των περιόδων αυτών, για τις οποίες δαπανούνται µεγάλα χρηµατικά ποσά. Η επιλογή τους γίνεται από τη ιεύθυνση του σχολείου και επικυρώνεται από τον Καθηγητικό Σύλλογο, όπως προνοούν οι κανονισµοί λειτουργίας των ηµόσιων Σχολείων. 8

Επιπρόσθετα, για την επιλογή των καθηγητών/τριών Αλφαβητισµού πρέπει να λαµβάνονται, κατά το δυνατό, τα πιο κάτω κριτήρια: το προσωπικό τους ενδιαφέρον για να εργαστούν µε µαθητές που αντιµετωπίζουν µαθησιακές δυσκολίες, την παιδαγωγική τους φιλοσοφία και την πεποίθηση ότι όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωµα στη µάθηση µέσα στο γενικό σχολείο και ότι η παιδεία αντισταθµίζει κοινωνικές ανισότητες και περιβαλλοντικές ανεπάρκειες, τη σχεσιακή και την εµψυχωτική τους ικανότητα, την παιδαγωγική τους κατάρτιση και σεµιναριακή επιµόρφωση, τα ειδικά προσόντα (µετεκπαίδευση) που ίσως διαθέτουν, και την αποδοτικότητά τους στη διδασκαλία του Αλφαβητισµού. 5. Επιλογή µαθητών για το Πρόγραµµα: Οµάδα Α τάξης: Σύµφωνα µε απόφαση της Αρµόδιας Αρχής, όλοι οι µαθητές υποβάλλονται σε εξέταση (ειδικό δοκίµιο για διάγνωση του λειτουργικού αναλφαβητισµού) στη Στ ηµοτικού. Τα ονόµατα µαθητών που πιθανόν να αντιµετωπίσουν προβλήµατα Αλφαβητισµού σας κοινοποιούνται τον Ιούνιο κάθε σχολικής χρονιάς. Ο Υπεύθυνος Βοηθός ιευθυντής Ειδικής Αγωγής και Αλφαβητισµού καλείται να προχωρήσει άµεσα στην οργάνωση των οµάδων για το πρόγραµµα Αλφαβητισµού που θα λειτουργήσει την επόµενη σχολική χρονιά. Οµάδες Β και Γ τάξης: Σ αυτές εντάσσονται οι µαθητές που παρακολουθούσαν το Πρόγραµµα Αλφαβητισµού και την προηγούµενη σχολική χρονιά, καθώς και µαθητές για τους οποίους έχουν διαπιστωθεί σοβαρές αδυναµίες στα Ελληνικά και Μαθηµατικά από τους διδάσκοντες καθηγητές, σε συνεργασία µε τους καθηγητές Αλφαβητισµού και το Συνδετικό Λειτουργό Αλφαβητισµού (µετά από έγκριση των γονέων). Στις οµάδες Αλφαβητισµού δεν εντάσσονται αλλόγλωσσοι µαθητές ή παιδιά που εµπίπτουν στα πλαίσια του νόµου Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης. 6. Οργάνωση Προγράµµατος: Με ευθύνη του Υπεύθυνου Βοηθού ιευθυντή, γίνεται ενηµέρωση των γονέων, για να εγκρίνουν την ένταξη των παιδιών τους στο Πρόγραµµα. Για επιβεβαίωση της έγκρισής τους αλλά και για κατοχύρωση του σχολείου, στέλλονται συστηµένες επιστολές στο σπίτι για υπογραφή. Οι µαθητές του προγράµµατος συγκεντρώνονται σε δύο ή τρία τµήµατα (ανάλογα µε τον αριθµό τµηµάτων του σχολείου). Να αποφεύγεται η τοποθέτηση στα τµήµατα αυτά µαθητών που ανήκουν σε άλλα Προγράµµατα Ειδικής Αγωγής. Σε κάθε οµάδα Αλφαβητισµού εντάσσονται από έξι µέχρι δέκα µαθητές/τριες, οι οποίοι διδάσκονται Ελληνικά και Μαθηµατικά. Όλες τις περιόδους των Ελληνικών και των Μαθηµατικών τις αναλαµβάνουν ΕΝΑΣ Φιλόλογος και ΕΝΑΣ Μαθηµατικός αντίστοιχα. 7. Ώρες Προγράµµατος: Στο πρόγραµµα Αλφαβητισµού οι µαθητές διδάσκονται: Α τάξη: 5 περίοδοι Νέα Ελληνικά και 4 περίοδοι Μαθηµατικά Β τάξη: 5 περίοδοι Νέα Ελληνικά και 3 περίοδοι Μαθηµατικά Γ τάξη: 5 περίοδοι Νέα Ελληνικά και 4 περίοδοι Μαθηµατικά Οι µαθητές του Προγράµµατος Αλφαβητισµού ΑΠΟΣΥΡΟΝΤΑΙ από το τµήµα τους από τις περιόδους των αντίστοιχων µαθηµάτων. 9

8. Έντυπο Ατοµικής Αξιολόγησης Μαθητή Το επισυναπτόµενο έντυπο (ΑΑΜ) Ατοµικής Αξιολόγησης Μαθητή (ΕΝΤΥΠΟ 3) συµπληρώνεται από τους διδάσκοντες στο Πρόγραµµα Αλφαβητισµού στο τέλος κάθε τετραµήνου (τέλος Ιανουαρίου και αρχές Ιουνίου), για να αξιολογούνται το ενδιαφέρον και η πρόοδος του µαθητή, σε σχέση µε το αρχικό του επίπεδο. Μετά τη συµπλήρωσή του το έντυπο θα φωτοτυπείται, το πρωτότυπο θα αποστέλλεται ταχυδροµικώς στον Υπεύθυνο Συνδετικό Λειτουργό Αλφαβητισµού του σχολείου και το αντίγραφό του θα φυλάγεται στον ατοµικό φάκελο του µαθητή στο γραφείο του Υπεύθυνου Βοηθού ιευθυντή. 9. Ατοµικός Φάκελος Μαθητή Ο Υπεύθυνος Βοηθός ιευθυντής πρέπει να τηρεί στο γραφείο του ατοµικό φάκελο για κάθε παιδί µε τις αξιολογήσεις των τετραµήνων, ενδεικτικές εργασίες, διαγωνίσµατα του µαθητή και ό,τι άλλο κριθεί αναγκαίο. 10. Αξιολόγηση των µαθητών του προγράµµατος Αλφαβητισµού: Η αξιολόγηση των παιδιών αυτών θα πρέπει να αντιµετωπίζεται στα πλαίσια της φιλοσοφίας της δωρεάν και υποχρεωτικής εκπαίδευσης και της θέσης ότι για αυτούς τους µαθητές ο αλφαβητισµός είναι η πρώτη εκπαιδευτική προτεραιότητα. Καθοριστική σηµασία στην τελική αξιολόγηση αυτών των παιδιών θα πρέπει να έχει η προσπάθεια και η πρόοδός τους στο Πρόγραµµα Αλφαβητισµού. Οι διδάσκοντες στα τµήµατα αυτών των παιδιών (ανεξαρτήτως ειδικότητας) πρέπει να συνεργάζονται µε τους διδάσκοντες στο Πρόγραµµα Αλφαβητισµού, ώστε να µπορούν εφαρµόζουν εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης (εργασίες/project, έµφαση στην προφορική επίδοση κλπ) και να ετοιµάζουν διαφοροποιηµένο υλικό, σύµφωνα µε τις δυνατότητες των παιδιών του προγράµµατος. Στα Νέα Ελληνικά και Μαθηµατικά, οι µαθητές του Προγράµµατος θα αξιολογούνται και θα βαθµολογούνται από τους αντίστοιχους καθηγητές Αλφαβητισµού, οι οποίοι υποχρεούνται να συµµετέχουν στους συντονισµούς των Παιδαγωγικών Οµάδων των αντίστοιχων τµηµάτων. 10

Γ. Καθήκοντα Εµπλεκοµένων σε Προγράµµατα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης / Αλφαβητισµού: α. Καθήκοντα Βοηθού ιευθυντή, Υπεύθυνου Ειδικής Αγωγής και Αλφαβητισµού: Ι. Σχετικά µε το Πρόγραµµα Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης 1. ιοικητική ευθύνη εφαρµογής των ωρών στήριξης, απαλλαγών και διευκολύνσεων των µαθητών. 2. Συνεχής επικοινωνία συνεργασία και αλληλοενηµέρωση µε Συνδετικό Λειτουργό (Σ.Λ.) και καθηγητή Συµβουλευτικής Αγωγής για τυχόν προβλήµατα που κατά καιρούς αναφύονται. 3. Ευθύνη για την τήρηση / έλεγχο του Βιβλίου Ύλης και για τη συµπλήρωση του εντύπου Ατοµικής Αξιολόγησης Μαθητή (ΕΝΤΥΠΟ 2) από τους διδάσκοντες καθηγητές σε Προγράµµατα ΕΑΕ, στην αρχή κάθε σχολικού έτους και στο τέλος κάθε τετραµήνου. Στη συνέχεια ο Β µελετά όλα τα έντυπα αξιολόγησης των µαθητών και στις περιπτώσεις που κρίνει ότι κάποια θέµατα χρήζουν παρέµβασης ενηµερώνει το ΣΛ. 4. Τήρηση ατοµικού φακέλου µε τις αποφάσεις της ΕΕΕΑΕ για τον κάθε µαθητή, αντίγραφο του ατοµικού δελτίου, πρόγραµµα στήριξης του µαθητή (ωρολόγιο), αξιολογήσεις τετραµήνων, ενδεικτικές εργασίες, διαγωνίσµατα του µαθητή και ό,τι άλλο κριθεί αναγκαίο. 5. Τήρηση ειδικού ενηµερωτικού φακέλου για τον κάθε µαθητή (ειδικές περιπτώσεις) µε το εκπαιδευτικό και άλλο υλικό κάθε µέρας για παραλαβή από τους γονείς. 6. Συµµετοχή στις πολυθεµατικές συναντήσεις που αφορούν στους µαθητές της ΕΕΕΑΕ. 7. Έλεγχος ώστε να µη χάνονται οι ώρες στήριξης παρά µόνο για κοινές δραστηριότητες του σχολείου. Σε περιπτώσεις διαγωνισµάτων πρέπει να γίνονται οι ανάλογες αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραµµα. 8. Συντονισµός των διδασκόντων στα προγράµµατα ΕΑΕ µε τους διδάσκοντες στο τµήµα του µαθητή ΕΑΕ. 9. Οργάνωση, τουλάχιστον ανά τετράµηνο, συντονισµών / πολυθεµατικών συναντήσεων που αφορούν σε παιδιά ΕΑΕ, µε όλους τους εµπλεκόµενους φορείς (γονείς, εκπαιδευτικό ψυχολόγο, Σ. Λ., Β.., ΣΕΑ, διδάσκοντες, µαθητές ΕΑΕ), τήρηση ηµερολογίου και πρακτικών των συναντήσεων αυτών προς ενηµέρωση όλων των εµπλεκοµένων. 10. Καταγραφή αναγκών υλικοτεχνικής υποδοµής και εκπαιδευτικού υλικού και αποστολή τους στο Γραφείο Ειδικής Αγωγής της Μ.Ε. 11. Επίβλεψη για τη δηµιουργία τράπεζας θεµατικών ενοτήτων και φροντίδα εµπλουτισµού της µε σκοπό τη συνέχισή της και τις επόµενες σχολικές χρονιές. ΙΙ. Σχετικά µε το Πρόγραµµα Αλφαβητισµού: 1. ιοικητική ευθύνη για την οργάνωση και εφαρµογή του προγράµµατος Αλφαβητισµού. 2. Ενηµέρωση των γονέων για την ένταξη των παιδιών τους στο Πρόγραµµα Αλφαβητισµού και εξασφάλιση της γραπτής συγκατάθεσής τους. 3. Ενηµέρωση του Σ.Λ. για τυχόν προβλήµατα που κατά καιρούς αναφύονται. 4. Τήρηση ατοµικού φακέλου για τον κάθε µαθητή µε αντίγραφο του ατοµικού δελτίου, επιστολή συγκατάθεσης γονέα / κηδεµόνα για την ένταξη του µαθητή στο πρόγραµµα Αλφαβητισµού, αξιολογήσεις τετραµήνων, ενδεικτικές εργασίες, διαγωνίσµατα του µαθητή και ό,τι άλλο κριθεί αναγκαίο. 5. Ευθύνη για την τήρηση / έλεγχο του Βιβλίου Ύλης και για τη συµπλήρωση του εντύπου (ΑΑΜ) Ατοµικής Αξιολόγησης Μαθητή στο τέλος κάθε τετραµήνου από τους διδάσκοντες καθηγητές σε Προγράµµατα Αλφαβητισµού. 6. Οργάνωση συναντήσεων µε τους εµπλεκοµένους σε Προγράµµατα Αλφαβητισµού (γονείς, εκπαιδευτικό ψυχολόγο, Σ.Λ., Β.., ΣΕΑ, διδάσκοντες τµήµατος ή οµάδων αλφαβητισµού, µαθητές), τήρηση ηµερολογίου και πρακτικών των συναντήσεων αυτών προς ενηµέρωση όλων των εµπλεκοµένων. 11

7. Επίβλεψη για τη δηµιουργία τράπεζας θεµατικών ενοτήτων και φροντίδα εµπλουτισµού της µε σκοπό τη συνέχισή της και τις επόµενες σχολικές χρονιές. β. Εµπλοκή Καθηγητή Συµβουλευτικής και Επαγγελµατικής Αγωγής Η εµπλοκή του Καθηγητή Συµβουλευτικής και Επαγγελµατικής Αγωγής σε θέµατα Ειδικής Αγωγής είναι ουσιαστική, αφού µπορεί να συµβάλει στη συναισθηµατική στήριξη των παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες, την κοινωνικοποίησή τους και την προσαρµογή τους στο σχολικό περιβάλλον. Ως εκ τούτου επιβάλλεται η στενή συνεργασία του καθηγητή ΣΕΑ µε τον υπεύθυνο Β.. Ειδικής Αγωγής, το Σ.Λ. και όλους τους εµπλεκοµένους. γ. Καθήκοντα Υπεύθυνου Καθηγητή Ειδικής Μονάδας: 1. Μηνιαίος συντονισµός των διδασκόντων του τµήµατος και της Μονάδας. 2. Καταγραφή πρακτικών των συντονισµών και ενηµέρωση όλων των εκπαιδευτικών της Μονάδας. 3. Καταγραφή εξοπλισµού και εκπαιδευτικού υλικού που υπάρχει στις Μονάδες. 4. ηµιουργία τράπεζας θεµατικών ενοτήτων και φροντίδα εµπλουτισµού της µε σκοπό τη συνέχισή της και τις επόµενες σχολικές χρονιές. 5. Οργάνωση, τουλάχιστον ανά τετράµηνο, πολυθεµατικών συναντήσεων µε όλους τους εµπλεκόµενους φορείς (γονείς, εκπαιδευτικό ψυχολόγο, Σ.Λ., Βοηθό ιευθυντή, Σύµβουλο, διδάσκοντες Μονάδας). 6. Καταγραφή αναγκών υλικοτεχνικής υποδοµής και εκπαιδευτικού υλικού και αποστολή τους στο Γραφείο Ειδικής Αγωγής Μέσης Εκπαίδευσης. 7. ιαχείριση των κονδυλίων της Ειδικής Αγωγής για εκπαιδευτικό υλικό. 8. Φροντίδα για την τήρηση ατοµικών φακέλων. 9. Μέριµνα για την εµπλοκή των µαθητών της Ειδικής Μονάδας σε όλες τις δραστηριότητες του σχολείου και της τάξης. 10. Πραγµατοποίηση εβδοµαδιαίας παιδαγωγικής συνάντησης µε τους µαθητές πάνω σε οποιαδήποτε θέµατα µπορεί να προκύψουν. 11. Εκπαιδευτική Αξιολόγηση µαθητή, όποτε αυτό ζητηθεί από την ΕΕΕΑΕ. δ. Καθήκοντa διδασκόντων σε Προγράµµατα: α)ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ) και β) Αλφαβητισµού 1. Τήρηση ατοµικού φακέλου (πορτοφόλιο) µε τις εργασίες του µαθητή. 2. Τήρηση αρχείου µε την πρώτη αξιολόγηση του γνωσιολογικού επιπέδου του µαθητή, τους στόχους και τον προγραµµατισµό των µαθηµάτων. 3. Τήρηση Βιβλίου Ύλης. 4. Επαναξιολόγηση του µαθητή ανά τετράµηνο εκτός κι αν ζητηθεί νωρίτερα από κάποιο φορέα. 5. Ενηµέρωσή του για την περίπτωση του µαθητή που διδάσκει, στα πλαίσια του Προγράµµατος ΕΑΕ και Αλφαβητισµού, από το Σύµβουλο, τον Υπεύθυνο Τµήµατος, Σ.Λ. ή/ και Εκπαιδευτικό Ψυχολόγο (για µαθητές ΕΑΕ). 6. Συνεργασία και συντονισµός µε διδάσκοντες καθηγητές (όλων των ειδικοτήτων) του τµήµατος του µαθητή για αλληλοενηµέρωση. 7. Συνεργασία µε Εκπαιδευτικό Ψυχολόγο, Σ.Λ. ΕΑΕ ή Αλφαβητισµού. 8. Συµµετοχή στους συντονισµούς / παιδαγωγικές οµάδες τετραµήνων του τµήµατος των µαθητών ΕΑΕ ή Αλφαβητισµού. 9. Ενηµέρωση Β, Υπεύθυνου ΕΑΕ /Αλφαβητισµού για την πορεία του µαθητή, την παρουσία και συµµετοχή του στο µάθηµα και για οποιοδήποτε άλλο πρόβληµα προκύψει. 12

10. Αξιολόγηση και βαθµολόγηση των µαθητών του Αλφαβητισµού από τους καθηγητές Αλφαβητισµού. 11. Συµµετοχή των καθηγητών Αλφαβητισµού στην προετοιµασία των εξεταστικών δοκιµίων για τις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις Γυµνασίου και διόρθωση των δοκιµίων των παιδιών του Αλφαβητισµού.. Κατ οίκον εκπαίδευση Αναφορικά µε το πιο πάνω θέµα και σύµφωνα µε τον Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες Νοµό του 1999 (ΙΙ.3.2) «Στα παιδιά µε ειδικές ανάγκες της δηµοτικής και της µέσης εκπαίδευσης που για λόγους υγείας δεν µπορούν για µακρύ χρονικό διάστηµα να παρακολουθούν το κανονικό πρόγραµµα µαθηµάτων στο σχολείο δυνατό να εξασφαλίζεται εκπαίδευση µε άλλο τρόπο. Η παρακολούθηση µαθηµάτων εκτός του σχολείου θεωρείται µέρος του κανονικού προγράµµατος µαθηµάτων στις κανονικές τάξεις που είναι εγγεγραµµένα τα παιδιά». Ειδικότερα για το πρόγραµµα της Κατ οίκον εκπαίδευσης πληροφορείστε τα εξής: Η κατ οίκον εκπαίδευση παρέχεται στις πιο κάτω περιπτώσεις: Περίπτωση 1: κατ οίκον εκπαίδευση παιδιών που νοσηλεύονται στην Ενδονοσοκοµειακή Μονάδα Νοσηλείας του ΝΑΜ ΙΙΙ. Το αίτηµα γίνεται από την Ενδονοσοκοµειακή Μονάδα νοσηλείας εφήβων µε σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήµατα. Περίπτωση 2: κατ οίκον εκπαίδευση παιδιών τα οποία έχουν φάκελο ΕΕΕΑΕ και παρουσιάζουν ιατρικά προβλήµατα (π.χ. διάγνωση καρκίνου, καρδιοπάθειες, χειρουργικές επεµβάσεις, σωµατικοί τραυµατισµοί, άλλες σωµατικές ασθένειες, ανορεξία κτλ). Περίπτωση 3: κατ οίκον εκπαίδευση παιδιών τα οποία δεν έχουν φάκελο ΕΕΕΑΕ και παρουσιάζουν ιατρικά προβλήµατα (π.χ. διάγνωση καρκίνου, καρδιοπάθειες, χειρουργικές επεµβάσεις, σωµατικοί τραυµατισµοί, άλλες σωµατικές ασθένειες, ανορεξία κτλ). Περίπτωση 4: περιπτώσεις παιδιών µε προβλήµατα ψυχικής υγείας, έντονα προβλήµατα συµπεριφοράς ή συναισθηµατικά, δυσκολίας προσαρµογής στο σχολικό χώρο κτλ, που απαιτούν οπωσδήποτε την εκ των προτέρων αξιολόγηση και εισήγηση από τους ειδικούς των ΕΕΕΑΕ Για τις πιο πάνω περιπτώσεις να ακολουθούνται οι εξής διαδικασίες: Για τις Περιπτώσεις 1 και 2: α) Υποβολή των εισηγήσεων για κατ οίκον εκπαίδευση από την Ενδονοσοκοµειακή Μονάδα Νοσηλείας (περίπτωση 1) ή τη ιεύθυνση του σχολείου ή τους γονείς µε επισύναψη ιατρικής βεβαίωσης (περίπτωση 2) προς τις ΕΕΕΑΕ (κοινοποίηση στο Γραφείο Ειδικής Αγωγής Μ.Ε.) για λήψη απόφασης. β) Άµεση προώθηση του αιτήµατος από το γραφείο Ειδικής Αγωγής Μ.Ε. προς τη Γ (µέσω ΜΕ) για έγκριση της δαπάνης για κατ οίκον εκπαίδευση χωρίς να περιµένει τη λήψη απόφασης από ΕΕΕΑΕ. γ) Καθορισµός των περιόδων και µαθηµάτων κατ οίκον εκπαίδευσης σε συνεργασία του Γραφείου Ειδικής Αγωγής µε το σχολείο και το Συνδετικό Λειτουργό. δ) Ενηµέρωση της ιεύθυνσης των σχολείων από το Γραφείο Ειδικής Αγωγής ΜΕ για επιλογή εκπαιδευτικών και αγορά υπηρεσιών. (βλ. εγκύκλιο (αρ.dme 6620) ηµεροµηνίας 22 Απριλίου 2013 µε θέµα: Αµοιβή για Κατ οίκον εκπαίδευση και Ενισχυτική διδασκαλία) ε) Ειδοποίηση των εκπαιδευτικών για άµεση έναρξη των µαθηµάτων. Για την περίπτωση 3: Λαµβάνοντας υπόψη τον Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης µε ειδικές Ανάγκες Νόµο του 1999, τα παιδιά µε προβλήµατα Υγείας δεν φαίνεται να εµπίπτουν στον όρο «παιδί µε Ειδικές Ανάγκες». Συνεπώς δεν 13

χρήζουν «ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης», αλλά λόγω της αναγκαστικής απουσίας τους από το σχολείο τη συγκεκριµένη περίοδο για λόγους υγείας, χρήζουν κάλυψης των εκπαιδευτικών τους αναγκών στα εξεταζόµενα µαθήµατα, όπως προβλέπονται στα αναλυτικά προγράµµατα του Γενικού ηµόσιου Σχολείου. Ως εκ τούτου η απόφαση για κατ οίκον εκπαίδευση λαµβάνεται άµεσα από τη ιεύθυνση Μέσης Εκπαίδευσης και όχι µετά από εισήγηση της ΕΕΕΑΕ, µε την ακόλουθη διαδικασία: α) Υποβολή των εισηγήσεων για κατ οίκον εκπαίδευση από τη ιεύθυνση του σχολείου φοίτησης του παιδιού ή τους γονείς (προσκόµιση ιατρικού πιστοποιητικού) προς την οικεία ιεύθυνση. β) Καθορισµός των περιόδων και µαθηµάτων κατ οίκον εκπαίδευσης σε συνεργασία µε το σχολείο και το Συνδετικό Λειτουργό. γ) Αποστολή απόφασης για παροχή κατ οίκον εκπαίδευσης από τη ιεύθυνση Μέσης Εκπαίδευσης προς τη Γ για έγκριση της δαπάνης. δ) Αποστολή γραπτών οδηγιών από το Γραφείο Ειδικής Αγωγής προς τις ιευθύνσεις των σχολείων για άµεση επιλογή εκπαιδευτικών και αγορά υπηρεσιών. ε) Ειδοποίηση των εκπαιδευτικών για άµεση έναρξη των µαθηµάτων. Περίπτωση 4: Οι περιπτώσεις αυτές παραπέµπονται άµεσα στην ΕΕΕΑΕ για διερεύνηση, αξιολόγηση ή επαναξιολόγηση. Η κατ οίκον εκπαίδευσή τους αρχίζει µόνο αφότου υπάρξει σχετική εισήγηση της ΕΕΕΑΕ. Η εισήγηση της ΕΕΕΑΕ εγκρίνεται από τη ιεύθυνσης Μέσης Εκπαίδευσης η οποία, ακολούθως, την αποστέλλει στη Γ για έγκριση της δαπάνης. Τέλος, ενηµερώνονται τα σχολεία για εφαρµογή της απόφασης. Σηµειώνεται ότι οι περιπτώσεις 1 και 2 είναι περιπτώσεις µε ιατρικά προβλήµατα, που δεν µπορεί να αµφισβητηθεί η ανάγκη παραµονής των παιδιών εκτός σχολείου για θεραπεία, καθώς και περιπτώσεις που ήδη νοσηλεύονται στην ενδονοσοκοµειακή µονάδα νοσηλείας εφήβων µε σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήµατα. Ως εκ τούτου θεωρείται βέβαιη η έκδοση εισήγησης για παροχή κατ οίκον από την ΕΕΕΑΕ. Για τις περιπτώσεις αυτές είναι δυνατόν να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, ώστε η έναρξη της κατ οίκον εκπαίδευσης να γίνεται πριν την εισήγηση της ΕΕΕΑΕ (όπως προαναφέρθηκε), για να µη χάνεται σηµαντικός χρόνος εκπαίδευσης των παιδιών. Η περίπτωση 3 δεν εµπίπτει στις περιπτώσεις που χειρίζεται η ΕΕΕΑΕ. Ο χώρος και χρόνος διεξαγωγής των µαθηµάτων καθορίζεται σε συνεργασία µε τους γονείς και µπορεί να είναι είτε ο χώρος νοσηλείας του παιδιού είτε το σπίτι κατά τις απογευµατινές ή και πρωινές ώρες (στις περιπτώσεις που ο καθηγητής δεν είναι διορισµένος σε σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης). Στις περιπτώσεις που το παιδί για κάποιο διάστηµα δεν µπορεί να παρακολουθήσει τα µαθήµατα, για λόγους υγείας, τότε ο εκπαιδευτικός αναπληρώνει σ άλλη χρονική περίοδο τις ώρες που έχει χάσει ο µαθητής. Εξετάσεις παιδιού µε ειδικές ανάγκες, όπου χρειάζεται, γίνονται, εκτός των καθορισµένων εξεταστικών κέντρων, σε χώρους όπως το σπίτι του εξεταζοµένου, νοσοκοµείο ή οποιοδήποτε άλλο τόπο κριθεί επιβεβληµένο από το ιευθυντή του οικείου Τµήµατος του Υπουργείου, νοουµένου ότι εξασφαλίζεται η απαιτούµενη ασφάλεια και υπάρχουν εχέγγυα επιτήρησης και διαφύλαξης του αδιάβλητου των εξετάσεων. H επιλογή των εκπαιδευτικών που αναλαµβάνουν την κατ οίκον εκπαίδευση γίνεται µετά από έρευνα που διεξάγει ο ιευθυντής του σχολείου, αρχικά ανάµεσα στους διδάσκοντες καθηγητές του παιδιού, ενώ στις περιπτώσεις που αδυνατούν οι συγκεκριµένοι, την εκπαίδευση αναλαµβάνουν άλλοι διαθέσιµοι εκπαιδευτικοί του σχολείου. Στις περιπτώσεις που δεν µπορούν να ανταποκριθούν οι εκπαιδευτικοί του σχολείου, τότε επιλέγονται καθηγητές από άλλα σχολεία. Σ αυτή τη διαδικασία οι γονείς µετέχουν ενεργά και τυγχάνουν πλήρους ενηµέρωσης. Λόγω της ιδιαιτερότητας των περιπτώσεων που χρήζουν κατ οίκον εκπαίδευσης και της ιδιαίτερης ευαισθησίας που πιθανόν να έχουν οι µαθητές, η επιλογή των καθηγητών πρέπει να γίνεται µε προσοχή 14

και να λαµβάνονται υπόψη, κατά το δυνατό πέραν της παιδαγωγικής τους κατάρτισης (που εξυπακούεται), τα πιο κάτω κριτήρια: α) η ευαισθησία τους σε θέµατα Ειδικής Αγωγής και το ενδιαφέρον τους να εργασθούν µε τις ιδιαίτερες αυτές περιπτώσεις, γ) η σχεσιακή και εµψυχωτική τους ικανότητα, δ) η αποδοχή τους από τον ίδιο το µαθητή, ε) προηγούµενη εµπειρία που αξιολογήθηκε θετικά Για την παροχή της κατ οίκον ακολουθείται η διαδικασία αγοράς υπηρεσιών. Για κάθε εκπαιδευτικό που θα προσφέρει υπηρεσίες θα πρέπει να υπογράφεται σχετική «ΣΥΜΒΑΣΗ» (βλ. εγκύκλιο (αρ.dme 6620) ηµεροµηνίας 22 Απριλίου 2013 µε θέµα: Αµοιβή για Κατ οίκον εκπαίδευση και Ενισχυτική διδασκαλία). Οι εκπαιδευτικοί που αναλαµβάνουν την κατ οίκον εκπαίδευση του µαθητή συµπληρώνουν ειδικό έντυπο (ΕΝΤΥΠΟ 4) το οποίο υπογράφεται από το γονέα και το ιευθυντή του σχολείου και αποστέλλεται στο γραφείο Ειδικής Αγωγής Μ.Ε. από όπου προωθείται στο Λογιστήριο για την πληρωµή των εκπαιδευτικών. Η κατ οίκον εκπαίδευση περιλαµβάνει συνήθως τα εξεταζόµενα µαθήµατα, και σε εξαιρετικές περιπτώσεις άλλα µαθήµατα για ειδικούς λόγους. Σχετικά µε τα µη εξεταζόµενα µαθήµατα ή στα εξεταζόµενα στα οποία ο µαθητής/τρια δε λαµβάνει κατ οίκον εκπαίδευση, η εξεταστέα ύλη και η αξιολόγηση, που µπορεί να είναι είτε γραπτή, είτε προφορική ή ακόµη σε µορφή Project, ορίζονται σε συµφωνία µε τον εκπαιδευτικό, το γονέα και το παιδί. Όσο αφορά στα εξεταζόµενα µαθήµατα η αξιολόγηση γίνεται από τον καθηγητή που αναλαµβάνει την κατ οίκον εκπαίδευση του µαθητή σε συνεργασία µε τον καθηγητή της τάξης, στις περιπτώσεις που δεν είναι το ίδιο πρόσωπο. Νοείται ότι για θέµατα απουσιών και προαγωγής των παιδιών στην επόµενη τάξη εφαρµόζονται οι κανονισµοί λειτουργίας του σχολείου. Το θέµα µπορεί να παραπεµφθεί και στην ολοµέλεια του Καθηγητικού Συλλόγου για λήψη των τελικών αποφάσεων, εάν αυτό χρειαστεί. Στις τελικές εξετάσεις παρέχονται στους µαθητές µε κατ οίκον εκπαίδευση διευκολύνσεις, αν έχουν σχετική απόφαση της ΕΕΕΑΕ, όπως και στους υπόλοιπους µαθητές της Ειδικής Αγωγής. Τα εξεταστικά δοκίµια διορθώνονται από τον εκπαιδευτικό της τάξης (εκτός εάν ο µαθητής παρακάθεται σε παγκύπριες εξετάσεις). 15

Ε. Τελικές Εξετάσεις Ιουνίου, Ανεξετάσεις Σεπτεµβρίου και Κατατακτήριες Εξετάσεις i. ιευκολύνσεις µαθητών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης ii. ιευκολύνσεις µαθητών Προγράµµατος Αλφαβητισµού iii. ιευκολύνσεις µαθητών µε απώλεια Ακοής Αναφορικά µε τα πιο πάνω θέµατα πληροφορείστε τα ακόλουθα: Πριν την έναρξη της εκάστοτε εξεταστικής περιόδου πρέπει να ενηµερωθούν όλοι οι εµπλεκόµενοι καθηγητές σχετικά µε το ποιοι µαθητές της Ειδικής Αγωγής δικαιούνται διευκολύνσεις στις τελικές εξετάσεις Γυµνασίων, Λυκείων και Τεχνικών Σχολών και ποιες είναι αυτές, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για υλοποίησή τους. Τονίζεται ότι οι διευκολύνσεις αφορούν σε ΟΛΑ τα εξεταζόµενα µαθήµατα, καθώς και στα µη εξεταζόµενα µαθήµατα που πιθανόν να αποτύχουν οι µαθητές Ειδικής Αγωγής, Αλφαβητισµού και µαθητές µε απώλεια ακοής. Επισηµαίνεται επίσης ότι επιβάλλεται η διαβάθµιση των εξεταστικών δοκιµίων, ώστε να δίνεται η δυνατότητα σε όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως επιπέδου, να επιτυγχάνουν στις τελικές εξετάσεις. Οι διευκολύνσεις, κατά τη διάρκεια των εξετάσεων: α. Παρέχονται ανάλογα µε τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των µαθητών της Ειδικής Αγωγής. β. Σε καµιά περίπτωση δεν προσφέρουν στον εξεταζόµενο οποιοδήποτε πλεονέκτηµα ή προβάδισµα ή προνοµιακή µεταχείριση έναντι των κανονικώς εξεταζόµενων υποψηφίων. γ. Βασίζονται στη διασφάλιση της εγκυρότητας, της αξιοπιστίας και του αδιάβλητου της εξέτασης. Για τον τρόπο παραχώρησης των διευκολύνσεων για σκοπούς πρόσβασης παρακαλείστε όπως ακολουθείτε τις οδηγίες της Υπηρεσίας Εξετάσεων ΥΠΠ όπως αυτές αναφέρονται στις σχετικές εγκυκλίους της υπηρεσίας. i. ιευκολύνσεις µαθητών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης 1. Μεταγραφέας για καταγραφή των απαντήσεων καθ υπαγόρευση των εξεταζοµένων Παραχωρείται ξεχωριστή αίθουσα µε δυο επιτηρητές για κάθε παιδί στο οποίο έχει παραχωρηθεί η διευκόλυνση αυτή. Ο επιτηρητής που θα εκτελεί καθήκοντα µεταγραφέα θα πρέπει να είναι καθηγητής/τρια ειδικότητας του εξεταζόµενου µαθήµατος, ενώ ο/η άλλος/η καθηγητής/τρια θα εκτελεί καθήκοντα «επιτηρητή/παρατηρητή» για το µεταγραφέα, ώστε να καταγράφει πιστά όσα του υπαγορεύει το παιδί. Στις περιπτώσεις που είναι αδύνατο ο µεταγραφέας να είναι καθηγητής/τρια της ειδικότητας του εξεταζόµενου µαθήµατος, τότε καθήκοντα µεταγραφέα µπορεί να εκτελέσει καθηγητής/τρια παρεµφερούς ειδικότητας. Ο µαθητής θα πρέπει να γνωρίζει εκ των προτέρων τον/την καθηγητή/τρια που θα εκτελέσει καθήκοντα µεταγραφέα. Οι εµπλεκόµενοι καθηγητές/τριες πρέπει να ενηµερώνονται έγκαιρα. Στην περίπτωση που επιπρόσθετα µε τη διευκόλυνση του µεταγραφέα παρέχεται στο µαθητή και η διευκόλυνση της απλοποίησης του εξεταστικού δοκιµίου ακολουθούνται οι οδηγίες που αφορούν στη διευκόλυνση αυτή στο σηµείο Α4, αλλά την απλοποίηση αναλαµβάνει ο µεταγραφέας. 16

2. Μικρά ιαλείµµατα Η παραχώρηση της διευκόλυνσης αυτής γίνεται µε τρόπο που να µην επηρεάζεται ο συνολικός χρόνος εξέτασης του µαθήµατος. Στο παιδί που έχει παραχωρηθεί η διευκόλυνση µόνο των διαλειµµάτων, αυτά παραχωρούνται στο χρονικό σηµείο κατά τη διάρκεια της εξέτασης που θα ζητηθεί από το παιδί. Ο συνολικός χρόνος των παραχωρούµενων διαλειµµάτων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 30 λεπτά. Στις περιπτώσεις που στον εξεταζόµενο έχει παραχωρηθεί επιπλέον και η παράταση χρόνου, ο χρόνος των διαλειµµάτων δεν αφαιρείται από την παράταση χρόνου. Ως εκ τούτου η εξέταση µπορεί να παραταθεί µέχρι και 60 λεπτά. 3. Επιπρόσθετος Χρόνος εξέτασης: Ο χρόνος καθορίζεται στο 20% του παρεχόµενου για την εξέταση χρόνου εξέτασης. Σε γενικές γραµµές ορίζεται περίπου σε 20 λεπτά (πέραν του χρόνου κατά τον οποίο ο µαθητής πιθανόν να τυγχάνει διευκόλυνσης για απλοποίηση της γλωσσικής διατύπωσης ή/και µικρών διαλειµµάτων), αλλά µπορεί να αυξηθεί µέχρι και 30 λεπτά ανάλογα µε τις ανάγκες του µαθητή. 4. Ανάγνωση και απλοποίηση της γλωσσικής διατύπωσης του εξεταστικού δοκιµίου: Για τους µαθητές Ειδικής Αγωγής, που τυγχάνουν της διευκόλυνσης αυτής καθορίζεται ξεχωριστή αίθουσα εξετάσεων από αυτήν που έχει ορισθεί για τα τµήµατά τους. Για τη διατήρηση της αξιοπιστίας των αποτελεσµάτων, στην αίθουσα αυτή ορίζονται δύο επιτηρητές/τριες. Ο/η ένας/µία από αυτούς, ο οποίος θα αναλάβει και την απλοποίηση, πρέπει να είναι καθηγητής/τρια της ειδικότητας του εξεταζόµενου µαθήµατος. Οι µαθητές Ειδικής Αγωγής, αφού παραλάβουν το γραπτό τους, αφήνονται για ένα εύλογο χρονικό διάστηµα (10-15 λεπτών) ανάλογα µε την έκταση του εξεταστικού δοκιµίου, να διαβάσουν τα θέµατα και να υπογραµµίσουν τα σηµεία που δεν κατανοούν. Στη συνέχεια ο/η καθηγητής/τρια ειδικότητας, σε χρόνο 15 λεπτών, διαβάζει µεγαλόφωνα στους µαθητές το εξεταστικό δοκίµιο και δίνει οδηγίες και επεξηγήσεις στα σηµεία που θα υποδειχθούν από τους εξεταζοµένους, κατά τρόπο όµως που δεν προδιαγράφεται η απάντηση και δεν αλλοιώνεται το δοκίµιο. Ο/η καθηγητής/τρια παραµένει στην αίθουσα και είναι στη διάθεση των µαθητών, καθ όλη τη διάρκεια της εξέτασης, για συµπληρωµατικές επεξηγήσεις ή διευκρινίσεις. Τονίζεται ότι η επεξήγηση των λέξεων για το άγνωστο κείµενο του εξεταστικού δοκιµίου των Νέων Ελληνικών δεν αφορά στις λέξεις που αποτελούν αντικείµενο εξέτασης στις λεξιλογικές ασκήσεις. Σηµειώνεται ότι τα 15 λεπτά που διατίθενται για τη διαδικασία απλοποίησης από τον καθηγητή, δεν υπολογίζονται στο χρόνο εξέτασης. Προστίθενται στο συνολικό χρόνο εξέτασης του µαθήµατος και είναι επιπρόσθετα της παράτασης χρόνου που τυχόν να δικαιούνται κάποιοι µαθητές. 5. Απαλλαγή από την ορθογραφία, τη στίξη και τη γραµµατική: Στις περιπτώσεις αυτές παρέχεται προσαρµογή βαθµολογίας ως αντιστάθµισµα. 6. Χρήση υπολογιστικής µηχανής: Σε όλους τους µαθητές Ειδικής Αγωγής θα παρέχεται η διευκόλυνση της χρήσης υπολογιστικής µηχανής κατά τη διάρκεια των τελικών εξετάσεων. 17

ii. ιευκολύνσεις µαθητών Προγράµµατος Αλφαβητισµού Υπενθυµίζουµε ότι οι καθηγητές Αλφαβητισµού πρέπει να συµµετέχουν στην ετοιµασία των εξεταστικών δοκιµίων για τις Προαγωγικές και Απολυτήριες Εξετάσεις Γυµνασίου και να αναλαµβάνουν τη διόρθωση των δοκιµίων των παιδιών του Αλφαβητισµού. Επισηµαίνεται ότι επιβάλλεται η διαβάθµιση των εξεταστικών δοκιµίων, ώστε να δίνεται η δυνατότητα σε όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως επιπέδου, να επιτυγχάνουν στις τελικές εξετάσεις. Απλοποίηση της γλωσσικής διατύπωσης Στις τελικές εξετάσεις οι µαθητές του Προγράµµατος Αλφαβητισµού µπαίνουν σε προκαθορισµένη αίθουσα, διαφορετική από αυτήν που έχει ορισθεί για το τµήµα τους, σε όλα τα εξεταζόµενα µαθήµατα. Οι µαθητές Αλφαβητισµού, αφού παραλάβουν το γραπτό τους, αφήνονται για ένα εύλογο χρονικό διάστηµα (10-15 λεπτών), ανάλογα µε την έκταση του εξεταστικού δοκιµίου, να διαβάσουν τα θέµατα και να υπογραµµίσουν τα σηµεία που δεν κατανοούν. Στη συνέχεια ο/η καθηγητής/τρια Αλφαβητισµού, σε χρόνο 15 λεπτών, διαβάζει µεγαλόφωνα στους µαθητές το εξεταστικό δοκίµιο και δίνει οδηγίες και επεξηγήσεις στα σηµεία που θα υποδειχθούν από τους εξεταζοµένους, κατά τρόπο όµως που δεν προδιαγράφεται η απάντηση και δεν αλλοιώνεται το δοκίµιο. Ο χρόνος εξέτασης ξεκινάει από το σηµείο που τελειώνει η προφορική απλοποίηση. Οι µαθητές δικαιούνται να υποβάλλουν ερωτήσεις και κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Χρήση υπολογιστικής µηχανής: Σε όλους τους µαθητές Αλφαβητισµού θα παρέχεται η διευκόλυνση της χρήσης υπολογιστικής µηχανής κατά τη διάρκεια των τελικών εξετάσεων. iii) ιευκολύνσεις µαθητών µε απώλεια ακοής Όλοι οι µαθητές µε απώλεια ακοής εισέρχονται στην αίθουσα εξέτασης, που καθορίζεται από τη διεύθυνση του σχολείου ειδικά για τα παιδιά µε απώλεια ακοής. Ο ένας από τους δύο επιτηρητές, ο οποίος θα αναλάβει τη διευκόλυνση της απλοποίησης πρέπει να είναι ο καθηγητής/τρια της ειδικότητας του εξεταζόµενου µαθήµατος, ο/η οποίος/α διδάσκει το µάθηµα αυτό στη στήριξη παιδιών µε απώλεια ακοής. Στις περιπτώσεις µαθητών µε απώλεια ακοής που δε λαµβάνουν στήριξη, την απλοποίηση αναλαµβάνει ο καθηγητής της αντίστοιχης ειδικότητας που διδάσκει στο τµήµα των παιδιών. Κατά τα πρώτα 30 λεπτά της εξέτασης οι µαθητές διαβάζουν τα θέµατα και σηµειώνουν τις άγνωστες λέξεις. Ακολούθως, για 15 λεπτά, ο καθηγητής ειδικότητας, στην παρουσία του επιτηρητή, επεξηγεί λέξεις που υποδεικνύονται από τους µαθητές (νοουµένου ότι δεν προδιαγράφεται η απάντηση και δεν αλλοιώνεται το δοκίµιο). Ο καθηγητής παραµένει στην αίθουσα µαζί µε τους µαθητές και είναι στη διάθεσή τους, καθ όλη τη διάρκεια της εξέτασης, για συµπληρωµατικές επεξηγήσεις ή διευκρινίσεις. Τονίζεται ότι η επεξήγηση των λέξεων για το άγνωστο κείµενο του εξεταστικού δοκιµίου των Νέων Ελληνικών δεν αφορά στις λέξεις που αποτελούν αντικείµενο εξέτασης στις λεξιλογικές ασκήσεις. 18

Σηµειώνεται ότι τα 15 λεπτά που διατίθενται για τη διαδικασία απλοποίησης είναι επιπρόσθετα του χρόνου εξέτασης του µαθήµατος (προστίθενται στο συνολικό χρόνο εξέτασης του µαθήµατος και είναι επιπρόσθετα της παράτασης χρόνου που δίνεται στους µαθητές). Χρήση υπολογιστικής µηχανής: Σε όλους τους µαθητές µε απώλεια ακοής θα παρέχεται η διευκόλυνση της χρήσης υπολογιστικής µηχανής κατά τη διάρκεια των τελικών εξετάσεων. Για οποιεσδήποτε διευκρινίσεις ή απορίες παρακαλούµε όπως επικοινωνείτε µε το γραφείο Ειδικής Αγωγής Μέσης Εκπαίδευσης στα τηλέφωνα: 22800632, 22809521 Σάββας Αντωνίου Αν. ιευθυντής Μέσης Εκπαίδευσης Ηλίας Μαρκάτζιης ιευθυντής Μέσης Τεχνικής και Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης 19

ΕΝΤΥΠΟ 1 (αρ.φακ 7.1.10.2) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΗΛΩΣΗ ΘΕΜΑ: Μεταφορά Ατοµικού Φακέλου Μαθητή/τριας Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στη νέα Σχολική Μονάδα του/της που θα φοιτήσει κατά τη Σχολική Χρονιά.. Α Μέρος (συµπληρώνεται από το γονέα/κηδεµόνα) Εγώ ο/η...., κηδεµόνας/γονέας του/της µαθητή/τριας... (ηµερ. γέννησης.. και αρ. φακ. ΕΕΕΑΕ ) που φοιτά στο αποδέχοµαι να µετακινηθεί ο ατοµικός φάκελος του παιδιού µου στο νέο χώρο φοίτησής του, που θα είναι το Λύκειο/ Τεχνική Σχολή Τηλ. Οικίας:.. Κινητό πατέρα: Κινητό µητέρας: Οδός: Αρ.... Αρ. ιαµ.:... Ταχ. Κώδικας: Πόλη / Χωριό: Υπογραφή γονέα/ κηδεµόνα: Ηµεροµηνία:. Σε περίπτωση που οι γονείς είναι διαζευγµένοι, να συµπληρωθούν τα ακόλουθα: Ονοµατεπώνυµο γονέα/ άλλου προσώπου στον οποίο έχει ανατεθεί η κηδεµονία του παιδιού:... Β Μέρος (Συµπληρώνεται από το/τη ιευθυντή/ντρια της Σχολικής Μονάδας από την οποία θα αποφοιτήσει ο/η µαθητής/τρια) Βεβαιώνω ότι έχω παραδώσει τον ατοµικό φάκελο του/της πιο πάνω µαθητή/τριας στο νέο σχολείο φοίτησης του/της µαθητή/τριας. Ονοµατεπώνυµο ιευθυντή/τριας:... Σχολείο: Υπογραφή:. Σφραγίδα Σχολείου Ηµεροµηνία:. Γ Μέρος (Συµπληρώνεται από το/τη ιευθυντή/ντρια της νέας Σχολικής Μονάδας στην οποία θα φοιτήσει ο/η µαθητής/τρια) Βεβαιώνω ότι έχω παραλάβει τον ατοµικό φάκελο του/της πιο πάνω µαθητή/τριας από το σχολείο στο οποίο φοιτούσε ο µαθητής/η µαθήτρια και θα τηρείται η εµπιστευτικότητά του. Ονοµατεπώνυµο ιευθυντή/τριας: Σχολείο: Υπογραφή:.. Ηµεροµηνία: Σφραγίδα Σχολείου Το παρόν έγγραφο κοινοποιείται πλήρως συµπληρωµένο στο Επαρχιακό Γραφείο Μέσης Εκπαίδευσης υπόψη Συνδετικού Λειτουργού Ειδικής Αγωγής. 20