ΣΔΗ ΚΑΒΑΛΑ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΗΑ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΘΔΜΑ«ΡΤΘΜΗΖ ΠΗΔΖ ΚΑΗ ΚΤΚΛΗΚΖ ΔΝΑΛΛΑΓΖ ΑΝΣΛΗΧΝ Δ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟ ΤΓΡΔΤΖ ΜΔ ΣΖΝ ΥΡΖΖ PLC ΚΑΗ ΡΤΘΜΗΣΖ ΣΡΟΦΧΝ».

ΣΔΗ ΚΑΒΑΛΑ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΗΑ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΘΔΜΑ«ΡΤΘΜΗΖ ΠΗΔΖ ΚΑΗ ΚΤΚΛΗΚΖ ΔΝΑΛΛΑΓΖ ΑΝΣΛΗΧΝ Δ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟ ΤΓΡΔΤΖ ΜΔ ΣΖΝ ΥΡΖΖ PLC ΚΑΗ ΡΤΘΜΗΣΖ ΣΡΟΦΧΝ». ΟΝΟΜΑΣΔΠΧΝΤΜΟ ΠΟΤΓΑΣH: ΠΑΠΑΓΟΠΟΤΛΟ ΖΛΗΑ Α.Δ.Μ: 3858 ΥΑΣΕΖΠΑΠΠΑ ΧΚΡΑΣΖ Α.Δ.Μ: 3779 1

ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟ..ζει 1 ΔΗΑΓΧΓΖ. ζει 2 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Ο : ΣΔΥΝΗΚΖ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ ΤΓΡΔΤΖ Γεληθά.ζει 3 1.1 Σερληθή νξνινγία... ζει 3 1.2 Κηλεηήξηα κεραλήκαηα...ζει 4 1.3 Τπνινγηζκφο απαηηνχκελεο ηζρχνο θηλεηήξα... ζει 4 1.4 Δπηινγή Αληιίαο.......ζει 5 1.5 Φπγνθεληξηθέο αληιίεο.....ζει 6 1.6 Ο αξηζκφο ησλ αληιηψλ.. ζει 7 1.7 Κπθιηθή ελαιιαγή αληιηψλ....ζει 7 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ν : ΜΔΛΔΣΖ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΣΤΠΗΚΟΤ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ Γεληθά.......ζει 8 2.1 Ζιεθηξνκεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο...ζει 8 2.2 Δπηινγή θαηάιιειεο αληιίαο....ζει 9 2.3 Σερληθά ραξαθηεξηζηηθά αληιίαο δηαηήξεζεο πίεζεο (Α. Γ. Π.)...ζει 11 2.4 Τπνινγηζκφο ηνπ θηλεηήξα ηεο αληιίαο δηαηήξεζεο πίεζεο....ζει 12 2.5 Σερληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ θχξησλ αληιηψλ......ζει 14 2.6 Τπνινγηζκφο ηνπ θηλεηήξα ηεο θχξηαο αληιίαο...ζει 14 2.7 Δγθαηάζηαζε αληηζηάζκηζεο (βειηίσζε ζπλθ)...ζει 15 2.7.1 Δίδε αληηζηάζκηζεο...ζει 16 2.7. 2 Τπνινγηζκφο ππθλσηψλ αληηζηάζκηζεο.....ζει 16 2.8 ρέδηα ειεθηξηθήο εγθαηάζηαζεο αληιηνζηαζίνπ χδξεπζεο.....ζει 17 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ν : ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΕΟΜΔΝΟ ΛΟΓΗΚΟ ΔΛΔΓΚΣΖ (PLC) Γεληθά....ζει 18 3.1 Οη πξνγξακκαηηδφκελνη ινγηθνί ειεγθηέο.... ζει 18 3.2 Γνκή ελφο πξνγξακκαηηδφκελνπ ειεγθηή.....ζει 19 3.2.1 Πιαίζην ηνπνζέηεζεο κνλάδσλ......ζει 19 3.2.2 Μνλάδα ηξνθνδνζίαο.....ζει 19 3.2.3 Κεληξηθή κνλάδα επεμεξγαζίαο (CPU).....ζει 19 3.2.4 Μνλάδεο εηζφδσλ (Η)....ζει 20 3.2.5 Μνλάδα εμφδσλ (Q)......ζει 20 3.2.6 Βνεζεηηθέο κνλάδεο... ζει 21 3.3 Πιενλεθηήκαηα ησλ πξνγξακκαηηδφκελσλ ειεγθηψλ.....ζει 21 3.4 Λνγηζµηθφ (Software) πξνγξακκαηηδφκελσλ ειεγθηψλ...... ζει 22 3.5 Λίζηα εληνιψλ (Statement List = STL)....ζει 22 3.6 ρέδην επαθψλ (Ladder Diagram = LAD)....... ζει 23 3.7 Λνγηθφ δηάγξαµµα (Control System Flowchart = CSF)....ζει 24 3.8 χγθξηζε κνξθψλ (γισζζψλ) πξνγξακκαηηζκνχ ζει 24 3.9 Αληηθείκελα ςεθίνπ (Bit)...ζει 24 3.9.1 Φεθηαθέο είζνδνη.......ζει 24 2

3.9.2 Φεθηαθέο έμνδνη..........ζει 25 3.9.3 Bit κλήµεο ή Memory Bit........ζει 25 3.10 Αληηθείκελα Λέμεο (Word)....ζει 26 3.10.1 Αλαινγηθέο είζνδνη ή Input Words...ζει 26 3.10.2 Αλαινγηθέο έμνδνη ή Output Words..ζει 27 3.10.3 Λέμε κλήµεο ή Memory Word...ζει 28 3.11 Λεηηνπξγηθά ζηνηρεία..ζει 29 3.11.1 Υξνληθά. ζει 29 3.11.2 Διεγθηήο ηπµπάλνπ (Drum controller).ζει 32 3.12 Αξηζκεηηθέο εληνιέο θαη πξάμεηο...ζει 33 3.12.1 Δληνιή ζχγθξηζεο...ζει 33 3.13 Γηαδηθαζία πξνγξακκαηηζκνχ PLC ζει 34 3.14 Πξνζνµνίσζε (Simulation)...ζει 36 3.15 ρέδην ζπλδεζκνινγίαο PLC ζει 36 Κεθάιαην 4 ν : ΡΤΘΜΗΣΖ ΣΡΟΦΧΝ Γεληθά...ζει 38 4.1 Σξφπνη ειέγρνπ ζηξνθψλ αζχγρξνλνπ θηλεηήξα...ζει 38 4.2 Γεληθή δνκή ελφο ζπζηήκαηνο ξχζκηζεο ζηξνθψλ (Inverter)...ζει 41 4.3 Κχθισκα Ηζρχνο / Απηνκαηηζκνχ Ρπζκηζηή ζηξνθψλ ζει 42 Κεθάιαην 5 ν : ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΑΤΣΟΜΑΣΗΜΟΤ ΜΔ ΥΡΖΖ PLC Γεληθά...ζει 43 5.1 Πεξηγξαθή ιεηηνπξγίαο ηνπ αληιηνζηαζίνπ.....ζει 43 5.2 Ρχζκηζε πίεζεο κε αληιία δηαηήξεζεο πίεζεο....ζει 44 5.3 Δθαξκνγή ηεο δηαδηθαζίαο πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ ειεγθηή..ζει 44 5.3.1 Τινπνίεζε ηεο δηαδηθαζίαο πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ ειεγθηή.....ζει 44 5.4 Αλάιπζε ηνπ πξνγξάκκαηνο..ζει 49 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Α: ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ PLC ΣΖ ΔΗΡΑ TWIDO ΣΖ TELEMECANIQUE...ζει 57 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Β: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΤΣΟΜΑΣΗΜΟΤ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ ΤΓΡΔΤΖ..ζει 70 1. 3

ΠΡΟΛΟΓΟ Ζ πηπρηαθή απηή εξγαζία αλαθέξεηαη ζ' έλα ηππηθφ αληιηνζηάζην χδξεπζεο, µε ηέζζεξα αληιεηηθά ζπγθξνηήµαηα θαη ηελ απηνµαηνπνίεζή ηνπο µε Πξνγξαµµαηηδφµελνπο Λνγηθνχο Διεγθηέο (P.L.C.). Λαµβάλνληαο ππ' φςε, ηηο ζπλερψο απμαλφµελεο αλάγθεο χδξεπζεο µπνξεί λα ζεσξεζεί, φηη ε εξγαζία απηή είλαη µηα πξφθιεζε, γηα ηνλ εθζπγρξνληζµφ ησλ ήδε ππαξρφλησλ αληιηνζηαζίσλ, αθνχ παξέρεη δπλαηφηεηα βειηίσζεο ηνπ απηνµαηηζµνχ θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο. Αξρηθά γίλεηαη ε πεξηγξαθή ελφο αληιηνζηαζίνπ θαη αθνινπζνχλ ε µειέηε ηεο ειεθηξηθήο ηνπ εγθαηάζηαζεο, ε ζρεδίαζε ηεο µε ππνινγηζηή, θαη ε απηνµαηνπνίεζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ αληιηνζηαζίνπ µε P.L.C. ην ηειεπηαίν κέξνο ηεο εξγαζίαο γίλεηαη κηα εθηελήο πεξηγξαθή ηνπ απηνκαηηζκνχ ηνπ αληιηνζηαζίνπ Γηα µέζνπ απηνχ ηνπ πξφινγνπ, ζέισ λα επραξηζηήζσ ηνλ εηζεγεηή ηνπ ζέµαηνο θ. Ζιηάδε Γεώξγην, γηα ηελ αµέξηζηε βνήζεηα πνπ µνπ πξνζέθεξε µε ηηο ππνδείμεηο ηνπ, θαηά ηελ δηάξθεηα εθπφλεζεο ηεο εξγαζίαο. 4

ΔΗΑΓΧΓΖ ηφρνο απηήο ηεο πηπρηαθήο εξγαζίαο είλαη ε ξχζκηζε ηεο πίεζεο ζ έλα αληιηνζηάζην γηα ηελ παξνρή λεξνχ ζην δίθηπν χδξεπζεο κηαο πφιεο. Σν αληιηνζηάζην απηφ ρξεζηκνπνηεί 4 αληιίεο νη νπνίεο ειέγρνληαη απφ έλα PLC θαη ε κία απφ απηέο ζπλδέεηαη κε έλαλ ξπζκηζηή ζηξνθψλ ν νπνίνο απμνκεηψλεη ηηο ζηξνθέο ηνπ θηλεηήξα γηα λα ζηαζεξνπνηήζεη ηελ πίεζε ζην δίθηπν. Ζ πίεζε ηνπ δηθηχνπ ειέγρεηαη κέζσ ηνπ PLC. Ζ πηπρηαθή απηή, απνηειείηαη απφ πέληε θεθάιαηα. ην πξψην θεθάιαην µε ηίηιν «ΣΔΥΝΗΚΖ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ ΤΓΡΔΤΖ», έρνπµε ηνλ νξηζµφ ηεο ηερληθήο νξνινγίαο πνπ ρξεζηµνπνηνχµε, θαζψο θαη δηάθνξα άιια πιεξνθνξηαθά ζηνηρεία, γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ αληιηνζηαζίνπ θαη ηνλ µεραλνινγηθφ εμνπιηζµφ (αληιίεο, θηλεηήξεο, αεξνθπιάθην). ην ηειεπηαίν κέξνο ηνπ θεθαιαίνπ πεξηγξάθεηαη ε δηαδηθαζία ηεο θπθιηθήο ελαιιαγήο ησλ αληιηψλ κε ηελ νπνία επηηπγράλεηαη ε νκνηφκνξθε θαηαλνκή ηνπ ρξφλνπ ιεηηνπξγίαο ησλ αληιηψλ. ην δεχηεξν θεθάιαην «ΜΔΛΔΣΖ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΣΤΠΗΚΟΤ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ ΤΓΡΔΤΖ», παξνπζηάδνπκε αξρηθά ηνλ ειεθηξνµεραλνινγηθφ εμνπιηζµφ ηνπ αληιηνζηαζίνπ πνπ µειεηάµε. ηε ζπλέρεηα δίλνληαη ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ αληιηψλ, (κηα Αληιία Γηαηήξεζεο Πίεζεο Α.Γ.Π. θαη ηξείο Κχξηεο Αληιίεο ΚΑ.), ν ππνινγηζµφο ησλ θηλεηήξσλ πνπ απαηηνχληαη, ηα θαιψδηα, νη αζθάιεηεο θαη νη δηαθφπηεο, γηα ηελ ζχλδεζε θαη ιεηηνπξγία ηνπο. Σέινο ππνινγίδεηαη ε εγθαηάζηαζε αληηζηάζµηζεο (Βειηίσζε ζπλθ). ην ηξίην θεθάιαην «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΕΟΜΔΝΟΗ ΛΟΓΗΚΟΗ ΔΛΔΓΚΣΔ (PLC)», γίλεηαη αλαθνξά ζηε δνµή ελφο πξνγξαµµαηηδφµελνπ ειεγθηή θαη ζηηο πην δηαδεδνµέλεο γιψζζεο πξνγξαµµαηηζµνχ. ηε ζπλέρεηα αλαθέξνπµε πνηεο είλαη θαη πψο ρξεζηµνπνηνχληαη, νη πιένλ βαζηθέο εληνιέο απηνµαηηζµνχ, θαζψο επίζεο θαη ηνλ ηξφπν πξνγξαµµαηηζµνχ ησλ Xξνληθψλ, Απαξηζµεηψλ θαη ησλ πγθξίζεσλ. Δπίζεο, γίλεηαη κηα πεξηγξαθή ηνπ PLC θαη ησλ ζηνηρείσλ απφ ηα νπνία απνηειείηαη. ην ηέηαξην θεθάιαην γίλεηαη κηα «ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΣΟΤ ΡΤΘΜΗΣΖ ΣΡΟΦΧΝ (INVERTER)». πγθεθξηκέλα πεξηγξάθεηαη ν ηξφπνο ειέγρνπ ζηξνθψλ αζχγρξσλνπ θηλεηήξα, ηα πιενλεθηήκαηα ηεο κεζφδνπ απηήο θαη ε γεληθή δνκή ελφο ζπζηήκαηνο ξχζκηζεο ζηξνθψλ. ην πέκπην θεθάιαην «ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΑΤΣΟΜΑΣΗΜΟΤ ΜΔ ΥΡΖΖ PLC», γίλεηαη κηα πεξηγξαθή ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ αληιηνζηαζίνπ. Δπίζεο πεξηγξάθνπκε ηελ ξχζκηζε ηεο πίεζεο κέζσ ηεο αληιίαο δηαηήξεζεο πίεζεο. ηε ζπλέρεηα πινπνηνχκε ηελ δηαδηθαζία πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ ειεγθηή εηζάγσληαο θάπνηα ζηνηρεία γηα ηελ δεκηνπξγία ηνπ πξνγξάκκαηνο ηεο εθαξκνγήο θαη ηέινο αλαιχνπκε ην πξφγξακκα πνπ έρνπκε δεκηνπξγήζεη. 5

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΣΔΥΝΗΚΖ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ ΤΓΡΔΤΖ. ΓΔΝΗΚΑ ' απηφ ην θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηνπο φξνπο πεξί αληιηνζηαζίσλ θαη αληιηψλ θαη ζηελ ηερληθή νξνινγία πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζηνλ ηνµέα απηφ. ηνλ ηξφπν θαηαζθεπήο ηνπ θηίξηνπ ηνπ αληιηνζηαζίνπ θαη ζηνλ ηξφπν θαηαζθεπήο θαη ηνπνζέηεζεο ηεο ειεθηξνµεραλνινγηθήο εγθαηάζηαζεο. Δπίζεο πεξηγξάθεηαη ε ρξήζε θαη ν ηξφπνο επηινγήο ησλ κεραλεκάησλ ησλ αληιηνζηαζίσλ, φπσο νη ειεθηξνθηλεηήξεο θαη νη αληιίεο 1.1 ΣΔΥΝΗΚΖ ΟΡΟΛΟΓΗΑ Ζ ηερληθή νξνινγία, ζηα ηερληθά έξγα ησλ αληιηνζηαζίσλ θαη ηεο άληιεζεο γεληθφηεξα, είλαη αξθεηά αλαπηπγµέλε αιιά άγλσζηε γηα αξθεηνχο. Έηζη, δεµηνπξγείηαη ζχγρπζε θαη δπζθνιία ζηελ θαηαλφεζε ησλ ζπγγξαµµάησλ πνπ αζρνινχληαη µε ην αληηθείµελν. Καηφπηλ ηνχηνπ θξίλεηαη ζθφπηµν λα δνζεί, επηγξαµµαηηθά ν νξηζµφο ησλ ηερληθψλ φξσλ πνπ ζα ρξεζηµνπνηεζνχλ ζηε ζπλέρεηα. Αληιηνζηάζην είλαη ην ζχλνιν ησλ νηθνδνµηθψλ θαη ειεθηξνµεραλνινγηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, πνπ ρξεζηµνπνηνχληαη ζε µφληµε βάζε γηα άληιεζε ελφο πγξνχ. Έηζη, δηαθξίλνπµε αληιηνζηάζηα χδξεπζεο, άξδεπζεο, απνρέηεπζεο, απνζηξάγγηζεο, θαπζίµσλ θ.η.ι ηελ εξγαζία απηή ζα αζρνιεζνχµε µφλν µε ηα αληιηνζηάζηα χδξεπζεο. Αληιία νλνµάδνπµε ην µεράλεµα, πνπ αληιεί ην λεξφ ρσξίο λα ιαµβάλνπµε ππφςε ηνλ θηλεηήξα. Αληιεηηθό ζπγθξόηεµα νλνµάδνπµε ηελ αληιία µαδί µε ηνλ θηλεηήξα. Άληιεζε νλνµάδνπµε ηελ µεηαθνξά ηνπ πγξνχ µε ηε βνήζεηα αληιίαο, απφ ηε θπζηθή ηνπ ζηάζµε ζε µηα αλψηεξε ή ηε µεηαθνξά πγξνχ ζηελ ίδηα ζηάζµε αιιά µε δηαθνξεηηθή πίεζε. Αλαξξόθεζε νλνµάδνπµε ην ηµήµα ηνπ δηθηχνπ άληιεζεο απφ ηελ αξρηθή ζέζε ηνπ πγξνχ µέρξη ηελ αληιία. Καηάζιηςε νλνµάδνπµε ην ηµήµα ηνπ δηθηχνπ άληιεζεο µεηά ηελ αληιία (απφ ηελ αληιία µέρξη εθεί πνπ βγαίλεη ην λεξφ). Γεσµεηξηθό ύςνο, νλνµάδνπµε ηελ πςνµεηξηθή δηαθνξά (θαηαθφξπθν χςνο), απφ ηελ επηθάλεηα ηνπ αληινχµελνπ πγξνχ, µέρξη ηνπ ζεµείνπ εμφδνπ ηνπ πγξνχ απφ ην ζσιήλα. Ύςνο ηξηβώλ νλνµάδνπµε έλα πξφζζεην χςνο, πνπ πξνθαιείηαη απφ ηελ ηξηβή ηνπ πγξνχ µέζα ζηηο ζσιελψζεηο. Μαλνµεηξηθό ύςνο νλνµάδνπµε ην άζξνηζµα ηνπ γεσµεηξηθνχ χςνπο θαη ηνπ χςνπο ησλ ηξηβψλ. Τπνινγίδεηαη απφ ηνλ ηχπν: φπνπ Ζ = Μέγηζην µαλνµεηξηθφ χςνο ζε µέηξα (εθεί πνπ µεδελίδεηαη ε παξνρή) n = ηξνθέο αλά ιεπηφ D = Γηάµεηξνο θηεξσηήο ζε µέηξα 6

Μαλόµεηξν είλαη ην φξγαλν, πνπ µαο δείρλεη ηελ πίεζε ηνπ ξεπζηνχ, µέζα ζε έλα ζσιήλα ή έλα θιεηζηφ δνρείν, πνπ πεξηέρεη ξεπζηφ (πγξφ ή αέξην) µε πίεζε. Πνδνβαιβίδα ή πνηήξη είλαη ην φξγαλν (βαιβίδα), πνπ επηηξέπεη ηε µνλφθνξε ξνή ηνπ πγξνχ θαη ηνπνζεηείηαη ζην ζσιήλα αλαξξφθεζεο, φηαλ ρξεζηµνπνηνχµε θνηλέο θπγφθεληξεο αληιίεο. Ύςνο (ή βάζνο) αλαξξόθεζεο νλνµάδνπµε ηελ θαηαθφξπθε απφζηαζε, απφ ηελ επηθάλεηα ηνπ αληινχµελνπ πγξνχ µέρξη ηνλ άμνλα ηεο αληιίαο. Βαιβίδα αληεπηζηξνθήο ή αλεπίζηξνθε βαιβίδα νλνµάδνπµε µηα βαιβίδα πνπ ηνπνζεηείηαη πάλσ ζε έλα ζσιήλα, ψζηε λα επηηξέπεη ηε ξνή ηνπ πγξνχ, µφλν θαηά ηε µηα θαηεχζπλζε. Όξπγµα είλαη ην ραληάθη, µέζα ζην νπνίν ηνπνζεηείηαη µφληµα έλα δίθηπν ζσιελψζεσλ. Υσξεηηθόηεηα δηθηύνπ είλαη ε πνζφηεηα ηνπ πγξνχ, πνπ απαηηείηαη γηα λα γεκίζεη έλα δίθηπν ζσιελψζεσλ. Παξνρή αληιίαο είλαη ε πνζφηεηα ηνπ πγξνχ πνπ αληιείηαη ζηε κνλάδα ηνπ ρξφλνπ, γηα νξηζκέλν χςνο (π.ρ. παξνρή 40 m 3 / h ζε καλνκεηξηθφ χςνο 10 m). Βαζκόο απόδνζεο αληιίαο είλαη ν ιφγνο (πειίθν) ηεο απνδηδφκελεο ηζρχνο δηα ηεο απνξξνθνχκελεο. Δίλαη δειαδή ην πειίθν ηεο ηζρχνο πνπ ζα ρξεηαδφηαλ αλ δελ είρακε απψιεηεο δηα ηεο ηζρχνο πνπ πξαγκαηηθά ρξεηάδεηαη. Οιηθόο βαζκόο απόδνζεο είλαη ην γηλφκελν ηνπ βαζκνχ απφδνζεο ηεο αληιίαο επί ην βαζκφ απφδνζεο ηνπ θηλεηήξα επί ην βαζκφ απφδνζεο ηνπ ζπζηήκαηνο κεηάδνζεο ε νι = ε θηλ ρ ε αληι ρ ε κεηαδ 1.2 ΚΗΝΖΣΖΡΗΑ ΜΖΥΑΝΖΜΑΣΑ Γηα ηελ πεξηγξαθή ησλ αληιηψλ ζήµεξα ρξεζηµνπνηνχµε ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ειεθηξνθηλεηήξεο. πλήζσο αζχγρξνλνπο ηξηθαζηθνχο θηλεηήξεο, νξηζµέλεο θνξέο φµσο θαη θηλεηήξεο ζπλερνχο ξεχµαηνο ή µνλνθαζηθνχο ελαιιαζζνµέλνπ ξεχµαηνο. Ζ µεηάδνζε ηεο θίλεζεο ζηελ αληιία γίλεηαη µε µεραληζµφ µεηάδνζεο ή µε ηµάληεο. Ζ εθθίλεζε γίλεηαη ζπλήζσο µε ζπλδεζµνινγία αζηέξνο ηξηγψλνπ. Κάζε αληιηνζηάζην ζα ήηαλ θαιφ λα δηαζέηεη θαη ειεθηξνπαξαγσγά δεχγε µε πεηξειαηνθηλεηήξεο, σο εθεδξεία γηα ηελ αλεμαξηεηνπνίεζε ηεο ιεηηνπξγίαο απφ ηπρφλ δηαθνπή ξεχµαηνο. Καηά ηε ιεηηνπξγία ησλ µεραλεµάησλ εµθαλίδνληαη ηαιαληψζεηο, πνπ ελδέρεηαη λα θαηαιήμνπλ ζε ζπληνληζµφ. Γη' απηφ πξέπεη λα παίξλνπµε µέηξα θαηαζθεπαζηηθά θαη µέηξα θαηάιιειεο δηαµφξθσζεο ηνπ ζηαηηθνχ νξγαληζµνχ, φπσο π.ρ. λα ηνπνζεηνχµε ηνπο θηλεηήξεο ζε ηδηαίηεξα βάζξα. Ζ ζχλδεζε αλάµεζα ζηνλ θηλεηήξα θαη ζηελ αληιία γίλεηε µε ηε βνήζεηα εχθαµπηνπ ζπµπιέθηε. Άιινο ηξφπνο είλαη λα ηνπνζεηήζνπµε ηνπο θηλεηήξεο ζε µηα βάζε µε ειαηήξηα. 1.3 ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΑΠΑΗΣΟΤΜΔΝΖ ΗΥΤΟ ΚΗΝΖΣΖΡΑ Ζ ειάρηζηε απαηηνχµελε ηζρχο θηλεηήξα γηα ηελ άληιεζε δίδεηαη απφ ηηο ζρέζεηο: * 75*t*n ή 7

Q*H 270 *n Ν = Ζ ειάρηζηε σθέιηµε ηζρχο ζε ΖΡ (ζηνλ άμνλα ηνπ θηλεηήξα) Β = Βάξνο πγξνχ ζε ρηιηφγξαµµα Ζ = Οιηθφ µαλνµεηξηθφ χςνο ζε µέηξα = Ζ γεσµ + Ζ ηξηβ t = Υξφλνο ζε sec ε = Βαζµφο απφδνζεο Q = Παξνρή ζε ηφλνπο αλά ψξα, γηα λεξφ (m 3 / h) Ζ ηζρχο πνπ πξνθχπηεη απφ ηνπο παξαπάλσ ηχπνπο είλαη ε ειάρηζηε απαηηνχµελε γηα ην ζεµείν ιεηηνπξγίαο ηνπ θηλεηήξα. ηελ πξάμε φµσο ε ηζρχο ηνπ θηλεηήξα πνπ πξφθεηηαη λα θηλήζεη µηα αληιία πξέπεη λα ππεξθαιχπηεη ηε µέγηζηε απνξξνθνχµελε ηζρχ πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο θαµπχιεο δνθηµψλ ηεο αληιίαο. Κάζε ζνβαξφο θαηαζθεπαζηήο δίλεη ηηο θαµπχιεο ιεηηνπξγίαο ησλ αληιηψλ πνπ θαηαζθεπάδεη απφ ηηο νπνίεο πξνθχπηνπλ ηφζν νη απνδψζεηο ησλ αληιηψλ φζν θαη ε απνξξνθνχµελε ηζρχο ηνπο, γηα θάζε ζεµείν ιεηηνπξγίαο. Ζ αχμεζε ηεο ηζρχνο ελφο θηλεηήξα µε ζηαζεξέο ηηο ζηξνθέο δελ απμάλεη ηελ παξνρή ηεο αληιίαο πέξα απφ ηα φξηα ηεο θαµπχιεο ιεηηνπξγίαο. Αληίζεηα, µηα αχμεζε ζηξνθψλ ηεο αληιίαο, µεηαβάιεη ηφζν ηελ παξνρή ηεο φζν θαη ηελ απνξξνθνχµελε ηζρχ. Γελ είλαη φµσο δπλαηή ε αχμεζε ησλ ζηξνθψλ πέξα απφ ηα φξηα πνπ δίλεη ν θαηαζθεπαζηήο ηεο αληιίαο. Σν νιηθφ µαλνµεηξηθφ χςνο, πνπ πξνθχπηεη απφ ην άζξνηζµα ηνπ γεσγξαθηθνχ χςνπο θαη ηνπ χςνπο ηξηβψλ, µπνξεί λα µεηαβιεζεί θαηά ηε δηάξθεηα ηεο άληιεζεο απφ δηάθνξνπο παξάγνληεο, φπσο γηα παξάδεηγκα απφ ηελ θάζνδν ηεο ζηάζµεο άληιεζεο ηνπ αληινχµελνπ λεξνχ. 1.4 ΔΠΗΛΟΓΖ ΑΝΣΛΗΑ Ζ επηινγή ηνπ ηχπνπ ηεο αληιίαο, πνπ εμππεξεηεί ηηο πξαγµαηηθέο µαο αλάγθεο ζε θάζε πεξίπησζε, είλαη ην βαζηθφηεξν ζηνηρείν γηα ηελ επηηπρία ηνπ ζθνπνχ µαο. Τπάξρνπλ πνιινί ηχπνη αληιηψλ πνπ θάζε έλαο απφ απηνχο πξνζθέξεηαη γηα νξηζµέλεο µνξθέο άληιεζεο. Γη' απηφ ην ιφγν, πξηλ απφ ηε ιήςε απφθαζεο γηα ηελ επηινγή ηεο θαηάιιειεο αληιίαο, απαηηείηαη πξνζεθηηθή µειέηε ησλ ζπλζεθψλ άληιεζεο θαη ησλ απαηηήζεψλ µαο απφ ηελ αληιία. Σα ζηνηρεία πνπ µπνξνχλ θαη πξέπεη λα µαο επεξεάζνπλ ζηελ επηινγή µαο είλαη πνιιά. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη ηα παξαθάησ, πνπ είλαη θαη ηα θπξηφηεξα: 1. Σν βάζνο άληιεζεο. Σνχην έρεη ζεµαζία δηφηη δελ µπνξνχµε λα αληιήζνπµε λεξφ απφ νπνηνδήπνηε βάζνο µε νπνηνδήπνηε ηχπν αληιίαο. 2. Σν νιηθό µαλνµεηξηθό ύςνο. Κάζε ηχπνο θαη µέγεζνο αληιίαο έρεη νξηζµέλεο δπλαηφηεηεο ζην µαλνµεηξηθφ χςνο. 3. Ζ απαηηνύµελε παξνρή (πγξνύ) αλά ώξα. Καη ζ' απηφ ην ζεµείν θάζε ηχπνο αληιίαο έρεη δηαθνξεηηθέο δπλαηφηεηεο. 4. Ζ θαζαξόηεηα ηνπ αληινύµελνπ πγξνύ. Γηαθέξνπλ νη ηχπνη αληιηψλ πνπ πξνζθέξνληαη γηα ηελ άληιεζε λεξνχ µε αησξήµαηα, άµµνπο, θεξηέο χιεο θ. Σ.ι. απφ εθείλεο πνπ πξνζθέξνληαη γηα άληιεζε θαζαξνχ λεξνχ. 5. Ζ απαίηεζή µαο γηα απηόµαηε ιεηηνπξγία. Όηαλ επηζπµνχµε απηφµαην μεθίλεµα (µε ρξνλνδηαθφπηε ή ζεξµνζηάηε ή δηαθφπηε ζηάζµεο) πξέπεη λα ηνπνζεηήζνπµε αληιία πνπ ε ιεηηνπξγία ηεο λα µελ εμαξηάηαη απφ πνδνβαιβίδα (πνηήξη) θαη λα µελ θηλδπλεχεη λα 8

ιεηηνπξγήζεη ρσξίο λα αληιεί πγξφ. 6. Ζ ζεξµνθξαζία ηνπ πγξνύ. ε πγξά πςειψλ ζεξµνθξαζηψλ απαηηείηαη ε ρξήζε θαηάιιεισλ αληιηψλ πνπ λ' αληέρνπλ ζ' απηέο. 7. Ζ ξεπζηόηεηα ηνπ πγξνύ. Γηα ηελ άληιεζε πγξνχ µε µηθξή ξεπζηφηεηα (µεγάιν ημψδεο) απαηηνχληαη εηδηθνί ηχπνη αληιηψλ. Γελ ζα µπνξνχζαµε πνηέ, µε µηα θνηλή θπγφθεληξε αληιία λα αληιήζνπµε πεθηά δαραξνδηαιιχµµαηα (µειάζα θ.ηι) ή πγξά µε ζρεηηθά µηθξή ξεπζηφηεηα. 8. Ζ δηαβξσηηθόηεηα ηνπ πγξνύ. Ζ άληιεζε νμέσλ θαη ειεθηξνιπηηθψλ δηαιεηµµάησλ, θαζψο θαη ε άληιεζε ζαιαζζηλνχ λεξνχ πξνθαινχλ ηαρεία θζνξά ζε µηα θνηλή αληιία. Ζ ίδηα εξγαζία µπνξεί λα γίλεη µε µηα αληιία, θηηαγµέλε µε πιηθά πνπ λα αληέρνπλ ζηελ επίδξαζε ηνπ αληινχµελνπ πγξνχ. 9. Οη αζθνύµελεο πηέζεηο. Όηαλ ε αληιία ηξνθνδνηεί θιεηζηφ θχθισµα µε πίεζε πνπ ζηελ πξάμε ζπµπεξηθέξεηαη ζαλ µεγάιν µαλνµεηξηθφ χςνο, πξέπεη λα ρξεζηµνπνηείηαη ε θαηάιιειε αληιία ψζηε λα αληέρεη θαη ζηηο πηέζεηο. 10. Οη δηάθνξεο εηδηθέο ζπλζήθεο. Μηα άληιεζε είλαη δπλαηφλ λα επεξεάδεηαη θαη απφ άιιεο εηδηθέο ζπλζήθεο πνπ δελ θαηνλνµάδνληαη θαη δελ εληάζζνληαη απνθιεηζηηθά ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ αλαθέξζεθαλ. 1.5 ΦΤΓΟΚΔΝΣΡΗΚΔ ΑΝΣΛΗΔ Ζ θπγφθεληξηθε αληιία είλαη απιή, ζρεηηθά θζελή θαη ζηελ πξάμε ε πην δηαδεδνκέλε. ηελ θαηεγνξία ησλ θπγνθεληξηθψλ αληιηψλ ππάγνληαη πνιιέο θαηεγνξίεο πνπ ζπρλά ηηο ζπλαληάµε µε δηαθνξεηηθά νλφµαηα, εμαηηίαο ηεο εηδηθήο ηνπο θαηαζθεπήο. Πνιιέο θνξέο ρξεζηµνπνηνχµε ηνπο φξνπο πνιπβάζµηα αληιία, ή αληιία απηφµαηεο αλαξξφθεζεο θ.ι.π. πνπ ζηελ πξάμε πξφθεηηαη γηα θπγφθεληξεο αληιίεο. Ολνµάδνληαη θπγφθεληξεο αληιίεο επεηδή γηα ηελ άληιεζε ρξεζηµνπνηνχµε µεζφδνπο πνπ ζηεξίδνληαη ζηε θπγφθεληξε δχλαµε. Τπάξρνπλ ηξία είδε θπγνθεληξηθήο αληιίαο, αλάινγα µε ηελ ηειηθή µνξθή ηεο θηεξσηήο ηνπο, δηαθξίλνληαη ζε αλνηθηνχ ηχπνπ (αλνηθηά πηεξχγηα), εµίθιεηζηνπ ηχπνπ (εµίθιεηζηα πηεξχγηα) θαη θιεηζηνχ ηχπνπ (θιεηζηά πηεξχγηα). ην αληιηνζηάζην µε ην νπνίν ζα αζρνιεζνχµε ζηε ζπλέρεηα, ζεσξνχκε φηη ιεηηνπξγεί µε αληιίεο θιεηζηνχ ηχπνπ, θαη γηα ην ιφγν απηφ ζα αλαθεξζνχµε µφλν ζ' απηέο. Αλ παξεµβάινπµε ηα πηεξχγηα ηεο αληιίαο αλάµεζα ζε δχν δίζθνπο θαη αθήζνπµε µφλν µηα νπή ζην θέληξν ηνπ ελφο δίζθνπ γηα ηελ είζνδν ηνπ λεξνχ, δεµηνπξγνχµε ηελ θιεηζηή θηεξσηή. Μηα ηέηνηα αληιία, µε ειαρηζηνπνηεµέλα ηα δηάθελα επηζηξνθήο λεξνχ, µπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη µε µεγάιν βαζµφ απφδνζεο. Απηέο νη αληιίεο µε θαιφ ζρεδηαζµφ θαη θαιή µεραλνπξγηθή επεμεξγαζία µπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ µε βαζµφ απφδνζεο µεγαιχηεξν απφ 80 %. Δλψ φµσο ε θιεηζηή θηεξσηή ζπληειεί ζηε δεµηνπξγία µεγάινπ βαζµνχ απφδνζεο µεηνλεθηεί ζηελ άληιεζε λεξνχ πνπ πεξηέρεη άµµν. Ζ άµµνο φηαλ θηλείηαη µαδί µε ην αληινχµελν λεξφ µπνξεί λα πξνθαιέζεη θξάμηµν ησλ νπψλ ηεο θιεηζηήο θηεξσηήο ή µε ηελ παξεµβνιή ηεο αλάµεζα ζε θηλεηά θαη ζηαζεξά µέξε ηεο αληιίαο λα πξνθαιέζεη ηελ ηαρεία θζνξά ηεο ή ηελ πέδεζε (θξελάξηζµα) ηεο αληιίαο. 9

Γη' απηφ ην ιφγν, ε αληιία µε θιεηζηή θηεξσηή πξνζθέξεηαη µφλν γηα ηελ άληιεζε θαζαξνχ λεξνχ. ηελ παξαθάησ εηθφλα θαίλνληαη δηάθνξνη ηχπνη θηεξσηήο θιεηζηνχ ηχπνπ. Δηθφλα 1.5.1 Γηάθνξνη ηχπνη θηεξσηήο θιεηζηνχ ηχπνπ 1.6 Ο ΑΡΗΘΜΟ ΣΧΝ ΑΝΣΛΗΧΝ Απφ νηθνλνµηθήο άπνςεο ελδείθλπηαη ε εγθαηάζηαζε µηαο µφλν αληιίαο αληί γηα δχν, ηξεηο ή πεξηζζφηεξεο µνλάδεο πνπ φιεο µαδί ζα έρνπλ ηελ ίδηα παξνρή. Σν αληιηνζηάζην φµσο ζα πξέπεη λα έρεη πεξηζζφηεξεο απφ µηα αληιίεο γηα δπν θπξίσο ιφγνπο: Κίλδπλνο µεγάισλ δεµηψλ αλ ραιάζεη ε µνλαδηθή αληιία Πξφιεςε ιεηηνπξγίαο ηεο µνλαδηθήο αληιίαο µε µεησµέλε απφδνζε φηαλ ε παξνρή µεηψλεηαη. πλήζσο ζπκθέξεη πεξηζζφηεξν φιεο νη αληιίεο λα είλαη φµνηεο µεηαμχ ηνπο έηζη ψζηε λα ππάξρεη ζεµαληηθή νηθνλνµία ζηα αληαιιαθηηθά πνπ πξέπεη πάληνηε λα ππάξρνπλ δηαζέζηµα. 1.7 Κπθιηθή ελαιιαγή αληιηώλ ηα αληιηνζηάζηα κε πεξηζζφηεξεο απφ κηα αληιίεο ζπάληεο είλαη νη θνξέο πνπ φιεο νη αληιίεο πξέπεη λα δνπιεχνπλ ηαπηφρξνλα. Γηα λα απνθεπρζεί ε ιεηηνπξγία κφλν κηαο ή ζπγθεθξηκέλσλ αληιηψλ θάζε θνξά, ν κειεηεηήο πξέπεη λα θξνληίζεη ψζηε ν ζρεδηαζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο λα γίλεη κε ηέηνην ηξφπν ψζηε φιεο νη αληιίεο λα δνπιεχνπλ ηνλ ίδην ρξφλν. Ο θαιχηεξνο ηξφπνο γηα λα επηηεπρζεί απηφ είλαη ε θπθιηθή ελαιιαγή ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ αληιηψλ. Γειαδή θάζε θνξά πνπ ρξεηάδεηαη λα ζέζνπκε κηα αληιία ζε ιεηηνπξγία λα ηίζεηαη δηαθνξεηηθή αληιία. Γηα παξάδεηγκα, φηαλ πέζεη ε πίεζε ηνπ δηθηχνπ θάησ απφ κηα νξηζκέλε ηηκή θαη ε αληιία δηαηήξεζεο πίεζεο δνπιεχεη ζε πιήξεηο ζηξνθέο θαη δελ κπνξεί λα θαιχςεη ηελ πίεζε ηνπ δηθηχνπ ηφηε ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία ε πξψηε θχξηα αληιία ε νπνία καδί κε ηελ αληιία δηαηήξεζεο πίεζεο θαινχληαη λα θαιχςνπλ ηελ δηαθνξά πίεζεο. Αλ απηφ επηηεπρζεί ζα βγεη κεηά απφ θάπνην ρξφλν ε πξψηε αληιία εθηφο ιεηηνπξγίαο θαη ηελ επφκελε θνξά πνπ ζα πέζεη ε πίεζε ηνπ δηθηχνπ χδξεπζεο ζα μεθηλήζεη ε δεχηεξε αληιία ε νπνία καδί κε ηελ αληιία δηαηήξεζεο πίεζεο ζα θιεζνχλ λα ζηαζεξνπνηήζνπλ ηελ πίεζε. Με ηνλ ηξφπν απηφ θάζε θνξά πνπ πέθηεη ε πίεζε θαη ζέινπκε λα ζέζνπκε κηα αληιία ζε ιεηηνπξγία ηίζεηαη δηαθνξεηηθή αληιία ζε ιεηηνπξγία θαη απηφ έρεη σο απνηέιεζκα λα κελ θαηαπνλείηαη κφλν ε κηα αληιία κε ζπλέπεηα ηελ πηζαλή θαηαζηξνθή ηεο αιιά φιεο ην ίδην. Δπίζεο θπθιηθή ελαιιαγή ρξεζηκνπνηνχκε θαη θαηά ηελ παχζε ησλ αληιηψλ. Έηζη φηαλ ε πίεζε ηνπ δηθηχνπ αλέβεη πάλσ απφ ηελ επηζπκεηή ηηκή ηφηε ην Inverter ξίρλεη ηηο ζηξνθέο ηνπ θηλεηήξα ζηηο κηζέο θαη κεηά ην πέξαο νξηζκέλνπ ρξφλνπ ζέηεη κηα κηα ηηο αληιίεο εθηφο ιεηηνπξγίαο μεθηλψληαο απφ απηήλ πνπ μεθίλεζε πξψηε κέρξη λα θηάζεη ε πίεζε ζηελ επηζπκεηή ηηκή. 10

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΜΔΛΔΣΖ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΣΤΠΗΚΟΤ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ ΤΓΡΔΤΖ ΓΔΝΗΚΑ Γηα ηε ζσζηή θαη ρσξίο πξνβιήµαηα ιεηηνπξγία ελφο αληιηνζηαζίνπ, δελ αξθεί µφλν ε θαιή θαηαζθεπή ηνπ θηηξίνπ θαη ε θαηάιιειε επηινγή ησλ µεραλεµάησλ πνπ ζα ρξεζηµνπνηεζνχλ γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ δηαθφξσλ αλαγθψλ. Θα πξέπεη επίζεο λα γίλεη θαη πξνζεθηηθή µειέηε ηεο ειεθηξνινγηθήο εγθαηάζηαζεο γηα ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ησλ µεραλεµάησλ αιιά θαη γηα ηελ αζθάιεηά ηνπο απφ θαηαζηξνθή θαζψο επίζεο θαη γηα ηελ αζθάιεηα ησλ αλζξψπσλ πνπ ζα έξρνληαη ζε επαθή µε απηά γηα ην ρεηξηζµφ ηνπο. ηε ζπλέρεηα ζα δνχµε ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ αληιηψλ θαη ησλ ειεθηξνθηλεηήξσλ ηνπ αληιηνζηαζίνπ, ησλ ππνινγηζµφ ηεο δηαηνµήο ησλ αγσγψλ ζχλδεζεο ησλ µεραλεµάησλ θαζψο θαη ηελ επηινγή δηαθνπηψλ, αζθαιεηψλ θαη άιισλ εμαξηεµάησλ πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηελ αζθαιή ιεηηνπξγία ηνπο. 2.1 ΖΛΔΚΣΡΟΜΖΥΑΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΞΟΠΛΗΜΟ Πξηλ μεθηλήζνπµε ηε µειέηε ηεο ειεθηξηθήο εγθαηάζηαζεο ζα δνχµε πνηα εμαξηήµαηα θαη µεραλήµαηα ζα πξέπεη λα εγθαηαζηαζνχλ ζην ζπγθεθξηµέλν αληιηνζηάζην. Ο ειεθηξνκεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο ηνπ αληιηνζηαζίνπ απνηειείηαη απφ ηα παξαθάησ: 1. Έλα αληιεηηθό ζπγθξνηήµαηα δηαηήξεζεο πίεζεο (Α. Γ. Π.) Κάζε έλα απνηειείηαη απφ αληιία KSB - VIOSEN, ηχπνπ ΔΣΑ 100-50 Ι 2, νµναμνληθά ζπλεδεπγµέλεο ζε θνηλή µεηαιιηθή βάζε, µέζσ ειαζηηθνχ ζπλδέζµνπ ζε ειεθηξνθηλεηήξα βξαρπθπθισµέλνπ δξνµέα, θαηαζθεπήο ΚΖΜ, ηχπνπ 75 / 4, ηζρχνο 75 PS, ζηξνθψλ 1450/1'. 2. Σξία θύξηα αληιεηηθά ζπγθξνηήµαηα ( Κ. Α. ) Κάζε έλα απνηειείηαη απφ αληιία ηχπνπ ΔΣ Α 200-50, θαηαζθεπήο KSB VIOSEN, παξνρήο 450 m 3 / h, νµναμνληθά ζπλεδεπγµέλεο, ζε θνηλή µεηαιιηθή βάζε, µέζσ ειαζηηθνχ ζπλδέζµνπ ζε ειεθηξνθηλεηήξα βξαρπθπθισµέλνπ δξνµέα, θαηαζθεπήο ΚΖΜ, ηχπνπ ΟΚ 270 / 4, ηζρχνο 270 PS, ζηξνθψλ 1450 / 1'. 3. πξηνβαιβίδεο, βαιβίδεο αληεπηζηξνθήο, αγσγνί. Θα πξέπεη επίζεο λα εγθαηαζηαζνχλ: Γηθιείδεο αλαξξφθεζεο, ηχπνπ πεηαινχδαο, πξηλ απφ θάζε θχξηα αληιία. Γηθιείδεο αλαξξφθεζεο, ηχπνπ πεηαινχδαο, πξηλ απφ θάζε αληιία δηαηήξεζεο πίεζεο. Φίιηξα αλαξξφθεζεο, έλα γηα θάζε θχξηα αληιία. Βαιβίδεο αληεπηζηξνθήο, κεηά απφ θάζε θχξηα αληιία. 4. Τπνζηαζµόο ππνβηβαζµνύ ηάζεσο. Θα ηνπνζεηεζνχλ δχν φµνηνη µεηαζρεµαηηζηέο ηξηθαζηθνί, µεηαβιεηήο ηάζεσο πξσηεχνληνο 15/20KV θαη ηάζεσο δεπηεξεχνληνο 400 / 230 V, πιήξεηο, ηζρχνο 800KVA. Γηα ηελ πξνζηαζία πςειήο ηάζεσο, ζα ηνπνζεηεζεί µηα πιήξεο µεηαιιηθή θπςέιε Τ. Σ, 20 KV, ηξηψλ πεδίσλ, µε ηα απαηηνχµελα φξγαλα πξνζηαζίαο θαη ησλ αθξνθηβσηίσλ 20 KV, εζσηεξηθνχ θαη εμσηεξηθνχ ρψξνπ. 5. ύζηεµα απηόµαηεο ιεηηνπξγίαο. Γηα ηελ επίηεπμε ηεο απηφµαηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ειέγρνπ θαη ησλ µεηξήζεσλ, ζα εγθαηαζηαζεί µεηαιιηθφο θιεηζηφο πίλαθαο πνπ είλαη εθνδηαζµέλνο µε ζεηξά νξγάλσλ θαη ζπζθεπψλ. 11

6. Υεηξνθίλεηε γεξαλνγέθπξα. Θα ηνπνζεηεζεί µηα γεξαλνγέθπξα σθέιηµεο αλπςσηηθήο ηθαλφηεηαο 3 ηφλσλ, ε νπνία πεξηιαµβάλεη ην ρεηξνθίλεην θνξείν, ην παιάγθν αλχςσζεο ηελ θπξίσο γεξαλνγέθπξα, ηα πιατλά θνξεία απηήο θαη ηνλ ηξνρφ θπιίζεσο. 7. Ζιεθηξηθή εγθαηάζηαζε γηα ηελ θίλεζε θαη ηνλ θσηηζµό. Θα γίλεη πιήξεο εγθαηάζηαζε φισλ ησλ θαισδίσλ δηαλνµήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ραµειήο ηάζεσο θαη γεηψζεσλ αληιηνζηαζίνπ, θαη πιήξεο εγθαηάζηαζε φισλ ησλ απαηηνχµελσλ πιηθψλ, γηα ηνλ πιήξε ειεθηξνθσηηζµφ ηνπ αληιηνζηαζίνπ, εζσηεξηθφ θαη εμσηεξηθφ πίλαθα θσηηζµνχ, ξεπµαηνδνηψλ θ. η. ι.. 8. Γεληθόο ειεθηξηθόο πίλαθαο ραµειήο ηάζεσο. Θα ηνπνζεηεζεί έλαο πίλαθαο δηαλνµήο Υ. Σ. πιήξεο, ν νπνίνο απνηειείηαη απφ δχν πεδία εηζφδνπ µεηαζρεµαηηζηή, ηξηψλ πεδίσλ αλαρψξεζεο θχξησλ αληιηψλ, ελφο πεδίνπ αλαρψξεζεο αληιηψλ δηαηήξεζεο πίεζεο, ελφο πεδίνπ βνεζεηηθήο θαηαλάισζεο θαη ελφο πεδίνπ δηφξζσζεο ζπλθ. 9. Γηάθνξα βνεζεηηθά όξγαλα θαη εμαξηήµαηα. Θα ηνπνζεηεζνχλ: Έλα αληιεηηθφ ζπγθξφηεµα εθθελψζεσο πνπ πεξηιαµβάλεη, ππνβξχρηα αληιία µε ελζσµαησµέλν ειεθηξνθηλεηήξα, παξνρήο 15 m 3 / h ζε µαλνµεηξηθφ χςνο 10 m, πισηήξα γηα ηελ απηφµαηε ζηάζε θαη εθθίλεζε ηεο αληιίαο µε ζσιήλα θαηάζιηςεο θ. η. ι. Έλα πιήξεο ζχζηεµα µέηξεζεο θαη θαηαγξαθήο ηεο παξνρήο ηνπ αληιηνζηαζίνπ, πεξηιαµβάλνληαο ρπηνζίδεξν ζσιήλα VENTURI µε ηα φξγαλα ελδείμεσλ θαη θαηαγξαθήο. Έλα ζχζηεµα µέηξεζεο πίεζεο λεξνχ ζηνλ θεληξηθφ θαηαζιηπηηθφ αγσγφ ηνπ αληιηνζηαζίνπ, ην νπνίν απνηειείηαη απφ ειεθηξηθφ µαλφµεηξν µε θξνπλφ απνµνλψζεσο θαη ζχζηεµα µεηάδνζεο ησλ ελδείμεσλ ζηνλ πίλαθα απηνµαηηζµνχ ηνπ αληιηνζηαζίνπ. Ππξνζβεζηήξεο πιήξεο. Αιεμηθέξαπλα γξαµµήο Τ. Σ. Δγθαηάζηαζε αληηθεξαπληθήο πξνζηαζίαο αληιηνζηαζίνπ, απηνµαηηζµνχ, ηνπηθνχ απηνµαηηζµνχ αληιηνζηαζίνπ. Πιήξεηο εγθαηαζηάζεηο αληηθεξαπληθήο πξνζηαζίαο γξαµµψλ Τ. Σ. 2.2 ΔΠΗΛΟΓΖ ΚΑΣΑΛΛΖΛΖ ΑΝΣΛΗΑ Έλα άιιν πξφβιεµα πνπ θαινχµαζηε λα ιχζνπµε είλαη ε επηινγή ηεο θαηάιιειεο αληιίαο γηα ηελ θάζε πεξίπησζε. Δπεηδή ζην αληιηνζηάζην πνπ µειεηάµε ζηε ζπγθεθξηµέλε εξγαζία, έρνπλ εγθαηαζηαζεί µφλν θπγφθεληξεο αληιίεο, ζα αλαθέξνπµε θάπνηα γεληθά ζηνηρεία µφλν γη' απηφ ην είδνο αληιηψλ. Έηζη, ζηηο θπγφθεληξεο αληιίεο ππάξρεη µηα δεδνµέλε ζπζρέηηζε αλάµεζα ζηελ παξνρή, ζην µαλνµεηξηθφ χςνο θαη ζηνλ αξηζµφ ζηξνθψλ. Κάζε αληιία έρεη ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο, ηα νπνία παξηζηάλνπµε ζηε ιεγφµελε ραξαθηεξηζηηθή θαµπχιε, ηελ θαµπχιε Q - Ζ. Ζ θαµπχιε Q - Ζ παξνπζηάδεη επζηάζεηα φηαλ είλαη ζπλερψο θζίλνπζα ( ρ. 2.2.1.). Γηα θάζε ηηµή ηνπ µαλνµεηξηθνχ χςνπο αληηζηνηρεί ηφηε µηα µφλν ηηµή παξνρήο. ηελ πεξίπησζε αζηαζνχο ραξαθηεξηζηηθήο, ε θαµπχιε αξρηθά είλαη αχμνπζα. πλεπψο, ζε νξηζµέλε πεξηνρή ππάξρνπλ δχν ηηµέο παξνρήο γηα ην ίδην µαλνµεηξηθφ χςνο (ρ. 2.2.2.). Πξέπεη λα επηδηψθνπµε λα έρνπµε επζηαζείο ραξαθηεξηζηηθέο. Μηα αζηαζήο ραξαθηεξηζηηθή δελ δεµηνπξγεί δπζθνιίεο φηαλ ε αληιία ιεηηνπξγεί έμσ απφ ηελ πεξηνρή ηεο αζηάζεηαο. Οη 12

ραξαθηεξηζηηθέο µπνξεί λα έρνπλ µεγαιχηεξεο ή µηθξφηεξεο θιίζεηο. Δηθφλα 2.2.1 Δπζηαζήο ραξαθηεξηζηηθή Δηθφλα 2.2.2 Αζηαζείο ραξαθηεξηζηηθή Ζ αληιία ραξαθηεξίδεηαη επίζεο θαη απφ ηελ θαµπχιε µεηαβνιήο ηνπ βαζµνχ απφδνζεο. Ζ θαµπχιε απηή έρεη αθεηεξία ηελ αξρή ησλ ζπληεηαγµέλσλ, ηείλεη ζε έλα µέγηζην θαη μαλαπέθηεη ( ρ. 2.2.3 ). Δηθφλα 2.2.3. Καµπχιε βαζµνχ απφδνζεο Απφ ηε γξαµµή Q - Ζ θαη ηελ θαµπχιε απφδνζεο, µπνξνχµε λα ππνινγίζνπµε, µε ηε βνήζεηα ηνπ παξαθάησ ηχπνπ ηελ θαµπχιε µεηαβνιήο ηεο ηζρχνο. 13

Q* H 270* n (PS) Ζ ηζρχο µεγαιψλεη ζηαζεξά µε ηελ παξνρή θαη αξρίδεη λα πέθηεη µεηά ην ζεµείν ηεο µέγηζηεο απφδνζεο. Οη ηξεηο απηέο θαµπχιεο, ζε ζπλδπαζµφ µε ηε ραξαθηεξηζηηθή ηνπ δηθηχνπ, απνηεινχλ ηε βάζε γηα ηελ εθινγή ηεο θπγφθεληξεο αληιίαο. Ζ ραξαθηεξηζηηθή ηνπ δηθηχνπ ( ρ. 2.2.4.) πξνθχπηεη απφ ηνλ ππνινγηζµφ ησλ απσιεηψλ ηξηβήο ζην ζσιήλα, ζπλαξηήζεη ηεο αληίζηνηρεο παξνρήο. ηνλ άμνλα ησλ ηεηµεµέλσλ ζεµεηψλνπµε ην γεσµεηξηθφ χςνο (Hg), θαη απηή είλαη ε αθεηεξία ηεο θαµπχιεο. Ζ ηνµή ηεο ραξαθηεξηζηηθήο ηνπ δηθηχνπ µε ηε γξαµµή Q - Ζ ιέγεηαη ζεµείν ιεηηνπξγίαο. Ζ αληιία ζην ζεµείν απηφ έρεη πξνζαξµνζηεί ζηηο απαηηήζεηο ηνπ δηθηχνπ. Σν ζεµείν απηφ πξέπεη λα βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή ηνπ µέγηζηνπ βαζµνχ απφδνζεο ή ιίγν πην πξηλ. Αλ ε ηξνθνδφηεζε ηνπ θαηαζιηπηηθνχ αγσγνχ γίλεηαη απφ πεξηζζφηεξεο θπγφθεληξεο αληιίεο, ηφηε ε παξνρή ηεο θάζε αληιίαο επηπξνζηίζεηαη. Ζ ζπλνιηθή παξνρή δελ µπνξεί λα βξεζεί µε έλα απιφ πνιιαπιαζηαζµφ, επεηδή ε ραξαθηεξηζηηθή ηνπ δηθηχνπ αλεβαίλεη µε φιν θαη µεγαιχηεξε θιίζε φζν µεγαιψλνπλ νη απψιεηεο θνξηίνπ. Δηθφλα 2.2.4. Υαξαθηεξηζηηθή ηνπ δηθηχνπ θαη ζεµείν ιεηηνπξγίαο ΒΡ : ζεµεία ιεηηνπξγίαο Γηα λα εμηζψζνπµε πεξίπνπ ηηο ηαρχηεηεο, απμάλνπµε θιηµαθσηά ηηο δηαµέηξνπο ηεο ζσιελψζεσο µεηά ηε ζπµβνιή θάζε αληιίαο. Πιενλεθηνχλ νη. ραξαθηεξηζηηθέο ηνπ δηθηχνπ µε µηθξέο θιίζεηο, ζε ζπλδπαζµφ µα γξαµµέο Q - Ζ µεγάιεο θιίζεσο. 2.3 ΣΔΥΝΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΑΝΣΛΗΑ ΓΗΑΣΖΡΖΖ ΠΗΔΖ (Α. Γ. Π). Όπσο παξαηεξνχµε ζηνλ ειεθηξνµεραλνινγηθφ εμνπιηζµφ, (παξάγξαθνο 2.1) ζην ζπγθεθξηµέλν αληιηνζηάζην µε ην νπνίν ζα αζρνιεζνχµε ζηε ζπλέρεηα, ππάξρνπλ δχν είδε αληιηψλ µε δηαθνξεηηθά ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά. Έηζη, έρνπµε έλα αληιεηηθφ ζπγθξνηήµαηα δηαηήξεζεο πίεζεο (Α. Γ. Π.) φπσο νλνµάδεηαη. θνπφο ηνπ νπνίνπ είλαη λα δεµηνπξγεί ηελ θαηάιιειε πίεζε ζηνλ αγσγφ θαηάζιηςεο γηα λα µπνξέζνπλ λα εθθηλήζνπλ νµαιά νη θχξηεο αληιίεο. Σα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο αληιίαο δηαηήξεζεο πίεζεο, ζχµθσλα µε ηελ πηλαθίδα ηεο είλαη ηα εμήο: Παξνρή (Q) = 145 rn 3 Ι h Μαλνµεηξηθφ χςνο (Ζ) = 73 rn 14

ηξνθέο (n) = 1475 rprn Βαζµφο απφδνζεο (ε) = 0.6 2.4 ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΣΟΤ ΚΗΝΖΣΖΡΑ ΣΖ ΑΝΣΛΗΑ ΓΗΑΣΖΡΖΖ ΠΗΔΖ Ζ ηζρχο ηεο αληιίαο ππνινγίδεηαη απφ ηνλ εμήο ηχπν: Q* H 270* n (PS) νπφηε αληηθαζηζηψληαο έρνπκε: Q* H145 * 73,65 34 270 * n 270 6,0* Δπεηδή ε ηζρχο ηνπ θηλεηήξα πνπ πξφθεηηαη λα εθθηλήζεη κηα αληιία πξέπεη λα ππεξθαιχπηεη ηε κέγηζηε απνξξνθνχκελε ηζρχ. Θα έρνπκε κηα πξνζαχμεζε 15 % ηεο ηζρχνο πνπ ππνινγίζακε δειαδή: Ν=65.34 * 1.15=75.14 (PS) (PS) Οπφηε επηιέγνπκε θηλεηήξα κε ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά: Ηζρχνο: 75 PS Σάζεο: 380V Γ πληειεζηήο ηζρχνο (cosθ): 0.87 Βαζκνχ απφδνζεο: 0.96 ηξνθψλ: 1475 rpm πρλφηεηαο: 50 ΖΕ Βαζκνχ πξνζηαζίαο : ΗΡ 33 πνπ ζεκαίλεη φηη ζηνλ θηλεηήξα παξεκπνδίδεηαη ε επαθή κε εξγαιεία θ.η.ι. δηακέηξνπ άλσ ησλ 2.5 mm κε ηα ππφ ηάζε ή θηλνχκελα κέξε ηνπ. Δπίζεο παξεκπνδίδεηαη ε εηζρψξεζε μέλσλ ζηεξεψλ ζσκάησλ δηακέηξνπ άλσ ησλ 2.5 mm. Χο πξνο ηελ πξνζηαζία ηνπ θηλεηήξα έλαληη ξαληηζκνχ χδαηνο ππφ γσλία κηθξφηεξε ή ίζε ησλ 60 σο πξνο ηελ θαηαθφξπθν. Παξεκπνδίδεηαη δειαδή ε επηβιαβήο εηζρψξεζε χδαηνο, ξαληηδφκελνπ απφ νπνηνδήπνηε γσλία κηθξφηεξε ή ίζε ησλ 60 σο πξνο ηελ θαηαθφξπθν. Κιάζε µόλσζεο: Β πνπ ζεµαίλεη φηη ην µνλσηηθφ πιηθφ ζα είλαη ζµάιην γηα ζχξµαηα πνιπηεξεθζαιηθά παξάγσγα ( Polytephthalat ), ζχλζεηα πιηθά απφ παιντλεο, µίθα, αµίαλην µε ζπλδεηηθφ επνμεηιηθέο θαη αιθπιηθέο ξεηίλεο. Φχιια πιαζηηθά απφ πνιπεζηέξεο ηνπ ηεξεθζαιηθνχ νμέσο. Δπίζεο ε µέγηζηε δηαξθψο επηηξεπφµελε ζεξµνθξαζία είλαη 130 ν C. Σν ξεχµα ιεηηνπξγίαο ζα είλαη: Η = (Ν / 3 * Uθ * cosθ *ε) = (75 * 736 / 660 * 0,87 * 0,96) => Η = 100 Α Δπεηδή ν ειεθηξνθηλεηήξαο εθθηλεί µε δηαθφπηε Τ - Γ ε έληαζε ηνπ ξεχµαηνο µεηά ην αζηεξνηξίγσλν ζα είλαη ε εμήο: 15

νπφηε Η ο = 1,25 * Η = 1.25 * 57.6 => Η ο = 72 Α Απφ ηνλ πίλαθα ( 2.4.1) βξίζθνπµε φηη ζα έρνπµε δηαηνµή S = 16 mm θαη αζθάιεηα 80 Α, γηα αγσγνχο ηεο Οµάδαο ΗΗ, δειαδή µνλνπνιηθά θαιψδηα πνπ ζα ηνπνζεηεζνχλ πάλσ ζε ζράξεο. ΠΗΝΑΚΑ ( 2. 4. 1. ) Ολνµαζηηθή έληαζε αζθαιεηώλ θαη απηόµαησλ πξνζηαζίαο γξαµµώλ. Μέγηζηε επηηξεπόµελε έληαζε αγσγώλ Γηαηνµή ΟΜΑΓΑ Η ΟΜΑΓΑ ΗΗ ΟΜΑΓΑ ΗΗΗ ζεmm Imax Ηαζθ. Imax Ηαζθ. lmax Ηαζθ. 0,75 9 6 15 10 7 6 1 11 6 18 16 9 6 1,5 14 10 22 20 10 6 2,5 20 16 31 25 15 10 4 6 25 33 20 25 41 54 35 50 20 26 16 20 10 43 35 70 60 35 25 16 60 50 96 80 48 35 25 83 60 128 100 65 50 35 100 80 153 125 78 60 50 127 100 197 160 100 80 70 147 125 234 200 - - 95 181 160 287 250 - - 120 208 200 336 300 - - 150 238 225 383 355 - - 185 266 250 435 425 - - 240 - - 515 500 - - 300 - - 596 600 - - 400 - - 710 710 - - 500 - - 810 800 - - Οπφηε ζηνλ θηλεηήξα ζα θαηαιήγνπλ 6 αγσγνί µε δηαηνµή 16 mm, θαη ζα.θάλνπµε επηηφπνπ γείσζε µε πιέγµα. Γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ θπθιψµαηνο εθθίλεζεο αζηέξα - ηξηγψλνπ ηα εμαξηήµαηα πνπ ζα ρξεζηµνπνηήζνπµε είλαη ηα εμήο: Ζιεθηξνλφµνο C 1 Γηθηχνπ µε ηθαλφηεηα ξεχµαηνο: Η ζο = (Ηνλ θηλεηήξα ζε Γ./ 3 ) * 1,25 = 100 *1,25 3 72, 16 Α Ζιεθηξνλφµνο C 2Γ ( ηξηγψλνπ) µε ηθαλφηεηα ξεχµαηνο ίδηα µε απηή ηνπ C 1Γηθηχνπ δειαδή 72,16 Α 100 Η ζο = (Ηνλ θηλεηήξα ζε Γ./ 3 ) * 1,25 = *1,25, 16 3 72 Α Ζιεθηξνλφµνο C 3Y ( αζηέξα) µε ηθαλφηεηα ξεχµαηνο: 16

Η ζο = (Ηνλ θηλεηήξα ζε Γ./ 3 ) * 1,25 = 100 3 *1,25 41,66 Α Υξνληθφ d 1 µε βνεζεηηθή επαθή πνπ αλνίγεη ζε ξπζµηδφµελν ρξφλν ν νπνίνο ζηε ζπγθεθξηµέλε πεξίπησζε είλαη 6 sec. Θεξµηθφ F απνηειείηαη απφ καγλεηνζεξκηθά ζηνηρεία γηα λα πξνζηαηεχεη θαη απφ βξαρπθχθισµα µε πεξηνρή ξχζκηζεο: Η ζ =Ηνλ θηλεηήξα ζε Γ / 3 = 100 / 3 => Η ζ = 57,73 Α 2.5 ΣΔΥΝΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΧΝ ΚΤΡΗΧΝ ΑΝΣΛΗΧΝ Δθηφο απφ ην αληιεηηθφ ζπγθξφηεµα δηαηήξεζεο πίεζεο (Α. Γ. Π) έρνπµε θαη ηξία θχξηα αληιεηηθά ζπγθξνηήµαηα. θνπφο ησλ νπνίσλ είλαη λα αληιήζνπλ ηελ θαηάιιειε πνζφηεηα ηνπ λεξνχ πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ αλαγθψλ ηνπ δηθηχνπ. Σα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο θχξηαο αληιίαο ζχµθσλα µε ηελ πηλαθίδα ηεο είλαη ηα εμήο: Παξνρή (Q) = 450 m 3 / h Μαλνµεηξηθφ χςνο (Ζ) = 88,5 m ηξνθέο (n) = 1485 rpm Βαζµφ απφδνζεο (ε) = 0,6 2.6 ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΖΛΔΚΣΡΟΚΗΝΖΣΖΡΧΝ ΚΤΡΗΧΝ ΑΝΣΛΗΧΝ Ζ ηζρχο ηεο αληιίαο ππνινγίδεηαη απφ ηνλ εμήο ηχπν: Q* H 270* n Οπφηε αληηθαζηζηψληαο έρνπµε: (PS) * HQ 450 *5,88 245, 83 270 * n 270 6,0* Δπεηδή ε ηζρχο ηνπ θηλεηήξα πνπ πξφθεηηαη λα θηλήζεη µηα αληιία πξέπεη λα ππεξθαιχπηεη ηε µέγηζηε απνξνθνχµελε ηζρχ ζα έρνπµε µηα πξνζαχμεζε 10 % ηεο ηζρχνο πνπ ππνινγίζαµε. Έηζη, ζα έρνπµε: Ν = 245,83 * 1,1 = 270,4 (PS) Οπφηε επηιέγνπµε θηλεηήξα µε ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά: Ηζρχνο: 270 PS Σάζεο: 380V Γ πληειεζηήο ηζρχνο (cosθ) : 0,89 Βαζµφο απφδνζεο: 0,94 ηξνθψλ: 1485 rpm πρλφηεηαο: 50 ΖΕ Βαζµνχ πξνζηαζίαο: ΗΡ 33 Κιάζε µφλσζεο : F πνπ ζεµαίλεη φηη ην µνλσηηθφ πιηθφ ζα είλαη ζµάιην γηα ζχξµαηα απφ πνιπεζηεξντµίδηα (Polyesterimid), ζχλζεηα πιηθά απφ παιντλεο, µίθα, αµίαλην εµπνηηζµέλα µε ζηιηθνλνχρεο ξεηίλεο. Δπίζεο ε µέγηζηε δηαξθψο εmηξεπφµελε ζεξµνθξαζία είλαη 155 ν C. (PS) 17

Σν ξεχµα ιεηηνπξγίαο ζα είλαη: *270 736 9.359 *3* cos U * n.0*660.0*894 Δπεηδή ν ειεθηξνθηλεηήξαο εθθηλεί µε δηαθφπηε Τ - Γ ε έληαζε ηνπ ξεχµαηνο µεηά ην αζηεξνηξίγσλν ζα είλαη ε εμήο: Α 359 207, 84 3 3 νπφηε Η ο = 1,25 * Η = 1,25 * 207,84 = 259.8 Α Απφ ηνλ πίλαθα (2.4.1) βξίζθνπµε φηη ζα έρνπµε δηαηνµή S = 95 mm θαη αζθάιεηα 250 Α, γηα αγσγνχο ηεο Οµάδαο ΗΗ δειαδή µνλνπνιηθά θαιψδηα πνπ ζα ηνπνζεηεζνχλ πάλσ ζε ζράξεο. Οπφηε ζε θάζε θηλεηήξα ζα θαηαιήγνπλ 6 αγσγνί µε δηαηνµή 95 mm θαη ζα θάλνπµε επηηφπνπ γείσζε µε πιέγµα. Γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ θπθιψµαηνο εθθίλεζεο Τ - Γ ηα εμαξηήµαηα πνπ ζα ρξεζηµνπνηήζνπµε είλαη ηα εμήο: Ζιεθηξνλφµνο C 1 Γηθηχνπ µε ηθαλφηεηα ξεχµαηνο: Η ζs = (Ηνλ θηλεηήξα ζε Γ / 3 ) * 1,25 = 360,1*25 284, 55 3 Ζιεθηξνλφµνο C 2Γ (ηξηγψλνπ) µε ηθαλφηεηα ξεχµαηνο ίδηα µε απηή ηνπ C 1 Γηθηχνπ δειαδή 284,55 Α Ζιεθηξνλφκνο C 3Y (αζηέξα) κε ηθαλφηεηα ξεχκαηνο: Η ζο = (Ηνλ θηλεηήξα ζε Γ / 3) * 1,25 = (360 / 3) * 1,25 Η ζο = 164,3 Α Υξνληθφ d κε βνεζεηηθή επαθή πνπ αλνίγεη ζε ξπζκηδφκελν ρξφλν ν νπνίνο ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε είλαη 10 sec. Θεξκηθφ F κε καγλεηνζεξκηθά ζηνηρεία γηα πξνζηαζία θαη απφ βξαρπθχθισκα κε πεξηνρή ξχζκηζεο: Η ζ = (Ηνλ θηλεηήξα ζε Γ / 3 ) = 360 / 3 => Η ζ = 207,84 Α 2.7 ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΑΝΣΗΣΑΘΜΗΖ ( βειηίσζε ζπλθ ) Ζ ζρέζε κεηαμχ ελεξγνχ θαη άεξγνπ ηζρχνο (ή κεηαμχ ελεξγνχ θαη άεξγνπ ξεχκαηνο) θαιείηαη ζπληειεζηήο ηζρύνο θαη είλαη ην γλσζηφ ζπλεκίηνλν (ζπλθ). Γηα θαζαξφ άεξγν ξεχκα ην ζπλθ είλαη 0 (κεδέλ) θαη γηα θαζαξφ ελεξγφ ξεχκα ην ζπλθ είλαη 1 (κνλάδα), πεξίπησζε πνπ ζεσξείηαη ε ηδαληθφηεξε εθκεηάιιεπζε θάζε ειεθηξηθήο εγθαηάζηαζεο. Χζηφζν πξέπεη λα απνθεχγεηαη κηα εγθαηάζηαζε λα έρεη ζπλθ = 1 ή ρσξεηηθφ, πξνο απνθπγή θαηλνκέλσλ ζπληνληζκνχ κε ελδερφκελν ππέξηαζεο θαη εμαζζέληζε ησλ κνλψζεσλ ησλ ηπιηγκάησλ. ηηο βηνκεραληθέο ειεθηξηθέο εγθαηαζηάζεηο ρσξίο αληηζηάζκηζε ην ζπλθ θπκαίλεηαη ζπλήζσο απφ 0,5 θαη ρακειφηεξα, κέρξη 0,7. Χζηφζν νη ειεθηξηθέο εηαηξίεο, πνπ δηαζέηνπλ θαη πσινχλ ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα, ζεσξνχλ φηη ηθαλνπνηεηηθή εθκεηάιιεπζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ 18

επηηπγράλεηαη κε ζπλθ ηνπιάρηζηνλ 0,85. Ζ απαηηνχκελε βειηίσζε ηνπ ζπλθ κπνξεί λα γίλεη κφλν κε ηελ ζχλδεζε ππθvσηψλ αλάινγεο ηζρχνο, παξάιιεια πξνο ην επαγσγηθφ θνξηίν, ή παξάιιεια πξνο νιφθιεξε ηελ εγθαηάζηαζε, πνπ πεξηιακβάλεη πνιιά επαγσγηθά θνξηία. Δίλαη επλφεην φηη ην φθεινο, απφ ηελ βειηίσζε ηνπ ζπλθ, ελδηαθέξεη ηφζν ηνλ θαηαλαισηή, φζν θαη ηελ ειεθηξηθή εηαηξεία. Έηζη, θάζε ειεθηξηθή εηαηξεία δίλεη νηθνλνκηθά θίλεηξα, επηβαξχλνληαο ην ηηκνιφγην πψιεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο γηα ζπλθ µηθξφηεξν ηνπ 0.85, ελψ ην πξηµνδνηεί γηα ζπλθ µεγαιχηεξν ηνπ 0,85. 2.7.1 ΔΗΓΖ ΑΝΣΗΣΑΘΜΗΖ Αλάινγα µε ηνλ ηξφπν ζχλδεζεο ησλ ππθλσηψλ δηαθξίλνπµε ηξεηο ηξφπνπο αληηζηάζµηζεο: α) Σελ ηνπηθή αληηζηάζµηζε, θαηά ηελ νπνία θάζε επαγσγηθή θαηαλάισζε αληηζηαζµίδεηαη ρσξηζηά. β) Σελ νµαδηθή αληηζηάζµηζε, θαηά ηελ νπνία πνιιέο επαγσγηθέο θαηαλαιψζεηο αληηζηαζµίδνληαη θαηά νµάδεο. γ) Σελ θεληξηθή αληηζηάζµηζε, θαηά ηελ νπνία ε αληηζηάζµηζε γίλεηαη ζηελ είζνδν ηνπ θαηαλαισηή θαη κάιηζηα ζηνλ θεληξηθφ ηνπ πίλαθα. 2. 7. 2 ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΠΤΚΝΧΣΧΝ ΑΝΣΗΣΑΘΜΗΖ χµθσλα µε ηα φζα αλαθέξαµε παξαπάλσ γηα λα ππνινγίζνπµε ηνπο ππθλσηέο αληηζηάζµηζεο ηεο εγθαηάζηαζεο ηνπ αληιηνζηαζίνπ πνπ µειεηάµε ζα εξγαζηνχµε σο εμήο. Ξέξνπµε φηη έρνπµε µηα ηξηθαζηθή θαηαλάισζε ζπλνιηθά 5 ρ 270 = 1350 KW (µεραληθή ηζρχο) ελψ ε ειεθηξηθή ηζρχο είλαη 1350/ 0.94 = 1436 ΚΤΑ θαη ππνζέηνπµε φηη ιεηηνπξγεί µε ζπληειεζηή ηζρχνο ( ζπλ θ ) 0,6 θαη ζέινπµε λα δηνξζσζεί ζε 0,9. Ξέξνπµε επίζεο φηη ε πνιηθή ηάζε ηνπ δηθηχνπ είλαη 380 V θαη ε ζπρλφηεηα F = 50 ΖΕ. Έηζη, ζα έρνπµε: Γηα ζπλ θη = 0,6 έρνπµε εθθ 1 = 1,33 Γηα ζπλθ 2 = 0,9 έρνπµε εθθ 2 = 0,48 Ζ άεξγνο ηζρχ ηνπ ππθλσηή ζα είλαη: Qc = Ρ (εθθ 1 - εθθ 2 ) = 1436 (1,33-0,48) = 1147,5 KVAR Ζ άεξγνο ηζρχο αλά θιάδν ζα είλαη: Qc /θάζε = (1/3) * Qc = 1147,5 / 3 => Qc /θάζε = 382,5 KVAR Οπφηε ε ηηκή ηνπ ππθλσηή ζε δηάηαμε ηξηγψλνπ ζα είλαη: C Γ = (Qc / σ * U 2 ) = (382500 / 314 * 380 2 ) => C Γ = 8.43 mf Δπνκέλσο γηα ηε βειηίσζε ηνπ ζπληειεζηή ηζρχνο ηεο εγθαηάζηαζεο ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε έλα απηφκαην ζπγθξφηεκα ππθλσηψλ ρσξηζκέλν ζε 8 βαζκίδεο νιηθήο ηζρχνο 400 KVAR ηάζεο ιεηηνπξγίαο 380 Volt. Ζ ξχζκηζε ζα γίλεη ζε 8 βήκαηα. ε πεξίπησζε πνπ ζα έξζνπλ νη ινγαξηαζκνί ηεο Γ.Δ.Ζ. θαη ρξεηάδεηαη ε εγθαηάζηαζε 19

επηπιένλ βειηίσζε ζπληκεηφλνπ ζα ηνπνζεηεζνχλ ζηαζεξέο κνλάδεο ππθλσηψλ ζην δίθηπν ηεο ρακειήο. Κάζε κηα απφ ηηο 8 βαζκίδεο απνηειείηαη απφ κηα κνλάδα ππθλσηψλ ηζρχνο 50 KVAR θαη έρνπλ ζπλδεζκνινγία ηξηγψλνπ. Οη αληηζηάζεηο εθθφξηηζεο είλαη κφληκα ζπλδεδεκέλεο γηα λα έρνπκε θαιχηεξε πξνζηαζία. Αλαιπηηθφηεξα ην θάζε απηφκαην ζπγθξφηεκα απνηειείηαη απφ: Ζιεθηξηθφ ξπζκηζηή άεξγνπ ηζρχνο αζχκκεηξεο θφξηηζεο ν νπνίνο δίλεη εληνιέο δεχμεο θαη απφδεπμεο βαζκίδσλ αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηεο εγθαηάζηαζεο. 8 κνλάδεο ππθλσηψλ 8 ρ 50 = 400 KVAR 8 ξειέ ηχπνπ AC3 8 ηξηάδεο καρεξσηέο αζθάιεηεο κε ηηο βάζεηο ηνπο νλνκαζηηθήο έληαζεο 125 Α. Ζ δηαηνκή ηνπ αγσγνχ είλαη S = 35 mm 2 θαη ην θαιψδην πνπ ρξεζηκνπνηείηαη είλαη ΝΤΤ 3 * 35 mm 2 (επηιέρζεθαλ απφ ηνλ Πίλαθα 2.4.1. ζει. 13) 2.8 ΥΔΓΗΑ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ ΤΓΡΔΤΖ Σα ζρέδηα ηεο ειεθηξηθήο εγθαηάζηαζεο ηνπ αληιηνζηαζίνπ χδξεπζεο πνπ κειεηάκε είλαη ηα εμήο: Κχθισκα Ηζρχνο Κχθισκα Απηνκαηηζκνχ 20

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΕΟΜΔΝΟΗ ΛΟΓΗΚΟΗ ΔΛΔΓΚΣΔ (PLC) ΓΔΝΗΚΑ Ζ ξαγδαία εμέιημε ησλ ππνινγηζηψλ ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη νη θαληαζηηθέο δπλαηφηεηεο πνπ παξέρνπλ, βξήθαλ άκεζε εθαξκνγή ζηνπο βηνκεραληθνχο απηνκαηηζκνχο, φπνπ νη απαηηήζεηο γηα εχξπζκε ιεηηνπξγία ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ηήξεζε νξηζκέλσλ πξνδηαγξαθψλ πνηφηεηνο, είλαη ζχλζεηεο θαη δχζθνιν λα αληηκεησπηζζνχλ κε ηνλ θιαζζηθφ απηνκαηηζκφ. Με ηνπο ππνινγηζηέο φρη κφλν θαιχπηνληαη απηέο νη απαηηήζεηο, αιιά θαη πνιχ πεξηζζφηεξεο, φπσο άκεζεο πξνζαξκνγήο ζε κεηαβνιέο πξνδηαγξαθψλ, δηεξγαζηψλ (επέιηθηα ζπζηήκαηα), ηεο ππνζηήξημεο κε μέλε εηδηθεπκέλε ηερλνγλσζία (έκπεηξα ζπζηήκαηα), άκεζεο επνπηείαο θαη ηειεπνπηείαο, θ.ά. Οη ππνινγηζηέο πέξαζαλ ζηηο βηνκεραληθέο εθαξκνγέο κε δχν κνξθέο: ηνπο βηνκεραληθνύο ππνινγηζηέο θαη ηνπο πξνγξακκαηηδόκελνπο ειεγθηέο Οη πξψηνη είλαη ππνινγηζηέο κε απζηεξέο πξνδηαγξαθέο πνηφηεηαο, θαηάιιεινη γηα βηνκεραληθφ πεξηβάιινλ (ειεθηξηθφο ζφξπβνο, πγξαζία, ζθφλε θιπ.) Οη δεχηεξνη είλαη ππνινγηζηέο εηδηθψλ ιεηηνπξγηψλ κε πςειή αληνρή ζην βηνκεραληθφ πεξηβάιινλ. ην βηνκεραληθφ ρψξν αληηκεησπίδνληαη κε κεγαιχηεξε "ζπκπάζεηα" νη πξνγξακκαηηδφκελνη ειεγθηέο επεηδή ε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ ηνπο είλαη πξνζαξκνζκέλε ζηνλ θιαζζηθφ απηνκαηηζκφ, θαη επνκέλσο πην πξνζηηή ζην ηερληθφ πξνζσπηθφ. 3.1 Οη πξνγξακκαηηδόκελνη ινγηθνί ειεγθηέο Ο φξνο είλαη πηζηή κεηάθξαζε ηνπ Programmable Logic Controllers (PLC) θαη έρεη επηθξαηήζεη ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα, άλ θαη ίζσο ζα ήηαλ πην επδφθηκνο, γηα ηελ ειιεληθή γιψζζα, ν φξνο πξνγξακκαηηδόκελεο κνλάδεο απηνκαηηζκνύ. Πξφθεηηαη γηα κνλάδεο πξνγξακκαηηδφκελεο ινγηθήο πνπ απινπνηνχλ ηελ ειεθηξηθή εγθαηάζηαζε βηνκεραληθνχ απηνκαηηζκνχ, αληηθαζηζηψληαο ηελ ελζύξκαηε ινγηθή (wired logic) κ έλα πξφγξακκα. Έηζη ε θαηαζθεπή θαη ε ζπξκάησζε ελφο ειεθηξηθνχ πίλαθα απηνκαηηζκνχ γίλεηαη απιή θαη αλεμάξηεηε απφ ηελ ινγηθή ηνπ απηνκαηηζκνχ. Πάλσ ζηνπο αθξνδέθηεο ηνπ πξνγξακκαηηδφκελνπ ειεγθηή ζπλδένληαη φια ηα ζηνηρεία πνπ δίλνπλ εληνιέο θαη ραξαθηεξίδνληαη σο είζνδνη (κπνπηφλ, νξηαθνί δηαθφπηεο, αηζζεηήξηα) θαζψο θαη εθείλα ηα εμαξηήκαηα πνπ δέρνληαη εληνιέο (ειεθηξνλφκνη, ειεθηξνβαιβίδεο, ελδεηθηηθέο ιπρλίεο, θαηακεηξεηέο, θ.ι.π). Ζ ινγηθή ηνπ απηνκαηηζκνχ πξνγξακκαηίδεηαη ζηελ κλήκε ηνπ PLC, αθφκα θαη ηελ ηειεπηαία ζηηγκή (ζέζε ζε ιεηηνπξγία ηνπ απηνκαηηζκνχ), κ' έλα ρεηξηζηήξην πξνγξακκαηηζκνχ ή έλα ππνινγηζηή. Δπνκέλσο ην πξφγξακκα (=κειέηε) κπνξεί λα γίλεηαη παξάιιεια κε ηελ θαηαζθεπή ηνπ ειεθηξηθνχ πίλαθα. Αλ ζηελ ζπλέρεηα ρξεηαζζεί λα γίλνπλ αιιαγέο ζηνλ απηνκαηηζκφ, ηφηε πνιχ απιά "δηνξζψλεηαη" ε ινγηθή ηνπ αιιάδνληαο ην πξφγξακκα, ρσξίο λα ρξεηαζζεί επέκβαζε ζηελ ζπξκάησζε ηνπ πίλαθα. Απηή ε επειημία πξνζαξκνγήο ηνπ απηνκαηηζκνύ ζηηο εθάζηνηε απαηηήζεηο απνηειεί έλα από ηα ζπνπδαηόηεξα πιενλεθηήκαηα πνπ παξέρνπλ νη πξνγξακκαηηδόκελνη ειεγθηέο ζηελ ηερληθή ηνπ απηνκαηηζκνύ. Ο πξνγξακκαηηζηήο κπνξεί αλά πάζα ζηηγκή λα έρεη ζηελ νζφλε ηνπ ην πξφγξακκα, ζε νπνηαδήπνηε παξάζηαζε θαη αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηξφπν πνπ πξνγξακκαηίζηεθε αξρηθά. 21

Δπίζεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα πάξεη ην πξφγξακκα εθηππσκέλν ζε ραξηί, κ' έλα εθηππσηή. 3.2 Γνκή ελόο πξνγξακκαηηδόκελνπ ειεγθηή Έλαο πξνγξακκαηηδφκελνο ειεγθηήο αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηχπν θαη ην κέγεζνο ηνπ απνηειείηαη απφ ηα εμήο βαζηθά ζηνηρεία: Πιαίζην γηα ηελ ηνπνζέηεζε ησλ κνλάδσλ Μνλάδα ηξνθνδνζίαο Κεληξηθή κνλάδα επεμεξγαζίαο CPU (κε ηνλ κηθξνεπεμεξγαζηή θαη ηελ κλήκε γηα ην πξφγξακκα) Μνλάδεο εηζφδσλ Μνλάδεο εμφδσλ 3.2.1 Πιαίζην ηνπνζέηεζεο κνλάδσλ Όιεο νη κνλάδεο, απφ ηηο νπνίεο απνηειείηαη έλαο πξνγξακκαηηδφκελνο ειεγθηήο, είλαη ηνπνζεηεκέλεο ζ' έλα πιαίζην. απηφ είλαη ελζσκαησκέλν ην ζχζηεκα αγσγψλ (δπγψλ), κε ηνπο νπνίνπο επηθνηλσλνχλ νη δηάθνξεο κνλάδεο κεηαμχ ηνπο, γηα ηελ αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ θαη γηα ηελ ηξνθνδνζία ηνπο. 3.2.2 Μνλάδα ηξνθνδνζίαο Ζ κνλάδα ηξνθνδνζίαο αλαιακβάλεη: Να δεκηνπξγεί απφ ηελ ηάζε ηνπ δηθηχνπ ηηο απαξαίηεηεο εζσηεξηθέο ηάζεηο (ζπλήζσο 5-9 - 24λ DC), πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ ιεηηνπξγία ησλ ειεθηξνληθψλ ζηνηρείσλ ηνπ πξνγξακκαηηδφκελνπ ειεγθηή (νινθιεξσµέλα, ηξαλδίζηνξο, κηθξνξειέ θιπ.) θαη Να δηαηεξήζεη ην πεξηερφκελν ηεο κλήµεο RAM, ζε µηα δηαθνπή ηεο ηάζεο ηνπ δηθηχνπ µε ηε βνήζεηα κπαηαξίαο, πνπ ελζσκαηψλεηαη ζ' απηήλ. 3.2.3 Κεληξηθή κνλάδα επεμεξγαζίαο (CPU). Ζ κνλάδα απηή απνηειείηαη απφ: Σνλ κηθξνεπεμεξγαζηή, ν νπνίνο επεμεξγάδεηαη ζπλερψο (θπθιηθά) ηηο εληνιέο ηνπ πξνγξάκκαηνο, µε βάζε ηηο θαηαζηάζεηο (ζήµαηα) ησλ εηζφδσλ - εμφδσλ, θαη Σελ κλήκε φπνπ είλαη γξαµµέλν ην πξφγξαµµα. Αλάινγα µε ηα ζήµαηα θαη ην πξφγξαµµα, εμαλαγθάδεη ηηο εμφδνπο λα απνθηήζνπλ ηάζε ή φρη, νπφηε αληίζηνηρα δηεγείξνληαη ή φρη θαη ηα ζπλδεδεκέλα ζ' απηέο ξειέ, ειεθηξνβαιβίδεο, ιπρλίεο θιπ. Σν πξφγξαµµα γξάθεηαη ζηε κλήµε, µε ηε βνήζεηα κηαο ζπζθεπήο πξνγξακκαηηζκνχ (πξνγξακκαηηζηήο). Απηή ζπλδέεηαη ζηελ θεληξηθή κνλάδα επεμεξγαζίαο, µφλν φηαλ πξφθεηηαη λα γξαθηεί ή κεηαθεξζεί ην πξφγξαµµα ζηε κλήµε, ή αλ πξφθεηηαη λα γίλνπλ αιιαγέο. Δπίζεο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ έιεγρν ησλ δηαθφξσλ ζεµάησλ, θαηά ηελ εμέιημε ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη γηα ηελ αλεχξεζε ζθαιµάησλ. Ζ κλήµε είλαη έλα νινθιεξσµέλν θχθισµα εµηαγσγψλ, ζην νπνίν γξάθνληαη ηα δηάθνξα πξνγξάµµαηα ππφ κνξθή εληνιψλ. Μπνξεί λα είλαη εζσηεξηθή RAM ή πξόζζεηε RAM / EPROM / EEPROM. ε µηα κλήµε RAM (Random Access Memory) κπνξεί λα γξαθεί θαη λα ζβεζηεί έλα πξφγξαµµα νπνηαδήπνηε ζηηγµή. Ζ δηαηήξεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζε µηα δηαθνπή ξεχµαηνο εμαζθαιίδεηαη απφ ηελ κπαηαξία ηνπ ηξνθνδνηηθνχ. 22

Μηα κλήµε EPROM (Erasable Programable Read Only Memory) κπνξεί λα πξνγξακκαηηζηεί µφλν έμσ απφ ηνλ ειεγθηή ηνπνζεηνχκελε ζε θαηάιιειε ππνδνρή ηνπ πξνγξακκαηηζηή. Γελ ράλεη ην πεξηερφκελν ηεο ζε δηαθνπή ξεχµαηνο, ην νπνίν ζβχλεηαη µφλν ε ζπζθεπή ππεξησδψλ αθηίλσλ. Δίλαη ζεµαληηθά θζελφηεξε απφ µηα EEPROM. Μηα κλήµε EEPROM (Electrical Erasable Programable Read Only Memory) δηαθέξεη απφ ηελ EPROM ζην φηη κπνξεί λα ζβπζηεί ειεθηξηθά µε ηνλ πξνγξακκαηηζηή. ηελ θεληξηθή κνλάδα επεμεξγαζίαο ππάξρνπλ επίζεο: Γηαθφπηεο ιεηηνπξγίαο RUN/STOP Δλδεηθηηθά LED (πξάζηλν = RUN / θφθθηλν = STOP) Θέζε ζχλδεζεο κηαο ζπζθεπήο πξνγξαµµαηηζµνχ. Θέζεηο επέθηαζεο γηα ηελ πξνζζήθε επηπιένλ κνλάδσλ εηζφδσλ, εμφδσλ, ζε ζπλδπαζµφ µε ηηο δπλαηφηεηεο ηεο CPU. Σα ζπνπδαηφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ζηνηρεία ησλ ηθαλνηήησλ κηαο CPU είλαη: Ζ ρσξεηηθφηεηα κλήµεο Ζ ηαρχηεηα εθηέιεζεο πξνγξάκκαηνο (ρξφλνο θχθινπ γηα 1Κ εληνιέο) Ο αξηζµφο ησλ εζσηεξηθψλ βνεζεηηθψλ (Flags = εζσηεξηθά βνεζεηηθά ξειέ κηαο επαθήο), ησλ ρξνληθψλ (Timers), ησλ θαηαµεηξεηψλ (Counters), ζε ζπλδπαζµφ µε ηελ δπλαηφηεηα δηαηήξεζεο (ζπγθξάηεζε) ηεο πιεξνθνξίαο ζε δηαθνπή ξεχµαηνο. Ο αξηζµφο ησλ δπλαηψλ εηζφδσλ εμφδσλ. Ζ δπλαηφηεηα ζπλεξγαζίαο ζε δίθηπν. 3.2.4 Μνλάδεο εηζόδσλ (Η) Σα θαιψδηα, πνπ έξρνληαη απφ ηα αηζζεηήξηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο ζπλδένληαη ζηηο θιέµεο ησλ κνλάδσλ εηζφδσλ (Δίζνδνη ηνπ PLC). Τπάξρνπλ δχν βαζηθνί ηχπνη ηέηνησλ µνλάδσλ: Φεθηαθέο (ΟΝ OFF), ζηηο νπνίεο κεηαθέξεηαη ή δηαθφπηεηαη µηα ζπγθεθξηκέλε ηάζε (24λ DC ή 115 λ AC), απφ νξηαθνχο δηαθφπηεο, βνεζεηηθέο επαθέο, κπνπηφλ, θιπ. Ζ ηάζε δεκηνπξγείηαη ζπλήζσο απφ μερσξηζηφ ηξνθνδνηηθφ. Αλαινγηθέο, ζηηο νπνίεο ε ηάζε είλαη κεηαβαιιφκελε µε πεξηνρέο εληφο ησλ νξίσλ, -10 έσο 10V DC θαη -20 έσο 20 ma ή 4 έσο 20 ma), πρ αηζζεηήξηα ζεξκνθξα-ζίαο, αηζζεηήξηα πίεζεο θιπ. 3.2.5 Μνλάδα εμόδσλ (Q) Σα θαιψδηα πνπ πεγαίλνπλ πξνο ηα ξειέ ηζρχνο, βαιβίδεο, ιπρλίεο, θαηαγξαθηθά, θ.ιπ. ζπλδένληαη ζηηο θιέµεο ησλ κνλάδσλ εμφδσλ (Έμνδνη ηνπ PLC). Καη νη κνλάδεο εμφδσλ δηαθξίλνληαη ζε ςεθηαθέο θαη αλαινγηθέο. Γηα ηηο ςεθηαθέο ε ηάζε µε ηελ νπνία κεηαθέξνληαη νη εληνιέο είλαη 24V DC, 115 ή 220V AC, ελψ γηα ηηο αλαινγηθέο - 10V έσο 10V, 4 20 ma Οπηνειεθηξνληθή δεύμε (Γαιβαληθή απνµόλσζε) Σα ειεθηξηθά θπθιψκαηα ησλ κνλάδσλ εηζφδσλ - εμφδσλ ζπλήζσο είλαη αλεμάξηεηα απφ απηά ηεο CPU. Ζ επηθνηλσλία γίλεηαη µε νπηνειεθηξνληθή δεχμε (ζπλδπαζµφο θσηνδηφδνπ θσηναληίζηαζεο), γηα πξνζηαζία ηεο CPU, απφ ππέξηαζε ή ιάζνο ηάζε. Ολνκαηνινγία εηζόδσλ εμόδσλ Όιεο ζρεδφλ νη εηαηξείεο ρξεζηκνπνηνχλ ηνλ ζπκβνιηζκφ ΗΥΤ θαη QXY ή ΟΥΤ γηα ηελ νλνκαηνινγία ησλ εηζφδσλ θαη εμφδσλ αληίζηνηρα. 23

ΗΥΤ είλαη ε είζνδνο (Input) ηεο κνλάδαο µε αχμνληα αξηζµφ Υ, πνπ έρεη αχμνληα αξηζµφ Τ QXY είλαη ε έμνδνο (Quit - Output) ηεο κνλάδαο µε αχμνληα αξηζµφ Υ, πνπ έρεη αχμνληα αξηζµφ Τ. ρήκα 3.2.5.1 Γνκή ελφο PLC 3.2.6 Βνεζεηηθέο κνλάδεο Δίλαη ζπζθεπέο πνπ δελ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ ιεηηνπξγία ηνπ πξνγξακκαηηδφκελνπ ειεγθηή, σζηφζν ρξήζηµεο έσο απαξαίηεηεο γηα πιήξε επνπηεία θαη έιεγρν. Οη θπξηφηεξεο είλαη: Δμνκνησηήο. Δίλαη µηα ζεηξά απφ δηαθφπηεο µε ηνπο νπνίνπο κπνξνχµε λα θάλνπµε εξγαζηεξηαθφ έιεγρν ελφο πξνγξάκκαηνο. Μνλάδα ππεξηώδνπο αθηηλνβνιίαο γηα ηελ απάιεηςε (ζβήζηκν) ηνπ πεξηερνκέλνπ κλεµψλ EPROM. MODEM γηα δηαβίβαζε πιεξνθνξηψλ δηα κέζνπ δηθηχνπ ΟΣΔ. MONITORS (Μνλάδεο έγρξσµεο δπλαµηθήο απεηθφλεζεο κηκηθψλ δηαγξαµµάησλ) Δθηππσηέο γηα ηελ θαηαγξαθή ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ θαη ηνπ πξνγξάµµαηνο. 3.3 Πιενλεθηήκαηα ησλ πξνγξακκαηηδόκελσλ ειεγθηώλ Σα ζπνπδαηφηεξα πιενλεθηήκαηα ησλ πξνγξακκαηηδφκελσλ ειεγθηψλ έλαληη ηνπ θιαζζηθνχ απηνκαηηζκνχ είλαη: ην ζηάδην ηεο κειέηεο δελ απαηηείηαη αθξηβήο θαηακέηξεζε ησλ βνεζεηηθψλ επαθψλ (Normally Open, ΟΝ Normally Close, OFF), ησλ ρξνληθψλ, ησλ θαηαµεηξεηψλ, αθνχ δηαηίζεληαη ζε κεγάιε επάξθεηα. Ζ ινγηθή ηνπ απηνκαηηζκνχ, κπνξεί λα αιιάμεη πνιχ εχθνια ζε νπνηνδήπνηε ζηάδην (κειέηε, θαηαζθεπή, ζέζε ιεηηνπξγίαο θ.ι.π). Ο εληνπηζµφο βιαβψλ δηεπθνιχλεηαη, γηαηί γηα θάζε εμσηεξηθή εληνιή ππάξρεη αληίζηνηρν LED. Δπίζεο ε ξνή ηνπ απηνκαηηζκνχ κπνξεί λα παξαθνινπζεζεί άλεηα, µε ηε βνήζεηα κηαο ζπζθεπήο πξνγξακκαηηζκνχ. Ο απηνκαηηζκφο παξαδίλεηαη ζπληνκφηεξα ζε ιεηηνπξγία, γηαηί ε κειέηε κπνξεί λα γίλεηαη παξάιιεια µε ηελ ηνπνζέηεζε θαη ζπξκάησζε ηνπ πξνγξακκαηηδφκελνπ 24

ειεγθηή Γελ ππάξρεη ην γλσζηφ πξφβιεµα ησλ «µή ελεκεξσκέλσλ» ζρεδίσλ ηνπ πίλαθα απηνκαηηζκνχ κεηά απφ ιίγν θαηξφ. Ο πξνγξ. ειεγθηήο έρεη πάληα θξαηεκέλν «κέζα ηνπ» ην ηειεπηαίν πξφγξαµµα, ην νπνίν κπνξεί λα δηαβαζηεί µε µηα ζπζθεπή πξνγξαµµαηηζµνχ ή λα εθηππσζεί ζε ραξηί. Τπάξρεη ζεµαληηθή νηθνλνµία ζην ρψξν, ηε ζπληήξεζε (δελ ππάξρνπλ κεραληθέο επαθέο) θαη ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο. Ζ ηνπνζέηεζε κπνξεί λα γίλεη ρσξίο θίλδπλν θαη κέζα ζε πεδία ηζρχνο. Έλαο πξνγξακκαηηδφκελνο ειεγθηήο κπνξεί λα ζπλδεζεί µε πεξηθεξηθέο κνλάδεο γηα επηηήξεζε έιεγρν ηεο εγθαηάζηαζεο (νζφλε, πιεθηξνιφγην, εθηππσηήο), θαηαξγψληαο ην θιαζζηθφ δηάγξαµµα θαη ηνλ πίλαθα ρεηξηζµψλ. Δπίζεο κπνξεί λα ζπλδεζεί µε αλψηεξν ππνινγηζηή γηα αληαιιαγή ζηνηρείσλ. Ζ γιψζζα πξνγξαµµαηηζµνχ είλαη πξνζαξκνζκέλε ζην βηνκεραληθφ απηνκαηηζκφ θαη άξα είλαη πξνζηηή ζην πξνζσπηθφ πνπ κέρξη ζήµεξα ζπληεξνχζε ηνπο θιαζζηθνχο πίλαθεο απηνκαηηζκνχ. 3.4 Λνγηζµηθό (Software) πξνγξακκαηηδόκελσλ ειεγθηώλ Οη πξνγξακκαηηδφκελνη ειεγθηέο πξνγξακκαηίδνληαη ζπλήζσο ζε µηα ή πεξηζζφηεξεο απφ ηηο παξαθάησ γιψζζεο πξνγξαµµαηηζµνχ: Λίζηα εληνιψλ (Statement List = STL) Γηάγξακκα Ladder (Ladder Diagram = LAD) Λνγηθφ δηάγξαµµα (Control System Flowchart = CSF). Οη γιψζζεο απηέο είλαη πνιχ πηφ απιέο απφ ηηο γιψζζεο πξνγξαµµαηηζµνχ ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ (Basic, Pascal, Fortran θιπ.). Δίλαη ηππνπνηεκέλεο δηεζλψο θαηά DIN θαη IEC θαη απνηεινχλ θαηά θάπνην ηξφπν ηελ "επίζεµε γιψζζα" ζηνλ πξνγξακκαηηδφκελν απηνκαηηζκφ. Έηζη νη πεξηζζφηεξνη πξνγξακκαηηδφκελνη ειεγθηέο πξνγξαµµαηίδνληαη θαη µε ηνπο ηξείο ηξφπνπο. 3.5 Λίζηα εληνιώλ (Statement List = STL) Ζ γιψζζα απηή είλαη αλακθίβνια ε "κεηξηθή" γιψζζα θάζε πξνγξακκαηηδφκελνπ ειεγθηή, ε νπνία έρεη θαη ηηο κεγαιχηεξεο δπλαηφηεηεο αιιά θαη επειημία. Ζ ιίζηα εληνιψλ φπσο θαη νη άιιεο γιψζζεο ζηεξίδνληαη ζηε ςεθηαθή ινγηθή. Έηζη είλαη ινγηθφ λα πεξηµέλνπµε φηη ε γιψζζα STL απνηειείηαη απφ ζπληµήζεηο αγγιηθψλ ιέμεσλ. Μηα εληνιή πξνγξάµµαηνο ζηε κνξθή απηήο ηεο γιψζζαο απνηειείηαη απφ δχν ηµήµαηα: Δθείλν πνπ ραξαθηεξίδεη ην είδνο ηεο εληνιήο θαη Δθείλν πνπ ραξαθηεξίδεη ηελ παξάµεηξν. Σν ηµήµα πνπ ραξαθηεξίδεη ην είδνο ηεο εληνιήο, θαζνξίδεη ην ηη πξφθεηηαη λα γίλεη, Π.ρ. Α: καλδάισζε θαηά AND Ο: καλδάισζε θαηά OR ΑΝ: εληνιή AND NOT 25

= : ελεξγνπνίεζε ζε θαηάζηαζε 1 ή 0. ην ηµήµα ηεο παξακέηξνπ δίλνληαη επηπξφζζεηα ζηνηρεία. Καζνξίδεηαη µε πνηα παξάµεηξν (π.ρ. είζνδν, έμνδν, δηάξθεηα ρξφλνπ) ζα γίλεη απηφ πνπ πξνζδηνξίδεη ε εληνιή. Ζ παξάκεηξνο απηή είλαη έλαο ζπλδπαζµφο γξαµµάησλ θαη αξηζµψλ, π.ρ. %Η1.4: είζνδνο µε δηέπζπλζε 1.4 %Q2.0: έμνδνο µε δηεχζπλζε 2.0 Όπσο θαίλεηαη ζην παξάδεηγκα ην γξάµµα δειψλεη είηε είζνδν, είηε έμνδν, ελψ νη αξηζµνί δειψλνπλ ηελ αθξηβή δηεχζπλζε ηεο εηζφδνπ ή εμφδνπ αληίζηνηρα κέζα ζηελ κλήµε ηνπ πξνγξακκαηηδφκελνπ ειεγθηή. Αξηζηεξά ν πξψηνο αξηζµφο ραξαθηεξίδεη ηε δηεχζπλζε ηνπ ΒΤΣΔ (αχμνληα αξηζµφ θάξηαο εηζφδνπ ή εμφδνπ) θαη δεμηά ν δεχηεξνο αξηζµφο ραξαθηεξίδεη ηε δηεχζπλζε ηνπ ΒΗΣ (αχμνληα αξηζµφ εηζφδνπ ή εμφδνπ ηεο θάξηαο). εµεηψλεηαη φηη έλα ΒΤΣΔ πεξηιακβάλεη 8 ΒΗΣ θαη ζπλήζσο µηα θάξηα έρεη 8 εηζφδνπο ή εμφδνπο. Οξηζκέλεο εληνιέο πξνγξάµµαηνο απνηεινχληαη µφλν απφ ην πξψην ηµήµα ηεο εληνιήο (είδνο εληνιήο), π.ρ. Α(, ), Ο(, ), Σελ ζέζε ησλ παξαµέηξσλ θαηαιακβάλνπλ άιιεο εληνιέο π.ρ. Α ή Ο. 3.6 Γηάγξακκα Ladder (Ladder Diagram = LAD) Ζ γιψζζα απηή είλαη ζρεηηθά πην απιή θαη γίλεηαη πην θαηαλνεηή απφ ηνπο ηερληθνχο, αθνχ κνηάδεη πεξηζζφηεξν µε ην θιαζζηθφ ειεθηξνινγηθφ ζρέδην. Ζ εγγξαθή ηνπ πξνγξάµ- µαηνο γίλεηαη µε ηνλ πξνγξακκαηηζηή, ν νπνίνο πξέπεη λα δηαζέηεη µηα ζεηξά πιήθηξσλ µε ζχµβνια ή λα έρεη πιεθηξνιφγην µε δηπιή ρξήζε (εληνιψλ θαη ζπµβφισλ). Οη δηάθνξνη θιάδνη ηνπ ζρεδίνπ παξηζηάλνληαη νξηδφληηνη θαη φρη θάζεηνη φπσο είλαη ζην θιαζζηθφ ζρέδην. ην πιεθηξνιφγην ππάξρνπλ ηα αληίζηνηρα πιήθηξα: ---] [--- (νµαιά αλνηθηή επαθή: Ν/Ο), --- ]/[ --- (νµαιά θιεηζηή επαθή: N/C), ---( )--- (άµεζε έμνδνο: ελεξγνπνηείηαη φηαλ πεξάζεη ξεχµα) ---(/)--- (αληίζηξνθε έμνδνο: ελεξγνπνηείηαη φηαλ δελ πεξάζεη ξεχµα) (ζχλδεζε ζεηξάο) (ζχλδεζε παξάιιειε) ' άιινπο θαηαζθεπαζηέο ρξεζηκνπνηείηαη ε ηερληθή ησλ θφµβσλ αληί νξηδνληίσλ θαη θαζέησλ ζπλδέζεσλ. Με κηθξή εμάζθεζε κπνξεί ηειηθά έλα πξφγξαµµα λα πξνγξακκαηηζηεί πην εχθνια ζην ρέξη, παξά λα ζρεδηαζηεί ζην ραξηί. 26

3.7 Λνγηθό δηάγξαµµα (Control System Flowchart = CSF) Ο πξνγξακκαηηζκφο µε ηελ γιψζζα απηή ρξεζηκνπνηεί ηνλ ζπλδπαζµφ ησλ ινγηθψλ ππιψλ φπσο AND, OR, ΑΝD ΝΟΣ θ.ιπ. ηηο νπνίεο έρνπµε µε κνξθή νµάδαο θαη κπνξνχλ ζπγρξφλσο λα δεκηνπξγήζνπκε θαη άιιεο νµάδεο µε δηαθνξεηηθή ελέξγεηα. Οη νµάδεο απηέο µαο βνεζνχλ λα κηθξαίλνπµε ην πξφγξαµµα, νχησο ψζηε λα ρξεζηκνπνηνχκε φζν ην δπλαηφ γίλεηαη κηθξφηεξε κλήµε. Οη είζνδνη ηεο πχιεο (π.ρ. ζήµαηα απφ ηηο επαθέο) είλαη αξηζηεξά θαη ε έμνδνο δεμί (π.ρ. εληνιή πξνο πελίν). Ζ ξνή ηνπ ζήµαηνο είλαη πάληα απφ αξηζηεξά πξνο ηα δεμηά. 3.8 ύγθξηζε κνξθώλ (γισζζώλ) πξνγξαµµαηηζµνύ Όπσο αλαθέξζεθε θαη πην πάλσ ε "κεηξηθή γιψζζα" θάζε πξνγξακκαηηδφκελνπ ειεγθηή είλαη ε ιίζηα εληνιψλ, ε νπνία έρεη θαη ηηο κεγαιχηεξεο δπλαηφηεηεο. Οπσζδήπνηε, θαη νη δχν γξαθηθέο κνξθέο (δηάγξακκα Ladder, ινγηθφ δηάγξαµµα) έρεη ην κεγάιν πιενλέθηεκα ηεο θαιχηεξεο επνπηείαο "µε µηα καηηά". Καιφ είλαη νη πξνγξακκαηηδφκελνη ειεγθηέο λα έρνπλ ηε δπλαηφηεηα, λα πξνγξακκαηηζηνχλ θαη ζηηο ηξεηο κνξθέο πνπ πξναλαθέξζεθαλ θαη λα αθήλεηαη ζ' απηφλ, πνπ ζα θάλεη ην πξφγξαµµα, επηινγή ηεο κνξθήο πξνγξακκαηηζκνχ. 3.9 Αληηθείκελα ςεθίνπ (Bit) 3.9.1 Φεθηαθέο είζνδνη Οη ςεθηαθέο είζνδνη φπσο αλαθέξαµε θαη ζηηο πξνεγνχκελεο ελφηεηεο κπνξνχκε λα - πνχµε φηη είλαη δηαθξηηά ςεθηαθά δεδνκέλα κνξθήο bit απφ αηζζεηήξηα, κπνπηφλ. Έηζη, ε ηηµή ηνπο κπνξεί λα είλαη είηε 1 είηε 0 (θιεηζηή ή αλνηθηή επαθή) θαη έηζη γηα ηηο ςεθηαθέο εηζφδνπο ρξεζηκνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε: %ΗΤ.Ε Αλαιχνληαο ην θάζε ζηνηρείν πνπ απαξηίδεη απηή ηελ ζχληαμε, έρνπµε: Σν % ζπµβνιίδεη δηεχζπλζε κλήµεο, θαη επνµέλσο ζηνηρείν ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σν Η ζπµβνιίδεη ζηνηρείν ςεθηαθήο εηζφδνπ (Bit). Σν Τ ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ θάξηαο (βάζεο ή επέθηαζεο). Σν Ε ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ εηζφδνπ. ηελ εηθφλα 3.9.1, βιέπνπµε γηα παξάδεηγκα ηελ ςεθηαθή είζνδν %Η0.1 Δηθφλα 3.9.1 Φεθηαθή είζνδνο ειεγθηή 27

3.9.2 Φεθηαθέο έμνδνη Οη ςεθηαθέο έμνδνη κπνξνχκε λα πνχκε φηη είλαη δηαθξηηέο ςεθηαθέο εληνιέο κνξθήο bit πξνο θηλεηήξηα ζηνηρεία ή ζηνηρεία ειέγρνπ, πρ ξειέ, θαηαλαισηέο θ.ι.π. Έηζη, ε ηηµή ηνπο κπνξεί λα είλαη είηε 1 είηε Ο (ελεξγνπνηεκέλε ή απελεξγνπνηεκέλε έμνδνο) θαη έηζη γηα ηηο ςεθηαθέο εμφδνπο ρξεζηκνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε: %QΤ.Ε Αλαιχνληαο ην θάζε ζηνηρείν πνπ απαξηίδεη απηή ηελ ζχληαμε, έρνπµε: Σν % ζπµβνιίδεη δηεχζπλζε κλήµεο, θαη επνµέλσο ζηνηρείν ηνπ πξνγξάκκαηνο Σν Q ζπµβνιίδεη ζηνηρείν ςεθηαθήο εμφδνπ (Bit). Σν Τ ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ θάξηαο (βάζεο ή επέθηαζεο). Σν Ε ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ εμφδνπ. ηελ εηθφλα 3.9.2, βιέπνπµε γηα παξάδεηγκα ηελ ςεθηαθή έμνδν %Q0.l Δηθφλα 3.9.2 Φεθηαθή έμνδνο ειεγθηή 3.9.3 Bit µλήµεο ή Memory Bit Σν Bit Μλήµεο φπσο αλαθέξαµε θαη ζηηο πξνεγνχκελεο ελφηεηεο κπνξνχµε λα πνχκε φηη αληηζηνηρεί ζε έλα βνεζεηηθό ξειέ (άξα κνξθήο bit). Μαο επηηξέπεη επνµέλσο λα απνζεθεχζνπµε εζσηεξηθά θαη λα δηαρεηξηζηνχκε φπσο εκείο ζέινπµε ηελ ηηµή κηαο εηζφδνπ εμφδνπ, θαη γεληθά πιεξνθνξίαο ζε κνξθή bit. Έηζη, ε ηηµή ηνπο κπνξεί λα είλαη είηε 1 είηε 0 (ελεξγνπνηεκέλε ή απελεξγνπνη-εκέλε) θαη - έηζη ρξεζηκνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε: 28

%Μn Αλαιχνληαο ην θάζε ζηνηρείν πνπ απαξηίδεη απηή ηελ ζχληαμε, έρνπµε: Σν % ζπµβνιίδεη δηεχζπλζε κλήµεο, θαη επνµέλσο ζηνηρείν ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σν Μ ζπµβνιίδεη ζηνηρείν κλήµεο ςεθίνπ (Bit). Σν n ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ ζέζεο ηεο κλήµεο ςεθίνπ (Bit). 3.10 Αληηθείκελα Λέμεο (Word) Οη αξηζµεηηθέο εληνιέο ηζρχνπλ γεληθά γηα ηηο δεθαεμάµπηηεο ιέμεηο (16-bit words) γηα ηηο ηξηαληαδπάµπηηεο δηπιέο ιέμεηο (32-bit double words), θαη γξάθνληαη ζε αγθχιεο (Operation ή Compare Blocks). Έηζη εάλ ην απνηέιεζµα κηαο ινγηθήο ιεηηνπξγίαο αιεζέο (Λνγηθή Boolean = 1), ε αξηζµεηηθή πξάμε εθηειείηαη. Έηζη εάλ ην απνηέιεζµα κηαο ινγηθήο ιεηηνπξγίαο είλαη αλαιεζέο (Λνγηθή Boolean = Ο), ε αξηζµεηηθή πξάμε δελ εθηειείηαη θαη ν ηειεζηένο παξαµέλεη ακεηάβιεηνο. 3.10.1 Αλαινγηθέο είζνδνη ή Input Words Οη αλαινγηθέο είζνδνη φπσο αλαθέξαµε θαη ζηηο πξνεγνχκελεο ελφηεηεο κπνξνχκε λα πνχµε φηη είλαη αλαινγηθά δεδνκέλα κνξθήο word απφ αηζζεηήξηα, θ.α Δηθφλα 3.10.1.1 Αλαινγηθή είζνδνο %IW0.0 Έηζη, ε ηηµή ηνπο κπνξεί λα είλαη έλαο αξηζµφο πνπ θπµαίλεηαη κεηαμχ -32768 θαη 32767 γηα δσδεθάµπηηε αλαινγηθή είζνδν (12-bit) θαη έηζη γηα ηηο αλαινγηθέο εηζφδνπο ρξεζηκνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε: %IWΤ.Ε Αλαιχνληαο ην θάζε ζηνηρείν πνπ απαξηίδεη απηή ηελ ζχληαμε, έρνπµε: Σν % ζπµβνιίδεη δηεχζπλζε κλήµεο, θαη επνµέλσο ζηνηρείν ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σν IW ζπµβνιίδεη ζηνηρείν αλαινγηθήο εηζφδνπ (word). Σν Τ ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ θάξηαο (βάζεο ή επέθηαζεο). Σν Ε ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ εηζφδνπ, πνπ βιέπνπµε ζηελ εηθφλα 3.10.1.2 29

Δηθφλα 3.10.1.2 Δπέθηαζε ηνπ PLC TWIDO ηεο TELEMECANIQUE κε ηξείο αλαινγηθέο εηζφδνπο. 3.10.2 Αλαινγηθέο έμνδνη ή Output Words Οη αλαινγηθέο έμνδνη φπσο αλαθέξαµε θαη ζηηο πξνεγνχκελεο ελφηεηεο κπνξνχκε λα πνχµε φηη είλαη αλαινγηθά δεδνκέλα κνξθήο word πξνο θηλεηήξηα ζηνηρεία ή ζηνηρεία ειέγρνπ Π.ρ. ξπζκηζηέο ζηξνθψλ, ελδείθηεο (display), θ.ι.π. Έηζη, ε ηηµή ηνπο κπνξεί λα είλαη έλαο αξηζµφο πνπ θπµαίλεηαη κεηαμχ -32768 θαη 32767 γηα δσδεθάµπηηε αλαινγηθή έμνδν (l2-bit) θαη έηζη γηα ηηο αλαινγηθέο ρξεζηµνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε: % QWΤ.Z Αλαιχνληαο ην θάζε ζηνηρείν πνπ απαξηίδεη απηή ηελ ζχληαμε, έρνπµε: Σν % ζπµβνιίδεη δηεχζπλζε µλήµεο, θαη επνµέλσο ζηνηρείν ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σν QW ζπµβνιίδεη ζηνηρείν αλαινγηθήο εμφδνπ (word). Σν Τ ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ θάξηαο (βάζεο ή επέθηαζεο). Σν Ε ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ εηζφδνπ, πνπ βιέπνπκε ζηελ εηθφλα 3.10.2 ηελ παξαθάησ εηθφλα βιέπνπκε άιιν έλα παξάδεηγκα ςεθηαθψλ εμφδσλ. Οη δηεπζχλζεηο θαη θάπνηεο ελδεηθηηθέο ηηκέο εμφδσλ γηα ηνλ ειεγθηή έρνπλ σο εμήο: 30

Ζ είζνδνο IW1.0 κπνξεί λα έρεη ηελ ηηκή 2410 (π.ρ πίεζε). Ζ έμνδνο QW1.0 κπνξεί λα έρεη ηελ ηηκή 6700 (π.ρ πρλφηεηα Ρπζκηζηή ζηξνθψλ). Δηθφλα 3.10.2.1 Αλαινγηθέο έμνδνη ζηελ θάξηα επέθηαζεο ηνπ ειεγθηή 3.10.3 Λέμε κλήµεο ή Memory Word Μηα ιέμε µλήµεο φπσο αλαθέξαµε θαη ζηηο πξνεγνχκελεο ελφηεηεο κπνξνχµε λα πνχµε φηη αληηζηνηρεί ζε µηα δηεχζπλζε µλήµεο ζηελ νπνία πεξηέρεηαη µηα αξηζµεηηθή ηηµή. Μαο επηηξέπεη επνµέλσο λα απνζεθεχζνπµε εζσηεξηθά θαη λα δηαρεηξηζηνχκε φπσο εµείο ζέινπµε ηελ ηηµή κηαο αλαινγηθήο εηζφδνπ εμφδνπ, θαη γεληθά πιεξνθνξίαο ζε κνξθή ιέμεο (Word). Έηζη ε ηηµή ηνπο κπνξεί λα είλαη έλαο αξηζµφο πνπ θπµαίλεηαη κεηαμχ: -32768 θαη 32767 γηα ηηο 16 - µπηηεο ιέμεηο (16-bit words) -2147483648 θαη +2147483647 γηα 32 - µπηηεο δηπιέο ιέμεηο (32-bit double words). -3.402824e +38 θαη 3.402824e +38 γηα 32-µπηηεο δεθαδηθέο ιέμεηο (32-bit floating words). Δπνµέλσο γηα ηηο ιέμεηο µλήµεο (16-bit words) ρξεζηµνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε: %MWn Αληίζηνηρα γηα ηηο δηπιέο ιέμεηο µλήµεο (32-bit double words) ρξεζηµνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε: %MDn Καη ηέινο γηα ηηο δεθαδηθέο ιέμεηο µλήµεο (32-bit floating words) ρξεζηµνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε: %MFn Αλαιχνληαο ην θάζε ζηνηρείν πνπ απαξηίδεη απηή ηελ ζχληαμε, έρνπµε: Σν % ζπµβνιίδεη δηεχζπλζε µλήµεο, θαη επνµέλσο ζηνηρείν ηνπ πξνγξάκκαηνο. 31

Σν MW ή MD ή MF ζπµβνιίδεη ην αληίζηνηρν ζηνηρείν µλήµεο ιέμεο (Word). Σν n ζπµβνιίδεη ηνλ αξηζµφ ζέζεο ηεο µλήµεο ιέμεο (Word). Δπνµέλσο µηα θαη µηιάµε γηα ζηνηρείν µλήµεο, θαη επνµέλσο εζσηεξηθφ ζηνηρείν, δπν πξάγµαηα πξέπεη λα έρνπµε πάληα ζην µπαιφ µαο: Σαπηφρξνλα γηα ηνλ ίδην ιφγν, δελ εµθαλίδνληαη άµεζα ζην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ, φπσο νη είζνδνη θαη νη έμνδνη γηα παξάδεηγκα, αιιά δνπιεχνπλ ζην παξαζθήλην, κέζα ζηνλ ειεγθηή, γη απηφ θαη ραξαθηεξίδνληαη θαη σο εζσηεξηθά. Δπεηδή είλαη ζηνηρεία µλήµεο, ν µφλνο πεξηνξηζµφο σο πξνο ηνλ αξηζµφ, πφζα δειαδή, κπνξνχµε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην πξφγξαµµα µαο, εμαξηάηαη απνθιεηζηηθά θαη µφλν απφ ηελ µλήµε ηνπ ίδηνπ ηνπ ειεγθηή. 3.11 Λεηηνπξγηθά ζηνηρεία 3.11.1 Υξνληθά Σα ρξνληθά επηηξέπνπλ λα ρξεζηκνπνηνχκε έλλνηεο ηνπ ρξφλνπ, φπσο ε θαζπζηέξεζε Έηζη έρνπµε ζηελ δηάζεζε µαο ηα αθφινπζα ρξνληθά: Καζπζηέξεζεο έλαξμεο (Οn Delay ή ΣΟN) Καζπζηέξεζεο παύζεο (Off Delay ή TOF) Παιµνύ ή θαζηάληαο (ΣΡ) Έηζη, απφ ηελ µηα ε ηηµή εμφδνπ ηνπο κπνξεί λα είλαη είηε 1 είηε 0 (ελεξγνπνηεκέλε ή απελεξγνπνηεκέλε), αιιά θαη απφ ηελ άιιε πξέπεη πιένλ λα ιακβάλνπλε ππφςελ θαη αξηζκεηηθέο ηηµέο πνπ έρνπλ ζρέζε µε ηελ κέηξεζε ηνπ ρξφλνπ, θάηη φµσο πνπ ζα αλαιχζνπκε αξγφηεξα. Έηζη ρξεζηκνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε: %ΣΜn Αλαιχνληαο ην θάζε ζηνηρείν πνπ απαξηίδεη απηή ηελ ζχληαμε, έρνπµε: Σν % ζπκβνιίδεη δηεχζπλζε κλήµεο, θαη επνκέλσο ζηνηρείν ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σν ΣΜ ζπκβνιίδεη ρξνληθφ ζηνηρείν. Σν n ζπκβνιίδεη ηνλ αξηζµφ ηνπ ρξνληθνχ. Δπεηδή έλα ρξνληθφ είλαη ζηνηρείν µλήµεο, ν µφλνο πεξηνξηζµφο σο πξνο ηνλ αξηζµφ πνπ µπνξνχµε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην πξφγξαµµα µαο, εμαξηάηαη απνθιείεη θαη µφλν απφ ηελ µλήµε ηνπ PLC. Γηα λα ιεηηνπξγήζεη έλα ρξνληθφ ζχµθσλα µε ηηο αθξηβείο αλάγθεο µαο, πξέπεη λα ξπζµίζνπµε ην ίδην ην ρξνληθφ γηα ηελ ιεηηνπξγία πνπ επηζπκνχκε µέζσ ησλ παξακέηξσλ πνπ αθνινπζνχλ. Έηζη γηα θάζε ρξνληθφ %TΜn ππάξρνπλ νη αθφινπζεο παξάκεηξνη πνπ µπνξνχµε λα νξίζνπµε ή λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην πξφγξαµµα: Σύπνο: : ΣΟΝ, TOF ή ΣΡ Υξνληθή βάζε: 1ms, 10ms, 100ms, 1s θαη 1min 32

%TMn.P : Πξνθαζνξηζκέλε ηηµή κέηξεζεο %TMn.V: Σξέρνπζα ηηµή κέηξεζεο %TMn.Q: Έμνδνο ρξνληθνχ θαη θπζηθά µηα εληνιή εηζφδνπ Γηα λα θαηαιάβνπκε θαιχηεξα πψο ιεηηνπξγεί έλα ρξνληθφ, βιέπνπκε ηελ εηθφλα 3.11.1 Δηθφλα 3.11.1 Λεηηνπξγία ρξνληθνχ ηελ εηθφλα 3.11.1 ηνπ παξαδείγκαηνο µαο, έρνπµε έλα ρξνληθφ π.ρ. %ΣΜ0, µε µηα είζνδν θαη µηα έμνδν. Σν ρξνληθφ %ΣΜ0, έρεη επίζεο ρξνληθή βάζε 1 sec., θαη πξνθαζνξηζκέλε ηηµή κέηξεζεο 4 sec. (4 * 1 sec. = 4 sec.). Σν ρξνληθφ θαζπζηέξεζεο έλαξμεο ιεηηνπξγεί µε ηνλ αθφινπζν ηξφπν: Όηαλ ελεξγνπνηείηαη ε είζνδνο ΗΝ, ην ρξνληθφ μεθηλά ηελ ρξνληθή κέηξεζε. Ζ έμνδνο Q ελεξγνπνηείηαη ζην ηέινο ηνπ ρξφλνπ πνπ θαζνξίδεηαη από ηελ παξάµεηξν, %ΣΜ0.Ρ θαη ζχµθσλα µε ηνλ αθφινπζν ηχπν: Υξόλνο κέηξεζεο = Υξνληθή βάζε Υ Πξνθαζνξηζκέλε ηηµή κέηξεζεο (% ΣΜΟ.Ρ) Απηφο ν ηχπνο ηνπ ρξνληθνχ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ δηαδνρηθή εθθίλεζε δηαθφξσλ κεραλψλ ψζηε λα κελ έρνπκε κεγάιν ξεχκα εθθίλεζεο ζε πεξίπησζε πνπ μεθηλάλε φιεο ηαπηφρξνλα. Δηθφλα 3.11.2 Υξνληθφ θαζπζηέξεζεο έλαξμεο. 33

Σν ρξνληθφ θαζπζηέξεζεο παχζεο ιεηηνπξγεί µε ηνλ αθφινπζν ηξφπν: Όηαλ ελεξγνπνηείηαη ε είζνδνο ΗΝ, ην ρξνληθφ μεθηλά ηελ ρξνληθή κέηξεζε θαη ελεξγνπνηείηαη ε έμνδνο Q. Ζ έμνδνο Q απελεξγνπνηείηαη ζην ηέινο ηνπ ρξφλνπ πνπ θαζνξίδεηαη από ηελ παξάµεηξν, %ΣΜ0.Ρ θαη ζχµθσλα µε ηνλ αθφινπζν ηχπν: Υξόλνο κέηξεζεο = Υξνληθή βάζε Υ Πξνθαζνξηζκέλε ηηµή κέηξεζεο (% ΣΜΟ.Ρ) Απηφο ν ηχπνο ηνπ ρξνληθνχ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ δηαθνπή ησλ ζπζθεπψλ κεηά απφ θάπνην ρξνληθφ δηάζηεκα. Κιαζζηθφ παξάδεηγκα ν αλεκηζηήξαο ηνπ απηνθηλήηνπ ν νπνίνο ζπλερίδεη λα ςχρεη ηνλ θηλεηήξα ηνπ απηνθηλήηνπ γηα έλα ρξνληθφ δηάζηεκα κεηά ην ζβήζηκν ηεο κεραλήο. Δηθφλα 3.11.3 Υξνληθφ θαζπζηέξεζεο παχζεο. Σν ρξνληθφ παικνχ ή θαζηάληαο ιεηηνπξγεί µε ηνλ αθφινπζν ηξφπν: Όηαλ ελεξγνπνηείηαη ε είζνδνο ΗΝ, ην ρξνληθφ μεθηλά ηελ ρξνληθή κέηξεζε θαη ελεξγνπνηείηαη ε έμνδνο Q γηα έλα ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ θαζνξίδεηαη από ηελ παξάµεηξν, %ΣΜ0.Ρ θαη ζχµθσλα µε ηνλ αθφινπζν ηχπν: Υξόλνο κέηξεζεο = Υξνληθή βάζε Υ Πξνθαζνξηζκέλε ηηµή κέηξεζεο (% ΣΜΟ.Ρ) Απηφο ν ηχπνο ηνπ ρξνληθνχ δεκηνπξγεί έλαλ παικφ κηαο ζπγθεθξηκέλεο δηάξθεηαο. Υξεζηκνπνηείηαη σο ρξνλνδηαθφπηεο π.ρ γηα λα αλάςεη ην θψο ζηηο ζθάιεο (ρξήζε θιηκαθνζηαζίνπ). Δηθφλα 3.11.4 Υξνληθφ παικνχ ή θαζηάληαο. 34

3.11.2 Διεγθηήο ηπµπάλνπ (Drum controller) Απηή ε ιεηηνπξγία µπνξνχµε λα πνχµε φηη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα είλαη ην αληίζηνηρν πξνγξακκαηηζηηθά ελφο µεραληθνχ εθθέληξνπ, ή µεραληθνχ ηπµπάλνπ. ε θάζε βήµα θέληξνπ αληηζηνηρνχλ ςεθία κλήµεο (%Μ) ή έμνδνη (%Q). Όια απηά θαζνξίδνληαη ζηελ ξχζµηζή ηνπ µέζα απφ ην ινγηζµηθφ. Έηζη ρξεζηκνπνηείηαη ε αθφινπζε ζχληαμε. %DRn Αλαιχνληαο ην θάζε ζηνηρείν πνπ απαξηίδεη απηή ηελ ζχληαμε, έρνπµε: Σν % ζπµβνιίδεη δηεχζπλζε κλήµεο, θαη επνµέλσο ζηνηρείν ηνπ πξνγξάκκαηνο Σν DR ζπµβνιίδεη ζηνηρείν ηπµπάλνπ. Σν n ζπκβνιίδεη ηνλ αξηζµφ ηνπ ηπµπάλνπ. Δηθφλα 3.11.2.1 Ο ειεγθηήο ηπµπάλνπ ζαλ ην αληίζηνηρν ελφο µεραληθνχ εθθέληξνπ Δπεηδή έλα ηχµπαλν είλαη ζηνηρείν κλήµεο, ν µφλνο πεξηνξηζµφο σο πξνο ηνλ αξηζµφ πφζνπο δειαδή, κπνξνχµε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην πξφγξαµµα µαο, εμαξηάηαη απνθιεηζηηθά θαη µφλν απφ ηελ κλήµε ηνπ PLC. Ο πίλαθαο ιεηηνπξγίαο µαο επηηξέπεη λα νξίζνπµε ηα νλφµαηα 16 bits (µέγηζην) πνπ πξφθεηηαη λα ειεγρζνχλ, θαζψο επίζεο θαη ε έμνδνο γηα θάζε έλα γηα θάζε βήµα. Ο κέγηζηνο αξηζµφο βεµάησλ πνηθείιεη αλάινγα κε ηνλ ηχπν ηνπ PLC. Έηζη γηα θάζε ηχµπαλν %DRn ππάξρνπλ νη αθφινπζεο παξάκεηξνη πνπ µπνξνχµε λα νξίζνπµε ή λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην πξφγξαµµα: πλνιηθφο αξηζµφο βεµάησλ Μηα εληνιή µεδεληζµνχ RESET ζηελ είζνδν 0 (βήµα 0) Μηα εληνιή γηα ηελ κεηάβαζε ζην επφµελν βήµα Έμνδνο ηπµπάλνπ πνπ ππνδεηθλχεη ην ηειεπηαίν βήµα θαη θπζηθά µηα έμνδνο ή ςεθίν κλήµεο γηα θάζε bit βήµαηνο (έθθεληξν) 35

Γηα λα θαηαιάβνπκε θαιχηεξα πψο ιεηηνπξγεί έλαο κεηξεηήο, βιέπνπκε ηελ εηθφλα 3.11.2.2, µε έλα ηχµπαλν 8 βεµάησλ. 3.12 Αξηζκεηηθέο εληνιέο θαη πξάμεηο Δηθφλα 3.11.2.2 Λεηηνπξγία ειεγθηή ηπµπάλνπ 3.12.1 Δληνιή ζύγθξηζεο Ζ εληνιή ζχγθξηζεο απνηειεί κεηά απφ απηήλ ηεο αλάζεζεο, ηελ επφµελε ζπλεζέζηεξε κνξθή αξηζκεηηθήο εληνιήο. Ζ ρξήζε ηνπο απνζθνπεί ζηελ ζύγθξηζε ηεο ηηµήο πνπ έρεη ν ηειεζηένο Οξ1 ζε ζρέζε µε ηνλ ηειεζηέν Οξ2. Γηα παξάδεηγκα αλ ν ηειεζηένο 1 είλαη ε αλαινγηθή ηηµή κηαο ζενθξαζίαο απφ έλα αηζζεηήξην ΡΣ100 πνπ έρνπµε ζπλδέζεη ζε µηα αλαινγηθή είζνδν ηνπ ειεγθηή, φπσο γηα παξάδεηγκα ε %IW3.0, κπνξνχµε λα ηελ ζπγθξίλνπκε µε έλα φξην πνπ έρνπµε ζέζεη ζηελ ηηµή απηή, φπνηα θαη λα είλαη απηή, ζε µηα ιέμε κλήµεο, ιφγνπ ράξηλ ηελ %MW32. Ζ ζχληαμε γηα ηηο εληνιέο ζχγθξηζεο είλαη: [Op1 Σειεζηήο Οξ2] Έηζη γηα ην παξαπάλσ παξάδεηγκα µαο ζα κπνξνχζαµε λα είραµε Π.ρ, %IW3.0>%MW32. 36

Δηθφλα 3.12.1 Ο παξαπάλσ πίλαθαο απαξηζµεί ηνπο ηχπνπο εληνιψλ ζχγθξηζεο, θαη ηνπο αλάινγνπο ηειεζηέο Όπσο αλαθέξακε θαη ζηελ εηζαγσγή ηνπ θεθαιαίνπ, ε ζχληαμε ησλ αξηζκεηηθψλ εληνιψλ ζχγθξηζεο αθνινπζεί θαηά θαλφλα ηελ εηζαγσγή ηνπο ζε αγθχιεο. Σαπηφρξνλα κε ηελ ρξήζε ηεο εληνιήο ζχγθξηζεο γίλεηαη εθηθηή ε εθηέιεζε δξάζεσλ θαη εληνιψλ φπσο γηα παξάδεηγκα ε ελεξγνπνίεζε ελφο πελίνπ ή κηα εληνιή αλάζεζεο, θάησ απφ ζπλζήθεο ή έζησ ππφ κηα ζπλζήθε πνπ νξίδεη ν ρξήζηεο. Δηζη εάλ ην απνηέιεζκα ηεο πξνεγνχκελεο εληνιήο ζχγθξηζεο ήηαλ αιεζέο (Λνγηθή Boole = 1) ε αξηζκεηηθή εληνιή εθηειείηαη. Αληίζηνηρα εάλ ην απνηέιεζκα ηεο πξνεγνχκελεο εληνιήο ζχγθξηζεο ήηαλ ςεπδέο (Λνγηθή Boole = 0) ηφηε ε αξηζκεηηθή εληνιή δελ εθηειείηαη θαη ν ηειεζηήο παξακέλεη ακεηάβιεηνο. 3.13 Γηαδηθαζία πξνγξακκαηηζκνύ PLC Ζ δηαδηθαζία πξνγξακκαηηζκνχ ελφο ειεγθηή κπνξεί λα δηαρσξηζηεί ζε επηά θχξηα ζηάδηα θαη επηά ππνζηάδηα ζην θχξην ζηάδην ηνπ πξνγξάκκαηνο. Σα ζηάδηα απηά είλαη ηα εμήο: 1. Οξηζκφο εηζφδσλ εμφδσλ θαη ζπκβφισλ. Οξίδνπκε ηηο εηζφδνπο θαη εμφδνπο ηεο εθαξκνγήο καο θαη ζπκβνιίδνπκε θάζε είζνδν θαη έμνδν κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα μερσξίδνπκε ηελ θάζε επαθή. 2. Δπηινγή πιηθνχ. Δπηιέγνπκε ην πιηθφ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε. Γειαδή ην PLC. Γηα λα θάλνπκε κηα ηέηνηα επηινγή πξέπεη λα γλσξίδνπκε πφζεο επαθέο εηζφδνπ θαη πφζεο επαθέο εμφδνπ ζα ρξεηαζηνχκε. Μφιηο θαζνξίζνπκε ηηο επαθέο εηζφδνπ εμφδνπ βξίζθνπκε ην θαηάιιειν PLC πνπ λα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο καο θαη ην ρξεζηκνπνηνχκε γηα ηε δεκηνπξγία ηεο εθαξκνγήο καο. 3. Ρπζκίζεηο. ηε ζπλέρεηα πξαγκαηνπνηνχκε ηηο ξπζκίζεηο. Οη ξπζκίζεηο απηέο κπνξεί λα είλαη: 37

Ρπζκίζεηο πιηθνχ. Γειψλνπκε ηα νλφκαηα ησλ εηζφδσλ θαη εμφδσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε. Ρπζκίζεηο δεδνκέλσλ. Γειψλνπκε ηα Bit κλήκεο (%Μ0, %Μ1, %Μ2 θ.ι.π) πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζην πξφγξακκά καο. Δπίζεο κπνξνχκε λα ξπζκίζνπκε θαη ηηο ιέμεηο κλήκεο (%MW0, %ΜW1, %MW2 θ.ι.π ). ηε ζπλέρεηα ξπζκίδνπκε ηηο ςεθηαθέο εηζφδνπο θαη ηελ έμνδν θαζνξίδνληαο ηνλ ηχπν (0 10V ή 4 20 ma) θαζψο θαη ην εχξνο ην νπνίν είλαη απφ -32768 έσο 32767. Ρπζκίζεηο ζπκπεξηθνξάο. Ρπζκίδνπκε ηελ ζπκπεξηθνξά ηνπ ειεγθηή κε έλα ζεκείν ην νπνίν ρξεηάδεηαη δηεπθξίληζε θαη δελ πξέπεη λα μερλνχκε είλαη ε επηινγή: Δθθίλεζε (RUN) θαηά ηελ ηξνθνδφηεζε. Ζ επηινγή απηή δίλεη ηελ δπλαηφηεηα θαζνξηζκνχ ηνπ ηξφπνπ πνπ ζα ελεξγήζεη ν ειεγθηήο ζε πεξίπησζε απψιεηαο πξνζσξηλψλ ηηκψλ κέηξεζήο ηνπ. Γηα παξάδεηγκα εάλ γίλεη θάπνηα δηαθνπή ηεο παξνρήο ηξνθνδνζίαο ιφγσ βξαρπθπθιψκαηνο ζηελ εγθαηάζηαζε ν ειεγθηήο ζα ζβήζεη. Καηά ηελ επαλαηξνθνδφηεζε ηνπ ειεγθηή θαη ιφγσ ηνπ βξαρπθπθιψκαηνο ν ειεγθηήο έρεη «ράζεη» απφ ηελ κλήκε ηνπ ηηο πξνζσξηλέο ηηκέο κέηξεζεο. Έηζη κε ηελ επηινγή Δθθίλεζε (RUN) θαηά ηελ ηξνθνδφηεζε αλ ηελ επηιέμνπκε νξίδνπκε ζηνλ ειεγθηή φηη ζε κηα ηέηνηα πεξίπησζε απψιεηαο ηηκψλ ν ειεγθηήο θαηά ηελ επαλαηξνθνδφηεζε ηνπ ζα ζπλερίζεη λα ιεηηνπξγεί θαλνληθά έζησ θαη κε απψιεηα ησλ πξνζσξηλψλ ηηκψλ. Αλ δελ επηιέμνπκε γηα ιφγνπο αζθαιείαο ηελ Δθθίλεζε (RUN) θαηά ηελ ηξνθνδφηεζε ν ειεγθηήο θαηά ηελ επαλαηξνθνδφηεζή ηνπ ζα επέιζεη ζε θαηάζηαζε (STOP) θάηη πνπ είλαη νπσζδήπνηε αλεπηζχκεην γηα ηελ πιεηνςεθία ησλ εθαξκνγψλ. Ρπζκίζεηο πξνζηαζίαο. Ζ ξχζκηζε πξνζηαζίαο αθνξά ηελ πξνζηαζία ηνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ ειεγθηή. Ζ επηινγή απηή δίλεη ηελ δπλαηφηεηα νξηζκνχ θσδηθνχ πξφζβαζεο θαη ελεξγνπνίεζε πξνζηαζίαο ηνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ ειεγθηή. 4. Πξνγξακκαηηζκφο ςεθηαθψλ ζεκάησλ. Γηα λα μεθηλήζνπκε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ αλαινγηθψλ ζεκάησλ δεκηνπξγνχκε κηα εθαξκνγή, εηζάγνπκε κηα ινγηθή ελφηεηα θαη μεθηλάκε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπ πξνγξάκκαηνο Πξνγξακκαηηζκφο αλαινγηθψλ ζεκάησλ. Γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ελφο αλαινγηθνχ ζήκαηνο ρξεζηκνπνηνχκε έλαλ ζπγθξηηή θαη ιέκε φηη ζε πεξίπησζε πνπ είλαη ε ηηκή ηεο εηζφδνπ κεγαιχηεξε ηνπ 0 (%IW1.0 > 0) λα απμάλεηαη ε έμνδνο θαηά 100 (%QW1.0 := %QW1.0 + 100). Σέηνην παξάδεηγκα είλαη θαη ε ξχζκηζε ζηξνθψλ κέζσ INVERTER (πνπ ζα εμεγήζνπκε αλαιπηηθφηεξα ζηελ εθαξκνγή καο). Πξνγξακκαηηζκφο ελδείμεσλ θαη alarm. Γηα α πεξηγξάςνπκε ην πξνγξακκαηηζκφ ελδείμεσλ θαη alarm ζα αλαθέξνπκε έλα θιαζζηθφ παξάδεηγκα, ην νπνίν είλαη ην ζεξκηθφ ελφο θηλεηήξα. ην παξάδεηγκα απηφ έρνπκε ηελ επαθή 95 96 ηνπ ζεξκηθνχ (%Η0.0) ε νπνία ζπλδέεηαη ζην θχθισκα απηνκαηηζκνχ θαη ζε πεξίπησζε ζθάικαηνο αιιάδνπλ θαηάζηαζε νη επαθέο ηνπ ζεξκηθνχ (δει νη θιεηζηέο αλνίγνπλ 95 96, θαη νη αλνηθηέο θιείλνπλ 97 98). Οπφηε ν θηλεηήξαο (%Q0.0) ηίζεηαη εθηφο ιεηηνπξγίαο θαη ε επαθή 97 98 (%Η0.1) θιείλεη θαη αλάβεη έλα LED (%Q0.1) πνπ δείρλεη φηη ν θηλεηήξαο έρεη βιάβε. 5. Απνζήθεπζε. Έλαο απφ ηνπο βαζηθφηεξνπο θαλφλεο ζηελ δηαδηθαζία ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ, έρεη θάλεη µε ηελ θαηά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα απνζήθεπζε ηεο εθαξκνγήο. Δπνµέλσο φζν ην δπλαηφλ ζπρλφηεξε απνζήθεπζε ηεο εθαξκνγήο µαο εμαζθαιίδεη αζθαιέζηεξε δηαρείξηζε ησλ εθαξκνγψλ µαο. Παξάιιεια, ζα πξέπεη λα εμαζθαιίδνπκε ζηνλ εαπηφ µαο ηελ δπλαηφηεηα κεηάβαζεο ζε νπνηνδήπνηε ζεµείν ηεο εθαξκνγήο θαηά ηελ εμέιημε ηεο, µε ηελ απνζήθεπζε µε 38

δηαθνξεηηθά νλφµαηα ή παξαιιαγέο, γηα παξάδεηγκα εθαξκνγή 1, εθαξκνγή 2 θ.ν.θ. Απηφ κπνξεί λα ζέινπµε λα γίλεη γηαηί: Δπηιέμαµε µηα δηαδηθαζία ζηελ εθαξκνγή µαο, ε νπνία µαο νδήγεζε ζε αδηέμνδν. Δπηζπµνχµε λα δνθηµάζνπµε έλαλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνλ νπνίν μεθηλήζαµε λα ρξεζηκνπνηνχκε ζηα πξψηα ζηάδηα ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη εγθαηαιείςαµε ζε θάπνην ζηάδην ηνπ πξνγξάκκαηνο. Απιά γηαηί ζέινπµε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε µηα παιηφηεξε ιχζε µαο ζαλ ελαιιαθηηθή. 6. Έιεγρνο ιεηηνπξγίαο θαη δηνξζψζεηο. Σα πεξηζζφηεξα PLC παξαθνινπζνχλ αδηάιεηπηα ηελ εμέιημε ηεο εθαξκνγήο µαο, θαη µαο ελεκεξψλνπλ θαηά ηελ νινθιήξσζε θάζε ινγηθήο ελφηεηαο. Με απηφ ηνλ ηξφπν είλαη πνιχ εχθνιν γηα εµάο λα παξαθνινπζήζνπκε νπνηαδήπνηε ζπληαθηηθά ιάζε ελ ηε γελέζεη ηνπο, θαη λα ηα δηνξζψζνπκε. Καη αλαθέξνπµε «ζπληαθηηθά» ιάζε, γηαηί ελψ εθεί ηα πξάγµαηα είλαη μεθάζαξα, δελ κπνξνχµε λα πνχµε ην ίδην θαη γηα ηα «ινγηθά» ιάζε. Σα «ινγηθά» ιάζε, δελ είλαη άιια απφ ηα ιάζε ηεο ίδηαο ηεο ινγηθήο µαο, πνπ δελ νδεγνχλ ζηα επηζπκεηά απνηειέζµαηα ηελ εθαξκνγή µαο. 7. Σεθκεξίσζε. Όπσο έρνπκε αλαθέξεη θαη ζε πξνεγνχκελν ζεκείν, ε ηεθκεξίσζε απνηειεί έλα απφ ηα πην ζεκαληηθά ζηνηρεία πνπ πξέπεη λα ηεξήζνπκε πηζηά, ζηελ δεκηνπξγία ηεο εθαξκνγήο καο. Γηα απηφ ηνλ ιφγν, θαη ζην παξάδεηγκα ηεο εθαξκνγήο καο, φπσο κπνξεί λα παξαηεξήζεη θαλείο ηνπνζεηνχκε παληνχ ζχκβνια θαη ζρφιηα, γηα θαιχηεξε ηεθκεξίσζε θαη βνήζεηα ζην κέιινλ. Αλακθηζβήηεην γεγνλφο απνηειεί, φηη ζρεδφλ πάληα πξνζπαζνχκε λα ζπκεζνχκε πψο πεηχρακε κηα ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο, φηαλ δεκηνπξγήζακε ην πξφγξακκα ζην παξειζφλ. 3.14 Πξνζνµνίσζε (Simulation) Ζ ιεηηνπξγία ηεο Πξνζνµνίσζεο, φπσο αθξηβψο ππνδειψλεη θαη ε νλνµαζία πξνζνµνηψλεη ηελ ζχλδεζε ηνπ Ζ/Τ µαο µε ηνλ ειεγθηή, θαη ηελ απεηθφληζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζε ιεηηνπξγία. Ζ ιεηηνπξγία απηή µαο παξέρεη µηα ιχζε ζην ρξφλην πξφβιεµα ηεο δνθηκήο ηεο εθαξκνγήο πνπ δεκηνπξγήζακε, θαη ηεο απνζθαιµάησζε ηνπ. 3.15 ρέδην ζπλδεζκνινγίαο PLC Σν ζρέδην ηεο ζπλδεζκνινγίαο ηνπ PLC γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο εθαξκνγήο καο είλαη ην παξαθάησ: 39

40

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΣΟΤ ΡΤΘΜΗΣΖ ΣΡΟΦΧΝ (INVERTER) ΓΔΝΗΚΑ Όπσο γλσξίδνπκε, νη ηξηθαζηθνί ειεθηξνθηλεηήξεο (AC) απνηεινχλ ζήµεξα ηελ πην ζεµαληηθή θαη δηαδεδνκέλε αξρηθή πεγή κεραληθήο ελέξγεηαο, ιφγσ ηεο απιφηεηαο θαηαζθεπήο θαη ηνπ ραµεινχ θφζηνπο ηνπο. Γη' απηφλ αθξηβψο ην ιφγν ε ξχζκηζε ησλ ζηξνθψλ απηνχ ηνπ ηχπνπ ησλ ειεθηξνθηλεηήξσλ, απνηειεί έλα ζνβαξφ επίηεπγκα ηεο ειεθηξνληθήο. 4.1 Σξόπνη ειέγρνπ ζηξνθώλ αζύγρξνλνπ θηλεηήξα. Ζ ξχζκηζε ησλ ζηξνθψλ ελφο αζχγρξνλνπ θηλεηήξα κπνξεί λα επηηεπρζεί κε δηάθνξνπο ηξφπνπο. Οη θπξηφηεξνη ηξφπνη ξχζκηζεο ζηξνθψλ είλαη νη εμήο: 1. Ρχζκηζε ηεο ηάζεο ηξνθνδνζίαο κέζσ κεηαζρεκαηηζηή ή κέζσ αληηπαξάιιεια ζπξίζηνξ. 2. Μεηαβνιή ηεο αληίζηαζεο ηνπ δξνκέα ζε πεξίπησζε δαθηπιηνθφξνπ δξνκέα. 3. Μεηαβνιή ηνπ αξηζκνχ ησλ πφισλ. 4. Μεηαβνιή ηεο ειεθηξηθήο ζπρλφηεηαο ηνπ ζηάηε. Ζ κεραληθή ηαρχηεηα ηνπ θηλεηήξα ζα κεηαβιεζεί αλ κεηαβάιινπκε είηε ηελ νιίζζεζε ηνπ γηα έλα δεδνκέλν θνξηίν, είηε ηε ζχγρξνλε ηαρχηεηα ηνπ, ηε ηαρχηεηα ηνπ καγλεηηθνχ πεδίνπ ηνπ ζηάηε - δξνκέα. Οη κέζνδνη 1 θαη 2 κεηαβάιινπλ ηελ νιίζζεζε ελψ ε 3 θαη 4 ηε ζχγρξνλε ηαρχηεηα. απηφ ην ζεκείν, νη ηππηθέο ραξαθηεξηζηηθέο ηνπ επαγσγηθνχ θηλεηήξα θαηά ηε ιεηηνπξγία κε ζηαζεξή ηάζε θαη ζπρλφηεηα, δίδεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα. ρήκα 4.1.1 Υαξαθηεξηζηηθή ξνπήο ζηξνθψλ. 41

Αλ κε ηε βνήζεηα θηλεηήξα ζηξαθεί ν άμνλαο ηεο κεραλήο πάλσ απφ ην ζχγρξνλν αξηζκφ ζηξνθψλ, ε νιίζζεζε γίλεηαη αξλεηηθή κε απνηέιεζκα ε ηζρχο ηνπ θηλεηήξα αιιά θαη ε ξνπή ηνπ γίλεηαη αξλεηηθή. Αξλεηηθή ηζρχο ελφο θηλεηήξα εξκελεχεηαη σο ιεηηνπξγία γελλήηξηαο. Δπίζεο, ε κηθξφηεξε ξνπή εξκελεχεηαη θαη σο κηθξφηεξε νιίζζεζε δειαδή κηθξφηεξεο απψιεηεο ζην εζσηεξηθφ ηεο κεραλήο. Απφ ην ζρήκα πνπ αθνινπζεί ζπκπεξαίλνπκε φηη ε ιεηηνπξγία ηεο κεραλήο ζε ππεξζχγρξνλν αξηζκφ ζηξνθψλ (s<0), έρνπκε ιεηηνπξγία γελλήηξηαο απνδίδνληαο πξαγκαηηθή ηζρχ ζην δίθηπν. Φπζηθά ζ απηή ηε θαηάζηαζε ιεηηνπξγίαο γίλεηαη ρσξίο ηε παξνπζία θνξηίνπ αθνχ ε ξνπή γίλεηαη αξλεηηθή. ρήκα 4.1.2 Υαξαθηεξηζηηθή ξνπή ζηξνθψλ κε ππεξζχγρξνλν αξηζκφ ζηξνθψλ. + : επζηαζή ιεηηνπξγία. - : αζηαζή ιεηηνπξγία. Ο πνην γλσζηφο ηξφπνο ξχζκηζεο ζηξνθψλ είλαη ε αχμεζε ηεο ηάζεο ηξνθνδνζίαο ησλ ηπιηγκάησλ ηνπ θηλεηήξα κε ζηαζεξή ηε ζπρλφηεηα ιεηηνπξγίαο. Ζ κέζνδνο απηή, φπσο θαίλεηαη παξαθάησ καο επηηξέπεη λα έρνπκε ξχζκηζε ζηξνθψλ ζε κία κφλν πεξηνρή. Δηθφλα 4.1.3 Υαξαθηεξηζηηθή ξνπήο ζηξνθψλ ξπζκίδνληαο κφλν ηε ηάζε έρνληαο ζηαζεξή ηε ζπρλφηεηα. 42

Οη ζηξνθέο αζχγρξνλνπ θηλεηήξα εμαξηάηαη θαη απφ ηε ζπρλφηεηα. Αλ θάλνπκε ηελ αληίζηξνθε δηαδηθαζία ηεο παξαπάλσ δηεξεχλεζεο, δειαδή ηε ξχζκηζε ηεο ζπρλφηεηαο έρνληαο ηε ηάζε ηξνθνδνζίαο ζηαζεξή πξνθχπηεη ε παξαθάησ ραξαθηεξηζηηθή. Δηθφλα 4.1.4 Υαξαθηεξηζηηθή ξνπήο ζηξνθψλ κε ζηαζεξή ηάζε θαη κεηαβιεηή ζπρλφηεηα. πκπεξαίλνπκε φηη ε παξαπάλσ κέζνδνο ειαηηψλεη ηε ξνπή ζηνλ άμνλα ηνπ θηλεηήξα φζν απμάλνπκε ηηο ζηξνθέο. Ζ ζπγθεθξηκέλε κέζνδνο, είλαη θαηάιιειε ζε ζπζηήκαηα ηα νπνία απαηηνχλ πςειέο ξνπέο θαηά ηελ εθθίλεζε θαη ζε ρακειέο ηαρχηεηεο θαη αξθεηά κηθξφηεξεο ξνπέο ζε ςειέο ηαρχηεηεο. Φπζηθά ν θηλεηήξαο ζα πξέπεη λα ηεξεί πξνδηαγξαθέο ςχμεο ηνπ, ιφγσ ησλ πςειψλ ξεπκάησλ πνπ αλαπηχζζνληαη θαηά ηελ εθθίλεζε ζε ρακειέο ηηκέο ζπρλνηήησλ. Ζ πνην δηαδεδνκέλε κέζνδνο δηαηήξεζεο ηεο ξνπήο ζε νπνηαδήπνηε θιίκαθα ηηκψλ ζηξνθψλ, είλαη απηή ηεο ζηαζεξήο δηαηήξεζεο ηνπ ιφγνπ V/f. Ζ παξαθάησ ραξαθηεξηζηηθή παξνπζηάδεη ηε κέζνδν απηή. ρήκα 4.1.5 Υαξαθηεξηζηηθή ξνπή ζηξνθψλ κε V/f ζηαζεξφ. 43

ρήκα 4.1.6 Υαξαθηεξηζηηθή ξνπή ζηξνθψλ κε V/f ζηαζεξφ. Σα πιενλεθηήκαηα ηεο κεζφδνπ απηήο είλαη: 1. Ρχζκηζε ζηξνθψλ ζε κεγάιν εχξνο. 2. Αζήκαληεο απψιεηεο. 3. Οκαιή εθθίλεζε. 4. Λεηηνπξγία ηνπ θηλεηήξα θαη πέξα απφ ηηο νλνκαζηηθέο ηηκέο. 5. Μεγάιε αμηνπηζηία ζπζηήκαηνο κεηαηξνπέα-θηλεηήξα. 4.2 Γεληθή δνκή ελόο ζπζηήκαηνο ξύζκηζεο ζηξνθώλ (Inverter). Γηα λα επηηχρνπκε ηνλ έιεγρν ζηξνθψλ δηαηεξψληαο ην ιφγν V/f ζηαζεξφ, φπσο αλαθεξζήθακε παξαπάλσ, ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ εμήο κεηαηξνπέα ηζρχνο πεξηγξάθνληαο ηνλ ζε έλα απιφ ζρεκαηηθφ δηάγξακκα. ρήκα 4.2.1 Απιή πεξηγξαθή ηνπ φινπ ζπζηήκαηνο 44

Φπζηθά ζηα ζπζηήκαηα ειέγρνπ δε κπνξεί λα παξαιεθζεί ε αλάδξαζε ηνπ φινπ ζπζηήκαηνο φπνπ είλαη ην κηθξνυπνινγηζηηθφ ζχζηεκα ην νπνίν ζπγθξίλεη κεγέζε δηαηεξψληαο έηζη ζηαζεξφ ην ιφγν V/f. ρήκα 4.2.2 χζηεκα νδήγεζεο αζχγρξνλνπ θηλεηήξα κε κηθξνειεγρηή Όπσο θαίλεηαη απφ ην παξαπάλσ δηάγξακκα, ην ζχζηεκα ειέγρνπ απνηειείηαη απφ ηα επηκέξνπο ηκήκαηα: 1. Μία εμαπαικηθή γέθπξα κε δηφδνπο. 2. Ζιεθηξνληθφο κεηαηξνπέαο ζπλερνχο ζπληζηψζαο ζε ζπλερή ζπληζηψζα κεηαβιεηνχ εχξνπο. 3. Αληηζηξνθέα ζπλερνχο ηάζεο ζε ελαιιαζζφκελε ηάζε ή Inverter παικνδνηνχκελνο κε ηε κέζνδν ηεο ηεηξαγσληθήο θπκαηνκνξθήο. 4. Μηθξνυπνινγηζηηθφ ζχζηεκα δεκηνπξγψληαο ην βξφρν αλάδξαζεο ηνπ ζπζηήκαηνο. 5. Αζχγρξνλνο ελαιιαζζφκελνο θηλεηήξαο κε θαηαζθεπαζηηθά ραξαθηεξηζηηθά γηα ρξήζε εξγαζηεξηαθψλ εθαξκνγψλ. 6. ηξνθφκεηξν, αλαινγηθνχ ζήκαηνο εμφδνπ, γηα ηε κέηξεζε ηεο πξαγκαηηθήο ηαρχηεηαο ηνπ θηλεηήξα. 4.3 Κύθισκα Ηζρύνο / Απηνκαηηζκνύ Ρπζκηζηή ζηξνθώλ Σν ζρέδην ηζρχνο / Απηνκαηηζκνχ ηνπ ξπζκηζηή ζηξνθψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζακε γηα ηελ επίηεπμε ηεο εθαξκνγήο καο είλαη ην εμήο: 45

46

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΑΤΣΟΜΑΣΗΜΟΤ ΜΔ ΥΡΖΖ PLC ΓΔΝΗΚΑ ' απηφ ην θεθάιαην ζα αλαθεξζνχκε ζηε ιεηηνπξγία ηνπ αληιηνζηαζίνπ, ζηελ απηφµαηε ιεηηνπξγία ησλ αληιηψλ θαη ζηε δηαηήξεζε ηεο επηζπκεηήο πίεζεο, γηα ηελ θαιή ιεηηνπξγία ηνπ αληιηνζηαζίνπ. Δπίζεο ζα δνχµε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηεο απηφµαηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ αληιηνζηαζίνπ ζε γιψζζα ζρεδίνπ επαθψλ (Ladder Diagram = LAD) θαη ηηο αλάγθεο πνπ κπνξνχλ λα θαιπθζνχλ, φπσο είλαη ε θπθιηθή ελαιιαγή εθθίλεζεο ησλ αληιηψλ θαη ην μεθίλεκα ή ζηακάηεκα απηψλ, αλάινγα µε ηελ ηηµή ηεο πίεζεο ζην δίθηπν χδξεπζεο. 5.1 ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΟΤ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ Ζ ιεηηνπξγία ηνπ αληιηνζηαζίνπ γίλεηαη απηφµαηα (ξπζµίδεηαη απφ ηελ πίεζε ηνπ λεξνχ) θαη ρεηξνθίλεηα (ξπζκίδεηαη απν ηνλ ππεχζπλν ηνπ αληιηνζηαζίνπ). Με ηε ρεηξνθίλεηε ιεηηνπξγία, δελ ζα αζρνιεζνχµε επεηδή είλαη απιή ε ινγηθή ηεο θαη δελ παξνπζηάδεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ, γηα λα αλαιπζεί. Έηζη ζηε ζπλέρεηα ζα αζρνιεζνχµε µφλν µε ηελ απηφµαηε ιεηηνπξγία θαη ζα κειεηήζνπκε ηνλ ηξφπν µε ηνλ νπνίν επηηπγράλεηαη. Όπσο αλαθέξαµε ζηα πξνεγνχµελα θεθάιαηα, ην αληιηνζηάζην πνπ κειεηάµε, πεξηιακβάλεη ηξία αληιεηηθά ζπγθξνηήκαηα, ηηο Κχξηεο Αληιίεο φπσο νλνµάδνληαη θαη κηα Αληιία Γηαηήξεζεο Πίεζεο, ζθνπφο ηεο νπνίαο είλαη λα δεκηνπξγεί µηα πίεζε εθθίλεζεο ζηνλ θαηαζιηπηηθφ αγσγφ ηνπ αληιηνζηαζίνπ. Ο έιεγρνο ηεο πίεζεο ζηνλ θαηαζιηπηηθφ αγσγφ γίλεηαη µε έλα πνηελζηφκεηξν θαη έλαλ πηεδνζηάηε θαη µε ηε βνήζεηα ηεο Αληιίαο Γηαηήξεζεο Πίεζεο, πνπ αλαθέξαµε παξαπάλσ. Σν πνηελζηφκεηξν είλαη ξπζκηζκέλν ζηελ επηζπκεηή ηηκή πίεζεο πνπ ζέινπκε λα έρεη ην δίθηπν χδξεπζεο. Ο πηεδνζηάηεο κεηξάεη ηελ πίεζε ηνπ δηθηχνπ χδξεπζεο θαη δίλεη ηελ ηηκή ηεο πίεζεο κε ηελ κνξθή ζήκαηνο (0 10V) ζην PLC. H ινγηθή ηνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ PLC γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή, θαηά ηελ απηφκαηε ιεηηνπξγία, είλαη ε εμήο: Όηαλ ε πίεζε ζην δίθηπν πέζεη θάησ απφ ηελ επηζπκεηή ηηκή δίλεηαη απφ ην PLC εληνιή αχμεζεο ζηξνθψλ ζηνλ θηλεηήξα ηεο αληιίαο δηαηήξεζεο πίεζεο ε νπνία πξνζπαζεί λα θαιχςεη ηελ δηαθνξά ηεο πίεζεο ζην δίθηπν. Δάλ ε αληιία απηή δνπιεχεη ζε πιήξεηο ζηξνθέο γηα νξηζκέλν (ξπζκηδφκελν) ρξνληθφ δηάζηεκα θαη δελ κπνξεί λα θαιχςεη ηε δηαθνξά ηεο πίεζεο ηφηε ην PLC δίλεη εληνιή λα εθθηλήζνπλ ζηαδηαθά θαη νη θχξηεο αληιίεο κέρξη ε πίεζε λα θηάζεη ζηελ επηζπκεηή ηηκή. Δάλ ε πίεζε αλέβεη πάλσ απφ ηελ επηζπκεηή ηηκή αθνινπζείηαη ε αληίζηξνθε δηαδηθαζία δειαδή δίλεηαη αξρηθά εληνιή ζηελ αληιία δηαηήξεζεο πίεζεο γηα κείσζε ησλ ζηξνθψλ έσο έλα ειάρηζην φξην πνπ έρνπκε θαζνξίζεη θαη αλ ε επηζπκεηή ηηκή ηεο πίεζεο δελ επηηεπρζεί ηφηε δηαθφπηεηαη ζηαδηαθά ε ιεηηνπξγία ησλ θχξησλ αληιηψλ. Σν ειάρηζην απηφ φξην ην ρξεζηκνπνηνχκε γηαηί φηαλ θηλεηήξαο δνπιεχεη γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα ζε πνιχ ρακειέο ζηξνθέο δελ ςχρεηαη ζσζηά θαη απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα ππεξζεξκαίλνληαη ηα ηπιίγκαηά ηνπ θαη λα ππάξρεη θίλδπλνο θαηαζηξνθήο ηνπ. 47

Δπηπξφζζεηα γηα λα θαηαλέκεηαη νκνηφκνξθα ν ρξφλνο ιεηηνπξγίαο φισλ ησλ θχξησλ αληιίσλ πινπνηείηαη ζην PLC θαη ε δηαδηαθαζία ηεο θπθιηθήο ελαιιαγήο κε ηε ινγηθή πνπ παξνπζηάδεηαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: ΒΖΜΑ ΑΝΣΛΗΑ 1 ΑΝΣΛΗΑ 2 ΑΝΣΛΗΑ 3 ΔΗΡΑ ΔΚΚΗΝΖΖ ΓΗΑΚΟΠΖ ΚΤΚΛΟ ΔΝΑΛΛΑΓΖ ΒΖΜΑ 1 1 0 0 1 ΒΖΜΑ 2 0 1 0 2 ΒΖΜΑ 3 0 0 1 3 5.2 ΡΤΘΜΗΖ ΠΗΔΖ ΜΔ ΑΝΣΛΗΑ ΓΗΑΣΖΡΖΖ ΠΗΔΖ ΓΔΝΗΚΑ Με ηνπο πξνγξακκαηηδφκελνπο ειεγθηέο έρνπκε ηε δπλαηφηεηα επεμεξγαζίαο θάπνηνπ αλαινγηθνχ ζήκαηνο. ηε ζπγθεθξηκέλε εξγαζία εθκεηαιιεπηήθακε απηή ηε δπλαηφηεηα, γηα λα «δηαβάζνπκε» ηελ πίεζε ηνπ δηθηχνπ χδξεπζεο ηνπ αληιηνζηαζίνπ θαη αλάινγα κε ηελ ηηκή ηεο λα δίλνπκε (δηα ηνπ πξνγξάκκαηνο πάληα), εληνιή γηα εθθίλεζε ή παχζε θάπνηαο αληιίαο. Ζ ξχζκηζε ηεο πίεζεο γίλεηαη κέζσ ηεο αληιίαο δηαηήξεζεο πίεζεο. Ζ αληιία δηαηήξεζεο πίεζεο ζθνπφ έρεη λα δηαηεξήζεη ζηαζεξή ηελ πίεζε ηνπ δηθηχνπ χδξεπζεο φηαλ πξφθεηηαη γηα κηθξέο απνθιίζεηο ηηκψλ. Απηφ επηηπγράλεηαη κε ηελ πξνζζήθε Inverter γηα ηνλ έιεγρν ησλ ζηξνθψλ ηνπ θηλεηήξα ηεο αληιίαο. Σα ζήκαηα πνπ δηαβάδεη ην PLC απφ κηα αλαινγηθή είζνδν είλαη ζήκαηα ηάζεο (0 10V) ή ζήκαηα ξεχκαηνο (4 20 ma) πνπ πξνέξρεηαη απφ θάπνην αηζζεηήξην πνπ κεηξά πίεζε, παξνρή, ζεξκνθξαζία, ηηο ζηξνθέο ελφο θηλεηήξα θ.α. ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε ρξεζηκνπνηνχκε ηελ αλαινγηθή είζνδν γηα λα κεηξήζνπκε ηελ πίεζε ηνπ δηθηχνπ θαη δίλνπκε ζηελ έμνδν έλα ζήκα ηάζεο (0 10V). Δπίζεο ζηελ πεξίπησζε καο ρξεζηκνπνηνχκε θαη ηελ αλαινγηθή έμνδν γηα ηνλ έιεγρν ησλ ζηξνθψλ ηνπ θηλεηήξα. Σν ζήκα πνπ δίλνπκε ζηελ έμνδν ηνπ PLC είλαη έλα ζήκα ηάζεο (0 10V). 5.3 ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΟΤ ΔΛΔΓΚΣΖ ΓΔΝΗΚΑ Ζ επηθνηλσλία ηνπ ρξήζηε κε ηνλ πξνγξακκαηηδφκελν ειεγθηή, γίλεηαη δηα κέζνπ ηνπ πξνγξάκκαηνο ην νπνίν κπνξεί λα γξαθεί ζε γιψζζα Λίζηαο Δληνιψλ (STATEMENTS LIST = STL) ή Γηάγξακκα Ladder (LADDER DIAGRAM = LAD) ή ινγηθφ δηάγξακκα (CONTROL SYSTEM FLOWCHART = CSF) ηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε ν πξνγξακκαηηζκφο ηνπ αληιηνζηαζίνπ έγηλε ζε Γηάγξακκα Ladder (LADDER DIAGRAM = LAD) ην νπνίν απνηειείηαη απφ 8 ζπλνιηθά ελφηεηεο ε θάζε κηα εθ ησλ νπνίσλ θαζνξίδεη ζπγθεθξηκέλεο ελέξγεηεο γηα ηελ νινθιεξσκέλε ιεηηνπξγία ηνπ αληιηνζηαζίνπ. 5.3.1 ΤΛΟΠΟΗΖΖ ΣΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ ΣΟΤ ΔΛΔΓΚΣΖ Γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ απηνκαηηζκνχ ηνπ αληιηνζηαζίνπ ρξεζηκνπνηνχκε ηε δηαδηθαζία ησλ επηά βεκάησλ πνπ πεξηγξάςακε αλαιπηηθά ζην θεθάιαην 3. πγθεθξηκέλα ηα βήκαηα απηά είλαη ηα παξαθάησ: ΒΖΜΑ 1 Οξηζκφο πκβφισλ Πξαθηηθά γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο εθαξκνγήο καο ζα ρξεηαζηνχκε ηα παξαθάησ: 8 εηζφδνπο. 48

4 εηζφδνπο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα λα δνχκε αλ νη αληιίεο είλαη ππφ ηάζε (ON OFF) θαη 4 εηζφδνπο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο επαθέο ελδείμεσλ θαη alarm θαη ζα ζηακαηνχλ ηελ ιεηηνπξγία ησλ αληιηψλ θάζε θνξά πνπ ζα ελεξγνπνηείηαη ε επαθή ηνπ ζεξκηθνχ (πηψζε ζεξκηθνχ). 4 εμφδνπο.(θάζε έμνδνο αληηπξνζσπεχεη κηα αληιία). Μηα εληνιή ιεηηνπξγίαο (START) γηα θάζε αληιία. 2 Αλαινγηθέο εηζφδνπο. Οη δχν αλαινγηθέο είζνδνη πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζα είλαη κηα γηα ηελ επηζπκεηή ηηκή πίεζεο ηελ νπνία ζα ηελ εηζάγνπκε εκείο κε ηελ βνήζεηα ελφο πνηελζηφκεηξνπ θαη κηα γηα ηελ κεηξνχκελε ηηκή πίεζεο ηελ νπνία ειέγρνπκε ζπλέρεηα. 1 Αλαινγηθή έμνδν. Ζ αλαινγηθή απηή έμνδνο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ έιεγρν ηνπ ξπζκηζηή ζηξνθψλ. Βήκα 2 Δπηινγή πιηθνχ Έηζη κεηά ηελ αλάιπζε ησλ πιηθψλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζα ρξεηαζηνχκε γηα ηελ επίηεπμε ηεο εθαξκνγήο καο ηα παξαθάησ πιηθά: 1 PLC ζην νπνίν λα επαξθνχλ νη είζνδνη θαη έμνδνη θαη λα έρεη επεθηάζηκε βάζε γηα ηε ηνπνζέηεζε ησλ αλαινγηθψλ εηζφδσλ θαη εμφδσλ. Σν PLC πνπ ηαηξηάδεη γηα ηε δεκηνπξγία ηεο εθαξκνγήο καο είλαη ην παξαθάησ (απφ ηελ ζεηξά TWIDO ηεο TELEMECANIQUE) : ρήκα 5.3.1 πκπαγήο επεθηάζηκε βάζε PLC. Δπίζεο ζα ρξεηαζηνχκε θαη δπν αλαινγηθέο εηζφδνπο θαη κηα αλαινγηθή έμνδν. Ζ επέθηαζε πνπ ζα καο ρξεηαζηεί γηα ηε δεκηνπξγία ηεο εθαξκνγήο καο είλαη ε παξαθάησ: ρήκα 5.3.2 Δπέθηαζε κε δπν αλαινγηθέο εηζφδνπο θαη κηα έμνδν. 49

ηελ παξαθάησ εηθφλα θαίλνληαη ε ζρέζε ζπλδεζκνινγίαο ησλ εηζφδσλ θαη εμφδσλ ηνπ PLC πνπ έρνπκε επηιέμεη. Σν ζπγθεθξηκέλν PLC έρεη 14 εηζφδνπο θαη 10 εμφδνπο. ρήκα 5.3.3 χλδεζε ησλ εηζφδσλ εμφδσλ ηνπ PLC ηελ παξαθάησ εηθφλα θαίλνληαη νη δπν αλαινγηθέο είζνδνη θαη ε κηα αλαινγηθή έμνδνο ηεο επέθηαζεο πνπ έρνπκε επηιέμεη. ρήκα 5.3.4 χλδεζε ησλ αλαινγηθψλ εηζφδσλ εμφδσλ. 50

Δλδεηθηηθά ζηελ παξαθάησ εηθφλα θαίλνληαη νη πξφζζεηεο επεθηάζεηο πνπ κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην ζπγθεθξηκέλν PLC γηα ηελ επίηεπμε κηαο εθαξκνγήο: ρήκα 5.3.5 χλδεζε ησλ πξφζζεησλ επεθηάζεσλ ζηελ ζπκπαγή επεθηάζηκε βάζε ηνπ PLC. Βήκα 3 Ρπζκίζεηο πιηθνχ Δπίζεο ζηνλ παξαθάησ πίλαθα θαίλνληαη νη αλαινγηθέο θαη ςεθηαθέο είζνδνη έμνδνη πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαζψο θαη ε ρξεζηκφηεηά ηνπο. ΟΝΟΜΑΗΑ ΟΝΟΜΑΗΑ ΔΠΑΦΖ ΥΡΖΖ ΤΜΒΟΛΗΜΟ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ STOP_1 - ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ BUTTON (ON %Η0.0 S1 START_1 OFF) STOP_2 - ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ BUTTON (ON %Η0.1 S2 START_2 OFF) STOP_3 - ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ BUTTON (ON %Η0.2 S3 START_3 OFF) STOP_4 - ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ BUTTON (ON %Η0.3 S4 START_4 OFF) ΘΔΡΜΗΚΟ_1 %Η0.4 T1 ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ OFF Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΘΔΡΜΗΚΟ_2 %Η0.5 T2 ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ OFF Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΘΔΡΜΗΚΟ_3 %Η0.6 T3 ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ OFF Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΘΔΡΜΗΚΟ_4 %Η0.7 T4 ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ OFF Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΑΝΣΛΗΑ_1 %Q0.0 Α0 ΑΤΣΟΜΑΣΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΑΝΣΛΗΑ_2 %Q0.1 Α1 ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ (ON OFF) ΑΝΣΛΗΑ_3 %Q0.2 Α2 ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ (ON OFF) ΑΝΣΛΗΑ_4 %Q0.3 Α3 ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ (ON OFF) ΑΝΣΛΗΑ_2 %Q0.4 ΑΛΛΑΓΖ ΚΑΣΑΣΑΖ LED_ΒΛΑΒΖ ΔΠΑΦΧΝ ΘΔΡΜΗΚΟΤ ΚΑΗ ΑΝΣΛΗΑ_1 ΔΝΓΔΗΞΖ ΒΛΑΒΖ ΑΝΣΛΗΑ ΑΝΣΛΗΑ_3 %Q0.5 LED_ΒΛΑΒΖ ΑΝΣΛΗΑ_2 ΑΛΛΑΓΖ ΚΑΣΑΣΑΖ ΔΠΑΦΧΝ ΘΔΡΜΗΚΟΤ ΚΑΗ ΔΝΓΔΗΞΖ ΒΛΑΒΖ ΑΝΣΛΗΑ 51

ΑΝΣΛΗΑ_4 ΔΠΗΘΤΜΖΣΖ ΣΗΜΖ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΖ ΣΗΜΖ ΣΡΟΦΔ INVERTER ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ %Q0.6 %IW1.0 %IW1.1 %QW1.0 %DR0 %DR1 LED_ΒΛΑΒΖ ΑΝΣΛΗΑ_3 SP PR RPM ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΜΔΗΧΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΛΛΑΓΖ ΚΑΣΑΣΑΖ ΔΠΑΦΧΝ ΘΔΡΜΗΚΟΤ ΚΑΗ ΔΝΓΔΗΞΖ ΒΛΑΒΖ ΑΝΣΛΗΑ ΑΠΟΘΖΚΔΤΖ Δ ΜΝΖΜΖ %MW0 ΑΠΟΘΖΚΔΤΖ Δ ΜΝΖΜΖ %MW1 ΑΠΟΘΖΚΔΤΖ Δ ΜΝΖΜΖ %MW2 ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤΓΗΑ ΜΔΗΧΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ Σα %IW1.0, %IW1.1 θαη %QW1.0 είλαη νη αλαινγηθέο είζνδνη έμνδνη πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζην πξφγξακκά καο. Ρπζκίζεηο δεδνκέλσλ ΟΝΟΜΑΗΑ ΔΠΑΦΖ ΔΝΔΡΓΟΠΟΗΖ Ζ ΥΡΟΝΗΚΟΤ ΔΝΔΡΓΟΠΟΗΖ Ζ ΥΡΟΝΗΚΟΤ ΑΠΟΘΖΚΔΤΖ ΣΗΜΖ ΠΗΔΖ ΑΠΟΘΖΚΔΤΖ ΣΗΜΖ ΠΗΔΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΥΡΟΝΗΚΟ %ΣΜ3 ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ %DR1 ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΟΝΟΜΑΗΑ ΥΡΖΖ %M0 %M1 ΤΜΒΟΛΗΜΟ ΔΝΔΡΓΟΠΟΗΖΖ ΥΡΟΝΗΚΟΤ ΔΝΔΡΓΟΠΟΗΖΖ ΥΡΟΝΗΚΟΤ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΔΝΣΟΛΖ ΔΝΔΡΓΟΠΟΗΖΖ ΥΡΟΝΗΚΟΤ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΔΝΣΟΛΖ ΔΝΔΡΓΟΠΟΗΖΖ ΥΡΟΝΗΚΟΤ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ %M2 ΤΓΚΡΗΖ SP PR ΠΣΧΖ ΠΗΔΖ %M3 ΤΓΚΡΗΖ PR SP ΑΝΟΓΟ ΠΗΔΖ %M4 %Μ5 %M6 ΟΛΟΚΛΖΡΧΖ_ΒΖΜΑ ΣΧΝ_ΔΛΔΓΚΣΖ_ DR0 ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ %M7 ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ %M8 %M9 ΟΛΟΚΛΖΡΧΖ_ΒΖΜΑ ΣΧΝ_ΔΛΔΓΚΣΖ_DR1 ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΟΛΟΚΛΖΡΧΖ_ΒΖΜΑΣΧ Ν_ΔΛΔΓΚΣΖ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΜΗΑ ΑΝΣΛΗΑ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΜΗΑ ΑΝΣΛΗΑ ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΔΞΟΓΟ ΑΠΟ ΥΡΟΝΗΚΟ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΟΛΟΚΛΖΡΧΖ_ΒΖΜΑΣΧ Ν_ΔΛΔΓΚΣΖ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΜΗΑ ΑΝΣΛΗΑ ΓΗΑ 52

ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΣΡΟΦΧΝ ΜΔΗΧΖ ΣΡΟΦΧΝ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΜΔ ΔΠΗΛΟΓΖ ΔΗΡΑ ΠΡΟΘΔΖ ΑΝΣΛΗΑ 1 ΠΡΟΘΔΖ ΑΝΣΛΗΑ 2 ΠΡΟΘΔΖ ΑΝΣΛΗΑ 3 ΑΦΑΗΡΔΖ ΑΝΣΛΗΑ 1 ΑΦΑΗΡΔΖ ΑΝΣΛΗΑ 2 ΑΦΑΗΡΔΖ ΑΝΣΛΗΑ 3 ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ %M10 ΑΤΞΖΖ ΣΡΟΦΧΝ %M11 ΜΔΗΧΖ ΣΡΟΦΧΝ %M12 %M13 %M14 %Μ15 ΔΝΣΟΛΖ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΔΚΚΗΝΖΖ_ΑΝΣΛΗΑ_ 1 ΔΚΚΗΝΖΖ_ΑΝΣΛΗΑ_ 2 ΔΚΚΗΝΖΖ_ΑΝΣΛΗΑ_ 3 %Μ16 ΓΗΑΚΟΠΖ_ΑΝΣΛΗΑ_1 %Μ17 ΓΗΑΚΟΠΖ_ΑΝΣΛΗΑ_2 %Μ18 ΓΗΑΚΟΠΖ_ΑΝΣΛΗΑ_3 %Μ19 %Μ20 %Μ21 ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΣΡΟΦΧΝ INVERTER ΜΔΗΧΖ ΣΡΟΦΧΝ INVERTER ΔΝΣΟΛΖ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΜΔ ΔΠΗΛΟΓΖ ΔΗΡΑ ΥΡΖΖ ΑΝΣΛΗΑ 1 ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΥΡΖΖ ΑΝΣΛΗΑ 2 ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΥΡΖΖ ΑΝΣΛΗΑ 3 ΓΗΑ ΑΤΞΖΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΥΡΖΖ ΑΝΣΛΗΑ 1 ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΥΡΖΖ ΑΝΣΛΗΑ 2 ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΥΡΖΖ ΑΝΣΛΗΑ 3 ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΜΗΑ ΑΝΣΛΗΑ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΜΗΑ ΑΝΣΛΗΑ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ ΑΤΞΖΖ ΔΛΔΓΚΣΖ ΣΤΜΠΑΝΟΤ Δ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΒΛΑΒΖ ΜΗΑ ΑΝΣΛΗΑ ΓΗΑ ΜΔΗΧΖ ΑΝΣΛΗΧΝ 5.4 Αλάιπζε ηνπ πξνγξάκκαηνο. ηελ παξάγξαθν απηή δίλεηαη κηα αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ηεο εθαξκνγήο. ην ηκήκα ηνπ πξνγξάκκαηνο ηεο εηθφλαο 5.4.1 απνζεθεχνπκε ηηο δπν αλαινγηθέο εηζφδνπο καο θαη ηελ κηα αλαινγηθή έμνδν ζε κηα κλήκε. Χο επηζπκεηή ηηκή πίεζεο νξίδνπκε ηελ ηηκή ηεο πίεζεο πνπ ζέινπκε λα έρεη ην δίθηπν χδξεπζεο. Ζ ηηκή απηή εηζάγεηαη κέζσ ελφο πνηελζηνκέηξνπ. Χο πξαγκαηηθή ηηκή πίεζεο νξίδνπκε ηελ ηηκή πίεζεο πνπ κεηξάκε ζην δίθηπν χδξεπζεο κέζσ ελφο καλνκέηξνπ. Παξαθάησ θαίλεηαη ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν απνζεθεχνπκε ηηο ηηκεο ζην πξνγξακκά καο: Δπηζπκεηή ηηκή %MW0:=%IW1.0 Πξαγκαηηθή ηηκή %MW1:=%IW1.1 ηξνθέο %MW2:=%QW1.0 53

Με ηα %MW0, %MW1 θαη %MW2 αληίζηνηρα ζπκβνιίδνληαη νη κλήκεο ζηηο νπνίεο κπνξνχκε λα θαηαρσξήζνπκε ηελ ηηµή κηαο αλαινγηθήο εηζφδνπ εμφδνπ, θαη γεληθά πιεξνθνξίαο ζε κνξθή ιέμεο (Word). Παξαθάησ θαίλεηαη ην πξφγξακκα πνπ αληηζηνηρεί ζηελ πξψηε ελφηεηα. Δηθνλα 5.4.1. Απνζήθεπζε αλαινγηθψλ εηζφδσλ εμφδσλ ζε κλήκε. ην ηκήκα ηνπ πξνγξάκκαηνο ηεο εηθφλαο 5.4.2 ζπγθξίλνπκε ηελ επηζπκεηή ηηκή ηεο πίεζεο κε ηελ πξαγκαηηθή ηηκή. Σν PLC ζπγθξίλεη ηηο δχν αλαινγηθέο εηζφδνπο θαη α) ε πεξίπησζε πηψζεο πίεζεο Αλ ε επηζπκεηή ηηκή πξαγκαηηθή ηηκή >= 300 %MW3:= %MW0 - %MW1 Δδψ ζπγθξίλνπκε ηελ δηαθνξά ησλ δπν ηηκψλ (Δπηζπκεηήο ηηκήο θαη Πξαγκαηηθήο ηηκήο) θαη αλ είλαη κεγαιχηεξε ή ίζε απφ 300 (δειαδή 0.3 bar) ηφηε ζα πξέπεη λα ηίζεηαη κηα αληιία ζε ιεηηνπξγία γηα λα θαιχςεη ηελ δηαθνξά πίεζεο. Απηφ γίλεηαη γηαηί αλ γηα παξάδεηγκα έρνπκε πηψζε ηεο πίεζεο θαηά 0.1 bar κηα θχξηα αληιία ζα πξέπεη λα ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία. Μφιηο φκσο ηεζεί ζε ιεηηνπξγία ε αληιία θαιχπηεη ηελ κηθξή απηή δηαθνξά θαη ηίζεηαη πάιη εθηφο ιεηηνπξγίαο. Γηα λα κελ έρνπκε ζπρλέο εθθηλήζεηο ησλ αληιηψλ κε απνηέιεζκα ηελ ππεξζέξκαλζε ησλ ηπιηγκάησλ ηνπ θηλεηήξα θαη θαηά ζπλέπεηα ηελ θαηαζηξνθή ηνπ δεκηνπξγνχκε κηα απφθιηζε πίεζεο ηεο ηάμεο ησλ 0.3 bar. Έηζη ε λέα επηζπκεηή ηηκή πίεζεο ζα είλαη 4 bar ±7.5% Παξαθάησ θαίλεηαη ην θνκκάηη ηεο εθαξκνγήο πνπ ζπληειεί ζ απηή ηελ ιεηηνπξγία. 54

Δηθφλα 5.4.2 χγθξηζε επηζπκεηήο θαη πξαγκαηηθήο ηηκήο. Β) ε πεξίπησζε αχμεζεο ηεο πίεζεο Αλ ε πξαγκαηηθή ηηκή επηζπκεηή ηηκή >= 300 %MW4:= %MW1 - %MW0 Απηφ γίλεηαη γηαηί αλ γηα παξάδεηγκα έρνπκε αχμεζε ηεο πίεζεο θαηά 0.1 bar κηα θχξηα αληιία ζα πξέπεη λα ηίζεηαη εθηφο ιεηηνπξγίαο. Μφιηο φκσο ηεζεί εθηφο ιεηηνπξγίαο ε αληιία ε πίεζε επαλέξρεηαη ζηελ επζπκεηή ηηκή. Δαλ ε πίεζε ζπλερίδεη λα είλαη απμεκέλε ηφηε ηίζεηαη θαη άιιε αληιία εθηφο ιεηηνπξγίαο. Έηζη ε λέα επηζπκεηή ηηκή πίεζεο ζα είλαη 4 bar ±7.5% Δδψ ζπγθξίλνπκε ηελ δηαθνξά ησλ δπν ηηκψλ θαη αλ είλαη κεγαιχηεξε ή ίζε κε 0.3 bar ηφηε ζα πξέπεη λα ζέζνπκε κηα αληιία εθηφο ιεηηνπξγίαο έηζη ψζηε ε δηαθνξά λα είλαη < 0.3 bar. Παξαθάησ θαίλεηαη ην θνκκάηη ηεο εθαξκνγήο πνπ ζπληειεί ζ απηή ηελ ιεηηνπξγία. Δηθφλα 5.4.3 χγθξηζε επηζπκεηήο θαη πξαγκαηηθήο ηηκήο. ηελ 3 ε ελφηεηα παξνπζηάδεηαη ην ηκήκα ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ πινπνηεί ηελ θπθιηθή ελαιιαγή αληιηψλ. Α) Κπθιηθή ελαιιαγή αληιηψλ (γηα αχμεζε αληιηψλ). Οη αληιίεο μεθηλνχλ κε δηαθνξεηηθή ζεηξά θάζε θνξά πνπ απμάλεηαη ε δήηεζε θαη πέθηεη ε πίεζε ζην δίθηπν. Ζ ζεηξά κε ηελ νπνία ζα γίλεη ε αχμεζε ησλ αληιηψλ θαζνξίδεηαη απφ ηνλ ειεγθηή ηπκπάλνπ (%DR0) ν νπνίνο γηα φζν ε πίεζε ζην δίθηπν είλαη κηθξφηεξε απφ ηελ επηζπκεηή ηηκή ζέηεη θάζε αληιία ζε ιεηηνπξγία αλάινγα κε ηελ ζεηξά πνπ πξέπεη λα κπεη κέρξη λα θηάζνπκε ζηελ επηζπκεηή ηηκή πίεζεο. 55

Παξαθάησ θαίλεηαη ζρεκαηηθά ην θνκκάηη ηεο εθαξκνγήο πνπ ζπληειεί ζην λα πξαγκαηνπνηεζεί ε θπθιηθή ελαιιαγή ησλ αληιηψλ. Δηθφλα 5.4.4 Κπθιηθή ελαιιαγή αληιηψλ (γηα αχμεζε αληιηψλ). Όπσο βιέπνπκε ζηελ παξαπάλσ εηθφλα ε θπθιηθή ελαιιαγή ησλ αληιηψλ επηηπγράλεηαη ζε δχν Rung, ζην Rung 0, ζην Rung 1 ηεο εηθφλαο 5.4.4. ην Rung 0 δίλνπκε αξρηθή ηηκή 1 ζηνλ ειεγθηή ηπκπάλνπ %DR0 κφιηο ελεξγνπνηεζεί ε έμνδνο ηνπ ρξνληθνχ αχμεζεο αληιηψλ (%Μ12). ην Rung 1 θαίλεηαη ε θπθιηθή ελαιιαγή ησλ αληιηψλ πνπ πξέπεη λα ζπληειείηαη ππφ θάπνηεο πξνυπνζέζεηο. ην Rung 2 ηεο εηθφλαο 5.4.5 θαίλεηαη ν ειεγθηήο ηπκπάλνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζακε γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο θπθιηθήο ελαιιαγήο. Δηθφλα 5.4.5 Διεγθηήο ηπκπάλνπ (γηα αχμεζε αληιηψλ). Β) Κπθιηθή ελαιιαγή αληιηψλ (γηα κείσζε αληιηψλ). ε πεξίπησζε πνπ κεησζεί ε δήηεζε θαη απμεζεί ε πίεζε ζην δίθηπν πξέπεη λα δηαθφπηεηαη ε ιεηηνπξγία ησλ αληιηψλ. Σελ ζεηξά πνπ ζα γίλεη ε δηαθνπή θάζε κηαο αληιίαο ηελ θαζνξίδεη ν ειεγθηήο ηπκπάλνπ (%DR1) ν νπνίνο γηα φζν ε πίεζε ζην δίθηπν είλαη κεγαιχηεξε ή ίζε απφ 0.3 bar πάλσ απφ ηελ επηζπκεηή ηηκή δηαθφπηεη κία κία ηηο αληιίεο κέρξη λα ζηαζεξνπνηεζεί ε πίεζε ζην δίθηπν (ζηαζεξνπνίεζε ηεο πίεζεο ζεκαίλεη 4 bar ±7.5%). 56

Παξαθάησ θαίλεηαη ζρεκαηηθά ην θνκκάηη ηεο εθαξκνγήο πνπ ζπληειεί ζην λα πξαγκαηνπνηεζεί ε θπθιηθή ελαιιαγή ησλ αληιηψλ. Δηθφλα 5.4.6 Κπθιηθή ελαιιαγή αληιηψλ (γηα κείσζε αληιηψλ). Όπσο βιέπνπκε ζηελ παξαπάλσ εηθφλα ε θπθιηθή ελαιιαγή ησλ αληιηψλ επηηπγράλεηαη ζε δχν Rung, ζην Rung 0, ζην Rung 1. ην Rung 0 δίλνπκε αξρηθή ηηκή 1 ζηνλ ειεγθηή ηπκπάλνπ %DR0 κφιηο ελεξγνπνηεζεί ε έμνδνο ηνπ ρξνληθνχ αχμεζεο αληιηψλ (%Μ7). ην Rung 1 θαίλεηαη ε θπθιηθή ελαιιαγή ησλ αληιηψλ πνπ πξέπεη λα ζπληειείηαη ππφ θάπνηεο πξνυπνζέζεηο. ην Rung 2 θαίλεηαη ν ειεγθηήο ηπκπάλνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζακε γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο θπθιηθήο ελαιιαγήο. Δηθφλα 5.4.7 Διεγθηήο ηπκπάλνπ (γηα κείσζε αληιηψλ). ηελ 5 ε ελφηεηα ειέγρνπκε ηηο ζηξνθέο ηνπ Inverter θαηά ηε θάζε ηεο αχμεζεο ζηξνθσλ. ηα πξψηα δπν Rung, ζην Rung 0 θαη ζην Rung 1 απμάλνπκε ηηο ζηξνθέο ηνπ Inverter. Απηφ γίλεηαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε δηαθνξά πίεζεο (επηζπκεηή πξαγκαηηθή ηηκή) είλαη κεγαιχηεξε ή ίζε κε 0.3 bar. Σφηε μεθηλάεη λα ιεηηνπξγεί ε αληιία δηαηήξεζεο πίεζεο πνπ ειέγρεηαη απφ ην Inverter θαη λα απμάλεη ηηο ζηξνθέο ηνπ θηλεηήξα απμάλνληαο παξάιιεια θαη ηελ πίεζε ηνπ δηθηχνπ (Rung 1). 57

ην Rung 2 εμαλαγθάδνπκε ην πξφγξακκα λα κελ αλεβάδεη ηηο ζηξνθέο ηνπ θηλεηήξα πάλσ απφ ηελ ηηκή πνπ έρνπκε θαζνξίζεη. Όηαλ ην Inverter δνπιεχεη κε πιήξεηο ζηξνθέο ελεξγνπνηείηαη ην %Μ0 (Rung 3) Μφιηο ελεξγνπνηεζεί ην %Μ0 μεθηλάεη ην ρξνληθφ λα κεηξάεη ηνλ ρξφλν πνπ έρνπκε θαζνξίζεη θαη εάλ ε πίεζε κεηά ην πέξαο ηνπ ρξφλνπ παξακέλεη θάησ απφ ηελ επηζπκεηή ηηκή ηφηε ελεξγνπνηείηαη ην %Μ12 (Rung 4) θαη ηίζεηαη ε πξψηε αληιία ζε ιεηηνπξγία. Δηθφλα 5.4.8 Αχμεζε ζηξνθψλ Inverter Δηθφλα 5.4.9 Υξνληθφ αχμεζεο αληιηψλ ηελ 6 ε ελφηεηα ειέγρνπκε ηηο ζηξνθέο ηνπ Inverter θαηά ηε θάζε κείσζεο ζηξνθψλ. ηα πξψηα δπν Rung, ζην Rung 0 θαη ζην Rung 1 κεηψλνπκε ηηο ζηξνθέο ηνπ Inverter. Απηφ γίλεηαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε δηαθνξά πίεζεο (πξαγκαηηθή επηζπκεηή ηηκή) είλαη κεγαιχηεξε ή ίζε κε 0.3 bar. Σφηε κεηψλνπκε ηηο ζηξνθέο ηεο αληιίαο δηαηήξεζεο πίεζεο πνπ ειέγρεηαη απφ ην Inverter θαη ηαπηφρξνλα κεηψλνπκε ηηο ζηξνθέο ηνπ θηλεηήξα κεηψλνληαο παξάιιεια θαη ηελ πίεζε ηνπ δηθηχνπ (Rung 1). ην Rung 2 εμαλαγθάδνπκε ην πξφγξακκα λα κελ θαηεβάδεη ηηο ζηξνθέο ηνπ θηλεηήξα θάησ απφ ηηο κηζέο ζηξνθέο γηαηί ζηελ πεξίπησζε απηή ν θηλεηήξαο δελ ςχρεηαη ζσζηά θαη ππάξρεη θίλδπλνο ππεξζέξκαλζήο ησλ ηπιηγκάησλ ηνπ θαη πηζαλήο θαηαζηξνθήο ηνπ. Όηαλ ην Inverter δνπιεχεη ζηηο κηζέο ζηξνθέο ελεξγνπνηείηαη ην %Μ1 (Rung 3). Μφιηο ελεξγνπνηεζεί ην %Μ1 μεθηλάεη ην ρξνληθφ λα κεηξάεη ηνλ ρξφλν πνπ έρνπκε θαζνξίζεη θαη εάλ ε πίεζε κεηά ην πέξαο ηνπ ρξφλνπ παξακέλεη πάλσ απφ ηελ επηζπκεηή ηηκή ηφηε ελεξγνπνηείηαη ην %Μ7 (Rung 4) θαη ηίζεηαη ε πξψηε αληιία εθηφο ιεηηνπξγίαο. 58

Δηθφλα 5.4.10 Μείσζε ζηξνθψλ Inverter Δηθφλα 5.4.11 Υξνληθφ κείσζεο αληιηψλ ηελ 7 ε ελφηεηα έρνπκε ηελ αληιία πνπ εθθηλεί κε ηελ ρξήζε ξπζκηζηή ζηξνθψλ (Inverter) θαη ε νπνία ρξεζηκνπνηείηαη πάληα πξψηε γηα κηθξέο απνθιίζεηο πίεζεο θαη εάλ δελ επαξθεί γηα λα θαιχςεη ηελ πίεζε ηνπ δηθηχνπ ηφηε ηίζεληαη ζε ιεηηνπξγία νη ππφινηπεο αληιίεο κία κία ζηαδηαθά κέρξη λα θηάζνπκε ζηελ επηζπκεηή ηηκή πίεζεο. Δηθφλα 5.4.12 Αληιία κε ρξήζε Inverter ηελ 8 ε ελφηεηα έρνπκε ηηο 3 αληιίεο πνπ εθθηλνχλ κε αζηέξα ηξίγσλν (Τ/Γ) γηα ηελ απνθπγή κεγάινπ ξεχκαηνο εθθίλεζεο. Κάζε αληιία ειέγρεηαη απφ ηνλ ειεγθηή ηπκπάλνπ είηε γηα πξφζζεζε ζε πεξίπησζε πνπ έρνπκε ρακειή πίεζε ζην δίθηπν χδξεπζεο είηε γηα αθαίξεζε ζε πεξίπησζε πνπ έρνπκε πςειή πίεζε ζην δίθηπν χδξεπζεο. Παξαθάησ θαίλνληαη νη ηξεηο 59

αληιίεο θαζψο θαη ηα LED έλδεημεο βιάβεο πνπ ελεξγνπνηνχληαη κε ηελ πηψζε ηνπ ρξνληθνχ ζε θάζε αληιία. Δηθφλα 5.4.13 Αληιίεο 1 & 2 κε ρξήζε Τ/Γ Δηθφλα 5.4.14 Αληιία 3 κε ρξήζε Τ/Γ 60

ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Α ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΗΜΟΤ PLC ΣΖ ΔΗΡΑ TWIDO ΣΖ TELEMECANIQUE Αλνίγνπκε ην πξφγξακκα TwidoSuite θαη επηιέγνπκε πξνγξακκαηηζκόο. 61

ηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε Γεκηνπξγία λέαο εθαξκνγήο ηηο πιεξνθνξίεο εθαξκνγήο δίλνπκε ηα ζηνηρεία ηεο εθαξκνγήο καο φπσο: Όλνκα εθαξκνγήο Φάθειν (πνπ απνζεθεχεηαη ζην ζθιεξφ δίζθν ηνπ Ζ/Τ) πγγξαθέα θ.ι.π ηηο θαξηέιεο, ρόιην, Πεξηγξαθή θαη Δηθόλα κπνξνχκε λα απνζεθεχζνπκε θάπνηα ζρφιηα γηα ηελ εθαξκνγή καο, λα δψζνπκε κηα πεξηγξαθή ηεο θαη λα εηζάγνπκε θάπνηα εηθφλα 62

ηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε ην πιηθφ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε επηιέγνληαο ηελ θαξηέια πεξηγξαθή 63

ην παξάδεηγκα καο είδακε φηη απαηηνχληαη: 8 ςεθηαθέο είζνδνη 3 ςεθηαθέο έμνδνη 2 αλαινγηθέο είζνδνη 1 αλαινγηθή έμνδνο 64

3 Ρπζκίζεηο 65

Γηα λα πξνρσξήζνπκε ζηηο ξπζκίζεηο πεγαίλνπκε απφ ηελ θαξηέια Πεξηγξαθή ζηελ θαξηέια Πξόγξακκα. ηε ζπλέρεηα επηιέγνπκε ηηο θαξηέιεο κηα πξνο κηα γηα λα θάλνπκε ηηο ξπζκίζεηο γηα ην πξφγξακκά καο ηελ θαξηέια Ρύζκίζε πιηθνύ δειψλνπκε ηα νλφκαηα ησλ εηζφδσλ θαη εμφδσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε. 66

Οη ξπζκίζεηο φπσο βιέπνπκε παξαθάησ κπνξεί λα είλαη: Ρπζκίζεηο Τιηθνχ Ρπζκίζεηο Γεδνκέλσλ Ρπζκίζεηο πκπεξηθνξάο Ρπζκίζεηο πξνζηαζίαο 67

ηελ θαξηέια ξπζκίζεηο δεδνκέλσλ δειψλνπκε ηα Bit κλήκεο (%Μ0, %Μ1, %Μ2 θ.ι.π) πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζην πξφγξακκά καο. Δπίζεο απφ ηελ ίδηα θαξηέια κπνξνχκε λα ξπζκίζνπκε θαη ηηο ιέμεηο κλήκεο (%MW0, %ΜW1, %MW2 θ.ι.π ) 68

ηε ζπλέρεηα ξπζκίδνπκε ηηο ςεθηαθέο εηζφδνπο θαη ηελ έμνδν θαζνξίδνληαο ηνλ ηχπν (0 10V ή 4 20 ma) θαζψο θαη ην εχξνο ην νπνίν είλαη απφ -32768 έσο 32767. ηηο ξπζκίζεηο ζπκπεξηθνξάο ξπζκίδνπκε ηελ ζπκπεξηθνξά ηνπ ειεγθηή κε έλα ζεκείν 69

ην νπνίν ρξεηάδεηαη δηεπθξίληζε θαη δελ πξέπεη λα μερλνχκε είλαη ε επηινγή: Δθθίλεζε (RUN) θαηά ηελ ηξνθνδφηεζε. Ζ επηινγή απηή δίλεη ηελ δπλαηφηεηα θαζνξηζκνχ ηνπ ηξφπνπ πνπ ζα ελεξγήζεη ν ειεγθηήο ζε πεξίπησζε απψιεηαο πξνζσξηλψλ ηηκψλ κέηξεζήο ηνπ. Γηα παξάδεηγκα εάλ γίλεη θάπνηα δηαθνπή ηεο παξνρήο ηξνθνδνζίαο ιφγσ βξαρπθπθιψκαηνο ζηελ εγθαηάζηαζε ν ειεγθηήο ζα ζβήζεη. Καηά ηελ επαλαηξνθνδφηεζε ηνπ ειεγθηή θαη ιφγσ ηνπ βξαρπθπθιψκαηνο ν ειεγθηήο έρεη «ράζεη» απφ ηελ κλήκε ηνπ ηηο πξνζσξηλέο ηηκέο κέηξεζεο. Έηζη κε ηελ επηινγή Δθθίλεζε (RUN) θαηά ηελ ηξνθνδφηεζε αλ ηελ επηιέμνπκε νξίδνπκε ζηνλ ειεγθηή φηη ζε κηα ηέηνηα πεξίπησζε απψιεηαο ηηκψλ ν ειεγθηήο θαηά ηελ επαλαηξνθνδφηεζή ηνπ ζα ζπλερίζεη λα ιεηηνπξγεί θαλνληθά έζησ θαη κε απψιεηα ησλ πξνζσξηλψλ ηηκψλ. Αλ δελ επηιέμνπκε γηα ιφγνπο αζθαιείαο ηελ Δθθίλεζε (RUN) θαηά ηελ ηξνθνδφηεζε ν ειεγθηήο θαηά ηελ επαλαηξνθνδφηεζή ηνπ ζα επέιζεη ζε θαηάζηαζε (STOP) θάηη πνπ είλαη νπσζδήπνηε αλεπηζχκεην γηα ηελ πιεηνςεθία ησλ εθαξκνγψλ. Ρπζκίζεηο πξνζηαζίαο. Ζ θαξηέια ηεο ξχζκηζεο πξνζηαζίαο αθνξά ηελ πξνζηαζία ηνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ ειεγθηή. Ζ επηινγή απηή δίλεη ηελ δπλαηφηεηα νξηζκνχ θσδηθνχ πξφζβαζεο θαη ελεξγνπνίεζε πξνζηαζίαο ηνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ ειεγθηή. 70

4. Πξνγξακκαηηζκόο 4α) Πξνγξακκαηηζκφο ςεθηαθψλ ζεκάησλ Γηα λα μεθηλήζνπκε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ πεγαίλνπκε απφ ηελ θαξηέια Ρπζκίζεηο ζηελ θαξηέια Πξόγξακκα. ηελ ζπλέρεηα εηζάγνπκε κηα ινγηθή ελφηεηα θαη μεθηλάκε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπ πξνγξάκκαηνο 71

ηελ παξαθάησ εηθφλα θαίλεηαη έλα απιφ θχθισκα κε κηα είζνδν θαη κηα έμνδν. Κιαζζηθφ παξάδεηγκα ζηελ θαζεκεξηλή καο δσή είλαη φηαλ αλάβνπκε ην θψο ζην δσκάηην καο. Όηαλ ε αλνηθηή επαθή (ν δηαθφπηεο %Η0.0) θιείζεη ηνηε ελεξγνπνηείηαη ε έμνδνο θαη ε ιάκπα αλάβεη. 4β) Πξνγξακκαηηζκφο αλαινγηθψλ ζεκάησλ ηελ παξαθάησ εηθφλα θαίλεηαη έλα απιφ παξάδεηγκα πξνγξακκαηηζκνχ αλαινγηθνχ ζήκαηνο. ην παξάδεηγκα απηφ ρξεζηκνπνηνχκε έλαλ ζπγθξηηή θαη ιέκε φηη ζε πεξίπησζε πνπ είλαη ε ηηκή ηεο εηζφδνπ κεγαιχηεξε ηνπ 0 (%IW1.0>0) λα απμάλεηαη ε έμνδνο θαηά 100 (%QW1.0 := %QW1.0 + 100). Σέηνην παξάδεηγκα είλαη θαη ε ξχζκηζε ζηξνθψλ κέζσ INVERTER (πνπ ζα εμεγήζνπκε αλαιπηηθφηεξα ζηελ εθαξκνγή καο). 72

4γ) Πξνγξακκαηηζκφο ελδείμεσλ θαη alarm Κιαζζηθφ παξάδεηγκα ην ζεξκηθφ ελφο θηλεηήξα. ην παξαθάησ παξάδεηγκα έρνπκε ηελ επαθή 95 96 ηνπ ζεξκηθνχ (%Η0.0) ε νπνία ζπλδέεηαη ζην θχθισκα απηνκαηηζκνχ θαη ζε πεξίπησζε ζθάικαηνο αιιάδνπλ θαηάζηαζε νη επαθέο ηνπ ζεξκηθνχ (δει νη θιεηζηέο αλνίγνπλ 95 96, θαη νη αλνηθηέο θιείλνπλ 97 98). Οπφηε ν θηλεηήξαο (%Q0.0) ηίζεηαη εθηφο ιεηηνπξγίαο θαη ε επαθή 97 98 (%Η0.1) θιείλεη θαη αλάβεη έλα LED (%Q0.1) πνπ δείρλεη φηη ν θηλεηήξαο έρεη βιάβε. 5. Απνζήθεπζε, έιεγρνο ιεηηνπξγίαο θαη δηνξζώζεηο Έλαο απφ ηνπο βαζηθφηεξνπο θαλφλεο ζηελ δηαδηθαζία ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ, έρεη θάλεη µε ηελ θαηά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα απνζήθεπζε ηεο εθαξκνγήο. Δπνµέλσο φζν ην δπλαηφλ ζπρλφηεξε απνζήθεπζε ηεο εθαξκνγήο µαο εμαζθαιίδεη αζθαιέζηεξε δηαρείξηζε ησλ εθαξκνγψλ µαο. 73

ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Β ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΤΣΟΜΑΣΗΜΟΤ ΑΝΣΛΗΟΣΑΗΟΤ ΤΓΡΔΤΖ 74

75

76

77