ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Ηλ ικίες 3-9 ετών ΕΤΟΣ: 2013-2014

Διεύθυνση: Κασομούλη 33 Αθήνα 117 44 E-mail: theatromathia@yahoo.com Ιστοσελίδα: http://www.theatromathia.gr Τηλέφωνο & Φαξ: 210-90.25.025 ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Ηλ ικίες 3-9 ετών ΕΤΟΣ: 2013-2014 Στου χρόνου το αλώνι παίζουν η Δήμητρα κι η Περσεφόνη Παραγωγή του Ινστιτούτου Παιδαγωγικού Θεάτρου «Θεατρομάθεια» Ένα έργο συμμετοχικού θεάτρου του Τάκη Χρυσούλη Παραστάσεις στον Πολυχώρο Άγκυρα (Σόλωνος 124 & Εμ.Μπενάκη) και σε σχολεία της Αττικής και της περιφέρειας. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Κείμενο: Τάκης Χρυσούλης Σκηνοθεσία: Αλίκη Κατσαβού Μουσική: Αναστασία Παπαδημητρίου Ενορχήστρωση: Γιώργος Κωνσταντινίδης Σκηνικά-Κοστούμια: Μελίνα Παπανέστορος Χορογραφίες: Αλίκη Κατσαβού Παίζουν οι ηθοποιοί: Αλκμήνη Σταθάτου, Σοφία Λυμπέρη, Αθηνά Νιαβή. & συμμετέχουν όλα τα παιδιά ΣΤΟΧΟΙ ΥΛΙΚΟΥ Συσχέτιση της παράστασης με το Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών (Νηπιαγωγείου & Δημοτικού Σχολείου) Ιδέες και δραστηριότητες για την τάξη σας. Δημιουργία ευκαιριών για διδασκαλία μέσω του θεάτρου Καλλιέργεια κριτικής σκέψης και ενδυνάμωση των ικανοτήτων επικοινωνίας Τεχνικός Παράστασης: Αλέξανδρος Ρούτσης Διεύθυνση Οργάνωσης: Αλίκη Κατσαβού Γραφείο Οργάνωσης: Ελ. Μηναδάκη, Βάσω Δημητρακοπούλου, Μάρω Χασιώτη Η Θεατρομάθεια επιχορηγείται από το Υπ. Πολιτισμού Ο φάκελος εκπαιδευτικού υλικού συντάχθηκε από την Εκπαιδευτική Επιτροπή του Ινστιτούτου Παιδαγωγικού Θεάτρου ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΘΕΑΤΡΟΜΑΘΕΙΑΣ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ: http://www.theatromathia.gr/lessonplans.html 1

ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΟΜΑΘΕΙΑ Σκοπός μας στο Ινστιτούτο Παιδαγωγικού Θεάτρου «Θεατρομάθεια» είναι η προώθηση της ιδέας του παιδαγωγικού θεάτρου στην Ελληνική κοινωνία. Αναπτύσσουμε πληθώρα δραστηριοτήτων για την επίτευξη της αποστολής μας (παραστάσεις, εκδόσεις, σεμινάρια, ίντερνετ). Τόσο σε παραστάσεις που εμείς παράγουμε όσο και σε αυτές που παράγουν οι συνεργαζόμενοι θίασοι, φροντίζουμε ώστε να υπάρχει σύνδεση με τη διδακτέα ύλη και να συνοδεύονται από κατάλληλο Φάκελο Εκπαιδευτικού Υλικού. Είναι πεποίθησή μας ότι με αυτό τον τρόπο οι εκπαιδευτικοί έχουν στα χέρια τους ένα ακόμα διδακτικό εργαλείο που μπορούν να το αξιοποιήσουν πολλαπλά. Οι παραστάσεις μας, μπορούν να γίνουν αφορμή για περαιτέρω έρευνα, συνδυασμό μαθημάτων, ανακεφαλαίωση ύλης ή σαν προετοιμασία για ύλη που πρόκειται να διδαχθούν οι μαθητές. Στο Ινστιτούτο Παιδαγωγικού Θεάτρου έχουμε την πεποίθηση ότι το θέατρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μέσα στην τάξη, σαν μέσο διδασκαλίας και βιωματικής μάθησης. Για το λόγο αυτό διοργανώνουμε σεμινάρια για εκπαιδευτικούς με στόχο τόσο την επιμόρφωση τους στην τέχνη του θεάτρου όσο και στις επιμέρους τεχνικές θεατρικής διδασκαλίας. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας στην διεύθυνση http://www.theatromathia.gr ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΑΚΕΛΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Ο Φάκελος Εκπαιδευτικού υλικού έχει στόχο να ερεθίσει τη φαντασία των μαθητών και την περιέργειά τους για το θέατρο. Παράλληλα να τους ενθαρρύνει σε δραστηριότητες και συζητήσεις ώστε να αποκομίσουν τα μέγιστα από τη θεατρική εμπειρία. Ταυτόχρονα εναρμονίζεται με τις αρχές και οδηγίες του Ενιαίου Πλαισίου Σπουδών (Δείτε τις γαλάζιες στήλες στις σελίδες: 8 & 15). Μέσα στο Φάκελο Εκπαιδευτικού Υλικού προτείνουμε δραστηριότητες, τις οποίες μπορείτε να προσαρμόσετε ελεύθερα ανάλογα με τις διδακτικές πρακτικές και επιδιώξεις σας. Μπορείτε να φωτοτυπήσετε οποιαδήποτε σελίδα από το φάκελο αυτό. Καλή διασκέδαση! Ο Φάκελος Εκπαιδευτικού Υλικού συντάχθηκε από την Επιτροπή Εκπαιδευτικού Υλικού του Ινστιτούτου Παιδαγωγικού Θεάτρου «Θεατρομάθεια» Στόχος μας είναι η αισθητική εμπειρία για το κάθε παιδί. Θέλουμε να βοηθήσουμε τους μαθητές να νιώσουν αυτό το ιδιαίτερο συναίσθημα που σημαδεύει τη σχέση του κοινού με τους ηθοποιούς του θεάτρου. Θέλουμε, σε αυτόν το συχνά κυνικό κόσμο, να τους δημιουργήσουμε το αίσθημα σεβασμού και αγάπης για την τέχνη του θεάτρου. Ινστιτούτο Παιδαγωγικού Θεάτρου «Θεατρομάθεια» Κασομούλη 33-117 44 Αθήνα Τηλέφωνο/ Φαξ: 210-9025025 2

ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ Μετά από την πενταετή επιτυχή παρουσία και αποδοχή μας από εκατοντάδες σχολεία επιθυμούμε να σας γνωρίσουμε την καινοτόμο προσέγγισή μας στο χώρο του Παιδαγωγικού Θεάτρου. Οι παραστάσεις μας παράλληλα με τις συνεργασίες μας, με γνωστούς εκδοτικούς οίκους, τα σεμινάρια και οι εκδόσεις μας και η συμβολή μας στις γενικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις, μας επιβεβαίωσαν και στην πράξη την ορθότητα των στόχων και επιδιώξεών μας. Έτσι, τόσο η ζωντανή εμπειρία μας στο χώρο του Θεάτρου για Παιδιά, όσο και η μεγάλη εμπειρία μας στο Θέατρο γενικότερα, μας οδήγησε κατά της μαζοποίησης της ψυχαγωγίας. Γι αυτό το λόγο στις παραστάσεις μας επιβάλλεται πλέον περιορισμένος αριθμός ατόμων (μέχρι 90-110) άλλως δίδεται δεύτερη παράσταση συνεχόμενη ή άλλης ημερομηνίας. Κι αυτό επειδή πιστεύουμε ότι η παιδαγωγική προσέγγιση μέσω του θεάτρου οφείλει να ασχολείται ιδιαίτερα με τον κάθε θεατή, σεβόμενοι την ιδιαιτερότητα της προσωπικότητάς του. Ακολουθούμε δηλαδή τη σύγχρονη αντίληψη περί Βιωματικού - Συμμετοχικού θεάτρου, που καθιστά το παιδί από παθητικό θεατή, σε ενεργό κοινωνό του δρώμενου. Με τη μέθοδο αυτή, το παιδί συμμετέχει λειτουργικά στην εξέλιξη του μύθου, με την προσωπική ουσιαστική παρουσία και συνδρομή του στα δρώμενα. Αισθάνεται έτσι «συναυτουργός» στην όλη πορεία της δράσης και όχι παθητικός δέκτης ή διακοσμητικό στοιχείο. Αντιλαμβάνεται τη συλλογικότητα, παράλληλα με την ατομική συμβολή σαν βασικό στοιχείο στην ολοκλήρωση του όποιου έργου ή εγχειρήματος. Δεν βλέπουμε απρόσωπα το παιδί-θεατή και δεν αγνοούμε τις βαθύτερες αναζητήσεις, τα θέλω καθώς και τη δυνατότητα πρόσληψης, ανάλογα με την ηλικία. Θεωρούμε ότι οι θεατρικές ανάγκες των παιδιών της ηλικία των τριών ή τεσσάρων ετών διαφέρουν ριζικά από αυτές των δέκα, έντεκα ή δώδεκα. Για τους λόγους αυτούς προσδιορίσαμε την αναζήτηση και συγγραφή έργων καθώς και τη δημιουργία παραστάσεων, με στόχο και γνώμονα συγκεκριμένο ηλικιακό εύρος. (Στις τωρινές παραγωγές μας απευθυνόμαστε στις ηλικίες από τριών έως εννέα ετών). Σύμφωνα με τις αντιλήψεις της σύγχρονης παιδαγωγικής είναι τουλάχιστον ακατανόητη η τάση που παρατηρούμε σήμερα, να παρακολουθούν ομαδόν, όλες οι τάξεις του Δημοτικού την ίδια παράσταση, μόνο και μόνο γιατί τιτλοφορείται θέατρο για παιδιά. Έτσι απευθυνόμαστε με παρρησία στον σύγχρονο εκπαιδευτικό προσεγγίζοντάς τον με το κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό, τα σεμινάρια και το ενημερωτικό περιοδικό μας (για τις τρέχουσες εκδηλώσεις, τόσο του Ινστιτούτου όσο και άλλων φορέων, αλλά και αρθρογραφία για το θέατρο στην εκπαίδευση). ΘΕΑΤΡΟΜΑΘΕΙΑ 3

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ Το θέμα της νέας μας παράστασης αφορά στον μύθο της Δήμητρας και της Περσεφόνης. Η επιλογή του μύθου άλλωστε δεν έγινε τυχαία. Βασικό κριτήριο ήταν η διαχρονική αξία του έργου και τα ασύγκριτα συμβολικά του στοιχεία που μέσω εύπλαστων και αναγνωρίσιμων σχημάτων «περνάνε» άμεσα μηνύματα στα παιδιά. Η αναζήτηση του ανθρώπου πάνω στην αέναη εναλλαγή των εποχών, ο κύκλος της δημιουργίας και η ισορροπία του σύμπαντος, αναδεικνύονται αρμονικά μέσα από την απλή δομή του μύθου. Θεωρούμε ότι η ελληνική μυθολογία παρέχει ένα ανεξάντλητο υλικό και έναν θησαυρό που οφείλουμε να αναδείξουμε με τον καλύτερο τρόπο, προωθώντας τη γνώση και την υψηλή αισθητική. Η απλότητα, ο σύγχρονος τρόπος προσέγγισης, η χαρά της θεατρικής φαντασίας και του παιχνιδιού, τα παιδιά που πρωταγωνιστούν σαν πλάσματα της φύσης κατά τη διάρκεια της παράστασης, «ξετυλίγουν» τα νοήματα του μύθου. Τα παιδιά με την ενεργό συμμετοχή τους κατακτούν τη γνώση βιωματικά, κατανοούν ευκολότερα τον γνωστό μύθο της Δήμητρας και Περσεφόνης, αναπτύσσουν τη φαντασία τους, διευρύνουν την αντίληψη αλλά και τις αισθήσεις τους και αφομοιώνουν τις πραγματικές του αξίες. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Τρεις αδελφές νεράιδες που τους αρέσουν τα παιχνίδια με το χρόνο, μας γυρνάνε στην εποχή του μύθου της Δήμητρας και της Περσεφόνης, για να τον γνωρίσουμε. Τότε, που παντού ήταν μόνο άνοιξη. Η θεά της γης Δήμητρα, αποκτάει την κόρη που τόσο πολύ ήθελε. Αλλά η ομορφιά της Περσεφόνης, θαμπώνει τον Πλούτωνα που καταστρώνει σχέδιο για να την πάρει στο βασίλειό του και να την παντρευτεί. Ο Κάκης το στριγγλοπούλι τον βοηθάει στα σχέδιά του. Ο Σάκης το μελισσάκι φέρνει τα νέα στη Δήμητρα κι αυτή αφήνει όλη τη φύση να μαραθεί. Ο Θεός Δίας με τη βοήθεια του Σάκη και των παιδιών βρίσκει τελικά τη λύση και δίνει εντολή να μοιράζεται ο χρόνος στη μέση. Έξι μήνες η Περσεφόνη θα επιστρέφει στη μητέρα της και τότε η γη θα ανθίζει και θα καρπίζει και τους άλλους έξι θα βασιλεύει στον Άδη και τότε θα έχουμε χειμώνα και φθινόπωρο. Από τότε οι εποχές άρχισαν να αλλάζουν κι όλα τα παιδιά γιορτάζουν. ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Οι 3 Νεράιδες του παραμυθιού Ερατώ, Καλλιστώ και Ελισσώ γυρίζουν μαγικά το χρόνο πίσω για να ζήσουμε τον μύθο και να ανακαλύψουμε τις αξίες του. Η Θεά Δήμητρα αποκτάει την κόρη που πάντα ήθελε, την Περσεφόνη. Όταν ο Πλούτωνας την αρπάζει, θυσιάζει ακόμα και την ισορροπία της φύσης για να τη φέρει πίσω. Η Περσεφόνη, η κόρη της Δήμητρας, που με την ομορφιά της θαμπώνει τον Πλούτωνα. Ο Θεός Πλούτωνας. Ο άρχοντας του κάτω κόσμου και της αφθονίας, που θέλει για γυναίκα του την Περσεφόνη Ο Σάκης το μελισσάκι, χαρούμενος φτερωτός φίλος της Περσεφόνης, βοηθάει να βρεθεί η λύση στο παραμύθι μας. Ο Κάκης το Στριγγλοπούλι, ο άπληστος, φτερωτός υπηρέτης του Πλούτωνα, γίνεται αστείος υπηρετώντας τον και προσπαθώντας να πάρει από αυτόν δώρα, χωρίς όμως επιτυχία. Ο Θεός Δίας. Μετά από πολύ σκέψη θα βρει τη λύση για την Περσεφόνη και θα μοιράσει το χρόνο του έτους μεταξύ της μαμάς Δήμητρας και του Πλούτωνα. 4

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ αγιόκλημα αλώνι άμυαλος αναστενάζω-εις ανθοφορία/ ανθοφορώ-είς-εί βιάση βλαστάρι βότσαλα βράχος βυθός γλυκοτραγουδώ διαμάντι καβούκι (χελώνας) καμαρώνω κόμη (μαλλιά) λαιμαριά λίθος (δες και πιο κάτω πετράδι) μετάξι μοσχαναθρεμμένη ξεροβόρι πέπλα πετράδι πλουμίδια ρόδο/ ροδοπέταλο / ροδανθός σαμάρι/ σαμαράκι σμαράγδι στάχυ χαϊδολογώ χαιρετώ/ αντιχαιρετώ Εκφράσεις του έργου Μόνη σαν την καλαμιά Έχει μέση δαχτυλίδι Έχει φρύδι σαν γαϊτάνι Ώρα να εξαφανιστώ Σβήνει το δάκρυ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η αλλαγή των εποχών. (Μέσα απ τον αρχαιοελληνικό μύθο της Δήμητρας & Περσεφόνης) Η αγάπη μητέρας -παιδιού Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΣ & ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ Κάπου στο κέντρο της Σικελίας, βρίσκεται η Έννα. Μία πανέμορφη, καταπράσινη περιοχή, χτισμένη πάνω σε λόφο. Εκεί έπαιζε η Περσεφόνη - κόρη του Δία και της Δήμητρας- με τις κόρες του Ωκεανού, τις Νύμφες. Μέσα στην πλούσια βλάστηση οι κοπέλες μαζεύαν λουλούδια. Το δάσος αντηχούσε χαρούμενα τραγούδια και ο ήχος από τα νερά των πηγών γινόντουσαν ένα με τα γέλια των κοριτσιών. Η Περσεφόνη είδε μακριά έναν λευκοκίτρινο νάρκισσο. «Τι όμορφος! Θα τον πλέξω στο στεφάνι μου!» είπε. Οι κοπέλες πλησίασαν το άνθος με χορευτικά παιχνιδίσματα, ενθουσιασμένες από την ομορφιά της φύσεως. Μα, αλίμονο, προτού προλάβει η Περσεφόνη να κόψει το άνθος άνοιξε η γη, αναπήδησε ο Πλούτωνας, ο θεός του Κάτω Κόσμου και την άρπαξε. Έπειτα την οδήγησε στο χρυσό άρμα του και κίνησαν για το Βασίλειο του Κάτω Κόσμου. Η Θεά Δήμητρα, έμαθε τα άσχημα νέα και άρχισε μία αδιάκοπη περιπλάνηση, προς αναζήτηση της Περσεφόνης. Η Θεά Δήμητρα ήτανε τόσο λυπημένη για τον χαμό της κόρης της, που η γη δεν κάρπιζε. Ήρθε μία εποχή ξηρασίας και λοιμοί μαστίζανε τους ανθρώπους. Μα η Δήμητρα ήτανε ανένδοτη σε Θεούς κι ανθρώπους, αν δεν έπαιρνε πίσω την Περσεφόνη. (Μια από τις 250 περίπου παραλλαγές του μύθου της Δήμητρας και Περσεφόνης) 5

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ: ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ: Η Δήμητρα είναι θεά της γεωργίας, προστάτιδα της γης. Δίδαξε στους ανθρώπους την καλλιέργεια του σιταριού. (Γι' αυτό και τα σιτηρά λέγονται και δημητριακά). Η Δήμητρα και η κόρη της Περσεφόνη, ήταν οι κεντρικοί χαρακτήρες στα Ελευσίνια μυστήρια και πιθανότατα ήταν θεότητες που λατρευόντουσαν πριν από το Δωδεκάθεο. Στο έργο Βιβλιοθήκη του Απολλόδωρου η Δήμητρα εμφανίζεται σαν το δεύτερο παιδί του Κρόνου και της αδελφής του Ρέας (μετά την Εστία). Εκτός από τη Βιβλιοθήκη του Απολλόδωρου σημαντικές πηγές όπου αναφέρεται η Δήμητρα είναι οι Ομηρικοί Ύμνοι που αναφέρονται σε αυτήν, ο Ησίοδος με τη Θεογονία του και ο Παυσανίας. Το όνομά της προέρχεται από το Δη (δωρικό τύπο του Γη) και το μήτηρ και σημαίνει μητέρα γη. Η Δήμητρα είναι γνωστή επίσης ως Ceres (Ρωμαϊκό) και μερικές φορές Δηώ. Εικονογραφείται συνήθως με σκήπτρο, κορώνα, θύσανο σταριού και συχνά μαζί με την κόρη της Περσεφόνη. Κόρη της Δήμητρας και του Δία. Ήταν πολύ όμορφη και όλοι την αγαπούσαν. Ο Πλούτωνας θαμπώθηκε από την ομορφιά της και την έκλεψε για να την κάνει γυναίκα του. Η Περσεφόνη είναι η προσωποποίηση της αναγέννησης της φύσης και της άνοιξης και βασίλισσα του κάτω κόσμου κατά την Ελληνική μυθολογία. Τα στοιχεία που περιλαμβάνουν οι εικόνες της είναι: δάδα, κορώνα, σκήπτρο και θύσανος από στάχυα. Άλλα ονόματα της Θεάς: Κόρη και κατά του Ρωμαίους Προσερπίνα. ΠΛΟΥΤΩΝΑΣ: Γιός του Κρόνου και της Ρέας και αδελφός του Δία, της Δήμητρας και του Ποσειδώνα. Ονομάζεται και Άδης. Είναι ο άρχοντας του κάτω κόσμου κατά τους αρχαίους Έλληνες και επίσης Θεός του πλούτου και της αφθονίας (εξαιτίας των πολύτιμων μετάλλων και ορυκτών που υπάρχουν στα βάθη της γης). Αγαπημένο του ζώο ήταν ο σκύλος Κέρβερος (με τρία κεφάλια και ουρά δράκου). Στην αρχή βασίλευε μόνος του, αλλά κάποια στιγμή ένιωσε τη μονοτονία της ζωής του και αποφάσισε να παντρευτεί για μοιραστεί το θρόνο του και να ελαττώσει την πλήξη του. Ποια όμως θα κατέβαινε με τη θέλησή της, έστω και ως βασίλισσα, κάτω από τη γη; Ο Πλούτωνας το γνώριζε και γι αυτό αποφάσισε να αρπάξει την Κόρη (Περσεφόνη), την νεαρή και πανέμορφη θυγατέρα της θεάς Δήμητρας. Συνήθως παρίσταται καθισμένος σε θρόνο και έχει δίπλα στα πόδια του τον Κέρβερο. Φέρει μακριά κόμη, σπάνια δε είναι χωρίς γένια. Το εξωτερικό του σκυθρωπό και σκοτεινό εμπνέει σεβασμό. Στη δεξιά του φέρει σκήπτρο ή κλείδα, σύμβολο του φύλακα των πυλών του Άδη. Η τέχνη δεν ασχολήθηκε πολύ με το πρόσωπο του Πλούτωνα. Ίσως γιατί η περικεφαλαία του, η Κυνή, που του είχαν δώσει οι Κύκλωπες, η οποία τον καθιστούσε αόρατο, ήταν και δηλωτικό της άγνοιας της εξωτερικής του εμφάνισης. ΔΙΑΣ: Ο μέγιστος των θεών του Ολύμπου. Έλεγχε τον ουρανό, τους ανέμους, τα σύννεφα, την βροχή, τον κεραυνό και την αστραπή. Ήταν ο νεότερος γιος του Κρόνου και της Ρέας (Τιτάνες) κι αδελφός του Ποσειδώνα, του Πλούτωνα, της Εστίας, της Δήμητρας και της Ήρας. Παριστάνεται συνήθως ως ισχυρός, δυνατός άντρας με γενειάδα. Πολλές φορές φοράει κορώνα από φύλλα ιτιάς, κρατάει σκήπτρο, τον κεραυνό και την αστραπή και έχει στα πόδια του έναν αετό. Πηγές: Α. Γεωργοπαπαδάκου, Ελληνική Γραμματολογία, Εκδόσεις Μόλχο, 1968 Μάρση Κοκκινάκη. Υπ. Διδάκτωρ, Πανεπιστήμιο Μετροπόλιταν Λονδίνου, Ο μύθος της Περσεφόνης (i), 5/1/03 Σιδηροπούλου Εφρ., Φιλόλογος, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 1, σσ. 590 592 6

ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ (ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ) 1. Ο καλύτερος τρόπος για να προετοιμάσετε τους μαθητές σας είναι να τους εξηγήσετε την υπόθεση του έργου και τους χαρακτήρες. Φτιάξτε ζωγραφιές για το πώς τους φαντάζονται. 2. Συζητήστε με τα παιδιά τις λέξεις του λεξιλογίου που προηγήθηκε 3. Μιλήστε τους για το θέατρο. Τι κάνει ένας ηθοποιός, ο σκηνοθέτης, ο ενδυματολόγος, ο σκηνογράφος, το σκηνικό, το θεατρικό κείμενο, κλπ. 4. Ρωτήστε τους μαθητές σας πόσοι έχουν δει θέατρο. Αφήστε τους να μοιραστούν τις εμπειρίες τους μεταξύ τους. 5. Ενημερώστε τα παιδιά ότι μπορούν να χειροκροτούν και να γελούν ελεύθερα όπου τους αρέσουν οι ηθοποιοί ή τους αρέσει αυτό που γίνεται στη σκηνή. Δεν πρέπει όμως να μιλάνε μεταξύ τους. Στην παράστασή μας αυτή θα τους ζητηθεί να τραγουδήσουν μαζί με τους ηθοποιούς, να κάνουν κινήσεις και φυσικά να ανέβουν στη σκηνή να βοηθήσουν τους ηθοποιούς και να παίξουν. Βοηθητικές Ερωτήσεις & Απαντήσεις 1. Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ του... να πάμε στο θέατρο και να δούμε τηλεόραση ή μια κινηματογραφική ταινία; (Πιθανές απαντήσεις) Οι ηθοποιοί παρουσιάζονται ζωντανά στη σκηνή του θεάτρου. Έχουν περάσει πολλές εβδομάδες προετοιμασίας της παράστασης, κάνοντας πρόβες. Στις παραστάσεις θεάτρου, εκτός από τους ηθοποιούς σημαντικό ρόλο παίζουν και τα κοστούμια, η μουσική, τα ειδικά εφέ, ο φωτισμός και φυσικά το κοινό προσθέτει στην τελική εμπειρία. Το κοινό είναι πολύ σημαντικό μέρος της παράστασης. Συχνά η επιτυχία ενός έργου εξαρτάται από το κοινό. Η εκτίμηση κι ο ενθουσιασμός για τους ηθοποιούς φαίνεται από την προσοχή και τη συμμετοχή του κοινού όπου αυτό ζητηθεί. Ακόμα από το γέλιο ή τη συγκίνηση του κοινού και από το χειροκρότημά του. Η ατμόσφαιρα του θεάτρου είναι εντελώς διαφορετική από αυτήν στο σπίτι μας, όταν βλέπουμε τηλεόραση, όπου μπορούμε να διακόψουμε την εκπομπή όποτε θέλουμε, να σηκωθούμε, να μιλήσουμε, κλπ. Είναι ευκολότερο να παρατηρήσεις τους ηθοποιούς που βλέπεις ζωντανά στο θέατρο. Να δεις πώς χρησιμοποιούν το σώμα και τη φωνή τους, για να δημιουργήσουν διαφορετικούς χαρακτήρες και συναισθήματα. Οι ηθοποιοί φορούν κοστούμια και μακιγιάρονται για να δημιουργήσουν καλύτερα την εικόνα του χαρακτήρα που υποδύονται. 2. Γιατί και πότε χειροκροτούμε στο θέατρο; Κατά τη διάρκεια της παράστασης γιατί ο ηθοποιός ή οι ηθοποιοί ερμήνευσαν εξαιρετικά μια σκηνή του έργου. Στο τέλος της παράστασης για να δείξουμε την εκτίμησή μας στους ηθοποιούς και να τους ευχαριστήσουμε για μια ωραία παράσταση. 7

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ (ΑΝΑΛΥΣΗ) Προτεινόμενες ερωτήσεις 1. Σας θύμισε η ιστορία μας κάτι που έχετε δει ή έχετε ακούσει; Ποιο είναι αυτό; 2. Πώς ξεκίνησε η ιστορία που είδαμε; Τι έγινε μετά; 3. Πώς ήταν η γη πριν εμφανιστεί ο ήλιος; Τι είπαν οι νεράιδες που από λάθος βρέθηκαν στην αρχή του κόσμου; Πώς μας είπαν ότι ήταν ο κόσμος τότε; Είχε κρύο; Θόρυβο; 4. Πώς διόρθωσαν το λάθος τους; (Πήγαν το χρόνο μπροστά. Αυτό μπορεί να γίνει στην πραγματικότητα;) 5. Μετά τι έγινε; (Ήρθε ο ήλιος, ζέστανε τον κόσμο και η φύση ήταν ανθισμένη, γεννήθηκε η Περσεφόνη) 6. Μετά τι έγινε και χάλασε η ισορροπία της φύσης; (Όταν η Δήμητρα θύμωσε με την αρπαγή της Περσεφόνης;) 7. Τι λύση έδωσε στο πρόβλημα που δημιουργήθηκε στο περιβάλλον ο Δίας; 8. Ποιες είναι οι εποχές; Ποια εποχή η Περσεφόνη ανεβαίνει στον πάνω κόσμο; Ποια κατεβαίνει στον κάτω κόσμο; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος ανάλογα με τις εποχές; Πότε οι γεωργοί σπέρνουν; Πότε θερίζουν; 9. Τι θα είχε γίνει αν η Δήμητρα δεν είχε αφήσει μόνη της την Περσεφόνη εκείνο το απόγευμα στη λίμνη; 10. Πώς βοήθησε ο Σάκης το Μελισσάκι στην ιστορία; (Μαλάκωσε την αγωνία της Δήμητρας με ένα τραγούδι.) 11. Ποιος ήρωας σας άρεσε περισσότερο; Γιατί; 12. Τι σας άρεσε περισσότερο και τι λιγότερο στο έργο; Γιατί; 13. Ποιος ήρωας ήταν πιο όμορφος; Πιο έξυπνος; Πιο αστείος; Πιο σοβαρός; Πιο γλυκός; Πιο γκαφατζής; Προτεινόμενες δραστηριότητες Καλλιτεχνικές 1. Ζωγραφίστε τη σκηνή του έργου που σας άρεσε περισσότερο. 2. Ζωγραφίστε πώς φαίνεται το κοινό από τη σκηνή. 3. Φτιάξτε με πλαστελίνη μια σκηνή του έργου 4. Δημιουργήστε μια αφίσα του έργου χρησιμοποιώντας τον τίτλο του, ημερομηνία και τόπο παράστασης και μια εικόνα που να εκφράζει καλύτερα το περιεχόμενό του έργου. Γλώσσας 1. Διάλεξε έναν χαρακτήρα που σου άρεσε πιο πολύ και γράψε μια μέρα από το ημερολόγιό του. 2. Γράψε ένα γράμμα σε κάποιον ηθοποιό της παράστασης λέγοντάς του τι σου άρεσε στον ήρωα που έπαιξε. 3. Σε 25 λέξεις γράψτε την περίληψη του έργου. 4. Κάντε μια λίστα με όλους του συντελεστές που χρειάζονται για να γίνει μια παράσταση (Συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιοί, συνθέτης, μουσικοί, σκηνογράφος, ενδυματολόγος, χορογράφος, μακιγιέρ, παραγωγός, τεχνικό/-ούς, κλπ.) Συσχετισμός με το Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών Νηπιαγωγείο: Γλώσσα 1. Παροτρύνονται να συσχετίζουν τις ιστορίες που ακούν µε τη δική τους ζωή και µε τις δικές τους εµπειρίες. 2. Παροτρύνονται να συνθέτουν ιστορίες µε ή χωρίς καθοδήγηση και περιορισµούς. 3. Ενθαρρύνονται να παρατηρούν και να περιγράφουν γεγονότα, αντικείµενα και προσωπικές εµπειρίες 4. Μαθαίνουν να επεεξηγούν διάφορες επιλογές και προτιµήσεις τους και να αιτιολογούν απόψεις και πράξεις τους. Νηπιαγωγείο: Περιβάλλον 1. Να αντιλαµβάνονται την αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος µε τις δραστηριότητες του ανθρώπου 2. Να αντιλαµβάνονται τη ροή του χρόνου. Να αναγνωρίζουν την αρχή, τη μέση και το τέλος μιας ιστορίας που τους αφηγούνται. Να αναδιηγούνται ό,τι έχουν ακούσει και να ακολουθούν τη χρονική αλληλουχία γεγονότων. 3. Μαθαίνουν τους μήνες και τις εποχές 4. Τα παιδιά ασκούνται στο να κατανοούν τα γεγονότα, να αναγνωρίζουν τους ήρωες της κάθε ιστορίας και τα επακόλουθα των πράξεων τους. Να συζητούν τα πιθανά κίνητρα, διλλήματα, ελπίδες και φόβους των ηρώων. Να κάνουν υποθέσεις. 5. Ο ήλιος πηγές φωτός και ζωής Α & Β Δημοτικού: Γλώσσα 1. Βιωματική εμπλοκή μαθητών σε ποικίλες μορφές λεκτικής επικοινωνίας, όπως είναι: (ανα)διηγήσεις, ελεύθερος διάλογος, συζητήσεις, δραματοποιήσεις, θεατρικά παιχνίδια, παιχνίδια ρόλων, τραγούδια... 2. Περιγραφή προσώπων, καταστάσεων, συναισθημάτων 3. Αφηγήσεις συνοπτικές ή διεξοδικές. 4. Αφήγηση θεατρικού έργου όπως το άκουσε ή µε παραλλαγές. 5. Σχηματισμός/συµπλήρωση προφορικών προτάσεων. Άσκηση στη χρήση λέξεων μέσα σε οικείες προτάσεις. 6. Αφήγηση ιστοριών µε διάκριση του πριν και του μετά. Γ Δημοτικού: Γλώσσα 1. Βιωματική εμπλοκή µαθητών στον προφορικό λόγο µέσα από παιχνίδια ρόλων, δραματοποιήσεις, θέατρο. 2. Περιγραφή / αξιολόγηση προσώπου ή κατάστασης, για την οποία έγινε λόγος σε κείμενο που άκουσε π.χ. σε θεατρική παράσταση κτλ. 3. Αφήγηση ενώπιον ακροατηρίου. 4. Κριτική ακρόαση. Δημοτικό: Ιστορία Α & Β Τάξη: Να κατανοήσουν την έννοια του χώρου, του χρόνου και της αλλαγής Α & Β Τάξη: Να αναπτύξουν ενδιαφέρον για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον Γ Τάξη: Μυθολογία. Να αναπτύξουν ενδιαφέρον για την ελληνική μυθολογία. Να έλθουν σε επαφή µε την πολιτιστική τους κληρονομιά. Δημοτικό: Μελέτη Περιβάλλοντος Α Τάξη: Να εξοικειωθούν µε τη χρονική αλληλουχία γεγονότων και καταστάσεων. Να προσεγγίσουν βασικούς τρόπους μέτρησης του χρόνου και να εξοικειωθούν µε τη χρήση λέξεων/φράσεων σχετικών µε τη ροή του χρόνου (Πριν, μετά, κλπ.) Α Τάξη: Να προσεγγίσουν και να αναπτύξουν ενδιαφέροντα για τους πολιτιστικούς χώρους και τις λαϊκές παραδόσεις του τόπου στον οποίο ζουν. Α Τάξη: Ο ήλιος και η ζωή. Β Τάξη: Να συνδέουν τις καιρικές συνθήκες µε τις συνθήκες διαβίωσης και την ποιότητα ζωής του ανθρώπου. (καιρός και εποχές, αλληλουχία, εποχών, ασχολίες.) Β Τάξη: Να περιγράφουν και να επιχειρούν να ερμηνεύουν τις µεταβολές του περιβάλλοντός στην πορεία του χρόνου. 8

Δραστηριότητες [ Ζωγραφίζω και γράφω ] Μμ Εγώ είμαι μελισσάκι! Οι φίλοι με φωνάζουν Σάκη! Όλη μέρα τριγυρίζω και με τα φτερά σφυρίζω τον αέρα καθώς σκίζω. M ΜΕΛΙΣΣΑΚΙ μελισσάκι μ 9

Νν Ν ΝΕΡΑΪΔΑ νεράιδα ν 10

Η Περσεφόνη παίζει στο περιβόλι με την πασχαλίτσα και την πεταλούδα Ππ περιβόλι περι-βόλι πε-ρι-βό-λι π ε ρ ι β ό λ ι ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ Περσεφόνη Π π ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ: Βρες γύρω από την Περσεφόνη τι αρχίζει με το γράμμα Πι και κλείσε το σε κύκλο. 11

Χρωματίζω και διαβάζω Ζω! Μεγαλώνω! Σαν χέρια απλώνω, φύλλα, ανθούς, μες τα κλαδιά. Τον κόσμο αγγίζω, γέλιου παιχνίδι, καρπό χαρίζω παντοτεινά. (Απόσπασμα από το τραγούδι του φινάλε, από το έργο του Τάκη Χρυσούλη: «Στου χρόνου το αλώνι παίζουν η Δήμητρα κι η Περσεφόνη») ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ: Πόσες πεταλούδες μπορείς να μετρήσεις στην εικόνα; Πόσα μελισσάκια; Πόσες πασχαλίτσες; Πόσα νεραϊδάκια; ΓΡΑΨΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Πεταλούδες... Μελισσάκια... Πασχαλίτσες... Νεραϊδάκια... 12

ΞΕΧΩΡΙΖΩ ΤΟ ΛΑΘΟΣ Ένα από τα παρακάτω δεν ταιριάζει με την άνοιξη; Ποιο είναι αυτό; Βάλτο σε κύκλο. Ένα από τα παρακάτω δεν ταιριάζει με το καλοκαίρι; Ποιο είναι αυτό; Βάλτο σε κύκλο. Ένα από τα παρακάτω δεν ταιριάζει με το φθινόπωρο; Ποιο είναι αυτό; Βάλτο σε κύκλο. Ποιο από τα παρακάτω δεν ταιριάζει με τον χειμώνα; Βάλτο σε κύκλο. 13

Συμπλήρωσε αυτό που λείπει Από τις παρακάτω λέξεις διάλεξε τη σωστή για να συμπληρώσεις τη φράση. άνοιξη Θεά λουλούδια ήλιο έξι χιόνι φύλλα λίμνη Η Δήμητρα είναι της γης. Η Περσεφόνη γυρίζει στη μαμά της την Ο Πλούτωνας μένει με την Περσεφόνη μήνες Τον χειμώνα ρίχνει Την άνοιξη φυτρώνουν τα Η Περσεφόνη έπαιζε στη Η γη γυρίζει γύρω από τον Τα πέφτουν το φθινόπωρο Ταίριαξε τις λέξεις Αντιστοίχησε κάθε λέξη με τη σωστή εικόνα ενώνοντάς τες με μια γραμμή ΛΙΜΝΗ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΜΕΛΙΣΣΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙ ΗΛΙΟΣ 14

Θεατρική Αγωγή Το Λεξικό του θεάτρου (με ασκήσεις) 1. ΠΑΝΤΟΜΙΜΑ. Θεατρικό είδος στο οποίο η δράση εκφράζεται όχι με το λόγο, αλλά με ειδικές μιμητικές κινήσεις του σώματος, χειρονομίες και εκφράσεις του προσώπου των ηθοποιών, καθώς επίσης με το χορό. Ερώτηση: Που χρησιμοποίησαν οι ηθοποιοί στην παράσταση που είδατε παντομίμα; (Περσεφόνη: μαδάει μαργαρίτα στη λίμνη) Ασκήσεις: α) Κάντε παντομιμικά καθημερινές δραστηριότητες ενώ η υπόλοιπη τάξη προσπαθεί να καταλάβει τι σημαίνουν (π.χ. διάβασμα βιβλίου, ψάρεμα, τένις, μαγείρεμα). β) Διαλέξτε ένα ζώο και κάντε μια παντομίμα μέχρι να καταλάβουν οι άλλοι ποιο είναι. 2. ΜΟΥΣΙΚΗ. Η μουσική στο θέατρο χρησιμοποιείται με πολλούς τρόπους, για να μεταφέρει ιδέες ή σκέψεις και να εκφράσει συναισθήματα. Εκφραστική μουσική μπορεί να βοηθήσει να αναδειχθούν καλύτερα στοιχεία των χαρακτήρων των ηρώων. Δεν είναι ανάγκη να συνοδεύεται πάντα από τραγουδισμένα λόγια, οι ίδιες οι νότες, η μελωδία, ο ρυθμός, τα διαφορετικά μουσικά όργανα, μπορούν να ενισχύσουν έναν χαρακτήρα ή να υπογραμμίζουν τη δράση του έργου. α) Μπορείτε να περιγράψετε διάφορα είδη μουσικής και τα διάφορα συναισθήματα που προκαλούν. β) Χρησιμοποιήθηκε μουσική στην παράσταση; Γιατί; γ) Τι είδους μουσική χρησιμοποιήθηκε, ή υπήρχαν διαφορετικά είδη; δ) Βοήθησε την πλοκή του έργου; ε) Όταν ένα έργο είναι μιούζικαλ ο ηθοποιός πρέπει να έχει και πρόσθετες ικανότητες. Μπορείς να ονομάσεις μερικές; ζ) Η παραγωγή των μιούζικαλ επίσης στοιχίζει περισσότερο. Μπορείτε να σκεφτείτε γιατί; (σύνθεση μουσικής, μουσικοί που θα ηχογραφήσουν τα διάφορα μουσικά όργανα, έξοδα στούντιο, χορογράφος, κλπ.) 3. ΣΚΗΝΙΚΑ. α) Περιγράψτε το σκηνικό που χρησιμοποιήθηκε στο έργο που μόλις είδατε. β) Τι αντικείμενα (φροντιστήριο είναι ο τεχνικός όρος) χρησιμοποιούσαν οι ηθοποιοί; γ) Τι υλικά χρησιμοποιήθηκαν για να φτιαχτεί το σκηνικό (ξύλο, ύφασμα, χρώματα). Ασκήσεις: α) Πώς θα φτιάχνατε εσείς το σκηνικό της παράστασης; β) Περιγράψτε στους μαθητές μια απλή σκηνή (μια μέρα στο σχολείο, επίσκεψη σε ένα μουσείο, μια βόλτα με το αυτοκίνητο ή το λεωφορείο), ρωτήστε τους τι σκηνικό θα χρειαζόντουσαν στο θέατρο για να την αναπαραστήσουν; Συσχετισμός με το Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών Νηπιαγωγείο: Δημιουργία & Έκφραση: Θέατρο Τα παιδιά ενθαρρύνονται να παίζουν ελεύθερα και σε οµάδες. Να συμμετέχουν σε ποικίλες δραστηριότητες δραματικού παιχνιδιού και να αναλαμβάνουν διάφορους ρόλους. Να διακρίνουν τη δραματική πράξη από τις καθημερινές εμπειρίες στην τάξη. Παροτρύνονται να απεικονίζουν τη ζωή ή να αναπτύσσουν φανταστικούς ρόλους και καταστάσεις. Να ανακαλούν προηγούμενες εμπειρίες και να τις αναδημιουργούν µε την αφήγηση και τη δράση. Να αναπτύσσουν γλωσσικές και εκφραστικές δεξιότητες µε τον αυτοσχεδιασμό, το διάλογο, τη δημιουργία... Ενθαρρύνονται να «παίζουν» και να «διασκευάζουν» τους διάλογους ενός σεναρίου δοσμένου ή αυτοσχέδιου. Ενθαρρύνονται να αυτοσχεδιάζουν, να εκφράζουν σκέψεις και συναισθήματα και να πειραματίζονται µε κίνηση, φωνή, ήχους, το φως και τη µουσική. Να ανακαλύπτουν τι µπορούν να κάνουν µε ολόκληρο το σώµα τους. Ενθαρρύνονται να µοιράζονται ευθύνες και να παίρνουν κοινές αποφάσεις. Να ελέγχουν τον παρορµητισµό τους και να επικοινωνούν µέσα από τους ρόλους. Παροτρύνονται να συμμετέχουν σε οµαδικές δραστηριότητες. Να αναπτύσσουν την αισθητική τους αντίληψη και έκφραση και να αποκτούν θεατρική παιδεία Τα παιδιά ενθαρρύνονται να περιγράφουν απόψεις, συναισθήματα και εντυπώσεις τους για μια θεατρική παράσταση που παρακολούθησαν. Νηπιαγωγείο: Δημιουργία & Έκφραση: Μουσική Να ακούν και να ανταποκρίνονται µε διάφορους τρόπους στους ήχους καθώς και σε ρυθµικά πρότυπα (π.χ. κάνουν ταλαντώσεις, τεντώνονται, πηδούν, περπατούν) Να παράγουν απλά ηχητικά πρότυπα µε τη φωνή, το σώµα και µε µουσικά όργανα (π.χ. χειροκροτούν, χτυπάνε ή κάνουν βήµατα στο ρυθµό των δικών τους και άλλων ονοµάτων ή άλλων λέξεων και φράσεων). Να παίζουν ακολουθώντας ένα ρυθμό, ένα μουσικό όργανο. Να εκτελούν ρυθµικά και µελωδικά πρότυπα µε το αυτί ή από σύμβολα (π.χ. παίζουν παιχνίδια ηχούς (µίµησης ήχων) Δημοτικό: Θεατρική Αγωγή (Α & Β Τάξη) Επιδιώκεται ο µαθητής: Να αναγνωρίζει το σώµα του, τον εαυτό του και τους άλλους. Να εξερευνήσει τις δυνατότητες που του δίνει το σώµα του, καθώς και τα όρια που του θέτει. Να ενταχθεί στην οµάδα και να συνεργάζεται αρµονικά. Να αναπτύξει τις δυνατότητες επικοινωνίας και ιδιαίτερα τη µη λεκτική επικοινωνία. Να έλθει σε επαφή µε τους διαφορετικούς τρόπους σκέψης και έκφρασης των άλλων. Να αναπτύξει ικανότητες για δημιουργική έκφραση. Να αναπτύξει τις γλωσσικές και εκφραστικές του δυνατότητες: αφήγηση, περιγραφή, ακρίβεια και βελτίωση της έκφρασης, διάλογος, συζήτηση, δημιουργία έντεχνων µορφών προφορικού λόγου. Να διαμορφώσει αισθητική καλλιτεχνική αντίληψη ώστε να λειτουργεί κατά το δυνατόν επαρκώς τόσο ως θεατής όσο και ως δημιουργός καλλιτεχνικού προϊόντος. Να αναπτύξει δεξιότητες και διάθεση για συνεργασία, κοινωνική συμμετοχή, αυτονομία και ελευθερία. Να έλθει σε επαφή µε τα καλλιτεχνικά και πολιτιστικά επιτεύγματα τόσο της πατρίδας του Δημοτικό: Θεατρική Αγωγή (Γ Τάξη) Οι γενικοί στόχοι παραµένουν οι ίδιοι µε την Α-Β ηµοτικού. Στο επίπεδο αυτό, µε βάση την αύξηση των προσωπικών φυσικών, νοητικών, ψυχικών ικανοτήτων, και δεδομένου ότι το παιδί µπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά µέσα στην οµάδα οριοθετώντας πιο εύκολα τον εαυτό του και τους άλλους, διευρύνονται οι επιδιώξεις εντός του πλαισίου των στόχων που προδιαγράφηκαν στο προηγούμενο επίπεδο. 15

4. ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ. α) Τι χρειάζεται για να δημιουργηθεί ένα κοστούμι θεάτρου; (Έρευνα, ράψιμο, θεατρικά εφέ, πρακτικότητα, κλπ) β) Γιατί είναι απαραίτητο το σωστό κοστούμι για τον χαρακτήρα ενός έργου; γ) Πώς θα φτιάχνατε εσείς τα κοστούμια των ηρώων; 5. ΧΟΡΟΣ. α) Περιγράψτε το είδος του χορού στο έργο. β) Σε τι διαφέρει από τους χορούς που ξέρετε; γ) Τι σκοπό έχει ο χορός σε ένα έργο; Σωματικό Θέατρο Η παράσταση του έργου «Στου χρόνου το αλώνι παίζουν η Δήμητρα κι η Περσεφόνη» χρησιμοποιεί ποικιλία τεχνικών σωματικού θεάτρου για να δημιουργήσει πολλούς διαφορετικούς χαρακτήρες με τρεις ηθοποιούς. Οι δραστηριότητες που ακολουθούν στοχεύουν στην ενθάρρυνση των παιδιών να σκέφτονται με φαντασία τρόπους έκφρασης με το σώμα τους με αφορμή την παράσταση που είδαν. Σκέψεις με εικόνες Ηλικία: 3-9 ετών Χωρίστε σε δύο ομάδες τους μαθητές και αναθέστε τους ως ομαδική εργασία να αποτυπώσουν σε εικόνες με το σώμα και την έκφρασή τους διαφορετικές καταστάσεις από το έργο. 1. Η Δήμητρα ψάχνει την Περσεφόνη 2. Η Περσεφόνη μυρίζει ένα λουλούδι. (Είναι χαρούμενη ή λυπημένη;) 3. Το Στριγγλοπούλι ψάχνει στο σκοτάδι. Μοιάζει καλός Ηλικία: 5 9 ετών Πώς μπορούμε να ζωντανέψουμε έναν χαρακτήρα στη σκηνή; Πώς καθορίζει κανείς τον τρόπο με τον οποίο ένας χαρακτήρας στέκεται, μιλάει ή κινείται; Ζητήστε από δύο μαθητές (Α και Β) να σταθούν μπροστά στην τάξη. Ζητήστε από έναν τρίτο και έναν τέταρτο να τοποθετήσουν τα χέρια, τα πόδια και το πρόσωπό των Α και Β μετακινώντας τους από την ουδέτερη στάση, σε έναν χαρακτήρα από το έργο. (π.χ. ο Σάκης το Μελισσάκι είναι έτοιμος να πετάξει) Τώρα ζητήστε από τους Α και Β να δημιουργήσουν μια φωνή που να ταιριάζει με τη νέα τους θέση. Έχει τσιριχτή ή βαριά φωνή; Πόσο αργά ή γρήγορα μιλάει; Δοκίμασε διαφορετικά πράγματα. Χρειάζεται ένας μεγαλόσωμος χαρακτήρας βαριά φωνή; Τι γίνεται αν σε ένα μικροσκοπικό χαρακτήρα δώσεις βαριά φωνή; Ζήτησε απ τους υπόλοιπους να ψηφίσουν τη φωνή που ταιριάζει καλύτερα. 16

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟΜΑΘΕΙΑΣ Το Ινστιτούτο Παιδαγωγικού Θεάτρου Θεάματος - «Θεατρομάθεια» δραστηριοποιείται εδώ και 10 χρόνια στο χώρο του θεάτρου, του θεάματος και της δια βίου παιδείας μέσω αυτών, με άριστα αποτελέσματα. Δημιουργεί παιδαγωγικές παραστάσεις υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου προσαρμοσμένες στις ανάγκες και τις αναζητήσεις κοινού κάθε ηλικίας. Για το λόγο αυτό, προσεγγίζει με ξεχωριστά έργα κάθε ηλικιακή ομάδα. Ο προσανατολισμός του ρεπερτορίου του έχει ταυτόχρονα ψυχαγωγικό και παιδαγωγικό στόχο. Εκτός από τις δικές του θεατρικές παραγωγές, συνεργάζεται, κατευθύνει και ενθαρρύνει θιάσους για την παραγωγή παραστάσεων με παιδαγωγικό και πολιτιστικό θέμα. Παράλληλα, προωθεί την ιδέα της χρήσης του θεάτρου στην εκπαίδευση, ως μέσον βιωματικής διδασκαλίας, μέσα από ειδικά σεμινάρια και διαλέξεις σε Έλληνες και αλλοδαπούς. Από την ιστοσελίδα του παρέχει πληροφορίες για θέματα θεάτρου και παι δαγωγικής μέσω του θεάτρου. Το Ινστιτούτο Παιδαγωγικού Θεάτρου είναι μέλος του Διεθνούς Συνδέσμου Δράματος/Θεάτρου & Εκπαίδευσης (IDEA -International Drama/Theatre & Education Association) και του Ελληνικού Κέντρου Θεάτρου για το παιδί και τους νέους (Assit ej Greece) κι έχει βραβευθεί με τον Σταυρό της Αποστολικής Διακονίας για το πολιτιστικό του έργο. Επιχορηγήθηκε στο παρεθλόν από το Υπουργείο Πολιτισμού. Κυριότερες δραστηριότητες μέχρι σήμερα Παραστάσεις: Ρήγας Βελεστινλής Φεραίος, με το Θέατρο Καισαριανής (2000) Θαύμα αιώνιον, λειτουργικό δράμα (2001-03, Θέατρο Ελυζέ) Σαν όνειρο στο Κύμα - αφιέρωμα Αλ. Παπαδιαμάντη, μουσικοθεατρική εκδήλωση (2001) Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο μαρμαρωμένος βασιλιάς, (Παλαιολόγια Μυστρά, 2002) Λυσίας-Υπέρ αδυνάτου δυνατού ή το Δίκιο του φτωχού, εφηβικό θέατρο (2003-04) Του φεγγαριού η τράτα στων αστεριών τη στράτα, συμμετοχικό θέατρο για παιδιά (2003-04) «Ιωβηλαίον-Ωδή στην Παρθένο» (Ιούνιος 2003, Δήμος Λουτρακίου) Με αγάπης δαχτυλίδι στήνει η χαρά παιχνίδι, συμμε τοχικό θέατρο για παιδιά (2004-05) Το δώρο της παπλωματούς, θέατρο για παιδιά (2004-05, συνεργασία με Εκδόσεις Άγκυρα) Ο Ορφέας Ζει, μιούζικαλ (2005-06, Θ. Ελυζέ, συμπαραγωγή Πρωτοπορία) Ει, Ψιτ!, πρόζα (2005-06, Θέατρο Ελυζέ, συμπαραγωγή Πρωτοπορία) Μια σταλιά ουράνιο τόξο & την ομορφιά θα σώσω, συμμετοχικό θέατρο για παιδιά (2005-06) Ο Εγωιστής Γίγαντας, θέατρο για παιδιά (2005-06, συνεργασία με Εκδόσεις Άγκυρα) Το ταξίδι της παπλωματούς, θέατρο για παιδιά (2005-07, συνεργασία με Εκδόσεις Άγκυρα) Στου χρόνου το αλώνι παίζουν η Δήμητρα κι η Περσεφόνη (2006-07, συμμετοχικό θέατρο για παιδιά) Στου χρόνου το αλώνι παίζουν η Δήμητρα κι η Περσεφόνη (2006-07, συμμετοχικό θέατρο για παιδιά) Με νεράκι καθαρό στήνω της ζωής χορό (2007-09), συμμετοχικό θέατρο για παιδιά Απόψε η έκπληξη (Μάρτ.-Απρ. 2008, μουσικό θέατρο) Τον κόσμο πιο ψηλά σηκώνω την ελπίδα ανταμώνω (2008-210, συμμετοχικό θέατρο για παιδιά) Κύκλος είναι και γυρίζει μ ό,τι τελειώνει ξαναρχίζει (2009-2010, συμμετοχικό θέατρο για παιδιά) Του τραγουδιού το παραμύθι (2009-2013, συμμετοχικό θέατρο για παιδιά) Της ζωής το παραμύθι με το κουκί και το ρεβύθι (2010-2012), συμμετοχικό θέατρο για παιδιά Με της μουσικής τις νότες της καρδιάς ανοίγω πόρτες (2011-2013), συμμετοχικό θέατρο για παιδιά Του ονείρου το φτερό στης αγάπης το χορό (2012-2013), συμμετοχικό θέατρο για παιδιά Σεμινάρια: «Κίνηση, η βουβή γλώσσα του σώματος», (Τρίπολη) 2001 Θεατρικά Εργαστήρια Κέντρου Καλλιτεχνικής Πράξης Διεθνές σεμινάριο με τίτλο «Playing to the Gods» για επαγγελματίες θεάτρου. Το Ινστιτούτο, παρουσίασε το θέμα «Οι ρίζες του Αρχαίου Δράματος κι η εξέλιξή του ως τις μέρες μας» σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. (Ύδρα, Ιούλιος 2001) Σεμινάριο «Θεατρικής Παιδείας» από στελέχη μας. Διοργανωτής: ΔΗΠΕΘΕ Σερρών (Νοέμβριος 2001) «Το θέατρο στην εκπαίδευση» συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο Δ.Καισαριανής. (Δεκ.2002) «Το θέατρο ως εκπαιδευτικό εργαλείο». Κύκλος 34 ωρών σε συνεργασία με το Δήμο Καισαριανής. (Νοέμ. Δεκ. 2003) Ταχύρρυθμα σεμινάρια θεατροπαιδαγωγικών σε σχολεία της επικράτειας από τον Ιανουάριο του 2003 Εκδόσεις Βιβλίων: Τάκη Χρυσούλη, Ρήγας Βελεστινλής-Φεραίος, 1999, με τις εκδόσεις Δωδώνη Τάκη Χρυσούλη, Θαύμα αιώνιον, 2001, με τις εκδόσεις Παπαδημητρίου Τάκη Χρυσούλη, Ο Ορφέας Ζει, 2005, με τις εκδόσεις Δωδώνη Τάκη Χρυσούλη, Ει, Ψιτ!, 2005, με τις εκδόσεις Δωδώνη Άλλες εκδόσεις: Περιοδικό ΘΕΑΤΡΟμάθεια, κάθε 2 μήνες Φάκελοι Εκπαιδευτικού υλικού για κάθε παράσταση της Παιδικής & Εφηβικής Σκηνής ς από το 2003 έως σήμερα. Παραγωγή Audio CD Σάουντρακ της παράστασης «Θαύμα αιώνιον», μουσική Γ.Βούκανου, στίχοι Τ.Χρυσούλης (2001) Σάουντρακ της παράστασης «Υπέρ αδυνάτου δυνατού» σε μουσική Γ.Βούκανου και στίχους Τ.Χρυσούλη (2003) Συμπαγής δίσκος (CD) ακουστικού θεάτρου: «Ο Αλέξης και το ξύλινο άλογό του» (συνοδεύει το ομώνυμο βιβλίο των εκδόσεων της Αποστολικής Διακονίας). Σκηνοθεσία: Άλκης Ζερβός. Διασκευή κειμένου-θεατροποίηση: Τάκης Χρυσούλης (2004) Σάουντρακ της παράστασης: «Έι, Ψιτ!» σε μουσική Γ.Βούκανου και στίχους Τ.Χρυσούλη. (2005) Συμπαγής δίσκος (CD) ακουστικού θεάτρου: «Το δαχτυλίδι του αυτοκράτορα» (συνοδεύει το ομώνυμο βιβλίο των εκδόσεων της Αποστολικής Διακονίας). Σκηνοθεσία: Άλκης Ζερβός. Διασκευή κειμένου-θεατροποίηση: Τάκης Χρυσούλης (2006) Ραδιοφωνικό Θέατρο (4 χρόνια εκπομπών) Παραγωγή και παρουσίαση σε συνεργασία με την Αποστολική Διακονία εκπομπή θεάτρου με τίτλο "Ραδιοφωνικό Θέατρο" από τον ραδιοσταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος στους 89,5 των FM για 4 χρόνια. 17

ΦΟΡΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Για να μας βοηθήσετε στη βελτίωση των υπηρεσιών μας προς εσάς, θα ήμασταν υπόχρεοι αν συμπληρώσετε και αποστείλετε την παρακάτω φόρμα όσο γίνεται πιο κοντά στην ημερομηνία που παρακολουθήσατε την παράστασή μας. Αποστολέας (Ονοματεπώνυμο): Σχολείο: Ημερομηνία παράστασης: Α. Παρακαλούμε βαθμολογίστε τα παρακάτω σε μια κλίμακα από το 1 έως το 5 βάζοντας έναν κύκλο στο αντίστοιχο νούμερο. [1= στοιχειώδες, 2=μέτριο, 3=καλό, 4=πολύ καλό, 5=θαυμάσιο] Η διαδικασία οργάνωσης παράστασης έγινε σωστά. 1 2 3 4 5 Μπορούσα να βρω κάποιον για πληροφορίες. 1 2 3 4 5 Τα τηλεφωνήματά μου απαντήθηκαν άμεσα. 1 2 3 4 5 Μου συμπεριφέρθηκαν με σεβασμό και ευγένεια. 1 2 3 4 5 Απόλαυσα την παράσταση. 1 2 3 4 5 Τα παιδιά απόλαυσαν την παράσταση. 1 2 3 4 5 Η ποιότητα της παραγωγής (σκηνικό, κοστούμια, κλπ.) ήταν. 1 2 3 4 5 Το παίξιμο των ηθοποιών ήταν. 1 2 3 4 5 Ο Φάκελος εκπαιδευτικού υλικού ήταν χρήσιμος πριν την παράσταση. 1 2 3 4 5 Ο Φάκελος εκπαιδευτικού υλικού ήταν χρήσιμος μετά την παράσταση. 1 2 3 4 5 Η τιμή του εισιτηρίου ήταν (φτηνό: 1) (λογικό: 2) (καλό: 3) (ακριβό: 4) (πολύ ακριβό: 5) Η πιθανότητα να κλείσουμε παράσταση του χρόνου με τη Θεατρομάθεια είναι: 1 2 3 4 5 Σε σύγκριση με άλλες παιδικές παραστάσεις που είδαμε η δικιά σας είναι: 1 2 3 4 5 Θα συνιστούσα την παράσταση σε άλλους. Ναι [ ] Ίσως [ ] Όχι [ ] Β. Θέλουμε να έχουμε αποτελεσματική επικοινωνία μαζί σας κάθε χρόνο ώστε οι μαθητές σας να απολαμβάνουν τις παραγωγές μας. Παρακαλούμε ενημερώστε μας εδώ πώς μάθατε για μας. Βάλτε κύκλο σε όσα ισχύουν: Φυλλάδιο Ιστοσελίδα Διαφήμιση Άρθρο στον τύπο Από στόμα σε στόμα Γ. Παρακαλούμε προσθέστε εάν θέλετε άλλα σχόλιά σας εδώ: Τηλεφωνικά Ευχαριστούμε που μας διαθέσατε τον χρόνο σας για να απαντήσετε! Μην ξεχάσετε να στείλετε τη σελίδα αυτή είτε ταχυδρομικά: Θεατρομάθεια, Κασομούλη 33, Αθήνα 117 44, είτε με φαξ στο 210-9025025 18