Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΣΟΦΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Evlogi Georgiev 103, Sofia 1504, Bulgaria, Τηλ.: (003592) 9447959, 9447790, Fax: (003592) 9505375 Ε-mail: economy@grembassysofia.org Web: www.agora.mfa.gr/bg60 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Θεολογία Βούλγαρη Γραμματέας ΟΕΥ Β ΜΑΡΤΙΟΣ 2013

1 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 1. Γενικές πληροφορίες (δημογραφικές, οικονομική κατάσταση) Η Βουλγαρία έχει πληθυσμό 7.327.224 κατοίκους, o οποίος σε ποσοστό περίπου 73% είναι αστικός και 27% αγροτικός (απογραφή 31ης Δεκεμβρίου 2011). Κυριότερες πόλεις είναι η Σόφια (πρωτεύουσα - 1,4 εκατ. κάτοικοι), η Φιλιππούπολη (Plovdiv - 338.184 κάτοικοι), η Βάρνα (334.781 κάτοικοι), το Μπουργκάς (199.484 κάτοικοι), το Ρούσε (149.134 κάτοικοι), η Στάρα Ζαγκόρα (137.416 κάτοικοι) και το Πλέβεν (105.673 κάτοικοι). Η Βουλγαρία συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με το χαμηλότερο ρυθμό πληθυσμιακής αύξησης σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αρνητική αύξηση του πληθυσμού χρονολογείται από το 1990 και αποδίδεται στην οικονομική δυσπραγία σε συνδυασμό με την αύξηση της υπογεννητικότητας, αλλά και της μετανάστευσης. Σημειώνεται ότι κατά την χρονική περίοδο 1992 2011 παρατηρήθηκε ένα μαζικό κύμα μετανάστευσης προς το εξωτερικό 410.472 κατοίκων, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις της Eurostat, σε σχετική έκθεσή της για το δημογραφικό μέλλον της ΕΕ, ο βουλγαρικός πληθυσμός ενδέχεται να γνωρίσει δραματική συρρίκνωση στο διάστημα της προσεχούς πεντηκονταετίας έως και κατά 27%. Σε ό, τι αφορά τη γενική κατάσταση της οικονομίας τα τελευταία έτη επισημαίνονται τα εξής: Το 2010, η βουλγαρική οικονομία εξήλθε από την ύφεση με χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης 0,4% που το 2011 αυξήθηκε ελαφρά σε 1,7%. To 2012 η ανάπτυξη περιορίστηκε στο 0,8%, ωστόσο την ίδια χρονιά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αυξήθηκε και διαμορφώθηκε στα 5.436 ευρώ (από 5.169 ευρώ το 2011 και 4.786 το 2010), ενώ παράλληλα αύξηση 2,1% σημείωσε και η ιδιωτική κατανάλωση. Την ίδια χρονιά, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατέστη ελλειμματικό, λόγω της ταχύτερης αύξησης των εισαγωγών από τις εξαγωγές, ενώ συνέχισε η αύξηση της ανεργίας που διαμορφώθηκε σε ποσοστό ρεκόρ πενταετίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις διεθνών οικονομικών οργανισμών, ο ρυθμός ανάπτυξης το 2013 θα κυμανθεί μεταξύ 1,0 1,2% και το 2014 μεταξύ 2,0 2,3%. Στο πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται βασικοί μακροοικονομικοί δείκτες και η εξέλιξή τους την τριετία 2010-2012. Πίνακας 1: Βασικοί μακροοικονομικοί δείκτες 2010-2012 2010 2011 2012 ΑΕΠ ( δις) 36,0 38,4 39,7 ΑΕΠ κατά κεφαλή 4.786 5.169 5.436 Μεταβολή ΑΕΠ (%) +0,4 1,7 +0,8 Ιδιωτική κατανάλωση -1,1 +0,6 +2,1 (μεταβολή %) Ανεργία (%) 10,2 11,2 12,3

2 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 2. Εγχώρια παραγωγή δερμάτινων ειδών O κλάδος επεξεργασίας δέρματος διαθέτει μακρά παράδοση στη Βουλγαρία. Κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής περιόδου γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, λόγω κυρίως λόγω της τεράστιας εξαγωγικής αγοράς της ΚΟΜΕΚΟΝ. Σημειωτέον, η Βουλγαρία ήταν από τους κύριους προμηθευτές της σοβιετικής αγοράς σε υφάσματα, ενδύματα, δερμάτινα είδη και υποδήματα. Το 1989, η βουλγαρική βιομηχανία εισήλθε σε φάση διαρθρωτικής προσαρμογής. Η περίοδος της μετάβασης σε οικονομία αγοράς χαρακτηρίστηκε από τη μείωση της καταναλωτικής ζήτησης στην εγχώρια αγορά, την απώλεια των ξένων αγορών και την έλλειψη πρώτων υλών. Ξεκίνησε παράλληλα η ιδιωτικοποίηση της βιομηχανίας που ανάγκασε τις μεγάλες κρατικές εταιρείες να κλείσουν, δίνοντας τη θέση τους σε ένα μεγάλο αριθμό μικρών ιδιωτικών επιχειρήσεων. Οι πρώην εγκαταστάσεις με μεγάλες δυνατότητες παραγωγής, παρωχημένες τεχνολογίες και ανεπαρκείς περιβαλλοντικές εγκαταστάσεις δεν ήταν πλέον προσαρμοσμένες στις απαιτήσεις της αγοράς. Την περίοδο 1990-93 έκανε την εμφάνισή του το πρόβλημα της μαζικής εισαγωγής χαμηλής ποιότητας προϊόντων από την Τουρκία και την Κίνα, σε αρκετές περιπτώσεις προϊόν λαθρεμπορίου. Ως αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω προβλημάτων μεγάλος αριθμός βουλγαρικών επιχειρήσεων στον κλάδο χρεοκόπησε ή συρρίκνωσε την παραγωγική δραστηριότητα. Τελευταία ιδιαίτερα αρνητικός παράγοντας για την εγχώρια παραγωγή ήταν η οικονομική κρίση. Σύμφωνα με στοιχεία της βουλγαρικής κλαδικής ένωσης Branch Union of Leather, Fur, Footwear and Leather Goods Industry (μέλος της European Association of Leather Industry - COTANCE) ο κλάδος επεξεργασίας δέρματος και παραγωγής δερμάτινων ειδών στη Βουλγαρία αποτελείται κυρίως από 500 περίπου ΜΜΕ στις οποίες απασχολούνται γύρω στους 20.000 εργαζόμενους. Πρόκειται ως επί το πλείστον για μικρές και μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις, στην πλειονότητά τους εταιρείες περιορισμένης ευθύνης. Κύριο αντικείμενο απασχόλησης είναι η παραγωγή δερμάτινων υποδημάτων, τσαντών, ενδυμάτων και η βυρσοδεψία. Πρώτες ύλες εισάγονται κυρίως από την Κίνα και από την Τουρκία. Συχνά βουλγαρικές επιχειρήσεις του κλάδου αναλαμβάνουν την παραγωγή, κατόπιν παραγγελιών, για λογαριασμό ξένων ευρωπαϊκών εταιρειών, π.χ. από Γερμανία και Ιταλία. Οι τελευταίες παρέχουν τις πρώτες ύλες και το σχεδιασμό, ενώ οι βουλγαρικές αναλαμβάνουν τη συναρμολόγηση και την κατασκευή των μοντέλων που τους ανατίθενται. Ως εκ τούτου, μεγάλο κομμάτι της παραγωγής προορίζεται για εξαγωγή. Υποστηρίζεται, ωστόσο, ότι τελευταία το περιθώριο κέρδους για τις ξένες ευρωπαϊκές εταιρίες από αναθέσεις παραγγελιών σε βουλγαρικές έχει μειωθεί. Σημαντικά προβλήματα

3 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ για τις βουλγάρικες επιχειρήσεις του κλάδου είναι η έλλειψη ανεπτυγμένου μάρκετινγκ, καναλιών διανομής, εμπορικού σήματος, σχεδιαστών κ.ο.κ. 3. Εξωτερικό εμπόριο Διμερείς εμπορικές σχέσεις Ελλάδας Βουλγαρίας Α. Δερμάτινα ενδύματα (i) Εξαγωγές Σύμφωνα με διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία του Εθνικού Στατιστικού Ινστιτούτου Βουλγαρίας, οι βουλγαρικές εξαγωγές δερμάτινων ενδυμάτων προσέγγισαν το υψηλότερο επίπεδό τους το 2010 αντιστοιχώντας σε περίπου 3,4 εκατ. ευρώ. Το 2011 σημείωσαν μικρή κάμψη και διαμορφώθηκαν στα 3,25 περίπου εκατ. ευρώ, ενώ το 2012 καταγράφοντας σημαντική πτώση περιορίστηκαν περίπου κατά το ένα τρίτο στα 2,1 εκατ. ευρώ. Παρατηρείται ότι διαχρονικά το μεγαλύτερο μέρος των βουλγαρικών εξαγωγών κατευθύνεται προς την Ε.Ε., ωστόσο αυτό ακριβώς το κομμάτι ήταν που γνώρισε κάθετη πτώση το 2012 (από 3 σχεδόν εκατ. ευρώ το 2011 σε 1,8 το 2012), ενώ αντίθετα ανοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς τρίτες χώρες εκτός Ε.Ε. (από 267.403 το 2011, αυξήθηκαν σε 325.888 το 2012). Από τις βουλγαρικές εξαγωγές το μεγαλύτερο τμήμα κατευθύνθηκε προς την Ιταλία, συχνά στο πλαίσιο ανάθεσης παραγγελιών από ιταλικές επιχειρήσεις. Ακολουθούν η Ρουμανία και η Γαλλία ως πελάτες με την αξία των βουλγαρικών εξαγωγών να προσεγγίζει το 2012 τα 404.359 και 275.298 ευρώ αντίστοιχα. Πίνακας 2: Εξαγωγές βουλγαρικών δερμάτινων ενδυμάτων (2007 2012) (σε ευρώ) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ITAΛΙΑ 549.339 221.203 528.241 1.198.337 1.352.649 862845 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 428.011 875.960 591.611 402.857 535.769 404.359 ΓΑΛΛΙΑ 138.876 241.498 131.189 471.107 660.614 275298 ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ - 45.580 - - - 182.124 ΕΛΛΑΔΑ 770.305 219.376 317.996 150.351 85.563 54.528 ΠΓΔΜ 30.568 78.369 37.474 49.252 45.544 47.187 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 194.334 154.311 44.882 501.847 110.344 42.799 ΤΣΕΧΙΑ 3.951 40.313 41.753 29.782 16.918 38.604 ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 13.050 55.580 2.538 38.471 97.138 31.072 ΑΥΣΤΡΙΑ 108.532 10.272 18.806 10.291 31.849 23.473 ΙΣΠΑΝΙΑ 23.934 4.921 3.912 395.909 11.619 12.707 ΤΟΥΡΚΙΑ 969 778 41.038-128.668 11.061 ΡΩΣΙΑ 798 2.526 4.081 2.860 596 1.300 ΚΙΝΑ 938-1.000 - - - ΕΚΤΟΣ ΕΕ 103.398 181.219 138.181 177.932 267.403 325.888 ΕΝΤΟΣ ΕΕ 27 3.002.495 2.209.273 1.696.532 3.214.928 2.990.381 1.786.055 ΣΥΝΟΛΟ 3.105.893 2.390.492 1.834.713 3.392.860 3.257.784 2.111.943

4 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Είναι αξιοσημείωτο ότι οι βουλγαρικές εξαγωγές δερμάτινων ενδυμάτων προς την Ελλάδα ακολούθησαν τα τελευταία έτη καθοδική πορεία αντιστοιχώντας μόλις σε 54.528 ευρώ το 2012 από 770.305 ευρώ που ισοδυναμούσαν το 2007. Σχεδιάγραμμα 1: Εξαγωγές δερμάτινων ενδυμάτων από την Ελλάδα (2007 2012) Εξαγωγές προς Ελλάδα 900000 800000 770.305 700000 600000 ευρώ 500000 400000 300000 200000 100000 219.376 317.996 150.351 85.563 54.528 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 (ii) Εισαγωγές To εμπορικό ισοζύγιο είναι έντονα ελλειμματικό για τη Βουλγαρία με τις εισαγωγές δερμάτινων ενδυμάτων να υπερβαίνουν το 2012 τα 7,6 εκατ. ευρώ και τις εξαγωγές, όπως προαναφέρθηκε να περιορίζονται στα 2,1 εκατ. ευρώ. Την πρώτη θέση των προμηθευτών της Βουλγαρίας με δερμάτινα ενδύματα το 2012 κατέλαβε η Ιταλία, με εξαγωγές ιταλικών δερμάτινων ενδυμάτων αξίας 1,6 εκατ. ευρώ, ενώ ακολουθούν η Γερμανία με εξαγωγές αξίας 1,2 εκατ. ευρώ και η Κίνα με εξαγωγές αξίας 685.957 ευρώ. Πίνακας 3: Εισαγωγές δερμάτινων ενδυμάτων στη Βουλγαρία (2007 2012) (σε ευρώ) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ΙΤΑΛΙΑ 2.274.313 3.265.298 2.803.927 2.732.712 2.010.988 1.619.857 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 3.713.887 2.559.412 2.028.311 1.663.246 1.367.728 1.238.036 ΚΙΝΑ 1.045.352 1.557.877 844.482 469.559 573.655 685.957 ΕΛΛΑΔΑ 263.803 415.179 889.177 335.623 642.028 566.283 ΓΑΛΛΙΑ 587.874 787.386 430.777 465.805 622.806 498.158 ΙΣΠΑΝΙΑ 232.797 1.084.933 231.566 445.210 548.047 464.573 ΤΟΥΡΚΙΑ 1.420.451 986.297 339.998 333.687 552.046 414.594 ΒΕΛΓΙΟ 102.287 134.805 65.845 128.098 300.322 363.004 ΠΑΚΙΣΤΑΝ 89.939 167.976 140.316 153.090 170.239 360.810 ΤΣΕΧΙΑ 441.883 717.836 429.225 343.880 374.659 348.082

5 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ 102.073 86.898 80.477 198.462 338.449 192.487 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 336.417 202.772 184.507 150.555 141.079 182.950 ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 173.229 187.243 90.750 130.110 247.700 170.243 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 72.182 97.528 86.097 138.049 74.252 107.880 ΕΛΒΕΤΙΑ 164.180 231.353 184.904 93.926 48.956 53.459 ΔΑΝΙΑ 16.626 39.444 27.558 29.127 29.780 44.372 ΠΟΛΩΝΙΑ 59.545 74.347 111.439 76.599 62.052 38.366 ΣΟΥΗΔΙΑ 7.870 49.737 9.405 17.395 6.767 23.654 ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 798 5.043 597 442-120 ΠΓΔΜ 1.354-440 - 161 - ΡΩΣΙΑ 420-286 - - - ΕΚΤΟΣ ΕΕ 2.855.854 3.138.488 1.633.274 1.148.690 1.449.962 1.632.165 ΕΝΤΟΣ ΕΕ 27 8.591.067 9.910.669 7.767.748 7.225.745 6.929.620 6.008.025 ΣΥΝΟΛΟ 11.446.921 13.049.157 9.401.022 8.374.435 8.379.582 7.640.190 Η χώρα μας κατατάσσεται στην τέταρτη θέση με εξαγωγές αξίας 566.283 ευρώ. Το ανώτερο επίπεδό τους προσέγγισαν οι ελληνικές εξαγωγές, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Στατιστικού Ινστιτούτου Βουλγαρίας το 2009 (888.177 ευρώ), ενώ έκτοτε παρατηρείται κάμψη - με ορισμένες διακυμάνσεις, βλ. σχεδιάγραμμα 2. Σχεδιάγραμμα 2: Εισαγωγές δερμάτινων ενδυμάτων από την Ελλάδα (2007 2012) ευρώ 1000000 900000 800000 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 Εισαγωγές από Ελλάδα 889.177 642.028 415.179 335.623 263.803 2007 2008 2009 2010 2011 566.283 2012

6 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Β. Γούνες (i) Εξαγωγές Όπως προκύπτει από τον πίνακα 4, οι εξαγωγές βουλγαρικής γούνας εμφανίζουν διαχρονικά κάμψη με την αξία τους το 2012 να αντιστοιχεί σε λιγότερο από μισό εκατ. ευρώ, ενώ το 2007 ξεπερνούσε το 1 εκ. ευρώ. Πίνακας 4: Εξαγωγές γούνας στη Βουλγαρία (2007-2012) (σε ευρώ) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ΕΛΛΑΔΑ 548.125 326.064 89.656-273.469 346.781 ΙΤΑΛΙΑ 9.212 5.810 3.536 69.108 19.941 27.192 ΕΛΒΕΤΙΑ 7.176 8.244 17.437 2.507 7.837 7.715 ΓΕΡΜΑΝΙΑ - - - - 2.166 3.594 ΓΑΛΛΙΑ 176.452 1.008-33.334 158 390 ΡΩΣΙΑ 9.672 18.547 - - - - ΑΥΣΤΡΙΑ - 18.282 - - - - ΕΚΤΟΣ Ε.Ε. 37.128 115.085 45.217 138.133 69.512 60.875 ΕΝΤΟΣ Ε.Ε. 27 1.011.052 353.056 93.192 102.442 295.734 413.445 ΣΥΝΟΛΟ 1.048.180 468.141 138.409 240.575 365.246 474.320 Παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των βουλγαρικών εξαγωγών κατευθύνεται προς την Ελλάδα (απουσιάζουν διαθέσιμα στοιχεία για το έτος 2010) αφορώντας, κατά βάση, σύμφωνα με πληροφορίες από εδώ επιχειρηματίες, παραγωγή στη Βουλγαρία για λογαριασμό ελληνικών επιχειρήσεων του κλάδου. Σχεδιάγραμμα 3: Εξαγωγές γούνας στην Ελλάδα (2007 2012) 600000 548.125 Εξαγωγές προς Ελλάδα 500000 ευρώ 400000 300000 326.064 273.469 346.781 200000 100000 89.656 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 0

7 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ (ii) Εισαγωγές γούνας Αρκετά υψηλότερη είναι η αξία των εισαγωγών γούνας στη Βουλγαρία αντιστοιχώντας το 2012 σε 2 εκατ. ευρώ. Στην πρώτη θέση βρίσκονται πάλι τα ιταλικά προϊόντα που καταλαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος αντιστοιχώντας σε 1,4 εκατ. σχεδόν ευρώ. Στη δεύτερη και την τρίτη θέση κατατάσσονται η Κίνα και η Ελλάδα με εξαγωγές αξίας 88.467 και 88.467 ευρώ αντίστοιχα. Πίνακας 5: Εισαγωγές γούνας στη Βουλγαρία (2007-2012) (σε ευρώ) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ΙΤΑΛΙΑ 460.949 542.783 263.941 723.056 873.698 1.396.897 ΚΙΝΑ 31.659 22.513 2.629 2.425 90.157 88.467 ΕΛΛΑΔΑ 11.948 12.104 2.394 3.301 170.969 88.467 ΓΑΛΛΙΑ 1.105.026 441.228 137.457 59.249 35.148 64.260 ΗΝ. ΑΡΑΒ. ΕΜΙΡΑΤΑ - - - - - 64.216 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 209.034 93.206 35.193 33.495 64.909 69.014 ΙΣΠΑΝΙΑ 4.482 - - 1.486 90.786 35.700 ΤΟΥΡΚΙΑ 260.053 34.364 90.584 9.171 36.844 27.446 ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 126 126 278 482 684 4.193 ΑΥΣΤΡΙΑ 236.543 40.401 58.732 60.399 7.061 3.946 ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 9.768 1.074 9.915 8.568 10.488 909 ΡΩΣΙΑ - - 250 - - - ΕΚΤΟΣ Ε.Ε. 473.214 108.893 99.180 13.857 402.281 342.303 ΕΝΤΟΣ Ε.Ε. 27 2.046.535 1.160.281 521.617 903.561 1.280.486 1.670.534 ΣΥΝΟΛΟ 2.519.749 1.269.174 620.797 917.418 1.682.767 2.012.837 Οι εξαγωγές της χώρας μας, σύμφωνα με το Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρία γνώρισαν σημαντικές διακυμάνσεις, ελαχιστοποιούμενες τα έτη 2009 και 2010, ισοδυναμώντας με μόλις 2.395 και 3.301 ευρώ αντίστοιχα, ενώ το επόμενο έτος 2011 κατέγραψαν σημαντικότατη αύξηση, προσεγγίζοντας τα 170.969 ευρώ. Το 2012, ωστόσο, η αξία τους μειώθηκε σχεδόν κατά το ήμισυ και περιορίστηκε στα 88.467 ευρώ. Από επιτόπια έρευνα που διενήργησε το Γραφείο μας προκύπτει ότι στη βουλγαρική αγορά ήδη γίνονται εισαγωγές ελληνικής γούνας από την Καστοριά, ωστόσο, εκτιμάται πως μπορούν να αυξηθούν περαιτέρω τα προσεχή έτη οι ελληνικές εξαγωγές, ιδίως αν λάβουμε υπόψη την μείωση που επήλθε το 2012. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες από εδώ επιχειρηματίες, στη βουλγαρική αγορά διατίθενται και γούνες που παράγονται στη Βουλγαρία από επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στη γείτονα χώρα.

8 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ Σχεδιάγραμμα 4: Εισαγωγές γούνας από την Ελλάδα (2007 2012) ευρώ 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Εισαγωγές από Ελλάδα 170.969 88.467 11.948 12.104 2.394 3.301 2007 2008 2009 2010 2011 2012 5. Χαρακτηριστικά αγοράς και εκτιμήσεις Αναμφίβολα η μεγαλύτερη διάρκεια του χειμώνα και οι χαμηλότερες θερμοκρασίες την άνοιξη και το φθινόπωρο - συγκριτικά με την Ελλάδα - ευνοούν τη χρήση ενδυμάτων από δέρμα και γούνα στη Βουλγαρία κατά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η αγορά της Σόφιας διαθέτει καταστήματα με δερμάτινα ενδύματα και γουναρικά (εκ των οποίων ορισμένα πραγματοποιούν εισαγωγές από την Καστοριά) εγκατεστημένα σε βασικούς εμπορικούς δρόμους του κέντρου και κυρίως στην περιοχή πλησίον του πεζόδρομου της Βίτοσα. Καταστήματα με δερμάτινα ενδύματα και γούνες επίσης λειτουργούν σε ορισμένα εμπορικά κέντρα (malls). Σημειώνεται ότι τα τελευταία έτη τα malls έχουν κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία τους στη βουλγαρική αγορά, ενώ αναμένεται στο άμεσο μέλλον να καταλάβουν ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς, δεδομένου του ότι σύντομα πρόκειται να προστεθούν και άλλα δύο στα ήδη υφιστάμενα στη Σόφια. O πολλαπλασιασμός των εμπορικών κέντρων τα τελευταία έτη, καθώς και η ενισχυμένη παρουσία όλων των διεθνών brands και διεθνών αλυσίδων ενισχύει την πεποίθηση ότι υπάρχει ικανός αριθμός καταναλωτικού κοινού με επαρκές εισόδημα για αγορά των εν λόγω ειδών. Η βουλγαρική αγορά είναι τμηματοποιημένη σε μία κατηγορία καταναλωτών υψηλών εισοδημάτων στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, και κυρίως στην πρωτεύουσα, για την οποία πρωταρχικής σημασίας είναι η ποιότητα και η αισθητική του ενδύματος (μόδα, design). Αντίθετα, για τις κατηγορίες μεσαίων και χαμηλών

9 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ εισοδημάτων σημαντικό ρόλο παίζει και η ανταγωνιστική/χαμηλή τιμή των εν λόγω ενδυμάτων. Στις δύο τελευταίες δε κατηγορίες, όπως είναι αναμενόμενο, ισχυρός είναι ο ανταγωνισμός από ενδύματα χαμηλότερου κόστους που προέρχονται π.χ. από την Τουρκία και το Πακιστάν. Πρέπει ακόμη να επισημανθεί το γεγονός ότι η επαφή των Βούλγαρων καταναλωτών με αγορές του εξωτερικού τα τελευταία χρόνια και η εξοικείωσή τους με ολοένα μεγαλύτερη ποικιλία εισαγόμενων στη χώρα προϊόντων, είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των απαιτήσεων αναφορικά με το σχεδιασμό (design) και τη μόδα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις τάσεις που προκύπτουν από τα στατιστικά στοιχεία - σταθερή σε γενικές γραμμές αύξηση των εισαγωγών & κυριαρχία των ιταλικών προϊόντων - οδηγεί στην πεποίθηση ότι υφίστανται σημαντικά περιθώρια βελτίωσης των ελληνικών εξαγωγικών επιδόσεων στον εν λόγω τομέα. Η προώθηση των ελληνικών ενδυμάτων πρωταρχικά θα πρέπει να στηριχθεί στην ποιότητά τους και στον υψηλού επιπέδου σχεδιασμό (design), σύμφωνα με τις τελευταίες τάσεις της μόδας. Επίσης, ιδιαίτερα σημαντική υπόθεση για τους Έλληνες εξαγωγείς είναι η ανεύρεση αξιόπιστου αντιπροσώπου ή συνεργατών στην τοπική αγορά, της οποίας θα πρέπει προηγηθεί προσεκτική έρευνα μέσω επιτόπιων επισκέψεων, επαφών και συναντήσεων. Τέλος σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή σε εκθέσεις, μοναδική εξειδικευμένη κλαδική έκθεση στη Βουλγαρία είναι η έκθεση «Leather & Fur» στη Σόφια (παρατίθενται στοιχεία επικοινωνίας των διοργανωτών στο παράρτημα), η οποία, ωστόσο, δεν χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα αξιόλογη συμμετοχή επιχειρήσεων με υψηλής ποιότητας ενδύματα και προϊόντα δέρματος και γούνας.

10 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 6. Παράρτημα A. Επιχειρηματικές Ενώσεις & Επιμελητήρια Branch Union of Leather, Fur, Footwear and Leather Goods Industry 154, Orlovska str, 5308 Gabrovo, Bulgaria Tηλ: +359 (0) 66 803489 Fax: +359 (0) 66 807467 Е-mail: info@leather-shoes.eu http://leather-shoes.eu/ Association of Garments and Textile Producers and Exporters (BAATPE) 36 Dragan Tzankov blvd, office 312, 1057 Sofia, Bulgaria Tηλ: +359 (0) 2 969 31 61, 969 31 66 Fax: +359 (0) 2 969 31 81 E-mail: association@bgtextiles.org http://www.bgtextiles.org Bulgarian Textile and Clothing Association (BATEC) 14 Iskarsko Shosse blvd, 1592 Sofia, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 2 978 6022, 978 6110, 984 5667, 978 0927 Bulgarian Chamber of Commerce & Industry 9 Iskar Str, 1058 Sofia, Bulgaria Tηλ: +359 (0) 2 8117 400, 987 26 31 Fax: +359 (0) 2 987 32 09 E-mail: bcci@bcci.bg http://www.bcci.bg/ Β. Διοργανωτές εκθέσεων Bulgarreklama Τηλ: + 359 (0)2 9655 281 Fax: + 359 (0) 2 9655 231 E-mail: bul-reklama@iec.bg, exhibitions@iec.bg http://www.bulgarreklama.com/ Inter Expo Center 147, Tsarigradsko shose blvd, Sofia, Bulgaria Τηλ: + 359 (0)2 9655 220, 4013 220, 9655 281, 4013 281 Fax: + 359 (0)2 9655 231, 4013 231 E- mail: iec@iec.bg, exhibitions@iec.bg http://iec.bg/en/

11 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ International Fair Plovdiv (Φιλιππούπολη) Plovdiv 4003, 37 Tzar Boris III-ObediniΤηλ blvd. Tηλ.: +359 32 902243, Fax: +359 32 962446 E-mail: i_sokolov@fair.bg http://www.fair.bg Γ. Επιχειρήσεις Tampas 94 P. Eftimii blvd, Sofia, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 2 951 56 38, 888 713 211 Mr. Tampas (Manager) Δραστηριότητα: Trade Fur (& artificial) clothing Silver EOOD 2 Lyuben Boyanov str., 4400 Pazardjik, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 34 457224, 456216, Fax: 457235 E-mail: silver_paz@abv.bg http://www.silver-bulgaria.hit.bg Mr. Stoyan Lazarov (Manager) Δραστηριότητα: Furskins for clothing, Leather, processed, Leather clothing Karadochevi EOOD 14 Lozenska planina str, 1421 Sofia, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 2 9631472, 0889508308 Mr. Kaloyan Karadochev (Manager) Δραστηριότητα: Fur clothing and products Anex P.M. 357 j.k. Sv. Troitsa str., 1309 Sofia, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 887610536 Mr. Dimitar Parvanov (Manager) Δραστηριότητα: Leather clothing Korona P.M. 28 Berkovitsa str., 5800 Pleven, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 64 601344, 887822282 Mr. Slavi Marinov (President) Δραστηριότητα: Leather clothing Milvena OOD

12 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 14 Munich blvd, 1528 Sofia, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 2 9732889, 9732824 Fax: +359 (0) 2 9732889 http://www.milvena.eu Mr. Milko Chavdarov (Manager) Δραστηριότητα: Skins, hides and leathers, bovine and equine, Leather clothing Mitron OOD 31 Hadji Dimitar str., 8900 Nova Zagora, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 457 64966 Fax: +359 (0) 457 69193 e-mail: mitron_nz@abv.bg http://www.mitron-bg.com Mr. Mihail Dinev (Manager) Δραστηριότητα: Leather clothing Plamen Stanoykov-Richi P.M. 1 Graf Ignatiev str., 1000 Sofia, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 2 9816041; 888 922459 E-mail: info@richi.bg http://www.richi.bg Mr. Plamen Stanoykov (Manager) Trade Mark: RICHI Δραστηριότητα: Leather Clothing Rokeds EOOD 21 Sofronii Vrachanski str., 1303 Sofia, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 2 9863837 Fax: +359 (0) 2 9878983 E-mail: rockeds@abv.bg http://www.rockeds.net Mr. Miroslav Jordanov Δραστηριότητα: Leather clothing Shevro AD j.k. Vrabnitsa 1, bl. 524a, 1229 Sofia, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 2 9346601, 9346601 Fax: +359 (0) 2 9346410 E-mail: sales@shevrobg.com http://www.shevrobg.com Mr. Hristo Hristov (Exec. Director) Δραστηριότητα: Leather clothing Silver EOOD 2 Lyuben Boyanov str., 4400 Pazardjik, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 34 457224, 456216 Fax: +359 (0) 34 457235

13 Η ΑΓΟΡΑ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΕΝΔΥΜΑΤΩΝ & ΓΟΥΝΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ E-mail: silver_paz@abv.bg http://www.silver-bulgaria.hit.bg Mr. Stoyan Lazarov (Manager) Δραστηριότητα: Furskins, Leather processed, leather clothing Zlatna belka-ivanov i sie OOD 22 septemvri 2 str., 8800 Sliven, Bulgaria Τηλ: +359 (0) 44 667296 Fax: +359 (0) 44 667297 E-mail: office@zlatnabelka.com http://www.zlatnabelka.com Mr. Plamen Ivanov (Manager) Δραστηριότητα: Leather clothing