Βιοοικονομία και Αγροτική Παραγωγή Γ. Ν. Σκαράκης, Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 4 ο Συνέδριο Αγροτικής Ανάπτυξης του Economist Λάρισα, Μάιος 2018
Τι είναι η Βιοοικονομία? Η βιοοικονομία αναφέρεται στην αειφορική παραγωγή και μετατροπή της βιομάζας σε προϊόντα διατροφής, υγείας, καθώς και βιομηχανικά προϊόντα και ενέργεια. Η ανανεώσιμη βιομάζα περιλαμβάνει κάθε βιολογικό υλικό, που αξιοποιείται αυτούσιο ως προϊόν, ή χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για την παραγωγή άλλων προϊόντων Οι έννοιες της κυκλικής οικονομίας, του βιοδιϋλιστηρίου και της οικονομίας μηδενικών αποβλήτων σχετίζονται άμεσα με την βιοοικονομία
Η σύγχρονη Βιοοικονομία Βιο-οικονομία Η ραγδαία αναπτυσσόμενη σύγχρονη βιοοικονομία βασίζεται στην δυνατότητα του αγροτικού τομέα να παρέχει όχι μόνο διατροφική επάρκεια αλλά και βιομάζα ως ανανεώσιμη πρώτη ύλη για τη βιομηχανία, σηματοδοτώντας έτσι την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα Έως το 2100 η βιοοικονομία καλείται να διπλασιάσει την παραγωγή πρώτων υλών και ταυτόχρονα να μειώσει στο μισό τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον Με τον τρόπο αυτό καλείται να συνεισφέρει σημαντικότατα στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων του 21 ου αιώνα, και στην επίτευξη των στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης
Η Βιοοικονομία στην ΕΕ Χάρις στις εντυπωσιακές εξελίξεις στις επιστήμες της βιολογίας, της μηχανικής, της πληροφορικής, της νανοτεχνολογίας κλπ., η βιοοικονομία αποτελεί ήδη έναν ταχύτατα αναπτυσσόμενο και επίσης πολλά υποσχόμενο τομέα της ευρωπαϊκής οικονομίας ενώ ταυτόχρονα παρέχει σημαντική πηγή απασχόλησης, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές
Η συμβολή της Βιοοικονομίας στην ΕΕ Συνολικός κύκλος εργασιών : 2.1 τρις Euro Γεωργία Δασοκομία Τρόφιμα Ποτά Καπνικά Βιοκαύσιμα Βιοενέργεια Υφαντουργικά Δασική Βιομηχανία Χαρτοποιία Χημικά-Πλαστικά Φαρμακευτικά Πηγή: BBI-Nova Institute
Η συμβολή της Βιοοικονομίας στην ΕΕ (συν) Συνολικός κύκλος εργασιών: 1 τρις Ευρώ (Χωρίς Τρόφιμα, Ποτά, Καπνικά) Γεωργία Δασοκομία Βιοκαύσιμα Βιοενέργεια Υφαντουργικά Δασική Βιομηχανία Χαρτοποιία Χημικά-Πλαστικά Φαρμακευτικά Πηγή: BBI-Nova Institute
Η συμβολή της Βιοοικονομίας στην ΕΕ (συν) Συνολικός κύκλος εργασιών: 600 δις. Ευρώ (Χωρίς Γεωργία, Δασοκομία, Τρόφιμα, Ποτά, Καπνικά) Βιοκαύσιμα Βιοενέργεια Υφαντουργικά Δασική Βιομηχανία Χαρτοποιία Χημικά-Πλαστικά Φαρμακευτικά Πηγή: BBI-Nova Institute
Η συμβολή της Βιοοικονομίας στην ΕΕ (συν) Απασχόληση : 18.3 εκατ. Γεωργία Δασοκομία Αλιεία Τρόφιμα Ποτά Καπνικά Βιοκαύσιμα Βιοενέργεια Υφαντουργικά Δασική Βιομηχανία Χαρτοποιία Χημικά-Πλαστικά Φαρμακευτικά Πηγή: BBI-Nova Institute
Η συμβολή της Βιοοικονομίας στην ΕΕ (συν) Απασχόληση: 13.8 εκατ. (Χωρίς Τρόφιμα, Ποτά, Καπνικά) Γεωργία Δασοκομία Αλιεία Βιοκαύσιμα Βιοενέργεια Υφαντουργικά Δασική Βιομηχανία Χαρτοποιία Χημικά-Πλαστικά Φαρμακευτικά Πηγή: BBI-Nova Institute
Η συμβολή της Βιοοικονομίας στην ΕΕ (συν) Απασχόληση : 3.2 εκατ. (Χωρίς Γεωργία, Δασοκομία, Τρόφιμα, Ποτά, Καπνικά) Βιοκαύσιμα Βιοενέργεια Υφαντουργικά Δασική Βιομηχανία Χαρτοποιία Χημικά-Πλαστικά Φαρμακευτικά Πηγή: BBI-Nova Institute
Η Βιοοικονομία στα κράτη μέλη της ΕΕ Συνολική ετήσια αξία και απασχόληση στη Βιοοικονομία Κύκλος εργασιών (δις Ευρώ) Απασχόληση (εκατ.) Κύκλος εργασιών (δις Ευρώ) Απασχόληση (εκατ.) Πηγή: BBI-Nova Institute
Η Ελληνική Βιοοικονομία Τομέας Κύκλος εργασιών (Εκατ.) Απασχόληση Άτομα Γεωργία 9.682 446.500 Δασοκομία 79 6000 Αλιεία 887 28361 Τρόφιμα, Ποτά, Καπνικά 14.050 90.948 Πηγή : EC-BKC Βιοενέργεια- Βιοκαύσιμα 338 874 Υφαντουργικά 685 12.684 Δασική βιομηχανία 542 11257 Χαρτοποιία 1.224 7900 Χημικά, Πλαστικά, Φαρμακευτικά 229 1.425 ΣΥΝΟΛΟ 27. 454 604.653
Διαθεσιμότητα γεωργικών υπολειμμάτων Παράδειγμα αξιοποίησης: Παραγωγή βιοαιθανόλης 2 ης γενιάς. Περιοχή Έκταση (Ha) Υπολείμματα* (tons) Θεωρητική διαθεσιμότητα (tons) Πιθανή Διαθεσιμότητα (tons) Παραγωγή Βιοαιθανόλης (Λίτρα Χ 1000) Λάρισα 82.500 405.700 181.000 90.500 25.000 Τρίκαλα 63.300 308.000 160.500 80.250 22.500 Σέρρες 95.650 438.500 295.000 147.000 40.000 Δράμα 43.300 263.000 161.000 80.500 22.500 Ξάνθη 52.500 324.000 220.000 110.000 30.000 Ροδόπη 105.100 431.550 230.500 115.000 32.000 Έβρος 69.400 206.000 84.500 42.000 13.000 Σύνολο 175.000 *Καλλιέργειες: Αραβόσιτος, βαμβάκι, μικρά σιτηρά, ηλίανθος
Το μέλλον της Βιοοικονομίας στην Ελλάδα Προϋποθέσεις επιτυχίας: Πολιτικές ενθάρρυνσης δημιουργίας επιχειρηματικών συστάδων για την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων του βιοδιϋλιστηρίου και της κυκλικής οικονομίας σε τομεακό και περιφερειακό επίπεδο Συμμετοχή των ομάδων αγροτών ή συνεταιρισμών στις μονάδες επεξεργασίας της βιομάζας για ποσοτική εξασφάλιση της λειτουργίας τους Επένδυση σε σχετικές ερευνητικές περιοχές, τόσο σε κάθε τομέα όσο και σε πολυεπιστημονικά προγράμματα
Το μέλλον της Βιοοικονομίας στην Ελλάδα Παραγωγή και αξιοποίηση φυτικών ποικιλιών που θα παρέχουν την κατάλληλη βιομάζα Υιοθέτηση ενός φιλικού προς την καινοτομία ρυθμιστικού πλαισίου που λαμβάνει υπόψη του ισόρροπα την επικινδυνότητα και τα οφέλη από τις σχετικές παραγωγικές διαδικασίες Προβολή της επιχειρηματικότητας στη βιοοικονομία ως μια ιδιαίτερα ελκυστική επαγγελματική επιλογή ώστε, μέσω της εκπαίδευσης, να εξασφαλιστεί το απαραίτητο εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό
Αναμενόμενα οφέλη από τη Βιοοικονομία Η επένδυση στην ανάπτυξη της βιο-οικονομίας της χώρας μας θα αποτελέσει αναμφισβήτητα ένα σημαντικότατο μοχλό περιφερειακής ανάπτυξης, θα παράσχει μεγάλες ευκαιρίες απασχόλησης σε ανθρώπινο δυναμικό με διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες και θα επιτρέψει την τόσο απαραίτητη αναβίωση της ελληνικής υπαίθρου και την αποκέντρωση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων