ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΦΟΡΟΣ Αθήνα, 18.10.1995 ΒΑΣΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 8 ΠΡΟΣ : Εφόρους Περιοχών Περιφερειακούς Εφόρους Τοπικούς Εφόρους (με την υποχρέωση ενημέρωσης των Α.Σ. και Αρχηγών Ομάδων Προσκόπων) ΚΟΙΝ. : Αναπλ. Γενικός Έφορος Μ. Βοηθός Γενικός Έφορος Έφοροι Γενικής Εφορείας ΘΕΜΑ : «ΙΔΕΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ» Μετά από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου στη συνεδρίασή του της 11.10.1995 και σε εφαρμογή του Κανονισμού Τεύχος Γ ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ Μέρος 2ο ΚΛΑΔΟΣ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ, σας παραθέτουμε τις ιδέες εφαρμογής των Αντικειμένων Προσκοπικής Τεχνικής που θα πρέπει να πραγματοποιούν οι Πρόσκοποι στις δράσεις της Ομάδας ή της Ενωμοτίας τους και από τις οποίες, έμπρακτα, θα φαίνεται ότι κατέχουν τις σχετικές γνώσεις και ικανότητες. Ο Πρόσκοπος για να ολοκληρώσει κάθε Αντικείμενο Προσκοπικής Τεχνικής πρέπει να έχει πραγματοποιήσει όλες τις ιδέες που αναφέρονται σ αυτό. Παρακαλώ όλους για τη σωστή εφαρμογή της Βασικής αυτής εγκυκλίου. Ο Γενικός Έφορος Χρήστος Μ. Λυγερός
Ζωή στη Φύση Σακίδιο Ζήτησε από τον Υπενωμοτάρχη σου να σου δείξει το σωστό τρόπο συσκευασίας του σακιδίου. Συσκεύασε σωστά το σακίδιό σου και δείξε πως το συσκεύασες σε δύο νεώτερους Προσκόπους. Απλοί Κόμβοι Ζήτησε από τον Ενωμοτάρχη σου να σου δείξει το φίμωμα, το σταυρόκομπο, την ψαλιδιά, τον ποδόδεσμο και την καντηλίτσα και να σου εξηγήσει τη χρησιμότητά τους. Εξήγησε τη χρησιμότητα των κόμπων που έμαθες σ' ένα νεώτερο Πρόσκοπο. Φυσιογνωσία Παρουσίασε με πρωτότυπο τρόπο στην Ενωμοτία σου, τα κυριότερα φυτά και ζώα ενός Εθνικού Δρυμού της επιλογής σου. Απεικόνισε με πρωτότυπο τρόπο για τη γωνιά της ενωμοτίας σου τα χαρακτηριστικά και τις συνήθειες ενός ζώου, πουλιού ή ψαριού. Φύτεψε και μεγάλωσε ένα φυτό. Προστασία Περιβάλλοντος Εξήγησε στην ενωμοτία σου τη σημασία της ανακύκλωσης για το περιβάλλον και ανέφερε τρόπους που αυτό μπορεί να γίνει από τον καθένα μας. Φτιάξε ένα δεκάλογο καλής συμπεριφοράς όσον αφορά την ηχορύπανση στην καθημερινή ζωή. Σε εκδρομή τοποθέτησε με την ενωμοτία σου καλαίσθητη πινακίδα που να προτρέπει τους άλλους στην προστασία του χώρου από τα σκουπίδια. Παρατηρητικότητα Ανιχνευτικά Σημεία Σε εκδρομή της ομάδας σου, ζήτησε από τον ενωμοτάρχη σου να σου δείξει τα ανιχνευτικά σημεία σ' ένα μονοπάτι και να σου εξηγήσει τη σημασία τους. Σε δράση της ενωμοτίας ή της ομάδας φτιάξε μια μικρή ιστορία με ανιχνευτικά σημεία και ίχνη και ζήτησε από τα παιδιά της ενωμοτίας να την ερμηνεύσουν. Σε εκδρομή εντόπισε ίχνος ζώου και ζήτησε από τον υπενωμοτάρχη σου να σε βοηθήσει να το αποτυπώσεις σε γύψο. Σκηνή Σε εκδρομή βοήθησε στο στήσιμο της ενωμοτιακής σκηνής. Βοήθησε τον ενωμοτάρχη σου να συσκευάσει ένα αντίσκηνο και ζήτησέ του να σου εξηγήσει την σημασία και το σωστό τρόπο συντήρησης και αποθήκευσής του. Παρουσίασε σε νεώτερους Προσκόπους τα μέρη της σκηνής με το σωστό τους όνομα. Πυξίδα Ζήτησε από τον ενωμοτάρχη σου να σου εξηγήσει πως χρησιμοποιούμε την πυξίδα για προσανατολισμό. Δείξε τα μέρη μιας πυξίδας σε νεώτερους Προσκόπους. Ζήτησε από ένα Βαθμοφόρο να σου δείξει και να σου εξηγήσει το ανεμολόγιο. Μάθε τα παραδοσιακά ονόματα των κυρίων και δευτερευόντων ανέμων.
Προσανατολισμός - Τοπογραφία Χάρτες Κλίμακες - Πυξίδες Ζήτησε από τον ενωμοτάρχη ή ένα βαθμοφόρο να σου εξηγήσει τι είναι και πως "παίρνουμε" το αζιμούθιο. Σε εκδρομή ζήτησε από ένα Βαθμοφόρο να σου εξηγήσει πως βρίσκουμε τη θέση μας στο χάρτη. Ζήτησε από ένα Βαθμοφόρο να σου εξηγήσει τι είναι η κλίμακα ενός χάρτη. Βρες χάρτες με διαφορετικές κλίμακες, δείξε τους στην ενωμοτία σου κι εξήγησε τις διαφορές. Εξήγησε σε νεώτερους Προσκόπους τι είναι οι ισοϋψείς καμπύλες. Φρόντισε να μάθεις πρακτικούς τρόπους προσανατολισμού χωρίς πυξίδα και δείξε τους στην ενωμοτία σου. Τοπογραφία Σε συνεργασία με κάποιον παλαιότερο Πρόσκοπο της ενωμοτίας κάνε σε εκδρομή ταχύ οδοιπορικό απόστασης 1 χλμ. Με τη βοήθεια του ενωμοτάρχη σου φτιάξε οδοιπορικό σχεδιάγραμμα βασισμένο στο ταχύ οδοιπορικό που έχεις κάνει. Μετρήσεις και Υπολογισμοί Με τη βοήθεια ενός Βαθμοφόρου μέτρησε το ύψος του καμπαναριού της Εκκλησίας της περιοχής σου. Σε εκδρομή της ομάδας μέτρησε το πλάτος ενός ποταμού ή ρέματος. Αστερισμοί Κάποιο βράδυ που έχει καθαρό ουρανό, ζήτησε από κάποιο παλαιότερο να σου δείξει τους αστερισμούς της Μεγάλης Άρκτου, της Μικρής Άρκτου και της Κασσιόπης και τον τρόπο που συνδέονται μεταξύ τους. Φτιάξε χάρτη του ουρανού με τους βασικούς αστερισμούς για τη γωνιά της ενωμοτίας σου. Δείξε σε νεώτερους Προσκόπους της ενωμοτίας σου πως προσανατολιζόμαστε με τη βοήθεια του Πολικού Αστέρα.
Σκαπανική - Κατασκευές Κόμβοι - Συνδέσεις Φτιάξε μαζί με τον ενωμοτάρχη σου ή κάποιο παλαιότερο Πρόσκοπο, κατασκευές ανέσεως σε μια εκδρομή ή στη κατασκήνωση. Ανέλαβε τη συντήρηση των κατασκευών ανέσεως και επίδειξης της ενωμοτίας σου, σε μια κατασκήνωση για 2 ημέρες. Δείξε στην ενωμοτία σου πως γίνονται οι συνδέσεις: παράλληλη, σταυροειδής, διαγώνια και ψαλίδα και εξήγησε τη χρησιμότητά τους. Σε κατασκήνωση ή πολυήμερη εκδρομή ανέλαβε μαζί με νεώτερους Προσκόπους της ενωμοτίας σου το σχεδιασμό και το στήσιμο μιας ενωμοτιακής κατασκευής. Δείξε πως γίνονται η γάσα, η ματισιά, το φανάρι και ο ξυλόκομπος σε νεώτερους Προσκόπους και εξήγησε τη χρησιμότητά τους. Είδη Σχοινιών Ζήτησε από ένα βαθμοφόρο να σου δείξει τα είδη των σχοινιών, τη χρήση τους και τη συντήρησή τους. Ανέλαβε τη συντήρηση και την επίβλεψη των σχοινιών της ενωμοτίας για 2 μήνες. Κατασκευές με σχοινιά Φτιάξε πρωτότυπο διακοσμητικό για τη γωνιά της ενωμοτίας χρησιμοποιώντας σχοινιά (π.χ. είδη κόμπων, σχοινιών, ανιχνευτικά σήματα, μινιατούρες κατασκευών κ.τ.λ.). Στοιχεία Γαλλικής Σκαπανικής Ζήτησε από ένα Βαθμοφόρο να σου εξηγήσει σε τι διαφέρουν οι κατασκευές της Γαλλικής Σκαπανικής από τις κατασκευές με σχοινιά. Δείξε στην ενωμοτία σου ποιά είναι τα βασικά εργαλεία της Γαλλικής Σκαπανικής και εξήγησε τι κάνει το καθένα.
Α Βοήθειες Επικοινωνία Α Βοήθειες Από το εγκόλπιο ή άλλο εγχειρίδιο μάθε τι κάνουμε σε περιπτώσεις μωλώπων, αιμορραγίας κατάγματος, εξάρθρωσης, λιποθυμίας, εμφράγματος, δηλητηρίασης, πνιγμού, σοκ. Σε συνεργασία μ' ένα Βαθμοφόρο, παρουσίασε σε Προσκόπους της ομάδας που έχουν το Χάλκινο Βέλος και ενδιαφέρονται για τις Α' Βοήθειες, τι κάνουμε σε περίπτωση λιποθυμίας, αιμορραγίας, ηλεκτροπληξίας και δηλητηρίασης. Δείξε στην ενωμοτία σου τη χρήση των τριγωνικών επιδέσμων. Σε μια εκδρομή δοκίμασε με τη βοήθεια κάποιου άλλου Προσκόπου να φτιάξεις ένα φορείο. Δείξε στην ενωμοτία σου διάφορους τρόπους μεταφοράς τραυματία και εξήγησε τη σημασία, χρησιμότητα και τα σημεία προσοχής καθενός. Ανέλαβε σε μια εκδρομή ή στην κατασκήνωση υπεύθυνος φαρμακείου. Φρόντισε να εφοδιάσεις το φαρμακείο της ενωμοτίας με τ' απαραίτητα για μια εκδρομή ή κατασκήνωση. Περιέγραψε στην ενωμοτία ή στην ομάδα τους τρόπους προφύλαξης, τα συμπτώματα και πως αντιμετωπίζουμε την ηλίαση. Εξήγησε στην ενωμοτία ή στην ομάδα τα είδη εγκαυμάτων και δείξε τρόπους περιποίησής τους. Υγιεινή Ανέλαβε υπεύθυνος υγιεινής σε μια εκδρομή ή κατασκήνωση και φρόντισε ώστε η γωνιά της ενωμοτίας σου να είναι πάντα καθαρή και τακτοποιημένη. Ενημέρωσε τους Προσκόπους της ενωμοτίας σου για τη σωστή τήρηση της καθημερινής ατομικής υγιεινής. Ζήτα από κάποιον ειδικό να σου εξηγήσει τη σημασία της υγιεινής του στόματος και ζήτησέ του να σου δώσει πληροφοριακά έντυπα για τους Προσκόπους της ενωμοτίας σου. Ενημερώσου από το εγκόλπιο ή άλλες πηγές για τη σημασία της καθαριότητας του σώματος. Ενημερώσου από το εγκόλπιο ή άλλες πηγές για το τι είναι η πυραμίδα της σωστής διατροφής και εξήγησε σε νεώτερους Προσκόπους τι πρέπει να προσέχουν στο καθημερινό διαιτολόγιό τους. Από το εγκόλπιο ή άλλες πηγές ενημερώσου για τα αφροδίσια νοσήματα και το AIDS και με ποιους τρόπους μπορείς να προφυλαχθείς απ' αυτά. Αντιμετώπιση Κινδύνων Φτιάξε ένα κατάλογο με χρήσιμα τηλέφωνα για περιπτώσεις ανάγκης. Παρουσίασε στην ενωμοτία ή την ομάδα σου πλάνο ενεργειών σε περίπτωση σεισμού, πυρκαγιάς ή πλημμύρας στο σπίτι ή στην εστία. Εξήγησε σε νεώτερο Πρόσκοπο ποιες είναι οι άμεσες ενέργειες που κάνουμε και ποιον ενημερώνουμε σε περίπτωση ηλεκτροπληξίας. Συνεννόηση - Επικοινωνία Βοήθησε στη διοργάνωση ενός παιχνιδιού για την ενωμοτία σου, το οποίο να απαιτεί τη χρήση σημάτων μορς ή δια βραχιόνων. Χρησιμοποίησε τα σήματα μορς (με φακό ή σφυρίχτρα) για να στείλεις μήνυμα. Μάθε ένα (1) πρωτότυπο μυστικό κώδικα στα παιδιά της ενωμοτίας και χρησιμοποίησέ τον σε παιχνίδι. Ενημέρωσε την ενωμοτία σου για ένα από τους σύγχρονους τρόπους ασύρματης επικοινωνίας
Διαβίωση στο Ύπαιθρο Συνδέσεις Ζήτησε από παλαιότερο Πρόσκοπο της ενωμοτίας να σου δείξει τη σταυροειδή και τη διαγώνια σύνδεση. Βοήθησε στην κατασκευή ενός πλαισίου γεφυροποιίας σε δράση της ομάδας ή της ενωμοτίας. Προετοιμασία για διανυκτέρευση. Σε συνεργασία με τον υπενωμοτάρχη σου, ετοίμασε έντυπο για τα παιδιά της ενωμοτίας με τα απαραίτητα ατομικά και ενωμοτιακά εφόδια για μια εκδρομή με διανυκτέρευση. Σε εκδρομή Ομάδας, επέλεξε με τον ενωμοτάρχη χώρο εγκατάστασης της ενωμοτίας, πρότεινε τη διαμόρφωσή του (τοποθέτηση διαφόρων κατασκευών ανέσεως, σημείων εξυπηρέτησης) και εξήγησε τους λόγους στην ενωμοτία. Σε εκδρομή της ομάδας σου βοήθησε στην κατασκευή της ενωμοτιακής σακιδιοθήκης και φρόντισε για την ασφάλεια των ατομικών και ενωμοτιακών ειδών. Σε εκδρομή στήσε την ενωμοτιακή σκηνή με τη βοήθεια νεώτερων Προσκόπων. Υγιεινή Κατασκήνωσης Φρόντισε να μάθεις τη χρησιμότητα της σκευοθήκης στο ύπαιθρο και βοήθησε στην κατασκευή της. Μάθε που τοποθετούνται οι τουαλέτες στην κατασκήνωση και γιατί. Ανέλαβε μια μέρα στην κατασκήνωση υπεύθυνος υγιεινής της ενωμοτίας και εξήγησε στην ενωμοτία σου τους τρόπους καθαρισμού των κοινών και χημικών τουαλετών. Υλοτομία - Τσεκούρι Ζήτησε από τον ενωμοτάρχη σου ή κάποιο Βαθμοφόρο να σου εξηγήσει ποιά ξύλα είναι κατάλληλα για φωτιά. Ζήτησε από τον ενωμοτάρχη σου να σου δείξει σ' ένα τσεκούρι τα μέρη του και πως λέγονται. Εξήγησε στην ενωμοτία σου τη σωστή χρήση, τη μεταφορά του τσεκουριού και τους τρόπους συντήρησης και επισκευής του. Μαζί με τον υπενωμοτάρχη σου, κόψε ξύλα για τη βραδυνή πυρά. Φωτιά - Ασφάλεια Ρώτησε τον ενωμοτάρχη σου για τα διάφορα είδη φωτιάς και παρουσίασε ένα απ' αυτά σε μια εκδρομή στην ενωμοτία σου. Σε κάποια βραδυνή πυρά σε συνεργασία με τον υπεύθυνο Βαθμοφόρο, βοήθησε για την προετοιμασία του χώρου καθώς και για τ' απαραίτητα υλικά για το σωστό άναμμα, ασφάλεια και σβήσιμο της φωτιάς. Σε μια εκδρομή παρουσίασε στην ενωμοτία σου δύο τρόπους μαγειρέματος στη φωτιά με και χωρίς σκεύη. Σε μια κατασκήνωση βοήθησε στην κατασκευή μιας πυροσβεστικής φωλιάς. Σε ενωμοτιακό μαγείρεμα ανέλαβε υπεύθυνος για το άναμμα και το σβήσιμο της φωτιάς. Λάμπες Φρόντισε να μάθεις πότε χρησιμοποιούμε τα διάφορα είδη λαμπών και πως εξασφαλίζεται η ασφαλής λειτουργία τους κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ζήτησε από τον ενωμοτάρχη σου ή κάποιο Βαθμοφόρο να σου εξηγήσει τη λειτουργία των λαμπών υγραερίου και πετρελαίου, ανέλαβε την καθαριότητα των λαμπών ενωμοτίας και φρόντισε για τη σωστή λειτουργία τους σε μια κατασκήνωση ή πολυήμερη εκδρομή της ομάδας. Φτιάξε (ή συμπλήρωσε) kit καθαρισμού και συντήρησης λαμπών της ενωμοτίας σου. Μαγείρεμα με «γκαζάκι» Δείξε σε νεώτερους Προσκόπους τον τρόπο αλλαγής φιαλιδίου υγραερίου και εξήγησε τα μέτρα ασφαλείας που πρέπει να παίρνουμε. Κατά τη διάρκεια μιας εκδρομής σε συνεργασία με παλαιότερο Πρόσκοπο οργάνωσε το ενωμοτιακό μαγείρεμα με "γκαζάκια". Πρακτική Πρόγνωση Καιρού Κράτησε ημερολόγιο για τον καιρό σε μια εκδρομή. Ζήτησε από ένα Βαθμοφόρο ή τον ενωμοτάρχη να σου δείξει στον ουρανό τα διάφορα είδη νεφών και να σου εξηγήσει τον καιρό που προμηνύουν. Περιποίηση Απλών Τραυμάτων - Διάστρεμμα Ζήτησε από τον υπενωμοτάρχη να σου δείξει πως περιποιούμαστε ένα απλό τραύμα. Μάθε τους τρόπους περιποίησης σε τσιμπήματα εντόμων και εξήγησέ τους σε νεώτερους Προσκόπους. Ρώτησε κάποιον παλαιότερο Πρόσκοπο για τα διάφορα είδη επιδέσμων και για τον τρόπο που δένουμε ένα διάστρεμμα. Φτιάξε ατομικό φαρμακείο με τα απαραίτητα για αντιμετώπιση απλών τραυμάτων και διαστρεμμάτων. Μάθε πως αντιμετωπίζεται η ρινορραγία. Προσανατολισμός Ζήτησε από τον ενωμοτάρχη σου ή ένα παλαιότερο Πρόσκοπο, που γνωρίζει καλά, να σου δείξει ένα χάρτη και να σου εξηγήσει τι σημαίνουν τα διάφορα σημεία πάνω σ' αυτόν. Ζήτησε από τον υπενωμοτάρχη σου να σου δείξει πως προσανατολίζουμε το χάρτη.