2 o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ-ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2013-2014 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΡΣΟΝ ΓΟΥΕΛΣ ΣΤΟΝ ΜΑΡΚ ΖΑΚΕΡΜΠΕΡΓΚ (Η ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΕΣΟ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΤΗΣ) ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΓΙΑΝΝΙΩΤΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΕΣΙΣΙΔΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΚΥΡΙΜΛΙΔΟΥ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ Γ. ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟ-ΚΟΡΔΕΛΙΟ, Ιανουάριος 2014
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το αντικείμενο της έρευνας μας είναι ο τρόπος που επηρεάζει η παραπληροφόρηση την ζωή των ανθρώπων. Εμείς θα ερευνήσουμε τι ακριβώς είναι η παραπληροφόρηση και πιο συγκεκριμένα πως επιδρά στις ζωές μας μέσω της τηλεόρασης. Πέρα από την παραπληροφόρηση υπάρχει και το φαινόμενο της υπερπληροφόρησης. Σκοπός της εργασίας μας είναι να μάθουμε το πως η παραπληροφόρηση επηρεάζει την καθημερινή ζωή των ανθρώπων και πως μπορούν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να επηρεάσουν τους ίδιους τους ανθρώπους. Παραπληροφόρηση είναι η μεταφορά διαφόρων ψευδών ή αναληθών ή τροποποιημένων πληροφοριών. Σκοπός της παραπληροφόρησης είναι η παραπλάνηση του δέκτη προς εκπλήρωση προσωπικών σκοπιμοτήτων του παραπληροφορούντος. Αυτός που παραπληροφορεί έχει όλη την ευθύνη. Κατά την παραπληροφόρηση γίνεται προβολή επιλεγμένων πτυχών ενός γεγονότος, αναφέρονται σε ψευδείς αλήθειες και διαβάλλονται τα εμπλεκόμενα πρόσωπα. Σχετικά με τις ειδήσεις που μεταφέρονται από κάποιο Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), μπορεί να ισχύει περίπτωση παραπληροφόρησης. Υπερπληροφόρηση είναι η μετάδοση τεραστίου όγκου πληροφοριών από τα ΜΜΕ σε τέτοιο βαθμό ώστε να καθίσταται δύσκολη για τον άνθρωπο ή ακόμη και αδύνατη ή επεξεργασμένη αφομοίωση και ο έλεγχος της αξιοπιστίας τους. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1ο παράδειγμα: Ένα συμβάν που έγινε πρόσφατα στης 25 Ιανουαρίου το 2014 στη τηλεόραση, συγκεκριμένα σε κάποια κανάλια είναι στη περιοχή της Θεσσαλονίκης στο Ελευθέριο Κορδελιό Η αυτοκτονία ενός ηλικιωμένου, όπου υπήρξαν διάφορα σενάρια όπως ότι κρεμάστηκε, η κάηκε, η για οποιοσδήποτε λόγους ψυχολογικούς Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ψευδή πληροφόρηση των ανθρώπων 2ο παράδειγμα: Ένα μεγάλο θέμα που απασχόλησε για αρκετό χρονικό διάστημα σχεδόν 4 μήνες την τηλεόραση ήταν ο θάνατος του βασιλιά της ποπ Michael Jackson για τον όποιο μέχρι και τώρα φημολογούνται ειδήσεις, κοτσομπολίστηκες εκπομπές ότι φαίνεται να είναι ψευδής. 3ο παράδειγμα: Φέτος το καλοκαίρι, το θέμα που απασχόλησε τους έφηβους (μαθητές) και τους εκπαιδευτικούς, ήταν η αλλαγή του εξεταστικού συστήματος, το όποιο θα έχει σχεδόν ίδια μορφή με των πανελλαδικών εξετάσεων, που θα εφαρμόσουν την 1η Λυκείου και στα επόμενα σχολικά χρόνια το όποιο αναστάτωσε μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων κάνοντας τους να βγουν σε απεργίες και καταλήψεις 4ο παράδειγμα: Μια είδηση που υπάρχει ακόμα και τώρα στη τηλεόραση, είναι τα μέτρα λιτότητας που φημολογούνται,ότι θα εφαρμοστούν Ένα παράδειγμα είναι η πληρωμή για την εισαγωγή στα νοσοκομεία, ακόμα η πληρωμή με χρέωση ενός ευρου στη συνταγή των ιατρών Αυτή η είδηση ανάγκασε πολλά νοσοκομεία να κλείσουν στην Ελλάδα,συγκεκριμένα στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Σήμερα στην τάξη ο καθηγητής του project μας παρέδωσε κάποια ερωτηματολόγια με σχέση την παραπληροφόρηση και την επιρροή της στην προσωπική ζωή του κάθε μαθητή. Στα πλαίσια του μαθήματος του project φτιάξαμε κάποια ερωτηματολόγια που υπάρχουν στο παράρτημα με θέμα την παραπληροφόρηση των μαθητών μέσο της τηλεόρασης Τα μοιράσαμε σε 20 παιδιά του 2ου Γυμνάσιου και Λυκείου Ελευθερίου Κορδελιού Στη συνέχεια επεξεργαστήκαμε τις απαντήσεις στο ερευνητικό μέρος και βγάλαμε τα συμπεράσματα
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Κεσισίδου Μαριλένα Στις μέρες μας έχουμε όλοι πέσει θύματα παραπληροφόρησης και πιο συχνά από την τηλεόραση. Για παράδειγμα έχω ακούσει στις ειδήσεις του star ότι ο πρίγκιπας William την Αγγλίας έχει εξώγαμο παιδί και μετά από λίγο καιρό αποδείχθηκε ψέμα. Ποτέ δεν έχω πιστέψει σε κάτι που πρόβαλαν τα ΜΜΕ χωρίς να έχω δει ή να έχω ακούσει πειστικές αποδείξεις. Κάθε φορά που ακούω κάτι δεν το πιστεύω ακριβώς αφού πάντα έχω στο μυαλό μου ότι μπορεί να υπάρχει ένα ψέμα από πίσω οπότε δεν εκπλήσσομαι όταν μαθευτεί η αλήθεια. Πότε δεν παρακολουθώ τηλεόραση για την ενημέρωση μου αφού πάντα μεγιστοποιούν τις ειδήσεις. Έχω παραπληροφορηθεί πολλές φορές από όλα τα ΜΜΕ αλλά και πάλι αντέδρασα όπως πάντα. Το πιο περίεργο όμως είναι η παραπληροφόρηση μέσω του τηλεφώνου γιατί άμα κάποιο έμπιστο άτομο σου πει κάτι υπάρχουν περισσότερες περιπτώσεις να τον πιστέψεις παρά να καταλάβεις ότι υπάρχει κάποιο ψέμα. Γιαννιώτη Βασιλική Έχω πληροφορηθεί κάτι απ την τηλεόραση, στις μέρες μας,για τον οποίο εκ των προτέρων ήταν ψευδής Δεν μου άρεσε καθόλου και επίσης με έβαλε σε περιέργεια να ψάξω κάποιες πληροφορίες από τα Μ.Μ.Ε. Αυτό που άκουσα από την τηλεόραση στο κανάλι αντ1 News ήταν ότι ένας διάσημος Έλληνας τραγουδιστής Μιχάλης Χατζηγιάννης,λόγο κάποιων προβλημάτων ψυχολογικών και οικονομικών και γενικά που αφορούσε την δουλεία του αναγκάστηκε να αυτοκτονήσει Την παραπάνω περίπτωση που ανάφερα δεν την πίστεψα αρκετά, διότι αυτός ο τραγουδιστής έχει κάνει την δική του καριέρα βρίσκετε σε υψηλό επίπεδο και σίγουρα θα υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του. Επίσης πιστεύω ότι αυτά που μεταδίδονται στη τηλεόραση είναι αληθές, εκτός φυσικά που υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που μπορούν να φυμιστουν ως ψευδής. Αρα η τηλεόραση κατά την γνώμη μου πιστεύω ότι είναι ένα πιστό κοινωνικό μέσο Από το κοινωνικό δίκτυο δεν έχω πληροφορηθεί διότι δεν μπαίνω σε sites που να αφορούν τα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα Τα κοινωνικά δίκτυα υπό την υπόψη μου μπορώ να αναφέρω πως μας ενημερώνουν σε κανονικό βαθμό κάτι που μπορεί να είναι πολύ ενδιαφέρον Καθημερινά χρησιμοποιώ το κινητό μου και συνομιλώ με πολλές φίλες μου. Στη συνομιλία αυτή ενημερώνομαι και πληροφορούμαι. Εμπιστεύομαι τον συνομιλητή μου με βάση αυτά που με αναφέρει γιατί σίγουρα θα έχει ενημερωθεί από τρίτα άτομα Κυριμλiδου Ιωαννα Στην εποχη μας ενα απο τα συχνοτερα φαινομενα που επικρατει,ειναι αυτο της παραπληροφορησης.υπαρχουν πολλα μεσα απο τα οποια,ο καθενας απο εμας μπορει να παραπληροφορηθει.κατα την γνωμη μου το πιο συχνο μεσω με το οποιο ερχομαστε καθημερινα σε επαφη ειναι η τηλεοραση.πρωσοπικα εγω εχω πεσει αρκετες φορες θυμα της παραπληροφορησης
για παραδειγμα το ατυχιμα του γνωστου τραγουδιστη Justin Timberlake παιζοταν στην πλειοψηφια των καναλιων για αρκετες ημερες.πολυς κοσμος ειχε αποδεχτει αυτην την πληροφορια και την χρησιμοποιουσαν ως θεμα συζητησης με αποτελεσμα η παραπληροφορηση να περνει και αλλες μορφες.η ψευδες αυτη η πληροφορια συνεχισε να διευρινεται ως την ημερα που ο ιδιος τραγουδιστης μεσα απο μια του συνεντευξη διεψευσαι τις φημες αυτες.τα λογια του αυτα σοκαραν πολυ κοσμο οπως και εμενα.τα λογια των δημοσιογραφων ηταν αληθεια μεχρι ενα σημιο ο γνωστος τραγουδιστης ειχε οντως ενα ατυχιμα το οποιο ομως δεν εβαλε σε κυνδινο την ζωη του οπως μας παρουσιαστηκε εξ αρχης. Προσωπικα εγω πιστευα ολα οσα ειχα ακουσει απο τους δημοσιογραφους στα καναλια της τηλεορασης.το γεγονος οτι το 5o% οσων ακουσα δεν ηταν αληθεια ηταν κατι που με σοκαρε διοτι το θεμα αυτο ειχε παρει μεγαλη ροη και συνεχιστηκε για πολυ καιρο,ωστοσο ηταν και το κυριωτερο θεμα συζητησης σε μεσημεριανες εκπομπες,ειδησεις και πολες ενημερωτικες εκπομπες που παιζονταν στα μεγαλητερα καναλια της χωρας μας.μετα το γεγονος αυτο σταματησα να εμπιστευομαι την τηλεοραση τοσο οσο πριν.φυσικα συνεχιζω να αντλω καποιες συμαντικες πληροφοριες αλλα δεν δινω την εμφαση που εδινα παλαιοτερα. 1)Βλέπετε τηλεόραση συχνά? ΝΑΙ ΟΧΙ 17 3 2)Πόσες ώρες την ημέρα βλέπετε τηλεόραση? 1-2 ωρες 3-4 ώρες 5+ ώρες
4 10 6 3)Πιστεύετε ότι η τηλεόραση ενημερώνει σωστά? ΝΑΙ ΟΧΙ ΛΙΓΟ 7 3 10 4)Παρακολουθείτε τηλεόραση για: ενημ εκπομπές ψυχαγωγία ειδήσεις
7 11 2 5)Έχετε πέσει θύμα παραπληροφόρησης από την τηλεόραση? ΝΑΙ ΟΧΙ 14 6
6)Πιστέψατε αυτό που σας παρουσίασαν αρχικά? παρα πολυ λίγο σχεδόν καθόλου 5 6 9
7)Πώς αντιδράσατε όταν μάθατε την αλήθεια? δεν εδωσα σημασία μου φανηκε περίεργο θύμωσα 11 5 4
8)Μετά από αυτό το γεγονός εμπιστεύεστε το ίδιο την τηλεόραση όπως παλιά? ΝΑΙ ΟΧΙ 4 16
9)Δυσκολεύεστε να παρακολουθήσετε όλα τα γεγονότα και τις εξελίξεις που παρουσιάζονται από την τηλεόραση? ΝΑΙ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ 12 3 2 3
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Στην ομάδα μας αφού απαντήσαμε όλες τις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου μας βγάλαμε τα εξής συμπεράσματα Το πρώτο συμπέρασμα που διαπιστώσαμε είναι πως το 100% της ομάδας μας έχει παραπληροφορηθεί από την τηλεόραση. Ωστόσο στην ομάδα μας αποφασίσαμε ότι η τηλεόραση είναι ένα μέσο μαζικής ενημέρωσης που από αυτό μπορείς εύκολα να παραπληροφορηθείς. Εκ των προτέρων πιστεύαμε ότι τα περισσότερα γεγονότα ή ειδήσεις μπορούν να παρουσιαστούν ως ψευδείς. Από τα παραδείγματα που αναφέραμε στο ερευνητικό μέρος διαπιστώσαμε ότι δεν μας έπεισαν αρκετά με αυτά και το θεωρούσαμε παραπληροφόρηση. Αντιθέτως, κανένα μέλος της ομάδας μας, δεν έχει πέσει θύμα παραπληροφόρησης μέσω του δικτύου. Όσον αφορά τα blogs, τα δύο από τα τέσσερα μέλη της ομάδας μας έχουν παραπληροφορηθεί ενώ το υπόλοιπο δεν επισκέπτεται τα blogs. Τέλος ένα άτομο έχει πέσει θύμα παραπληροφόρησης μέσω του τηλεφώνου, και αυτό την επηρέασε αρνητικά τόσο ώστε να μην χρησιμοποιεί το κινητό τόσο συχνά όσο παλαιότερα. ΟΜΑΔΙΚΆ ΣΥΜΠΕΡΆΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΊΩΝ Από τα συμπεράσματα που βγάλαμε καταλάβαμε ότι οι περισσότεροι βλέπουν 3-4 ώρες τηλεόραση ενημερώνονται και ψυχαγογουνται Πολλοί από αυτούς όμως έχουν πέσει θύματα παραπληροφόρησης και αφού το μάθανε σταμάτησαν να εμπιστεύονται τόσο την τηλεόραση.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1)Βλέπετε τηλεόραση συχνά? ναι όχι 2)Πόσες ώρες την ημέρα βλέπετε τηλεόραση? 1-2 ώρες 3-4 ώρες 5+ 3)Πιστεύετε ότι η τηλεόραση ενημερώνει σωστά? ναι όχι λίγο 4)Παρακολουθείτε την τηλεόραση για: ενημ.εκπομπές ψυχαγωγία ειδήσεις 5)Έχετε πέσει θύμα παραπληροφόρηση από την τηλεόραση? ναι όχι 6)Πιστέψατε αυτό που σας παρουσίασαν αρχικά? πάρα πολύ λίγο σχεδόν καθόλου 7)Πως αντιδράσατε όταν μάθατε την αλήθεια? Δεν έδωσα σημασία μου φάνηκε περίεργο θύμωσα 8)Μετά από αυτό το γεγονός εμπιστεύεστε το ίδιο την τηλεόραση όπως παλιά? ναι όχι 9)Δυσκολεύεστε να παρακολουθήσετε όλα τα γεγονότα και τις εξελίξεις που παρουσιάζονται από την τηλεόραση?
ναι πάρα πολύ λίγο καθόλου