EUROPEAN COMMISSION Brussels, 29.9.2006 SG-Greffe (2006) D/205462 Γραφείο Επιτρόπου Ρυθµίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδροµείων (ΓΕΡΗΕΤ) Ηλιουπόλεως 12 1101 Λευκωσία Κύπρος Υπόψη: κ. Βάσσου ΠΥΡΓΟΥ Επίτροπος Ρυθµίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδροµείων fax: + 35.722.69.30.30 Αξιότιµε κύριε Πύργο, Θέµα: Κοινοποίηση CY/2006/0482: Χονδρική αγορά τερµατικών τµηµάτων µισθωµένων γραµµών Κοινοποίηση CY/2006/0483: Χονδρική αγορά ζευκτικών τµηµάτων µισθωµένων γραµµών Κοινοποίηση CY/2006/0484: Λιανική αγορά ελάχιστης δέσµης µισθωµένων γραµµών Άρθρο 7 παράγραφος (3) της οδηγίας 2002/21/EK 1 : Ουδέν σχόλιο I. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Στις 30 Αυγούστου 2006, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε τρεις κοινοποιήσεις από το Γραφείο Επιτρόπου Ρυθµίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδροµείων (ΓΕΡΗΕΤ) σχετικά µε την λιανική αγορά ελάχιστης δέσµης µισθωµένων γραµµών, την χονδρική αγορά 1 Οδηγία 2002/21/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 7ης Μαρτίου 2002 µε κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών ("η οδηγία πλαίσο"), ΕΕ L 108, 24.4.2002, σελ. 33. Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgium. Telephone: (32-2) 299 11 11.
τερµατικών τµηµάτων µισθωµένων γραµµών, και την χονδρική αγορά ζευκτικών τµηµάτων µισθωµένων γραµµών. 2 Σύµφωνα µε το Άρθρο 6 της Οδηγίας Πλαίσιο, το ΓΕΡΗΕΤ πραγµατοποίησε τις εθνικές διαβουλεύσεις µεταξύ 29 Ιουνίου και 30 Ιουλίου 2006 για τις αγορές χονδρικής, και µεταξύ 7 Ιουλίου και 7 Αυγούστου 2006 για την αγορά λιανικής. Στις 11 Σεπτεµβρίου 2006, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε αίτηση παροχής πληροφοριών στο ΓΕΡΗΕΤ και έλαβε την απάντηση στις 14 Σεπτεµβρίου 2006. Σύµφωνα µε το Άρθρο 7(3) της Οδηγίας Πλαίσιο, οι Εθνικές Ρυθµιστικές Αρχές (ΕΡΑ) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν την δυνατότητα να στείλουν στην ενδιαφερόµενη ΕΡΑ τις παρατηρήσεις τους στα κοινοποιηµένα σχέδια µέτρων. II. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΙΙ. 1. Ορισµός αγοράς Χονδρικές αγορές τερµατικών και ζευκτικών τµηµάτων µισθωµένων γραµµών Σχετικά µε τις χονδρικές αγορές τερµατικών και ζευκτικών τµηµάτων µισθωµένων γραµµών, τα όρια µεταξύ τερµατικών και ζευκτικών τµηµάτων καθορίσθηκαν λαµβάνοντας υπόψη την τοπολογία του εθνικού δικτύου, σύµφωνα µε την Σύσταση. Το ΓΕΡΗΕΤ καθορίζει τα τερµατικά τµήµατα µισθωµένων γραµµών ως την αποκλειστική χωρητικότητα µεταξύ των εγκαταστάσεων του πελάτη και του πλησιέστερου κόµβου του παρόχου µισθωµένης γραµµής. Τα ζευκτικά τµήµατα καθορίζονται εποµένως ως αποκλειστική χωρητικότητα µεταξύ κόµβων εξυπηρέτησης του παρόχου. Το ΓΕΡΗΕΤ δεν διαφοροποιεί περαιτέρω τις χονδρικές αγορές τερµατικών ή ζευκτικών τµηµάτων µισθωµένων γραµµών. Ψηφιακές και αναλογικές µισθωµένες γραµµές εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά. Όσον αφορά την διαφοροποίηση των αγορών κατά χωρητικότητα, το ΓΕΡΗΕΤ επισηµαίνει ότι η ζήτηση σε επίπεδο χονδρικής επικεντρώνεται κυρίως στις γραµµές 2 Mbit/s. Εφόσον σε επίπεδο χονδρικής, µεταξύ άλλων κριτηρίων, η ζήτηση δεν είναι διαφοροποιηµένη και δεν υπάρχει εναλλακτικός πάροχος, το ΓΕΡΗΕΤ δεν θεωρεί αναγκαίο να διαφοροποιήσει τον ορισµό αγοράς κατά χωρητικότητες. Λαµβάνοντας υπόψη τα λειτουργικά και τιµολογιακά χαρακτηριστικά τους, το ΓΕΡΗΕΤ επισηµαίνει ότι τα ζευκτικά τµήµατα των µερικώς µισθωµένων κυκλωµάτων (που χρησιµοποιούνται για διασύνδεση µε την ΑΤΗΚ) και οι υπηρεσίες backhaul (που συνδέουν τον πάροχο µε το διεθνές υποβρύχιο καλωδιακό σύστηµα που προσαιγιαλώνεται στην Κύπρο) συµπεριλαµβάνονται στα ζευκτικά τµήµατα των µισθωµένων γραµµών. Για τους ίδιους λόγους, τα τερµατικά τµήµατα των µερικώς µισθωµένων κυκλωµάτων συµπεριλαµβάνονται στα τερµατικά τµήµατα των µισθωµένων γραµµών. 2 Αυτές οι αγορές αντιστοιχούν στις αγορές 7, 13 και 14 της Σύστασης 2003/311/EK της Επιτροπής της 11ης Φεβρουαρίου 2003 σχετικά µε τις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών στο τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών που επιδέχονται εκ των προτέρων ρύθµιση σύµφωνα µε την οδηγία 2002/21/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ΕΕ L 114, 8.05.2003, σελ. 45. 2
Το ΓΕΡΗΕΤ κατέληξε στο συµπέρασµα ότι η γεωγραφική έκταση της σχετικής αγοράς είναι εθνική. Ελάχιστη δέσµη µισθωµένων γραµµών, µισθωµένες γραµµές άνω των 2 Mbit/s και διεθνείς µισθωµένες γραµµές Επιπλέον της αγοράς αναλογικών και ψηφιακών µισθωµένων γραµµών χωρητικότητας ως και 2 Mbit/s σύµφωνα µε την Σύσταση, το ΓΕΡΗΕΤ καθορίζει επίσης σχετικές αγορές για τις µισθωµένες γραµµές άνω των 2 Mbit/s και για διεθνείς µισθωµένες γραµµές. Εφόσον οι δύο τελευταίες αγορές δεν περιλαµβάνονται στην Σύσταση, το ΓΕΡΗΕΤ εφάρµοσε το τεστ τριών κριτηρίων για να καθορίσει εάν οι αγορές αυτές επιδέχονται εκ των προτέρων ρύθµιση. Το ΓΕΡΗΕΤ συµπεραίνει ότι οι φραγµοί εισόδου για παροχή µισθωµένων γραµµών χωρητικότητας άνω των 2 Mbit/s σε λιανικό επίπεδο είναι σχετικά χαµηλοί (µεταξύ άλλων διότι οι γραµµές µεγάλης χωρητικότητας προορίζονται για χρήστες σε βιοµηχανικά πάρκα εκτός αστικών κέντρων και διότι επιτρέπουν µεγαλύτερα περιθώρια κέρδους). Το ΓΕΡΗΕΤ επισηµαίνει ότι αυτή η αγορά τείνει προς αποτελεσµατικό ανταγωνισµό όπως φαίνεται άλλωστε από την µείωση τιµών που προκάλεσε η είσοδος δύο εναλλακτικών παρόχων. Για τους ίδιους λόγους, το ΓΕΡΗΕΤ επισηµαίνει ότι οι διεθνείς µισθωµένες γραµµές δεν πληρούν τα τρία κριτήρια του τεστ. Σ αυτή την αγορά ενεργοποιούνται πέντε εναλλακτικοί πάροχοι. Το ΓΕΡΗΕΤ συµπεραίνει εποµένως ότι οι δύο αυτές αγορές δεν επιδέχονται εκ των προτέρων ρύθµιση, και ότι πρέπει να απαλειφθεί η ισχύουσα. Επιπλέον, το ΓΕΡΗΕΤ θεωρεί, ότι βάσει των λειτουργικών χαρακτηριστικών τους, τα ιδιωτικά νοητά δίκτυα, είτε IP (Internet Protocol) ή ATM (Asynchronous Transfer Mode) VPNs (Virtual Private Network), και οι υπηρεσίες µεταγωγής δεδοµένων µέσω πρωτοκόλλου Ethernet πρέπει να συµπεριληφθούν στην λιανική αγορά µισθωµένων γραµµών άνω των 2 Mbit/s διότι είναι λειτουργικά υποκατάστατα αυτών των µισθωµένων γραµµών (κατά το ΓΕΡΗΕΤ οι τρεις αυτές υπηρεσίες µεταγωγής δεδοµένων έχουν χωρητικότητα άνω των 2 Mbit/s). Η ενσωµάτωση στην αγορά µισθωµένων γραµµών άνω των 2 Mbit/s αυτών των υπηρεσιών που βασίζονται σε διαφορετικά πρωτόκολλα δεν επηρεάζει άλλωστε το πεδίο εφαρµογής της προτεινόµενης ρύθµισης εφόσον η άνω των 2 Mbit/s αγορά δεν επιδέχεται ρύθµιση. Το ΓΕΡΗΕΤ κατέληξε στο συµπέρασµα ότι η γεωγραφική έκταση της σχετικής αγοράς είναι εθνική. ΙΙ. 2. Εύρεση Σηµαντικής Ισχύς Αγοράς «ΣΙΑ» Χονδρικές αγορές τερµατικών και ζευκτικών τµηµάτων µισθωµένων γραµµών Τα κριτήρια που λαµβάνει υπόψη το ΓΕΡΗΕΤ στην ανάλυση αγοράς είναι: α) τα µερίδια αγοράς, β) οι φραγµοί εισόδου και ανάπτυξης, γ) η απουσία δυνητικού ανταγωνισµού, δ) η απουσία αντισταθµιστικής αγοραστικής ισχύος, και ε) τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα. Βάσει αυτών των κριτηρίων, το ΓΕΡΗΕΤ καταλήγει στην ύπαρξη ΣΙΑ της ΑΤΗΚ στις δυο αγορές χονδρικής. Η ΑΤΗΚ έχει 100% µερίδιο αγοράς στα τερµατικά και ζευκτικά τµήµατα µισθωµένων γραµµών σε επίπεδο χονδρικής στην Κύπρο. Η PrimeTel Co. («PrimeTel»), ένας εναλλακτικός πάροχος, αναµένεται να εισέλθει στις αγορές αυτές ως το τέλος του 2006, εφόσον ολοκληρώσει το δίκτυο του. Η PrimeTel αναµένεται να επικεντρωθεί, πέραν των 3
δραστηριοτήτων της στο λιανικό επίπεδο, στην προσφορά σε επίπεδο χονδρικής µισθωµένων γραµµών µε χωρητικότητα άνω των 2 Mbit/s. Το ΓΕΡΗΕΤ επισηµαίνει ότι κανένας από τους 7 πελάτες χονδρικής της ΑΤΗΚ (συµπεριλαµβανοµένων των εναλλακτικών παρόχων µερικώς µισθωµένων κυκλωµάτων προς διασύνδεση) δεν συγκεντρώνει επαρκή ποσοστό ζήτησης από την ΑΤΗΚ για να δύναται να ασκήσει αντισταθµιστική αγοραστική πίεση. Επιπλέον, η καθετοποιηµένη δοµή της ΑΤΗΚ της παρέχει ουσιαστικές οικονοµίες κλίµακας και σκοπού. Ελάχιστη δέσµη µισθωµένων γραµµών Τα κριτήρια που λαµβάνει υπόψη το ΓΕΡΗΕΤ στην ανάλυση αγοράς είναι: α) τα µερίδια αγοράς, β) η απουσία δυνητικού ανταγωνισµού, γ) η απουσία αντισταθµιστικής αγοραστικής ισχύος, και δ) τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήµατα. Βάσει αυτών των κριτηρίων, το ΓΕΡΗΕΤ καταλήγει στην ύπαρξη ΣΙΑ της ΑΤΗΚ για την ελάχιστη δέσµη µισθωµένων γραµµών ως και 2 Mbit/s. Η ΑΤΗΚ έχει 98% µερίδιο αγοράς στην παροχή λιανικών µισθωµένων γραµµών µε χωρητικότητα ως και 2 Mbit/s (ποσοστό αριθµού παραχωρηµένων γραµµών). Η PrimeTel ολοκληρώνει το δίκτυο της για να καλύψει την Κύπρο και εµπορεύεται ήδη σε λιανικό επίπεδο µισθωµένες γραµµές όλων των χωρητικοτήτων, µε έµφαση όµως στις µισθωµένες γραµµές χωρητικότητας άνω των 2 Mbit/s. Η CallSat Telecom Ltd. («CallSat») παρέχει λιανικές µισθωµένες γραµµές όλων των χωρητικοτήτων προµηθεύοντας τις χονδρικώς από την ΑΤΗΚ. Κατά το ΓΕΡΗΕΤ η περαιτέρω εµπορική ανάπτυξη της CallSat εξαρτάται από το περιθώριο κερδοφορίας µεταξύ χονδρικών και λιανικών τιµών. Όπως και στην ανάλυση στο επίπεδο χονδρικής, το ΓΕΡΗΕΤ επισηµαίνει την έλλειψη αντισταθµιστικής αγοραστικής ισχύος και την καθετοποίηση της ΑΤΗΚ ως ενδείξεις ύπαρξης ΣΙΑ. ΙΙ. 3. Κανονιστικές ρυθµίσεις Το ΓΕΡΗΕΤ σκοπεύει να διατηρήσει 3 ή να επιβάλει στην ΑΤΗΚ τις ακόλουθες κοινές κανονιστικές υποχρεώσεις για τις δύο αγορές χονδρικής, και για την ελάχιστη δέσµη ως και 2 Mbit/s: (α) (β) (γ) (δ) υποχρέωση διαφάνειας (δηµοσίευση Προσφοράς Αναφοράς που θα συνοδεύεται από Συµφνωνίες Επιπέδου Υπηρεσίας («SLA») υποχρέωση αµεροληψίας-µη διακριτικής µεταχείρισης, υποχρέωση λογιστικού διαχωρισµού έλεγχος τιµών δια κοστοστρέφειας και υποχρέωση κοστολόγησης. Επιπλέον για τις αγορές χονδρικής, η ΑΤΗΚ θα υπόκειται σε υποχρέωση πρόσβασης και χρήσης ειδικών ευκολιών δικτύου και υποχρέωση παροχής συνεγκατάστασης και από κοινού χρήσης ευκολιών. 3 Η υποχρέωση παροχής µισθωµένων γραµµών σε τελικούς χρήστες και παρόχους µε διαφανή τρόπο, χωρίς διακριτική µεταχείριση και σε κοστοστρεφείς τιµές είχε επιβληθεί ήδη µε νόµο το 2002. Η παροχή µισθωµένων γραµµών για διασύνδεση και µερικώς µισθωµένων κυκλωµάτων χωρητικότητας αντιστοίχως 2 Mbit/s και 34 Mbit/s ρυθµίστηκε από το ΓΕΡΗΕΤ το 2005. 4
Επιπλέον για την ελάχιστη δέσµη µισθωµένων γραµµών, η ΑΤΗΚ θα υπόκειται σε υποχρέωση παροχής πρόσβασης µισθωµένων γραµµών ως και 2 Mbit/s στο επίπεδο λιανικής και σε υποχρέωση για µη οµαδοποίηση προϊόντων και υπηρεσιών (µεταξύ άλλων, µη εύλογων οµαδοποιήσεων). Όσον αφορά τον έλεγχο χονδρικών τιµών, η ΑΤΗΚ υπόκειται στην υποχρέωση µεταβολής του ισχύοντος κοστολογικού µοντέλου Πλήρους Κατανεµηµένου Κόστους σε bottom-up µοντέλο βασισµένο στα µακροπρόθεσµα οριακά κόστη. Ωσότου ολοκληρωθεί η µεταβολή εντός ενός έτους, το ΓΕΡΗΕΤ θα καθορίζει τις τιµές χονδρικής της ΑΤΗΚ εφαρµόζοντας ένα «retail minus» 20%. Στην αγορά ελάχιστης δέσµης µισθωµένων γραµµών, το ΓΕΡΗΕΤ προτείνει την διατήρηση του υφιστάµενου µοντέλου Πλήρους Κατανεµηµένου Κόστους. ΙΙΙ. ΟΥ ΕΝ ΣΧΟΛΙΟ Η Επιτροπή εξέτασε τα κοινοποιηµένα σχέδια µέτρων και δεν έχει σχόλια. 4 Σύµφωνα µε το άρθρο 7 παράγραφος (5) της οδηγίας πλαίσιο, το ΓΕΡΗΕΤ µπορεί να θεσπίσει τα προκύπτοντα σχέδια µέτρων και, εάν το πράξει, να το γνωστοποιήσει στην Επιτροπή. Η θέση της Επιτροπής σε αυτές τις συγκεκριµένες κοινοποιήσεις ισχύει υπό την επιφύλαξη οποιασδήποτε άλλης απόφασης της Επιτροπής σε σχέση µε άλλες κοινοποιήσεις σχεδίων µέτρων. Σύµφωνα µε το σηµείο 12 της Σύστασης 2003/561/EC 5 η Επιτροπή θα δηµοσιεύσει αυτό το κείµενο στην ιστοσελίδα της. Η Επιτροπή δεν θεωρεί ότι οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό είναι εµπιστευτικές. Καλείστε να ενηµερώσετε την Επιτροπή 6 εντός τριών ηµερών µετά την παραλαβή του εάν θεωρείτε ότι, σύµφωνα µε τους Κοινοτικούς και εθνικούς κανόνες επιχειρηµατικού απορρήτου, αυτό το κείµενο περιέχει εµπιστευτικές πληροφορίες που θέλετε να απαλειφθούν πριν τη δηµοσίευση. Πρέπει να αιτιολογήσετε το αίτηµα σας. Με εκτίµηση, Για την Επιτροπή, Philip Lowe Γενικός ιευθυντής 4 Σύµφωνα µε το Άρθρο 7(3) της Οδηγίας πλαίσιο. 5 Σύσταση της Επιτροπής 2003/561/EC της 23ης Ιουλίου 2003 σχετικά µε τις κοινοποιήσεις, προθεσµίες και διαβουλεύσεις σύµφωνα µε το Άρθρο 7 της Οδηγίας 2002/21/EC, OJ L 190, 30.7.2003, σ. 13. 6 Το αίτηµά σας πρέπει να σταλεί είτε µε email: INFSO-COMP-ARTICLE7@ec.europa.eu ή µε fax: +32.2.298.87.82. 5