ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει το κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (κκαεπ) ανά Περιφέρεια και Νομό. H σκοπιμότητα του δείκτη έγκειται στο γεγονός ότι το κατά κεφαλή ΑΕΠ αποτελεί βασική συνιστώσα του επιπέδου ανάπτυξης και ευημερίας μιας περιοχής, ενώ η σύγκριση με το μέσο ΚΚΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί βασική παράμετρο για την εκτίμηση της οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης. Η μείωση του κόστους μεταφοράς και η αύξηση της κινητικότητας των συντελεστών παραγωγής και των προϊόντων μπορεί να συμβάλλουν στην κατεύθυνση αυτή. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, 2006 ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑΔ (Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) και ευρώ NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΜΑΔ Ευρώ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ Μ.Ο. ΕΕ27 (ΜΑΔ) gr11 Ανατολική Μακεδονία-Θράκη 14.400 12.400 60,9% gr12 Κεντρική Μακεδονία 17.900 15.400 75,6% gr13 Δυτική Μακεδονία 18.000 15.400 76,0% gr14 Θεσσαλία 16.100 13.800 68,1% gr21 Ήπειρος 16.700 14.300 70,6% zniv Ζώνη Επιρροής IV 16.893 14.524 71,6% gr22 Ιόνια Νησιά 17.500 15.000 73,9% gr23 Δυτική Ελλάδα 14.100 12.100 59,8% gr24 Στερεά Ελλάδα 22.100 19.000 93,5% gr25 Πελοπόννησος 18.200 15.600 77,0% gr31 Αττική 30.500 26.200 129,1% gr41 Βόρειο Αιγαίο 15.900 13.700 67,4% gr42 Νότιο Αιγαίο 22.700 19.500 96,2% gr43 Κρήτη 19.600 16.800 82,8% gr Σύνολο Χώρας 22.200 19.100 94,1% EU27 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ27) 23.600 23.600 100,0% Πηγή Δεδομένων: Eurostat 02/2009
ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΝΟΜΩΝ, 2006 ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑΔ (Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) και ευρώ NUTS NOMOΣ ΜΑΔ Ευρώ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ Μ.Ο. ΕΕ27 (ΜΑΔ) gr111 ΕΒΡΟΥ 15.700 13.500 66,3% gr112 ΞΑΝΘΗΣ 14.400 12.300 60,8% gr113 ΡΟΔΟΠΗΣ 11.500 9.900 48,6% gr114 ΔΡΑΜΑΣ 13.600 11.700 57,4% gr115 ΚΑΒΑΛΑΣ 15.900 13.700 67,3% gr121 ΗΜΑΘΙΑΣ 15.200 13.100 64,5% gr122 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 20.000 17.200 84,7% gr123 ΚΙΛΚΙΣ 19.400 16.700 82,0% gr124 ΠΕΛΛΑΣ 14.100 12.100 59,7% gr125 ΠΙΕΡΙΑΣ 13.700 11.800 58,2% gr126 ΣΕΡΡΩΝ 12.200 10.500 51,6% gr127 ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 17.500 15.100 74,2% gr131 ΓΡΕΒΕΝΩΝ 17.100 14.700 72,6% gr132 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 15.700 13.500 66,5% gr133 ΚΟΖΑΝΗΣ 19.800 17.000 83,6% gr134 ΦΛΩΡΙΝΑΣ 15.500 13.300 65,5% gr141 ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 11.900 10.200 50,2% gr142 ΛΑΡΙΣΣΑΣ 16.500 14.200 69,9% gr143 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 19.600 16.900 83,1% gr144 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 13.400 11.500 56,7% gr211 ΑΡΤΑΣ 13.200 11.300 55,8% gr212 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 16.100 13.900 68,2% gr213 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 18.700 16.000 79,0% gr214 ΠΡΕΒΕΖΑΣ 15.400 13.300 65,4% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 16.893 14.524 71,6% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 22.200 19.100 94,1% Πηγή Δεδομένων: Eurostat 02/2009 Το 2006, το ΑΕΠ ανά κάτοικο της Ζώνης Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού (Περιφέρειες Ηπείρου, Θεσσαλίας, Δυτ. Μακεδονίας, Κεν. Μακεδονίας και Αν. Μακεδονίας & Θράκης) ήταν 14.523,79, χαμηλότερο κατά -4.576,21 από το μέσο κκαεπ της Χώρας (19.100,00 ). Σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης το ΑΕΠ της Ζώνης IV αντιστοιχούσε στο 71,6% του μέσου κκαεπ της ΕΕ27. Σε επίπεδο Περιφέρειας, το μεγαλύτερο κκαεπ είχαν η Κεντρική και η Δυτική Μακεδονία, ενώ ακολουθούσαν η Ήπειρος, η Θεσσαλία και η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη. Σε όλες τις Περιφέρειες της Ζώνης IV, το ΑΕΠ ανά κάτοικο κινείται σε επίπεδα 2
χαμηλότερα από το εθνικό ΑΕΠ ανά κάτοικο. Σε ό,τι αφορά τον βαθμό σύγκλισης με την Ευρώπη των 27, όλες οι Περιφέρειες της Ζώνης παρουσιάζουν αρκετά χαμηλότερα ποσοστά σε σχέση με το ποσοστό της Χώρας (94,1%). Σημειωτέον ότι η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη, η Θεσσαλία και η Ήπειρος κατατάσσονται ως δεύτερη, τέταρτη και πέμπτη φτωχότερη Περιφέρεια της Χώρας αντιστοίχως, σύμφωνα με το κκαεπ 2006. ΑΕΠ ανά κάτοικο σε ευρώ, 1995 1999 (σταθερές τιμές 2000) 25.000 20.000 ανά κάτοικο 15.000 10.000 5.000 0 Πηγή: Eurostat, 02/2009 Ζώνη Επιρροής IV Σύνολο Χώρας Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ27) 1995 1996 1997 1998 1999 ΑΕΠ ανά κάτοικο σε ευρώ, 2000 2006 (σταθερές τιμές 2000) 25.000 20.000 ανά κάτοικο 15.000 10.000 5.000 Ζώνη Επιρροής IV Σύνολο Χώρας Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ27) 0 Πηγή: Eurostat, 02/2009 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 3
ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΕΠ/κάτ. 1995 2006 (σε ευρώ και σε σταθερές τιμές 2000) 1995-2000- NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 1995 2000 2006 2000 2006 gr11 Ανατ. Μακεδονία-Θράκη 8.902 9.200 10.299 0,66% 1,90% gr12 Κεντρική Μακεδονία 10.636 10.900 12.791 0,49% 2,70% gr13 Δυτική Μακεδονία 10.983 10.500 12.791-0,89% 3,34% gr14 Θεσσαλία 9.711 9.800 11.462 0,18% 2,64% gr21 Ήπειρος 7.977 9.900 11.877 4,41% 3,08% zniv Ζώνη Επιρροής IV 9.964 10.268 12.063 0,60% 2,72% gr22 Ιόνια Νησιά 9.249 11.300 12.458 4,09% 1,64% gr23 Δυτική Ελλάδα 9.133 8.800 10.050-0,74% 2,24% gr24 Στερεά Ελλάδα 16.416 14.100 15.781-3,00% 1,89% gr25 Πελοπόννησος 9.827 11.300 12.957 2,83% 2,31% gr31 Αττική 11.792 15.900 21.761 6,16% 5,37% gr41 Βόρειο Αιγαίο 9.133 8.900 11.379-0,52% 4,18% gr42 Νότιο Αιγαίο 11.792 14.700 16.196 4,51% 1,63% gr43 Κρήτη 10.751 11.700 13.953 1,71% 2,98% gr Σύνολο Χώρας 10.983 12.600 15.864 2,79% 3,91% EU27 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ27) 16.724 19.100 20.978 2,69% 1,58% Πηγή Δεδομένων: Eurostat 02/2009 Περιφέρειες: ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑΔ, ως ποσοστό επί του Ευρωπαϊκού Μέσου Όρου (EU27), 2006 140,0% 120,0% Ποσοστό (%) 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% Αττική Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ27) Νότιο Αιγαίο Σύνολο Χώρας Στερεά Ελλάδα Κρήτη Πελοπόννησος Δυτική Μακεδονία Κεντρική Μακεδονία Περιφέρειες Ιόνια Νησιά Ζώνη Επιρροής IV Ήπειρος Θεσσαλία Βόρειο Αιγαίο Ανατολική Μακεδονία, Θράκη Δυτική Ελλάδα 4
Την περίοδο 2000-2006, σε σταθερές τιμές 2000, η Ζώνη IV παρουσίασε ετήσιο ρυθμό αύξησης του κκαεπ 2,7%, έναντι 0,6% για την περίοδο 1995-2000. Συγκεκριμένα, την περίοδο 1995-2000, στην Ήπειρο ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του κκαεπ ήταν 4,4%, δηλαδή μεγαλύτερος από αυτόν της χώρας (2,8%) και της ΕΕ27 (2,7%). Οι υπόλοιπες Περιφέρειες της Ζώνης IV εμφανίζουν ετήσιο ρυθμό μεταβολής από 0,2% έως 0,7%, με μόνη εξαίρεση την αρνητική μεταβολή στην Δυτική Μακεδονία (-0,9%). Την περίοδο 2000-2006, όλες οι Περιφέρειες εμφανίζουν θετικό ρυθμό μεταβολής του κκαεπ. Ο μεγαλύτερος ρυθμός παρατηρείται στη Δυτική Μακεδονία (3,3%, που είναι η τρίτη καλύτερη επίδοση σε επίπεδο χώρας μετά την Αττική και το Βόρειο Αιγαίο), και ακολουθούν η Ήπειρος (3,1%), η Κεντρική Μακεδονία (2,7%), η Θεσσαλία (2,6%) και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (1,9%). Συνολικά τέσσερις από τις πέντε Περιφέρειες βελτίωσαν το ρυθμό ανάπτυξης του κκαεπ σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο 1995-2000, ενώ η πέμπτη (Ήπειρος) διατήρησε ένα σχετικά υψηλό ρυθμό αύξησης, υψηλότερο του μέσου της Ζώνης IV. Νομοί: ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑΔ ως ποσοστό του Ευρωπαϊκού Μέσου Όρου (EU27), 2006 100% 90% 80% 70% Ποσοστό (%) 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΚΙΛΚΙΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV ΛΑΡΙΣΣΑΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΚΑΒΑΛΑΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΕΒΡΟΥ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΗΜΑΘΙΑΣ ΞΑΝΘΗΣ ΠΕΛΛΑΣ ΠΙΕΡΙΑΣ ΔΡΑΜΑΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΑΡΤΑΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΡΟΔΟΠΗΣ Νομοί Σε επίπεδο Νομών της Ζώνης IV, το 2006, μεγαλύτερο κκαεπ είχε ο Νομός Θεσσαλονίκης (17.200 ), ακολουθούμενος από τους Νομούς Κοζάνης (17.000 ), Μαγνησίας (16.900 ), Κιλκίς (16.700 ), Ιωαννίνων (16.000 ), Χαλκιδικής (15.100 ) και Γρεβενών (14.700 ), ενώ οι υπόλοιποι Νομοί εμφανίζουν κκαεπ κάτω από το μέσο της Ζώνης IV. Το μικρότερο κκαεπ το 2006 εμφανίζουν κατά σειρά οι Νομοί Ροδόπης (9.900 ), Καρδίτσας (10.200 ) και Σερρών (10.500 ). Την περίοδο 2000-2006, μεγαλύτερη βελτίωση στη Ζώνη IV σε ό,τι αφορά το κκαεπ παρουσίασαν οι Νομοί Γρεβενών, Κιλκίς και Μαγνησίας με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 6,4%, 4,6% και 4,1% αντιστοίχως. Αντιθέτως, μείωση του κκαεπ εμφάνισε ο Νομός Ημαθίας με μεταβολή -1,1%. Συνολικά για την περίοδο 1995-2006, καλύτερη επίδοση με βάση το μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής του κκαεπ (μεγαλύτερη του μέσου Χώρας), 5
παρουσιάζουν οι Νομοί Ιωαννίνων (4,5%), Γρεβενών (4.4%), Θεσπρωτίας (3,8%) και Κιλκίς (3,5%), ενώ αντίθετα αρνητική επίδοση παρουσίασε ο Νομός Καρδίτσας (-0,3%). ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Οι τιμές του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ (Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης) και σε Ευρώ (τρέχουσες τιμές), οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ καθώς και ο «πληθυσμός της 1 ης Ιανουαρίου» των Περιφερειών της Ζώνης IV, προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat, Φεβρουάριος 2009. Επισημαίνεται ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο παρών δελτίο αποτελεσμάτων εμφανίζουν διαφορές σε σύγκριση με αυτά που αναφέρονται στα Δελτία Αποτελεσμάτων του ίδιου δείκτη πριν το έτος 2007, επειδή η ΕΣΥΕ αναθεώρησε τη μεθοδολογία υπολογισμού του ΑΕΠ τον Δεκέμβριο του 2007. Μεθοδολογία Το κκαεπ της Ζώνης IV προκύπτει ως ο λόγος του ΑΕΠ των πέντε Περιφερειών (Ηπείρου, Δυτικής Μακεδονίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, και Θεσσαλίας) διά του πληθυσμού των πέντε Περιφερειών. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του κκαεπ προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές του ΑΕΠ με έτος βάσης το 1995. Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών, που δημοσιεύει η Eurostat για κάθε Χώρα. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Ε.Ε. (Eurostat: Statistics in Focus, Theme 2, 56/2002), η σύγκριση οικονομικών μεγεθών σε διακρατικό και διαπεριφερειακό επίπεδο με βάση το ΑΕΠ σε ορισμένο έτος είναι θεμιτό να γίνεται σε όρους Μονάδων Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ). Το ΑΕΠ σε όρους ΜΑΔ δεν είναι θεμιτό, όμως, να συγκρίνεται μεταξύ διαφορετικών ετών. Η προσέγγιση της διαχρονικής μεταβολής των οικονομικών μεγεθών πρέπει να γίνεται με βάση το ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους, δηλαδή σε σταθερές τιμές, όπου γίνεται ρητή προσαρμογή των μεταβολών των τιμών μεταξύ των ετών. 6
Χάρτης 1. ΑΕΠ/κάτοικο ανά Περιφέρεια, 2006 7
Χάρτης 2. ΑΕΠ/κάτοικο ανά Νομό, 2006 8
Χάρτης 3. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ/κάτοικο ανά Περιφέρεια, 2000-2006 9
Χάρτης 4. Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ/κάτοικο ανά Νομό, 2000-2006 10