EΡEYNHTIKH ΕΡΓΑΣΙΑ: ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΕΝΑΣ ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΝΑ ΧΑΘΕΙ ΥΠΟΟΜΑΔΑ:ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΚΕΡΑΜΙΔΑ ΜΑΡΙΑ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΕΛΔΗΜΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2011 2012 ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΔΕΜΕΝΙΚΩΝ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Να ευχαριστήσουμε θερμά τον καθηγητή μας κύριο Σταυρίδη Βασίλη για την βοήθειά του και την καθοδήγησή του κατά την διάρκεια της εργασίας και για τις χρήσιμες συμβουλές που μας έδωσε για την επεξεργασία των στοιχείων των ερωτηματολογίων για τα αντιβιοτικά ανάλογα με το επίπεδο μόρφωσης των ερωτηθέντων.επίσης, να ευχαριστήσουμε τις υποομάδες : <<Γιατροί χωρίς σύνορα >>,και <<Οι μικροί γιατροί>> για την συνεργασία μας για την διαικπαιρέωση της ολοκληρωμένης επεξεργασίας των ερωτηματολογίων ανάλογα με το επίπεδο μόρφωσης, την ηλικία και το φύλο. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝA Ευχαριστίες σελίδα : 2 Περιεχόμενα σελίδα : 2 Περίληψη σελίδα :3 Πρόλογος σελίδα :3 Εισαγωγή σελίδα :4 Κυρίως Μέρος σελίδες :4-12 Συμπεράσματα σελίδες :13 Επίλογος σελίδες :13 Βιβλιογραφία σελίδες :14
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Βασικός σκοπός της εργασίας μας ήταν να μάθουμε τι άλλαξε στον τομέα της Ιατρικής,Βακτηριολογίας και Ανοσολογίας με την ανακάλυψη της πενικιλίνης, που ήταν ένα σημείο καμπής στην ιστορία των επιστημών αυτών, αφού με τη βοήθεια της πενικιλίνης ειδικότητες της Ιατρικής όπως η χειρουργική άνθισαν. Μας ενδιέφερε ιδιαίτερα η ιστορία των αντιβιοτικών, αλλά και την επανάσταση που επέφερε με την ανακάλυψη της η πενικιλίνη. Επίσης, ασχοληθήκαμε με τη ζωή του Φλέμινγκ αναλυτικά, αφού δεν θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε αλλιώς τις συνήθειες και το χαρακτήρα του τα οποία συνέβαλαν στην ανακάλυψη της πενικιλίνης. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήσαμε ήταν κυρίως η συγκέντρωση και η αξιολόγηση πληροφοριών από τις οποίες δημιουργήθηκε και το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας μας και η βοήθεια στην επεξεργασία των ερωτηματολογίων για τα αντιβιοτικά που είχε αναλάβει η υποομάδα <<Γιατροί χωρίς σύνορα >>. Για την ακρίβεια επεξεργαστήκαμε τα ερωτηματολόγια με βάση το επίπεδο μόρφωσης των ερωτηθέντων. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εργασία μας ασχολείται με την ανακάλυψη της πενικιλίνης και το πείραμα του Φλέμινγκ, μέσω του οποίου τυχαία ανακάλυψε την πενικιλίνη, το πρώτο αντιβιοτικό. Ως υποενότητες τις εργασίας μας έχουμε ορίσει τις εξής : Αντιβιοτικά γενικά, Αλεξάντερ Φλέμινγκ και Πενικιλίνη, Πείραμα Φλέμινγκ - μια τυχαία ανακάλυψη και τέλος Εξέλιξη της ιατρικής πριν και μετά την πενικιλίνη. Με λίγα λόγια, ασχολούμαστε με την ανακάλυψη της πενικιλίνης αλλά και με τη ζωή του Φλέμινγκ γιατί θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν ο Φλέμινγκ δεν είχε την συνήθεια να αφήνει ακατάστατο το γραφείο του και αν δεν ήταν παρατηρητικός τα βακτήρια δεν θα είχαν μολυνθεί από το μύκητα του γένους Penicillium, όπως σωστά διαπίστωσε ο Φλέμινγκ, και η πενικιλίνη ίσως να μην είχε ανακαλυφθεί.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η δομή της εργασίας μας αναφέρεται αναλυτικά στα περιεχόμενα. Αρχικά, μετά τη σελίδα τίτλου-εξώφυλλο, υπάρχουν οι ευχαριστίες, τα περιεχόμενα, η περίληψη, ο πρόλογος και η εισαγωγή. Σε αυτές τις υποενότητες τις εργασίας αναφέρονται ο βασικός σκοπός της εργασίας μας, η δομή της και οι μέθοδοι που χρησιμοποιήσαμε για να την δημιουργήσουμε. Έπειτα, υπάρχει το κυρίως μέρος που είναι ο θεμέλιος λίθος της εργασίας μας και εκεί είναι καταγεγραμμένα όλα τα στοιχεία που συλλέξαμε για τους τομείς της εργασίας μας κατά τη διάρκεια του τετραμήνου. Τέλος, υπογραμμίζονται τα συμπεράσματα στην ομώνυμη υποενότητα, ο επίλογος όπου κάνουμε μια σύνοψη όλων όσων αναφέραμε και η βιβλιογραφία όπου αναφέρονται οι πηγές πληροφοριών μας. ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΓΕΝΙΚΑ Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα χρησιμοποιούμενα για τη θεραπεία μολύνσεων προκαλούμενων από μικροοργανισμούς που χαρακτηρίζονται από την ικανότητα τους να θανατώνουν ή να επιβραδύνουν την ανάπτυξη των μικροοργανισμών χωρίς να προκαλούν βλάβη στον ασθενή. Τα περισσότερα αντιβιοτικά είναι φυσικά προϊόντα παραγόμενα από μικροοργανισμούς όπως τα βακτήρια ή οι μύκητες ή αλλιώς ως αντιβιοτικό χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε χημική ένωση που εμποδίζει ή καταργεί την αύξηση των μικροοργανισμών όπως τα βακτήρια, οι μύκητες ή τα πρωτόζωα. Ο όρος αντιβιοτικό πρωτοχρησιμοποιήθηκε στη δεκαετία 1880-1889 για να περιγράψει τη βλαπτική επίδραση ενός οργανισμού σ έναν άλλον με έκκριση τοξικών ουσιών. Τα βακτήρια π.χ. προσβάλλουν άλλους μικροοργανισμούς προκειμένου να τραφούν και να αναπαραχθούν,
όπως επίσης και οι παρασιτικοί μύκητες. Οι οργανισμοί όμως έχουν αναπτύξει διάφορους προστατευτικούς μηχανισμούς (π.χ. την έκκριση τοξικών ουσιών,) είναι δε γνωστό από παλιά ότι μπορεί να υπάρξει ανταγωνισμός μεταξύ μικροοργανισμών. Οι αρχικές εφαρμογές αντιβίωσης περιλαμβάνουν την άμεση χρήση ενός αβλαβούς μικροοργανισμού για την εξόντωση ενός παθογόνου. Γι αυτό τα αντιβιοτικά ορίζονται ως χημικές ουσίες ή μεταβολικά προϊόντα οργανισμών (συνήθως μικροοργανισμών), που είναι καταστροφικά για άλλους μικροοργανισμούς. Τα περισσότερα από τα χρήσιμα αντιβιοτικά παράγονται από είδη του μύκητα πενικίλιο και από διάφορους στρεπτομύκητες (βακτήρια). Πολλά είδη μικροοργανισμών που συνθέτουν αντιβιοτικά έχουν απομονωθεί από το έδαφος. Τα περισσότερα χρήσιμα αντιβιοτικά καταστρέφουν πολλά είδη παθογόνων μικροοργανισμών ή αναστέλλουν την ανάπτυξή τους, χωρίς όμως να είναι τοξικά όταν δίνονται με ένεση σε ζώα ή στον άνθρωπο. Τα αντιβιοτικά μπορούν να χωριστούν άνετα σε ομάδες, ανάλογα με τους τύπους των λειτουργιών που αναστέλλουν: 1) Ορισμένα αντιβιοτικά εμποδίζουν τη σύνθεση του κυτταρικού τοιχώματος των βακτηρίων, έτσι το βακτήριο δεν μπορεί να προστατευτεί και πεθαίνει. 2) Αντιβιοτικά που εμποδίζουν την πρωτεϊνοσύνθεση των βακτηριακών κυττάρων, έτσι το βακτήριο δεν μπορεί να τραφεί και πεθαίνει. 3)Μερικά αντιβιοτικά προσβάλλουν τις κυτταρικές μεμβράνες βακτηρίων και μυκήτων, έτσι το βακτήριο δεν μπορεί να προστατευτεί και πεθαίνει, όπως στην πρώτη περίπτωση. Μέχρι σήμερα, τουλάχιστον 4.000 αντιβιοτικά έχουν απομονωθεί από καλλιέργειες μικροβίων και 30.000 έχουν παρασκευασθεί ημισυνθετικά. Στην καθ ημέρα πράξη, όμως, χρησιμοποιούνται μόνο 100 από αυτά. Εκτός της Ιατρικής χρησιμοποιούνται στη Γεωπονία, την Κτηνιατρική και τη Χημεία Τροφίμων.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΩΝ Απόπειρες για την χρησιμοποίηση ουσιών που προέρχονται από έναν οργανισμό για αναστολή της ανάπτυξης ή θανάτωση άλλων άρχισαν προ 2.500 περίπου ετών, όταν οι Κινέζοι ανακάλυψαν τις θεραπευτικές ιδιότητες της μουχλιασμένης στάλπης της σόγιας και χρησιμοποίησαν αυτή την ουσία για να θεραπεύσουν δοθιήνες (καλόγερους), ψευδάνθρακες και παρόμοιες λοιμώξεις. Πολλοί άλλοι πολιτισμοί, συμπεριλαμβανομένων των Αρχαίων Αιγυπτίων και των Αρχαίων Ελλήνων, χρησιμοποιούσαν ήδη μύκητες και φυτά για να θεραπεύσουν μολύνσεις εξαιτίας της παραγωγής των αντιβιοτικών ουσιών από αυτούς τους οργανισμούς. Εκείνη τη στιγμή όμως οι ενώσεις που αναπτύσσουν την αντιβιοτική δράση ήταν άγνωστες. ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΦΛΕΜΙΝΓΚ ΚΑΙ ΠΕΝΙΚΙΛΛΙΝΗ Ο Σερ Αλεξάντερ Φλέμινγκ ήταν ένας Σκωτσέζος βιολόγος και φαρμακολόγος και ασχολήθηκε ερευνητικά με τη Βακτηριολογία, την Ανοσολογία και τη Χημειοθεραπεία. Είναι πολύ γνωστός για την ανακάλυψη του πρώτου αντιβιοτικού, της πενικιλίνης, το 1928, για την οποία και πήρε το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1945 μαζί με τους Φλόρεϋ και Τσείν. Μια άλλη σημαντική ανακάλυψή του είναι αυτή του ενζύμου λυσοζύμης, το 1922.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Τα Πρώτα Χρόνια Ο Φλέμινγκ γεννήθηκε στο αγρόκτημα Lochfield στη Σκωτία. Υπήρξε το τρίτο από τα 4 παιδιά του Χιού Φλέμινγκ εκ του δεύτερου γάμου του. Μητέρα του ήταν η Γκρέις Μόρτον, κόρη ενός γείτονα κτηματία. Ο Χιού Φλέμινγκ είχε άλλα 4 παιδιά από τον πρώτο του γάμο, ενώ ο ίδιος ήταν 59 ετών όταν πήρε τη δεύτερη σύζυγό του και πέθανε όταν ο Αλεξάντερ ήταν μόλις 7 ετών. Ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ παρακολούθησε για δύο χρόνια την Ακαδημία του Kilmarnock. Δούλεψε σε ένα ναυτιλιακό γραφείο επί 4 χρόνια, ο εικοσάχρονος Φλέμινγκ κληρονόμησε ένα θείο του, τον Τζων Φλέμινγκ. Ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο Τομ, είχε ήδη σπουδάσει Ιατρική και συνέστησε στον Αλεξάντερ να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Το 1901 λοιπόν ο Αλεξάντερ εγγράφηκε στο Νοσοκομείο Σαιν Μαίρυ του Λονδίνου. Κέρδισε την εισαγωγή του στην Ιατρική Σχολή με διάκριση το 1906, οπότε είχε την επιλογή να γίνει χειρουργός. Ήταν απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του νοσοκομείου Σαιντ Μαίρυ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (1906), ο Φλέμινγκ ολοκλήρωσε την σταδιοδρομία του στο νοσοκομείο αυτό διεξάγοντας έρευνες στο περίφημο εργαστήριο του νοσοκομείου, γνωστό ως «Ινστιτούτο Ράιτ» (και από το 1947 ως «Ινστιτούτο Ράιτ Φλέμινγκ»). Ο Φλέμινγκ ήταν και μέλος λέσχης σκοποβολής. Ο επικεφαλής της λέσχης του συνέστησε να ακολουθήσει το τμήμα ερευνών στο Σαιν Μαίρυ, όπου έγινε βοηθός βακτηριολόγου στον Σερ Άλμροθ Ράιτ, έναν πρωτοπόρο στη θεραπεία με εμβόλια και στην Ανοσολογία. Ο Αλεξάντερ πήρε πτυχίο με «Χρυσό Μετάλλιο» το 1908 και έμεινε ως επιμελητής στο Σαιν Μαίρυ ως το 1914. Στις 23 Δεκεμβρίου 1915 ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ πήρε ως σύζυγό του μια νοσοκόμα, τη Σάρα Μάριον Μάκελροϋ, από την Ιρλανδία, η οποία πέθανε το 1949. Το μόνο παιδί τους, ο Ρόμπερτ, έγινε παθολόγος. Μετά τον θάνατο της Σάρα, ο Φλέμινγκ έκανε δεύτερο γάμο με την Ελληνίδα δρα. Αμαλία
Κουτσουρή-Βουρέκα, συνάδελφό του στο Σαιν Μαίρυ, στις 9 Απριλίου 1953. Η Αμαλία έζησε 31 χρόνια μετά τον θάνατο του Φλέμινγκ. Σε όλη την διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου ο Φλέμινγκ υπηρέτησε ως λοχαγός του Υγειονομικού Σώματος του Βασιλικού Στρατού, απασχολούμενος και σε ιατρεία στο πεδίο της μάχης στο Δυτικό Μέτωπο, στη Γαλλία. Το 1918 επέστρεψε στο νοσοκομείο Σαιν Μαίρυ, στην Ιατρική Σχολή. Εκλέχθηκε Καθηγητής της Βακτηριολογίας εκεί το 1928. ΠΕΙΡΑΜΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ ΜΙΑ ΤΥΧΑΙΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ «Ξυπνώντας το ξημέρωμα της 28 ης Σεπτεμβρίου 1928, ασφαλώς δε σχεδίαζα να φέρω επανάσταση σε όλη την Ιατρική ανακαλύπτοντας το πρώτο αντιβιοτικό, φονιά δηλαδή των βακτηρίων», θα έγραφε αργότερα ο Φλέμινγκ, «αλλά καταλαβαίνω ότι αυτό ακριβώς έκανα τότε». Το 1928 ο Φλέμινγκ ερευνούσε τις ιδιότητες των σταφυλόκοκκων. Είχε ήδη κάποια φήμη από τις προηγούμενες έρευνές του, ως ευφυούς ερευνητή αλλά και απρόσεκτου τεχνικού εργαστηρίου: συχνά ξεχνούσε τις καλλιέργειες μικροβίων πάνω στις οποίες εργαζόταν και γενικώς το εργαστήριο του ήταν συνήθως πολύ ακατάστατο. Αφού επέστρεψε από διακοπές, ο Φλέμινγκ πρόσεξε ότι πολλά από τα δισκία μικροβιακών καλλιεργειών είχαν μολυνθεί από ένα μύκητα (κοινώς: είχαν μουχλιάσει) και τα έριξε σε δοχείο με απορρυπαντικό. Αλλά στη συνέχεια χρειάστηκε να δείξει σε έναν επισκέπτη τι ερευνούσε, κι έτσι ανέσυρε κάποια από τα δισκία που δεν είχαν βυθιστεί στο απορρυπαντικό. Τότε πρόσεξε μία ζώνη γύρω από τη μούχλα που ήταν ελεύθερη ( φαινομενικά τουλάχιστον) από βακτήρια. Αυτό θα πρέπει να συνέβαινε αν η μούχλα παρήγαγε κάποια βακτηριοκτόνο ουσία. Ο Φλέμινγκ απομόνωσε ένα δείγμα από τη μούχλα, το ταυτοποίησε σωστά ως μύκητας του γένους πενικίλιο και για τον λόγο αυτό ονόμασε τη νέα ουσία πενικιλίνη. Καταλαβαίνουμε,λοιπόν, ότι σημαντικό ρόλο
στην ανακάλυψη της πενικιλίνης έπαιξε η παρατηρητικότητα του Φλέμινγκ. Ο Φλέμινγκ διερεύνησε τη βακτηριοκτόνο δράση της πενικιλίνης σε πολλούς μικροοργανισμούς. Βρήκε ότι επηρέαζε βακτήρια όπως οι σταφυλόκοκκοι και γενικά όλα τα «Θετικά κατά Γκραμ» παθογόνα (μικρόβιο της οστρακιάς, πνευμονόκοκκος, μηνιγγιτιδόκοκκος, διφθερίτιδα), αλλά όχι τα μικρόβια του τυφοειδούς ή του παρατυφοειδούς πυρετού, για τον οποίο αναζητούσε μια θεραπεία εκείνη την εποχή. Επίσης επηρέαζε τη γονόρροια, παρότι αυτή προκαλείται από έναν «Αρνητικό κατά Γκραμ» μικροοργανισμό. Απόπειρες όμως θεραπείας ανθρώπινων λοιμώξεων με το υλικό αυτό δεν αποδείχθηκαν ενθαρρυντικές, γιατί η ουσία ήταν ασταθής και ανίσχυρη. Μόνο ύστερα από μερικά χρόνια, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης εξέτασαν τη δυνατότητα παραγωγής σταθερής πενικιλίνης σε ποσότητες αρκετές για τη θεραπεία ανθρώπινων νόσων. Το 1941 το φάρμακο χρησιμοποιήθηκε για την θεραπεία σοβαρών λοιμώξεων. Το αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, καθώς οι ασθενείς που έλαβαν πενικιλίνη παρουσίασαν ταχεία και πλήρη ανάρρωση. Ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος εμπόδισε την παραγωγή πενικιλίνης σε μεγάλη κλίμακα στη Μ. Βρετανία. Οι μέθοδοι για τη μαζική παραγωγή, τον καθορισμό και τη σταθεροποίηση του αντιβιοτικού αναπτύχθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η παραγωγή της πενικιλίνης ήταν η αρχή μιας εποχής που ονομάστηκε ο χρυσός αιώνας της χημειοθεραπείας. Μετά το 1948 ανακαλύφθηκε μεγάλος αριθμός ουσιών που αναστέλλουν την ανάπτυξη ή φονεύουν βακτήρια και μερικούς μύκητες. Ο Φλέμινγκ δημοσίευσε την ανακάλυψή του το 1929 στο Βρετανικό Περιοδικό Πειραματικής Παθολογίας, η σημασία της όμως δεν έγινε φανερή παρά μια δεκαετία αργότερα. Ο Φλέμινγκ συνέχισε τις έρευνες του, αλλά συνειδητοποίησε ότι η καλλιέργεια της πενικιλίνης ήταν αρκετά δύσκολη και ότι στη συνέχεια ήταν ακόμα δυσκολότερο να απομονώσει την αντιβιοτική ουσία από την μούχλα. Ακόμη και ο ίδιος ο Φλέμινγκ έπαψε να ασχολείται με την πενικιλίνη το 1932. Η προσωπική του εντύπωση ήταν ότι εξαιτίας του προβλήματος της
παραγωγής της σε μεγάλη ποσότητα και της βραδείας δράσεως, η πενικιλίνη δεν θα ήταν σημαντική στην καταπολέμηση των μολύνσεων. Ο Φλέμινγκ ήταν επίσης πεισμένος ότι η πενικιλίνη δεν θα παρέμενε αρκετά μέσα στο ανθρώπινο σώμα ώστε να σκοτώσει σε αποτελεσματικό βαθμό μικρόβια. Ωστόσο, ο Φλέμινγκ εγκατέλειψε τις έρευνες σχετικά με την πενικιλίνη, λίγο πριν οι Φλόρεϊ και Τσέιν αναλάβουν την έρευνα και τη μαζική παραγωγή της με κονδύλια της αμερικανικής και της βρετανικής κυβερνήσεως. Η έναρξη της μαζικής παραγωγής έγινε μετά τον Βομβαρδισμό του Περλ Χάρμπορ. Κατά την Απόβαση της Νορμανδίας είχαν παρασκευάσει αρκετή πενικιλίνη για τις ανάγκες όλων των τραυματιών των συμμαχικών δυνάμεων. Ο Τσέιν βρήκε τον τρόπο να απομονώσει και να συγκεντρώσει την πενικιλίνη, καθώς και τη μοριακή της δομή. Λίγο μετά τη δημοσίευση των πρώτων αποτελεσμάτων της ομάδας το 1940, ο Φλέμινγκ τηλεφώνησε στον Φλόρεϋ, τον επικεφαλή του τμήματος του Τσέιν, για να τον πληροφορήσει ότι θα τους επισκεπτόταν σε λίγες ημέρες. Ακούγοντας ο Τσέιν για τον ερχομό του Φλέμινγκ, είπε «Θεέ μου! Νόμιζα ότι είχε πεθάνει». Ο Χήτλεϋ πρότεινε την επαναφορά της δραστικής πενικιλίνης στο νερό μεταβάλλοντας την οξύτητά της. Αυτή η διαδικασία παρήγαγε αρκετή ποσότητά της ώστε να αρχίσουν να τη δοκιμάζουν σε ζώα. Ο Σερ Χένρυ Χάρρις συνόψισε το 1998: «Χωρίς τον Φλέμινγκ δεν θα υπήρχε Τσέιν. Χωρίς τον Τσέιν δεν θα υπήρχε Φλόρεϋ. Χωρίς τον Φλόρεϋ δεν θα υπήρχε Χήτλεϋ. Και χωρίς τον Χήτλεϋ δεν θα είχαμε την πενικιλίνη». Σε κάποιο στάδιο ολόκληρη η Σχολή Dunn ήταν απασχολημένη με την παραγωγή της. Αφού η ομάδα είχε βρει μία μέθοδο καθαρισμού της πενικιλίνης σε μία αποτελεσματική πρώτη σταθερή μορφή το 1940, ακολούθησαν αρκετές κλινικές δοκιμές και η εκπληκτική τους επιτυχία ώθησε την ερευνητική ομάδα να αναπτύξει μεθόδους μαζικής παραγωγής και μαζικής διανομής το 1945.
Τα αντιβιοτικά Η τυχαία ανακάλυψη του Φλέμινγκ και η απομόνωση της πενικιλίνης τον Σεπτέμβριο του 1928 σημάδεψε την έναρξη μιας νέας εποχής στην Ιατρική, της εποχής των αντιβιοτικών. Ο Φλέμινγκ ανακάλυψε επίσης από πολύ νωρίς ότι τα βακτήρια ανέπτυσσαν αντοχή στα αντιβιοτικά όποτε η δόση της πενικιλίνης ήταν πολύ μικρή ή η χρήση της ήταν χρονικά περιορισμένη. Ο Φλέμινγκ συνιστούσε προσοχή στη χρήση της πενικιλίνης όταν έδινε διαλέξεις σε πολλές χώρες της Γης. Προειδοποιούσε να μη χρησιμοποιείται το αντιβιοτικό παρά μόνο όταν υπήρχε ορθά διαγνωσμένη αιτία, και όταν χρησιμοποιείται να χορηγείται σε αρκετή ποσότητα και επί αρκετό διάστημα, γιατί αλλιώς δίνεται η ευκαιρία στα βακτηρίδια να αναπτύξουν ανθεκτικά στελέχη τους ως προς το συγκεκριμένο φάρμακο. Θάνατος και κληρονομιά Ο Φλέμινγκ πέθανε ξαφνικά τον Μάρτιο του 1955 στο σπίτι του στο Λονδίνο από καρδιακή προσβολή, δύο χρόνια μετά τον γάμο του με την ελληνίδα γιατρό Αμαλία Κουτσουρή-Βουρέκα. Η σορός του αποτεφρώθηκε και η στάχτες του ενταφιάσθηκαν στον Καθεδρικό ναό του Αγ. Παύλου μια εβδομάδα αργότερα. Ο Φλέμινγκ ήταν Ρωμαιοκαθολικός. Ο Φλέμινγκ ήταν μετριόφρονας ως προς τον ρόλο του στην ανάπτυξη της πενικιλίνης, περιγράφοντας τη δόξα του ως τον «Μύθο Φλέμινγκ», και επαινούσε τους Φλόρεϋ και Τσέιν για την μετατροπή μιας «εργαστηριακής περιέργειας» σε ένα πρακτικά χρήσιμο φάρμακο. Ο Φλέμινγκ υπήρξε ο πρώτος που κατόρθωσε να απομονώσει τη δραστική ουσία «πενικιλίνη». Επίσης συντηρούσε, καλλιεργούσε και διένεμε τον μύκητα επί 12 χρόνια, συνεχίζοντας μέχρι το 1940 να προσπαθεί να κινήσει το ενδιαφέρον οποιουδήποτε χημικού αρκετά ικανού ώστε να παραγάγει χρησιμοποιήσιμη ποσότητα καθαρής πενικιλίνης.
ΤΙΜΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΒΡΑΒΕΙΑ Το εργαστήριο στο Νοσοκομείο Σαιν Μαίρυ όπου ο Φλέμινγκ ανακάλυψε την πενικιλίνη στεγάζει σήμερα το «Μουσείο Φλέμινγκ». Οι Φλέμινγκ, Φλόρεϋ και Τσέιν μοιράσθηκαν το Βραβείο Νόμπελ Ιατρικής το 1945. Σύμφωνα με τους κανόνες της Επιτροπής Νόμπελ, το πολύ τρία φυσικά πρόσωπα μπορούν να μοιρασθούν το βραβείο. Το σχετικό μετάλλιο που δόθηκε τότε στον Φλέμινγκ αποκτήθηκε από τα Εθνικά Μουσεία της Σκωτίας το 1989 και θα αρχίσει να εκτίθεται στο κοινό στο Βασιλικό Μουσείο όταν αυτό ξανανοίξει το 2011. Ο Φλέμινγκ τιμήθηκε με την προσφορά σε αυτόν της «Χαντεριανής έδρας» από το Royal College of Surgeons της Αγγλίας. Ο Φλέμινγκ εξελέγη μέλος της Βασιλικής Εταιρίας το 1943 και χρίσθηκε ιππότης το 1944. Αλλά και ο Φλόρεϋ έλαβε μεγαλύτερο τίτλο, αφού έγινε βαρόνος. Ο Φλέμινγκ αγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας σε περισσότερα από 30 πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής. Επίσης αγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1946 και επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1951. Το 1953, όπως προαναφέρθηκε, παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο την Αμαλία Κουτσουρή-Βουρέκα (Φλέμινγκ) η οποία ήταν στενή συνεργάτιδά του στο νοσοκομείο Σαιντ Μαίρυ. Η ανακάλυψη του πρώτου αντιβιοτικού (της πενικιλίνης) κατατάχθηκε ως η σημαντικότερη ανακάλυψη της χιλιετίας όταν πλησίαζε το έτος 2000 από τρία σουηδικά περιοδικά. Είναι αδύνατο να βρεθεί πόσες ακριβώς ανθρώπινες ζωές έχουν σωθεί από αυτή την ανακάλυψη, αλλά κάποια από αυτά τα περιοδικά τις εκτίμησαν προσεγγιστικά σε 200 εκατομμύρια ζωές. Ο μεγαλύτερος κρατήρας Φλέμινγκ στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης πήρε το όνομά του από τον Αλεξάντερ Φλέμινγκ και την Αμερικανίδα αστρονόμο Γουιλιαμίνα Φλέμινγκ.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα συμπεράσματά μας είναι πολλά. Αρχικά, καταλάβαμε ότι κάτι πολύ βασικό στην ανακάλυψη της πενικιλίνης ήταν η παρατήρηση του Φλέμινγκ ότι γύρω από το μύκητα που μόλυνε τις καλλιέργειες βακτηρίων του δεν υπήρχαν βακτήρια άρα κατάλαβε ότι ο μύκητας παρήγαγε κάποια ουσία που σκότωνε τα μικρόβια. Επίσης, βασικό ρόλο έπαιξε και η συνήθεια του Φλέμινγκ να αφήνει το γραφείο του ακατάστατο γιατί μόνο έτσι τα βακτήρια θα μπορούσαν να έχουν μολυνθεί από το μύκητα. Ακόμα, καταλάβαμε ότι με την ανακάλυψη της πενικιλίνης άλλαξε η πορεία της ιατρικής και ότι η ανακάλυψη αυτή, αποτελεί ένα σημείο καμπής στην ιστορία της. Αυτό, λοιπόν, το οποίο μας ξάφνιασε ήταν ότι η ανακάλυψη της πενικιλίνης ήταν μια τυχαία ανακάλυψη και όχι αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας έρευνας, όπως πιστεύαμε. Τέλος, το γεγονός ότι ο Φλέμινγκ δεν ασχολήθηκε με την πενικιλίνη στη συνέχεια επειδή δεν μπορούσε να την παράγει σε μεγάλες ποσότητες, ήταν κάτι που επίσης μας ξάφνιασε. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Εν κατακλείδι, πιστεύουμε πως και αυτή τη φορά οι στόχοι μας επιτεύχθηκαν και πως καλύψαμε, όσο το δυνατόν καλύτερα, το θέμα που αναλάβαμε. Ελπίζουμε να συνεχίσουμε έτσι και στις επόμενες εργασίες που θα αναλάβουμε στο μέλλον.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα Τόμοι : 9 σελίδες : 18-19 48 σελίδες : 347-348 60 σελίδες : 392-394 Ιστοσελίδες : http://el.wikipedia.org/wiki/αλεξάντερ Φλέμινγκ http://www.sansimera.gr/biographies/98 http://www.tovima.gr/relatedarticles