Ηστενότητα των οικονοµικών πόρων που διατίθενται για τη λειτουργία των ηµόσιων Νοσοκοµείων

IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 79 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΑΠΑΝΩΝ Του ρα Μάριου Τσάκα 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ηστενότητα των οικονοµικών πόρων που διατίθενται για τη λειτουργία των ηµόσιων Νοσοκοµείων σε συνδυασµό µε την αυξηµένη, δικαιολογηµένα, ζήτηση ποιοτικής και συστηµατικής παροχής Νοσοκοµειακής περίθαλψης θέτει επί τάπητος την αναγκαιότητα της αρτιότερης δυνατής αξιοποίησης των µεταβλητών δαπανών των ηµόσιων Νοσοκοµειακών Μονάδων. Η συγκριτική αξιολόγηση του βαθµού αξιοποίησης των µεταβλητών δαπανών ηµόσιων Νοσοκοµειακών Μονάδων αποτελεί την αφετηρία για άσκηση ελέγχου των ιοικήσεών τους. Έτσι, ο εντοπισµός των Νοσοκοµειακών Μονάδων που αξιοποιούν κατά τον ορθολογικότερο τρόπο τις µεταβλητές δαπάνες παρέχει την δυνατότητα συγκριτικής αξιολόγησης της α- ποτελεσµατικότητας των ιοικήσεων µε κριτήριο τον βαθµό αξιοποίησης του διατιθέµενου αυτού παραγωγικού συντελεστή. Η συγκριτική αυτή αξιολόγηση προσεγγίζεται κατωτέρω µε χρήση ποσοτικής ανάλυσης και πιο συγκεκριµένα µε χρήση της Data Envelopment Analysis. 2. ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΕΙΓΜΑΤΩΝ Για την προσέγγιση του ανωτέρω προβλήµατος µε χρήση της DEA χρησιµοποιήθηκαν σχετικά στοιχεία από τρία δείγµατα ηµόσιων Νοσοκοµειακών Μονάδων. Πιο συγκεκριµένα αναφέρονται τα ακόλουθα: Θεωρείται ως βασικής σπουδαιότητας για την συγκριτική αξιολόγηση του βαθµού αξιοποίησης των διατιθέµενων παραγωγικών συντελεστών ότι είναι η αξιολόγηση µε κριτήριο τα νοσήµατα που αντιµετωπίζονται. Με βάση το κριτήριο αυτό τα στοιχεία που χρησιµοποιήθηκαν Ο Μάριος Τσάκας είναι ιδάκτωρ Πανεπιστηµίου Αθηνών, Οργάνωση και ιοίκηση Υπηρεσιών Υγείας.

80 IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH αναφέρονται σε τρία δείγµατα ηµόσιων Νοσοκοµειακών Μονάδων Α, Β, Γ, τα οποία διαφοροποιούνται ως προς τα νοσήµατα στα οποία εξειδικεύονται ως εξής: Το δείγµα (Α) αναφέρεται στον παθολογικό τοµέα 38 ηµόσιων Νοσοκοµειακών Μονάδων. Το δείγµα (Β) αναφέρεται στα Μαιευτικά και Γυναικολογικά Νοσήµατα 32 ηµόσιων Νοσοκοµειακών Μονάδων και το δείγµα (Γ) αναφέρεται στις Νοσοκοµειακές Λοιµώξεις 16 η- µόσιων Νοσοκοµειακών Μονάδων. 3. ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Προκειµένου να υλοποιηθεί η απαραίτητη ποσοτική ανάλυση στα πλαίσια της περιγραφό- µενης έρευνας χρησιµοποιούνται στοιχεία τα οποία διακρίνονται σε δυο κατηγορίες, στις εισροές και στις εκροές Σχετικά µε το δείγµα Α και τον προσδιορισµό των εισροών και εκροών του παθολογικού το- µέα των Νοσοκοµειακών Μονάδων του δείγµατος, τα στοιχεία που αναφέρονται στις εισροές στο σύστηµα της νοσοκοµειακής περίθαλψης και τα οποία χρησιµοποιούνται ευρέως από τους ερευνητές είναι τα εξής: (1) Οι δαπάνες οι οποίες απαιτούνται για τη λειτουργία της κάθε νοσοκοµειακής µονάδας. Βέβαια οι δαπάνες εξειδικεύονται ανά κατηγορία και τοµέα και χρησιµοποιούνται σύµφωνα µε τον επιδιωκόµενο στόχο κάθε έρευνας. (2) Ο συνολικός αριθµός των κλινών που διαθέτει κάθε νοσοκοµειακή µονάδα, δηλαδή ο αριθ- µός όλων των κλινών που είναι στη διάθεση όλων των κλινικών κάθε νοσοκοµειακής µονάδας. Ο αριθµός αυτός εκφράζει τη δύναµη της νοσοκοµειακής µονάδας, η οποία µπορεί να εκφραστεί και µε τον αριθµό των διατιθέµενων κλινοηµερών ετησίως (κλίνες *365 ηµέρες). (3) Το προσωπικό στο σύνολό του καθώς και οι υποκατηγορίες του, δηλαδή το επιστηµονικό προσωπικό (ιατροί, νοσηλευτές, λοιπό ιατρικό προσωπικό) και το διοικητικό προσωπικό το οποίο υποστηρίζει τις λειτουργίες της κάθε νοσοκοµειακής µονάδας. Τα στοιχεία που αναφέρονται στις εκροές του συστήµατος νοσοκοµειακής περίθαλψης εκφράζουν το παραγόµενο έργο το οποίο προσφέρει κάθε νοσοκοµειακή µονάδα. (1) Ο αριθµός νοσηλευθέντων ασθενών. Το στοιχείο αυτό εκφράζει την συνολική αποδοτικότητα της κάθε νοσοκοµειακής µονάδας, πλην όµως αποτελεί µια γενικευµένη έκφρασή της, σε σηµείο που σε περιπτώσεις συγκρίσεων να υπάρχει κίνδυνος αξιοπιστίας των συµπερασµάτων. (2) Ο αριθµός χρησιµοποιούµενων κλινοηµερών. Το στοιχείο αυτό εκφράζει συνδυαστικά τόσο τον αριθµό των νοσηλευθέντων σε µια νοσοκοµειακή µονάδα όσο και τον αριθµό ηµερών νοσηλείας για κάθε νοσηλευθέντα. Θεωρείται στοιχείο χρήσιµο για τη µελέτη της δραστηριότητας των νοσοκοµειακών µονάδων διότι εκφράζει ουσιαστικά και την Μέση ιάρκεια Νοσηλείας (Μ Ν), η οποία αφ ενός µεν διαφοροποιείται κατά πολύ, ανάλογα µε την κατηγορία των νοσηλευοµένων νοσηµάτων, αφ ετέρου η µείωσή της αποτελεί κατά πολλούς ερευνητές σαφή ένδειξη αναβάθµισης της παρεχόµενης νοσοκοµειακής περίθαλψης. Φυσικά υπάρχουν και περί αντιθέτου απόψεις οι οποίες προβάλλουν επιχειρήµατα που άπτονται της πολιτικής για την παροχή της νοσοκοµειακής περίθαλψης. (3) Ο αριθµός των προσερχόµενων ιατρικών περιστατικών για εξέταση στα Εξωτερικά Ιατρεία ετησίως.

IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 81 (4) Ο αριθµός των Εργαστηριακών Εξετάσεων που διενεργούνται ετησίως για την αποτελεσµατικότερη παροχή νοσοκοµειακών υπηρεσιών. Σχετικά µε το είγµα Β και τον προσδιορισµό των εισροών και εκροών του µαιευτικού και γυναικολογικού τοµέα του δείγµατος σηµειώνονται τα ακόλουθα: Προκειµένου να γίνει η απαραίτητη ποσοτική ανάλυση τα στοιχεία που χρησιµοποιούνται είναι τα ακόλουθα, σε ότι αφορά τις εισροές : (1) Ο Αριθµός των Κλινών, οι οποίες διατίθενται για τα µαιευτικά και γυναικολογικά περιστατικά σε κάθε νοσοκοµειακή µονάδα του δείγµατος. Από τα στοιχεία που χρησιµοποιούνται προκύπτει ότι τα βασικά νοσοκοµεία παροχής Μ-Γ νοσηλευτικών υπηρεσιών είναι το Γ.Ν.Α Αλεξάνδρα και το Μαιευτήριο Έλενας Βενιζέλου, τα οποία διαθέτουν αντίστοιχα το 50% και 59% των κλινών τους για τα εν λόγω περιστατικά. Τα υπόλοιπα νοσοκο- µεία διαθέτουν µικρό µόνο µέρος των κλινών τους για τα περιστατικά Μ-Γ, το οποίο καλύπτει περίπου το 8-14% του συνόλου. (2) Ο αριθµός των ιατρών της ειδικότητας Μαιευτικής Γυναικολογίας, το µεγαλύτερο µέρος του οποίου συγκεντρώνεται, όπως άλλωστε ήταν επόµενο, στα δύο ανωτέρω αναφερθέντα νοσοκοµεία του κέντρου. (3) Οι απάνες του Μ-Γ Τοµέα, που απαιτούνται για τη λειτουργία της κάθε Μ-Γ Νοσοκοµειακής µονάδας, διακρίνονται σε Σταθερές (πάγιες δαπάνες) και Μεταβλητές (προµηθειών) δαπάνες. εδοµένης της έλλειψης στοιχείων δηµοσιευµένων για τις δαπάνες που αφορούν Μ-Γ περιστατικά, εκτιµήθηκαν µε βάση το σύνολο των δαπανών του κάθε Νοσοκοµείου και µε χρήση επικουρικών γραµµικών εξισώσεων αυτών σε σχέση µε τις παρεχόµενες Μ-Γ υπηρεσίες υγείας. Τα χρησιµοποιούµενα στοιχεία εκροών, τα οποία εκφράζουν το παραγόµενο έργο κάθε Μ- Γ νοσοκοµειακής µονάδας είναι τα εξής: (1) Αριθµός των Μ-Γ Νοσηλευοµένων. Αποτελεί την πρώτη κατηγορία εκροών που συνήθως χρησιµοποιείται στις εκτιµήσεις της παραγωγικότητας και αποτελεσµατικότητας των νοσοκοµειακών µονάδων. Σε ό,τι αφορά την κατανοµή των νοσηλευθέντων µεταξύ των 32 Μ-Γ νοσοκοµειακών µονάδων του δείγµατος, παρατηρείται ότι τα βασικά νοσοκοµεία περίθαλψης αυτών των ασθενών είναι το Γ.Ν.Α. Αλεξάνδρα και το Μαιευτήριο Έλενας Βενιζέλου, όπως συµβαίνει και για τον αριθµό των κλινών και τον αριθµό του ιατρικού προσωπικού. (2) Αριθµός των Μ-Γ Ηµερών Νοσηλείας / Κλινοηµερών είναι στοιχείο, το οποίο χρησιµοποιείται πέραν της χρήσης του αριθµού των Νοσηλευοµένων, καθώς εκφράζει συνδυαστικά τόσο των αριθµό αυτών όσο και τον αριθµό ηµερών νοσηλείας. (3) Αριθµός των Μ-Γ Εργαστηριακών Εξετάσεων. Η µεταβλητή αυτή θεωρείται ως µια από τις τρεις βασικές κατηγορίες εκροών, µε την οποία µπορεί να εκτιµηθούν οι παρεχόµενες υπηρεσίες. εδοµένης της έλλειψης στοιχείων δηµοσιευµένων για τον αριθµό των εργαστηριακών εξετάσεων που αφορούν Μ-Γ περιστατικά, εκτιµήθηκε ο αριθµός αυτών µε επιµερισµό του συνόλου των εργαστηριακών εξετάσεων στον Μ-Γ τοµέα και υιοθέτηση της υπόθεσης ότι ο αριθµός των πραγµατοποιούµενων Μ-Γ εργαστηριακών εξετάσεων είναι ανάλογος του αριθµού των Μ-Γ νοσηλευθέντων. (4) Αριθµός των Μ-Γ Εξετάσεων στα Εξωτερικά Ιατρεία. ηµοσιευµένα στοιχεία στην Επετηρίδα Υγείας Έτους 1994 χρησιµοποιούνται για να εκφράσουν την τρίτη κατηγορία εκροών εκτίµησης της αποτελεσµατικότητας των µονάδων υγείας και κατ επέκταση των Μ-Γ µονάδων υγείας.

82 IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Αναφορικά µε την εισροή Μ-Γ δαπάνες, η οποία χρησιµοποιείται για την έκφραση της παροχής Μ-Γ νοσοκοµειακής περίθαλψης, επισηµαίνεται µια σειρά αδυναµιών που προκαλεί η διαθεσιµότητα των στοιχείων αυτών στις εκτιµήσεις της παραγωγικότητας των 32 Μ- Γ µονάδων υγείας. Και αυτό γιατί τα στοιχεία που υπάρχουν αναφέρονται στο σύνολο των δαπανών των νοσοκοµειακών µονάδων. ηλαδή αναφέρονται στο σύνολο της παρεχόµενης νοσοκοµειακής περίθαλψης. Ως εκ τούτου οι παρουσιαζόµενες αδυναµίες των στοιχείων οδήγησαν στην αντιµετώπιση αυτών µε υιοθέτηση των εξής υποθέσεων: (i) οι συνολικές δαπάνες των νοσοκοµειακών µονάδων διακρίθηκαν σε: (α) σταθερές δαπάνες και (β) µεταβλητές δαπάνες. (ii) πραγµατοποιήθηκε επιµερισµός των δαπανών αυτών στις αντίστοιχες δαπάνες συνολικές, σταθερές και µεταβλητές του µαιευτικού και γυναικολογικού τοµέα. Συµπληρωµατικά στα ανωτέρω, οι αδυναµίες αντιµετωπίστηκαν µε υιοθέτηση υποθέσεων: (i) ως Μεταβλητές απάνες ορίζονται οι δαπάνες προµηθειών, ενώ οι λοιπές δαπάνες ορίστηκαν ως Σταθερές απάνες. (ii) για τον προσδιορισµό των Μ-Γ Μεταβλητών απανών που αφορούν τον Μαιευτικό Γυναικολογικό Τοµέα της Νοσοκοµειακής Μονάδας λαµβάνονται ως κριτήριο οι Μ-Γ κλινοη- µέρες. (iii) για τον προσδιορισµό των Μ-Γ Σταθερών απανών, οι οποίες αναλογούν στην παροχή νοσοκοµειακών υπηρεσιών στα µαιευτικά και γυναικολογικά περιστατικά και µε χρήση των διαθέσιµων στοιχείων των Συνολικών απανών για τα 32 Νοσοκοµεία του είγµατος εκτιµήθηκε η ακόλουθη γραµµική σχέση: Σύνολο Σταθερών απανών = a + c 1 Erg + c 2 Kli + c 3 Eia (1) Όπου (a) είναι η σταθερά της συνάρτησης και οι c 1, c 2 και c 3 είναι οι συντελεστές των ανεξάρτητων µεταβλητών, δηλαδή των εργαστηριακών εξετάσεων (Erg), των κλινοηµερών (Kli) και των εξεταζόµενων στα εξωτερικά ιατρεία (Eia), αντίστοιχα των 32 Νοσοκοµείων του δείγµατος. Με βάση τις τιµές της σταθεράς a και των c 1, c 2, c 3 συντελεστών της εκτιµηθείσας ανωτέρω σχέσης (1) και την χρησιµοποίηση των διαθέσιµων στοιχείων για τις τρεις εν λόγω κατηγορίες εκροών του Μ-Γ τοµέα εκτιµήθηκαν οι Μ-Γ Σταθερές απάνες (iv)τέλος, οι απάνες Μ-Γ προσδιορίστηκαν ως το άθροισµα των εκτιµώµενων Μ-Γ Σταθερών και Μ-Γ Μεταβλητών απανών. Σχετικά µε το δείγµα Γ σηµειώνονται τα ακόλουθα: Η βασική επιδίωξη κατά την λήψη του δείγµατος Νοσοκοµειακών µονάδων είναι η διερεύνηση του βαθµού αξιοποίησης των µεταβλητών δαπανών και η περαιτέρω ανάλυσή τους µε κριτήριο τις δαπάνες οι οποίες αποδίδονται στην αντιµετώπιση νοσοκοµειακών λοιµώξεων. Προς τούτο έχουν συγκεντρωθεί στοιχεία (εισροές ) τα οποία αναφέρονται σε: (1) απάνες αντισηπτικών (2) απάνες αντιβιοτικών (3) απάνες εργαστηριακών εξετάσεων Επίσης, έχουν συγκεντρωθεί στοιχεία (εκροές ) για το : (1) Σύνολο των νοσηλευοµένων (2) Σύνολο των κλινοηµερών (3) Τις εξετάσεις του εργαστηριακού τοµέα (4) Το σύνολο των νοσηλευοµένων µε νοσοκοµειακές λοιµώξεις (5) Το σύνολο των ηµερών νοσηλείας συνεπεία των νοσοκοµειακών λοιµώξεων

IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 83 4. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Παρά την υπαρκτή δυσχέρεια στην ποσοτική έκφραση της παραγωγικότητας στην υγεία, η εκτίµησή της είναι χρήσιµο µέσον αξιολόγησης της διοίκησης των νοσοκοµειακών µονάδων και αποτελεί τη βάση για λήψη µέτρων που δύναται να οδηγήσουν σε αρτιότερη αξιοποίηση των διατιθέµενων εκάστοτε παραγωγικών συντελεστών για τη νοσοκοµειακή περίθαλψη. Με τις µεθόδους της ποσοτικής ανάλυσης που εφαρµόστηκαν και οι οποίες έδωσαν αποτελέσµατα µέσα από την εκτίµηση της παραγωγικότητας της νοσοκοµειακής περίθαλψης και της α- ποτελεσµατικής χρήσης των παραγωγικών συντελεστών επιδιώκεται η ανάδειξη της δυνατότητας αρτιότερης αξιοποίησης των δαπανών που εισάγονται ως εισροές. Κατά την ανάπτυξη της έρευνας όπως έχει τονισθεί έχουν χρησιµοποιηθεί τρεις νοσοκοµειακές οµάδες ή άλλως τρία δείγµατα. Το πρώτο αναφέρεται στην έρευνα της αποτελεσµατικότητας των διοικήσεων των νοσοκοµειακών µονάδων µε κριτήριο τις παρεχόµενες υπηρεσίες α- πό Παθολογικά και Χειρουργικά τµήµατα ( είγµα Α). Το δεύτερο δείγµα (Β) αναφέρεται στην συγκριτική αξιολόγηση Νοσοκοµειακών µονάδων, οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες για Μ-Γ περιστατικά και τέλος το τρίτο δείγµα (Γ) αναφέρεται σε νοσοκοµειακές µονάδες µε κριτήριο τις µεταβλητές δαπάνες για αντιµετώπιση λοιµώξεων. Και τα τρία δείγµατα περιέχουν τα ακόλουθα έξι (6) νοσοκοµεία: - N1 - N3 - N4 - N5 - N9 - N10 Κατωτέρω στον πίνακα «1» παρουσιάζεται η συγκριτική αξιολόγηση των ανωτέρω νοσοκοµειακών µονάδων µε την χρήση της DEA : ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΒΑΘΜΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΙΓΜΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Α Β Γ N1 74,45 94,83 94,52 N3 89,52 74,00 40,7 N4 75,47 65,18 29,74 N5 85,23 66,65 23,27 N9 100,00 84,61 27,91 N10 96,74 89,15 45,80 Αριθµός Νοσοκοµειακών που συγκρίνονται 38 32 16

84 IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH Καθώς επίσης και οι χρησιµοποιηθείσες εισροές και αντίστοιχες εκροές. ΕΙΓΜΑ Α Β Γ ΕΙΣΡΟΕΣ Σύνολο δαπανών απάνες για Μ-Γ Μεταβλητές δαπάνες για παθολογικά περιστατικά για λοιµώξεις και λειτουργικά (1) Για αντισηπτικά τµήµατα (2) Για αντιβιοτικά (3) Για εργαστηριακές εξετάσεις ΕΚΡΟΕΣ Κλινοηµέρες - Κλινοηµέρες - Αριθµός νοσηλευοµένων - Παθολογικός τοµέας - Εργαστηριακές για λοιµώξεις - Χειρουργικός τοµέας εξετάσεις - Κλινοηµέρες για λοιµώξεις - Εργαστηριακές - Μ-Γ εξετάσεις εξετάσεις εξωτερικών - Εξετάσεις σε εξωτερικά ιατρείων ιατρεία Παρά το γεγονός οι εν λόγω Νοσοκοµειακές µονάδες έχουν αξιοποιηθεί συγκριτικά µε διαφορετικές Νοσοκοµειακές µονάδες και έτι περισσότερο µε χρήση όχι ταυτόσηµων όλων των εισροών και εκροών είναι δυνατόν να σηµειωθούν τα ακόλουθα: Με µόνη εξαίρεση µία νοσοκοµειακή µονάδα (Ν9), η οποία κρίνεται ως πρότυπη µονάδα, κατά την συγκριτική αξιολόγηση του είγµατος Α όλες οι υπόλοιπες νοσοκοµειακές µονάδες παρουσιάζουν προβλήµατα αξιοποίησης των παραγωγικών τους συντελεστών µεταξύ των ο- ποίων συγκαταλέγονται και οι δαπάνες. Επίσης, είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι η συγκριτική βαθµολογία των εν λόγω νοσοκο- µειακών µονάδων στα πλαίσια του δείγµατος Γ είναι σηµαντικά µικρότερη εκείνης των αυτών νοσοκοµειακών µονάδων στα πλαίσια των δύο άλλων δειγµάτων. Παρά την ένσταση που µπορεί να υποβληθεί ως προς την ύπαρξη κοινών προϋποθέσεων σύγκρισης µεταξύ των δειγµάτων, είναι δυνατόν να υποστηριχθεί ότι οι Νοσοκοµειακές µονάδες του δείγµατος παρουσιάζουν προβλήµατα ως προς τη διαχείριση των δαπανών τους. Ιδιαίτερη έµφαση πρέπει να δοθεί στο γεγονός ότι υπάρχει συγκριτικά µεγαλύτερο πρόβληµα στη διαχείριση των δαπανών για την αντιµετώπιση των λοιµώξεων. Αναφερόµενοι γενικότερα στη διαχείριση των δαπανών που διαχειρίζονται οι Νοσοκοµειακές µονάδες είναι δυνατόν να σηµειωθούν τα ακόλουθα: Το σύνολο των µεταβλητών δαπανών για όλες τις νοσοκοµειακές µονάδες ανήρχετο στην περίοδο πραγµατοποίησης της έρευνας σε 340 εκατ. ευρώ, ενώ το σύνολο των µεταβλητών δαπανών των νοσοκοµειακών µονάδων του δείγµατος Α ανήρχετο σε 80 εκατ. ευρώ για την αντιµετώπιση των αναγκών του Παθολογικού τοµέα. Τέλος το αντίστοιχο µέγεθος των νοσοκοµειακών µονάδων Αττικής οι οποίες περιλαµβάνονται στο δείγµα Α ανήρχοντο στα 60 εκατ. ευρώ. Από την έρευνα που έγινε σχετικά µε τα δεδοµένα του δείγµατος Α προέκυψε ότι οι έξι (6) Νοσοκοµειακές µονάδες του δείγµατος (Α) για να επιτύχουν την άριστη διαχείριση των µεταβλητών των δαπανών πρέπει να τις µειώσουν κατά τα ακόλουθα ποσοστά.

IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 85 % ΜΕΙΩΣΗ N1 14,60 N3 2,85 N4 0,00 N5 11,18 N9 0,00 N10 18,57 Γίνεται ως εκ τούτου αντιληπτό τόσο το εύρος του προβλήµατος όσο και η ανάγκη λήψης των απαραίτητων µέτρων για την αποτελεσµατικότερη χρήση των µεταβλητών δαπανών για την αντιµετώπιση παθολογικών νοσηµάτων στα ανωτέρω νοσοκοµεία. Αναφερόµενοι στα στοιχεία του δείγµατος Β σηµειώνονται τα ακόλουθα: Το σύνολο των δαπανών για τα Μ-Γ νοσήµατα των νοσοκοµειακών µονάδων Αττικής που περιλαµβάνονται στο δείγµα Β ανέρχεται σε 28,3 εκατ. ευρώ. Για να γίνει άριστη αξιοποίηση των εν λόγω µεταβλητών δαπανών που πραγµατοποιούνται από τα συγκεκριµένα νοσοκοµεία πρέπει οι εν λόγω δαπάνες να µειωθούν κατά 9,49%. Κατωτέρω αναφέρονται οι µεταβλητές δαπάνες που πρέπει να πραγµατοποιούνται σε α- ντιπαράθεση µε αυτές που πράγµατι γίνονται στα έξι (6) συγκεκριµένα νοσοκοµεία κατά την ε- κτίµηση της έρευνας στην οποία αναφέρεται το δείγµα Β. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΑΠΑΝΕΣ ΠΟΥ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΙΑΦΟΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟYΝΤΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ (1) - (2) (1) (2) N1 9.301.677 8.820.783 480.894 N3 1.205.337 891.947 313.390 N4 1.668.340 1.087.428 580.912 N5 1.083.648 722.251 361.397 N9 2.058.352 1.741.572 316.780 N10 1.383.733 1.233.598 150.135 Σύνολα 16.701.087 14.497.579 2.203.508 Γίνεται σαφές ότι οι έξι (6) αυτές νοσοκοµειακές µονάδες διαχειρίζονται τις µεταβλητές δαπάνες για αντιµετώπιση Μ- Γ νοσηµάτων κατά τρόπο που διαθέτουν πλέον όσων θα όφειλε 2.203.508 ευρώ κατά την χρονική περίοδο εκτίµησης της σχετικής έρευνας. Αναφερόµενοι στο δείγµα Γ προέκυψε ότι η διαχείριση των µεταβλητών δαπανών από τις συγκεκριµένες Νοσοκοµειακές µονάδες του δείγµατος όφειλαν να δαπανήσουν περιορισµένο ύψος οικονοµικών πόρων που σε απόλυτα µεγέθη και κατά κατηγορία δαπανών παρουσιάζεται κατωτέρω:

86 IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΑΠΑΝΕΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΕΝ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΙΑΤΕΘΟΥΝ ΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΕΣ ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΟΝΑ ΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ N1 62.751 460.859 _ N3 33.301 _ N4 39.229 133.253 _ N5 41.578 N9 28.079 N10 21.061 48.459 _ Σύνολο 225.999 642.571 _ ΣΥΝΟΛΟ: 868.570 Εκτιµάται δηλαδή ότι οι ανωτέρω νοσοκοµειακές µονάδες εάν λειτουργούσαν όπως και οι µονάδες πρότυπα του δείγµατος θα περιόριζαν τις συγκεκριµένες µεταβλητές τους δαπάνες κατά 868.570 ευρώ ή κατά 8% περίπου. Αναφερόµενοι στην συγκριτική αξιολόγηση των νοσοκοµειακών µονάδων των δειγµάτων πρέπει να τονιστεί ότι πραγµατοποιούνται µε κριτήρια καθαρά οικονοµικά. ηλαδή στην περίπτωση του είγµατος Γ θεωρείται ότι δεν υπάρχουν ιδιαιτερότητες στις περιπτώσεις λοιµώξεων. Το µόνο κριτήριο, το οποίο υιοθετείται ότι εκφράζει την από ιατρική οπτική γωνία ιδιαιτερότητα των περιστατικών λοιµώξεων είναι η εισαγωγή της εκροής του αριθµού των κλινοηµερών σε συνδυασµό µε τον αριθµό των ασθενών. Για το λόγο αυτό άλλωστε παρουσιάζονται τρία εναλλακτικά σενάρια διαφοροποιηµένα ως προς τον εισαγόµενο παράγοντα εκροής ή κριτηρίου αποτελεσµατικότητας των νοσοκοµειακών µονάδων, κατά την αξιοποίηση των τριών κατηγοριών µεταβλητών δαπανών. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Συµπερασµατικά σε επίπεδο λειτουργίας των νοσοκοµειακών µονάδων των τριών δειγµάτων µε τις µεθόδους ποσοτικής ανάλυσης που εφαρµόζονται, διερευνώνται οι αιτίες της περιορισµένης παραγωγικότητας των επιµέρους µονάδων υγείας στην παρούσα κατάσταση λειτουργίας τους. Έτσι, έγιναν ουσιαστικά προφανή τα µέτρα, τα οποία πρέπει να ληφθούν για κάθε µία απ αυτές, προκειµένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα. ηλαδή προέκυψε η δυνατότητα εξασφάλισης πληροφόρησης στις διοικήσεις των νοσοκοµειακών µονάδων σε τέτοιο επίπεδο, ώστε να είναι σε θέση να λαµβάνουν αποφάσεις που θα εξασφαλίζουν την άσκηση αποτελεσµατικότερης διοίκησης. Πιο συγκεκριµένα απεδείχθη ότι είναι δυνατός ο εντοπισµός των δραστηριοτήτων που παρουσιάζουν χαρακτηριστικά παθογένειας, εντοπίζονται οι παραγωγικοί συντελεστές που είναι σχολάζοντες, εντοπίζονται οι δραστηριότητες που πρέπει να αυξήσουν την αποτελεσµατικότητά τους και έτσι προτείνεται το µείγµα πολιτικής που θα εξασφαλίσει τη συγκριτικά άριστη αξιοποίηση των µεταβλητών δαπανών.

IOIKHTIKH ENHMEPΩΣH 87 Επίσης προκύπτουν συµπεράσµατα, τα οποία αναφέρονται στη συγκριτική αξιολόγηση των νοσοκοµειακών µονάδων και κατά συνέπεια στη δυνατότητα ελέγχου από την Πολιτεία του τρόπου άσκησης διοίκησης των νοσοκοµειακών µονάδων. Παρέχεται πληροφόρηση για τις νοσοκοµειακές µονάδες που λειτουργούν ως πρότυπα, µε συνέπεια να αποτελούν την βάση ή το υπόδειγµα λήψης αποφάσεων για τις συγκρινόµενες προς αυτές µονάδες, διευκολύνοντας έτσι την προσπάθεια των διοικήσεων για βελτιστοποίηση του τρόπου άσκησης των καθηκόντων τους. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Τσάκας Μ., Εφαρµογές ποσοτικής ανάλυσης για την αποτελεσµατική αξιοποίηση των διατιθέµενων µεταβλητών δαπανών των ηµόσιων Νοσοκοµειακών Μονάδων ιδακτορική ιατριβή 2007 Καθαράκη Μ, Αποτελεσµατικότητα συστήµατος τηλεϊατρικής στη διαχείριση µαιευτικών και γυναικολογικών περιστατικών και επιπτώσεις στην άσκηση διοίκησης των νοσοκοµειακών µονάδων ιδακτορική διατριβή 2006 Λύτης, Α., (2003) Ανάλυση Κόστους - Ωφέλειας Τηλεϊατρικής και οι Επιπτώσεις της στην Αποτελεσµατικότητα των Νοσοκοµειακών Μονάδων. ιδακτορική διατριβή. Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών. Banker, R.D. (1984) Estimating Most Productive Scale Size Using Data Envelopment Analysis. European Journal of Operational Research. 17. pp.35-44 Banker, R.D. Charnes, A. και Cooper, W.W. (1984) Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis. Management Science. 30. pp.1078-1092. Banker, R.D. and Morey, R.C. (1986) Efficiency Analysis for exogenously fixed Inputs and Outputs. Operations Research. 34. pp.513-521. Chang, K.P., Guh, Y.Y. (1991) Linear Production Functions and the Data Envelopment Analysis. European Journal of Operational Research. 52. pp.215-223. Charnes, A. και Cooper, W.W. (1985) Preface to Topics in Data Envelopment Analysis. Annals of Operations Research. 2. pp.59-94. Cooper, W.W., Seiford, L.Μ. and Tone, K. (2004) Data Envelopment Analysis: A Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software. London: Kluwer Academic Publisher Cooper, W.W., Seiford, L.Μ. and Zhu, J. (2004) Data Envelopment Analysis: History, Models and Interpretations. Chapter 1. p.1-39. in Cooper, W.W. Seiford, L.Μ. and Zhu, J. (eds) Handbook on Data Envelopment Analysis. Boston/London: Kluwer Academic Publisher.